Ik snap je opmerking, maar hoe zie je het dan voor je?
Door strenge grenzen te stellen aan waar bedrijven toestemming voor mogen vragen. Vergelijkbaar met wat in contracten een "onredelijk bezwarende voorwaarde" heet. Een bedrijf mag niet in de kleine lettertjes van een contract zetten dat je eerst geboren zoon naar de zoutmijnen gestuurd wordt. Dat is onder geen enkele omstandigheid toegestaan, of de klant het contract nu heeft geaccepteerd of niet.
Als consument hoef je niet ieder contract tot in detail na te lezen uit angst dat je leven verpest wordt door een addertje onder het gras dat je eigenlijk niet aan kon zien komen zonder uren research te doen bij ieder product dat je koopt.
Een van de eerste grenzen die ik zou opleggen is een verbod op (niet-functionele automatische) gepersonaliseerde reclames en aanbiedingen. Met "niet-fucntioneel automatisch" bedoel ik dat het initiatief bij de aanbieder ligt, niet bij de klant. Als je als klant een offerte aanvraagt voor een product op maat zal je immers wel informatie moeten delen. Vergelijkbaar met hoe we al met functionele cookies omgaan: in het belang van de gebruiker mag je cookies plaatsen zonder de gebruiker om toestemming te vragen.
Dat is ook precies zoals de meeste mensen het willen: hun informatie wordt alleen in hun eigen belang gebruikt.
Iedere organisatie verwerkt andere gegevens, heeft andere doelen en partners, heeft andere categoriën en voorwaarden. Het is voor organisaties al moeilijk om zicht te houden op alle data welke zij verwerken, hoe zou je dit als maatschappij willen borgen?
Zolang het functioneel is kan dat gewoon. Een kort moment nemen om voorwaarden te lezen als ik een product wil aanschaffen is ook niet zo'n probleem. Het wordt wel een probleem als je dat moet doen bij iedere website die je bezoekt.
Ik denk dat een paar zinnen begrijpelijke tekst de gebruiker in staat stelt om een keuze te maken, een vrij goede oplossing is. Als je de moeite niet neemt vind je het niet belangrijk.
Dat mensen het niet belangrijk betekent nog niet dat ze voor de leeuwen gegooid mogen worden. Bescherming moet er ook (of juist) zijn voor hen die niet goed voor zichzelf kunnen opkomen.
Ik denk dat het op dit moment vrijwel onmogelijk is om de gevolgen van een dergelijk keuze goed uit te leggen in een paar regels begrijpbare tekst. Google heeft zo'n document en het is tientallen pagana's lang, zonder de verwijzingen mee te tellen:
https://policies.google.com/terms?hl=nl
Het is redelijk begrijpelijke taal, dat hebben ze echt wel goed gedaan, maar Google doet zoveel dat alleen al het lijstje diensten meer dan een pagina tekst is (
https://policies.google.com/terms/service-specific?hl=nl)
Zelfs in deze hele begrijpelijke taal zal 90% van NL daar niet door heen komen en ook niet begrijpen wat er precies staat want de gevolgen zijn niet te overzien zonder een hoop context.
We kunnen de situatie beter behapbaar maken door grenzen te stellen aan wat ze mogen vragen.
Een derde oplossing is dat bedrijven hun voorwaarden moeten laten controleren voor ze die mogen gebruiken. De controle wordt door onafhankelijke partijen gedaan die controleren of de tekst inderdaad begrijpelijk is en er geen onredelijke voorwaarden in staan.
Een vierde oplossing is dat we de overheid een paar setjes standaardvoorwaarden laten opstellen waar de meeste kleine bedrijven mee uit de voeten kunnen, bv een standaard contract voor kleine webshops. Die contracten worden nadrukkelijk in het voordeel van de consument opgesteld en goed gecontroleerd.
Bedrijven die dergelijke standaardvoorwaarden gebruiken hoeven niet meer uitleg te geven dan de naam en een link naar de overheisdpagina met de voorwaarden.
We zouden die twee opties nog kunnen combineren. Ofwel je gebruikt de goedkope en makkelijke voorwaarden van de overheid, of je betaalt zelf voor controle door gespecialiseerde juristen.
Nog een andere oplossing, die helaas niet realistisch lijkt, is een harde grens stellen aan het aantal woorden. Als je meer dan (bv) 200 woorden nodig hebt dan is de tekst te lang. Dan moet je als bedrijf je activiteiten maar splitsen zodat je weer in één zin kan zeggen wat je doet en wat de gevolgen daar van zijn.