Civilization V

Ten oorlog!

Hebben games een houdbaarheidsdatum? Mario bewijst al dertig jaar zijn levensvatbaarheid, dus waarom zou Civilization niet nog een hele tijd meekunnen? Het eerste deel van de godgame verscheen tenslotte 'pas' in 1991, tien jaar nadat de besnorde loodgieter zijn debuut maakte in Donkey Kong.

De leeftijd van een serie is op zich natuurlijk niet relevant. Alleen de inhoud telt, en de grote vraag is dan ook wat Sid Meier en het team bij Firaxis aan vernieuwingen hebben aangebracht. Gelukkig is het meeste daarover al bekend. Meier en consorten hebben geen geheim gemaakt van hun plannen. De voornaamste verandering is dat het speelveld in Civ V anders is ingedeeld en dat eenheden niet meer kunnen worden 'gestapeld'. Het speelveld bestaat voortaan uit zeshoekige tegels, waarop maar één legereenheid tegelijk kan staan. Je kunt dus niet langer een enorm leger op één enkele tegel proppen en daarmee als een tank over het speelveld walsen, een mogelijkheid die oorlog voeren in de voorgaande delen eigenlijk veel te gemakkelijk maakte.

Dat is nu duidelijk anders. Doordat er nog maar één legereenheid op een tegel kan staan, is het vechten opeens een tactische aangelegenheid geworden en dat is een zeer prettige verandering. Het tactische aspect heeft ook met de nieuwe vorm van de tegels te maken. Bij zeshoeken is veel duidelijker welke tegels aan elkaar grenzen. Met de vierkante tegels van de voorgaande delen waren vooral de diagonale grenzen niet altijd even duidelijk. Met de zeshoeken is altijd helder vanuit welke richting je aan kunt vallen of kunt worden aangevallen. Dat is belangrijker dan ooit, want legereenheden ontvangen een bonus als ze aangrenzende tegels bezetten.

Omsingelen

Het is in Civ V dus zaak om je tegenstander te omsingelen. Het bezetten van de juiste tegels is van groot belang bij een aanval. Het leuke daarbij is dat 'ranged' eenheden nu ook echt over andere tegels heen kunnen schieten. Dat begint al met de boogschutters die je kunt trainen. Ze kunnen over een tegel heen schieten, en je kunt er 'melee'-eenheden voor plaatsen om ze daarbij te beschermen. Sommige kanonnen die je later in het spel krijgt, kunnen zelfs over twee tegels heen schieten, waarmee ze buiten bereik blijven van de 'ranged' eenheden die eerder in het spel worden geproduceerd. Het is dus zaak om zoveel mogelijk aangrenzende tegels rondom de vijand te bezetten, zodat je eenheden de bijbehorende bonus krijgen en je met zoveel mogelijk eenheden kunt aanvallen. Daarbij is het meer dan ooit van belang om de juiste eenheid op de juiste plaats te positioneren.

Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.

Stedenband

Doordat het stapelen van eenheden niet meer mogelijk is, moest Firaxis ook de opzet van steden aanpassen. Ook in een stad kun je niet meer dan één gevechtseenheid tegelijk plaatsen. Die enkele eenheid kun je echter wel als Garrison stationeren, wat de stad extra hitpoints geeft. Daarnaast heeft een stad ook eigen afweergeschut, dat vanaf het begin van het spel al direct over twee tegels heen kan schieten. De eenheid die je als Garrison plaatst, doet zijn verdedigende werk automatisch, het afweergeschut van de stad kun je zelf bedienen. Dat is erg prettig, want doordat het twee tegels kan overbruggen, kun je aanvallen al in een vroeg stadium afslaan, wat zeker in de eerste helft van een potje een machtig wapen vormt.

Stadstaten

Naast je eigen beschaving en die van je tegenstanders, zijn er nu ook neutrale beschavingen. Op elke kaart is een aantal City-States te vinden, die actief aan het militaire en vooral diplomatieke verkeer deelnemen, hoewel ze niet in omvang zullen groeien. Je kunt echter wel bondgenootschappen sluiten met de neutrale staten. Dat geldt uiteraard ook voor je tegenstanders. Zeker in de eerste fase van een potje is het beter om de stadstaten te vriend te houden, want door de sterke verdediging van steden is het in die fase lastig om een stad te veroveren. De band met een stadstaat kan worden beïnvloed door te voldoen aan de verzoeken die zo'n staat met enige regelmaat uit. Meestal gaat het om oproepen om militaire hulp tegen een andere stadstaat. Mocht je aan een verzoek weten te voldoen, dan knoop je vriendschapsbanden aan met de betreffende staat. Als je aan nog meer wensen weet te voldoen, wordt de stadstaat zelfs een soort vazal.

Geluksfactor

Iets dergelijks speelt ook bij het veroveren van vijandelijke steden. Als je een stad hebt veroverd, kun je kiezen of je de stad simpelweg in wilt lijven, of dat je hem enkel wilt annexeren. In dat laatste geval heb je wel de economische voordelen, maar je kunt niet zelf bepalen wat voor eenheden of gebouwen er in de stad worden gebouwd. Gewoon inlijven lijkt dus de beste optie, maar dat heeft een nadeel. Na inlijving zijn de inwoners van een stad zeer ongelukkig, wat hun productie erg negatief beïnvloedt en wat zelfs impact heeft op de 'Happiness' van inwoners in je andere steden. Dat is wel te compenseren, maar het betekent dat je in de steden waar je wel kunt bouwen gebouwen neer moet zetten die je inwoners gelukkig maken. Bij annexatie kun je dus niet bepalen wat je in de veroverde steden bouwt. Bij simpelweg inlijven kan dat wel, maar daarbij dien je in de veroverde stad opnieuw met bouwen te beginnen, en moet je tegelijkertijd in één van je andere steden het ongeluk van de veroverde stedelingen compenseren.

Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.

Naar de overwinning

Verder is er aan de opzet van het spel eigenlijk niet zo heel veel veranderd. Je begint nog steeds in de ijzertijd, met mannen met een speer, zwaard of schild, en je hebt als doel om je door verschillende periodes in de geschiedenis heen te werken, tot je uiteindelijk de ruimte in kunt. Er zijn ook nog steeds verschillende wegen waarlangs je het spel kunt winnen. De militaire weg is, zoals we eerder schreven, interessanter geworden. Het wetenschappelijke pad is gelijk gebleven, het is zaak om als eerste de ruimterace te winnen, en de diplomatieke manier vergt de steun van andere beschavingen in de Verenigde Naties. De culturele tak is wel sterk veranderd. Door je steden cultureel te ontwikkelen, verdien je punten, die je kunt besteden in een soort 'tech tree' waarin tien zogenaamde Social Policies zijn ondergebracht. Elke tak bestaat uit vijf stappen. Wie als eerste zes van de tien Policies weet te vullen, heeft een culturele overwinning behaald. Elke tak biedt voordeel op een specifiek terrein. Er is een militaire tak, een commerciële tak, een tak die gericht is op expansie van je steden, enzovoort.

Wat verder opvalt is dat Firaxis een aantal extra's heeft geschrapt die in de voorgaande delen waren opgenomen. Zo is er voor religie nauwelijks nog plaats, net als voor spionage en coöperaties. Het lijkt een les die Meier en consorten hebben geleerd van Civilization Revolution, dat in 2008 op de markt werd gebracht en dat ook zonder deze randverschijnselen een prima game bleek.

Voorlopige conclusie

Civilization V lijkt zo een prima voortzetting van de serie te worden. Het is eigenlijk alleen maar prettig dat Firaxis de game wat meer tot de kern heeft teruggebracht, en de nadruk op randverschijnselen als religie heeft verminderd. Het sterkste punt van Civ is echter dat het sterk is verbeterd op militair gebied. Daar hadden de makers twee simpele, maar desalniettemin ingrijpende aanpassingen voor nodig: het opheffen van de mogelijkheid om eenheden te stapelen en het omzetten van de oude vierkante tegels naar zeshoekige. Eenvoudig, maar in dit geval zeer doeltreffend. Het heeft ervoor gezorgd dat Civ V een veel uitdagender spel is dan de voorgaande delen.

Titel	Sid Meier's Civilization V
Platform	pc
Ontwikkelaar	Firaxis
Uitgever	2K Games
Releasedatum	24 september 2010

Laagste prijzen voor: Sid Meier's Civilization V (DVD)

Winkel	Beoordeling	​	Prijs	Totaal	​
NedGame	5 van 5 sterren (6 shopreviews) (6)		€ 5,-	€ 8,49	Bekijk

Reacties (76)

[lenwar]

Ik kan me niet vinden in al die mensen die roepen dat ze het jammer vinden dat de religie weg is gehaald. Tuurlijk had het wel een grappig aspect. Maar in de praktijk was het gewoon een makkelijk middel om meer poppetjes blij te maken/houden, en om je tegenspelers te paaien (en/of tegen je in het harnas te jagen, omdat zij een andere staatsgeloof hebben)

Er zaten geen concrete verschillen/voordelen/nadelen aan iedere religie. (misschien dat dit te gevoelig zou liggen?) Ik heb de factor religie in Civ4 altijd een beetje zwak geïmplementeerd gevonden....

Voor de rest zit ik alleen maar te kwijlen als ik de screenies en de filmpjes zie Het ziet er wederom geweldig uit.. Ik denk dat ik maar een weekje vrij neem, en m'n vriendin een weekje kuuroord cadeau doe, vanaf de 24ste ;-)

[Bornhald]

Het ontbreken van religies vind ik juist een groot gemist. Het gaf juist een extra dimensie aan het spel. Je kreeg op natuurlijke wijze een soort groepen, waarbij dan nog eens bepaalde leiders meer of minder hadden met religie waardoor de verhoudingen juist beter of slechter werden. Het is/was gewoon een leuk element waar je rekening mee moest houden.

Er waren expres geen voor of nadelen aan een religie gehangen. Dat is altijd opzet geweest omdat er mensen zouden zijn die dit verkeerd zouden (kunnen) opvatten

[lenwar]

Ik vind het ook een groot gemis, maar het moet meer uitgediept worden. Ik zou niet weten hoe overigens, maar meer het gevoel geven dat de religie meer impact heeft op de bevolking...

Het feit dat een bepaalde religie geen voor- of nadelen kent maakt het juist een beetje vlakjes in mijn ogen. (maar zoals ik al zei. Het zal wel te gevoelig liggen)

[Pheace]

daar ben ik het dan toch echt niet mee eens. Religie maakte voor diplomatie toch echt wel veel uit. Het was een grote plus of min als je 'broeders' van dezelfde religie was of niet.

[lenwar]

Ja, dat bedoel ik dus met 'tegenspelers paaien' of tegen je in het harnas jagen...

[jmzeeman]

Noem dan is een voordeel of nadeel van een religie? Voor of nadelen van religies komen voort uit hoe de staat/kerk ze gebruikt (al lijken monotheïstische religies wel iets gevoeliger voor een geweldadige uitleg) en dat is iets wat in Cvi4 wel mogelijk is. Met de religion civics kun je kiezen of jij het geloof ziet als reden om oorlog te voeren of juist niet, als reden om mensen harder te laten werken of als laatste optie dat je iedereen z'n ding laat doen.

Wel blijft het raar dat je alleen als eerste die een tech ontdekt een religie kan 'Uitvinden', vooral op wat grotere kaarten kan het zo zijn dat alle vroege religies op één continent ontstaan waardoor de rest geen religie heeft en dus ook een aantal belangrijke gebouwen moet missen. Het zou logischer zijn als religies op een of andere manier zouden onstaan naar behoefte of zoiets.

[Countess]

Maar in de praktijk was het gewoon een makkelijk middel om meer poppetjes blij te maken/houden

uhmm dat klinkt eigenlijk wel heel realistische.

[MorgothG]

Het einde van het stapelen is natuurlijk geweldig. Maar juist de combinatie met ranged attack zorgt ervoor dat het behoorlijk wat tactiek gaat vergen om buiten de range van de stad je leger rondom een stad te positioneren. Tijdens deze movement van een paar turns ben je kwetsbaar voor counterattacks vanuit andere steden van de vijand. Doordat er niet meer hele stapels troepen zijn die onaantastbaar zijn (maar o zo leuk met een kanon te beschieten zijn ) kan je ook met een kleine squad het een hoofdmacht lastig maken.

Ik kan echt niet wachten om dit uit te gaan proberen!!!

[jvo]

Wat me wel verbaast is dat ik op bijna elk screenshot meerdere units op een tegel zie staan. Soms wel tot 12 units op 1 tegel.

[sdk1985]

Dat hoogst waarschijnlijk puur grafisch, net als in de vorige delen dat bijvoorbeeld 1 paard unit op de map 3 units zijn, als er 33% health af gaat dan gaat er 1 paard dood.

[kimborntobewild]

Dus... TOCH stacking?

[sdk1985]

Waarom is dat geweldig? Je zult nu elke unit individueel moeten micro managen, bij grootschalige maps gaat dit niet in je voordeel werken.

[kimborntobewild]

?
Juist bij stacking zat je 'oneindig' veel units 'individueel' te managen.

[Matis]

Mooie (p)review, ikzelf heb Civ IV + Beyond The Sword met heel veel plezier gespeeld. Enkele ergenissen van toen lijken nu verholpen / aangepast te zijn.

* Matis neemt 25 september alvast vrij

[Fush]

dat spionage + coöperaties weg zijn vind ik alvast niet erg
maar dat religie weg is vind ik wel jammer

achja, misschien voor een uitbreiding zoals bij civ IV?

de policies zien er wel zalig uit

[Reactie gewijzigd door Fush op 24 juli 2024 08:37]

[CherandarGuard]

Ach, het wordt gewoon weer wat 'klassieker'. De eerste drie delen hebben we ook zonder kunnen doen.

Ik vind het prima klinken, de veranderingen zijn niet wereldschokkend, eerder gewoon goeie verbeteringen van de gameplay, die in de lijn liggen van Civilization.

[kimborntobewild]

De eerste drie delen hebben we ook zonder kunnen doen.

?
CIV3 heeft toch echt wel religie aan boord. CIV2 dacht ik ook wel. (CIV1 zou ik niet weten.)

[Reactie gewijzigd door kimborntobewild op 24 juli 2024 08:37]

[sdk1985]

Kan best nog eens terugkomen in een expansion, daar zijn ze tegenwoordig ook niet vies van bij civilization.

Vond persoonlijk call to power ook een geslaagd deel (alhoewel dat buiten de licentie viel), hierbij kon je ook in de oceaan bouwen en was de ruimte een laag boven het speelveld waarop ook kon worden gebouwd. Verder kon je 3 units samenvoegen om er een sterke eenheid van te maken.

[Countess]

alles word beter met minder religie. dus Civ V ook.

[Fireshade]

Dat kun je wel zo stellen, maar religie is nou eenmaal een aspect van de mensheid. Dat kun je gewoon niet uitroeien negeren.
En fundamentalisme als regeervorm was soms wel handig

[Vizzie]

Shit Elemental en Civ V vlak na elkaar...waar moet ik de tijd vandaan halen?

Ben erg benieuwd naar de nieuwe combat, in Civ IV was die inderdaad te simpel. Wel jammer dat ze "randverschijnselen" verwijderd hebben, wat dit soort games betreft zeg ik hoe complexer hoe leuker.

[GreatDictator]

Dit is ook een stukje 'back to basics' dat je bij elk nieuw deel in de serie vaak ziet. Civ4 had ook geen corporations en spionage tot de uitbreiding Beyond the Sword, als ik het me goed herinner.

[Vizzie]

Voelt meer als een stukje we halen wat dingen eruit zodat we ze later alsnog kunnen verkopen. Niettemin ziet de game zonder ook wel erg amusant uit.

[marapuru]

Zou de game ook voor de Mac uitkomen? Of zullen we dan weer moeten wachten op een port van een van die bedrijven die bijv. ook COD hebben uitgebracht op de Mac?

[ChrisM]

Er is niet gezegd dat hij niet voor de Mac uitkomt. Wel is duidelijk dat bij release hij er alleen voor Windows is (jammer genoeg: bootcamp maar weer eens opstarten..) Ook is er gezegd dat, tot nu toe, alle Civ games uiteindelijk naar de Mac zijn geport. (En daar kan je dus uit afleiden dat dit, uiteindelijk, ook gaat gebeuren.)

Ik ben benieuwd: als ik nu de Windows versie koop via Steam, krijg ik dan straks de Mac versie gratis, zoals bij alle Steam spellen die een Win en Mac versie hebben?

[Anoniem: 196662]

Die zal er later wel gewoon bijkomen. Ik heb CivIV en uitbreidingen al van de release en met release van Steam naar OS X zijn ze ook in de lijst gekomen zonder iets te moeten doen.

[Dibs Razell]

Heb nu al een tijdje Civ4 op m'n Steam acc staan, moet hem toch maar eens gaan spelen.

Civ5 ziet er overigens erg goed uit, ik ben meer te spreken over het hexagon systeem dan hoe het er nu uit ziet in Civ4. Geeft een beetje een bordspel-feel.

[Reactie gewijzigd door Dibs Razell op 24 juli 2024 08:37]

[Metten]

de screenshots doen mij heel erg denken aan de Kolonisten van Catan ja

[cyboria]

Dat was ik ook al aan het denken. Met die velden en bossen etc op een zeshoekige tegel. Ik denk dat ze daar ook wel enige ideeën opgedaan hebben.

[Anoniem: 246060]

Het gemis van religie vind ik erg jammer , ik wou altijd graag als Christenen of Joden spelen en dan een moslim beschaving helemaal afmaken of juist andersom, geeft wel een extra dimensie aan het spel , echter vanwege de actualiteit misschien niet meer maatschappelijk aanvaard?

[Anoniem: 325725]

Het gemis van religie vind ik erg jammer , ik wou altijd graag als Christenen of Joden spelen en dan een moslim beschaving helemaal afmaken of juist andersom, geeft wel een extra dimensie aan het spel , echter vanwege de actualiteit misschien niet meer maatschappelijk aanvaard?

ik denk niet alleen dat. Religie had ook gewoon te veel impact op je onderhandelingen. Had je niet dezelfde religie -5 op je friendship bonus... Ik meen ergens gelezen te hebben dat de ontwikkelaars er achteraf niet zo blij mee waren en het eerst hebben verzwakt, maar omdat het daarna bijna niets meer deed, ze het er gewoon hebben uitgehaald.

Enige jammere wat ik eraan vind is de religious capitals... Vond het altijd een handige manier om te spyen op mijn tegenstanders door mijn religie te verspreiden.

[Anoniem: 129809]

Zo wie zo hou ik van deze serie. Heb alle games van deze serie. Echter ben ik over deze spel zeer te spreken aangezien ze een nieuwe engine. Dus ik ga deze zeker kopen en uit proberen.. Op de site van hun vind je meer info. Even een tip. MVG Mike

[Anoniem: 310528]

Ik sta ook zeer zeker vooraan in de rij. Ik heb alle civ delen + uitbreidingen.
Het belooft veel goeds wederom. Op de site staat meer info.

[ankhie]

Dit is sowieso een 'blind-in-het-mandje' game, een echte must have voor mij. Alle Civs gespeeld. Civ IV BTS + RoM addon speel ik hier nog wekelijks via het netwerk. Ben heel benieuwd naar Civ V. Veel over gelezen maar als ik het zo bekijk lijkt de stap van IV naar V groter dan van III naar IV qua veranderingen.
24 t/m 26 sept maar een game weekend inplannen om eens alle ins- en outs van Civ V te gaan ontdekken.

Zoals hierboven genoemd wordt zijn er weer genoeg dingen die kunnen terugkomen in een uitbreiding. Ben daarom ook benieuwd hoe moddable het allemaal is. Sid heeft gezegd dat het makkelijker moddable wordt dan Civ IV, want voor een leek als ik was dat nog best lastig. Als dit dmv tools heel simpel wordt gemaakt dan denk ik dat je een nog levendiger community krijgt als bij Civ IV. De grote vraag is dus, hoe simpel is het uiteindelijk gemaakt. Civ III was nog prima te doen als je er een dagje voor ging zitten. Vind dat moddable zelf ook erg belangrijk, want door de mods is de speelduur van Civ 4 ook met 1,5 - 2 jaar vooruit gegaan voor mij.

[kimborntobewild]

CIV4 kon ik niet spelen op mijn PC - de muis knipperde steeds als een idioot om onverklaarbare reden(en). Daardoor werd 't hele spel onspeelbaar. Hopenlijk doet CIV5 't beter.

[Reactie gewijzigd door kimborntobewild op 24 juli 2024 08:37]