NASA heeft Space Launch System naar maan gelanceerd na jaren vertragingen

NASA heeft zijn nieuwe Space Launch System-raket succesvol gelanceerd. De raket ging rond 07.47 uur Nederlandse tijd de lucht in, nadat de lancering in de afgelopen maanden meerdere keren was uitgesteld vanwege hitteproblemen. De raket brengt de Orion-capsule naar de maan.

De lancering vond plaats vanaf het Kennedy Space Center in Florida rond 07.47 uur. Dit was 43 minuten na de opening van het lanceervenster. Dat venster zou ongeveer twee uur duren, maar die tijd bleek niet nodig te zijn. Twee minuten en twaalf seconden na de lancering werden de twee stuwraketten aan de zijkant, de solid rocket boosters, afgekoppeld en terug de Atlantische Oceaan in gegooid. Acht minuten en vier seconden na het opstijgen werden de motoren van de kerntrap uitgeschakeld. Nog eens twaalf seconden daarna werd de eerste van de tweede trap gescheiden. De Orion-capsule, het onbemenste voertuig dat uiteindelijk naar de maan moet vliegen, blijft nog even aan de tweede trap van de raket gekoppeld in een baan om de aarde.

Ongeveer vijftig minuten na de lancering wordt de tweede trap gebruikt om Orion uit die aardbaan te stuwen en op weg te brengen naar de maan. Als alles volgens planning verloopt, wordt de capsule een uur daarna losgekoppeld en vervolgt die zijn weg in zijn eentje.

De raket vertrok ondanks eerdere vertragingen en perikelen. NASA ondernam de eerste lanceerpoging al eind augustus, maar blies die toen meerdere keren achter elkaar af. De temperatuur in een van de motoren liep toen telkens te hoog op omdat een van de kleppen in het koelsysteem niet goed functioneerde. Dat probleem kwam eerder al tijdens een test naar voren.

Na meerdere gestaakte pogingen moest NASA de raket terugrijden naar het Vehicle Assembly Building omdat er een tropische storm in de richting van Florida op kwam. Vorige week werd de raket opnieuw naar het lanceerplatform gereden. Toen werd de raket blootgesteld aan weer een nieuwe storm, die 'kleine schade' veroorzaakte. NASA redeneerde toen dat dat geen probleem zou opleveren voor de lancering.

Ook nu was er nog een korte vertraging, maar die zat niet meer in het koelsysteem. Het radarsysteem werkte niet naar behoren. Technici van NASA moesten daarvoor het lanceerplatform op om een ethernetkabel te vervangen. Daardoor werd de lancering alsnog enkele minuten vertraagd.

Het is de eerste keer dat NASA zijn enorme, nieuwe raket lanceert. SLS is de spirituele opvolger van de Space Shuttle, die in 2011 uit de roulatie werd gehaald. SLS is weliswaar krachtiger dan de Saturnus-raket uit het Apollo-tijdperk, maar is in tegenstelling tot veel moderne raketten niet herbruikbaar. De raket zou in 2016 voor het eerst moeten vliegen, maar het bouwen liep veel vertraging op en het budget werd ruimschoots overschreden. Tweakers schreef eerder dit jaar een achtergrondartikel over de ontstaansgeschiedenis van de raket.

Reacties (259)

[svenvbins]

SLS (...) is in tegenstelling tot veel moderne raketten niet herbruikbaar.

Ik ben bekend met de Falcon9 en vooruit, Falcon Heavy, maar daarmee is het lijstje wel compleet, of niet?

[84hannes]

Ik ben bekend met de Falcon9 en vooruit, Falcon Heavy, maar daarmee is het lijstje wel compleet, of niet?

Er zijn natuurlijk verschillende gradaties van herbruikbaarheid en verschillende fases van ontwikkeling en gebruik. Zoals @Ford Prefect aangeeft is zelfs SLS niet volledig onherbruikbaar, de Orion Capsule is wel degelijk ontworpen om herbruikbaar te zijn. Een groeiend overzicht:

• Starship, volledig herbruikbaar. Status: nog in ontwikkeling (testvluchten gaande).
• Blue Origin New Shepherd: Volledig herbruikbaar, suborbital. Status: in gebruik.
• Blue Origin New Glenn: Volledig herbruikbaar, orbital. Status: in ontwikkeling (fase: onbekend, Blue Origin ontwikkelt in nevelen gehuld, maar een testvlucht zouden we wel gemerkt hebben)
• Falcons 9/ Falcon heavy: De eerste trap en en eventuele capsule zijn herbuikbaar. Status: in gebruik.
• Neutron: herbruikbare eerste trap. Status: in vroege ontwikkeling.
• Ariane Next, deels herbruikbaar. Status: in vroege ontwikkeling (bedankt @CH4OS)
• Long March 8 doorontwikkeling, deels herbruikbaar. Status: in vroege ontwikkeling (bedankt @CH4OS)
• SLS, heeft een herbruikbare capsule (Orion). Status: eerste (test)lancering geslaagd!
• Boeing Starliner, heeft een herbruikbare capsule. Status: heeft wel gevlogen, maar is nooit herbruikt.
• Sierra Nevada Dream Chaser is een herbruikbare 'capsule', raket (Atlas V) voor zover ik weet niet herbruikbaar. Status: in ontwikkeling. (Bedank @De_Tuup )
• Rocket Lab Electron, de eerste trap zou herbruikbaar moeten zijn. Status: raket in gebruik, trap nog nooit herbruikt.
• Space Shuttle: Booster en 'capsule' herbruikbaar. Status: Na 30 jaar uit gebruik genomen.

Afhankelijk van je selectiecriteria heeft SLS dus wel degelijk een plekje in dit lijstje verdiend. Virgin mag van mij niet in het rijtje staan, je moet ergens de grens trekken tussen luchtvaart en ruimtevaart, en waar ik bij Blue Origins New Shephard nog een discussie aan wil gaan (mijn standpunt: luchtvaart) ga ik dat bij Virgin Galactics SpaceShipTwo niet doen.

edit:
Herschreven, ik was Blue Origin en Virgin vergeten.

[Reactie gewijzigd door 84hannes op 23 juli 2024 05:32]

[Ford Prefect]

• Boeing Starliner, heeft een hebruikbare capsule. Status: heeft wel gevlogen, maar is nooit herbruikt.

Kleine opmerking hierover: Starliner IS een herbruikbare capsule, de booster is tot nu toe gewoon een ULA booster. Dus dit is eigenlijk een beetje een vreemde eend in dit rijtje. Als je Starliner hier hebt dan moet je ook Orion, Cargo & Crew Dragon toevoegen. Zelfs sommige onderdelen van Soyuz worden opnieuw gebruikt maar dan heb je het over stoelen en wat flight recorders.

[84hannes]

Crew Dragon en Cargo vallen wat mij betreft onder Falcon 9 (daar vermelde ik ook capsule). Is Orion deels herbruikbaar?

[Ford Prefect]

De Orion Comman Module is herbruikbaar na refurbishment (vergelijkbaar aan Crew Dragon)

[svenvbins]

Mooi lijstje, hartelijk dank! Bevestigt inderdaad wel mijn vermoeden dat verreweg de meeste "moderne herbruikbare raketten" eigenlijk of nog niet gevlogen hebben, of suborbitaal zijn.

[84hannes]

Mooi lijstje

Dank je, het is een beetje uit de hand gelopen, omdat zoals de meeste vragen, het antwoord genuanceerder ligt dan ik in eerste instantie dacht. Omdat de post op dit moment (over)gewaardeerd wordt met een +3 voel ik me verleid hem continu bij te werken en te verbeteren, maar een compleet overzicht was natuurlijk nooit de bedoeling.

[xzaz]

- SpinLaunch: Status: nog in ontwikkeling (testvluchten gaande)

[84hannes]

SpinLaunch is een rare. Moeten we de centrifuge als eerste trap zien? Of bedoel je dat ook het projectiel herbruikbaar gaat zijn?

[Indy81]

Ik kan me vergissen, maar ik heb spinlaunch nog niets horen zeggen over herbruikbaarheid van hun projectielen. Okee, je hebt geen raket nodig, dus ook weinig te hergebruiken

[dmantione]

Een belangrijk beginpunt van SLS was in ieder geval dat bij de Shuttle teveel hebruikt werd: Het herbruiken van de Shuttle was technisch een succes, maar peperduur, onder meer vanwege het hitteschild waarvan individuele tegeltjes na iedere vlucht geïnspecteerd en vervangen moesten worden. SLS is zo ontworpen dat de delen die makkelijk te herbruiken vielen, zoals de vastebrandstofraketten, nog steeds herbruikbaar zijn. Andere componenten zijn eenmalig geworden.

[84hannes]

SLS is zo ontworpen dat de delen die makkelijk te herbruiken vielen, zoals de vastebrandstofraketten, nog steeds herbruikbaar zijn.

Dat wist ik niet, heb je hier een bron voor? Voor zover ik wist worden die gewoon gedrumpt.

The five-segment SRBs provide approximately 25% more total impulse than the Shuttle SRB, and will not be recovered after use.

[dmantione]

Ik loop inderdaad achter, dit dateert uit de begintijd van SLS.

[84hannes]

Jammer. Voor wat ik begrepen heb was van "reuse" ook niet echt sprake, meer "refurbish". Er moest zoveel gereviseerd worden dat het zo duur werd als jij zegt. Daar heeft de industrie natuurlijk van geleerd. Bekijk bijvoorbeeld hoe SpaceX voor Starship methaan wil gebruiken omdat dit minder (geen?) roet oplevert dan bijvoorbeeld RP-1, waardoor motoren eenvoudiger te hergebruiken zijn. Ik stel me voor dat waterstof nog schoner is, maar vastestofbrandstof lijkt me dan weer behoorlijk smerig.

[Ford Prefect]

En methaan heeft daarnaast als bijkomend voordeel dat het via In situ resource utilization op Mars kan worden gemaakt.

Ook de SRB's tijdens Shuttle waren meer refurbished, gold ook voor de RS-25 motoren, als die eenmaal waren ontstoken moest er een behoorlijke zwik werk worden gedaan om hem weer opnieuw te kunnen laten starten.

[akooijman]

Als er water op Mars is, is waterstof makkelijker te maken dan methaan (waar ook water voor nodig is).
Methaan maken uit Mars-atmosfeer is weliswaar niet onmogelijk maar wel een flinke uitdaging.

[GekkePrutser]

Jammer. Voor wat ik begrepen heb was van "reuse" ook niet echt sprake, meer "refurbish".

Dat gold voor de space shuttle ook. In het begin was het plan die dingen wekelijks te lanceren Uiteindelijk moesten ze helemaal uit elkaar voor elke lancering wat een miljard dollar kostte. Dat is ook geen 'reuse' meer, maar refurbishment.

En nog slaagde NASA er niet in om herhalende problemen te herkennen en te voorkomen waardoor er 2x doden zijn gevallen. Die organisatie is gewoon helemaal kapot gegaan aan zijn eigen bureaucratie.

[Reactie gewijzigd door GekkePrutser op 23 juli 2024 05:32]

[De_Tuup]

Sierra Nevada Corporation - Dream Chaser

[TijsZonderH]

Blue Origin heeft de New Shepard, al is die natuurlijk niet vergelijkbaar met de F9. Ook Rocket Lab heeft een herbruikbare raket, de Electron, wederom niet helemaal vergelijkbaar maar toch. Punt is dat alle ruimtevaartbedrijven en overheden op dit moment wel werken aan herbruikbaarheid. De meeste aankomende raketten gaan die kant op, zoals de Vulcan, de New Glenn, Starship etc. Daarom is het noemenswaardig dat SLS een gewone wegwerpraket is.

[Odie]

New Shepard is een Dinky Toy. Het ding komt de ruimte niet eens in, hoewel puristen het niet met elkaar eens worden waar de ruimte nu precies begint. Maar het is echt niet meer dan dat: een speeltje voor rijkelui jongetjes en een paar happyfew plus wat universiteiten die onderzoek willen doen in een kort microgravity window van een paar minuten.

Het gaat pas serieus worden met New Glenn. Maar ja, dat ding is net zo’n eeuwige belofte als Tesla’s SpaceX' Star Ship. Is Bezos stiekem een broertje van Musk?

[Reactie gewijzigd door Odie op 23 juli 2024 05:32]

[Vambier]

Helemaal mee eens, behalve dan die vergelijking tussen Starship(van SpaceX niet Tesla) en New Glenn. Van New Glenn hebben we alleen nog maar mockups gezien en 2(!) motoren gemaakt hebben voor ULA. Verder is New Glenn meer te vergelijken met Falcon9, Starship is een super heavy launch vehicle. Daar komt bij dat SpaceX al heel wat tests gedaan heeft met Starship en op dit moment zelfs 1 Raptor V2 motor per dag(!) produceert, vorige week rolde de 200ste van de band. Eerder deze week hebben ze een static fire van een booster gedaan met 14 van deze motoren en als de volgende tests goed gaan kan dit jaar nog de eerste orbital vlucht plaatsvinden. De eerste mockup van starship is onthuld in 2019, in drie jaar tijd van mockup naar een eerste orital vlucht is echt bizar snel, en dat voor de meest amitieuze raketontwikkeling sinds apollo. Het verschil tussen Starship en New Glenn is van dezelfde ordegrootte als tussen New Glenn en New Shepard.

[Odie]

Die eerste orbital flight hangt al heel lang in de lucht (badabing!) maar lijkt maar niet van de grond te komen (djeez, ik ben op dreef)... Eerst zien dan geloven, hoewel er inderdaad flink wat zichtbare progressie is die we bij New Glenn totaal niet zien. En fair point dat NG meer een Falcon9 lijkt te gaan worden, als hij er ooit komt.

Wat betreft Starship ben ik gewoon teleurgesteld dat na een paar veelbelovende hops het helemaal stil is geworden qua bewegingen in de lucht. Na de laatste hop was de belofte dat er snel een suborbital flight zou komen, maar die kwam er nooit.

Maar goed, nu Artemis (eindelijk) succesvol op weg is is de druk op SpaceX weer groter dan ooit om ook wat te gaan presteren en uiteindelijk een Lunar versie van Starship te kunnen presenteren.

[Vambier]

Ja klopt, ik weet natuurlijk niet hoe goed jij het volgt, ik volg de ontwikkeling van Starship dagelijks op het youtube kanaal van nasaspaceflight. Daar zie je echt goed hoeveel progressie er gemaakt wordt iedere dag weer, ook in Floridag tegenwoordig. Er zijn geen hops meer geweest omdat die niet meer nodig waren, de orbital flight is inderdaad wel een half jaar vertraagd, eerst doordat ze geen vergunning kregen om te lanceren, daarna is er nog een explosie geweest bij het testen van een booster wat maanden extra werk heeft gekost. Door deze vertragingen hebben ze wel flink door kunnen bouwen aan het lanceerplatform en toren, ondertussen zijn ze ook een tweede en derde toren en een fabriek aan het bouwen in Florida en mogelijk beginnen ze binnenkort ook nog met een tweede toren in Texas. Als die eerste vlucht eenmaal achter de rug is(en geslaagd) gaat het heel erg snel denk ik.

[Spooksel]

New Shepard (de capsule althans) komt wel degelijk over de Karman lijn van 100km en dus in de ruimte. Dat kan van de SpaceShipTwo van Virgin Galactic bijvoorbeeld niet gezegd worden, de komen tot om en nabij de 80km.

Wat is trouwens 'Tesla's Starship'? Ik ken wel de SpaceX Starship en om die nou een 'eeuwige belofte' te noemen! Dat programma heeft tenminste al vliegende hardware laten zien, dat kunnen we van de New Glenn niet zeggen. Verder dan een test- en kwalificatieprogramma zijn de BE-4 motoren nog niet gekomen namelijk, terwijl er inmiddels al 200+ Raptors gebouwd zijn en SpaceX eergisteren nog een succesvolle static fire uitgevoerd heeft met de Starship/Booster 7 waarbij 14 van de 33 motoren gebruikt werden.

[84hannes]

New Shepard (de capsule althans) komt wel degelijk over de Karman lijn van 100km en dus in de ruimte. Dat kan van de SpaceShipTwo van Virgin Galactic bijvoorbeeld niet gezegd worden, de komen tot om en nabij de 80km.

New Shepard bereikt de ruimte maar kan er niet blijven. Is het daarmee een ruimtevaartuig? De LGM-30 Minuteman (een intercontinentale bom) bereikt 100km ook. Daarmee komt het in de ruimte, maar ik zou het geen ruimtevaartuig willen noemen.

Dat programma heeft tenminste al vliegende hardware laten zien, dat kunnen we van de New Glenn niet zeggen.

Dat konden we gisteren van SLS ook niet zeggen. Voor zover ik weet zou New Glenn morgen gelanceerd worden (daar zouden waarschijnlijk aanwijzingen voor zijn, zoals vergunningen), of over tien jaar.

[akooijman]

Vliegende hardware...
Toen ik wat jonger was liet ik in deze tijd van het jaar ook conservenblikken behoorlijk hoog vliegen, en ze waren prima herbruikbaar.

Wat SpaceX met Starship heeft laten zien is nog niet heel indrukwekkend. Vooral niet als je bedenkt dat Elon voorspeld had dit jaar met het ding naar Mars te kunnen vliegen (in zijn eerste presentaties zelfs met mensen aan boord.)

[multikoe]

Toen ik wat jonger was liet ik in deze tijd van het jaar ook conservenblikken behoorlijk hoog vliegen, en ze waren prima herbruikbaar.

Nope, je moest de motor toch echt vervangen.... En welke lading er ook in dat blik zat heeft de landing niet overleefd.

En verder valt je post in de categorie: "hou toch op, zo bijzonder is het allemaal niet" categorie. Wat SpaceX met Starship heeft laten is meer dan welke andere organisatie ook. Ze hebben een "blik" ter grootte van een flatgebouw gelanceerd, stationair laten hooveren op 10 km hoogte, naar beneden laten vallen en een zachte landing laten maken op dezelfde plek als waar hij vertrokken was. Rechtop. Dat is tot nu toe alleen Blue Origin nog gelukt. Met een raket die ietsiepietsie kleiner is....

[Towerofpower]

Dat neerzetten van zo'n raket vind ik zelf inderdaad ook ontiegelijk knap gedaan.

[multikoe]

Tesla’s Star Ship

Uhm.... Ben benieuwd wanneer ze FSD gaan introduceren in Star Ship

Je kunt New Shepard als een speeltje zien, dat bekt wel lekker in de voetbalkantine, maar het is feitelijk een stap in de ontwikkeling naar New Glenn. Blue Origin heeft met de New Shepard heel veel ervaring en kennis opgedaan die ze nu goed van pas komt bij de ontwikkeling van New Glenn.

[Odie]

Het heeft niets met lekker bekken te maken. New Shepard bedient een doel maar het is gewoon geen competitie voor SpaceX. De mensen aan boord Astronauten noemen is al dubieus en eigenlijk een belediging voor de mensen die écht de ruimte in zijn geweest.

Dat gezegd hebbende: als ik met New Shepard mee kon zou ik het zonder twijfel doen.

[multikoe]

New Shepard is helemaal nooit bedoeld om te concurreren met SpaceX, het is (zoals ik al zei) gewoon een stap in de ontwikkeling naar de New Glenn.
Jij bent in de val getrapt dat alles een strijd moet zijn, waarbij de één beter, sneller, mooier moet zijn dan de ander. Als New Shepard al ergens mee zou willen concurreren dan is dat Virgin Galactic. Of elke andere organisatie die mensen graag naar 100 km wil brengen.

En als je het woord "speeltje" gebruikt als het gaat om een technologisch geavanceerd iets als New Shepard, dan is die vergelijking met de voetbalkantine wel op z'n plaats.

[CivLord]

Welke overheden zijn daar serieus mee bezig?
De ESA, Japan, China, Rusland, India en Japan, de landen met de grootste ruimtevaartindustrieën zijn misschien wat op de tekentafel aan het stoeien met concepten, maar niemand heeft nog serieus iets in ontwikkeling.

[CH4OS]

Starship (SpaceX), New Glenn (Blue Origin), Amur (Roscosmos), Ariane Next (ESA) en Long March (China) niet vergeten, al zijn die allemaal nog in ontwikkeling.

Edit: En strict genomen zijn de Falcon's ook niet volledig herbruikbaar, alleen de first stages zijn herbruikbaar.

[Reactie gewijzigd door CH4OS op 23 juli 2024 05:32]

[Spooksel]

En de 'payload fairings' dan, niet te vergeten. Schijnt toch grofweg voor $6 miljoen aan hardware te zijn die 2 helften!

[Jooz]

De Electron van Rocket Lab is ook herbruikbaar. Voor zover ik weet houdt het daar ook op.

[benji83]

Zou in theorie herbruikbaar kunnen zijn, het is alleen nog niet gelukt er een op te vangen (en vast te houden), en ook hergebruiken is nog niet gedaan.

[xian05]

Meerdere “kleinere” bedrijven gebruiken nu deels hergebruikbare raketten. Of zijn deze nu aan het ontwikkelen.
Rocket Labs met de Electron.
Blue Origin met de new Shepard en later new Glenn.
Dan heb je nog Virgin, relativity space, firefly…

[Reactie gewijzigd door xian05 op 23 juli 2024 05:32]

[Ford Prefect]

Relativity en Firefly hebben alleen nog maar wegwerk boosters. Relativity heeft wel plannen van een Terran R die herbruikbaar moet zijn maar dat is nog heel ver weg, Terran 1 heeft nog nooit gevolgen, hopelijk binnen nu een paar weken wel trouwens :-)

[xian05]

Maar ze zijn wel deze raketten aan het ontwikkelen
Ik heb mijn reactie aangepast.

[arjankoole]

Hangt er vanaf wat je aan in ontwikkeling zijnde projecten nog wil mee tellen. spaceX is druk bezig met hun super heavy. En er lopen nog zeker 2 andere reusable projecten elders.

[moonlander]

SpaceX, blue Origin meer niet tot nu toe

[Clubbtraxx]

Jeff Bezos's Blue Origin raket is overigens ook herbruikbaar al komt die niet ver.
Het 'echte' Blue Origin werk, de New Glenn raket, zal ook een hebruikbaar ontwerp zijn.

NASA loopt net als onze ESA met Ariane Space daarin behoorlijk achter de feiten aan.

Wat mij ook stoort is dat er vier RS-25 Rocketdyne motoren gebruikt worden die bij meerdere Space Shuttle vluchten zijn (her)gebruikt en nu met deze 'moderne' raket alsnog verloren gaan...

Enfin, als SpaceX zo door gaat met ontwikkelen is het waarschijnlijk alweer snel over met de SLS.

[jsiegmund]

Electron bijna, Starship/SuperHeavy en er is nog veel meer in ontwikkeling. Ik denk dat het punt hier moet zijn dat een nieuwe, niet herbruikbare, raket een moeilijk kostenplaatje met zich mee brengt. En dat heeft SLS ruimschoots bewezen.

[SuperDre]

Die dildo van Bezos's Blue Origin is ook herbruikbaar.

[arjankoole]

Als ik de wetenschappers op Twitter goed heb gevolgd, was het niet een ethernet kabel die vervangen moest worden, maar een hele ethernet switch. Het was met name een precair onderdeel omdat dat ding mede verantwoordelijk was voor de self-destruct als er iets fout ging.

[multikoe]

Volgens mij was het een ethernet switch in een radar tracking station. Ik denk dus niet dat het te maken had met het zelfdestruct proces. Of het moet geen radar tracking station zijn geweest maar een locatie waar ze (ook) de communicatie verzorgen met de SLS tijdens de lancering.

[AWiersma]

Tijdens de stream van Everyday Astronaut werd genoemd dat die switch nodig is voor het doorsturen van commando's vanaf het observatie vliegtuig (Range Plane) dat eventueel een self-destruct kan triggeren als de raket buiten een bepaald gebied dreigt te komen.

[Avenger 2.0]

Waarom heeft men eigenlijk voor een nachtlancering gekozen? Hier kwam het wel goed uit om te volgen, maar in Amerika zullen er maar weinigen voor opgebleven zijn.

[DigitalExorcist]

Zal wel met de stand van de maan te maken hebben die nu gunstig is.

[arjankoole]

Waarom heeft men eigenlijk voor een nachtlancering gekozen? Hier kwam het wel goed uit om te volgen, maar in Amerika zullen er maar weinigen voor opgebleven zijn.

Ze zijn afhankelijk van launch windows, die kiezen ze niet echt zelf. Is afhankelijk van weer, waar de maan zich bevind (voor een intercept die zo min mogelijk brandstof kost), etc.

[StibJan]

Duh 's nachts is de maan er

[CompFrans]

Een beetje off-topic, maar waarom zouden ze die raket die kleur gegeven hebben? Roestig bruin alsof hij tweedehands is... Voor mij heeft dat ook te maken met nostalgie: als kind vond ik ruimtevaart fantastisch en dat kwam ook omdat die raketten er uitzagen zoals er uitzagen...
Of is het ook functioneel, die kleur?
(Edit: ah, ik zie het nu: het scheelt 272 kg in gewicht en de kleur is de kleur van het isolatiemateriaal. Verf bleek niet nodig omdat hij niet lang op de launchpad staat en niet beschermd hoeft te worden tegen UV-licht.)

[Reactie gewijzigd door CompFrans op 23 juli 2024 05:32]

[Creesch]

Dat is de kleur van het isolatie materiaal wat ze gebruiken. Was bij de brandstoftank van de space shuttle ook zo. De space shuttle brandstoftank had bij de eerste lancering een witte kleur ter bescherming tegen UV licht zolang de shuttle op de launchpad stond. Dit bleek niet nodig te zijn en aangezien het nogal scheelde in gewicht heeft men na de eerste twee lancering de brandstoftanks niet langer voorzien van dat bescherm laagje resulterende in de typische rode kleur.

[Ford Prefect]

STS-2 had trouwens ook een volledige witte tank, ze zijn bij STS-3 gestopt met het schilderen van de externe tank: https://en.wikipedia.org/wiki/STS-3

[0vestel0]

Daarbij komt vooral dat de main booster expendable is. De oorsprong van de SLS ligt bij het spaceshuttle launch systeem. Eigenlijk is de basis hetzelfde. 2 herbruikbare solid fuel boosters en 1 grote liquid fuel tank. Alleen heeft de main booster nu zelf aandrijving ipv dat het de motoren van de spaceshuttel voorzag van feul

[Reactie gewijzigd door 0vestel0 op 23 juli 2024 05:32]

[xzaz]

Elke lancering komen dit soort berichten weer voorbij.

De honderden miljarden (bizar veel geld) kunnen we ook inzetten om ons eigen planeet (beter en duurzamer te maken).

Die honderden miljarden gaan niet mee naar boven; die honderden miljarden worden gewoon de economie rondgepompt. Het is niet zo dat tijdens de lancering geld wordt verbrand; dat geld is gewoon nog aanwezig.

We kunnen nimmer ergens anders een leven leiden zoals op aarde.

Dat zegt ook niemand maar het is 't proberen waard; zie ISS waar we wel kunnen leven.

Naar de Maan! Naar Mars! Een permanente base! Overheden (China, US, Rusland) allemaal opzoek naar goud in de ruimte

Ja, we zijn nou eenmaal een soort die zich graag vermenigvuldigd en verspreidt en ontdekt. Je zou bij jezelf kunnen beginnen en niet op vakantie gaan.

Ik word er kotsmisselijk van als ik lees hoeveel geld er gemoeid is met een lancering als die van vandaag. Ongelooflijk.

Zoals eerder aangegeven dat geld gaat niet mee naar boven; dat blijft gewoon lekker op aarde

[multikoe]

Mooie, gebalanceerde reactie, kudoos.
Wat betreft die banen die de ruimtevaart ook gewoon oplevert en daarmee ook inkomsten voor gezinnen: je zou natuurlijk kunnen redeneren dat je die banen misschien beter kunt creeeren in industrieen die een positief effect hebben op klimaat en milieu. Dat is een valide punt. Maar de uitgaven voor ruimtevaart zijn klein bier. Het zou me niet verbazen als we meer uitgeven aan voetbal.

[Blokker_1999]

Maar mede dankzij de ruimtevaart doen we ook veel onderzoek dat ons kan helpen bij het beschermen van natuur en klimaat. We krijgen met satellieten een veel beter beeld van onze planeet. En met de bemande ruimtevaart moeten we net gaan uitzoeken hoe mensen zo efficient mogelijk kunnen leven en toch nog comfort overhouden.

[xzaz]

Maar dat argument kan je maken voor elke tak die niet bijdraagt aan een positief effect op klimaat en natuur. Waarom voetballen we? Die banen en geld kunnen we beter investeren.... etc. De één vindt dit belangrijk de andere 't andere. Waarom moeten ze elkaar uitsluiten? We moeten investeren in klimaat en milieu EN ons blijven ontwikkelen willen we in de ultra-lange-termijn de aarde overleven.

[multikoe]

Met "valide argument" bedoelde ik meer dat het een argument was waarover je best kunt en mag discussieren. Ik ben er van overtuigd dat de ruimtevaartindustrie een zeer waardevolle bijdrage levert aan het klimaat en het milieu, dus daarover zijn we het allemaal wel eens denk ik

[CivLord]

Ruimtevaart is een terrein waarop het uiterste van de de knapste koppen wordt gevraagd. De meeste van die knappe koppen blijven niet 40 jaar bij NASA werken. Daarna zijn het goede en waardevolle trouble shooters voor elk technisch bedrijf. Hun tijd in de ruimtevaart is daarmee van toegevoegde waarde voor de meer aardse industrie.

[Tintel]

En wonderlijk genoeg wordt dat geldt dus door heel veel meer mensen bij elkaar gebracht dan @D.D.R en is het maar een schijntje vergeleken met andere budgetten (bijv. het leger).

et is altijd weer politiek.

Ruimtevaart is nu juist het enige waar politiek wat minder zwaar weegt. En ook betreft het geen gebied waar anderen al een claim op hebben en zitten we elkaar ook veel minder snel in de weg.
Het ruimtestation was een joint venture van veel landen die qua politiek niet eens zo dicht bij elkaar staan.

allemaal opzoek naar goud in de ruimte

En wat heb je liever? Goud zoeken op aarde of in de ruimte? Aan allebei kleven nadelen.

ik word er kotsmisselijk van als ik lees hoeveel geld er gemoeid is met een lancering

Dat is dan best wel een probleem. Aangezien we toch echt wel vaker relatief veel geld ergens in investeren die niet direct te maken hebben met het voeden van de hongerigen. Maar zoals alles wat we doen - indirect heeft het allemaal effect op elkaar en kun je niet zomaar een deel weglaten omdat het geen direct voordeel voor hulpbehoevenden oplevert. Geen leger? Zou mooi zijn maar zover zijn we dus nog niet - is dus echt nog wel nuttig. Anders stijgt het aantal hulpbehoevenden toch eerst.

[multikoe]

Als je hier al ziek van wordt, dan zou ik vooral niet verder kijken
Zo geven wij in Nederland (die postzegel naast Duitsland) per jaar bijna 15 miljard uit aan defensie. Het budget van NASA (dat is dus *alles* wat NASA doet en dat is heel veel) is 30 miljard. Dat is dus maar twee keer zo veel.
Nog meer perspectief: we geven in Nederland 100 miljard per jaar uit aan de zorg. Wij geven dus drie keer zoveel uit per jaar aan zorg dan NASA aan al zijn projecten.

Mijn punt: wat er uitgegeven wordt aan ruimtevaart is absoluut miniem in vergelijking met andere activiteiten, die in het algemeen nog veel schadelijker zijn voor milieu en klimaat. Als je je dus werkelijk, echt bezorgd maakt om de aarde en zijn inwoners, dan zou ik mijn energie gebruiken voor zaken die werkelijk schadelijk zijn en waar werkelijk winst te halen valt. Zoals het verbranden van fossiele brandstoffen (enig idee hoeveel geld daar in om gaat?) of het voorkomen dat we onszelf vergiftigen met plastic.

[911GT2]

Ok en zet die bedragen nu eens af tegen wat we uitgeven aan het behoud van onze planeet. Duurzame investeringen en dat soort dingen? Dan is die 30 miljard ineens heel erg veel!

Lekker als je je argumenten zo kan manipuleren

[multikoe]

In Nederland werd in 2021 voor 4,1 miljard euro aan subsidies uitgegeven in het kader van de SDE+ (projecten voor het opwekken van duurzame energie en CO2-vermindering). Daar zitten volgens mij nog niet eens de subsidies in voor bijvoorbeeld elektrische auto's, zonnepanelen bij particulieren e.d. En dat is nog maar Nederland. In Duitsland hebben ze nog heel, heel veel meer uitgegeven aan de stimulering van zonnepanelen.

[xzaz]

Klopt, maar voordat je kan investeren in dit soort oplossingen moeten die oplossingen wel aanwezig zijn; die komen niet uit de lucht vallen.

[multikoe]

Niet per se: je kunt ook investeren in onderzoek naar oplossingen en dat gebeurt ook. Maar we dwalen een beetje af. Het ging mij om de verontwaardiging m.b.t. uitgaven aan ruimtevaart. Die verontwaardiging is heel selectief en kortzichtig.

[xzaz]

100% Eens Al geloof ik dat de meeste uitvindingen bijproducten zijn maar goed.

[Reactie gewijzigd door xzaz op 23 juli 2024 05:32]

[Tintel]

Je vergeet dat we een incentive nodig hebben om investeringen te doen. Dat kan zijn: directe (economische) winst of overheids stimulatie maar dan is het nog steeds (indirecte) winst. En als de overheid het zelf doet dan ziet je dus ook op enige termijn dat het winst oplevert.
Blijkbaar heeft ruimtevaart toch een indrecte winst.
Als investeren in ruimtevaart iets is dan is het zeker niet kortzichtig. Geen enkele termijn in deze industrie is kort.

[Xander2]

Ik vind juist het overheid houden van ruimtevaart als technologische accelerator kortzichtig. Er zijn genoeg andere bronnen waar (veel) meer innovatie plaatsvind waar het geld beter besteedt zou zijn.

Zeker niet als je kijkt welke innovaties ruimtevaart heeft voortgebracht die niet puur incrementeel zijn als bij andere bronnen. Bovendien ligt er nog heel veel kennis die we simpelweg niet kunnen opdoen op aarde, omdat veel regels daar niet gelden.

Techniek in de ruimte biedt unieke uitdagingen (vacuum, straling, bereikbaarheid) waar energieverbruik en duurzaamheid een rol zullen blijven spelen vanwege de deployment/maintenance kosten en doorlooptijd, dat is direct ten gunste van milieudoelstellingen hier beneden.

[multikoe]

Je hebt op zich een goed punt, maar het blijft een aanname. Ik denk dat ruimtevaart in extreme mate innovatief is en je zult niet snel iets anders vinden wat hetzelfde doet.

[multikoe]

Ik open geen linkjes als de poster niet een samenvatting geeft waaruit blijkt dat hij het zelf begrepen heeft. Ik ga niet argumenteren met externe bronnen.

[xzaz]

Kan je een voorbeeld geven waarin we niet investeren maar waar wel innovatie kan plaats vinden?

[xzaz]

In F1 zit geen publiek geld? Is dit serieus?

[david-v]

Daarin zit geen publiek geld en toch zit er innovatie in.

Ja die F1 wagens rijden allemaal in zelfgefinancieerde racebanen

[david-v]

Je geeft zelf aan dat F1 innovatief is, geen p[ubliek geld in zit, om vervolgens weer je eigen argument om zeep te helpen. Zonder publiek gefinancieerde racebanen geen F1, dus geen innovatie. Zoals ik al eerder zei, je hebt al besloten dat ruimtevaart niks is, dus alle tegenargumenten verwerp je en je gaat jezelf tegenspreken. Om maar niet te beginnen over je "ideeen" over het beperken van de populatie in de wereld.

[xzaz]

Wat zie je als "duurzame investering" wat zou daar onder moeten vallen?

[Tintel]

Nou, hoeveel geven we uit voor het behoud van onze planeet? Of denk je dat zonnecellen - notabene een 'produkt' van de ruimtevaart, gratis zijn? Of had je liever zelf je electriciteit opgewekt? Zonder een centrale die z'n best doet om geen afval te lozen in de natuur? En probeert om het zo efficient mogelijk te doen?

Als je alleen maar kijkt naar zaken die het label hebben 'duurzaam' dan kijk je niet goed genoeg. Zolang we bestaan proberen we naast de natuur te leven (omdat we er tenslotte deel van uitmaken).
Denk aan ecoducten. Zijn niet goedkoop en hebben niet het label 'duurzaam' maar helpen echt wel.
Dat we soms wat ruw omgaan met de natuur is jammer maar ook niet nieuw en al doende leren we. Of denk ja dat er vroeger alleen maar zieke bomen werden omgehakt?

[Tintel]

Nee, maar het was dan ook slechts een voorbeeld. Alle 'ouderwetse' vormen van energie opwekking bleken slecht voor het klimaat/milieu/planeet of waren totaal onvoldoende. Dan stel jij dat je het wel oplost door het aantal mensen te verminderen. Dus minder energie nodig. Maar dat is geen oplossing voor het geheel, dat lost alleen het probleem op voor 'de planeet' maar dat is geen levend wezen. Zelfs als je de natuur als geheel zou zien - wat wel leeft, dan nog heeft het geen overkoepelend bewustzijn.

[killercow]

Was jij niet pertinent tegen het isoleren van je huis?

[Clubbtraxx]

Leer toch eens groot te denken. Onderzoek en dus ook ruimtevaart gaat ons als mensheid echt wel vooruit helpen op termijn. Vroeger of later zullen we van deze bol af moeten komen willen we als mensheid overleven.

[hamsteg]

Geschat wordt dat de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA alleen al de afgelopen vijftig jaar meer dan 1.650 spin-offs ontwikkelde die vandaag de dag toegepast worden in de informatica, landbouw, geneeskunde, transportsector en industrie.

Bron: https://scientias.nl/nut-van-de-ruimtevaart/

[Ismail Antar]

Moet de titel niet maanden vertraging zijn inplaats van jaren?

[Blokker_1999]

Nee hoor. Zoals met alle grote projecten dacht men bij de opstart ervan, meer dan een decennium geleden, dat de eerste lancering in 2018 zou plaatsvinden.

[appie35]

Hoe komt men dan in 1969 zo snel zijn?

[klaaz]

Snel? Kennedy kondigde in 1961 aan dat ze het zouden gaan doen en als ik het goed heb vloog de raket in 1966 voor het eerst, in 1967 voor het eerst met crew en uiteindelijk in 1969 naar de maan.

En vergeet hierbij niet aan de enorme druk die op het project stond om de russen te verslaan. En de hoeveelheid geld die hier aan kon worden besteed: 'The United States spent $25.8 billion on Project Apollo between 1960 and 1973, or approximately $257 billion when adjusted for inflation to 2020 dollars.'

[The Third Man]

Zeker wel snel als je meeweegt dat dit de eerste keer was dat men uberhaupt een dergelijk launch system moest ontwikkelen (zie ook Hidden Figures over hoeveel menselijke rekenkracht moest worden ingezet) dat ook nog eens menselijke passagiers moest kunnen vervoeren én er een landing met retourvlucht moest worden uitgevoerd.

[vickypollard]

Dat is toch behoorlijk snel als je rekening houdt met wat er allemaal nog ontdekt en ontwikkeld moest worden.

[Creesch]

Dat klopt, maar zoals is aangekaart hadden ze er een budget voor dat vele malen groter is dan SLS nu heeft. Daar komt nog eens bij dat men veel meer risicos nam.

Op de NOS website staat er een best aardig artikel over: https://nos.nl/artikel/24...ket-what-s-taking-so-long

Je kunt de twee maanraketten niet zomaar vergelijken, waarschuwt ruimtevaarthistoricus Jennifer Levasseur. "Ze konden in de jaren 60 wel bouwen op hun ervaring met raketten, maar niet op bestaande technologie, zoals nu." De uitdaging is nu het bij elkaar brengen van oude en nieuwe technologie. Het SLS gebruikt dezelfde motoren en boosters als de spaceshuttle. "We weten hoe die werken. De vraag is hoe het in elkaar te schuiven."

Dat dat in elkaar schuiven zo lang duurt, zit hem in iets anders: geld. Het budget voor het Apollo-project was midden jaren 60 bijna ongelimiteerd. De VS moest en zou de race naar de maan winnen van de Sovjet-Unie. "Er ging enorm veel geld naar de ontwikkeling van de Saturnusraket zodat die zou doen wat-ie moest doen. De druk om dat doel te bereiken was hoog."

Dat betekende ook dat NASA bereid was grote risico's te nemen. Zelfs na een niet bepaald feilloos verlopen onbemenste testvlucht ging de eerste missie met astronauten aan boord, Apollo 8, toch meteen naar de maan. "Ze nemen dat soort risico's niet meer. NASA heeft geleerd van de tragedies met de spaceshuttle", zegt Levasseur. "Daarom wordt er nu eindeloos getest. Ze hebben geleerd de tijd te nemen en dat geduld op te brengen. Daarom zijn de vertragingen eigenlijk juist goed nieuws."

Naast wat het artikel noemde had je bijvoorbeeld ook de Apollo 1 brand waarin het risicos nemen en snel ontwikkelen zonder het goed door te testen op een tragische manier tot uiting kwam.

[Blokker_1999]

Vooral dat laatste natuurlijk. Het is ongelooflijk als je bedenkt hoeveel mensen er aan meegewerkt hebben en hoe snel het allemaal moest gaan. Vele hardware die ontworpen werd en gebouwd werd was alweer verouderd nog voordat de testen voltooid werden. Zelfs van de Apollo capsule en veel van de hardware in de capsule bestaan 2 grote varianten. Block I en Block II versies. En hoewel men wist dat Block I nooit zou vliegen is men ook daar toch blijven doorgaan tot aan de missie die uiteindelijk de naam Apollo I zou krijgen, daarna werd beslist om alles stop te zetten wat met Block I te maken had.

En dan hebben we het nog niet gehad over wat deze space race in de Soviet Republiek heeft veroorzaakt en gekost.

[OCU-Macs]

En dan hebben we het nog niet gehad over wat deze space race in de Soviet Republiek heeft veroorzaakt en gekost.

De beruchte N1 raket van Vasily Mishin (opvolger van Koroljov, die een stuk succesvoller was voor het Sovjet ruimte programma.)

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Vasily_Mishin

[Dj Neo Ziggy]

Hij zij this decade technisch gezien zat hij er niet naast.

[DigitalExorcist]

Dat waren cowboys in die tijd. Er zijn ook nogal wat (bijna-)ongelukken gebeurd met de Apollo's, tot en met crews die levend verbrandden in de capsule.

Dat risico kan NASA zich niet meer veroorloven tegenwoordig. Bovendien is apparatuur een stuk geavanceerder omdat missie-requirements ook doorontwikkelen; vroeger kwam je weg met een handycam-opname op de maan maar nu wil je het liefst alles in 8K realtime naar VR streamen als het even zou kunnen.. instrumenten worden complexer en zwaarder en je payload dus ook.

Het was een prestigeproject om als éérste op de maan te komen, nu is het geen prestigekwestie meer en is het wildwest-scenario wel gepasseerd. Nu moet het zoveel mogelijk risicoloos.

[Odie]

Cowboys? Tegenwoordig heet die werkwijze “Agile” en zouden we Apollo een Minimum Viable Product noemen 😂

[Towerofpower]

Krijg juist het idee dat alle apparaten steeds compacter en lichter zijn geworden in de loop van de tijd.

[Vibonacci]

Koude oorlog

[Odie]

Meer: de space race.

[84hannes]

Hoe komt men dan in 1969 zo snel zijn?

Er zijn toen offers gebracht die we nu niet meer willen brengen. Denk aan geld, mensenlevens, maar ook relaties. Werken voor het Apollo-programma vroeg heel veel van de werknemers, ten koste van al het andere in hun leven. Als je het leuk vind kun je eens naar een podcast van de BBC hierover luisteren, 13 minutes to the moon.. Om in de woorden van Joe Scott te spreken: "We had no business going to the moon".

[Reactie gewijzigd door 84hannes op 23 juli 2024 05:32]

[benji83]

In de 60's is er een gigantische hoeveelheid geld ingestort, vele, vele malen meer dan dat er nu geïnvesteerd wordt.

[TijsZonderH]

Nee, aanvankelijk had SLS al in 2016 moeten vliegen. Nou zijn vertragingen in de ruimtevaart eerder regel dan uitzondering maar 6 jaar is wel bijzonder lang, er is echt veel tegenslag geweest.

[DennisDeMennis]

ik vind het alleen jammer dat je het zo expliciet noemt in de titel, maar er eigenlijk maar 1 zinnetje in de laatste alinea aan besteed wordt verder.
is dat puur gedaan om dan mensen maar het plus artikel te laten lezen?..
gewoon 2 voorbeelden van waar die vertraging dan door kwam in de afgelopen 6 jaar geeft al een hoop meer achtergrond informatie.

[IStealYourGun]

Het is gevaarlijk om raketten met elkaar te vergelijken, maar volgens mij was de oorspronkelijke doel van SpaceX om in 2021 te landen op Mars (met starship). Ze lopen ondertussen ook jaren achter.

Vorig jaar in de herfst werd er in de podcast nog gesproken van een orbital flight ergens eind 2021. Ze hebben die deadline ook niet behaald.

Ik wil maar zeggen, ga je een gelijkaardige titel gebruiken bij de eerste orbit test van starship?

[akooijman]

Musk ziet zelfs kans een simpele elektrische vrachtwagen vijf jaar te laat te leveren. Notabene een ding wat uit bestaande technologie is opgebouwd.
Het gaat nog wel een decennium duren voor Starship in de buurt van Mars komt.

[svenvbins]

Nope, zie bijvoorbeeld dit overzicht.
Heeft dus even mogen duren!

[continue12345]

Een nieuwe eerste stap voor de mensheid!

[xzaz]

Je typt letterlijk dit bericht letterlijk uit technologie die voortgekomen is uit de ruimtevaart.

[YopY]

Ja en wat is je punt? Is de aarde beter geworden sinds toen?

Zeker; de armoede is veel lager, toegang tot onderwijs en kennis is oneindig veel groter (o.a. internet), de wereld is stabieler (1969 en de space race was een hoogtepunt van de koude oorlog; het publieke beeld was ruimtevaart, maar het had veel militaire doeleinden zoals spionagesattelieten en intercontinentale nucleaire bommen), etc.

Maar dat heeft ook negatieve effecten gehad op de wereldbevolking; sinds 1969 zijn veel landen (zoals China) uit de armoede gekomen en zijn grote industrielanden geworden, de wereldbevolking is meer dan verdubbeld, en het energieverbruik is verdriedubbeld.

iig, ook elders in de comments worden er comments gemaakt over het verbeteren van de wereld en klimaatverandering enzo, maar er is maar zoveel dat gedaan kan worden totdat het weer ongedaan gemaakt wordt door de toename van de bevolking.

[DavidZnay]

Zeker; de armoede is veel lager, toegang tot onderwijs en kennis is oneindig veel groter (o.a. internet)

Ik zou nog een stap verder willen gaan. Sinds de jaren 70 staat de technologische vooruitgang een soort van stil. Sinds die tijd zijn we vooral bezig met koude oorlog tech verbeteren, maar echt grote stappen zoals toen maken we niet meer. Men had toen ook verwacht dat we veel verder zouden zijn nu.

De technologie van vandaag komt grotendeels voort uit DARPA- en NASA-gefinancierde projecten.

[ejabberd]

Geen vooruitgang? De technologie blijft net met rasse schreden vooruitgaan. Een heleboel kankers krijg je liever vandaag dan in de jaren 70 om maar even een voorbeeld te noemen.

[DavidZnay]

Tuurlijk is er vooruitgang, maar het gaat vooral om het verbeteren van wat er al is. Geen hele grote sprongen meer, zoals in de jaren 60. Men dacht toen dat we nu ook behoorlijk was verder zouden zijn dan we daadwerkelijk zijn.Overigens zijn er ook veel serieuze onderzoekers die het afremmen van technologische innovatie ook in cijfers laten zien.

[multikoe]

Dat vraagt om onderbouwing.
- Welke hele grote technologische sprongen hebben we in de jaren 60 gemaakt die groter zijn dan wat we daarna hebben gedaan?
- Welke onderzoekers hebben die afremming onderzocht?

[ejabberd]

Dus je vindt bijvoorbeeld het feit dat er in de jaren 80 geen goede behandeling was voor aids versus dat de diagnose vandaag geen doodvonnis meer hoeft te zijn geen grote sprong voorwaarts van de medische technologie?

[multikoe]

Since 1970 geen grote stappen meer gemaakt? Ik weet gewoon niet waar ik beginnen moet. Iemand noemde al de behandeling van kanker. Uit de losse pols kan ik nog wat grote ontwikkelingen noemen:
1. De Personal Computer
2. GPS
3. Digitale camera's
4. VR
5. Brushless electromotoren
6. MRI scanning
7. Deeltjesversnellers
8. Vrijwel alles met genen
9. 3D printing
10. Vrijwel alles met laser-technologie
11. Touch screens
Je ziet, een mix van fundamentele ontwikkelingen (gentechnology) en praktische toepassingen. En dan vergeet ik nog heel veel ontwikkelingen in onderwerpen waar ik minder van afweet, zoals biologie en chemie.

[Towerofpower]

Niet te vergeten je smartphone waarmee je van alles en nog wat mee kan doen.

[DavidZnay]

De fout die je maakt is dat je dat lijstje geeft . De basis van vrijwel al die dingen ligt dus in de jaren 70 of eerder in de 20e eeuw. Een revolutionaire tijd.

-De PC is te algemeen, maar de transistor en chip (Bell Labs) gaat ver terug. De eerste PC zien we in de jaren 70. In de jaren 80 zitten de eerste mensen ook al op internet/DARPAnet.
-GPS, jaren 70. DARPA-project
-VR, o.a. NASA, jaren 70
-Laser grofweg jaren 60
-MRI, jaren 70 (Fundament is NMR, dat is nog ouder)
-Deeltjesversnellers en cyclotrons gaan terug naar begin 20e eeuw. Radiotherapie met LINACS jaren 50.
Nouja zo kan ik wel even doorgaan.

Ik zou nog wel willen zeggen dat we stappen hebben gemaakt in microbiologie de laatste jaren, zoals gentherapie. Maar ook daar ligt de basis in de jaren 70. mRNA en gain of function is wel heel nieuw.

Maar al met al kan je grofweg zeggen dat de koude oorlog een hele revolutionaire tijd was op technologiegebied. Daarna zijn we die technologie vooral gaan verbeteren, wat overigens vaak wel sneller ging dan men voorspelde. De hoeveelheid geheugen e.d. werd vaak onderschat, maar er zijn minder fundamentele uitvindingen. Komt denk ik ook omdat bijna al die uitvinden door gigantische overheidsinvesteringen tot stand zijn gekomen (want concurrentie USSR). De private markt is vooral goed in iteraties, niet echt in fundamentele uitvindingen. En wat de private markt goed doet is marketing, waardoor ieder jaar een nieuwe iphone wordt verkocht als duur fashion item, terwijl er technologisch vrij weinig verandert. Vandaar dat ruimtevaart programma's wel nuttig zijn, ook met het oog op klimaat. Van de markt moeten we niet al teveel verwachten op dat gebied.

- Welke onderzoekers hebben die afremming onderzocht?

Ted Modis bijvoorbeeld.

[Reactie gewijzigd door DavidZnay op 23 juli 2024 05:32]

[multikoe]

De fout die je maakt is dat je dat lijstje geeft .

Dat wist ik

Verder gaat deze discussie met een sisser eindigen, want je kunt van vrijwel elke ontwikkeling aantonen dat hij voortborduurt op eerdere kennis. Dan kunnen we nog proberen vast te stellen wat "grote" ontwikkelingen zijn en "minder grote", maar daar gaan we ook niet uitkomen.

Ergens anders heb ik gevraagd om voorbeelden van ontwikkelingen van voor de jaren zeventig die groot waren. EN je weet wat ik ga doen: kijken of er bij die ontwikkelingen een begin is geweest ver voor die tijd

Ted Modis bijvoorbeeld.

Dat is me te vaag, Wat ik kan vinden van hem is: "Complexity and change have grown at accelerating rates throughout history, but they may soon reach a turning point. A scientist and strategic analyst offers a way to quantify complexity as it accumulates via world-changing events." Als je dat letterlijk neemt dan zegt hij daar dat er een versnellende groei is geweest in complexiteit en verandering, maar dat die groeisnelheid misschien zal omslaan. Daar valt nog wel wat aan uit te leggen, want hoe defineert hij verandering, hoe defineert hij complexiteit? Hoe meet hij dat allemaal en waarop baseert hij zijn conclusie dat die groei zal afnemen?

[DavidZnay]

Ja je kunt alles terugbrengen naar de bronstijd of het begin van landbouw natuurlijk, daar heb je gelijk in. Het is inderdaad geen harde wetenschap en enigszins subjectief, vooruitgang feitelijk kwantificeren is niet triviaal, maar ik denk toch dat je wel redelijke case kan maken dat de basis van de digitale tijd in de jaren 70 ligt. En dat de koude oorlog daar de aanjager van was. Aan de andere kant, dat vooruitgang accelereert is nog lastiger aan te tonen, dat werkt eigenlijk alleen maar op het niveau van al bestaande tech zoals het aantal transistors in een chip. En zelfs daar stagneert het. Maar wat ik ook al zei, het is natuurlijk niet zo dat we helemaal stil hebben gestaan. Dat je een supercomputer in je zak hebt is een revolutie opzich, ook al komt het voort uit itereren van bestaande tech. Internet was ook een enorme revolutie vanaf de jaren 90. Maar imo, minder technologisch. De revolutie was meer cultureel: de hele samenleving draait er nu op.

Modis probeert vooruitgang van technologie dus in een aantal artikelen toch te kwantificeren en het lukt hem best aardig. In het algemeen laat hij zien dat de meeste vooruitgang niet exponentieel is maar een S-curve volgt, wat je fysisch ook wel verwacht. Zijn modellen vormen volgens mij ook de basis voor Ray Kurzweil, met wie Modis het over het algemeen niet eens is.

[Reactie gewijzigd door DavidZnay op 23 juli 2024 05:32]

[ejabberd]

maar ik denk toch dat je wel redelijke case kan maken dat de basis van de digitale tijd in de jaren 70 ligt.

Dan kan ik op mijn beurt de case maken dat de basis van de jaren 70 in de Tweede Wereldoorlog ligt: van kernbom naar kernenergie en kerntechnologie, Duitse rakettechnologie, behandeling van oorlogstrauma´s, vrouwen massaal van het fornuis naar de werkvloer en ook als human computers, encryptie, computers,...

[DavidZnay]

Klopt tweede wereldoorlog was ook revolutionair, net als de verlichting en industriële revolutie daarvoor. Dan heb je wel een beetje de moderne tijd te pakken. In het postmoderne tijdperk gaat allemaal een stuk stroperiger. Iemand uit de jaren 40 zou denk ik niet weten wat hij ziet in de jaren 80. Iemand uit de jaren 80 in onze tijd? Meh

[xzaz]

We investeren miljarden aan organisaties zoals CERN en ITER die allemaal gebruik maken van technologie die voorkomt uit technologie uit de ruimtevaart. Het één sluit het ander niet uit.

En als jij denkt dat je er niet beter van wordt niemand verplicht je om zonnepalen, water zuiveringssystemen GPS en andere technologieën die uit de ruimtevaart zijn gekomen te gebruiken.

[xzaz]

Ik weet niet eens hoe ik hierop moet reageren.

[david-v]

Niet, tenzij hij denkt dat je de GPS satelliten ook met een katapult omhoog krijgt. Sommige mensen willen niet lezen of luisteren maar hebben al een bepaald idee en er is geen enkel tegenargument die dat veranderd. Je kan hele lijsten ophalen van technologien die dankzij de ruimtevaart (en het geld wat daar in omging) mogelijk zijn. Maar je kan alles wegschuiven door te zeggen dat het zonder ruimtevaart ook was gelukt.

[Kurgan]

Maar wel veel, véél later... Ik denk dat je zwaar onderschat hoeveel technologie die wij allemaal - en jij dus ook - dagelijks gebruiken er afkomstig is uit de ruimtevaart. Dat gaat van communicatie technologie en weer satellieten, via medisch onderzoek naar verbeterde materialen die nu in auto's, vliegtuigen, protheses en zelfs kleding zitten. We hebben echt ontzettend veel aan de ruimtevaart te danken en dat je dat niet ziet of beseft, betekent niet dat het niet zo is!

[Tielenaar]

Integendeel. Opgedane kennis door daadwerkelijk extreem complexe machines te bouwen, in plaats van het bij theorie te laten, is extreem waardevol voor de bouw van bijvoorbeeld een kernfusiecentrale.

[YopY]

Precies, maar bouw dan gewoon een kernfusiecentrale.

Daar zijn meerdere landen al meer dan 60 jaar mee bezig; ik geloof niet dat het een onderneming is dat nog meer geld nodig heeft, aangezien de commerciële toepassingen de investeringen meer dan goed zullen maken.

[Tielenaar]

Ja, doen we effe.

[finsdefis]

Het een sluit het ander niet uit. Je kunt investeren in de ruimtevaart, waar vaak onverwachte vooruitgang uit voortkomt en waardoor mensen geïnspireerd raken, en daarnaast proberen duurzame energie d.m.v. kernfusie mogelijk te maken.

Overigens zijn er ook al vele tientallen miljarden daarin gestoken en is er nog geen enkel economisch houdbare kernfusiereactor die significant bijdraagt aan het 'zorgen voor onze aarde'. Daar ook maar mee stoppen dan?

[Tintel]

Waarom waren die technieken er dan wel gekomen? Welk probleem of uitdaging hadden we dan gehad waarvoor we dat nodig hadden?

Hetzelfde kan gezegd worden voor de racerij. Daar komt ook techniek uit voort. Hebben we racerij nodig om de 'planeet beter te maken'? Nope. Maar mensen zijn rare dieren - die doen dingen ook gewoon omdat ze dit willen. Bergbeklimmen is ook zoiets. Is het nodig? Is het zinvol? Ooit misschien voor een ontdekkingsreiziger.

Het is eerder nogal naief om te stellen dat je ontwikkelingen uit het verleden 'er anders ook wel waren geweest'.

En je uitgangspunt is al helemaal vreemd. Je maakt je zorgen over het eigendom van een klomp steen en andere materialen in de ruimte (maan of planeet). Of stelt dat we het niet mogen toe-eigenen....tja... dat geldt dan ook voor de aarde dus. Dus hoe stel je dat voor? En kom dan niet met "we hebben de aarde slechts te leen dus moeten we er zuinig op zijn".
We gebruiken wat we kunnen vinden. En we doen soms extreem veel moeite om iets te vinden. Daarom gaan we de ruimte in; om nog meer te vinden.
Dat is wat we zijn; nieuwsgierig. Niet iedereen is misschien zo - maar toch wel een groot deel is dat wel. Niet iedereen gaat dan de meteen de ruimte in of kijkt de ruimte in. Maar we kunnen wel stellen dat het besef dat er meer is dan wat we met het blote oog zien, ons wel degelijk verder heeft gebracht. Hadden we dat nodig om te overleven? Nee, maar is dat het enige wat we willen? Overleven? Of willen we leven en ontdekken wat er allemaal is?

[Tielenaar]

Ah, dus geld investering in oorlogen zodat we elkaar kunnen afslachten ofzo? Top oplossing, daar hebben die 90% ook super veel aan.

[Tintel]

En 90%..... als je het dan hebt over onrealistische voorstellen. En het idee dat we met 10% kunnen behouden wat we nu hebben is ook een beste uitdaging. Maar dat zal dan ook wel niet. Het is niet dat we op dit moment de boel draaiende houden met slechts 10% van de bevolking.

Dus back to the Dark Ages dus?

Het mooie is; @911GT2 is notabene een auto (een ICE) callsign - maar die kun je dan ook op je buik schrijven.
Maar goed - het is prima mogelijk voor een beperkte groep om alvast hun leven op die manier in te richten (dus in harmonie met de omgeving = natuur mag ik hopen).
We moeten ergens beginnen.

[Tintel]

Ja - het was slechter omdat de overlevingskansen gemiddeld gezien bijzonder veel lager waren. Ook de levensverwachting was derhalve lager. En de algemene gemiddelde gezondheid was ook lager. Daarnaast had het grootste deel van de mensen geen vrije tijd.
Dat bij elkaar wordt toch gezien als lagere kwaliteit van leven.

Het is overigens voor jou alleen (of een beperkte groep) wel mogelijk om als zodanig te gaan leven. Zo vol is de planeet namelijk nog niet. Er zijn nog gebieden waar geen moderne technologie is. Dus waar het is als 2500 jaar geleden.
En het mooie is; dat lost ook het probleem op voor de rest voor de bevolking (die 90% zeg maar), die liever een andere keuze maakt.

[jj71]

Sindsdien heeft technologie ons nauwelijks geholpen om beter te zorgen voor onze planeet. We zijn er eerder slechter in geworden.

Daar klopt natuurlijk absoluut niets van. Natuurlijk zijn nog lang niet alle problemen opgelost, maar technologie helpt ons enorm op alle gebieden, ook met beter zorgen voor onze planeet. Het is heel eenvoudig om allerlei voorbeelden te bedenken. De uitvinding van zonnepanelen bijvoorbeeld.

Voor mij is ruimtevaart compleet nutteloos.

NASA heeft heel veel satellieten gelanceerd waarmee we heel nauwkeurig in kaart kunnen brengen wat er gebeurt op de planeet, en hoe over de afgelopen decennia het klimaat verandert. Dus zelfs voor het punt waar je je zorgen over maakt is ruimtevaart ontzettend belangrijk.

Hetzelfde budget aan research naar groene energie had meer opgeleverd.

Hier spreek je jezelf tegen; je bent van mening dat technologie de wereld niet beter maakt maar je wilt wel research naar technologie voor groene energie.

[Reactie gewijzigd door jj71 op 23 juli 2024 05:32]

[killercow]

911GT2 in 'Een derde minder zonneparken aangelegd in Nederland door ongunstige markt'

Yup, jij doet er niks aan.

[croc]

We zijn er slechter in geworden omdat er sinds dan meer dan 4.3 miljard (!!) mensen zijn bij gekomen.

[david-v]

geïnvesteerd on voedselvoorziening

heb je enig idee hoeveel onderzoek plaatsvindt in zero gravity om precies dit doel te bereiken? betere gewassen om maar een voorbeeld te noemen. Hoe wil je klimaatbeheersing doen als je niet een satelliet hebt die je verteld hoe de atmosfeer van de aarde zich gedraagt en veranderd?

[Tintel]

beperking van groei van de bevolking

En hoe denk je dat te doen? Dat is namelijk precies wat tegen onze natuur in gaat. En daarom kijken we verder. Eerst naar het grasland en de bossen naast ons, dan de nog onherbergzamere gebieden, dan overzee en dan....de ruimte in?

Het verbaast me werkelijk hoe je hier tegen aan kijkt. Alles wat je noemt is verbeterd dankzij nieuwe technologieen. En je stelt simpelweg dat die nieuwe technologie 'er toch wel was gekomen'... Het grappige is dan hadden we dan dus ook de ruimte in gegaan. Precies zoals anderen hier ook stellen. Hadden we dan naar de maan gegaan? Je bedoelt dus die enorme brok steen die invloed heeft op getijden en het weer?

[david-v]

Covid was een stap in de goede richting, een natuurlijke oplossing voor een sociaal probleem

Wauw, je ziet een rode lijn en vervolgens ga je er ruimschoots overheen. Jammer dat je alleen Covid noemt en niet alle andere ziektes die nog dodelijker zijn.

[david-v]

Ik wens je heel veel gezondheid toe. Mocht jij of je gezin toch in aanraking komen met dergelijke ziektes, denk dan aan je eigen beeld: "een stap in de goede richting, een natuurlijke oplossing voor een sociaal probleem".

Sorry, maar je gaat gewoon te ver met je (waan)ideeen

[Tintel]

Tja, 'het einde' is formeel wel een onderdeel. Maar wonderlijk genoeg is het voor de meeste mensen toch geen doel op zich.

[Tintel]

Waarom denk je dat een dier dat feitelijk maar 1 doel heeft als soort, namelijk voortbestaan, minder exemplaren nodig heeft? Dat lijkt een logisch gevolg van overbevolking. Dat doen dieren ook - de zwakken gaan eerst en dan de rest door gebrek aan voedsel (of ander resource). Maar de reactie van de soort zal zijn: proberen een andere resource te vinden. Dat doen ze door naar een ander gebied te trekken of een andere voedselbron te gebruiken.
Wel nu, dat is dus wat we met technologie proberen te doen.

En het is nogal logisch dat minder bevolking, onpopulair is - dat zit al een beetje opgesloten in het woord vind je ook niet?

Het domme van dat idee is dat we niet kunnen voorspellen of het aantal dat we overhouden dan ook levensvatbaar is op de lange termijn. Ook tegen een groot deel van de bevolking zeggen dat ze geen kinderen meer mogen krijgen is een probleem, aangezien we ook in kleinere groepen, dan de wereldbevolking, de behoefte hebben aan eigen nakomelingen. Dat zit in onze genen en zoals jij al zei; we zijn een biologisch wezen. Dus dat kun je niet eenvoudig 'uitzetten'.

Minder exemplaren is voor een soort geen oplossing, dat is een probleem.

[Tintel]

Okay - dus wij zorgen voor de uitsterving van een andere diersoort of plantensoort (meerdere). Dat proberen we dus al heel lang tegen te gaan - zeker als het een voedsel bron betreft. En we zorgen zelfs voor extra exemplaren van soort X1 door deze uit te zaaien en te verzorgen.
Voor dieren geldt ook dat we die uitzetten en jacht quota's hanteren. Dat dit soms te laat komt of onvoldoende is, dat is jammer maar dat neemt niet weg dat we dus actief proberen de dier- en plant-soorten waar we van weten dat we daarvan afhankelijk zijn, te behouden.
Dus eigenlijk zijn we dan toch al voorbij de fase "voedsel nadert nul => hongersnood". Dat is ook zo - aangezien de oogstafhankelijkheid enorm is gedaald. Daarnaast is de seizoensafhankelijkheid ook gedaald.
Dus ik denk dat we helemaal neit zo hard op weg zijn naar Y. Ik kan mij de laatste hongersnood ook niet echt herinneren...

Dat we nu een nieuwe fase inkomen klopt wel; de fase dat we ook rekening moeten houden met andere afhankelijkheden. Die waar we eigenlijk niet zoveel moeite voor hoefden te doen; zoals schoon water en schone lucht (adembare lucht dus). En wie zegt dat we dit dan ook niet kunnen opvangen? Het is al gebleken dat we dit aardig kunnen (dankzij technologie). Dat het meer moeite en tijd kost dan we willen - tja, dat is ook niet ongewoon.
Dat we het zullen proberen is ook onvermijdelijk vanwege onze voornaamste doel: voortbestaan.

[Tintel]

Dus? We zijn een afwijkende soort - wij kunnen wel reguleren. Dat is geen arrogantie - dat is vaststellen van een feit. Op kleine schaal zie je soms soorten die iets doen wat lijkt op wat wij ook kunnen - zoals een veestapel (bij mieren) of landbouw (ook bij mieren). Maar welk dier is in staat om te vliegen terwijl ze daar biologisch niet voor zijn uitgerust? Welk dier is in staat om de aarde te verlaten en weer terug te komen?

Jezelf boven de dieren plaatsen mag dan lijken op arrogantie. Jezelf gelijkstellen aan de dieren is gewoon onjuist. Zelfs de meest intelligente dieren kunnen nog niet wat wij doen. Wij hebben ook de mogelijkheid om buiten de biologie te evolueren. Onze kinderen hoeven niet opnieuw het wiel uit te vinden.

Aan de ene kant klaag je dat als mens teveel invloed hebben / teveel kunnen. Deels door ons aantal, deels door onze technologie maar aan de andere kant stel je dat we gelijk zijn aan de dieren....dat is strijdig.
Je vindt het arrogant als we denken meer te kunnen dan dieren dankzij onze technologie. Dat is onjuist; we kunnen daadwerkelijk meer dankzij die technologie.

[911GT2]

Klinkt voor mij 100% als arrogante, je bent niets meer dan een slimme Orang-oetan.

[Tintel]

Maar als je daadwerkelijk slimmer bent dan is veronderstellen dat je slimmer bent toch geen arrogantie meer?
Aan de ene kant stel je dat we als mens de hele planeet hebben verknoeid en dat de enige oplossing is dat we 'onszelf verminderen' en aan de andere kant zijn we slechts een slimme Orang-oetang....

[Tielenaar]

Prima dat je het doel van ruimtevaart niet begrijpt, maar gelukkig zijn er een hoop slimme koppen en naties die wel begrijpen dat onderzoek en voortgang geld kost.

Ik neem aan dat je al de volgende dure dingen ook verschrikkelijk vindt vanwege het gebrek aan direct nut? Formule 1, streaming services, weersatellieten, online gamen, cryptocurrency, LHC, pretparken, Watson, "internet", etc...

[Tintel]

Dus jij denkt dat de wereld beter af is zonder entertainment?

Dan kies jij dus letterlijk voor een leven waarbij je het land bewerkt of jaagt op dieren, daar eten van maakt en opeet, wat slaapt en daarna voor je uit gaat zitten staren. Niet lang overigens - want als je zonder technologie wilt leven heb je het best druk. Overigens is een schoffel ook 'technologie'. En jagen zonder wapens is ook een beste uitdaging.

Zit je hier nu werkelijk op een tech-site te trollen dat technologie an-sich, slecht is voor de mensheid? Heel bijzonder. En als je nu niet zit te trollen; dan ai...zoveel negativiteit en naïviteit is zeldzaam.

[Tintel]

Eh? we kregen voordat we technologie hadden (waaronder medicijnen, stromend water e.d.) veel meer nazaten - alleen was de kindersterfte nogal hoog. Wat dus ook een flinke versplilling was.

Ik (en velen met mij) proberen jou duidelijk te maken dat je een uiterst beperkt beeld van de wereld hebt en totaal los staat van de realiteit. Dat we een biologisch wezen zijn dat technologie heeft gebruikt om de dominante diersoort te worden en zijn levensverwachting heeft verdubbeld (verdrievoudigd bijna). Dat is wat we zijn. We zijn juist veel meer dan een sprinkhaan gezien het feit dat we ondanks onze reikwijdte (we kunnen de hele planeet bereiken) en onze mogelijke
De planeet is niets meer dan een resource. Precies zoals alle dieren zich gedragen. Dieren stoppen niet opeens met eten en voortplanten omdat ze beseffen dat het voedsel schaars wordt, dat doen ze als een gevolg van die schaarste...
Wij zijn dus blijkbaar in staat om het te beseffen voordat het voedsel op is en zoeken derhalve naar alternatieven (middels technologie) en doen aan optimalisatie (ook weer middels technologie) om meer voedsel te kunnen (blijven) produceren.

Jouw oplossing is minder technologie en minder mensen.... en hoe denk je dat te verwezenlijken? Ik voorspel dat mensen die jouw systeem gaat aanwijzen als 'overbodig' zich geen verzetten en daarbij technologie gaan gebruiken. Technologie die in jouw systeem dan niet meer beschikbaar is. Wie denk je dat na de 'schermutseling' zal overleven?

[RoamingZombie]

Dan blijft zijn vraag nog steeds pertinent. Wat doe je op deze site als je er zo wars van bent. Volgens ben je dan gewoon heel hypocriet.

[RoamingZombie]

Dan weet je dus ook al niet wat het woord hypocriet betekent.

[Tielenaar]

Volgens mij ben jij een paar honderd jaar te laat geboren dan of een paar honderd duizend jaar

[Tielenaar]

Ik ben dankbaar dat technologische vooruitgang bij heeft kunnen dragen aan het verspreiden van kennis en het kunnen weten en begrijpen van een hoop meer zaken dan voorheen.
Zonder al deze verwondering en ontdekkingen waren we allemaal nog religieuze dorpsbewoners geweest met waarschijnlijk een hoop meer ellende in de buurt dan nu. Nee dank je.

Onderzoek en ruimtemissies levert ook heel veel werkgelegenheid op he, het is niet per definitie weggegooid geld.

[OCU-Macs]

Kan zijn, maar onze planeet had er een stuk beter voor gestaan.

Hoe kom je daar nu bij? Wie bepaalt er hoe ‘goed’ de planeet er voor staat, en op basis van welke maatstaven?

Deze planeet begon ooit als een gloeiende bol. Was de slecht? Of juist beter? En na die grote inslag die de dinosauriërs deed uitsterven? Was dat goed? Slecht? Of juist beter? (Want zo kregen zoogdieren een kans)

Deze planeet is gewoon wat die is. Met of zonder mensen. Leven vindt zijn weg wel. Na welke ‘catastrofe’ dan ook.

Niets is permanent op deze planeet. Alles is tijdelijk en in voortdurende verandering, of er nu wel of geen mensen op diens oppervlak rondlopen en ongeacht onze staat van technologie.

[Tintel]

Wat maakt dat uit? Het doel van ons bestaan is niet het redden 'de natuur' of 'de planeet'.

En hoe slecht staat onze planeet er dan voor? Besef wel dat de alle global extinctions niet het gevolg waren van acties van de dieren maar door een oorzaak van buitenaf.

Ik heb het idee dat jij het type dokter zou zijn dat bij een patient die zegt dat ze pijn heeft aan haar voet als ze er loopt dat ze dan maar niet meer moet lopen of de voet moet laten amputeren.
Ik hoop dat je ziet dat het wellicht het probleem lijkt op te lossen, maar geen echte oplossing is.

[killercow]

Besef wel dat de alle global extinctions niet het gevolg waren van acties van de dieren maar door een oorzaak van buitenaf

Dat is niet helemaal waar:
https://www.sciencetimes....-production-of-oxygen.htm

[Reactie gewijzigd door killercow op 23 juli 2024 05:32]

[Tintel]

Leven op zichzelf en in nageslacht . Dat is wat biologisch vastligt. Alles wat we doen en bedenken is bedoeld om ons langer te laten leven. Daarom zoeken/verzamelen we voedsel. En vervolgens gebruiken we ons grote brein omdat ook voor de toekomst te regelen. Daarom is jouw idee van minder mensen een probleem. Omdat ze allemaal hetzelfde doel hebben en dat doel was al een beetje strijdig met de doel van anderen. Want we zouden liever zelf overleven i.p.v. anderen te laten overleven. Alleen bij nageslacht/familie werkt dat wat anders.

Daarbij komt: mensen die stellen dat ze groepsleden eenvoudig weg zouden opofferen (dus bijv. partner of kinderen), die staan te boek als psychopatisch / sterk verminderde empathie. Die worden dan door de groep 'beperkt' - als in: opgesloten.

[Tintel]

Nee, want het staat niet vast dat elk kind dan ook weer een gezin vormt waaruit dan ook een kind voortkomt. Er is een beetje uitval. Daarnaast hebben we te maken met verdeling van talent/kunde. Niet elk kind/mens kan precies hetzelfde. Sterker nog - we hebben bijzonder veel functies.

[Tintel]

Niet als we daardoor uitsterven. En jij stelt dat we minder mensen nodig hebben en stelt vervolgens voor om slechts 1 kind per gezin toe te laten als oplossing. Ik stel dat die 'oplossing' nieuwe problemen introduceert.

Overigens willen we alleen maar minder bevolking als we langer zouden leven. De 'bruikbare' periode van mensen is ook niet de volledige levensloop. Al klinkt dat cru. Maar een groot deel van een leven bestaat uit volwassen worden en opleiding - zelfs als we bijna geen technologie gebruiken. Daarna volgt een periode waar we positief bijdragen aan de hoeveelheid beschikbare resources. Daarna weer een periode dat we enkel resources nodig hebben en niet meer zoveel bijdragen (nog wel wat omdat we geld in omloop brengen).

[911GT2]

Als je 3 generaties 1 kind politiek handhaaft zou je in theorie van 8 naar 4 naar 2 miljard gaan. Dat lijkt me prima!

[Tintel]

En hoe stel jij dan voor dat we het probleem oplossen met kennisoverdracht, voorziening en verzorging van wie dan nog leeft?
Het mooie is dat we vanzelf op een bepaald maximum gaan uitkomen. Maar dat zal niet 2 miljard zijn. Want we hebben nu nog geen toestand waarin we kunnen zeggen dat we genoeg mensen hebben (qua benodigde productie).

Het grappige is ook dat in tijden waar technologie nog niet zo veel impact had, juist veel kinderen moesten worden gebaard. Die zorgden dan namelijk voor de verzorging van de ouderen en hielden de productie op peil. Dat je dan als bevolking hard groeit is logisch (want die kinderen doen dan vervolgens hetzelfde).
Dus notabene dankzij het ontbreken van technologie was de noodzaak groter om meer kinderen te krijgen. En natuurlijk was het sterfte cijfer ook nog steeds wel hoog - wat ook weer leidde tot meer kinderen per gezin. m.a.w. juist dankzij technologie hebben we nu een veel lager geboortecijfer.

[xzaz]

Huh, hier stel je juist dat we moeten investeren in F1 omdat het innovatie geeft.

[Tintel]

Dat overheden zich bemoeien met een industrie is onvermijdelijk. Dat willen we vanuit de maatschappij om misstanden te voorkomen en veiligheid te verbeteren. En zodra een overheid zich ergens mee bemoeit dan kost dat ook belastinggeld.
Natuurlijk moet daar een balans in worden gevonden. Maar als mensen bijv. graag met z'n allen op een veldje willen rondrennen achter een bal en diezelfde overheid heeft het bezit, aanleg en behouden van dergelijke velden gereguleerd, dan heb je ook weer die overheid nodig om zo'n veld te krijgen.
Datzelfde heb je dan ook met F1.

En dat overheden dus lijken te investeren in zaken die puur dienen als entertainment/sport/tijdverdrijf, dat is ook niet meer dan logisch. Die overheid is om te reguleren wat de maatschappij wil en die wil vrije-tijdsbesteding.
Het romeinse colosseum werd ook niet door de gladiatoren of hun trainers betaald.

[CivLord]

Juist monitoring vanuit de ruimte heeft ons geleerd hoe erg we de Aarde aan het verneuken zijn.

[CivLord]

Er worden in ieder geval geen deodorants met CFK's meer verkocht sinds de ontdekking van het gat in de ozonlaag door een satelliet. Dat is iets meer dan 'niets'.

[Kun]

Go Artemis! Fantastisch om zo'n launch live te kunnen zien. Super excited dat we weer richting de maan gaan!

[david-v]

Hoewel dit een hele goeie prestatie is (eindelijk) vraag ik me wel af wat de toekomst is van deze raket die 4 miljard kost per lancering. Die kosten zijn totaal niet houdbaar.

[YopY]

Nee idd, het zal dan denk ik ook een incidenteel project zijn; nu weer naar de maan, dan weer even niks. Dit in tegenstelling tot wat SpaceX doet, die weet dat ruimtelanceringen een continue bezigheid kunnen zijn.

Nu kan de VS dit wel betalen natuurlijk, ze geven immers ook bijna een biljoen per jaar aan het leger.

[CivLord]

Aangezien het grootste deel van die kosten ontwikkelkosten zijn die over een geprojecteerd aantal lanceringen uitgesmeerd zijn, is de beste methode om de kosten per lancering te verlagen meer lanceringen toevoegen.

[Mifuki]

Woeeehooeee! Dat was zo spannend! Nog steeds ongoing met de Everyday Astronaut voor wie hem nog niet kent (waarschijnlijk iedereen hier): https://www.youtube.com/watch?v=FbX2VuOwJGk. Zo'n toffe dude.

[multikoe]

Ik heb groot respect voor Tim Dodd, ik vind zijn interviews en thema-filmpjes fantastisch en hij weet als geen ander mensen enthousiast te krijgen voor ruimtevaart. Maar dit soort live uitzendingen is toch niet veel meer dan uren gelul om niets en dan een paar minuten sensatie rond de lancering? Ik heb vanmorgen een uur lang zijn live Youtube uitzending gevolgd, maar het geluid al snel uitgezet. Misschien wordt ik oud, maar het is een stortvloed aan geluid bij voornamelijk stilstaande beelden. En daarnaast dan ook nog dat chat-window, dat je gelukkig kunt wegdrukken. Ik begin te begrijpen waarom de attention span van de jeugd van tegenwoordig rap aan het afnemen is.

"Boomer meld zich af"

[Towerofpower]

Letterlijk gelul in de ruimte in de betreffende livestream.