De eerste stap naar een smarthome

Wegwijs uit de populairste platforms

Home Assistant

Home Assistant is niet weg te denken uit deze opsomming van platforms, want het is op dit moment verreweg het populairste smarthomeplatform op opensourcebasis. Naast lage instapkosten zijn de sterke punten: privacy, local control en compatibiliteit.

Home Assistant Blue

Home Assistant is kant-en-klaar te koop in de vorm van de Home Assistant Blue- en Yellow-singleboardcomputers. Verreweg de meeste gebruikers zullen echter hun eigen hardware regelen om Home Assistant op te installeren, waarbij diverse platforms worden ondersteund. Vaak wordt gekozen voor een Raspberry Pi, maar voor uitgebreidere installaties is een iets krachtigere homeserver een goede optie.

Home Assistant is verkrijgbaar in een aantal varianten. Home Assistant OS is een ‘voorgebakken’ variant die voor verschillende hardwareplatforms te downloaden is. Deze is handig voor de gebruiker met weinig voorkennis van Linux en het werken met de command-prompt, of die graag het hele installatieproces aan zich voorbij laat gaan en liever direct aan de slag gaat met het pakket. Een andere variant is Home Assistant Core, die je op verschillende besturingssystemen kunt installeren in een Python-virtual omgeving of in een dockercontainer. Er zit wat verschil in de werking tussen Home Assistant OS en de Core-versie, voornamelijk in het bewerken van de configuratiebestanden en back-ups. Daarbuiten is de functionaliteit hetzelfde.

Boven op de software bieden de makers van Home Assistant ook een clouddienst aan: Nabu Casa. Deze dienst maakt het makkelijk je Home Assistant vanaf internet te bereiken om je huis onderweg te bedienen en helpt met het koppelen van clouddiensten, zoals Google Home. Handmatig is dit voorbeeld namelijk nogal een klusje. Nabu Casa is geen verplichte kost; in principe kun je met een eigen domein/DDNS, wat portforwarding, een SSL-certificaat en eventueel een vpn-verbinding hetzelfde bereiken. Het neemt wel kopzorgen weg over benodigde kennis, beveiliging en het verlengen van certificaten.

Home Assistant is geen platform waar iedereen even makkelijk instapt; de leercurve om Home Assistant te installeren en configureren kan steil zijn. Aan de gebruikersvriendelijkheid van Home Assistant is echter hard gewerkt; de huidige interface oogt en werkt al stukken vriendelijker dan die van een jaar geleden. Hoewel er al een paar jaar hard aan het platform wordt geprogrammeerd, zijn er nog regelmatig aanzienlijke toevoegingen, zoals enkele maanden geleden de toevoeging van een compleet nieuw energiedashboard. Wel merk je dat er door die snelle ontwikkeling een tweedeling is ontstaan tussen functies die vanuit de gui zijn in te stellen en functies waarmee dat enkel via het bewerken van een YAML-bestand kan. Een opvallend voorbeeld van een functie die niet via de gui is te bewerken, is de veelgebruikte group-functie, waarmee je bijvoorbeeld een groep lampen kunt bundelen in één entiteit.

De stroom aan updates, af en toe ingrijpend, betekent dat integraties of koppelingen met accessoires van een merk of lijn soms in de praktijk niet meer functioneren. Meestal gaat dit om integraties die door derden worden ontwikkeld. Gelukkig worden dit soort breaking changes meestal vooraf opgemerkt en gemeld in de releasenotes. Het is dus zaak om deze even goed te lezen voor het updaten en het is, als je al een beetje 'achterloopt', ook beter dit te doen op een vrije zondag met wat ingeplande uitlooptijd. Door de constante ontwikkeling verandert soms in de loop van de tijd ook de werking van bepaalde automatiseringsfuncties. Je moet dan bepaalde dingen opnieuw inrichten op de nieuwe manier.

Home Assistant biedt de mogelijkheid om werkelijk alles naar je eigen hand te zetten. Elke sensoreigenschap kan gebruikt worden als trigger of meegewogen worden in automatiseringen. Iets geks als een bewegingssensor gebruiken om een playlist te starten op de huisspeakers, maar enkel als de buitentemperatuur boven de vijftien graden is, het accuniveau van de Tesla voor de deur boven de 80 procent is en de televisie niet aanstaat, is prima te maken als je dat zou willen. Je bent dus niet beperkt tot enkel 'logische', voorgedefinieerde keuzes. Home Assistant is hiermee van alle platforms in dit artikel verreweg het meest uitgebreid en diepgaand.

Naast de mogelijkheid om zaken compleet zelf te automatiseren, biedt Home Assistant Blueprints. Dit zijn voorgebakken automatiseringen voor apparatuur, zoals knoppen en bewegingssensoren, maar ook scenario’s. De gebruiker hoeft enkel nog aan te geven welke apparaten als trigger gebruikt moeten worden en welke apparaten bediend moeten worden. Dit maakt dat je snel een bewegingssensor kunt automatiseren of bijvoorbeeld ‘vakantielicht’ kunt instellen: het afspelen van lichtacties in je huis, alsof je aanwezig bent.

De automatiseringstest

Onze opstelling met de lampen en bewegingssensors is gesneden koek voor Home Assistant, maar door de lastige voorwaarden die de testsituatie stelt, redden we het niet met Blueprints, doordat deze specifieke situatie niet eerder in een Blueprint is opgenomen. Er moet dus met losse automatiseringen worden gewerkt.

Een aanwezigheidssignaal van een van beide bewegingssensors is in een enkele automatisering te vangen doordat een automatisering door meer dan één trigger geactiveerd kan worden. Ook het aanpassen van de helderheid en de kleurtemperatuur is in te stellen door een automatisering die telkens wordt getriggerd als de lamp wordt ingeschakeld. Een alternatief hiervoor is de ‘adaptive lighting’-toevoeging voor Home Assistant. Dit is een van de duizenden beschikbare componenten waarmee Home Assistant uit te breiden valt en die in dit geval de kleur en helderheid van aangewezen lampen aanpast aan het tijdstip van de dag. Dit bespaart je het werk om dit voor elke lamp apart te automatiseren. Het uitschakelen van de lampen kan afgehandeld worden met een automatisering die rekening houdt met de staat van de melders, zodat een lamp met actieve melder nooit wordt uitgeschakeld.

Samenvattend

Home Assistant is op dit moment verreweg het populairste smarthomeplatform onder gebruikers van het Tweakers-forum. Door de vele opties, uitgebreide documentatie, opensourceopbouw en een enorm actieve community die meebouwt om het platform uit te breiden, is het op dit moment een no-brainer om dit pakket in te zetten als je zelf de basis van je smarthome wilt beheren zonder veel kans om tegen beperkingen aan te lopen. De resterende beperkingen zijn dan vooral je eigen fantasie en technische vaardigheid.

• Volgende pagina 11. Domoticz