MacOS 12: Monterey
In 2001 introduceerde Apple Mac OS X, waarbij de X staat voor het Romeinse cijfer tien. Het was dan ook de tiende major versie van zijn besturingssysteem. Na tien kwam geen elf, zoals je zou verwachten, maar 10.1 en vervolgens 10.2. Apple hield dat vol tot en met 10.15, codenaam Catalina. Vorig jaar stapte het eindelijk van de 10.x-nummering af en met een goede reden. Met macOS 11 Big Sur werd het uiterlijk vrij ingrijpend veranderd en bovendien is het de eerste versie van het besturingssysteem die draait op Apples eigen processor, de M1.

Aan de vooravond van de WWDC, Apples ontwikkelaarsconferentie, kondigde het bedrijf de opvolger van macOS 11 aan. Net als bij iOS doet macOS nu ook niet meer aan 11.x-benamingen; de opvolger van macOS 11 heet macOS 12. De codenaam is Monterey en het is een update die niet zo ingrijpend is als Big Sur, maar die wel een aantal interessante verbeteringen naar macOS brengt.
Ontwikkelaars kunnen de bèta van macOS 12 sinds het begin van WWDC installeren en voor het grote publiek heeft Apple een bèta aangekondigd die in juli van start gaat. Traditiegetrouw zal de definitieve versie van macOS 12 in het najaar beschikbaar komen.
|
Blijft op macOS 11 Big Sur |
Krijgt update naar macOS 12 Monterey |
MacBook 12" |
2015-model |
2016-model en nieuwer |
MacBook Air |
2013/2014-modellen |
2015-model en nieuwer |
MacBook Pro |
2013/2014-modellen |
2015-model en nieuwer |
Mac mini |
early 2014-model |
late 2014-model en nieuwer |
iMac |
2014/2015-modellen (behalve late 2015) |
late 2015-model en nieuwer |
iMac Pro |
- |
Alle |
Mac Pro |
- |
2013 en nieuwer |
Hoewel Monterey geen ingrijpende veranderingen lijkt te bevatten, krijgt een aantal computers dat nog wel de upgrade naar Big Sur kreeg, de update naar Monterey niet. Apple liet in het verleden vaker de ondersteuning vervallen bij macOS-versies die ingrijpende updates met zich meebrachten, zoals bij de overstap naar de Metal-api in Mojave. Die noodzaak lijkt er nu niet te zijn en Apple gaf ook geen reden waarom de bovenstaande modellen geen upgrade krijgen.
We hebben de eerste bèta van Monterey op een MacBook Pro uit 2015 en een MacBook Air met M1-processor geïnstalleerd en in deze review proberen we de nieuwe functionaliteit in het besturingssysteem uit. Het is nog bètasoftware, dus nog niet alles werkt zoals het zou moeten. Met de stabiliteit van het besturingssysteem zit het echter wel snor en waar we vooral tegenaan liepen, was dat sommige functies die Apple tijdens de keynote beloofde, nog niet ingebouwd zijn.
Safari en FaceTime
Safari krijgt in Monterey versienummer 15 mee en heeft een make-over gehad. Apple kiest vaak voor less is more en die minimalistische aanpak is ook bij de browser toegepast. Het opvallendst is dat de adresbalk in de tabs is verwerkt. In plaats van een adresbalk die onder de tabs staat, is de tab zelf dus de adresbalk. Op het moment dat je hem selecteert, wordt de tab breder en kun je een URL intypen. De tabs zelf 'zweven' nu, enigszins vergelijkbaar met de manier waarop de tabs ontworpen zijn in Firefox 89.
Die bovenste balk is lekker leeg, want de knoppen Home en Reload zijn verdwenen, waardoor alleen nog de pijltjes voor de vorige en de volgende pagina, en het plusje om een nieuw tabblad te openen overblijven. Reload is overigens nog te vinden in het contextmenuutje met de drie puntjes aan de rechterkant van de adresbalk. De Home-button is helemaal verdwenen en we kunnen ons niet voorstellen dat die erg gemist zal worden. Doe je dat wel, dan kun je de knop gewoon terugplaatsen, want net als bij eerdere versies van Safari kun je zelf de knoppen op die balk indelen.
Om het geheel op te fleuren, kan de hele bovenste balk de kleur van een website die bezocht wordt aannemen. Safari lijkt zelf een kleur te kiezen die nadrukkelijk aanwezig is op de site die je bezoekt. Tweakers.net kan Safari lichtgrijs laten kleuren op kleine schermen, maar als er veel van de donkerdere grijsruimte zichtbaar is, neemt de balk die kleur aan. Bij Hardware.info kleurt de balk blauw mee met de site.
De knop helemaal links herbergt net als bij de vorige versie van Safari de Reading List en de Bookmarks, maar je kunt er nu ook Tab Groups vinden. Tab Groups zorgen ervoor dat je je open browsertabs kunt groeperen. Je kunt op die manier bijvoorbeeld al je open tabs voor werk scheiden van de open tabs die je privé gebruikt. Heb je een aantal Tab Groups, dan verschijnen ze linksboven, zodat je makkelijk kunt wisselen. De gegroepeerde tabs worden via iCloud gesynchroniseerd, waardoor je ze ook op een andere Mac, iPhone of iPad kunt gebruiken. Hoewel nieuw voor Safari, is het groeperen van tabs niet helemaal nieuw. Browsers als Chrome en Firefox kunnen dit al een tijdje.
FaceTime
FaceTime is misschien nog ingrijpender veranderd dan Safari, maar ook hier lijkt Apple een achterstand op de concurrentie te willen inlopen. Dat gebeurt bijvoorbeeld met iets dat verwarrend genoeg Portrait Mode heet. In iOS zorgt dat ervoor dat de achtergrond van een afbeelding vervaagd wordt en een onscherpe achtergrond is iets dat Teams, Zoom en Meets bijvoorbeeld al een tijd hebben, maar in FaceTime ontbrak het. In Monterey wordt je camerabeeld met behulp van Portrait Mode links en rechts afgeknipt, zodat je een beeld in portretstand overhoudt. Heb je een Mac met M1-processor, dan kan de achtergrond onscherp gemaakt worden, maar bij oudere Intel-Macs werkt die functionaliteit niet.
Bij jezelf beter in beeld brengen door de achtergrond te vervagen houdt het niet op. Je kunt ook je stem beter hoorbaar maken met Voice Isolation, dat automatisch omgevingsgeluid wegfiltert. Andersom kun je ook Wide Spectrum aanzetten, waardoor juist omgevingsgeluid wordt meegestuurd als je wilt dat je gesprekspartner het geluid om je heen ook hoort. Heb je een FaceTime-gesprek met meer gebruikers, dan balanceert het geluid zich op basis van de locatie van de personen op je scherm. Iemand die rechts wordt weergegeven, zul je uit de rechterluidspreker horen, terwijl iemand links uit de linkerluidspreker hoorbaar zal zijn. Dat is de theorie tenminste, want de versie van FaceTime die in de eerste bèta van macOS zit, mist nog veel functionaliteit. Portrait Mode werkte wel, maar meer Mic Modes konden we niet activeren.
Wat ook niet werkte, is misschien wel de interessantste functie voor niet-Applegebruikers: FaceTime-links. Daarmee kan een Apple-gebruiker een FaceTime-gesprek opzetten en een link delen, waardoor iedereen met een Edge- of Chrome-browser aan een (video-)gesprek kan deelnemen. Apple spreekt overigens alleen over ondersteuning voor Windows en Android, maar op verschillende Linux-distributies zijn die browsers ook beschikbaar, dus we zouden verwachten dat dat ook werkt. Helaas konden we dat niet testen, want toen we deze preview schreven, werkte de dienst nog niet. We konden wel anderen uitnodigen en toevoegen aan een FaceTime-gesprek, maar een video- of audioverbinding werd niet tot stand gebracht.
Apple legde tijdens de presentatie van Monterey ook veel nadruk op SharePlay, een manier om via FaceTime media te delen. Daarmee kun je in een FaceTime-gesprek video's van streamingdiensten of muziek uit de Music-app delen en tegelijk afspelen. Helaas heeft Apple ook SharePlay nog niet ingeschakeld, dus we konden de functionaliteit niet testen. Het lijkt erop dat het delen van muziek (voorlopig) exclusief via de Apple Music-app verloopt, maar voor het gedeeld kijken van video's zullen streamingsdiensten als Disney+ ook ondersteuning gaan bieden. Overigens is het idee van SharePlay niet helemaal nieuw; Spotify biedt al geruime tijd de mogelijkheid om gedeelde luistersessies op te zetten en Netflix biedt Teleparty.
Universal control en Airplay
Een van de interessantste demo's die Apple tijdens de presentatie toonde, was die van Universal Control. Universal Control is een nieuw onderdeel van Continuity, oftewel Apples softwarematige hulpjes die het makkelijk maken om te wisselen tussen verschillende Apple-apparaten. Die werken als je iPhone en Mac op hetzelfde draadloze netwerk zitten en op dezelfde Apple-account zijn ingelogd.
Universal Control
- MacBook Pro 2016 en nieuwer
- MacBook Air 2018 en nieuwer
- iMac 2017 en nieuwer
- iMac 5k, late 2015 en nieuwer
- iMac Pro
- Mac mini 2018 en nieuwer
- Mac Pro 2019
- iPad Pro
- iPad Air 3e generatie en nieuwer
- iPad 6e generatie en nieuwer
- iPad mini 5e generatie en nieuwer
Met Monterey wordt Universal Control toegevoegd, dat de mogelijkheid geeft om het toetsenbord en de muis of touchpad van een Mac te gebruiken op een ander Apple-apparaat. Zolang dat andere apparaat binnen een straal van tien meter staat, kun je je muispijltje 'door' de linker- of rechterkant van het scherm van je Mac heen vegen en dat komt vervolgens op het scherm van de iPad (met iOS 15) of Mac (met Monterey) ernaast uit. De detectie van de andere hardware gaat op basis van bluetooth, waarna er een Wi-Fi-direct-verbinding gelegd wordt om de invoer vanaf toetsenbord en muis door te geven. Uiteraard hebben we geprobeerd Universal Control aan de praat te krijgen, maar het lijkt erop dat de functionaliteit nog niet in de eerste bèta van Monterey zit. Op verschillende fora laten andere gebruikers ook weten dat het niet lukt om Universal Control werkend te krijgen. Het gebruik van wifi is overigens niet verplicht, want macOS geeft aan dat je ook een USB-kabel kunt gebruiken, maar ook die optie werkt op het moment van schrijven nog niet.
Zodra Apple Universal Control wel implementeert, zal het niet werken op ieder apparaat dat macOS Monterey draait. Heb je bijvoorbeeld een MacBook Pro uit 2015, dan kun je wel Monterey draaien, maar Universal Control zal niet werken. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld ook voor de iPad Air 2, die nog wel een update naar iOS 15 krijgt, maar geen Universal Control zal ondersteunen. Dat je Monterey kunt draaien is dus geen garantie dat je ook alle functionaliteit kunt gebruiken. Daarnaast is het afwachten op de daadwerkelijke implementatie om te zien hoe soepel Universal Control zal werken. Op zich heeft Apple met Sidecar, de functionaliteit die een iPad als tweede scherm voor een Mac kan inzetten, wel een goede staat van dienst.
Airplay
Airplay
- MacBook Pro 2018 en nieuwer
- MacBook Air 2018 en nieuwer
- iMac 2019 en nieuwer
- iMac Pro 2017
- Mac mini 2020 en nieuwer
- Mac Pro 2019
- iPhone 7 en nieuwer
- iPad Pro 2e generatie en nieuwer
- iPad Air 3e generatie en nieuwer
- iPad 6e generatie en nieuwer
- iPad mini 5e generatie en nieuwer
Wat ook zijdelings met het Continuity-idee te maken heeft, is Airplay, Apples manier om draadloos je scherm naar een ander apparaat te 'casten'. Aanvankelijk werkte Airplay alleen op Apple TV's en kon je op die manier makkelijk video's of foto's op je televisie tonen. Met Monterey kun je ook het scherm van je MacBook of iMac gebruiken als Airplay-scherm. Op die manier kun je bijvoorbeeld een film op je iPhone of iPad starten en op het grote scherm van je Mac verder kijken.
Airplay werkt al wel in de bèta van Monterey en je kunt bovendien een iOS-apparaat dat nog geen iOS 15 draait, als bronapparaat gebruiken. Je hoeft echter geen iPhone of iPad te gebruiken; wij konden ook van de ene naar de andere Mac 'airplayen'.
Het 'bronapparaat' mag dus op een oudere iOS-versie draaien, maar het aparaat zelf mag dan weer niet te oud zijn; je iPad Air 2 wordt officieel niet ondersteund. Dat geldt ook voor het 'doelapparaat'. Is je MacBook Pro van voor 2018, dan werkt Airplay niet en bij de Mac mini werkt het alleen als je het nieuwste model met M1-processor hebt staan. Wordt je bronapparaat officieel niet ondersteund, dan kan Airplay alsnog werken, maar op een lagere resolutie. Wij speelden via Airplay bijvoorbeeld een video af uit de TV-app van een MacBook Pro uit 2015 op het scherm van een MacBook Air uit 2020, waarbij de beeldkwaliteit niet noemenswaardig slechter was. Helemaal vlekkeloos werkt Airplay nog niet. We konden bijvoorbeeld vanaf een iPhone wel afbeeldingen uit de Photos-app en video's uit de TV-app airplayen, maar video's vanuit de Netflix-app op een Mac-scherm laten zien, was geen optie.
Focus Modes, Passwords, Shared with You en meer
Wie een Apple-apparaat heeft, kent de do-not-disturb-modus waarschijnlijk wel, waarbij een maantje op het scherm verschijnt en alle notificaties geblokkeerd worden. Die modus kun je bijvoorbeeld automatisch 's avonds laten inschakelen, maar ook als je een presentatie aan het geven bent.
Focus Modes is een uitbreiding hierop en geeft je de mogelijkheid om sommige notificaties door te laten en andere niet. Dat kan handig zijn als je je wilt focussen op je werk en dus alleen aan werk gerelateerde notificaties wilt zien. Je kunt vervolgens een tijdstip of een locatie aan de Focus Mode koppelen. Je Werk-focusmodus kun je bijvoorbeeld automatisch laten inschakelen op werkdagen tussen 09.00 en 17.00 uur, maar ook als je laptop op basis van je locatie ziet dat je op kantoor zit. Je kunt er ook een app aan koppelen, zodat je bijvoorbeeld bij het starten van Xcode alleen nog bepaalde notificaties te zien krijgt.
De focusmodi die je instelt, worden via iCloud gedeeld met je andere Apple-apparaten, zodat je ook niet gestoord wordt door notificaties van je telefoon of tablet. Je kunt je status delen met je contactpersonen, mits ze een Apple-apparaat hebben, zodat zij kunnen zien dat je niet gestoord wilt worden. Die functionaliteit lijkt op het moment van schrijven overigens nog niet te werken.
Passwords: ingebouwde wachtwoordmanager
Apple gaf er in zijn presentatie weinig ruchtbaarheid aan, maar in de System Preferences is nu Passwords te vinden. Het is in principe dezelfde wachtwoordmanager als Apple al enige tijd met Safari meelevert, maar je hoeft hem nu niet meer vanuit de browser te bedienen. De wachtwoordmanager kan nu ook wachtwoorden exporteren naar een plaintext-.csv-bestand en ze er ook weer uit importeren. Daarnaast is het mogelijk om tweetrapsverificatie toe te voegen, iets wat de wachtwoordmanager in eerdere macOS-versies nog niet kon.
Shared with You
Apple lijkt orde te willen scheppen in de chaos van alle linkjes, foto's en podcasts die gebruikers met elkaar delen. Als je via Messages iets deelt met een andere Mac-gebruiker, komt die content automatisch in de juiste app terecht. Deel je een foto, dan komt die in de Photos-app terecht, in de Shared with You-sectie. De foto bevat vervolgens een linkje terug naar Messages, zodat je het gesprek dat bij de foto hoort, kunt terugvinden. Deel je een hyperlink, dan komt die in Safari terecht, opnieuw in de Shared with You-sectie.
Op die manier kun je niet alleen foto's en hyperlinks, maar ook podcasts, video's uit Apple TV en nieuws uit Apple News delen. Shared with You schept dus orde in de chaos en maakt het makkelijk om content uit berichten terug te vinden. Het werkt echter alleen met Apple-software en de Messages-app. Krijg je via de WhatsApp-app een foto doorgestuurd, dan zul je die handmatig moeten opslaan.
Maps, iCloud+ en Legacy contacts
Maps is Apples eigen kaartenapplicatie en wordt beetje bij beetje beter. In een aantal steden, zoals San Francisco, Los Angeles, Londen en New York, is Apple Maps op hoog detail beschikbaar, zie je bijvoorbeeld hoe hoog alle gebouwen zijn en kun je gebruikmaken van Look Around, Apples equivalent van Streetview.
Boven: gedetailleerde kaart van San Francisco, standaard kaart van Rotterdam. Onder: Links: kaart van San Francisco in dark mode op M1-Mac, rechts dezelfde kaart in dark mode op macOS Big Sur
Als je Dark Mode aan hebt staan, wordt het in Maps ook donker. Dat is niets nieuws, maar vanaf Monterey worden de kleuren aangepast, zodat gebouwen makkelijker van elkaar te onderscheiden zijn. Dat werkt alleen bij die steden die in hoog detail in Maps zijn opgenomen en helaas ook alleen op Macs met een M1-processor.
Met iCloud+, dat onderdeel is van alle betaalde iCloud-abonnementen, kun je Private Relay inschakelen in Monterey. Je verkeer in Safari verloopt dan via twee extra servers. De eerste server wordt door Apple beheerd en stuurt het verkeer door naar de tweede server, die door een externe partij wordt beheerd. Het versleutelde verkeer moet daardoor niet tot het originele IP-adres van de gebruiker te herleiden zijn. Apple respecteert lokale regels, dus in landen waar je echt graag je internetverkeer wilt anonimiseren, zoals China en Belarus, werkt de dienst niet. We hebben de dienst nog niet kunnen testen, maar het lijkt erop dat de functionaliteit alleen browsen in Safari ondersteunt en dus ook geen torrentverkeer en dergelijke kan versleutelen.
Legacy Contacts konden we ook nog niet uitproberen, maar is belangrijk om over na te denken. Misschien wil je dat je digitale erfenis goed terechtkomt als je komt te overlijden. Met Legacy Contacts kun je iemand toegang geven tot je iCloud-account als je bent overleden. Het lijkt erop dat je geen volledige toegang tot je account geeft, maar dat je er ook voor kunt kiezen om alleen de foto's die je in iCloud hebt opgeslagen, toegankelijk te maken voor nabestaanden.
Voorlopige conclusie
Bij iedere nieuwe versie van macOS (en ook iOS) voegt Apple nieuwe functionaliteit toe. Daarbij werken de nieuwste snufjes vaak niet op oudere hardware. Sommige Macs die nu Big Sur draaien, krijgen dan ook geen Monterey. Andere modellen krijgen het wel, maar dan nog is er software die niet op oudere systemen werkt. Dat lijkt dit jaar erger te zijn dan in voorgaande jaren. Onze MacBook Pro uit 2015 kan bijvoorbeeld geen achtergrond van FaceTime-gesprekken vervagen, kan niet als Airplay-scherm gebruikt worden, kan geen gebruik maken van Spatial audio in FaceTime en Universal Control is er evenmin bij. Dat is jammer en lijkt onnodig, want we kunnen ons niet voorstellen dat je per se een nieuwe Mac met M1-processor nodig hebt om een achtergrond in FaceTime van een waasje te voorzien.
Over die vervaagde achtergrond gesproken; dat is een van de punten waarop Apple met Monterey de achterstand op de concurrentie inloopt. De vervaagde achtergrond in Zoom-, Teams- en Meet-gesprekken zal iedereen ondertussen bekend voorkomen, maar FaceTime had dat nog niet. Nog zoiets: je tabjes weet Safari mooi te groeperen, maar de functionaliteit is niet nieuw en kennen we al langer uit andere browsers als Chrome en Firefox. En het onderdrukken van omgevingsgeluid bij het gebruik van de microfoon is iets dat vrijwel alle laptopfabrikanten tegenwoordig op een of andere manier toepassen.
Dan zijn er ook punten waarop Apple, dankzij zijn ecosysteem, op de concurentie kan voorlopen. We hebben het helaas niet kunnen proberen, maar wanneer Universal Control wél geïmplementeerd is, moet het switchen van laptop naar tablet wel erg makkelijk gaan. De integratie van het ecosysteem zorgt er ook voor dat je niet gestoord wordt dankzij Focus Modes, want al je Apple-apparaten houden tegelijk hun mond en laten alleen notificaties door die je op dat moment belangrijk vindt. Dankzij Airplay to Mac wordt het makkelijk om foto's, video's en muziek van je kleine smartphone-, of tablet- of laptop-scherm te delen met een groter laptop- of desktopscherm. Een losse wachtwoordmanager heb je niet meer nodig, want die is ingebouwd, genereert codes voor tweetrapsverificatie en synchroniseert tussen al je Apple-hardware.
Misschien is dat ook wel de groep mensen die de meeste lol aan deze update zullen beleven; gebruikers die verschillende, liefst recente, Apple-apparaten hebben liggen. Voor hen wordt het leven weer een stukje makkelijker gemaakt. Samen met alle andere eigenaren van (niet al te oude) Macs zijn zij vanaf dit najaar, wanneer Monterey uitkomt, weer helemaal bij de tijd.