Internetsatellietbedrijf OneWeb is failliet na mislukte investeringsrondes

Ruimtevaartbedrijf OneWeb is failliet. Het Londense bedrijf bouwde een satellietnetwerk om overal ter wereld snel internet te verzorgen en had al tientallen satellieten in een baan om de aarde gebracht. Het bedrijf ontslaat werknemers omdat het geen nieuwe investeringen kon krijgen.

OneWeb heeft vrijdag in de Verenigde Staten faillissement aangevraagd, schrijft The Financial Times. Het bedrijf ontslaat daarbij het grootste deel van zijn 500 werknemers. OneWeb zat midden in een proces om nieuwe investeringen op te halen, maar dat is uiteindelijk niet gelukt. Ook de belangrijkste investeerder Softbank besloot op het laatste moment geen extra investering te doen. Dat kwam deels doordat de investeringsmaatschappij door de coronacrisis minder geld wil uitgeven. Volgens de Financial Times konden Softbank en OneWeb het niet eens worden over een tijdelijke lening om de zoektocht naar nieuwe investeerders te overbruggen.

OneWeb lanceerde vorige week nog 34 nieuwe satellieten. Samen met de bestaande 40 kunstmaantjes heeft OneWeb nu 74 satellieten in een baan om de aarde draaien. Het bedrijf was van plan er uiteindelijk 650 in de ruimte te brengen. De satellieten wegen zo'n 150 kilo, en zouden in een constellatie vliegen om daarmee de hele wereld van internet kunnen voorzien. Er zijn meer bedrijven die dat plan hebben, maar naast SpaceX' Starlink was de OneWeb-constellatie één van de weinige die al in een verdergevorderd stadium was. Er blijven nog 'enkele tientallen' werknemers bij OneWeb werken om de huidige satellieten operationeel te houden. Dat is deels ook bedoeld zodat het bedrijf zijn zendlicenties kan behouden.

OneWeb moest het voor zijn financiering vooral hebben van investeringen. In maart van vorig jaar wist het bedrijf 1,25 miljard dollar op te halen. Het Japanse Softbank Group was toen één van de grootste investeerders. Het geld kwam daarnaast van Qualcomm, Airbus en ondernemer Richard Branson. Samen met eerdere rondes had OneWeb 3,4 miljard dollar opgehaald. OneWeb richtte zich nadrukkelijk op het tegengaan van de digitale kloof in de wereld.

Reacties (156)

Vervelend dat het bedrijf nu failliet is, maar wat gebeurt er met de al gelanceerde satellieten? Worden die weer gecontroleerd naar beneden gehaald (door wie?) of blijft dit nu als ruimtepuin rondvliegen?

Daar is een redundant systeem voor ingebouwd waarmee de satellieten gecontroleerd naar beneden gehaald kunnen worden: https://spacenews.com/one...ty-of-its-deorbit-system/

Een hoop vervuiling voor niks dus..

noem $ 1,500,000,000 maar niets? De investeerders zijn hun geld kwijt.

Misschien wil Elon Musk de satellieten wel overnemen en gebruiken voor z'n Starlink?

zoals @TommyboyNL en anderen aangeven zal SpaceX daar geen interesse in hebben.
Mogelijk dat een van de anderen die nog niets heeft er wel interesse in heeft, of een compatibel systeem heeft. Onder andere Amazon wil ook zo'n netwerk (genaamd Kuiper) opbouwen, mogelijk ook om bezo's andere bedrijf Blue Origin aan vluchten te helpen.

Maar een groot deel van de potentiële waarde zit in mogelijk in de licenties voor de frequentie:

Er blijven nog 'enkele tientallen' werknemers bij OneWeb werken om de huidige satellieten operationeel te houden. Dat is deels ook bedoeld zodat het bedrijf zijn zendlicenties kan behouden.

Ik heb eens horen vertellen dat bij satelliet licenties de eerste twee bedrijven de meeste rechten krijgen, en degenen die daarna komen moeten zorgen dat ze hier niet op storen.
SpaceX heeft al een eigen licentie, maar OneWeb zou dan de tweede aanvrager zijn.


Verder hebben ze heel veel raketlanceringen ingekocht bij (voornamelijk) ArianeSpace. Ik weet niet of ze een aanbetaling of volledige betaling hebben gehad, maar in elk geval hadden ze bulkkorting. Dit zou voor bedrijven zonder eigen raket interessant kunnen zijn.

En ten slotte was OneWeb naar eigen zegge redelijk ver in de ontwikkeling van platte phased-array antennes. Na het lezen van mijn eigen link blijkt het een apart bedrijf te zijn, dus dat zal niet onder de faillissementsbundel vallen.
http://www.circleid.com/p...ntennas_for_connectivity/

OneWeb founder Greg Wyler announced that his self-funded side project, Wafer LLC, has developed a flat, low-power phased-array antenna that could be mass produced for $15. Wyler said tests of prototypes showed 50 Mbps capacity per antenna "tile" and said multiple tiles could be combined. (I assume that combing them would cut into the number of satellites that could be visible at any one time). The prototype uses the Ku frequency band that OneWeb's first satellites will use, but Wyler said they can be redesigned for different frequencies and orbit altitudes at little change in cost.

[Reactie gewijzigd door mbb op 28 maart 2020 05:47]

Aan wie worden de frequentielicenties betaald? Is dat een UN organisatie die wereldwijd (ruimtewijd?) licenties mag uitgeven?

Als ik het goed begrepen heb, is dit door een internationale afspraak (waarschijnlijk de International Telecommunication Union's ITU) uitbesteed aan landelijke instanties. Helaas kan ik geen bronnen vinden die dit bevestigen.

In elk geval is het voor de VS is dat de welbekende FCC.
https://spacenews.com/op-...a-big-deal-for-smallsats/

Gaat hem niet worden.
De OneWeb satellieten zijn in de eerste plaats te dom; het zijn simpelweg analoge relays die alleen maar opnieuw uitzenden wat ze van de grond ontvangen.
In de tweede plaats zijn die te duur. Elon Musk heeft al aangegeven dat voor een batch van 60 StarLink satellieten de lancering duurder is dan de satellieten zelf. Geschatte kosten voor een lancering zijn onder de 40 miljoen dollar, dus 60 satellieten in een baan om de aarde zijn dus <80 miljoen waard. OneWeb zal naar verwachting meer dan een miljard op moeten brengen, gezien de kostbare frequentieruimte die erbij hoort.

Extreem interessant om te weten. Dankjewel

Er blijven nog 'enkele tientallen' werknemers bij OneWeb werken om de huidige satellieten operationeel te houden. Dat is deels ook bedoeld zodat het bedrijf zijn zendlicenties te behouden.

Daarnaast is het bedrijf dus pas echt net failliet, misschien komt er iets ter overname van de huidige satellieten, dit omdat er dus meerdere bedrijven bezig waren met dit plan.

Misschien iets voor SpaceX ofzo, soort van backup systeem mochten hun satalieten falen? Geen idee hoe zulke systemen verder werken. Misschien is het verschil qua apparatuur te groot?

Is inderdaad niet te doen, en bovendien te duur. Een setje van 60 StarLink satellieten kost minder dan 80 miljoen inclusief lancering. Bovendien zal OneWeb meer dan een miljard op moeten brengen gezien de kostbare frequentieruimte waar de (onder voorwaarden) recht op hebben.

In principe vallen die terug in de dampkring en verbranden ze daar als ze lang genoeg niet worden bestuurd. Ze zijn zo klein dat er niets terug op aarde valt. Hoe lang dat duurt weet ik niet, dat zou bij zulke kleine satellieten hooguit een jaar of anderhalf, misschien twee zijn vermoed ik.

Helaas zitten de satellieten van OneWeb in een baan rond 1200km hoogte, het duurt vele tientallen jaren voordat die weer terugkeren, mits ze niet een handje geholpen worden.

Dus de grootste verdienste van dit bedrijf is dat ze een flinke lading ruimteafval in een hele ruime baan om de aarde gebracht hebben?

Dus de grootste verdienste van dit bedrijf is dat ze een flinke lading ruimteafval in een hele ruime baan om de aarde gebracht hebben?

Momenteel wel ja. Als echter blijkt dat niemand de satellieten over wil nemen, zullen ze actief gedeorbit worden. Zeker als de satellieten nog jong zijn en dus veel brandstof aan boord hebben, zal het deorbiten slechts weken tot maanden duren.

Dus? Als niemand ooit risico neemt of had genomen, hadden we nog in modderhutten gewoond. Bij ontwikkeling hoort nou eenmaal het nemen van risoco's. Soms pakt dit goed uit, soms niet. Hoe had jij dit anders opgelost willen zien?

Welk risico? Het geld? Er is een hoop geld verloren door verschillende partijen.
Vervuiling? De vervuiling van dit project is zo nietszeggend op grote schaal.
Vergelijk het bijvoorbeeld met vliegen, er zijn meer dan 100 000 (nu even niet) vluchten per dag. Er is niet 1 raket lancering per dag. En dan is vliegen nog een relatief kleine vervuiler.

Vervelend dat het bedrijf nu failliet is, maar wat gebeurt er met de al gelanceerde satellieten? Worden die weer gecontroleerd naar beneden gehaald (door wie?) of blijft dit nu als ruimtepuin rondvliegen?

Tuurlijk niet. Die worden gewoon verkocht. Daar is nog prima geld mee verdienen, zeker als je niet zelf de lanceerkosten hoeft op te hoesten.

Moet iemand ze wel kunnen gebruiken. De constellatie is verre van klaar. Slechts iets meer dan 10% is gelanceerd. Dus dan moet je een overnemer hebben die daar iets mee kan doen of die bereid is de overige sattelieten alsnog te bouwen en te lanceren.

in de tekst : Er blijven nog 'enkele tientallen' werknemers bij OneWeb werken om de huidige satellieten operationeel te houden. Dat is deels ook bedoeld zodat het bedrijf zijn zendlicenties kan behouden.

OneWeb is dood als een dodo. Dat wist iedereen in de 'business' al een paar weken.

Wat veel mensen nog niet beseffen is wat Musk van plan is. Als hij zijn 40.000 sats (in low orbit) de de lucht heeft kan hij wereldwijd internet aanbieden met 500 down en 50 up. Met pings naar nabije servers die beter zijn dan wat er nu mogelijk is en betere pings naar server die verder weg zijn dan alles wat nu mogelijk is. Een connectie van sat naar sat met lichtsnelheid is niet te verslaan.

Zodra Musk de prijs laag genoeg kan krijgen is dit de connectie die iedere tweaker wil.

Dit klopt niet. Elon heeft meerdere keren gezegd dat dit geen product voor de massa gaat zijn, omdat er simpelweg niet genoeg bandbreedte beschikbaar is is daarvoor.

Het is vooral bedoeld voor minder dicht bevolkte regio's, waar het aanleggen van snel bedraad internet niet kostendekkend is. Daar moet Starlink voor een relatief lage prijs snel internet en een lage ping gaan brengen.

Inderdaad. Je kunt denken aan iets van 10 Gb/s per satelliet. Een satelliet bedient ongeveer een gebied zo groot als Nederland, of misschien iets daaronder. Daarbij vliegen er voortdurend satellieten over dus heb je misschien nog iets meer capaciteit. Al met al zal het niet veel meer dan enkele tienduizenden gebruikers kunnen bedienen in ons land. Veel te weinig voor de massa dus.

Waarschijnlijk zijn ze er zelf nog niet uit, maar er zijn twee mogelijkheden:

1. Datalimiet of betalen per MB.
2. Geen beperking en dus een snelheid op basis van hoeveel andere mensen er binnen een straal van enkele honderden kilometers zitten te internetten. Dit zal in Nederland (en eigenlijk in heel Europa) dus betekenen dat het onbruikbaar zal zijn als vervanger van je bekabelde aansluiting. Op zee echter of in zeer afgelegen dunnevolkte gebieden (denk aan eilandjes in de stille oceaan) zal het perfect zijn.

Denk ook aan een combinatie van deze twee met een prijs gebaseerd op waar je het gebruikt. Bijvoorbeeld een datalimiet alleen maar als je in dichtbevolkt gebied zit. Of bijvoorbeeld een abonnementsprijs die zeer hoog is als je het wilt kunnen gebruiken in dichtbevolkte gebieden en anders lager. Ik weet alleen niet of dat praktisch haalbaar is.

Zodra Musk de prijs laag genoeg kan krijgen is dit de connectie die iedere tweaker wil.

Waarom? Wat biedt het meer dan een simpel ziggo abbo?

1. Levergebied is overal
2. Geen monteur, gewoon kastje naar je opsturen en aansluiten
3. Round trip times over de wereld kunnen veel lager zijn dan nu via een kabel*

*ik heb zelf nog niets van technische info gezien. Noch weet ik. Niet hoe veel man op 1 satelliet kunnen hangen. Maar kan mij voorstellen dat Musk, de prijs voor gangbaar internet, over de hele wereld. Nog wel eens onder het ‘goedkoopste’ abonnement van Ziggo of een DSL aanbieder kan krijgen.

Dat kunnen uiteraard voordelen zijn, maar hier in Nederland ligt de lat voor SpaceX wel behoorlijk hoog.

1. Het is niet alsof het levergebied van Ziggo of KPN nou zo waardeloos is; ja met name bij KPN zijn er zeker klanten waar het niet zo best is, maar voor thuisinternet kan je vaak toch best hoge snelheiden nu al krijgen. En het wordt ook geen vervanger voor mobiel internet; hooguit dat je internetaansluiting ermee verplaatsbaar wordt (zoals het vakantievoorbeeld van @Spooksel )
2. Een kastje opgestuurd krijgen, stekkertjes in de muur prikken en gaan... dat is ook de norm bij Ziggo en KPN toch? Maar kom je er niet uit, dan is er alsnog een monteur mogelijk. Dus daar zijn die twee dan eerder in het voordeel.
En het is natuurlijk nog maar de vraag hoe makkelijk het plaatsen van zo'n antenne gaat zijn, zeker in appartementen (waar 'iets aan de muur bevestigen' vaak ook verboden is) kan dat een interessante uitdaging worden.
3. Lagere roundtrips over de wereld zullen vast voor sommige scenario's nuttig zijn, maar het meeste verkeer zal er weinig baat bij hebben. En dat zal mede ook komen omdat het internet zich ook steeds verder ontwikkelt om roundtrips zoveel mogelijk te omzeilen en/of zo efficient mogelijk te benutten (zoals de ontwikkeling van http/2 en http/3).

Wat prijzen betreft kan ie er in Nederland prima mee wegkomen om hooguit een paar euro onder Ziggo/KPN te gaan zitten. Er is financieel gezien geen hele goede reden daar ver onder te gaan zitten en al helemaal niet als de dienst blijkbaar superieur is. Dan zal de enige financieel goede reden voor een lage prijs zijn om klanten te winnen, maar aanbieders die dat doen gaan doorgaans na een tijdje ook wel omhoog...

Laatst verhuisd, KPN is zeker 3 maanden bezig geweest het op orde te maken. Zeker 20 keer lang aan de telefoon gehangen met de helpdesk. Verhuizing daarvoor moest de hele straat open.

Een kleine antenne ophangen is geen probleem, ophangen ook niet. (jan en alleman presteert het ook een buiten antenne van digitenne ergens vast te krijgen). Dan heb je met een beetje mazzel binnen 1 dag internet. Waarschijnlijk sneller en goedkoper.

't Kan uiteraard altijd tegenvallen. Mijn punt was vooral dat er nogal hard werd geimpliceerd dat het aansluiten van coax/glas/kpn alleen maar kan door een monteur; blijkbaar omdat het altijd te moeilijk is voor gewone mensen. En Starlink een kwestie is van 'doosje richten, kabeltje erin, klaar'.

Jouw voorbeeld is een uitzondering waarbij dat inderdaad het geval was...

Mijn Ziggo-verbinding was echter simpelweg een kwestie van het apparaat op de coax-aansluiting in de muur aansluiten en klaar. En alle recente voorgaande aansluitingen waren van een soortgelijke eenvoud.

Die Starlink-antenne zal waarschijnlijk ook nog goed gericht moeten worden, dus zal wel iets complexer zijn dan digitenne. Bovendien vereist het het boren van gaten in de muur voor het ophangen en/of het naar binnen leiden van een utp-kabel. En ondanks dat dat niet heel spannend is, ziet lang niet iedereen het zitten om zelf te moeten doen

Ik gok daarom toch echt dat het eenvoudiger is om een "standaard" coax/kpn/glas-aansluiting zelf te werkend te krijgen dan een "standaard" Starlink-aansluiting.

't Wordt pas echt een ander verhaal als die standaard aansluitingen (nog) niet beschikbaar zijn.

De antennes zullen niet zo’n probleem zijn. Low orbit werkt met omnidirectinele antennes die niet groter hoeven te zijn dan een bierblikje.

StarLink en OneWeb gaan phased-array antennes nodig hebben. Van StarLink is al bekend dat die een diameter hebben van een halve meter. Flink meer dan een bierblikje dus.

Elon Musk heeft recent zeer uitgebreid gesproken ver Starlink. Op de vraag of hij met Starlink de markt op wou gaan voor aandelen zei hij. Nul, nul gedachten daaraan, de focus is niet failliet gaan. En toen noemde hij 5 of 6 satelliet bedrijven de failiet gingen en OneWeb nu dus ook.

Hij zei ook, ik pak maar een klein percentage van de markt. En in gebieden waar het dicht bevolkt is heeft 5G zin. In de stad, want voor een goede 5G dekking heb je VEEL masten per oppervlak nodig. En juist dat hele buitengebied. Binnenland VS. Of gewoon platteland van Duitsland, daar kan hij zorgen voor 100% dekking met je Tesla handig voor je autonome rijden en het aansturen van een zelfrijdende taxi vloot.

En met al dat geld betaalt hij zijn duizenden Starships. Het is echt briljant wat die man heeft opgezet.

Je begrijpt toch zelf wel dat er waarschijnlijk niet enorm veel mensen op 1 zo'n satelliet passen zeker niet als ze allemaal 500 Mbit willen, vergelijk het maar met 1 cel van een 4G mast, de capaciteit zal serieus beperkt zijn. Tevens zullen de round trip times helemaal niet lager zijn, Het signaaltje moet nog steeds de wereld rond, en die download en uplink verbinding kost je ook een hoop latency.

Nee mensen die denken dat Ziggo of KPN hierdoor verslagen gaan worden zijn niet helemaal realistisch.

[Reactie gewijzigd door Terrestrial op 27 maart 2020 21:06]

Daar zou Musk idd wel héél veel satellieten voor nodig hebben.
Planeet: 510 072 000 vierkante km
Nederland: 41 543 vierkante km
Ervan uitgaande dat die satellieten allemaal mooi verdeeld zijn rond de planeet wat het plan lijkt te zijn heb je 12 278 satellieten nodig om Nederland permanent 1 satelliet toe te wijzen. Als Starlink volledig operationeel is, dan kom je net aan dit getal.

De eerste versie had een bandbreedte van 20GB, de vernieuwde versie zou er 80 hebben. Als je even de cijfers van de Amsterdamse Internet Exchange erbij haalt, vrij hopeloos om met starlink Ziggo/KPN onderuit te halen. Daar heeft Musk véél meer satellieten voor nodig, het is nu eenmaal een grote planeet en véél meer bandbreedte per satteliet (wees maar zeker dat hij hier zwaar op aan het inzetten is)

Wat betreft de round trips, daar heeft hij wel een punt, zie mijn eerdere reactie waarom Starlink, in theorie, gehakt maakt van glasvezel op lange afstand.

Voor Nederland zal Starlink eerder een aanvulling zijn voor lange afstand communicatie maar niet aangeboden worden aan de consument. Wat niet wilt zeggen dat de scheepvaart en vliegtuigen hier geen baat kunnen hebben.

[Reactie gewijzigd door sprankel op 27 maart 2020 22:42]

Dit kan vooral heel interessant zijn voor beurs handelaren. Die hebben niet perse veel bandbreedte nodig maar wel zo weinig mogelijk latency. En laat net die groep hier veel geld voor over hebben, dus ik verwacht eerder dat zij achter dit business model zitten als dat ze het voor gebieden doen waar geen snel internet te krijgen is.

[Reactie gewijzigd door xleeuwx op 28 maart 2020 00:00]

Beurs handelen hebben juist veel bandbreedte nodig. Reuters en Bloomberg info systemen vreten data/ Een beurs handelaar zit in principe in een grote stad (Amsterdam, London, New York, Singapore, Tokyo). En niet in Ougoudougou.

Voor de eigenlijke data waarvoor latency belangrijk is heb je niet veel bandbreedte nodig. Ik denk wel dat je voor high frequency trading hier een voordeel uit kunt halen. Bedenk alleen wel dat HFT'ers hier doorgaans zélf systemen voor bouwen (denk aan die 'magnetrontorens'). SpaceX zal het dus extreem duur aanbieden aan hen met deze lage latency. Of wat wellicht interessanter is voor SpaaceX is om zelf te gaan HFT'en.

@xleeuwx

Alleen de Nasdaq heeft al 3.000 fondsen. HFT is handelen op koersverschillen tussen de diverse marktpartijen. Dat gebeurd met koersen die minimaal 1 x per minuut (kunnen) veranderen. Laat er per beurs eens 10 marktpartijen zijn (zeer lage schatting). Amerika alleen heeft al bijna 20 beurzen.

20 (beurzen) x 10 (partijen) x 3.000 fondsen = 600.000 aandeelkoersen per minuut. Van slechts een beurs.

Gelukkig zal niet iedere marktpartij voor alle 3.000 fondsen iedere minuut een koers afgeven. Maar er zijn zeker meer marktpartijen per beurs (op de Nasdaq wordt zo'n beetje vanuit ieder land door meerdere partijen gehandeld). Je kunt rustig stellen dat een HFT moet rekenen met minimaal 1/2 - 1 miljoen koersbewegingen per minuut (want hij handelt niet alleen op de Nasdaq). En zeer waarschijnlijk een veelvoud daarvan. Uit die hoeveelheid moet je binnen milli- of nano-secondes een winstpotentieel uit zien te destileren. Je hebt als HFT een onnoemlijke behoefte aan bandbreedte, latency en verwerkingssnelheid. Als er één uit dat rijtje minder is dan het maximale wat de techniek kan bieden, dan kan je het gewoon wel vergeten.

SpaceX zelf gaan HFT 'en? Dat lijkt me niet. Dat is zo'n specialistisch (software) gebied daar stap je niet even in omdat je toevallig een aardig netwerklijntje hebt liggen.

Interessant over HFT wat je allemaal zegt. Ik ben er nooit direct bij betrokken geweest. Echter, 600 000 koersen per minuut is toch niet zo heel veel data? Laten we zeggen dat een koers precies een byte is, wat meestal ruimschoots voldoende is als je met verschillen werkt. Dan kom je dus op 600kB per minuut oftewel 10kB/s. Starlink zal minimaal iets van 1 miljoen kB/s bieden. Daarmee kun je wel op alle beurzen HFT'en, met honderden HFT'ers tegelijkertijd, met koersen van álle fondsen.

Ik zou me daarom best voor kunnen stellen dat huidige HFT'ers peentjes zweten voor hetgeen te komen staat. Dit idee is dan ook zeker niet nieuw vermoed ik. Men denkt er al jaren over om via satellieten te gaan HFT'en. Echter, de kosten gemoeid met het opzetten van zo'n netwerk waren vooralsnog gigantisch. Zelfs om alleen de Atlantisch Oceaan te overbruggen heb je al een enorm netwerk nodig van satellieten (immers lage banen en hoge snelheden t.o.v. de grond op die hoogte). Nu SpaceX er een andere markt in ziet (internet in heel ver afgelegen gebieden) wordt het ineens wel rendabel, en zal HFT wellicht alleen een bijgevolg zijn van een globaal netwerk voor satellietinternet.

Iets anders, ik hoop dat SpaceX het verbiedt uit ideëel standpunt. HFT is in mijn ogen vooral pervers en leidt tot kapitaalvernietiging.

Hoe wil je :
NYSE: BRK.A 268,126.00 in één byte vastleggen
(mocht je het willen weten: het betreft de koers van het investeringsfonds van Warren Buffet)

Je hebt minimaal de aanbieder fondscode, een bied en een laatkoers (danWel de deviaties t.o.v. de "officiële" koers). Dus zoiets als NTBT.JP NYSE:BKRA. 125.50 126.50.

Aanbieder : Nippon Trade Bank Tokyo Japan (geen idee of die echt bestaat, maar Japanse Banken handelen over de hele wereld)
Zie bieden 0.50 onder de koers en vragen 0.50 boven de koers. (Je moet zelf dus even de actuele koers erbij matchen). Een halve dollar op een koers van een paar ton is een normale marge. Als de koers lager is ga je werken met dele van centen (je moet zelf in staat zijn te bepalen wat de range is. Je krijgt bijvoorbeeld ABN Amro 60 70 gequoteerd en "weet" dan de koers 8.150060 en 8.150070 is. Als je dan in een paar miljoen aandelen handelt dan kan daar toch een leuke winst in zitten.

De huidige HFT hebben allemaal glas (of is het glazen? aangezien daar wel een flink aantal van die kabels in de grond liggen). Die paar centen die de aanleg kost (al is dat over enkele tientallen kilometers) verdienen ze wel terug. De transatlantische kabel heeft een snelheid van 160 terabits per second. Evenals de kabel tussen Amerika en Azië enz. Satelliet-snelheid komt niet in de buurt daarvan.

Nee, satelliet is leuk voor moeilijke/onbereikbare plaatsen en voor 'gewone' snelheden . Maar HFT, no way.

Ik snap hoe je denkt bij je verschillende punten, maar bij veel onderdelen heb je het nog niet helemaal bij het juiste eind. Ik zal het even puntsgewijs uitleggen.

Ten eerste, je hebt alleen de delta's nodig. Het is een stream van continue koerswijzigingen, dus eigenlijk zal acht bit daarvoor in 99,9999% van de gevallen al voldoende zijn. Koersen hebben meestal een tick-size van één of één vijfde subcent, dus met acht bit heb je een wijziging van minimaal 25 cent, wat zelfs per tiende seconde al krankzinnig veel is, zelfs voor koersen met een hoge waarde (~€100).

En overigens, ik weet ook niet hoe het precies gaan in de praktijk, maar waarschijnlijk gebruiken ze alleen de returns (procentueel), dus dan maakt de huidige prijs niet eens meer uit. In ieder geval bij nóg grotere marktbewegingen heeft HFT minder zin denk ik, want dan gaat het sowieso langdurig omhoog of omlaag.

Ten tweede, je hebt niet de naam van het fonds nodig natuurlijk. Gewoon in je stream op vaste volgorde alle fondsen doorgeven, met vaste bitlengte.

Ten derde, maar dit is niet echt een punt, want ik begrijp gewoon niet waarom je HFT aan het uitleggen bent met het voorbeeld van een Japanse bank?

Ten vierde, je hebt het over 160 Tb/s, als dat de capaciteit/bandbreedte is van een transatlantische kabel waar het hele internetverkeer overheen gaat. Maar: het gaat bij HFT om snelheid/latency, niet bandbreedte (in het dagelijks leven wordt het laatste dikwijls snelheid genoemd, vandaar je verwarring misschien). Maar de bandbreedte via Starlinksatelliet is dus meer dan genoeg voor HFT volgens bovenstaande.

En als laatste: glasvezel is véél langzamer dan licht in een vacuüm (ongeveer factor 1,5). Dat is de hele reden dat er volgens mij toekomst zit in HFT over satelliet (al is het wat mij betreft helemaal niet wenselijk als ze dat gaan doen, maar goed dat is een ander discussiepunt).

Ik begrijp dat wiskundig gezien je kan volstaan met een delta met de vorige koers. Indien er sprake is van een universeel afgesproken spread tussen aan- en verkoop. Alleen als je wilt kopen, dan zet je juist een te grote spread naar je verkoop uit. En omgekeerd. (Voorbeeld: ABN Amro 8 euro. Ik wil ze hebben dus ik bied 8.01 en laat ze voor 08.20. Omgekeerd als ik ze kwijt wil dan bied ik 7.50 en laat ik op 8.01).

Je geeft ook niet iedere minuut een nieuwe koers uit, maar afhankelijk van je noodzaak. Als in Brussel op dat moment weinig handel is in de Amerikaanse AT&T dan gaat men daarvoor geen koers uitgeven. Hetzelfde geldt voor London. Alleen als in beide locatie's een koers afgegeven is dan kan je traden. Het kan dus zijn dat Brussel een koers uitgeeft om 09:00 - 09:15, 09:17 en 09:18 en London om 09:01, 09:02, 09:15, 09:16 en 09:17. Met delta's ten opzichte van de laatste koers kom ik ook niet ver, tenzij ik een historie per beurs ga opbouwen. Dat wordt een hele leuke database. Alleen: gigantisch groot. Je gooit juist die koersen zo snel mogelijk weg na de vergelijking zodat jouw database zo klein mogelijk blijft dat scheelt verwerkingstijd. Volledige database van te vergelijken koersen staat in het geheugen en niet op schijf of SSD. Scheelt transactiesnelheid, maar intern geheugen is uiteraard wel duurder dan een SSD dus nog een reden om de database zo klein mogelijk te houden.

Ik heb het verschil nodig tussen de bied koers op markt één en de laatkoers op markt twee. Maar omdat ik van te voren niet weet welke transactie uitgevoerd moet worden (van A naar B of van B naar A) heb ik dus van beide markten beide koersen nodig. En aangezien ik naar beide tegenpartijen moet verrekenen schiet ik hier ook niets op met de winst van de transactie's. Ik ga echt niet naar A melden dat hij mij een miljoen moet overmaken en naar B het restant van 2 miljard. (Noch ga ik aan B melden dat hij het geld van A gaat ontvangen). Ik kan me toch niet in de kaart laten kijken?

Als ik voor iedere aantal keren dat ik 'de koersen staan altijd in dezelfde volgorde' heb gehoord en waarbij toch een koers/fonds ontbreekt (en dus de volgorde anders is) een euro kreeg, dan was ik al aan het rentenieren. Ik zou daar niet op vertrouwen. Op de derde regel quote ABN altijd zijn eigen koers, maar vandaag staat daar toevallig de koers van Rabo (want de eerste koers van De Telegraaf ontbreekt). Ja, ABN Amro betaal mij even 10 miljoen uit wat door jullie fout heb ik een verkeerde transactie gedaan. Wedden dat ABN Amro zegt: had je de fondscode maar in jouw download mee moeten nemen.

Bij handel heb je altijd een tegenpartij die zijn prijzen afgeeft. En dat is bij HFT zo goed als nooit een echte belegger die een aantal aandelen wil hebben of verkopen. (Dat zijn meestal te kleine aantallen om het aantrekkelijk te maken). Jouw handelspartner is een andere bank, broker of trader ergens op de wereld. Lijkt me handig dat je dan ook ergens in je download bestand die naam hebt staan.

Daytraden is anders, dan is het meestal wel een belegger betrokken. Dan heb je meestal ook wat meer tijd (de belegger krijgt een koers aangeboden terwijl de positie ondertussen op de markt verhandeld wordt). Daar zit ook een grotere marge op voor de handelaar.

Ja, een satelliet in het luchtledige kan sneller zijn gegevens doorsturen. Mag ik je het boek Flash Boys van Michael Lewis aanraden waarin.beschreven wordt dat men in 2009 een pipeline van 400 glaskabels dwars door een berg douwt om 5 millisecondes in het transport te besparen. Dat was tussen twee redelijk dicht bij elkaar liggende steden. Ik denk dat je die data van 400 glaskabels niet even over een satelliet stuurt zelfs niet als men de hele satelliet even afhuurt. Anders had men wel een satelliet geostationair laten draaien die beide steden afdekt.

Nogmaals: bij HFT heb je alle drie nodig: band-breedte, latency en verwerkingsnelheid. In de jaren 70 stonden er al in de dealingrooms aparte mainframes aangesloten op de CityRing omdat de afstand naar het echte rekencentrum al te ver was/teveel vertraging had. En men het risico niet wou lopen dat 'het echte mainframe' om wat voor reden dan ook toevallig wat trager reageerde (omdat een .... toevallig een grote query loslaat). Je hebt een grote massa gegevens die je in zo'n kort mogelijke tijd moet ontvangen, analyseren en op moet acteren en hebt daarbij zelf ook het nodige te uploaden.

Nu heb ik maar betrekkelijk weinig kennis van dit soort zaken, maar ik vermoed toch dat het helemaal anders ligt dan dat jij denkt. Het belangrijkste wat je volgens mij niet beseft is dat HFT geen handelen is zoals de gemiddelde persoon kan doen via een broker. Een HFT-bedrijf heeft meestal directe markttoegang (DMA, of nog snellere varianten daarop) en daarmee direct toegang tot het orderboek van de beurs. Er komt dan zelfs geen market maker aan te pas. Noch is er een specifieke "tegenpartij die zijn prijzen afgeeft". Een HFT-machine heeft alle bied- en laatkoersen tot zijn beschikking en daarop wordt vervolgens een nieuwe order gebaseerd, in de hoop andere HFT'ers voor te zijn.

Zonder deze zeer directe vorm van handelen kun je ook helemaal geen HFT bedrijven zoals dat tegenwoordig gaat. Het gaat immers om milliseconden (soms microseconden) waarbinnen op basis van prijsverschillen tussen beurzen een winst wordt geprobeerd te behalen.

Dan weer terugkomend op de bandbreedte: bied- en laatkoersen zoals die bij een broker worden vermeld zijn dus niet de koersen waar HFT mee werkt.

Als ik voor iedere aantal keren dat ik 'de koersen staan altijd in dezelfde volgorde' heb gehoord en waarbij toch een koers/fonds ontbreekt (en dus de volgorde anders is) een euro kreeg, dan was ik al aan het rentenieren. Ik zou daar niet op vertrouwen. Op de derde regel quote ABN altijd zijn eigen koers, maar vandaag staat daar toevallig de koers van Rabo (want de eerste koers van De Telegraaf ontbreekt).

En dus al helemaal niet de volgorde waarin een Rabo of ABN de koersen plaatst. Je moet je voorstellen dat een HFT'er een directe interface heeft met de beurs, middels zijn eigen software. Het overseinen van de koersen vanaf de andere beurs geschiedt via zijn eigen software. Dus natuurlijk kan je je eigen vaste volgorde bepalen en kun je heel efficiënt met de bandbreedte omgaan.

Overigens is er dus helemaal sprake van dé bied- en laatkoersen die verzonden worden bij HFT. Het is natuurlijk aan de belgger die achter de software zit, en meestal ook zijn goedbewaard geheim, maar je kunt je voorstellen dat op basis van het orderboek er bijvoorbeeld overgeseind kan worden wat momenteel de meest gunstige koers is waartegen een deal tot stand kan komen. De computer aan de andere kant kan dan daarop handelen, gezien de orders bij de lokale beurs, of niet (en vice versa).

Bij HFT heb je dus volgens mij relatief weinig bandbreedte nodig, lage latency en inderdaad vooral hele snelle computers!

Ik heb er 25 jaar tussen gezeten (en daar een levenslange fixatie mee opgelopen) weliswaar niet als trader al is me dat wel aangeboden maar als IT-er. En met name op het niet client gedeelte.

Die bied- en laatkoersen worden afgegeven door marktpartijen. En zijn per definitie anders per marktpartij. Zoals ik uitlegde: mijn klanten uit Brussel hebben aandelen ABN Amro over dus ik wil verkopen. En geef daarom een laatkoers aan die gunstig ligt en een biedkoers die alleen door een gek geaccepteerd wordt. Jouw klanten uit London willen ABN Amro hebben dus jij tovert een gunstige biedkoers tevoorschijn en die laatkoers van jou is om te huilen. De HFT ziet die twee verschillen op de beurs en handelt daarop.

De marktpartijen handelen rechtstreeks met elkaar. En dat is het "orderboek".

Door nu tegelijkertijd het geschreeuw op de beurs van Brussel en die van London op te vangen weet de HFT dus van het verschil en reageert dan snel door mijn aandelen af te nemen en aan jou door te verkopen. Die kleine plukjes aandelen van particulieren die worden door een marktpartij als ABN Amro tegen elkaar weggestreept wat hij (onder bepaalde voorwaarden) mag doen.

Beurzen laten niet graaien in hun gegevens. Dan zouden ze zomaar bedrijf X voor kunnen trekken (zijn graai-software mag eerst en dan pas bedrijf Y). Neen, ze moeten alle gegevens tegelijkertijd aan alle geïnteresseerden aanbieden (tegen uiteraard een aanzienlijk tarief). Net zoals bijvoorbeeld een bedrijf als Reuters of Bloomberg jou tegelijkertijd met allen andere toegang tot hun newsfeed geeft (eveneens niet gratis). Daar mag geen enkele vertraging in zitten: iedereen moet op hetzelfde moment voorzien worden van de informatie. Wetgeving op handel met voorkennis is daar strikt in. Als ik, bij wijzeven spreke, één minuut eerder weet (dan de rest van de markt) dat jij ABN Amro's wilt hebben dan heb ik voorkennis. Als we het allemaal tegelijk weten, maar ik handel als eerste dan is het geen voorkennis. Dat jij niet zo snel kan reageren als ik (of niet over meerdere beurzen) is jouw probleem, niet een wetsovertreding van mij.

Daarom kan er geen sprake van zijn van optimalisatie van gegevens door een HFT of vaste volgorde van fondskoersen. Het is een doorlopend 'geschreeuw' alle fondsen en alle transactie's dwars door elkaar. En daarom weet de HFT welke beurs en marktpartij het betreft die die koers uitgeeft.

Ik kan me niet voorstellen dat op basis van het orderboek overgeseind kan worden wat de gunstigste koers is waartegen gedeald kan worden. Omdat dat juist niet mag. Er is geen marketmaker die de koers bepaalt of adviseert. Die koersen die je in de krant leest zijn de koersen die de beurs als transactie genoteerd heeft. En waar dus een partij als ABN Amro zijn klant mee kan bedienen.

Als HFT weinig bandbreedte nodig hebben, waarom leggen die traders dan een pipeline aan van 400 glasvezels. Dan gaat het toch om serieuze hoeveelheden data die je even over wilt pompen om te analyseren ?

De zichtbare orders in het orderboek zijn gewoon beschikbaar, voor iedereen die betaalt inderdaad. Als voorbeeld: stel er staat een order in met een biedkoers van 10 bij beurs A. Bij beurs B staat er een laatkoers in van 10,0001. Een gering verschil, maar wel een arbitragemogelijkheid dus. Je kunt kopen voor 10 bij beurs A en hetzelfde fonds bij beurs B verkopen voor 10,0001. Een van die twee koersen worden dus overgeseind in zo'n stream. Samen met honderden andere HFT-traders worden zo de orderboeken van de verschillende beurzen nagespeurd op dit soort mogelijkheden, waardoor deze ook razendsnel weer verdwijnen. De eerste die 'm ziet en op tijd uitbuit maakt de winst.

Hoe zo'n stream van koersdata overgeseind wordt maakt niet uit. Dat is iets wat onderdeel is van de software van de HFT-trader. Het is niet zo relevant voor het uitleggen van HFT, het was slechts als voorbeeld om aan te geven dat je geen koers-metadata mee hoeft te sturen de oceaan over bijvoorbeeld.

We moeten wel zorgen dat we het over hetzelfde hebben. HFT tegenwoordig is een geheel algoritmisch geheel, waarbij de computer van de trader direct aangesloten is op de markt. Waar ABN Amro zijn klanten mee bedient dat is niet de data waar HFT-traders mee werken.

Een interessant verhaal over die 400 kilometer glasvezel. Het kan best dat ik iets over het hoofd zie, waardoor er in bepaalde gevallen toch heel veel bandbreedte nodig is. Misschien kunnen we er samen uitkomen waarom dit dan is. Heb je een link of zo van dit verhaal? 400 glasvezels lijkt me trouwens erg veel. Over de bodem van de oceaan liggen er ook maar een handjevol geloof ik, en zeker geen 400.

Dat overseinen gebeurd met het hele orderboek. Dat bepalen van het prijsverschil gebeurd bij de trader. Niemand krijgt alleen de koersverschillen overgeseind. Iedere HFT trader werkt alleen, ze gaan (afgezien misschien van wat kabeltjes in de grond laten leggen) niet samenwerken om de orders te analyseren. Ze zitten er voornamelijk om elkaar vliegen af te vangen. Eten of gegeten worden.

De software van de HFT verzorgt het overseinen niet. Mag niet. De beurs moet wettelijk alle informatie tegelijkertijd voor iedereen beschikbaar maken. Je ontvangst een multicast van de beurs. Iedere marktpartij krijgt de volledige sloot met informatie op dezelfde tijd op de lijntjes gezet. Uiteraard is het de schuld niet van de beurs als jij geen glas hebt liggen maar een adsl lijntje. Uiteraard maakt het verschil wat voor lijntje je hebt liggen, hoe sneller je de informatie hebt hoe beter. Want dan heb je meer tijd voor analyse en handeling. Maar er draait absoluut geen analyserende software (van wie dan ook) op de beurs. Kan ook niet wat dat vertraagt (A krijgt de ruwe data, B de analyse => B is in het nadeel) De HFT kan (als de analyse op de beurs gebeurd) zelf geen verbeteringen in de analyse software doorvoeren. Wat nu net het grote geheim van de HFT is.

ABN Amro heeft voor zijn klanten een eigen orderboek. Die wordt opgemaakt en het resultaat is de transactie waarmee ABN Amro naar de beurs gaat. Grotere klanten orders (die hun vermogen bijvoorbeeld door ABN Amro laten beleggen) die gaan soms wel rechtstreeks naar de beurs.

De beurs is al jarenlang niet meer geïnteresseerd in de 10 aandeeltjes die een individuele belegger wil aankopen. Als dat rechtstreeks op de beurs terecht komt dan ben je een kapitaal kwijt aan provisie. De minimum provisie is vaak gebaseerd op 100 of meer aandelen. Als je minder koopt betaal je dus in verhouding meer provisie. Die je uiteraard (inclusief verkoopprovisie) eerst terug moet verdienen met koersstijging voordat je aan verkopen kan denken.

Vaak worden die kleine klantjes geadviseerd om maar te poolen (met honderden tegelijkertijd dezelfde transactie doen, iedere voor zijn eigen hoeveelheid maar wel resulterend in één beursorder) of in een beleggingsfonds te stappen.

Er liggen er wel meer dan een paar zo'n kabel heeft 160 Peta terwijl glas "maar" 32 Tera per seconde aankan. Er zitten dus meerdere vezels in zo'n kabel. Hier is een map:

https://www.submarinecablemap.com

Inmiddels is voor kortere afstanden tussen beurspartijen straalverbinding heel gebruikelijk want die hebben niet de bandbreedte beperking van satellieten. Zodra satellieten de bandbreedte aankunnen wordt het verhaal anders, maar daar zijn we nog niet. (De vraag is komen we daar ooit eens: de informatiehonger van beurspartijen groeit ook nog steeds en het is nog steeds makkelijker om een extra straalzender neer te zetten dan om er even een satelliet naast te hangen).

De software van de HFT verzorgt het overseinen niet.

Volgens mij begrijpen we elkaar niet.
Natuurlijk verzorgt de HFT-trader zelf het overseinen. Dat is toch juist de sport om zo snel mogelijk de informatie van de ene naar de andere beurs te krijgen en andere HFT-traders te slim/snel af te zijn?

Mag niet. De beurs moet wettelijk alle informatie tegelijkertijd voor iedereen beschikbaar maken.

Je krijgt de informatie van de beurs. Of in ieder geval is de informatie voor iedereen beschikbaar, al is het meestal wel tegen forse betaling (zeker DMA). Je mag er vervolgens mee doen wat je zelf wilt, inclusief de koersen overseinen naar een andere beurs en daar hetzelfde product kopen of verkopen met winst.

Ik zie inderdaad dat er een stuk of 20 kabels over de Atlantische Oceaanbodem liggen. Elk met een stuk of tien glasvezels erin (?) levert dan in ieder geval al 200 glasvezels op. Is nog geen 400, maar goed, komt in de buurt!

Die straalzenders (totale kapitaalverkwanseling naar mijn mening, maar oké) die zijn er naar mijn weten alleen voor de latency; niet voor de capaciteit. Als het voor de capaciteit was zouden ze wel een glasvezel aanleggen. Daarmee heb je een nog veel hogere bandbreedte. Een satelliet op die hoogte erboven hangen (geostationair dus) heeft een latency die vele malen hoger is dan zelfs glasvezel (ruim 40000 km hoogte). Je zult dus alleen een lagere latency krijgen via satelliet met behulp van een hele constellatie satellieten. Voor internet zijn die er voor zover ik weet niet (er zijn er geloof ik alleen die werken met dichtsbijzijnde grondstations en dan heeft het natuurlijk geen zin want dan gaat het alsnog via glasvezel). Maar dat kan ik ook mis hebben (ik weet niet hoe Iridium werkt momenteel bijv.).

[Reactie gewijzigd door TimoDimo op 30 maart 2020 11:45]

De beurs levert de ruwe informatie op jouw lijn. Multicast. Wettelijk verplicht.

Wat jij er verder mee doet is jouw probleem. Als jij besluit dat die lijn 10 km lang is (jouw kantoor is zo ver weg) en een adsl ipv glas, dat is jouw probleem.

Uiteraard kan je besluiten om het ter plekke te analyseren. Zal je ruimte moeten huren, computer neer moeten zetten etc. Dan hebt je het geanalyseerd en kan het vervolgens overseinen. Die analyse computer analyseert echter maar één beurs. En jij wilt (juist) handelen op meerdere beurzen. Meerdere dure computers, meer kantoren, meer software installatie's die je moet onderhouden. Kortom veel hogere kosten. En wat win je? Bandbreedte. Wat zo ongeveer de meest goedkoopste commodities is die je nodig hebt. Ruwe data zo snel mogelijk overpompen en op één plek, meerdere beurzen analyseren. Alles wat je doet tussen de multicast door de beurs en het ontvangen van de data op jouw analyse computer is tijdsverlies. Wat zo ongeveer het belangrijkste is wat je wilt besparen.

Een glasvezelkabel heeft een behoorlijke capaciteit. En die kabels moeten om funderingen heen lopen, onder (of boven) die metrolijn die het pad kruist. Langs die kabels en riolering van anderen. En is dus per definitie niet de korst mogelijke route. Het zal mij jeuken als ik 10 straalzenders neer moet zetten om dezelfde bandbreedte te hebben. Past makkelijk op mijn dak. Ze hebben de snelste latency door de directe route (want in de lucht hoef ik al die dingen niet te ontwijken) in combinatie met de hoge transmissiesnelheid.

De transatlantische kabel is 160 Peta. Een glasvezel is 32 Tera. Dan kom ik uit op 5,000 vezels per kabel. 20 kabels -> 100.000 glasvezels. Ik kan er een paar naast zitten maar het is in ieder geval iets meer dan 400 ;-)

Volgens mij bedoel je dat ook, maar met "overseinen" bedoelde ik uiteraard het overseinen van een tradercomputer die in het beursgebouw van beurs A staat naar de tradercomputer in beursgebouw B (aan de andere kant van de oceaan bijv.). Die verbinding moet zo snel mogelijk zijn (wat latency betreft in ieder geval).

Latency bij dit overseinen is gewoon belangrijker bij HFT dan bandbreedte, daar kunnen we het denk ik wel over een zijn. Het is immers de hele reden dat men probeert de verbindingen zo kort en snel mogelijk te maken. Hoe hoger je bandbreedte hoe meer koersen je kunt overseinen. Wil je dat over satelliet doen dan is dat best beperkend als je het met data van alle beurzen wilt doen en ook nog een lijn moet delen met andere traders. Maar zoals ik eerder voorrekende hoeft één koers voor één trader niet zo veel bandbreedte te kosten om genoemde redenen. Latency is gewoon belangrijker, daar draait het allemaal om bij deze tak van sport.

Ik weet even niet meer waar we staan in deze discussie door allerlei zijpaadjes (worden verhalen een beetje warrig van, komt ook door mij volgens mij sorry daarvoor ). Maar om terug te komen op Starlink en dergelijke: ik denk nog steeds dat het zeker mogelijk is om HFT te gaan doen via zo'n laaghangend satellietnetwerk (en daarmee de HFT via glasvezel over de oceaanbodem af te troeven). Maar goed de tijd zal het leren.

Inderdaad staat de ontvangstcomputer van de multicast in het gebouw van de beurs. Maar een goede oversein computer maakt geen goede analyse computer. Dus zo snel mogelijk zonder enige conversie doorsturen naar je centrale computer.

Ik denk echter dat je je vergist in het aantal transactie's. In een beetje trade-room zit al gauw 20 man de hele dag door orders in te leggen. Laat dat (lang geschat) 2.5 minuten per order zijn dan praat je ongeveer 4.000 orders per dag. Een wat grotere jongen zoals ABN Amro heeft daar gewoon een paar honderd man zitten. Wat relatief ten opzichte van London of New York, peanuts is. Als ik me een beetje inspan kan ik voor Amsterdam wel op een aantal van 300 marktpartijen komen. En bij Amsterdam speelt ook het buitenland nog mee (wij naar London en USA en omgekeerd). Kortom een gigantische hoeveelheid transactie's die je gewoon zo snel mogelijk moet overpompen. Niet voor niets laten veel traders een deel van de handel liggen. (Doen alleen de Amsterdamse hoofdfondsen of zo). Of geen derivaten. Of juist alleen derivaten. Een HFT gunt zichzelf die luxe niet. Een (goede) deal is een (goede) deel ongeacht of hij daar ooit in gehandeld heeft of niet. Die heeft dus een ontvangstcomputer staan voor iedere multicast die de beurs heeft. Als je alleen maar de hoofdfondsen doet is die multicast natuurlijk goedkoper dan de multicast met alle fondsen. Dat scheelt weer voor de kleinere beurshandelaren.

Ik denk dat de next big thing quantum computers gaan worden. Een quantum paar heeft altijd dezelfde waarde ongeacht de afstand tussen het paar. Instant transport. Heb je alleen nog het bandbreedte probleem. Zolang het bandbreedte probleem niet is op te lossen met satelliet (of quantum computers) zal geen van tweeën enig invloed hebben op HFT.

Mocht je nog opmerkingen hebben, je kan gewoon een PM sturen. Ik vind dit soort discussie's in het geheel niet erg. Integendeel.

Ik vind de discussie ook interessant. Het is zo'n onbekende wereld waar je zelf een idee bij hebt, maar niet precies weet hoe dit soort praktische details nu precies zitten. Helaas was dit alweer een twee dagen oud nieuwsbericht, dus zal er waarschijnlijk geen expert zijn die precies kan vertellen hoe het nu zit met bandbreedte en latency bij HFT. Mocht ik later nog meer informatie hebben hierover dan stuur ik zeker een PM.

Quantumcomputers met verstrengeling e.d. dat lijkt inderdaad een goede voor instant communicatie, maar dat is helaas niet zo. De lichtsnelheid kan nooit overtroffen worden, ook niet in dit geval. Vraag me niet precies hoe dat dan zit maar instant teleportatie van data is niet mogelijk in ieder geval. Waar ik meer iets in zie is het sturen van neutrino's dwars door de aarde heen. Geen idee of dat mogelijk is (ik denk eigenlijk dat de aarde wat te massief is daarvoor) maar door een flinke berg lukt het in ieder geval wel. De tijd zal het leren...

Ook in Nederland zijn er gebieden waar het internet dramatisch is. Gelukkig niet veel, maar ze zijn er. \
Ook zijn er vele individuele huizen (en bedrijfspanden) die niet aangesloten zijn op een fatsoenlijke bekabeling waardoor het aansluiten op internet niet heel erg in de centen loopt.
Ook heb je situaties zoals bij een voormalig werkgever van mij het geval was waarbij de centrale verbinding voor ADSL 5 km verderop zat en maar redelijke packet loss konden garanderen tot 3km. Zelfs al liep er een glasvezelkamer ons kantoor binnen waren de aansluitingskosten hiervoor meer dan 3.000 euro en dan moesten we vervolgens zo'n 500 euro in de maand neertikken voor het abonnement.

Als je Elon Musk volgt, dan geeft hij duidelijk aan dat Starlink zich richt op de 3 tot 4% van de lastigst bereikbare klanten voor telecommunicatieorganisaties wereldwijd, niet de gemiddelde burger. En 3 tot 4% van alle internetverbindingen zijn serieus veel mensen en organisaties.

Zo werkt het helaas niet. Die paar procent moeilijk te bereiken gebieden liggen alsnog te dicht bij grote steden om van nut te zijn. Dus zal Starlink te duur zijn, ook in die gebieden. En zelfs als SpaceX een beetje filantropisch te werk gaat (door het goedkoper aan te bieden in buitengebieden--alleen hoe kun je controleren dat het alleen daar gebruikt wordt) zullen alle "afgelegen gebieden" in een dichtbevolkt continent zoals Europa nog steeds teveel abonnees betekenen voor een beetje respectabele snelheid.

Dit klopt. alleen was het volgens mij Gb niet GB.

> Round trip times over de wereld kunnen veel lager zijn dan nu via een kabel*

Ik weet het niet. Maar mijn ping is nu 6 ms (speedtest, server in Dronten). Via satelliet op 300 km is dat minstens 4 ms, want het moet omhoog, omlaag, naar de server en omhoog omlaag terug naar mij. Als het grondstation ook maar iets verder bij mij vandaan is, dan is de afstand te groot om 6 ms mogelijk te maken.

Je mist het over de wereld verhaal, Dronten is Nederland, het gaat over ping tijden op lange afstanden, als je naar andere continenten gaat bijvoorbeeld.
Je kan niet sneller gaan dan het licht, dat is de natuurregel echter die max snelheid is in vacuüm zonder weerstand.
Glasvezel vertraagd licht met 33% met uitzondering van speciale glasvezels die nog maar recent ontwikkeld zijn.
Bijkomstig is de daadwerkelijke afstand van je kabel die telt, je gaat over knooppunten en dus is de afstand veel langer dan vogelvlucht. Op een verbinding naar Dronten heb je daar allemaal niet veel last van, maar naar New York is een ander verhaal

2 problemen die dit plan niet hebben, de satellieten hebben een line of sight met elkaar in een bijna vacuüm in een mesh waar het signaal een rechtstreeks pad kan afleggen.
Of om het anders te zeggen, het zou mogelijk moeten worden te gamen op US servers zonder lag, mits die satellieten dat signaal kunnen doorspelen zonder enige vertraging tussen ontvangen en verzenden.

Maar al die satts moeten voor relay gaan spelen. Elke sat brengt dan ook weer een kleine vertraging met zich mee. De data moet ontvangen worden, bekeken worden waar deze naartoe moet, in de queue gezet om naar de volgende te sturen en dan verzenden. Dat kan snel gaan. Maar om van hier naar de andere kant van de wereld te gaan ga je met starlink enorm veel hops nodig hebben die allemaal die bewerking moeten doen. Dat kost tijd. Je kan nu eenmaal niet van een sat hier boven Europa direct naar 1 boven NY gaan stralen.

Waarom denk je dat? De verbindingen tussen satellieten zijn optisch, en we hebben al jarenlang optische versterkers. De banen van satellieten zijn vooraf bekend; jouw pakketje kan al gerouted zijn op het moment dat je'm naar jouw StarLink antenne stuurt. Alleen de eerste TCP setup is complex, omdat je dan het andere grondstation moet bepalen.

Op dit moment zijn er nog geen verbindingen tussen de sattelieten.

als ik ping naar Google (8.8.8.8) is het 4 tot 7 ms. Zitten die ook in Dronten ?

Google heeft meerdere data centers die elkaar afvangen voor request. Deze zijn ook in Nederland.

dus, hoe vaak heb ik data uit andere continenten nodig? Het meeste staat op redelijk lokale servers.

Ligt er net aan wat je aan het Googlen bent... Nederlandse content zal idd over algemeen hier gehost worden.

Uiteraard staat alles op lokale servers, Netflix komt zelf servers bij de provider zelf zetten. Al dat Netflix verkeer over trans-Atlantische verbindingen sturen, je zou nogal kabels mogen bijtrekken met een groot prijskaartje tot gevolg. Het is gewoon veel goedkoper dat lokaal te bufferen.

Dit wil je enkel voor verkeer gebruiken waar die ping tijd van belang is, dat houd dat het live moet zijn.
Communicatie, live games, financiële wereld, dat soort zaken hebben belang bij zeer lage ping tijden.

Dan moet je niet gaan denken dat de belegger rechtstreeks op starlink gaat zitten, om het dataverbruik laag te houden zal 1 beurs exchange 1 snelle verbinding opzetten en vervolgens deze data voor grof geld doorverkopen aan de lokale brokers. Als jij in Nederland de Amerikaanse beurs wilt zien zonder vertraging, dan heb je daar nu reeds vaak een betaald abonnement voor nodig of je zicht met een delay van 15 minuten.

We spreken dan over de situatie in Nederland dat heel dicht bevolkt is. Dat veranderd compleet als je op gelijk wat type boot zit in het midden van een oceaan, daar een zeer vlotte verbinding voorzien die stabiel is, dat is ongezien en dan is er plots een heel pak minder noodzaak om nog mensen op die boten te zetten.
Dan heb je de situatie waar er oorlog uitbreekt en er geen lokale infrastructuur (meer) is, wees maar zeker dat het Amerikaans leger Starlink wilt gebruiken voor live data om hun troepen te laten communiceren en dik zal betalen om lokaal de volledige bandbreedte te krijgen met een of ander eigen encryptie op.
Of dan heb je gebieden die hun internet censureren, plots is daar snel internet waar de lokale overheid weinig tegen kan doen behalve verbieden dat je het gebruikt.

Zo kan ik wel nog zaken gaan bedenken, het is gewoon ongezien dat je een planeet wide infrastructuur hebt lopen zonder heel grote nadelen als hoge prijzen & heel hoge latenties, het is ongewoon dat een provider een volledige planeet als afzetmarkt heeft. Als Musk het waar kan maken, ik zeg wel als, dan heeft hij goud in handen dat veel inkomsten gaat opleveren. Wat ook zijn doel is overigens, Starlink is voor Musk een geldezel om zijn extreem dure Mars plannen te kunnen betalen.

De koersen kunnen bekijken in real-time of niet bij een broker heeft niets te maken met latency. Dat is gewoon een service van een broker. Beurstoepassingen waar latency belangrijk voor is gaan niet via de services van een broker. HFT'ers hebben meestal direct toegang tot het orderboek van een beurs. Hun snelle verbinding moeten ze dus ook zelf regelen.

Er zijn meerdere beurzen, en een bekende HFT strategie is om als je ziet dat iemand op beurs A een bulk aankoop doet, je op beurs G aan de andere kant van het land probeert die persoon voor te zijn, de zelfs aankoop te doen, en dan voor meer doorverkopen aan de originele koper (of zelf houden voor de verwachte prijs stijging). Dat kan als jij een net iets snellere verbinding hebt naar jouw server bij beurs G dan zij hebben naar hun server. Starlink zou voor die 'race' noodzakelijk worden.

Ik snap je reactie niet in relatie tot mijn post. Reactie op het verkeerde bericht?

HFT'ers hebben meestal direct toegang tot het orderboek van een beurs. Hun snelle verbinding moeten ze dus ook zelf regelen.

Ik nam aan dat je hiermee er op doelde dat een HFT'er zelf zijn snelle verbinding van de beurs naar zijn eigen server moet regelen, en HFT'ers plaatsen meestal servers in het zelfde gebouw of het gebouw naast de beurs hiervoor. Ik wilde er op duiden dat de verbinding van die servers naar servers bij andere beurzen, wat doorgaans niet zo makkelijk door een HFT'er zelf naar de andere kant van het land/de wereld aangelegd kan worden, ook van belang is. Starlink zou hiervoor dan van belang zijn.

Ah dan snap ik je. Ja dat klopt volgens mij inderdaad. Zie de andere lopende discussie daarover of een Starlink-achtig systeem nu wel of niet goed gebruikt kan worden voor HFT.

Jij waarschijnlijk zelden.

Een (noem eens wat) offshore bedrijf met schepen over de hele wereld? Continue.

ja klopt, voor Nederlander zelden. Maar er waren suggestieve teksten dat dit nuttig/voordelig zou kunnen zijn voor Nederlanders. Dat geloof ik niet. Dat het nuttig kan zijn voor velen, ja, maar vooral daar waar geen glasvezel of kabel ligt.

Die zitten in Eemshaven

Het gaat hem niet over de round-trip-time (RTT) naar servers dichtbij, maar om de RTT naar servers die veel verder (op andere continenten) geplaatst zijn.

De theorie is dat de sattelieten onderling een verbinding zullen aangaan met behulp van lasers*, en ze daarmee dus een korter pad hebben dan de glasvezelkabel. Intercontinentale glasvezelkabels liggen zelden recht, en daarnaast moet het signaal nog altijd een stuk reizen voordat deze zo'n glasvezelkabel op gaat. Gezien er zo'n grote hoeveelheid sattelieten in de lucht hangt, en elke satteliet met meerdere 'broertjes' contact heeft, kan er met wat slimme routing en heel snel pad tussen bijvoorbeeld een ontvanger in Nederland en een ontvanger in de US gebruikt worden. Zo'n pad legt minder fysieke afstand af dan via glasvezelkabels op de grond, waardoor dit dus ook sneller is.

* De recent gelanceerde Starlink sattelieten hebben deze technologie nog niet aan boord. Dit is dan ook een idee voor de toekomst, niet iets wat SpaceX nu al toepast.

Noch weet ik. Niet hoe veel man op 1 satelliet kunnen hangen.

Maximaal ongeveer enkele tienduizenden gebruikers per satelliet voor een beetje snelheid. Dus maal 12000 satellieten is 120 miljoen gebruikers wereldwijd. Het punt is alleen dat de mensen niet netjes verspreid zitten over de wereld. Boven een land als Nederland dus totaal onbruikbaar. (Ga uit van iets van maximaal 10000 gebruikers tegelijkertijd boven heel Nederland.)

Dat heb je nu ook al met 4G/5G netwerken (heb zo internet thuis). Gezien Nederlanders hier op tweakers nu al klagen van downloadlimieten gaat dit satelite shared spectrum gedoe echt niet voldoende zijn voor het gros van de mensen in dichtbevolkte gebieden. Juiste tool voor de juiste usecase gebruiken.

Satellietcommunicatie is ook niet iets voor Nederland of zelfs Europa (hoewel er best delen zullen zijn waar het wel nut heeft). Maar landen als de VS, Rusland en grote delen van Afrika, of eigenlijk overal waar het niet dicht bevolkt is. Nederland is uniek in de wereld omdat hier het merendeel bekabeld is. En de rest kan het makkelijk af met 4G. Maar in de VS heb je buiten de grote steden vaak helemaal geen bereik. Dekking in de nationale parken kun je schudden op een enkel plekje na misschien. Dus die landen zien veel meer in satelliet communicatie. Maar dan moet het wel handzaam zijn en niet te duur. Dát is wat Musk wil bereiken. Door heel veel satjes in een lage baan heb je een goede snelheid en ik denk ook niet een heel hoog vermogen nodig om te bereiken. Dus ik vermoed dat een telefoon die daar gebruik van kan maken niet heel veel groter zal zijn dan een moderne smartphone.

Iridium levert al geruime tijd telefonie via low-orbit satelieten. Die toestellen hebben nog steeds veel weg van de gsm’s van 20 jaar geleden. De kosten zijn overigens ook vrij fors.

StarLink en OneWeb ontvangers zijn niet te integreren in een mobiele telefoon, ook niet in maatjes zoals die 25 jaar terug gangbaar waren. Voor StarLink is bijvoorbeeld al bekend dat de phased-array antenne een halve meter in diameter is. Prima voor op je hutje op de hei of op je camper, maar in je hand wordt dat toch wat onhandig
Iridium is gebouwd voor veeeeeel lagere datarates, en heeft dus genoeg aan een veel kleinere antenne die wél in een buitengewoon lompe telefoon past. Reken dan echter niet op meer dan een paar kbit/s bandbreedte, in tegenstelling tot de 800Mbit/s die al gehaald is met StarLink.

Overboeking 1:?

Misschien niet in een klein mobiel apparaat, maar dan wel als access point (of hoe noem je zoiets) voor lokale mobiele telefonie. Nu moet je naar zoiets een kabel ingraven of een straalverbinding naar een ander station opzetten. Met een schoteltje ben je daar dan vanaf. Want ook zoiets is in grote landen een probleem. Hoe zet je middenin Siberië een telefoonnet op? In dun bevolkte gebieden die ver van de 'beschaving' af liggen? Als het niet met een kleine satphone kan, dan via zo'n lokaal netwerk. Ook een oplossing.

Maar volgens mij is het niet bedoeld voor Europa. Daar hebben we nu een prima dekkens mobiel netwerk met behoorlijk hoge snelheid. Het zal uiteindelijk wel met basisstations gaan werken in minder ontwikkelde gebieden. En voor de wereldreiziger komt er misschien wel een klein koffertje met een schoteltje die je overal kunt opzetten.

Nou nee, er moet een zgn. phased array antenne in (om de satellieten elektronisch te kunnen volgen). Dat is een fors apparaat.

Mijn vader zag het wel zitten dat ie met zo'n internet abo zijn ontvanger gewoon mee kan nemen op vakantie en dan lekker snel door internetten waar ie ook is

Mijn ouders spenderen doorgaans een maand per jaar in zuid Frankrijk en de camping wifi is nou niet bepaald om over naar huis te schrijven

In een dichtbevolkt gebied als Europa zal het systeem meerdere orden van grootten aan capaciteit tekort komen... Starlink is totaal onbruikbaar of heel duur (datalimiet), behalve boven zee of in de uitgestrekte en afgelegen natuur misschien. Helaas voor je vader.

Oh ja, 500 mbps voor iedereen. Hoe zie je dat voor je? Meerdere steden op 1 satelliet. Miljoenen mensen tegelijk 500 mbps? Via 1 satelliet? Onmogelijk. Maar daar hadden ze het in 'de business' niet over zeker?

Ze zullen vast net als zowat alle andere providers aannemen dat niet iedereen dat tegelijk gebruikt. Maar de vraag zal zeker blijven hoe realisitisch die capaciteit is.

Of hoe ze later de netwerkcapaciteit willen uitbreiden en/of de snelheid verhogen; nu met de landgebonden technieken is dat uiteraard ook niet gratis, maar aan weerszijden van een glasvezelkabel nieuwe apparatuur neerzetten is wel simpeler dan even wat nieuwe satellieten de lucht in knallen (en alsnog aan weerzijden nieuwe apparatuur plaatsen).

Ik ga toch echt niet van een Amerikaans bedrijf afhankelijk zijn voor m'n internetverbinding.

Dat ben je al.. De instantie die ip adressen vrij geeft voor landen is Amerikaans. Verder worden internet kabels door grote partijen in de oceaan getrokken van continent naar continent ook dat zijn Amerikaanse bedrijven.

[Reactie gewijzigd door firest0rm op 27 maart 2020 23:49]

In Europa worden IP addressen uitgegeven door RIPE, met het hoofdkantoor in Amsterdam.

Maar goed, daar gaat het niet om. Als ik thuis (of op m’n werk) zit en naar Tweakers.net ga wordt mijn verkeer niet via een Amerikaans bedrijf geroute en dat zal ik zeker zo houden.

Als je door Juniper of Cisco routers van je ISP "reroute" wordt....

Waar denk je dat RIPE die blokken van krijgt? Juist een Amerikaanse instantie ICANN. Als ICANN niet z'n werk doet heb jij geen ip adres en dus geen internet.

Iig doet het er toe omdat je reactie nogal hypocriet is. Je maakt gebruik van Amerikaanse bedrijven als je op het internet zit of je dat nou wil of niet doet er niet toe.

[Reactie gewijzigd door firest0rm op 28 maart 2020 08:47]

ICANN kan daar niet dwarsliggen. Als de regionale partijen tegen ICANN zeggen: "bekijk het maar, wij zetten een alternatief op", dan wordt ICANN heel snel op het matje geroepen bij Google, Microsoft, Facebook etc. Die bedrijven hebben geen zin in een Amerikaans internet en een rest-van-de-wereld internet.

Ok 500/50 is nu ruim voldoende, maar hoe toekomstbestendig is het systeem?
Het is niet dat je even een monteurtje langs stuurt om even een upgrade aan je netwerk te doen. En je kan natuurlijk met software wel wat doen, maar daar zitten ook grenzen aan. En de meeste tweakers klagen nu al over de uploads bij ziggo 😬

De satellieten hebben maar een levensduur van 5 jaar. Elke 5 jaar wordt dus de complete infra vervangen en geupgraded.

Weer een hoop rommel de ruimte ingestuurd....

Verder sneu voor de mensen die er werkten

Mag toch hopen dat die satellieten nog van nut gaan zijn voor anderen of anders de dampkring in gaan.

Misschien dat Elon Musk ze goedkoop kan kopen en toevoegen aan z’n Starlink, scheelt toch weer een paar lanceringen en satellieten bouwen.

De OneWeb satellieten zijn waardeloos, al helemaal voor StarLink. Deze satellieten fungeren simpelweg als analoge relays voor een signaal dat vanaf aarde verstuurd wordt, er wordt niks aan packet switching o.i.d. gedaan.

Maar als ze zo inferieur zijn vergeleken met de Starlink satellieten hoe hebben ze het dan in hemelsnaam voor elkaar gekregen om 3.4 miljard bij elkaar te sprokkelen?
Lijkt me sterk dat de investeerders geen onderzoek doen voordat er geld over gemaakt wordt.

Even een copy-paste van een eerdere reactie van mij:
Gwynne Shotwell, COO van SpaceX, op een conferentie vorig jaar oktober:

If you’re thinking about investing in OneWeb, I would recommend strongly against it. They fooled some people who are going to be pretty disappointed in the near term."

Bron: https://www.cnbc.com/2019...ckheed-martin-oneweb.html
---------------
Verder moet wel in acht genomen worden dat OneWeb eerder begon met het ontwikkelen van hun netwerk dan SpaceX, en de manier waarop OneWeb in elkaar zit.
OneWeb werkt samen met heel veel grote, gevestigde partijen waaronder SoftBank voor de pieken, Airbus Defence and Space en Arianespace voor het bouwen van de satellieten, Intelsat voor het exploiteren van het netwerk, Arianespace/Roskosmos, Virgin Orbit, én Blue Origin voor het lanceren van hun satellieten, en volgens mij nog een paar grote partners. Al deze partners was een set rechten beloofd waardoor er uiteindelijk niks meer te vergeven was tijdens de latere investeringsrondes. Aanvankelijk leek het dus voor de eerste set partners wél een goed idee om te investeren in OneWeb.
Vergelijk dit met Starlink, waarbij SpaceX letterlijk alles in-house doet, vanaf chipontwerp tot het lanceren.

Tja en nu? gaat er iemand die rotzooi uit de lucht halen graag. Nee vast niet...

Ja, als OneWeb niet doorstart of overgenomen wordt gaan die inderdaad uit de lucht gehaald worden. De satellieten kunnen zichzelf gewoon deorbiten met de brandstof die ze nog aan boord hebben.

Tja en nu? gaat er iemand die rotzooi uit de lucht halen graag. Nee vast niet...

Helemaal niet nodig. Er zijn waarschijnlijk voldoende bedrijven die voor een prikkie die sattelieten wel willen overnemen. Als je ze bijna gratis kunt krijgen, is het makkelijk geld verdienen. En als het makkelijk geld verdienen is, dan zijn er beslist meer gegadigden, waardoor de prijs omhoog gaat.

Wat is nu eigenlijk het business model van zo'n bedrijf?

Ik kan me echt weinig situaties voorstellen waarbij je internet via een satelliet zou nodig hebben.
De projecten van Google en Facebook snapte ik nog, omdat men dan meer mensen op hun diensten krijgen, die dan weer voor meer omzet (en macht?) zorgen.

[Reactie gewijzigd door THA_ErAsEr op 27 maart 2020 21:16]

In het geval van OneWeb was dat: Maritiem (vrachtschepen, cruiseschepen), Luchtvaart (in-flight wifi), militair (niet afhankelijk van (al dan niet aanwezige) grondinfra), middle of nowhere (noord/zuidpool, klein eilandje in de oceaan, midden in de woestijn).
Ik meen gelezen te hebben dat OneWeb al genoeg geinteresseerden had om de volle capaciteit van hun eerste netwerk te benutten, dus er is wel degelijk interesse in. Als je echter om principiële redenen niet wilt lanceren op veruit de goedkoopste raket (Falcon 9 van SpaceX), wordt je businesscase al snel flink slechter.

https://www.youtube.com/watch?v=giQ8xEWjnBs

Elon Musk onlangs op een conferentie, op de vraag of ze Starlink wilden afsplitsen van SpaceX:

Musk’s remarks suggest he isn’t as concerned with spinning out Starlink from SpaceX. “I mean it’s really important to set the stage here for [low Earth orbit] communications constellations,” Musk said during the conference. “Guess how many LEO constellations didn’t go bankrupt? Zero.”

Musk listed Iridium, Orbcomm, and other companies that attempted to create a low-flying satellite constellation to provide fast communications coverage from space, noting that they all went bankrupt. (This is similar to comments Musk has made on other occasions about carmakers and Tesla.) Musk joked that SpaceX is focusing on being “not bankrupt,” arguing it’d be good to “have more than zero in the non-bankrupt category.”

In dat zelfde straatje:
Gwynne Shotwell, COO van SpaceX, op een conferentie vorig jaar oktober:

If you’re thinking about investing in OneWeb, I would recommend strongly against it. They fooled some people who are going to be pretty disappointed in the near term."

Bron: https://www.cnbc.com/2019...ckheed-martin-oneweb.html

Geen idee meer hoe vaak Iridium failliet gegaan is vroeger ... maar dat systeem werkt ook nog steeds. Het wachten is op een investeerder die er brood in ziet en de boedel opkoopt.

Iridium is voor zover ik weer 1 keer failliet gegaan, en draait sinds dien prima. Ze moeten alleen van hun initiële schuld af zien te komen. Ze hebben nota bene de afgelopen 2 a 3 jaar hun complete collectie satellieten vervangen door een nieuwe versie.
Overigens bedient Iridium een compleet andere markt dan StarLink en OneWeb willen bedienen. Iridium zit in het globaal connectiviteit bieden van hand-held apparaten. Voor StarLink en OneWeb heb je een grote phased-array antenne nodig (die van StarLink wordt een halve meter in doorsnede bijvoorbeeld), terwijl een Iridum telefoon even groot is als een GSM van 20 jaar terug.

Eén keer zou prima kunnen. Mijn punt was en is dat het niet noodzakelijk afgelopen is met de technologie als het bovenliggende bedrijf omvalt. Zag je ook met de kanaaltunnel, rijden ook nog steeds treinen doorheen.
Ik weet wat Iridium doet en kan maar dank voor de uitleg van anderen die dat wellicht niet weten: het is een soort gsm systeem, geen ISP inderdaad.

Ben wel benieuwd overigens of ze die investeringsronde gaan halen voor de vervanging (dat wist ik nog niet) - er wordt best veel gebruik van gemaakt door zeezeilers, artsen zonder grenzen etc en immarsat is ook niet echt een vervanger (want niet handheld).

De vervanging is al afgerond, een paar weken terug hebben ze de laatste v1 satelliet gedeorbit. Het is dus over met de door sommige mensen (inclusief ondergetekende) gekoesterde Iridium Flares.
Zie https://en.wikipedia.org/...m_satellite_constellation voor meer info over hun 2nd gen constellation, en hun CEO Matt Desch is ook een held die de moeite waard is om te volgen op Twitter: https://twitter.com/IridiumBoss

hee top dank voor de links! Leesvoer in deze "drukke" dagen.

Inmiddels heeft OneWeb zelf ook een persbericht op hun website geplaatst:
https://www.oneweb.world/...g-to-execute-sale-process

Ik heb voor 2007 in Groningen-stad gewoond waar een internetverbinding gewoon nog per 56K modem ging of per ISDN waar je per dubbel gebruik inclusief B kanaal 135K kon behalen. Toen heb van begin 2000 gewoon voor 3 maanden een proefaansluiting genomen voor Internet per Sateliet down en per modem up en was meteen verkocht, want het was 100 keer sneller dan een ISDN aansluiting. Dit ben ik zo gehouden totdat internet per kabel echt doorbrak (het totale kostenplaatje) eind 2002 wat ongeveer 5 keer weer sneller was als totaal gezien top Sateliet down, was vooral UP veel en veel sneller namelijk.

Weet niet meer bij welke sateliet provider dit destijds was, maar kreeg er TV tegelijk erbij met meer kanalen dan de kabelaansluiting me ooit bieden kon, zoals SciFi-chanel.

De praktijk was destijds, zeer stabiel internet, je had alleen inbelminuten qua ISDN aansluiting tegen lokaal tarief en dat was mooi meegenomen voor die tijd.

Na mijn verhuizing in 2007 naar Brabant overgestapt naar XS4ALL omdat mijn nieuwe vriendin namelijk een dergelijke aansluiting namelijk had, en nu zo per 30 maart naar Freedom met heel veel anderen, die KPN nog zal doen schrikken van hoeveel dat er zullen zijn.

Als MUSK nu eens datgene zou kunnen bieden van wat hij denkt te kunnen bieden, bv 8K TV verbinding inclusief 10K internet, dan wordt het echt heel intressant lijkt me, vooral zakelijk gezien.
En satelieten op 440 á 450 KM geeft maar in principe een lack van in theorie 0.0015 seconde op (UP of DOWN to sateliet op, want draadloos is nog altijd 300.000 km/sec immers, dat is per draad toch wel ff anders in de praktijk, weet ik van vroeger in mijn ervaringen met moon-bouncing radio ervaringen als zendamateur met oa TOR of SSTV.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 892075 op 27 maart 2020 22:00]

300.000 km/sec is de snelheid van het licht, miet van draadloos...

Radiosignalen (draadloos) gaan met de snelheid van het licht..

300.000km/s is de snelheid van licht door vacuum. Als je dat licht door een glasvezel jaagt, is de lichtsnelheid plotseling nog maar iets van 200.000km/s. Idem voor een signaal door koper, dat zal ook rond de 200.000km/s blijven steken. Via RF door de ruimte is dus wel degelijk sneller dan via glas over aarde.

Last minute artikel?
"Het Londense bedrijf bouwde een satellietnetwerk om overal ter wereld snel te verzorgen,"
"Het bedrijf ntslaat werknemers omdat het geen nieuwe investeringen rond kon krijgen."

Vrijdagmiddag pilsje al op

Al jaren staat er een 'feedback'-knop onder de naam van de auteur.

Spel- en tikfoutjes - en dus *geen* andere foutjes - deel 45