Inleiding
Beelink GTR7 7840HS
De Beelink GTR7 7840HS is de eerste mini-pc met een op Zen 4 gebaseerde Ryzen 7000-processor die we hebben getest. De nieuwe cpu-generatie brengt een mooie prestatiewinst, vaak tussen de twintig en dertig procent, maar verbruikt ook meer stroom. Mede daardoor wordt het ventilatorgeluid van deze pc onder belasting wel goed hoorbaar. Over de bouw, de aansluitingen en extra functies zijn we grotendeels tevreden, maar we hebben nog enkele verbeterpunten voor een volgende iteratie.
Chinese bedrijven hebben de mini-pc ontdekt en proberen elkaar continu af te troeven als het gaat om het beschikbaar stellen van de nieuwste hardware. Het is dit keer niet het Hongkongse Minisforum, maar de fabrikant Beelink uit Shenzhen die de eerste mini-pc met een AMD Zen 4-processor uit de Ryzen 7000-serie tot in ons testlab wist te brengen. In deze review maken we kennis met dit merk en onderzoeken we hoe goed AMD's nieuwste chips het in deze formfactor doen.
Als je op zoek gaat naar een pc of laptop met AMD's nieuwste mobiele processor, is het opletten geblazen. Als onderdeel van een gewijzigde naamgeving heeft AMD namelijk een hoop Ryzen 6000-chips gerebrand met een modelnummer in de Ryzen 7030-serie. Het derde cijfer geeft de generatie aan. Wil je de nieuwste Zen 4-chip, dan moet je er dus eentje uit de Ryzen 7040-reeks hebben.
Daaraan voldoet de Ryzen 7 7840HS, die in de door ons geteste Beelink GTR7 zit. Dat is een 8-core-cpu met een maximale kloksnelheid van 5,1GHz. Onder de noemer GTR7 Pro verkoopt Beelink ook een variant met de Ryzen 9 7940HS, die marginaal hogere clocks voor zowel de cpu-cores als de geïntegreerde Radeon 780M-gpu heeft.
Beelink verkoopt de GTR7 zelf in vier kleuren: groen, blauw, grijs en oranje. De configuratie bestaat altijd uit 32GB ram en een 1TB-ssd, en kost op het moment van schrijven 709 euro inclusief verzending voor de Ryzen 7 7840HS en 789 euro voor de Ryzen 9 7940HS. Die neemt volgens de fabrikant ongeveer een week in beslag. Er zijn meer winkels die de mini-pc's van dit merk verkopen, maar daar betaal je doorgaans fors meer.
|
Beelink GTR7 |
Processor |
AMD Ryzen 7 7840HS (8C/16T, boost 5,1GHz) |
Gpu |
AMD Radeon 780M @ 2,7GHz (geïntegreerd) |
Geheugen aanwezig |
32GB (2x16GB) DDR5-5600 |
Geheugenslots |
2x SO-DIMM |
Opslag aanwezig |
Crucial P3 Plus 1TB |
Opslagslots |
2x M.2 2280 (PCIe 4.0) |
OS |
Windows 11 Pro |
Afmetingen |
17x12x4,5cm |
Aansluitingen voorkant |
USB-C 10Gbit/s, USB-A 10Gbit/s, 3,5mm-jack |
Aansluitingen achterkant |
2x USB4, 2x USB-A 10Gbit/s, 2x USB-A 2.0, HDMI 2.1, DisplayPort 1.4, 2x 2,5Git/s-ethernet (I225-V), 3,5mm-jack, magnetische stroomaansluiting |
Authenticatie |
Vingerafdruklezer (bovenkant) |
Wifi |
Wi-Fi 6 (Intel AX200) + Bluetooth 5.2 |
Prijs |
GTR7 (7840HS): € 709,- GTR7 Pro (7940HS): € 789,- |
Behuizing, aansluitingen en upgrades
De Beelink GTR7 is een rechthoekig kastje dat grotendeels uit metaal is gemaakt. De behuizing is iets langer dan die van een Intel NUC, maar vooral een stuk breder. In het deksel, aan de zijkanten en aan de achterkant zijn ventilatieopeningen aangebracht. Ook de letters GTR komen op diverse plekken terug.
Bij de GTR7 is een aantal zaken net wat anders dan bij de meeste mini-pc's die we reviewen. Zo sluit je de stroomadapter niet aan via een reguliere ronde connector, maar via een magnetische poort aan de onderkant van het apparaat. Om de kabel te geleiden, is een halve cirkel uitgesneden aan de achterkant. Dat moet duurzamer en veiliger zijn dan een poort. Ik vind het nadeel dat je de stroomkabel bij een defect of simpelweg kwijtraken niet eenvoudig kunt vervangen zwaarder wegen.
Een andere opvallende functie is de vingerafdruklezer, die Windows Hello-compatibel is en boven op het apparaat is aangebracht. De meeste mini-pc's bieden geen vorm van biometrische authenticatie en mits je hem onder handbereik hebt staan, is dat wat mij betreft een welkome toevoeging.
:strip_exif()/i/2005930516.jpeg?f=imagearticlefull)
Aansluitingen
In een plastic uitsnede aan de voorzijde van het apparaat zijn de aan-uitknop, een clear-cmos-knop, een USB-A-poort, een USB-C-poort en een 3,5mm-audiojack aangebracht. Beide USB-poorten werken op een snelheid van 10Gbit/s, waarmee je de meeste courante externe ssd's op volle snelheid kunt benaderen.
Aan de achterkant vind je alle andere poorten, waaronder twee keer USB4, HDMI, DisplayPort en tweemaal 2,5GbE, aangestuurd door Intel-controllers. Het opvallendst vind ik echter de tweede headphonejack; bij de meeste mini-pc's zit die uitsluitend voorop. Wil je geen headset maar normale luidsprekers aansluiten, dan heb je dus altijd een (doorgaans niet al te fraaie) kabel uit je pc steken. Bij deze GTR7 kun je die dus gewoon netjes aan de achterkant inpluggen.
Er zit een 120W-stroomadapter bij de GTR7, waarbij het adapterblok geïntegreerd is in de stekker. Voor het geleverde vermogen valt de vierkante adapter behoorlijk compact te noemen.
Upgrademogelijkheden
Je kunt de Beelink GTR7 eenvoudig openen vanaf de onderkant. Als eerste kom je dan een kap met een extra systeemventilator tegen, die de nodige airflow over de ssd en het werkgeheugen levert. Daaronder zitten alle vervangbare onderdelen van de mini-pc: de SO-DIMM-slots voor DDR5-geheugen, de twee M.2-slots, het wifikaartje en de biosbatterij. Zowel de ssd als het geheugen is bij ons testexemplaar afkomstig van Crucial. De draadloosnetwerkkaart is een Intel AX200, helaas een wat ouder model dat nog geen Wi-Fi 6E ondersteunt.
Benchmarks: cpu, gpu en ssd
Ons testexemplaar van de Beelink GTR7 7840HS is voorzien van twee Crucial CT16G56C46S5-geheugenmodules, die een totale capaciteit van 32GB hebben en op een snelheid van 5600MT/s werken. Ook de gemonteerde ssd is afkomstig van Crucial: een P3 Plus van 1TB.
In de grafieken vind je ter vergelijking diverse onlangs geteste mini-pc's terug, aangevuld met de resultaten van enkele desktopprocessors in de tests die we ook daarop draaien.
Cpu-tests: Cinebench en Geekbench
De Cinebench 23-scores van de Beelink GTR7 vallen ons niet tegen. Het apparaat scoort ruim 17.000 punten in de multithreaded test, wat dik een kwart meer is dan de scores van de Minisforum-pc's met Ryzen 9-processors van de voorgaande generaties. Waar het verschil tussen de 5900HX en 6900HX op cpu-vlak miniem was, omdat ze beide gebaseerd waren op de Zen 3-architectuur, brengt de overstap naar Zen 4 dus een mooie prestatiewinst.
In de singlethreaded test komt het verschil ten opzichte van de Venus UM690 met Ryzen 9 6900HX-processor uit op exact tien procent. Daarmee moet de 7840HS de nieuwste generaties Intel NUC nog net voor laten gaan, maar is hij wel sneller dan de M2 Ultra-processor in de Mac Studio.
- Cinebench 23 - Multi
- Cinebench 23 - Single
In Geekbench 5 - Multi komt de Beelink GTR7 tekort om de Minisforum Venus NPB7 met Intels nieuwste processor te verslaan. Singlethreaded lukt dat juist wel. Alleen de Mac Studio blijft de mini-pc met AMD in dat scenario voor; Geekbench draait ontegenzeggelijk bijzonder goed op Apples eigen silicon.
- Geekbench 5 - Multi
- Geekbench 5 - Single
Gpu-tests: 3DMark
De Radeon 780M-gpu in de Ryzen 7 7840HS maakt gebruik van de nieuwe RDNA3-architectuur en is bovendien hoger geklokt dan zijn voorganger. Dat leidt tot een mooie prestatiewinst van tegen de twintig procent in de verschillende 3DMark-tests, waarmee AMD zijn voorsprong op Intels igpu's verder vergroot. In vergelijking met de RX 6600M-videokaart in de Minisforum Neptune HX90G stelt dit prestatieniveau echter nog altijd weinig voor.
- 3DMark Night Raid - Graphics
- 3DMark Fire Strike - Graphics
- 3DMark Time Spy - Graphics
Systeemtest: PCMark 10
De Beelink GTR7 7840HS doet het door de bank genomen prima in PCMark 10. In de Essentials-test eindigt hij als tweede, achter de NUC 13 Pro, terwijl hij er in de Productivity-test met de winst vandoor gaat. In de andere tests speelt de gpu ook een grote rol en moet de Beelink GTR7 alleen de Minisforum Neptune HX90G voor laten gaan.
- PCMark 10 Essentials
- Extended
- Productivity
- Digital Content Creation
- Gaming
Ssd-tests: PCMark Storage
Hoewel de Crucial P3 Plus absoluut gezien geen hardloper is, doet hij het in dit testveld meer dan prima.
Benchmarks: duurtest
De Beelink GTR8 7840HS vertoont een wat atypisch boostgedrag, als je dat afzet tegen de andere mini-pc's die we de afgelopen tijd hebben getest. Direct vanaf het begin mag de processor 65W verbruiken, meer dan de officiële 'configurable tdp' van 35-54W, wat een allcore-boostsnelheid van 4,5GHz mogelijk maakt. Daarbij loopt de temperatuur langzaam op tot iets onder de 80 graden.
In vergelijking met de Minisforum Venus UM690, waar een Ryzen 9 6900HX in zat, ligt het continuverbruik fors hoger. Die processor mocht weliswaar kort boosten tot 65W, maar werd al na enkele seconden beperkt tot 54W en na ruim een minuut zelfs tot maar 45W. De uiteindelijke kloksnelheid lag bij die processor daardoor ook aanzienlijk lager. De verhoging van de allcore-boostsnelheid, van pakweg 3,8GHz tot de 4,5GHz die we nu meten bij de 7840HS, is dan ook verantwoordelijk voor het grootste deel van de multithreaded prestatiewinst. Hetzelfde zagen we overigens bij de Ryzen 7000-processors voor de desktop; hogere prestaties die voor een deel werden behaald met hogere clocks en daarmee corresponderend een hoger stroomverbruik.
- Kloksnelheid
- Temperatuur
- Packagepower (verbruik)
Duurtest versus andere mini-pc's
Om de mini-pc's op dit punt te vergelijken, is onze Blender-duurtest ideaal, want die maakt de werkelijke impact op de prestaties duidelijk én werkt op Windows en macOS.
Het prestatieniveau van de Beelink GTR7 7840HS is heel constant, wat aansluit bij het boostgedrag dat we in de test hierboven al zagen. In de eerste twee runs is de Minisforum Venus NPB7 met een dertiendegeneratie-Intel Core-processor nog sneller, maar zodra die stopt met boosten, wint de AMD het met een straatlengte verschil. Van de mini-pc's in deze grafiek zijn alleen de Mac Studio's sneller, maar dat is gezien het enorme prijsverschil geen schande.
Energiegebruik, temperaturen en geluidsproductie
Naast de prestaties is natuurlijk ook van belang hoeveel stroom de Beelink GTR7 7840HS verbruikt, hoe warm de onderdelen worden en hoeveel geluid de ventilators produceren.
- Opgenomen vermogen - uit
- Opgenomen vermogen - idle
- Opgenomen vermogen - load
Het stroomverbruik wanneer uitgeschakeld is met 1,5W een beetje aan de hoge kant. Idle stijgt dat naar 7,5W, maar dat is in vergelijking met veel andere mini-pc's juist laag. Alleen de Mac mini met M2-soc doet het op dat punt nog een klasse beter. Onder belasting piekt het verbruik van de mini-pc op 100W.
De cpu-temperatuur blijft iets onder de 80 graden. Dat is redelijk normaal voor een mini-pc; alleen Intel laat de processors in zijn NUC's nog duidelijk warmer worden.
De Beelink GTR7 heeft twee gezichten als het op de geluidsproductie aankomt. Bij een relatief lage belasting is hij aan de stille kant; we meten nog geen 18dB in de WebXPRT 3-browsertest en 21dB tijdens PCMark 10 Express. Belast je de mini-pc echter voluit, dan gaan de ventilators flink aan het werk en loopt de geluidsproductie op tot 38dB. Dat is nog altijd geen enorme herrie, maar wel duidelijk hoorbaar. Dit is de voornaamste keerzijde van het hoge vermogen dat Beelink de AMD-processor laat opnemen.
Conclusie
De Zen 4-architectuur is een mooie stap vooruit, niet alleen voor de desktop, maar ook voor de mobiele chips die in mini-pc's worden gebruikt. Tijdens onze tests kwamen we regelmatig prestatiewinsten tussen de twintig en dertig procent tegen, zowel in cpu-benchmarks als in tests voor de geïntegreerde gpu. Net als bij de desktopversies hebben de hogere klokfrequenties daar een groot aandeel in, vooral bij applicaties die alle cores weten te belasten. Dat heeft tot gevolg dat het stroomverbruik toeneemt; de officiële maximum-tdp is verhoogd van 45 naar 54W en Beelink laat de cpu zelfs 65W verstoken.
In vergelijking met de nieuwste Intel-processor die in de onlangs geteste Minisforum Venus NPB7-pc zat, is de AMD-chip soms wat langzamer bij korte taken, maar sneller bij langdurige workloads. Het stroomverbruik volgt datzelfde pad; Intel verbruikt meer in bursts, AMD meer bij lange loads. De aansluitingen en prijzen ontlopen elkaar niet substantieel, dus beide opties zijn zonder meer competitief.
Het is wel opletten geblazen als je een mini-pc met zo'n nieuwe Zen 4-chip zoekt, want alléén voor dit soort mobiele processors hanteert AMD vanaf deze generatie een nieuwe naamgeving waarbij niet het eerste, maar het derde cijfer in de modelnaam de gebruikte cpu-core aangeeft. Een Ryzen 7 7840HS is dus een Zen 4-model, terwijl een Ryzen 7 7735HS nog gebruikmaakt van de vorige Zen 3-architectuur. Ideaal voor oem's die hun laptop met een oudere chip zo toch een vers modelnummer kunnen geven, maar ik vind dat het de duidelijkheid voor de consument niet bepaald ten goede komt.
Naast onze eerste kennismaking met de Ryzen 7000HS-serie, was dit ook de eerste keer dat we een mini-pc van het merk Beelink op de testbank hadden liggen. Dat is mij vrij aardig bevallen. De Chinese fabrikant heeft een stevig kastje in elkaar gezet, veel snelle poorten aangebracht en zowel voor- als achterop een 3,5mm-jack gemonteerd, een handigheid die andere mini-pc-makers wat mij betreft zo mogen overnemen. Hetzelfde geldt voor de vingerafdruklezer op de bovenkant, die biometrisch inloggen mogelijk maakt.
Toch ben ik ook een aantal minpunten tegengekomen tijdens de test. De magnetische stroomaansluiting trekt de aandacht, maar voegt functioneel niets toe en maakt vervangen, mocht dat ooit nodig zijn, een stuk complexer. Verder is de geluidsproductie een punt waarop Beelink kan verbeteren. Bij lichte belasting durf ik hem nog gerust stil te noemen, maar als je de cpu flink belast, wordt de mini-pc duidelijk hoorbaar. Nu moet het koelsysteem ook veel meer warmte wegwerken dan bij eerder geteste mini-pc's met een veel lagere cpu-tdp, dus als je een stil systeem prefereert, zou je het maximale verbruik van de processor kunnen terugschroeven, waarmee je natuurlijk ook wat prestaties inlevert. Tot slot had ik graag een iets modernere draadloosnetwerkkaart gezien, met bijvoorbeeld Wi-Fi 6E-ondersteuning.
Perfect is de Beelink GTR7 7840HS dus nog niet, maar als je een bijzonder krachtige mini-pc zoekt, verdient hij zeker een plekje op je shortlist.