'Lte-standaard maakt wereldwijd roamen moeilijker'

Hoewel over enkele jaren alle grote telecomproviders lte gebruiken, kunnen smartphones en tablets dan waarschijnlijk niet wereldwijd worden gebruikt. Providers zouden daarvoor te veel verschillende frequenties hanteren.

Providers gaan voor de nieuwe netwerktechnologie lte zo veel verschillende frequentiebanden gebruiken, dat het voor hardwaremakers lastig wordt om devices te maken die wereldwijd werken. Dat voorspelt Wireless Intelligence. Geen enkele frequentieband zou door meer dan een op de zes telco's worden ingezet; sommige frequenties worden zelfs door slechts enkele providers gebruikt. Het analistenbureau baseert zich op informatie over frequentieveilingen en van telecomproviders zelf om voorspellingen te doen over de toekomst van lte.

In 2015 zullen ongeveer 200 lte-netwerken functioneel zijn in ongeveer 70 landen, denkt WI. De 700MHz-band, die in Nederland wordt gebruikt voor digitale tv van KPN's Digitenne via dvb-t, zal de meest gebruikte zijn. Onder meer de Amerikaanse providers Verizon Wireless en AT&T gebruiken deze band al voor lte. Ongeveer 13 procent zal gebruikmaken van de 2100MHz-band. Die wordt in Nederland nu gebruikt voor umts, maar wordt opengesteld voor lte.

Slechts een op de negen providers gaat de 2,6GHz-band gebruiken voor lte. Dat is de band die in Nederland voor lte is geveild. Zowel de bestaande telco's met een eigen netwerk - KPN, Vodafone en T-Mobile - als nieuwkomers Tele2 en de kabelaarcombinatie UPC/Ziggo hebben een licentie voor die frequentieband. Volgens de providers is de 2,6GHz-frequentie echter te hoog om een netwerk op te zetten dat landelijk dekkend is. Dat zou veel meer masten vereisen dan de huidige netwerken. Bovendien zou er binnen gebouwen veel mindere dekking zijn dan met lagere frequenties het geval is, denken de telco's.

De versnippering van lte-netwerken heeft te maken met welke frequenties in bepaalde landen worden opengesteld voor gebruik met lte. Sommige landen blokkeren de uitgifte van bepaalde frequenties, omdat ze worden gebruikt voor analoge of digitale tv of militaire toepassingen. Het gevolg daarvan is dat het lastig is voor hardwaremakers, zoals fabrikanten van smartphones en tablets, om devices te maken die wereldwijd werken. Bij gsm-telefoons bestaan al langer modellen met quadband-antennes, maar om 3g-devices wereldwijd te laten werken, is een pentaband-antenne nodig. Diverse Nokia's, zoals de N8 en N9, beschikken over deze antenne.

Reacties (46)

[Bullet NL]

De providers hebben eerder aangegeven dat ze problemen in Nederland zien met de 2.6Ghz band. Het is gewoon weg jammer dat KPN voor hun digitenne diensten gebruik maakt van de 700mhz band. Wanneer deze gebruikt zou gaan worden dan kan het LTE netwerk gewoon gebruik maken van de bestaande infrastructuur (op de hardware in de zendmasten na) Dit zal de versnelde uitrol in ons land vast bevorderen.

Maar hellaas, Digitenne maakt er nu gebruik van, KPN zal gek zijn om digitenne te verhuizen richting een hogere ferquentie band. Ze zal op dat moment namelijk veel meer zenders moeten plaatsen om de zelfde regio's te kunnen voorzien van signaal als nu.

Maar feit is dat uitrol van LTE in Nederland meer tijd en geld gaat kosten door de relatief hoge ferquentie....

Jammer.....

[TDeK]

Ik zie eerder een probleem voor de providers. Stel je bent zo'n provider die als enige van een bepaalde band gebruik maakt, hoe ga je dan aan hardware komen? Consumenten zijn ondertussen gewend dat zij bepalen welk toestel ze nemen, niet het netwerk; die tijd hebben we gehad. Ik vrees dus dat LTE hetzelfde probleem gaat krijgen als CDMA (pre-iPhone4): te weinig nieuwe consumenten hardware vanwege een beperkte wereldwijde doelgroep ivm. de gekozen netwerktechnologie- en banden.
Verder gaat KPN niet naar een hogere frequentie overstappen om de volgende redenen:
- Bestaande hardware: geen enkele ontvanger en antenne bij de consument ondersteunt die nieuwe banden. Het vervangen van al die hardware is kostbaar, tijdrovend en in feite niet te doen.
- Broadcast: hetzelfde nadeel voor LTE geldt ook voor DVB-T: een hogere frequentie betekend een beperktere dekking. Voor LTE is dit echter minder nadelig omdat een fijnmazig netwerk ook een boost voor de netwerk capaciteit betekend. Voor DVB-T (als broadcast techniek) heeft het alleen maar nadelen, met als belangrijkste de noodzaak tot meer zend-opstelpunten.

[Verwijderd]

KPN wil best wel overstappen, maar dat gaat de overheid miljarden kosten.
schade vergoeding KPN dan moeten ze alle leden nieuwe kastjes sturen en centrales ombouwen en betalen voor de nieuwe steun zenders. En dat geld niet alleen de nederlandse overheid maar in alle landen waar ze DVB-T hebben.

Gewoon G3 netwerk saneren en daar een LTE van maken is de beste optie in een aantal jaar tijd alle masten vervangen aangezien nieuwe mobieltjes het aan kunnen.

[EvertSchut]

Hoezo zou het miljarden kosten om KPN te laten overstappen? Digitenne-licentie loopt tot 2017. Daarna geen nieuwe licentie geven? En uitkopen is onlangs ook al gedaan om de 800 MHz LTE vrij te maken. http://www.mobiel-interne...W&QUERY=MOBU_NewsDb.Id=73. Kennelijk was dat geen groot nieuws, het was het misschien toch wel betaalbaar. Het gaat maar om enkele zenders, zie http://radio-tv-nederland.nl/dvbt/digitenne-kpntv.html

LTE op 800 MHz gaan we nog veel zien in de EU, "Volgens nieuwe Europese regels moeten lidstaten van de EU in januari 2013 toestemming hebben gegeven voor het optuigen van mobiele netwerken voor internet op de 800MHz-band. "; zie dit artikel.

LTE is al heel nuttig met bijv 2x5 of 2x10MHz in per provider. Daarmee heb je landelijk LTE binnen bereik. In steden kan je meer spectrum op 2.6 GHz gebruiken. De Digitenne zenders zitten momenteel van 474 MHz-826 MHz (bron). Daar vind of creëer je desgewenst ook wel 2x10 MHz 700 MHz LTE spectrum in hoor, als je dat wilt. Naast LTE 800. Niemand verbiedt Nederland voor te lopen op rest van de EU en dan haak je in op LTE markt V.S., waar 67% van de LTE devices nu op zit (laatste link credit aan post iyanic hieronder).

De 800 MHz devices zullen waarschijnlijk ook wel op 700 MHz kunnen werken, en vice versa, als dit niet door providers geblokt wordt.

[Reactie gewijzigd door EvertSchut op 22 juli 2024 18:30]

[Kevinp]

Hoewel waarschijnlijk goedkoper wil ik (in theory) mijn sgs(1) nog gebruiken op 3g.

Waarschijnlijk is het goedkoper om iedereen uit overheidsgeld een nieuwe telefoon te geven dan kpn te verhuizen. (en nog sympatiek ook). Maar dat je wil kan niet zomaar.

[knirfie244]

Hoezo zal KPN die hogere band niet gaan gebruiken? Ze kunnen best het bestaande 3G netwerk intact laten en 2.6GHz in gaan zetten voor LTE.

Sowieso zijn er nog maar amper consumenten met LTE hardware. Andere providers in NL zitten met hetzelfde probleem, dus LTE mobieltjes voor de nederlandse markt zullen gewoon op 2.6GHz gaan werken.


ontopic: Overigens snap ik de conclusie van de bron niet. Alle LTE telefoons die er nu zijn ondersteunen naast LTE ook gewoon nog 3G en GSM, dat zie ik in de komende jaren echt nog niet veranderen gezien het lang zal duren voordat er echt landelijke dekking is in de meeste landen (als die er al komt).

De conclusie zou eigenlijk moeten zijn: LTE functionaliteit kan niet wereldwijd gebruikt worden. Je LTE wereld-telefoon zal wel gewoon wereldwijd (misschien met uitzondering van CDMA landen) werken via de 3G/GSM netwerken.

[Reactie gewijzigd door knirfie244 op 22 juli 2024 18:30]

[Sorcerer8472]

Ik denk eigenlijk dat het wel meevalt. In grote lijnen heb je:
700 MHz - VS
800 MHz - Europa (nog niet geveild in NL)
2600 MHz - Europa, Azië

Daarnaast is het de verwachting dat vooral bestaande banden zullen worden (her)gebruikt voor LTE, zoals 900 en 1800 MHz in Europa en 850, 1700 (AWS) en 1900 MHz in de VS.

Het is nog even afwachten hoe dit allemaal in de praktijk uitpakt en welke banden er nou echt actief zullen worden gebruikt. Wat vooral wel moeilijk wordt is echt álles ondersteunen: GSM, UMTS, LTE in meerdere banden.

Jammergenoeg is GSM ondersteunen nog redelijk noodzakelijk omdat in de meeste landen de 3G-dekking door de hoge frequentie minder goed is dan de 2G-dekking (ook in Nederland, ondanks dat er meer 3G dan 2G-masten in het land staan!)

Maargoed, er zit ook een positieve kant aan het verhaal: vrijwel iedere provider wereldwijd heeft gekozen voor LTE. Ook een CDMA-provider zoals Verizon heeft dat gedaan, waardoor het straks mogelijk wordt om in de VS op meerdere netwerken te roamen. In de hele Amerikaanse markt zal dat roaming wat eenvoudiger maken op de langere termijn...

Alleen die frequentiebende moet nog even worden opgelost. Als het straks mogelijk is om (bijna) wereldwijd te roamen als je 700 of 800 MHz hebt op LTE, dan is dat al een hele stap denk ik

[Verwijderd]

in grote lijnen ziet zo er uit

https://www.wirelessintel...fragmentation-2011-15.png

Ik ziet dit als een hele goede en geraffineerde vorm van provider lock ! Voorlopig komen toestelen die 2g 3g en LTE compatibel op den duur 5 a 7 jaar word 3g en 2g uitgefaseerd en dan zit je met een paperweight telfoon in het buitenland.


meer info:
https://www.wirelessintel...-assumptions-one-year-on/

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 22 juli 2024 18:30]

[Sorcerer8472]

Er wordt door de providers nog steeds geïnvesteerd in 2G (door alledrie de providers in NL). Aangezien 3G al 10 jaar in Nederland beschikbaar is zie ik dat ook nog niet zo snel uitgefaseerd worden. Ook 2G niet aangezien dat ook nog steeds ontzettend veel gebruikt wordt...

Verder heb je ook niet gelijk over die provider lock-in: 800/2600 zijn de 2 grote banden die hier voor 4G gebruikt zullen worden (900/2100 zullen voor 2G en 3G gebruikt worden nog een lange tijd). Uitzondering is de VS: T-Mobile in de VS is bijvoorbeeld de enige grote provider die 3G gebruikt op 1700 MHz. Ook de LTE-banden in de VS zijn binnen het land zelf flink gefragmenteerd.

Wireless Intelligence beweert ook niet dat er een vendor-lockin is, enkel dat world roaming een probleem wordt. Voor providers wereldwijd is dat een probleem omdat zij enorm veel winsten behalen met roaming. Als er geen world roaming is of als dit veel minder wordt dan kost dat inkomsten en dan zullen in het ergste geval nationale tarieven hoger moeten worden (dat zie je ook wel een beetje in de EU nu roaming afgedwongen goedkoop is; zelfs in Nederland waar zowel EU-roaming als interconnect-tarieven afgedwongen verlaagd zijn).

Naast voor de providers is het ook voor producenten van devices een probleem: chips die veel frequenties ondersteunen zijn duurder en er zijn pas sinds kort devices die zowel op GSM als op UMTS quadband zijn (de nieuwere Nokia's + bijv. de SGS2 en iPhone 4(S)).

[Verwijderd]

Lijkt me iets voor de EU om overeenstemming in te brengen, zodat je eerder kunt spreken van regio's zoals Europa, Amerika en Azië waar verschillende standaarden gelden. Net zoals GSM 800/900/1800 banden wat ook in goedkope telefoons valt te combineren.

Wel jammer dat dit niet eerder voorzien was en overheden zoals de VN - ITU (International Telecommunication Union) hier al voor een wereldwijde standaard ging pleiten.

[slaapkopje]

ITU-R organiseert elke 4/5 jaar een WRC, de laatste was in 2007,toen zijn de frequenties voorgesteld voor LTE. Daarna heeft de 3GPP die gestandaardiseerd in TS 36.101 daarbij zijn meer dan 40 frequenties opgesteld, de belangijkste is 2600Mhz omdat die toch al grotendeels vrij was en 700-800Mhz vanwege het "digital dividend". Het frequentie gebied dat vroeger voor analoge TV werd gebruikt en nu doordat DVB-T efficienter is. Er zijn 3 regio's EU+Africa+Rusland is regio 1. De regio's synchronizeren het gebruik van het spectrum, maar dat is een lang proces.

In die 40 frequentie gebieden zit veel overlap, bijvoorbeeld 824Mhz-894Hz en 830Mhz-885Mhz. In de praktijk zijn er 3 grote lappen, 450Mhz 700-900Mhz en 2100-2600Mhz waarbij de huidige GSM en UMTS frequenties na het aflopen van de licenties waarschijnlijk ook voor LTE ingezet kunnen worden.

Het probleem zit hem dan ook in de devices, die maar een paar frequenties aankunnen, de synthesizer en de antenne specificaties in kleine devices kunnen zo'n breed bereik nog niet goed aan.

[Verwijderd]

Ik vind dat een heel dom plan , Waarom denk je dat GSM en UMTS nog in de lucht is?
G3 bereik is bagger , en geloof me LTE is nog veel slechter dan G3 kwa bereik tests wijzen dat al uit. Als ze zo nodig over willen naar LTE doe dat in over een jaar of 2 tenkosten van G3 laat nu alle mobieltjes alvast LTE ondersteunen en dan kun je later 1 voor 1 alle G3 palen ombouwen naar LTE en er een paar bij bouwen aan gezien mobieltjes g3 en lte onder steunen.

[Pyronick]

Juist omdat GSMnog in de lucht is, is het bereik van UMTS klote. Omdat UMTS in een minder gunstige spectrumband zit draagt het signaal lang niet zo ver.

Tevens hebben Nederlandse telco's te lang gewacht met uitrollen van UMTS. (wat overigens 3G is) Vergeet niet dat veel toestellen al LTE hebben, en juist wegens gebrek aan LTE dekking geen LTE-toestellen verscheept worden naar Europa.

Als de EU veel eerder een richtlijn had uitgestippeld waarin bepaalde frequenties over een aantal jaar gereserveerd zouden worden voor mobiele telefonie dan was dit bijna geen probleem geweest.

[Sorcerer8472]

GSM en UMTS op 900 MHz kunnen gecombineerd worden (gebeurt bijv. in Australië op het Vodafone-netwerk). Is echter een erg ingewikkelde zaak; je moet ineens veel meer telefoongesprekken over 3G verwerken aangezien je daar belcapaciteit wegsnoept (dus minder telefonie over 2G laten gaan en meer over 3G 900 én 2100 MHz).

Providers wachten waarschijnlijk de herveiling van hun spectrum af voordat ze de keus maken om 900 MHz voor 3G te gebruiken; dan weten ze zeker dat ze genoeg spectrum overhouden voor een goede dekking. Het is in ieder geval verdomde tricky om het zo te doen dat internet snel blijft en telefoongesprekken niet wegvallen...

[Bullet NL]

Het probleem zit hem er ook in dat de ferquentie band behoorlijk vol zit.
Je kan als overheid niet even zeggen we gaan alles door elkaar schudden omdat dit voor marktpartijen enorme kosten met zich mee zal brengen.

Laten dit nu vaak de zelfde partijen zijn die ook de LTE netwerken moeten optuigen. (KPN met Digitenne bijvoorbeeld)

Het punt is, analoge TV is uit de ether verdwenen, KPN heeft de kans gekregen om met relatief weinig zenders (dus een lage ferquentie band) hun Digitenne netwerk aan te leggen. Nu blijkt dat deze ferquenties beter had kunnen gebruikt voor LTE mobiele dienten. Omdat deze nu relatief veel zenders = hoge kosten met zich mee brengt.

Je zal dus gaan zien dat LTE alleen wordt uitgerold op de plaatsen waar dit noodzakelijk is in de ogen van een provider. Denk aan een grote stad o.i.d. Ik schat zo in dat de LTE bood voorlopig (en dus zeker de komende jaren) helemaal voorbij gaat aan het platte land.

[bbob]

Toch is diit nu een typsiche voorbeeld waar de eu goed werk zou doen in het voordeel van de consument.

zoeits had men jaren al moeten zien aankomen. voor gsm is het ook gelukt een aantal frequenties te nemen dus zou dat in de toekomst voor nieuwe technieken ook zo moeten gaan. Helaas liggen ze op dit gebied dan weer te slapen. Vooruit ze willen mensen aan breedband internet en laat ik nu denken dat juist mobiel breedband aan het begin van haar ontwikkeling staat.

[Verwijderd]

lekker gemakkelijk de overheden afzeiken. Ken je wel de onder liggende problemen?
1 LTE technologie is vrij nieuw dus over heden kunnen niet inspelen op dit soort dingen we hebben al 800 900 en 1800 netwerken voor telefoons
2 veel van deze zend frequenties hebben lang lopende contracten zijn in het verleden vastgelegt waar doel groepen gebruik van maken. dit was allemaal voor dat de telefoon industrie kwam
3 Alle frequenties zijn al verdeeld in heel veel landen en niet alle landen hebben ze zelfde frequenties voor de zelfde dingen als je daar voor naar 1 standaard wilt gaan dan gaat dat jaren duren het is niet 1 2 3 zo geregeld
dan praat je over 10-20 jaar en miljarden aan investeringen
4 Wat is het nut ? G3 is nog niet eens landelijk dekkend en om nu weer over te stappen op iets anders LTE? alleenmaar om sneller internet op de telefoon te hebben? en de dekking van TLE is gewoon bagger ik heb het laatst gezien op een programma van de BBC

tevens
een praktijk voorbeeld kpn heeft een troef die heeft de goede band maar gebruikt hem voor wat anders digitale televisie. de overheid zou het contract kunnen open breken en zeggen tegen kpn digitale televisie tja willen we verhuizen naar een andere band.
kpn zegt natuurlijk geen probleem ik wil best naar 200 verhuizen geef me maar 50 miljard schade vergoeding en centjes om mijn centrales om te bouwen en extra steun zenders te zetten. en zo zijn er tal van bedrijven die op zenders zitten er er echt niet zo maar af gaan. ze hebben contracten voor 10 20 jaar soms wel 30

dat hele TLE plan moeten ze gewoon in de vuilnis bak mikken

[Pyronick]

Dan is het toch juist goed als er een EU richtlijn is betreffend mobiele netwerken? Als men nu een afspraak maakt voor de opvolger van LTE is er in ieder geval een stap gemaakt. Net zoals eigenlijk de rest van het bruikbare electromagnetisch spectrum gereserveerd is voor Defensie en onderzoek. Het probleem dat telco's het daar niet mee eens zijn is eenvoudig op te lossen, als de leaselicentie verloopt verstrek je simpelweg geen verlenging.

Overig verkeer op die frequentie moet dan in de toekomst plaats maken voor het mobiele verkeer. Daarnaast kunnen er tevens afspraken gemaakt worden voor onder andere TV diensten in de ether op Europees niveau.

@Red_inc: Dat de dekking van LTE bagger is komt vanwege het hoog-frequente deel van de L-band waarin het zich bevind. GSM en UMTS zitten doorgaans in het laag-frequente deel waardoor de signaal verder draagt. Overigens kost dat wel meer energie.


Dat 3G niet landelijk dekkend is komt vanwege de idiote uitrolstrategie van vooral de Nederlandse telco's.

[Sailor69]

Je kan proberen over te schakelen naar LTE TV zoasl in Duitsland.

http://www.allaboutphones...trollen-in-Duitsland.html

Verder is het daar zo dat LTE licenties alleen uitgegeven worden als de provider een x aantal masten opzet in plaatsen met minder dan 20000 inwoners.
Die grote steden komen toch wel, denkt de overheid.

[Verwijderd]

Ik zie hier toch niet echt een probleem op europese schaal in jouw voorbeeld. Het is toch zeer duidelijk dat het belang van alle europeanen boven dat van de digitenne kijkende Nederlander gaat. Dus afbreken die zooi en een alternatief bedenken.

Er zullen meer Nederlanders problemen ondervinden van roaming dan dat er digitennekijkende Nederlanders geplaagd zullen worden lijkt me.

[Dreamvoid]

De rest van Europa kijkt ook "Digitenne" maar dan weer op andere frequenties die LTE ook weer in de weg zitten.

[josttie]

Alsjeblieft zeg, boot is met een t.... (en nee de d en t zitten niet naast elkaar)

on-topic:
Ik denk dat je helemaal gelijk hebt, en ook de reactie hieronder. Dit soort dingen zou je internationaal moeten regelen, echt iets voor de EU (frequentiebanden vaststellen, veilen kan wél landelijk, anders wordt t een nog grotere ramp dan het aanbestedingsproces)

En het platteland is sowieso minder bevoordeeld, minder mensen is minder waard om meer in te investeren, 3g is daar al moeilijk te ontvangen, laat staan binnenkort LTE.

[Kevinp]

Het voordeel is dat Nederland in een vreemde frequentie zit.

Hierdoor krijg je waarschijnlijk als Nederlander de vreemde, maar ook de overige standaard frequenties erbij.

Daarnaast hoe moeilijk is het om desnoods de gebruiker om tel aten schakelen. Zo'n chipje kost 10 euro(max), op de dure smartphones maakt dat echt niks meer uit.

[Vburen]

het probleem is niet zozeer de kosten; het probleem is dat er niet genoeg ruimte is voor zoveel (degelijke) antennes, en des te breder een chip(meer frequentiebanden) des te minder energie efficiënt deze zal zijn.

Ik vind persoonlijk dat het artikel het probleem niet helemaal goed weergeeft (je hebt de neiging om te denken dat het wel meevalt), maar om het te illustreren plaats ik het probleem als volgt:

met de huidige gsm/3g(ik laat cmda even buiten beschouwing) banden is het mogelijk om alle banden te ondersteunen, dit staat ook in het artikel, je spreekt dan over toestellen (paar nokia's dus bij lange na niet breed ondersteund!) die VIJF frequenties ondersteunen.

Bij LTE spreek je over VEERTIG verschillende banden. je hebt dan dus een charantaband(40 in het grieks, σαράντα?) toestel nodig.

zie ook dit artikel van engadget, daarbij zit weer een uitgebreider rapport.

En nu begeef ik me op glad ijs, maar naar mijn weten zit er ook een verschil in modulatie; wat zou kunnen betekenen dat je telefoon misschien wel de frequentie ondersteund maar niet de modulatie!

Een lastige en kwalijke zaak, van mij kan het niet snel genoeg komen, het is qua latency en bandwith een directe concurrent van ADSL en op den duur misschien zelfs kabel!
En tegen de mensen die vinden dat "3g genoeg is" zeker in de stad is dat zeker niet zo, dus alhoewel LTE niet (snel) vooruitgang zal bieden buiten de steden, zal ik het toch erg fijn vinden indien ik in het midden van utrecht CS sta en niet terug hoef te vallen op 2g*.

*vburen hoopt dat T-mobile (en kpn) ook EDGE gaan invoeren.

[Arokh]

ik ben volledig met je eens dat Europa dat zou moeten regelen.
MAAR: Dan zijn er weer allerlei mensen (VVD/CDA en met name SP en PVV) die gaan roepen dat er souvereiniteit (?) wordt ingeleverd, en dat elk land zelf zijn eigen keuzes moet kunnen maken. Ze willen minder bemoeienis vanuit Brussel, dus hoe minder er op EU-breed niveau geregeld wordt, hoe beter, volgens die partijen.

Ik klink cynisch, maar eigenlijk is het wel zoals ik het zeg, ook voor goede dingen wil men geen lans breken, want er zijn altijd mensen die overal munt uit willen slaan.

[Thunderhawk0024]

Software defined radio?

[Maurits van Baerle]

Volgens mij is het probleem niet zozeer de radio maar meer de antenne. Voor 700MHz heb je nou eenmaal een andere antenne nodig dan voor 2600MHz.

Mijn telefoon heeft bijvoorbeeld een aparte antenne voor CDMA, ook al zal ik die nooit nodig hebben, om één toestel over de hele wereld uit te brengen moet hij er toch in zitten.

[metaal]

Nee niet alleen de antenne. Een ideale SDR opstelling zou een antenne zijn die direct op een ADC aangesloten is, de rest doe je allemaal in het digitale domein.

Maar helaas zijn ADCs die signalen van 2 of 5 GHz kunnen sampelen heel erg duur of ze bestaan niet. Bovendien is het direct sampelen van het radiosignaal toch niet zo handig als het lijkt. Je wilt eerst nog wat:

• bandpass filteren om rotzooi te verwijderen en misschien wat gain erbij,
• door een mixer halen om te shiften naar intermediate frequenties en om het signaal op te splitsen in kwadratuur componenten
• anti alias filtering voor je ADC (misschien niet zo afhankelijk van de frequentieband waarin je aan het werken bent)

Al deze zaken zijn best wel afhankelijk van de radiofrequentie die je gebruikt (de laatste misschien minder).

[Sorcerer8472]

Nee, het is ook een chipset/radio issue; er zijn enorm veel devices op de markt die wel quadband gsm zijn (850/900/1800/1900) maar die maar dualband UMTS zijn (900/2100). Reden is de radio die UMTS op 850 of 1900 MHz (VS) niet aankan...

Antennes in veel moderne toestellen zijn niets meer dan een blootliggend paadje in een printplaat

[metaal]

Ook SDR oplossingen hebben nog steeds een stuk analoge hardware die specifiek is voor de gebruikte frequentieband ontworpen is. Zo'n front-end maken die voor een heel breed spectrum geschikt is, is heel duur en moeilijk. Je kan er wel een aantal parallel naast elkaar zetten, maar ook dat is duur en kost ook nog eens veel ruimte.

SDR wordt eigenlijk al ontzettend veel gebruikt. Ik heb de indruk dat bijna alle WiFi adapters en alle mobiele telefoons hier al gebruik van maken. Voor mijn werk heb ik al verschillende GPRS modules geprogrammeerd, en die maakten er allemaal gebruik van.

[PPie]

SDR wordt eigenlijk al ontzettend veel gebruikt

Ik zal het sterker zeggen: Alle radio's zijn hedendaags SDR, vanwege kosten.

Analoge schakelingen kun je niet eenvoudig kleiner schalen met nieuwe IC-processen, digitaal wel, dus wil je zoveel mogelijk digitaal oplossen.
Een condensatortje blijft een bepaald oppervlak omdat je domweg een bepaalde capaciteit nodig hebt.
Kijk bijvoorbeeld naar de oscillator om de ontvangstfrequentie te maken: De frequentie in Hz is 1/(2*pi*sqrt(L*C)).
Maak de C 4 x zo klein omdat je naar een kleiner proces gaat en de frequentie is nu 2 x te hoog... Dit kun je dan oplossen met een deler, maar je moet er dus iets extra's doen...
Digitale schakelingen schalen bijna moeiteloos...

[The_Wireless_Guy]

Ik dacht dat straks de huidige 900 en 1800 Mhz banden ook voor LTE ingezet mochten worden dan zal dit probleem vanzelf minder worden. Nu zitten we met het feit dat we 3 systemen naast elkaar willen hebben draaien, GSM, UMTS/HSPA en dus binnenkort LTE.
Twee naast elkaar gaat nog wel maar bij een derde wordt het natuurlijk zoeken nar resterende frequentie-ruimte.

[Bullet NL]

Maar dit zal niet eerder gebeuren voordat de GSM techniek niet meer wordt gebruikt. En juist dat kan nog wel even duuren. Ook omdat UMTS/HSPDA gebruik maakt van de zelfde ferquenties.

Kortom eigenlijk ditten de 900 en 1800mhz ferquentie banden tot in lengte van jaren nog vol. Ook omdat een GSM provider niet zomaar overkan van UMTS naar LTE technieken.

(denk aan oude toestellen e.d.)

[TDeK]

Dat we GSM in de lucht houden is gewoon een keuze. Japan is al jaren UMTS-only bijvoorbeeld, dus het kan wel. Eigenlijk moeten providers stoppen met het verkopen van GSM-only toestellen, waarna we over een jaar of 5 het GSM netwerk kunnen afschakelen. Alle GSM-only toestellen zijn tegen die tijd allang afgeschreven.

[Dreamvoid]

Zit je nog met het probleem dat er heel veel andere apparatuur (oa "slimme meters") werken op GPRS/GSM, en na 5 jaar nog lang niet vervangen hoeven worden.

[ZpAz]

Tip voor de volgende standaard, zorg er voor dat er een aantal frequenties worden opgenomen in de standaard.

[Bullet NL]

Dat houdt dus helemaal in dat bepaalde technieken niet in sommige laden kan worden gebruikt omdat een andere dienst al gebruikt maakt van de betreffende frequenties?

Daarbij valt er ook nog aan te denken dat sommige frequenties door de geografische liggen van een land minder effectief kunnen zijn.

Nee, een frequentie helemaal opnemen in een standaard is dus niet helemaal de oplossing.

De overheid, en voornamelijk het Agentschap Telecom moet goed ga gaan welke technieken we de komende jaren kunnen verwachten. I.p.v. achteraf regeluren zouden ze eigen direct op de ontwikkelingen moeten zitten. Op die manier kunnen ze goed bepalen welke technieken we de komende jaren kunnen verwachten en hier kunnen ze rekening mee houden met de uitgifte van frequenties.

[Verwijderd]

De 700MHz-band, die in Nederland wordt gebruikt voor digitale tv van KPN's Digitenne via dvb-t, zal de meest gebruikte zijn.

Eh, 800 MHz mag ik aannemen? Die word nu nog gebruikt voor DVB-T maar wordt vrijgemaakt voor andere toepassingen, zoals LTE. Deze frequentieruimte noemt men het digitaal dividend.

700 MHz zal gebruikt blijven worden voor digitale ethertelevisie. Volgens mij is dit een foutje in het artikel.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 22 juli 2024 18:30]

[Sorcerer8472]

Klopt wel: in de VS wordt 700 MHz wel gebruikt voor LTE (Verizon en AT&T geloof ik). In NL inderdaad 800 MHz.

[ZesPak]

Het probleem is dat alles op één of twee banden krijgen infrastructureel héél lang zou duren en veel geld en resources zou kosten.
De (smart)phone wereld veranderd te snel en deze technologieën komen te snel om een doorlooptraject van enkele jaren te hebben.

De elegantere oplossing zou inderdaad zijn om voor LTE slechts twee banden te gebruiken, maar dan zou de overstap te vergelijken zijn met naar IP v6 te gaan, een overstap die al bijna een decennia aan de gang is.

Spijtig dat het zo opgelost moet worden, ik zou het liever anders zien.

[Terracotta]

3G was ook van 2000 en het heeft 2,5G nog altijd niet deftig overgenomen. De verkoop voor frequentiebanden van LTE had kunnen helpen dit probleem op te lossen door het spectrum in 2 te delen, en dan terug in 2 te delen. 1 deel bevat de upload frequentiebanden (lage frequentie), een ander deel bevat de download banden (LTE doet al iets gelijkaardig maar drijft het niet ver genoeg in mijn ogen). Van elk deel kan men dan beslissen, deze is voor de huidige architectuur, die voor de volgende. Op die manier moet men enkel maar 2 architecturen ondersteunen als mobiel maker, en heeft men meestal een gap van 20 jaar waarop die apparaten blijven werken (hack 2,5g is 15 jaar na introductie nog altijd de meest gebruikte vorm wat dankzij zijn gehackte status niet aan te raden is). Als men dan terug een nieuwe vorm heeft, neemt die de frequentie banden van de oudste architectuur en hopsa... problem solved.

Het opdelen in download en upload delen kan perfect gedaan worden nu de analoge tv-zenders uit de lucht gehaald worden ('k weet wel niet of highdef digitale tv minder plaats inneemt dan lowdef analoge tv) en men dus de frequenties kan herschikken. Ook de militaire en onderzoeksbanden kunnen perfect verkleind worden door die instanties te dwingen naar digitale systemen over te schakelen.

[skatebiker]

Dat hele mobiel internet wordt steeds geplaagd door hoge kosten, langzame snelheden en nu dit.
Volgens mij kun je beter op Wifi hotspots gokken, zolang dit nog zo'n zooitje is.

[Verwijderd]

Met wifi hotspots wordt het een nog veel groter zooitje. Als dat makkelijk zou gaan wren er natuurlijk al lang providers geweest die dat op grote schaal hadden uitgerolt, al was het maar omdat je geen licenties voor het wifi spectrum nodig hebt.

[Verwijderd]

Dat probleem doet zich ook al met UMTS voor. De mij bekende frequenties die in diverse landen worden gebruikt zijn 850, 900, 1700, 1900 en 2100 MHz. Het kan nog erger. Hier in Thailand loopt de invoering van 3G bijzonder achter door gesteggel in politiek en bedrijfsleven. Ik heb hier begin dit jaar een smartphone gekocht die wat UMTS betreft dual band is, namelijk 850 en 2100 MHz. In enkele gebieden, met name Bangkok, was toen al UMTS beschikbaar op deze frequenties maar nu blijkt dat mijn provider 3G landelijk uitrolt op 900 MHz. Zit ik dan met mijn nieuwe smartphone. Geen abonnement gelukkig dus ik kan makkelijk overstappen maar het blijft gedoe want bijv nummerbehoud bestaat hier niet.

Overigens willen ze hier nu ook langzaam LTE gaan invoeren maar ik kijk voorlopig wel de kat uit de boom voor ik een LTE-toestel aanschaf. In Nederland zou ik niet eens LTE willen op die belachelijke frequentieband van 2600 MHz. Dat wordt een drama wat bereik betreft!