Imec krijgt voor verdere samenwerking met ASML toegang tot nieuwste machines

De Nederlandse chipmachinefabrikant ASML en het Belgische onderzoeksinstituut imec hebben een vijfjarige overeenkomst getekend. Hiervoor krijgt de laatstgenoemde organisatie onder meer toegang tot high-NA-euv-machines van ASML.

De bedrijven willen zich met de samenwerkingsovereenkomst richten op doorontwikkelingen van de halfgeleiderindustrie en initiatieven opzetten die gericht zijn op 'duurzaamheidsinnovatie'. ASML stelt daarvoor zijn hele productportfolio ter beschikking, met een nadruk op de meest geavanceerde systemen. Deze machines kunnen door imec gebruikt worden om onderzoeken te doen.

ASML en imec werken al langer nauw samen. De organisaties hebben bijvoorbeeld een gedeeld high-NA-lab in Veldhoven en wisselen regelmatig technologie en kennis uit.

ASML EXE:5000 high-NA-euv
ASML EXE:5000-high-NA-euv-testmachine. Bron: ASML

Door Yannick Spinner

Redacteur

12-03-2025 • 17:32

20

Reacties (20)

Sorteer op:

Weergave:

Dit is fantastisch nieuws voor Nederland (en Europa). We kunnen natuurlijk wachten op meer internationale spanningen met de VS of China, of aanzien dat er tariffs en exportrestricties opgelegd worden, maar we moeten ons eigenlijk gewoon zo relevant mogelijk maken door voorop te gaan lopen.

High NA euv is een belangrijk punt voor onderzoeken; het drukken van kosten is essentieel voor de bevordering van afname door bv TSMC. Die lijkt zich nog prima te vermaken met de normale euv, hetgeen hun goed recht is, maar om niet ellenlang op 3nm te blijven hangen met regulier euv zal er toch iets moeten gebeuren. Nu Intel zijn capex op fabs naar beneden heeft bijgeschaafd is ook daar weer minder belangstelling voor vanuit die hoek.

Op basis van onderzoeksresultaten van imec kan het de impuls aanwakkeren voor de verkoop van de modernste high NA euv machines.
Vooral wanneer we de essentiele onderdelen hier in Europa kunnen maken i.p.v. afhankelijkheid van de VS waar we momenteel niet zo'n stabiele relatie hebben.
Ik denk dat de relatie niet eens zo instabiel is, maar bij Trump heb je gewoon 'goede kaarten' nodig zoals hij dat graag verwoordt. Hoe beter je kaarten hoe beter je onderhandelingsruimte in zijn harde spel.

Maw, als imec heel goede resultaten gaat boeken met high NA euv machines weet hij ook wel dat daar geld zit en krijg je bargaining power. Trump zet namelijk al enorm in op innovatie en groei met AI, bitcoin etc, dus hij zal vermoedelijk wel oren hebben naar een next level chipmachine uit Nederland waar TSMC helemaal nog geen productie mee draait.

Het alternatief om je volledig los te weken van de VS, iets wat ik steeds vaker hoor, is denk ik voor een bedrijf als ASML onwezenlijk. Er is een symbiotische relatie tussen VS en Nederland in deze (en nog wel meer landen). Dat verandert niet ineens met een wispelturige president.

Het idee van "voorop lopen" met je techniek zou van alle tijden zijn ware het niet dat met elke kleinere node het exponentieel lastiger wordt, en niet alleen de machine maar ook de waferbelichting zelf. TSMC ziet er nog weinig economische heil in om nu al flink te gaan bestellen (in die zin dat bv alle Nvidia chips gewoon op 3nm gebakken worden), dat is iets wat Intel van plan was snel te pushen met 18A maar staat nu dus op een lager pitje. Intel gaat nog wel voor high NA euv op korte termijn maar gaan veel minder fabs openen de komende jaren.

Dus lijkt me zaak om imec eens een flinke duit in het zakje te laten doen voor zover dat niet al was, aangezien de markt wat voorzichtig is. Liefst voordat waneer wij serieuze tariffs om de oren gaan krijgen.
Het feit dat deze machines door niemand anders kunnen worden gemaakt betekent simpelweg dat ze er voor kunnen vragen wat ze willen, wat de gek er voor geeft. Iets wat NVidia ook al een tijdje ontdekt heeft. Blijf het nog steeds heel erg raar vinden dat er in Nederland nul van die machines in bedrijf zijn.
In NL zitten geen bedrijven die belang hebben bij dergelijke machines of een slordige 20 miljard op de plank hebben liggen om een fabriek op te zetten. Van de 2500 processtappen voor het maken van een hi-end soc zijn er slechts een paar honderd op een ASML machine. De rest van het process moet je ook kunnen. En ga er maar van uit dat op zn vroegst pas over een jaar of 10 de fabriek de eerste productie kan draaien.

En bouw om de hoek ook direct een kerncentrale. Er gaat veel energie een dergelijke fabriek in.

En dan is het de vraag of je kunt concurreren met de bestaande partijen.
In bedrijf voor chipfabricage bedoel je dan? Zo'n lithografiemachine is dan wel een cruciaal onderdeel van het productieproces, het is bij lange na niet het enige wat je nodig hebt om chips te produceren. Je hebt allerlei chemische processen nodig, depositie, packaging, noem het maar op. Het kost niet voor niets letterlijk miljarden om een fab op te zetten.

Dat ASML gaat samenwerken met IMEC vind ik mooi nieuws, een vooraanstaand lab dat samenwerkt met de koploper op het gebied van lithografiemachines, zal vast helpen die koppositie vast te houden.
ASML en IMEC (en ook andere lithografie bedrijven zoals ASM) werken al decennia samen met IMEC. Feitelijk niks nieuws onder de zon dus, behalve dat IMEC een NA-EUV machine krijgt.
Kunnen we een export restrictie doen op ASML machines naar America? Misschien draaien ze dan een beetje bij.
De machines gebruiken onderdelen uit Amerika
De machines gebruiken onderdelen uit Amerika
Die intussen zo'n 25-50% duurder geworden zijn puur vanwege en door Amerika de Verenigde Staten. Jouw argument snijdt weinig hout, lijkt me.

[Reactie gewijzigd door Ché Mig op 12 maart 2025 18:24]

En dan worden de machines hier geassembleerd en verkocht aan de VS met in de verkoopprijs doorberekend de tarieven.
Zijn punt is dat als wij een export restrictie op ASML machine's zouden zetten, de VS simpelweg een export restrictie zal zetten op de onderdelen die nodig zijn voor deze machine's waardoor ASML ze niet meer zal kunnen bouwen.
Ik denk dat je je vergist in de strekking van "gebruikt onderdelen". Het gaat hier met name om onderdelen die vele miljarden kosten om te ontwikkelen, en puur en alleen voor ASML machines gemaakt worden. Deze zijn nergens anders vandaan te halen.
Alleen wat wij verschepen naar Amerika wordt voor Amerikanen duurder.
De Europese importheffingen zijn behoorlijk specifiek gemaakt (motoren, drank, spijkerbroeken, etc), ik vermoed dat kritische chipmachine-onderdelen niet belast zijn.
Natuurlijk kan er in elke richting een export restrictie zijn. Bedenk dat ASML voor deze machiens onderdelen gebruikt uit vele andere landen. Die landen kunnen ook hun beperkingen opleggen op wederverkoop van deze onderdelen als deel van de machines.
Imec heeft ook een onderzoekslab in Florida, dus op dat gebied restricties opleggen zal ons ook niet veel positiefs opleveren.

Ben er overigens nog op bezoek geweest vlak voor het in gebruik genomen werd. Indrukwekend om te zien, vooral de clean-room dan uiteraard.
Dan krijgt ASML het meest kritische onderdeel, de plasma-source, niet meer, die is made in USA. Na decennia van samenwerking / R&D. Een Europese leverancier gaat het ook vele jaren kosten om te kunnen maken/ontwikkelen/leveren volgens spec.

Leuk idee, maar nee.
Snel eigen Chip fabrieken in Nederland!

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.