Uiterlijk en aansluitingen
Samengevat
De Laptop Go is de goedkopere versie van de Surface Laptop 3 en is wat langzamer dan zijn grote broer. Het scherm heeft een lage resolutie, wat bij webbrowsen niet storend is, maar bij het draaien van beeldbewerkingssoftware of spreadsheets wel. De bouwkwaliteit is bijzonder goed en op het goedkoopste model na hebben de laptops een vingerafdrukscanner. Het gewicht is laag en de laptop is lekker compact. Samen met het touchscreen en de 3:2-beeldverhouding maakt dat een unieke laptop. Wat aansluitingen betreft valt de Laptop Go tegen en een kaartlezer ontbreekt. De meerprijs voor de uitvoering met meer opslag is hoog en de accuduur van 8,5 uur tijdens browsen is behoorlijk, maar onder belasting gaat die rap omlaag.
Toen Microsoft zijn eerste Surface-tablets introduceerde, verkocht het de Surface Pro voor 900 euro, maar ook een goedkopere variant, de Surface RT, voor minder dan 500 euro. Die goedkopere optie is bedoeld om gebruikers aan te spreken die minder te besteden hebben en om educatieve instellingen ertoe te verleiden niet voor laptops met Chrome OS, maar voor Windows te kiezen. Het nieuwste voorbeeld in die 'goedkopere' serie is de Surface Laptop Go, een goedkopere versie van de Surface Laptop. Aan de buitenkant zie je meteen dat hij kleiner is dan de Surface Laptop 3, maar er zijn nog veel meer verschillen. In deze review bekijken we ze en kijken we of de kleine Laptop Go een aanrader is.
:strip_exif()/i/2003988108.jpeg?f=imagearticlefull)
Wie de producten van Microsoft kent, zal bij de Surface Laptop Go meteen merken dat het om een goedkoper product gaat dan de gewone Surface Laptop, terwijl je toch de Microsoft-signatuur in dit product terugziet. Om met dat eerste te beginnen: de Surface Laptop Go is best klein. Het scherm heeft een diagonaal van 12,4", maar een 3:2-verhouding, waardoor de hele laptop nog geen 28 centimeter breed is, dat is smaller dan bijvoorbeeld deze 11,6"-Chromebook. Het is ook duidelijk een Surface-product, want je ziet dezelfde design language terug als bij de Surface Laptop en de Surface-tablets. De behuizing is grotendeels van grijs metaal gemaakt en van geen enkel overbodig knopje of stickertje voorzien. De vorm lijkt op die van de Surface Laptop, maar de onderkant, ofwel de D-cover, is van plastic gemaakt en dat is voor het eerst bij een Surface-product. Het lichtgrijze plastic ziet er wat goedkoper uit dan de volledig metalen behuizing van een Surface Laptop, maar voelt wel erg stevig aan. Dat voel je bijvoorbeeld ook aan de constructie van het scherm, dat niet meebuigt of tordeert onder druk en waarvan het scharnier voldoende weerstand biedt. Dat is prettig, want de Suface Laptop Go is voorzien van een touchscreen.
Voor een laptop van 630 euro, want zoveel kost de goedkoopste Laptop Go, is de bouwkwaliteit bovengemiddeld. Bij veel laptops in deze prijscategorie komen we behuizingen tegen die goedkoper en vooral minder stevig aanvoelen. Een ander puntje waarbij je kunt zien dat Microsoft veel aandacht aan het ontwerp heeft besteed, is de plaatsing van de luidsprekers. Naar voren gerichte luidsprekers geven over het algemeen een duidelijker geluid, maar de behuizing biedt daar weinig ruimte voor. Daarom zijn ze omhooggericht onder het toetsenbord en dat leidt tot een goede verstaanbaarheid bij het voeren van gesprekken.
De schermranden zijn lekker smal, maar er zit toch een camera in de bovenste rand. Die heeft alleen geen gezichtsherkenning, zoals op alle andere Surface-apparaten zit. Een vingerafdrukscanner zit er ook niet op als je voor de versie van 630 euro kiest en dat is wel een minpunt. De duurdere uitvoeringen hebben dat wel, maar dan betaal je op zijn minst 800 euro.
Daarnaast is Microsoft niet scheutig met aansluitingen. Dat komt niet als een verrassing; op de Surface Laptop was dat ook al niet het geval, maar in de praktijk is het onhandig. De rechterkant herbergt alleen Microsofts eigen Surface-connector, die je kunt gebruiken om de Laptop Go op te laden of te hangen aan een Microsoft-accessoire, zoals een Surface Dock. Links zitten een gewone USB-A-aansluiting, hoofdtelefoonaansluiting en USB-C. Die USB-C-aansluiting kun je eventueel gebruiken om de laptop op te laden en door middel van een dock kun je ook externe beeldschermen aansluiten. Zoals gezegd is het aantal aansluitingen niet erg praktisch. We missen een kaartlezer en als je bijvoorbeeld een brede kaartlezer op USB in de USB-A-poort steekt, kun je de USB-C-aansluiting niet meer gebruiken, omdat die er recht naast zit. Een extra poortje aan de rechterkant was geen overbodige luxe geweest.
:strip_exif()/i/2003988110.jpeg?f=imagearticlefull)
Toetsenbord en touchpad
Het toetsenbordje van de Surface Laptop Go tikt voor een laptoptoetsenbord niet verkeerd. De aanslag is duidelijk, maar iedere toetsindruk wordt netjes gedempt, waardoor de laptop solide aanvoelt. Bij goedkopere laptops is het nog weleens zo dat een aanslag ervoor zorgt dat de behuizing meeveert, wat daardoor juist goedkoop aanvoelt. De toetsentravel bedraagt volgens Microsoft 1,3mm en we hebben onze toetsenbordtestapparatuur erbij gepakt om dat te controleren.
Doordat we bij de Surface Laptop 3 alleen de maximale travel hebben kunnen meten, ontbreekt de waarde voor het actuatiepunt. Daardoor ziet de bovenstaande grafiek er gek uit. Ter referentie staan de laptops met de meeste en minste travel die we tot nu toe gemeten hebben, de MacBook Pro en de ThinkPad E490, er ook bij. De toetsentravel van 1,3 millimeter die Microsoft opgeeft, klopt tot op de honderdste millimeter en komt behoorlijk overeen met die van andere compacte laptops, zoals de Acer Swift 5 en de ASUS Zenbook 13.
Het lijkt erop dat het oppervlak van de touchpad van plastic is gemaakt en hoewel we het liefst een glazen oppervlak zien, glijdt je vinger er gemakkelijk overheen en worden alle multitouchbewegingen zonder problemen opgepikt. De muisknop die onder de touchpad is verwerkt, levert bij indrukken een duidelijk, gedempt klikje op.
Hardware en benchmarks
Microsoft verkoopt de Surface Laptop Go in verschillende uitvoeringen, maar welke je ook kiest, je krijgt altijd een Core i5-1035G1-processor. Dat is een quadcore-cpu van de Ice Lake-generatie en die keuze is opvallend, want Ice Lake is onlangs opgevolgd door Tiger Lake. Wellicht wilde Microsoft zijn goedkope laptop niet voorzien van een snellere cpu dan de Surface Laptop 3, die het ook nog met een Ice Lake-processor of een AMD Ryzen-processor van de vorige generatie moet doen.
Cpu |
Core i5-1035G1 |
Core i5-1035G1 |
Core i5-1035G1 |
Core i5-1035G1 |
Core i5-1035G1 |
Core i5-1035G1 |
Ram |
4GB |
8GB |
8GB |
8GB |
8GB |
16GB |
Opslag |
64GB eMMC |
128GB ssd |
256GB ssd |
128GB ssd |
256GB ssd |
256GB ssd |
OS |
Windows 10S |
Windows 10S |
Windows 10S |
Windows 10 Pro |
Windows 10 Pro |
Windows 10 Pro |
Vingerafdrukscanner |
Nee |
Ja |
Ja |
Ja |
Ja |
Ja |
Doelgroep volgens Microsoft |
Consumenten |
Consumenten |
Consumenten |
Zakelijk gebruik |
Zakelijk gebruik |
Zakelijk gebruik |
Prijs |
Onbekend |
Onbekend |
Onbekend |
Onbekend |
Onbekend |
Onbekend |
Prijs BE |
Onbekend |
Onbekend |
Onbekend |
Onbekend |
Onbekend |
Onbekend |
Afgezien van de processor valt er wel behoorlijk wat te kiezen. De goedkoopste uitvoering heeft een aantrekkelijke prijs van 630 euro, maar dan moet je het wel doen met slechts 4GB werkgeheugen en 64GB opslag. Je mist bovendien een vingerafdrukscanner. Een stapje duurder is de versie met een volwaardige ssd, 8GB werkgeheugen en een vingerafdrukscanner. Als je gecharmeerd bent van de Surface Laptop Go en niet veel opslag nodig hebt, zouden we voor die uitvoering gaan. De prijs loopt vervolgens snel op, want voor de versie met een 256GB-ssd betaal je meteen 200 euro extra, terwijl we het dan echt niet over een exotische capaciteit hebben. De meeste laptops van ongeveer duizend euro zijn uitgevoerd met grotere ssd's en als je bedenkt dat losse ssd's van 256GB ongeveer vier tientjes kosten, is de meerprijs fors.
Wil je meer dan 8GB werkgeheugen, dan ben je aangewezen op de zakelijke uitvoering van de Surface Laptop Go, die met 16GB ram en een ssd van 256GB geleverd kan worden. De zakelijke modellen zijn voorzien van Windows 10 Pro in plaats van Windows 10 S en er kunnen andere garantievoorwaarden op van toepassing zijn. Verder zijn de zakelijke en consumentenmodellen hetzelfde. Windows 10 S kan alleen apps uit de Microsoft Store draaien, maar is kosteloos om te zetten in Windows 10 Home.
Microsoft Surface Laptop Go |
|
Processor |
Core i5-1035G1 |
Cores/threads |
4/8 |
Klokfrequentie (turbo) |
1,0GHz (3,6GHz) |
Gpu |
Intel UHD Graphics 32eu |
Werkgeheugen |
8GB ddr4-2400, dualchannel |
Ssd |
Hynix HFM256GDGTNG, 256GB |
Wifi |
Intel Wi-Fi 6 AX201 160MHz |
Scherm |
12,45", 1536x1024 pixels, ips, touchscreen |
Schermpaneel |
LG LP125WX112403 |
Gewicht |
1134 gram |
Accu |
39,7Wh |
Besturingssysteem |
Windows 10 S |
Als je toegang tot de hardware wil krijgen, bleken Surface-producten in het verleden nog weleens moeilijk te openen. Microsoft kreeg veel kritiek op de eerste generatie Surface Laptop, die dichtgelijmd zat en niet te repareren was zonder de alcantaralaag kapot te snijden. Bij de Surface Laptop 3 leek Microsoft van zijn fouten geleerd te hebben en werd de ssd zelfs vervangbaar gemaakt.
:strip_exif()/i/2003988800.jpeg?f=imagearticlefull)
De Laptop Go is ook redelijk gemakkelijk open te maken. Onder de rubberen strips aan de onderkant zitten zeven boutjes waarmee de schalen van de behuizing aan elkaar vastzitten en er is geen lijm gebruikt. Onder de motorkap tref je vervolgens vastgesoldeerd geheugen en zelfs een vastgesoldeerde ssd aan. Zelf upgraden zit er dus niet in en ook het vervangen van de accu wordt afgeraden, gezien de tekst die Microsoft op de accu heeft laten printen.
Benchmarks
We draaien onze vaste set benchmarks op de Surface Laptop Go en kijken naar de prestaties van de Core i5-processor. Als vergelijkingsmateriaal kijken we naar andere Surface-apparaten, maar ook naar gelijk geprijsde laptops met AMD- en Intel-processors, in de prijscategorie van ongeveer 1000 euro, en een aantal laptops met dezelfde Core i5-processor als we in de Laptop Go aantreffen.
- Cinebench 20 - Multi
- Cinebench 20 - Single
De prestaties van de i5-processor zijn ongeveer zoals je verwacht van een Core i5-1035G1-processor, hoewel Lenovo's S340 en HP's Pavilion 14 wat meer snelheid uit dezelfde processor weten te persen. De S340 en Pavilion 14 kosten bovendien 700 euro en geen 1000, zoals de door ons geteste uitvoering van de Surface Laptop Go. Voor duizend euro koop je bijvoorbeeld de Lenovo Yoga Slim 7 met Ryzen 7 4800U-processor, die acht cores heeft en daardoor veel sneller is. Aan de andere kant van het spectrum heb je de IdeaPad Flex 5, die net zo duur is als de goedkoopste Surface Laptop Go, maar sneller, zeker in Cinebench Multi. Het mag dus duidelijk zijn dat Microsofts keuze voor een i5-processor van de vorige generatie niet echt een snelle laptop oplevert en dat je, als je puur naar snelheid kijkt, interessantere laptops kunt aanschaffen.
- 3DMark Cloud Gate
- 3DMark Cloudgate - Graphics
- 3DMark Cloudgate - Physics
Datzelfde zie je in 3DMark Cloud Gate, waarin de Laptop Go tussen de andere laptops in valt wat prestaties betreft. De gpu is een 'standaard' Ice lake-gpu met 32 execution-units, terwijl de Iris Plus-gpu's in de 1035G7- en 1065G7-processors twee keer zoveel execution-units hebben en dus aanmerkelijk sneller zijn in de Graphics-test.
- 3DMark Night Raid
- 3DMark Night Raid Graphics
- 3DMark Night Raid Cpu
Night Raid is een modernere benchmark van 3DMark. Dat zorgt er niet voor dat de Surface Laptop Go beter of slechter uit de test komt dan in Cloud Gate; hij is nog steeds wat sneller dan de Pavilion 14 en langzamer dan de S340. Dat de Surface Laptop Go langzamer is dan de Lenovo S340, is goed te verklaren. De S340 is vrij 'ruim' afgesteld als het gaat om het maximale verbruik van de processor. Bij de Surface Laptop Go is dat niet zo; die cpu zien we bijvoorbeeld bij het draaien van Cinebench maar kort zijn maximale Turbo Boost gebruiken, waardoor het verbruik oploopt naar 20 watt, waarna het vrij snel naar de standaard 15 watt daalt.
In onze duurtest met Blender, in de grafiek hierboven, zie je dat ook duidelijk. We renderen een eenvoudige afbeelding herhaaldelijk en bij de eerste run heeft de laptop nog profijt van het hogere verbruik en de hogere kloksnelheden, maar daarna halen we bij iedere meting ongeveer hetzelfde resultaat. Bij de Swift 5 met Tiger Lake-processor, die we in de grafiek ernaast hebben gezet, zie je dat het hogere verbruik langer vastgehouden kan worden en die laptop dus langer profijt heeft van hoge turbokloksnelheden.
- Blender RyzenGraphic na 0/30 min.
- Verschil Blender Ryzengraphic
In de bovenstaande staafdiagram zetten we het nog eens uiteen. Er treedt dus relatief weinig throttling op, maar de Laptop Go is zelfs in het gunstigste geval niet zo vlot als bijvoorbeeld een Surface Laptop 3.
Wat dan wel weer voor de prestaties van de Surface Laptop Go pleit, is het bovenstaande resultaat in DaVinci, waarin de laptop een 4k-video rendert. Die belasting duurt in dit geval ruim een half uur. Dat is een andere belasting dan het renderen van een afbeelding, zoals in Blender of Cinebench, en daarbij presteert de Laptop Go beter dan de S340 en de Pavilion 14.
- PCMark Storage 2.0 - Bandbreedte
- PCMark Storage 2.0 - Score
Tot slot kijken we naar de prestaties van de ssd en daar kunnen we niet echt van onder de indruk raken, hoewel we de Surface Laptop Go in het dagelijks gebruik niet traag vonden aanvoelen. Waarschijnlijk zou dat bij de goedkoopste versie met 64GB eMMC wel het geval zijn, want dat is trager dan een echte ssd, zoals in het hier geteste model wordt gebruikt.
Scherm en accuduur
Het scherm is het lastigste punt van de Surface Laptop Go om te beoordelen en dat komt door de resolutie die 1536x1024 pixels bedraagt. Voor huidige begrippen is dat laag, want full hd, ofwel 1920x1080 beeldpunten, is ondertussen toch echt de standaard. Een blik op de Pricewatch bevestigt dat; van alle laptops die op het moment van schrijven verkocht worden, is de schermresolutie in minder dan 10 procent van de gevallen lager dan 1920x1080 pixels. Van alle laptops onder de 450 euro heeft nog altijd 60 procent een scherm met full-hd-resolutie. Ten opzichte van een full-hd-scherm mist het Laptop Go-scherm dus 384 pixels in de breedte en 56 pixels in de hoogte. Je hoeft ook niet veel moeite doen om het verschil in scherpte te zien. Iconen op je bureaublad zien er 'brokkelig' uit en teksten zijn niet even scherp als op schermen met een hogere resolutie. De pixeldichtheid komt uit op 149ppi en dat is een stuk minder dan de 165ppi die je haalt met een full-hd-resolutie op een 13,3"-scherm. Het is overigens wel weer scherper dan 1366x768 beeldpunten op dezelfde 13,3", want dat komt uit op 117ppi.
Wat de beoordeling van het scherm vervolgens lastig maakt, is dat je bij doorsnee gebruik niet veel last hebt van die lage resolutie. Als reviewer werk je uiteraard een tijdje met de laptops die je recenseert en voor zaken als webbrowsen, online meetings en tekstverwerken heb ik niet het gevoel gehad dat het beeld niet scherp genoeg was of dat er te weinig pixelruimte was om mee te werken. Dat verandert overigens meteen als je fotobewerkingssoftware als Photoshop of Lightroom gaat draaien en de interface-elementen van die programma's zoveel ruimte innemen dat er nauwelijks ruimte voor je afbeelding overblijft. Aan de andere kant heb je het dan wel over toepassingen waar de Laptop Go niet voor bedacht is, maar tot op zekere hoogte wel geschikt. De vraag is dus of de lage resolutie wel zo'n groot nadeel is.
- Helderheid
- Contrast
- Gem. grijswaardenfout
- Gem. kleurfout
- sRGB dekking
We gaan verder naar het scherm kijken en pakken onze colorimeter en Calman-software erbij. We zijn van Microsoft schermen van goede kwaliteit gewend en bij de Surface Laptop Go is die beeldkwaliteit een wat lastig verhaal. Dat komt doordat Microsoft voor zijn goedkoopste Laptop Go van 630 euro hetzelfde scherm gebruikt als voor de duurste van bijna 1300 euro.
Wat helderheid en contrast betreft gooit de Laptop Go namelijk geen bijzonder hoge hogen, maar voor een laptop van 630 euro is het niet verkeerd. Het scherm heeft bovendien een volledige dekking van de sRGB-gamut, terwijl laptops van 600 euro over het algemeen rond de 60 procent blijven hangen. De kalibratie is niet perfect, maar ook niet dramatisch slecht voor een laptop van 630 euro. Draaien we het om en bekijken we het vanuit de uitvoering van 1300 euro, dan valt dit scherm toch wel tegen. Helderheid en contrast kunnen hoger, terwijl de kalibratie een stuk beter kan. We verwachten een ΔE-afwijking van minder dan 3, maar door zijn te hoge kleurtemperatuur haalt dit scherm dat niet. Bovendien is groen, dat niet in de kleurtemperatuur gerepresenteerd wordt, te weinig aanwezig.
Accuduur
De Surface Laptop Go heeft een accu met een capaciteit van 39Wh meegekregen. Dat is wat minder dan de Surface Laptop 3, die een accu van 45Wh heeft. Daar staat tegenover dat de Laptop Go een kleiner scherm heeft met een lagere resolutie en dat zou een lager verbruik opleveren. Tijdens het werken op de accu merkten we, nog voordat de accutest gedraaid was, dat de accu erg snel leeg raakt en dat blijkt ook uit de testresultaten.
- Browsen
- PCMark 8 creative conv.
- PCMark 8 Creative conventional (accu)
Tijdens browsen is de accuduur in principe genoeg om een werkdag mee door te komen, maar dan heb je het over een lichte belasting. Heb je bijvoorbeeld een videomeeting, dan loopt het verbruik rap op, want ineens gaat je webcam energie gebruiken, krijgt de draadloze netwerkkaart veel meer data te versturen en moet je laptop de binnenkomende videostream(s) verwerken. Een dergelijk scenario bootsen we na met PCMark en het resultaat van die accutest komt op een uur of vier uit. Het resultaat hoort daarmee, net als bij de browsetest niet bij de beste laptops uit zijn prijsklasse.
Update, 10:23: Aanvankelijk kwam de PCMark-accutest van de 8GB-uitvoering uit op 2 uur en 40 minuten, we hebben de accutest opnieuw gedraaid en daarmee komt de 8GB-uitvoering op hetzelfde niveau als de 16GB-variant.
Conclusie
De Surface Laptop Go is Microsofts poging om de Surface Laptop 3 aantrekkelijk te maken voor mensen met een kleine beurs, scholen en gewoon gebruikers die de snelheid van de 'gewone' Surface Laptop niet nodig hebben. Om de laptop goedkoper te maken, is gekozen voor een wat langzamere i5-processor, een kleiner scherm met een lagere resolutie en wat goedkopere materialen.
Wat het beoordelen van die keuzes vervolgens heel moeilijk maakt, is de prijscategorie waarin de Surface Laptop Go valt. Het goedkoopste model, met 4GB werkgeheugen, 64GB eMMC en een Core i5-processor, kost 630 euro. De duurste uitvoering, met dezelfde cpu, 16GB ram en een ssd van 256GB, kost 1300 euro.
Laten we het dus van twee kanten bekijken, te beginnen met het goedkoopste model. Voor 630 euro krijg je een laptop met een bouwkwaliteit en afwerking die je in die prijsklasse vrijwel niet tegenkomt en dat bedoelen we in positieve zin. Het scherm heeft een wat lagere resolutie dan gemiddeld, maar voor doorsnee gebruik zal je daar geen last van hebben. Daarbij is de laptop voorzien van een touchscreen, wat je in deze prijsklasse ook nauwelijks ziet. Wat helderheid en contrast betreft doet het scherm het voor zijn geld helemaal niet slecht. Bovendien kan het paneel het volledige sRGB-kleurbereik weergeven en dat is iets wat je vaak pas bij laptops van 800 euro ziet. Hoewel er ook veel laptops met dualcoreprocessor in dit prijssegment zitten, heeft de Laptop Go een quadcoreprocessor, net als de meerderheid in deze prijsklasse. De goedkoopste uitvoering moet het echter stellen zonder vingerafdrukscanner, met 4GB werkgeheugen en 64GB opslag. Dat beperkt de bruikbaarheid van de laptop wel en sluit het draaien van zwaardere software uit, terwijl je ook niet te veel moet willen installeren of opslaan. In een situatie waarin vooral met clouddiensten wordt gewerkt, zou die goedkopere versie van de Laptop Go goed kunnen passen. Hou je het bij licht browsen, dan is ook de accuduur toereikend.
Bekijk je het van de andere kant, dan is het raar dat je 1300 euro neerlegt voor een laptop waarvan de hardware nu al verouderd is. De eerste laptops met een Intel-processor van de elfde generatie beginnen nu op de markt te komen en Tiger Lake is aanmerkelijk sneller dan Ice lake, dat in de Laptop Go gezet is. Daarnaast is de schermresolutie laag in vergelijking met concurrenten en als je bijvoorbeeld fotobewerkingssoftware gaat draaien, kom je pixels tekort. Hoewel de gedeeltelijk plastic behuizing stevig is, zou je voor dit geld een volledig metalen behuizing verwachten, al is het maar voor de minder goedkope uitstraling. Tot slot zal de accuduur tegenvallen als je de hardware echt op zijn staart trapt.
Bovenstaande voorbeelden zijn de twee uitersten van wat er te krijgen is en het maakt hopelijk duidelijk waarom het lastig is om de Surface Laptop Go kort samen te vatten. Het mag wel duidelijk zijn dat je de Laptop Go niet moet kopen als je op zoek bent naar de snelste hardware of langste accuduur. Minpuntjes voor eender welke uitvoering vinden we daarnaast de onpraktische aansluitingen, het gebrek aan een kaartlezer en het feit dat de hardware niet upgradebaar is. Toch kunnen we ons goed voorstellen dat de Laptop Go best de interesse van potentiële kopers kan winnen, want Microsoft heeft wel een gaatje in de markt gevonden. Om te beginnen is dat dankzij het 3:2-scherm, dat niet vaak voorkomt en zeker niet in dit compacte 12,45"-formaat. Het gewicht is bovendien met 1150 gram lekker laag en het geheel zit stevig in elkaar. Een touchscreen is standaard en ook dat kom je, zeker onder de 1000 euro, niet veel tegen.