Met de introductie van de elfde generatie Core-processors van Intel achter de rug is dit een ideaal moment om de balans op te maken van de processormarkt. Dat doen we in deze eerste Processor Best Buy Guide, waarin we op basis van onze testdata bepalen wat de beste processors van dit moment zijn.
| Beste keuze | Het bekijken waard | |
|---|---|---|
| Beste instapprocessor | Intel Core i3 10105 (F) | Intel Celeron G5920 Intel Pentium Gold G6405 Intel Core i5 10400F |
| Beste budgetprocessor | Intel Core i5 11400 (F) | AMD Ryzen 5 3600 |
| Beste midrangeprocessor | AMD Ryzen 5 5600X AMD Ryzen 7 5800X |
Intel Core i5 11600K |
| Beste luxe processor | AMD Ryzen 9 5900X AMD Ryzen 9 5950X |
Intel Core i9 11900K AMD Ryzen 9 3950X Intel Core i9 10900X Intel Core i9 10980XE |
| Beste high-end processor | AMD Ryzen Threadripper 3960X AMD Ryzen Threadripper 3970X AMD Ryzen Threadripper 3990X |
AMD Ryzen Threadripper Pro 3995WX |
De beste processor heeft goede prestaties en prijs
De eerste Processor-BBG
Het concept dat we voor deze eerste processorkoopgids hebben bedacht, is natuurlijk nog allesbehalve in steen gebeiteld. Wat zouden voor jou goede toevoegingen zijn aan deze Best Buy Guide? Zou je bijvoorbeeld graag bepaalde extra processors getest zien of heb je een idee voor het nog beter inzichtelijk maken van de testdata? Laat het weten in de comments of in GR.
Je kunt natuurlijk stellen dat de snelste processor automatisch de beste is, maar voor vrijwel alle consumenten speelt ook de prijs een belangrijke rol. Een goedkope processor koop je al voor rond 50 euro, waarmee je al prima uit de voeten kunt voor bijvoorbeeld tekstverwerken en webbrowsen. De prestaties zijn voor dergelijk gebruik misschien niet eens het belangrijkste. De aanwezigheid van een geïntegreerde gpu kan je bijvoorbeeld de aanschaf van een losse videokaart besparen, wat voor de totaalprijs van zo'n systeem veel wezenlijker is.
Gebruik je je pc voor zwaardere productieve taken of voor gaming, dan wordt een snellere processor met meer cores en hogere klokfrequenties al snel aantrekkelijker. In het creatieve spectrum profiteren vooral taken als rendering van veel cores. Specifiek voor gamers is het belangrijk dat de gekozen processor voldoende snel is om de videokaart optimaal te laten presteren, waarbij de snelheid per core minstens zo belangrijk is als de totale rekenkracht.
Leverperikelen treffen vooral duurdere AMD-cpu's
Voordat we aan de pas geïntroduceerde Intel-chips toekomen, moeten we het nog even hebben over de al bijna een half jaar verkrijgbare Ryzen 5000-processors van AMD. Met deze generatie zette AMD niet alleen een stap in prestaties, maar ook in prijs. Vooral in het lage segment is de rol van deze chips beperkt, doordat er niet langer een goedkopere Ryzen 5-cpu zonder X-suffix is. Bovendien waren er lange tijd tekorten. Inmiddels is de Ryzen 7 5800X goed leverbaar voor zijn adviesprijs, maar de Ryzen 5 5600X is nog altijd een paar tientjes duurder en de Ryzen 9's zijn zelfs nog steeds nergens op voorraad.
Zelfs de nieuwste Intels hebben amper last van dergelijke problematiek. Een cynicus zal beweren dat er ook weinig vraag zal zijn naar veel van die processors, maar Intel profiteert in deze tijden van chiptekorten ook van het feit dat het zelf fabrieken in bezit heeft. Als dat al geen voordeel in capaciteit betekent, kan Intel in elk geval flexibeler bijsturen.
:strip_exif()/i/2004293554.jpeg?f=imagegallery)
Huidige aanbod van AMD en Intel
Zowel AMD als Intel heeft twee reeksen processors voor desktops. Veruit de meeste cpu's komen uit voor de mainstreamsocket: AMD's socket AM4 en Intels socket 1200. In het zogenaamde hedt-segment verkoopt AMD zijn Threadrippers, waarvan naar verluidt een nieuwe generatie onderweg is, terwijl Intel daarvoor traditioneel zijn Core X-processors heeft. Die zijn echter al geruime tijd niet meer ververst. Beide hedt-sockets huisvesten processors met meer cores dan de mainstreamvarianten en bovendien quadchannelgeheugen, voornamelijk interessant voor veeleisende, semiprofessionele gebruikers.
De courante mainstreamline-up van AMD bestaat uit twee delen. De Ryzen 5000-chips zijn het nieuwst, maar die serie bestaat tot nu toe uit slechts vier modellen. Wil je minder spenderen dan 350 euro of heb je geïntegreerde graphics nodig, dan zijn ze dus geen optie. Oudere chips, met name van de Ryzen 3000-serie uit 2019, bedienen de lagere segmenten. Helaas varieert de mate waarin die cpu's nog goed leverbaar zijn, behoorlijk. Daardoor zijn ze niet altijd een even voor de hand liggende optie.
Intel pakte het gelijk serieus aan met de elfde generatie Core-cpu's, want de nieuwe line-up bestaat uit maar liefst dertig modellen. Alleen de Core i5's en hoger maken echter gebruik van de nieuwste technologie; de overige processors zijn rebrands binnen de 10-serie. Effectief blijven de 10- en 11-series daardoor allebei actueel. In principe kun je de cpu's en de bijbehorende 400- en 500-series moederborden dan ook mixen en matchen, met de H410- en B460-chipsets als uitzonderingen.
| Standaard | High-end | |||
| AMD socket AM4 | Intel socket 1200 | AMD socket STR4x | Intel socket 2066 | |
| Modelnamen | Athlon / Ryzen | Celeron / Pentium Core i3/i5/i7/i9 |
Ryzen Threadripper | Core i7/i9 |
| Aantal cores | Max. 16 | Max. 10 (of 8) | Max. 64 | Max. 18 |
| Aantal PCIe-lanes | 20 | 20 | 64 | 44 |
| Geheugenkanalen | Dualchannel | Dualchannel | Quadchannel | Quadchannel |
| Geïntegreerde gpu | Nee (behalve -G) |
Ja (behalve –F) |
Nee | Nee |
Socket, moederbord en geheugen
Welke processor je kiest, bepaalt in hoge mate hoe de rest van je systeem eruit komt te zien. Je moet een moederbord gebruiken met dezelfde socket als je cpu, bijpassend geheugen uitzoeken en zorgen voor voldoende koeling. Bij steeds meer processors krijg je geen standaardkoeler in de doos, maar zelfs als dat wel het geval is, wil je die als liefhebber van een stille pc vermoedelijk niet gebruiken.
Op de volgende pagina bekijken we de prestaties van alle geteste processors. Daarna zetten we die af tegen de actuele prijzen om de prijs-prestatieverhouding te bepalen. Tot slot geven we onze aanraders in diverse categorieën.
:fill(white):strip_exif()/i/2004235646.jpeg?f=thumblarge)
AMD lijkt het budgetsegment voorlopig aan Intel te laten. De apu's die dit segment bedienden, zijn amper leverbaar of flink in prijs gestegen. Onze keuze valt op de Core i3 10105, een quadcore met hyperthreading die zowel op 400- als 500-serie moederborden gebruikt kan worden. Het enige verschil met de Core i3 10100 van vorig jaar is een 100MHz hogere kloksnelheid, maar doordat de prijs gelijk is gebleven, verdient dit model wat ons betreft de voorkeur. Wie een losse videokaart gaat gebruiken, kan een F-versie van de i3 10100 of 10105 overwegen, maar alleen als die duidelijk goedkoper is.:strip_exif()/i/2001910737.png?f=thumblarge)
Zoals gezegd speelt AMD op dit moment amper een rol in dit segment. Zowel de losse processors (Ryzen 3 3100, 3300X) als de apu's (3200G, 3400G) zijn niet of alleen tegen hoge prijzen verkrijgbaar.:fill(white):strip_exif()/i/2004238580.jpeg?f=thumblarge)
Bijna twee jaar lang was het budgetsegment stevig in handen van AMD, voornamelijk dankzij de Ryzen 5 3600. Intel heeft met de Core i5 11400 eindelijk een goed antwoord op die chip. De Core i5 is sneller en, uitgaande van de reguliere versie inclusief koeler, twee tientjes goedkoper. Dat loopt op tot 40 euro als je voor de versie zonder igpu gaat.:fill(white):strip_exif()/i/2003532750.jpeg?f=thumblarge)
We geven weliswaar de voorkeur aan de nieuwe Intel-chip, maar de Ryzen 5 3600 van AMD blijft het beste alternatief. Het belangrijkste voordeel van de 3600 is zijn hogere efficiëntie, waardoor hij minder stroom gebruikt en koeler blijft. Ook als je bijvoorbeeld al een socket AM4-moederbord in huis hebt of als je nu al weet dat je wil gaan upgraden naar bijvoorbeeld een Ryzen 9 met meer cores, ligt de keuze voor deze cpu voor de hand.:fill(white):strip_exif()/i/2003937724.jpeg?f=thumblarge)
In het hogere middensegment begint AMD een rol te spelen met zijn Ryzen 5000-processors. Die zijn al gauw overtuigend de beste keuze, ook in vergelijking met Intels nieuwe 11-serie. Zowel in games als in overige taken laten de Ryzen 5 5600X en Ryzen 7 5800X de beste prestaties zien in dit segment. Beide modellen zijn inmiddels prima verkrijgbaar, al is de Ryzen 5 nog altijd iets duurder dan zijn adviesprijs.:fill(white):strip_exif()/i/2004236594.jpeg?f=thumblarge)
Vind je de Ryzen 5 5600X toch nog wat te duur, dan heb je aan de Intel Core i5 11600K een voordelig alternatief, zeker als je voor de igpu-loze 11600KF gaat. De Core i5 scoort in vrijwel alle benchmarks wat lager, gemiddeld bijna 6 procent, maar het prijsverschil kan dat goedmaken. Houd er wel rekening mee dat de Core i5 11600K duidelijk meer stroom verbruikt dan de Ryzen 5 en zonder koeler wordt geleverd.:fill(white):strip_exif()/i/2003937728.jpeg?f=thumblarge)
In deze categorie merken we het meest van de chiptekorten. AMD's Ryzen 9 5900X met 12 cores en de 5950X met 16 cores zijn in dit segment de gedoodverfde winnaars. Die modellen hadden in theorie voor respectievelijk 569 en 829 euro in de winkels moeten liggen, maar webwinkels krijgen nog altijd slechts mondjesmaat leveringen binnen. Een aanbeveling met een zure nasmaak dus.:strip_exif()/i/2003142948.gif?f=thumblarge)
Andere opties in dit prijssegment kunnen we niet echt aanraden. Intels Core i9 11900K past wat prijs betreft in deze categorie, maar presteert door zijn geringe aantal cores matig en verbruikt bovendien extreem veel stroom.:fill(white):strip_exif()/i/2003893722.jpeg?f=thumblarge)
De Core i9 10980XE is nog altijd Intels hedt-topmodel en kost minder dan duizend euro. Daarmee laat Intel de echte high-end markt geheel aan AMD. De Ryzen Threadripper-processors uit de 3000-serie hebben dan ook weinig tegenstand, hoewel ze al bijna anderhalf jaar op de markt zijn. Kort samengevat biedt het Threadripper-platform maximaal 64 cores, vierkanaalsgeheugen en 64 PCIe 4.0-lanes. De 3960X, 3970X en 3990X bieden respectievelijk 24, 32 en 64 cores. Houd er wel rekening mee dat zelfs traditioneel goed schalende software, zoals videoconversie en rendering, niet per definitie oneindig schaalt naar extreem veel cores. In de praktijk vormt bijvoorbeeld de 3960X al een mooie middenweg.:fill(white):strip_exif()/i/2004193592.jpeg?f=thumblarge)
Concurrentie vanuit Intel is er eigenlijk niet. Traditioneel brengt Intel zijn serverchips na enige tijd als hedt-processors, maar die aanvoer is gestokt. De eerste 10nm-serverchips zijn pas sinds kort en naar verluidt in zeer lage oplages beschikbaar. Het lijkt ons een veilige aanname dat we van Intel voorlopig weinig hoeven te verwachten in dit segment.