Met de komst van Europese wetgeving en geruchten over een volgende iPhone met USB-C-poort, is het duidelijk: het einde nadert voor Apples eigen Lightning-connector. Waarom gebeurt dat en wat gaat het precies betekenen?
Het is september 2012 en Apple presenteert zijn nieuwste telefoon: de iPhone 5. De telefoon is groter, maar er zijn wat dingen kleiner dan bij voorgaande iPhones. Zo is het simslot kleiner; in plaats van de microsimkaart heeft de iPhone 5 als eerste telefoon op de markt nu een standaard nanosimkaart. Dat is een ontwerp van Apple, maar aan de onderkant zit er nog iets dat veel kleiner is dan bij voorgaande iPhones.
De keynote is al een klein halfuur bezig als het scherm het woord 'connector' toont, in een icoon dat lijkt op de oude 30-pinsconnector. Marketingtopman Phil Schiller vertelt over de oude connector, die in iPods zit sinds 2003 en in iPhones sinds het eerste model in 2007. "Maar er is zoveel veranderd sinds die tijd. Veel dingen die we met een kabel deden, doen we nu draadloos."
De naam Lightning, bliksem, was niet toevallig. Apple had met Intel gewerkt aan een eigen snelle poort voor op MacBooks. Intel had het Light Peak genoemd, maar de naam die Apple ging gebruiken, was Thunderbolt: bliksemschicht. Schiller refereerde daaraan in de iPhone-keynote. "Dus nu hebben we Thunderbolt en Lightning in onze strategie rond connectors."
Eveneens opvallend: Schiller refereerde ook aan de om en nabij tien jaar die de 30-pinsconnector was meegegaan. "Deze Lightning-connector is een connector voor het volgende decennium." Inmiddels is het tien jaar later en lijkt Lightning dus zijn langste tijd te hebben gehad.
Lightning was de eerste connector voor smartphones die om te draaien is, behalve uiteraard de 3,5mm-jack, die je helemaal rond kunt draaien. Daardoor maakt het niet uit hoe je hem inplugt. Die functie kwam een paar jaar later terug in USB-C, een standaard waar Apple ook de hand in heeft gehad.
De functies van Lightning
Lightning is een 8-pinsconnector en kan van functie wisselen, afhankelijk van waar hij ingestoken wordt: data overpompen of laden. Lightning kan laden met maximaal 2,4A en het kan data doorpompen met maximaal 60MB/s. Als je denkt dat dat een relatief lage snelheid is, dan heb je gelijk; het zijn USB 2.0-snelheden. USB-C ondersteunt hogere snelheden, al maken niet alle toestellen daar gebruik van. De lay-out van de pinnen is onder meer te vinden in een patent van Apple.
In vergelijking met USB-C heeft Lightning evenveel pinnen voor stroom, maar minder voor data. De ID-pinnen zitten op zowel USB-C als Lightning om te identificeren hoe de connector is ingestoken, wat het apparaat kan en of het de bedoeling is om het apparaat te laden of om data door te voeren.
Lightning vs. USB-C | Lightning | USB-C |
Aantal pinnen | 16 | 24 |
Locatie pinnen op connector | Buitenkant | In metalen schil |
Pinlay-out | 2x aarde 2x ID 4x stroom 8x data |
4x aarde 2x ID 2x Alt-modus 4x stroom 12x data |
Maximale snelheid doorvoer data | 60MB/s | 2,5GB/s |
Maximale stroomsterkte | 2,4A | 5A |
Toepassing | Alleen aan kant client | Beide kanten mogelijk |
De stappen naar USB-C
Apple heeft niets tegen USB-C. Sterker nog, het heeft mogelijk USB-C mede ontwikkeld en het heeft de standaard in elk geval snel omarmd. In 2015 kwam het zelfs als eerste met een laptop die alleen een USB-C-poort heeft: de MacBook met 12"-scherm.
Sindsdien zijn er veel meer Apple-apparaten verschenen die een of meer van die poorten aan boord hebben. Het sterkste signaal zit in de iPad-serie. In 2017 waren alle iPads nog voorzien van Lightning. De Pro ging als eerste over en in de afgelopen jaren kregen de iPad Air en later de iPad mini ook een USB-C-poort, zodat van alle nieuwe iPads alleen het goedkoopste model nog Lightning heeft.
Connector op Apple-product | iPhone | iPad | AirPods | Mac | AirPods |
2023 | USB-C* | USB-C* | USB-C | ||
2022 | Lightning* | USB-C | - | USB-C | - |
2021 | Lightning | USB-C (Air, Pro, mini) Lightning (iPad) |
Lightning | USB-C | Lightning |
2020 | Lightning | USB-C (Air, Pro) Lightning (iPad) |
- | USB-C | Lightning |
2019 | Lightning | USB-C (Pro) Lightning (Air, mini, iPad) |
Lightning | USB-C | Lightning |
* Volgens geruchten
Bovendien is er een politieke reden voor de overstap naar USB-C; de Europese Unie wil het gebruik van USB-C bij bedraad laden van kleine elektronica verplicht stellen. Een oplossing zou zijn om helemaal geen laadpoort toe te voegen aan elektronica, maar Apple ziet dat kennelijk niet zitten. Twee van de belangrijkste bronnen voor informatie over onaangekondigde producten, Mark Gurman van financieel persbureau Bloomberg en analist Ming-Chi Kuo van TF Securites, zeiden in de afgelopen week, onafhankelijk van elkaar dat de iPhones van 2023 USB-C krijgen.
Niet zonder poort
De stap naar USB-C wijst erop dat Apple volgend jaar geen iPhone zonder laadpoort wil uitbrengen. Lang leek Apple daarop voor te sorteren. De fabrikant voorziet zijn telefoons sinds 2017 van draadloos laden, iets dat AirPods bijvoorbeeld ook al hebben. Het was toen een van de redenen om voor iPhones over te stappen van een metalen achterkant, die draadloos laden onmogelijk maakt, naar een achterplaat van gehard glas.
Daar stopte het niet. Met de iPhone 12 leek Apple voor te sorteren op een toekomst zonder laadpoort met de introductie van MagSafe, een systeem van magneetjes om draadloze laders makkelijk te kunnen aansluiten. Dat loste een van de problemen met draadloos laden op: dat gebruikers het toestel op de lader moeten uitlijnen.
Dan is de vraag waarom Apple de laadpoort niet zou weglaten. De fabrikant heeft een lange historie van elementen weglaten uit producten. Dat begon al bij de floppydisk die ontbrak bij de iMac uit 1998 en ging verder met onder meer de iPhone zonder verwisselbare accu. Recenter: in 2016 liet Apple veel poorten weg uit MacBook Pro-modellen en in 2017 zat de 3,5mm-jack niet op de iPhone 7. Van die weglatingen draaide de elektronicamaker alleen die uit 2016 terug. Sinds vorig jaar zitten er weer meer poorten op MacBook Pro-laptops.
Het antwoord kan heel cynisch zijn. De adapter zit sinds de iPhone 12 niet meer in de doos. Iedereen die een nieuwe adapter en kabel wil aanschaffen, heeft dus de keuze tussen bedraad en draadloos laden. Data van verkoopcijfers van Apple zelf hebben we niet, maar we kunnen natuurlijk wel kijken waar mensen op klikken in de Pricewatch.
De MagSafe-kabels kenden, gemeten sinds september, een piek in november, vermoedelijk door alle mensen met een iPhone 13 die een MagSafe-lader kochten. Voor de rest is het stuivertje wisselen; de kabels met aan het einde een MagSafe-lader zijn ongeveer even populair als die met een Lightning-poort. Daarbij hebben we de Apple-winkel niet in de Pricewatch staan, dus dat beperkt wel deze dataset. Wat dat lijkt aan te duiden, is dat MagSafe de markt nog niet heeft overgenomen. Het is er en mensen kopen het wel, maar er is nog steeds in de Pricewatch de nodige interesse in Lightning-kabels. Als Apple dezelfde cijfers heeft, kan dat tot de conclusie leiden dat het nog vroeg is voor een iPhone zonder laadpoort.
Daar komt bij dat de iPhone niet het enige product is met een bedrade aansluiting. Met MagSafe kun je iPhones opladen, maar geen AirPods en iPads bijvoorbeeld. Ook andere accessoires, zoals Apple-muizen en -trackpads, zitten nu nog op Lightning. Ook dat kan een reden zijn om de overstap naar USB-C te wagen voor alle producten, inclusief de iPhone.
Daarnaast kan een economische reden spelen. Bij het weghalen van de 3,5mm-jack had Apple AirPods van 170 euro te verkopen. Nu gaat het om een draadloze lader die veel minder kost én Apple dus veel minder oplevert. Bovendien zijn er alternatieven van andere merken, waardoor niet iedereen zijn MagSafe-lader bij Apple zal kopen. De potentiële winst uit het weghalen van de laadpoort is vermoedelijk minder groot dan bij het verwijderen van de audiojack.
Een ander argument is klimaat. Apple laat zich voorstaan op zijn groene inspanningen. Alle iPhone-klanten verplichten draadloos te laden past daar niet in. Immers, met draadloos laden verspil je telkens wat stroom. Het zou Apple vermoedelijk niet tegenhouden - de adapter verdween ook uit de doos terwijl het klimaatargument daarvoor relatief zwak is - maar het kan enig gewicht in de schaal leggen.
Tot slot
Lightning is lang meegegaan. Apple stuurde de 30-pinsconnector van de iPod na negen jaar met pensioen; Lightning zal in totaal elf jaar meegaan als de huidige geruchten kloppen. Maar de leeftijd laat zich gelden. De USB 2.0-snelheden zijn anno 2022 achterhaald en ook is het raar om vast te houden aan een propriëtaire aansluiting als de rest van de markt over is. De politieke druk vanuit Europa zal daar ook een rol bij spelen. Het is in elk geval een stap die veel tweakers fijn zullen vinden. Hoe minder verschillende kabels er zijn, hoe beter het is.