https://www.dnb.nl/statis...verdeling-hypotheekmarkt/
Even een simpele rekensom
De Nederlandse
banken hebben gezamenlijk ongeveer 550.000.000.000 (550 miljard) aan hypotheken uit staan bij banken voor huishoudens! (bedrijven/farieken/enz/enz/enz zijn hier niet in meegerekend!).
Jij denkt toch niet serieus dat een handje vol bedrijven 2/3e van het Nederlands Binnenlands Product bezitten, waar ze bijna niks mee kunnen doen?

(803 miljard)
Er zijn twee soorten geld: Publiek geld (wat door de ECB wordt gedrukt/uitgebracht) en Privaat geld dat door banken is "gemaakt" door bijvoorbeeld een hypotheek te verstrekken.
Een bank kan bijvoorbeeld failliet gaan doordat ze verkeerde leningen uitgeven.
Versimpeld voorbeeld. Want er zitten natuurlijk kosten aan onderstaande die ik nu voor de grote cijfers even negeer:
Als ik jou 300.000 euro leen en daar staat de waarde van een huis tegenover, dan is dat voor mij redelijk veilig.
Zolang jij de hypotheek kan terugbetalen aan mij is er niets aan de hand. Dan heb ik het voorgeschoten en heb ik rente verdient. Klaar.
Mocht jij de hypotheek niet meer kunnen betalen, dan leg ik beslag op jouw huis, verkoop hem en klaar. Ik heb mijn 300.000 terug. Gedoe, maar geen financiële ramp voor mij.
Echter: Als ik jou 300.000 leen en de waarde van jouw huis is slechts 150.000 en jij kan het niet meer betalen, dan heb ik wel een probleem. Dan loop ik 150.000 mis.
De Lemon Brothers (die de kredietcrisis hebben getriggered) deelden veel te makkelijk slechte leningen uit. Er werd niet gecontroleerd of de woningen de waarde hadden enz. Of wel: In de VS konden veel mensen die een lening niet konden betalen een lening krijgen voor een pand wat het niet waard was.
Een bank, moet, net zoals ieder ander bedrijf, een sluitende administratie hebben.
Ik leen jou 300.000 euro. Dan zet ik op mijn balans '300.000 uitgeleend'. Mijn balans is dan 0. (-300.000 uitgeleend + 300.000 als 'uitstaande lening' = 0) (net zoals de waarde van een bedrijf niet veranderd als zij iets kopen. Ze kopen een computer van 2000 euro. Die zetten ze op de balans erbij. Ze schrijven die computer bijvoorbeeld af in 4 jaar. Dus ieder jaar wordt die computer 500 euro minder waard. (er zijn uiteraard ook andere constructies). Het bedrijf wordt ieder jaar 500 euro minder waard door die computer.
Een bank mag jou dus geld lenen, op de belofte/garantie dat jij het terug kan betalen. En om risico in te dekken zal een bank dus een waardegarantie willen hebben op dat onderpand. (taxatierapport enz.)
Er is overigens nog een andere interessante constructie die eventjes 'food for thought' geeft
Ik leen 10.000 euro bij een bank. Ik koop daar een machine voor. Degene bij wie ik die machine heb gekocht, zet dat geld op diezelfde bank. Jij leent 10.000 euro bij de bank.
Nu zijn dezelfde euro's twee keer uitgeleend. Er is dus op papier 20.000 euro in omloop, waar er maar 10.000 bestond. (10.000 op de bankrekening van de machine verkoper en 10.000 op jouw rekening). Jij koopt ook een machine bij die fabrikant. Nu staat er 20.000 euro op de rekening van die fabrikant, waar het slechts met 10.000 euro begon. Nu leent weer iemand anders 10.000. Er bestaat nu 30.000 euro. (enzovoorts)
Dit laatste is de reden van die 3%. Een bank moet altijd 3% van z'n totale waarde klaar hebben liggen. Zij mogen niets met dat geld doen. Dat moet er gewoon zijn. Voor het geval die machineverkoper ineens z'n 20.000 euro wil opnemen. De wet van de grote getallen dicteert dat dit systeem werkt, zolang niet iedereen tegelijk zijn geld wil opnemen, maar je snapt dat het ook heel fragiel kan zijn.