Raspberry Pi Foundation kondigt Raspberry Pi 5 met snellere soc en powerknop aan

De Raspberry Pi Foundation heeft de Raspberry Pi 5 aangekondigd. Dat apparaat heeft een iets andere formfactor dan de Raspberry Pi en een powerknop. Het apparaat wordt met een 27W-voeding geleverd, maar het energieverbruik is niet bekend. Het model gaat 60 dollar kosten.

De stichting zegt dat de nieuwe variant van de bekende singleboardcomputer in oktober van dit jaar uitkomt. De Raspberry Pi 5 is de opvolger van de Raspberry Pi 4, die in 2019 uitkwam. Opvallend is dat de Pi 5 een iets andere formfactor heeft, waarbij de ethernetpoort weer verplaatst is naar de plek waar die bij de Pi 3 ook al zat. De Pi 5 heeft echter andere peripherals zoals een USB-C-poort en twee micro-HDMI-poorten, waardoor gebruikers geen oude Raspberry Pi 3- óf 4-behuizingen meer kunnen gebruiken.

Opvallend aan de formfactor is ook dat de Pi 5 geen 3,5mm-poort meer heeft. De Raspberry Pi 5 heeft wel pads om zelf een composietvideo-uitgang te solderen, maar geen analoge audio: dat moet via HDMI. Ook is er in het nieuwe model voor het eerst een powerknop toegevoegd waarmee het apparaat kan worden in- en uitgeschakeld. Die knop gaat vergezeld met een ledlampje.

Snellere componenten

De nieuwe Raspberry Pi 5 is op bijna alle vlakken aangepast ten opzichte van de voorganger, de Raspberry Pi 4 die in 2019 uitkwam. Zo is de soc vernieuwd. De Broadcom BCM2712 heeft nu vier Arm Cortex A76-cores die op 2,4GHz lopen. De Pi 4 heeft ook vier cores, maar dat zijn tragere A72-cores op 1,8GHz. De nieuwe, snellere cores moeten veel betere prestaties leveren, blijkt uit een video met benchmarks die youtuber Jeff Geerling toonde. De cpu heeft ook een gedeeld L3-cache van 2MB en 512KB per kern aan L2-cache. Het model is, net zoals het vierde Pi-model, verkrijgbaar met 4GB of 8GB aan werkgeheugen. Dat is Lpddr4x-4267-ram.

Hoge snelheden en dito prestaties gaan meestal gepaard met hoger verbruik en hoewel de RPi 5 zonder koeling kán werken, raadt de maker een vorm van koeling aan. Er is, ook vanwege de formfactor, een nieuwe behuizing verkrijgbaar die actieve koeling heeft. Daarnaast is er een losstaande, actieve koeler beschikbaar. De hogere prestaties gaan gepaard met een hoger opgenomen vermogen: de aangeraden voedingsadapter levert 25W via een USB C-connector met PD. De Pi 5 biedt verder 802.11ac-wifi en zowel Bluetooth 5.0 als Bluetooth Low Energy.

Aansluitingen

De standaard poorten zijn gebleven: de Raspberry Pi 5 heeft vier USB A-poorten en een netwerkpoort. Twee van die USB-poorten ondersteunen snelheden tot 5Gb/s, terwijl de andere twee standaard USB 2.0-poorten zijn. De netwerkpoort is een gigabitpoort met ondersteuning voor PoE+, maar de daarvoor benodigde HAT komt pas later beschikbaar.

De twee micro-HDMI-uitgangen ondersteunen net als de RPi 4 beide 4K-video op 60fps. De twee aparte flexcableconnectors voor een webcam en DSI-uitgang van de RPi 4 zijn bij de 5 vervangen door twee universele connectors die beide geschikt zijn voor zowel een webcam of display.

De micro-SD-kaartlezer aan de onderkant is gebleven, maar is met SDR104-ondersteuning geschikt voor de veel snellere UHS-kaarten. Ook de 40pins-GPIO-header is uiteraard nog steeds te vinden op de Raspberry Pi 5. Nieuw is de connector die een enkele PCIe-lane beschikbaar maakt via een flatcable. Ook daarvoor is de benodigde adapter om PCIe-kaarten als videokaarten of een ssd aan te sluiten nog niet beschikbaar. Een adapter voor M.2-ssd's zou voor begin 2024 op de planning staan.

Interfaces

De snelle interfaces als PCIe en de geheugenbus worden op de BCM2712-soc aangesloten, maar de overige i/o, zoals de vier USB-poorten en de GPIO-header, zitten op een 'chiplet' aangesloten. Daarmee heeft de Raspberry Pi 5 een soort southbridge of chipset gekregen: de RP1. Die wordt op een ouder procedé geproduceerd dan de BCM2712. De soc wordt door TSMC op 16nm geproduceerd, terwijl de RP1 op 40nm gemaakt is.

Ook nieuw is de nieuwe power management-chip, of PMIC, de DA9091. Die levert niet alleen de stroom voor de BCM2712, maar heeft ook een real-time clock of RTC ingebouwd gekregen. Om die klok accuraat te houden, is een header voor een knoopcelbatterij naast de chip te vinden.

Raspberry Pi OS

Voor de Raspberry Pi 5 ontwikkelde het softwareteam van de Raspberry Pi Foundation een nieuwe versie van het Raspberry Pi OS. Dat besturingssysteem zou medio oktober beschikbaar moeten komen. Net als de Raspberry Pi 4 komen er ook van de Pi 5 twee varianten uit. Een daarvan heeft 4GB geheugen; dat model kost 60 dollar. Het andere model heeft 8GB geheugen en kost 80 dollar. De europrijzen zijn vooralsnog niet bekend, maar bij retailers als Kiwi Electronics staan de modellen in de winkel voor respectievelijk 69,99 en 92,95 euro. De Raspberry Pi Foundation heeft een overzicht van alle geautoriseerde wederverkopers van de Raspberry Pi 5 beschikbaar.

Reacties (197)

[vDorst]

Phoronix heeft al een linux benchmark op hun site staan. https://www.phoronix.com/review/raspberry-pi-5-benchmarks

[PhWolf]

Dat is een heel nette prestatiewinst voor een vrij marginaal prijsverschil van de Pi4. Komt natuurlijk wel nog de prijs van de actieve koeling bij (al was dat bij de 4 al geen overbodige luxe) plus mogelijk het extra energieverbruik.
Over dat laatste is nog wel wat onduidelijkheid, ik lees her en der (ook hier in de comments) dat het extra verbruik vooral gebruikt zou worden voor PD over USB. Maar wat is het verbruik van de 5 vergeleken met de 4 zonder extra aangesloten apparatuur? Daar ben ik wel benieuwd naar. Als de hogere prestaties samen gaan met meer verbruik vind ik dat wel jammer, want uiteindelijk is het geringe verbruik toch het mooie aan het platform.

[Madshark]

Tot zover lijkt het verbruik eigenlijk erg mee te vallen. Zelfs in wat zwaardere benchmarks is het verschil met de RPi4 eigenlijk niet zo heel erg groot, al had ik verwacht dat dit flink meer zou zijn gezien de 25watt voeding
1 watt op standby, 3 a 4 watt na starten Raspberry OS.
6 watt tijdens een synthetische sysbench CPU benchmark.

Zie https://youtu.be/9hYfQ7bR...Mk7t6SsXXGYHQohd&t=13m34s

[J_C]

De verhoogde power requirements komen onder andere door de veranderde controller waardoor er bv meer stroom door de usb poorten geleverd kan worden. (Heb hier zelf last van met de pi 4)

[analog_]

google says 12w voor de rpi5 en 8w voor rpi4 max cpu

[bzzzt]

Volgens de aankondigingsvideo is het stroomverbruik gemiddeld lager dan dat van de RPi4, maar kan de 5 een hogere peak load aan waarvoor een zwaardere voeding nodig is.

[TEAser_]

Niet dat 25 watt super hoog is.
Moet natuurlijk rekening houden dat de pi5 alleen dit gebruikt zodra je dus de volledige capaciteit gebruikt, mocht je power max van 15W willen zul je dit vast zo kunnen instellen.

[The Zep Man]

De Pi 5 heeft ook een aparte UART-connector (tussen de twee micro-HDMI aansluitingen). Dan hoeft die niet meer op de 40-pin connector gebruikt te worden. Drie pinnen, dus GND, TxD en RxD (waarschijnlijk niet in die volgorde). Wel jammer dat het een connector is en geen losse pinnen zijn. Dat wordt een adaptertje maken of kopen.

Gekeken naar de PCB komen er ook 1GB en 2GB-varianten uit. De officiële productpagina van de Pi 5 hint dat die later komen.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 juli 2024 14:46]

[Anoniem: 63072]

Het schijnt theoretisch zelfs mogelijk te zijn een 16GB versie te maken, als ik Jeff Geerlings kan vertrouwen en dat doe ik in deze.

[JBVisual]

Beetje zeiken binnen de formfactor, maar het is gewoon een 64-bit cpu, waardoor de hoeveelheid ram natuurlijk theoretisch nog aanzienlijk hoger ligt.

Of de CPU er geschikt voor is is een 2e, al zal Broadcom hun microcode wel geschikt moeten maken voor grote hoeveelheid ram.

D eBroadcom BCM2712 zal vast wel meer RAM dan 16GB kunnen aansturen is mijn vermoeden. Maar ik kan zo geen officiële gegevens hiervan terugvinden.

[MSalters]

Het is al jaren zo dat je niet kunt stellen "RAM = 2^bits in register". De 8086 had 16 bits registers en toch meer dan 64 kB. En het geldt ook élke 64 bits CPU. De registers zijn wel 64 bits, maar de virtual memory page table niet, en ook de hardware pinnen ontbreken.

Om je een idee te geven hoe het hardwarematig werkt: DDR5 heeft 3 bank bits, 3 chip bits, 17 row bits en 7 column bits, Elke combinatie addresseert 8 bytes/64 bits. (Dus de laagste 3 bits van een adres zijn niet gebruikt - het is niet byte-adresseerbaar). Alsnog kom je niet eens in de buurt van 64 bits.

[AJediIAm]

Dit is niet iets wat Jeff zelf heeft geconcludeerd, maar waar hij geruchten over heeft gehoord.

[Anoniem: 63072]

Jeff heeft het over betrouwbare/geinformeerde bron. Hij heeft goede contacten bij de RPi foundation, ik hecht wat meerd waarde aan zijn uitspraken als bijvoorbeeld een gerucht van MLID

[John Stopman]

Wel jammer dat de 40-pin connector niet color-coded is, toch een beetje een gemis naar mijn mening

[MachIII]

Dat is inderdaad een goeie, dat hadden ze meteen kunnen doen.

[smerko]

Lijkt er opdat het geen Power Delivery heeft. 5V op 5A is nogal ongebruikelijk. De meeste USB-C laders zijn beperkt tot 3A, waar de spanning dan ophoog gaat om toch bijvoorbeeld 60W te leveren. Alleen de 100W+ laders kunnen de 5A misschien leveren.

[langestefan]

De pi 5 heeft wel USB-PD, max 5.1V 5A. De officiële voeding gebruikt ook USB-PD, dus je kan er ook mooi je telefoon mee opladen.

5V/5A DC power via USB-C, with Power Delivery support

Bron: https://www.raspberrypi.com/products/raspberry-pi-5/

Voor de voeding geldt:

The USB-C PD Power Supply is also capable of delivering 3A @ 9V, 2.25A @ 12V, and 1.8A @ 15V to PD-compatible products, making it a good cost-effective power supply for many general-purpose, non-Raspberry Pi use cases.

Bron: https://www.sparkfun.com/news/8391

[Reactie gewijzigd door langestefan op 22 juli 2024 14:46]

[laurxp]

Het probleem is dat 5V 5A een optioneel profiel is in USB PD. Een voeding mág dat aanbieden, maar een apparaat is niet toegestaan om het te vereisen. De voeding is dus PD compliant, maar de Pi 5 zélf dus niet.

Een USB PD apparaat dat 25W nodig heeft (zoals dus de Pi 5) is verplicht om te werken op 9V 2.8A. Alle voedingen met een vermogen 25W of meer, zijn namelijk verplicht om 9V op ten minste 2.8A te kunnen leveren. 5A leveren op 5V is op geen enkel vermogen verplicht, zelfs een 100W voeding (die 20V 5A móet leveren) mag gewoon bewerkt zijn tot 3A op 5V.

Als een USB PD apparaat 25W nodig heeft mág het een voorkeur geven aan 5V 5A als de lader dat aanbied, maar het moet altijd werken op 9V 2.8A.

Zelfs PPS voedingen van flink meer dan 25W hoeven het niet aan te bieden. Een PPS voeding hoeft alleen meer dan 3A te leveren op 5V als deze een vermogen heeft van meer dan 60W, en om gegarandeerd 5V 5A te krijgen heb je een 100W PPS voeding nodig. En dan is het uberhaupt nog maar de vraag of de Pi 5 ondersteuning heeft voor PPS om dit te onderhandelen.

Oh, en een apparaat is uiteraard niet toegestaan om PPS te vereisen - het móet werken met een niet-PPS voeding. PPS is er alleen maar om efficiënter te kunnen werken en verliezen door meerdere voltage-omzettingen te voorkomen.

Hoe je er ook naar kijkt, ze hebben er met de Pi 5 dus een flink zooitje van gemaakt. In de praktijk komt het er eigenlijk op neer dat je dus gedwongen bent om de speciale voeding van Raspberry Pi te gebruiken.

[langestefan]

Klinkt duidelijk. Maar dit redeneer je op basis van de specificatie? Of heb je een bron die dit uiteenzet? Ik geloof je graag, maar het is nogal een complex verhaal.

[laurxp]

Inderdaad, te vinden op https://www.usb.org/document-library/usb-power-delivery .

Het is een document van 870 pagina's, maar vooral hoofdstuk 10 (Power Rules) is hier relevant. Ik heb dat onding vaak genoeg moeten doorspitten dat ik het meeste daarvan ondertussen uit mijn hoofd weet...

[langestefan]

Ik ben er doorheen gegaan. De RPI ondersteunt ook 5V, 3A in een 'low power' modus waarbij USB VBUS gelimiteerd wordt tot 600mA. Bij 5V, 5A wordt dit limiet opgeheven. Is dit wellicht waarom ze ermee wegkomen, omdat er dus geen 25W 'nodig' is?

Al met al is het dus wel zonde, zoals Jeff Geerling op zijn blog ook al zegt:

I should also note the official adapter lists 12V at 2.25A output as an option, so maybe some future Pi could take that and run with it, for increased compatibility with more USB-C PD adapters (5V at 5A is a rarely seen, though it's an option in the spec).

[Reactie gewijzigd door langestefan op 22 juli 2024 14:46]

[Christoxz]

Ondanks dat dat er staat, zijn het geen USB-PD specs.
Volgens de PD Spec mag 5 Volt maximaal 3A leveren, dus niet 5A, zie https://www.usb.org/document-library/usb-power-delivery

Of staat het er gewoon onduidelijk en ondersteund de Pi wel 9 & 12 volt, denk het niet..

[langestefan]

Op pagina 76 van de 3.1 spec staat dat het minimum voltage voor een 'programmeerbare power supply' (welke de pi gebruikt) 5A bij 5V is. Dus het is wel degelijk toegestaan.

[Christoxz]

maar de Pi is geen power supply, en werkt met een fixed voltage, en geen programmable supply?
Hoor graag als ik het fout begrijp.

[bzuidgeest]

We hebben het bij USB-PD over "intelligent power management"
Dus bord en power supply onderhandelen over wat er geleverd MAG worden en wat er geleverd KAN worden
In USB-PD heb je fixed voltage supply's en een aantal andere varianten zoals programmable supplies.
Het bord geeft aan wat het wil hebben en de power supply geeft aan of het dat kan leveren.

Sommige power supplies ondersteunen alleen een x aantal combi's en sommige zeggen ik ondersteun tussen deze en deze waarde (programmable).

Het is dus prima mogelijk dat een apparaat (een power gebruiker) onder usb-pd met een bereik aan voltages kan omgaan en die intern omzet (power regulator) naar wat het werkelijk nodig heeft naargelang hoe veel vermogen het denkt nodig te hebben.

Het vreemde hier is dat het lijkt alsof de foundation een fixed value kiest met waardes die alleen mogen onder het programmable model. Het is zoals heel veel rond USB een beetje onduidelijk.

[Reactie gewijzigd door bzuidgeest op 22 juli 2024 14:46]

[laurxp]

Het is zoals heel veel rond USB een beetje onduidelijk.

Zoals in bijna alle gevallen met onduidelijkheid rondom USB: de specificatie zélf is kraakhelder, alleen de fabrikanten kiezen er voor om deze te negeren.

Een apparaat van 25W moet kunnen werken op 9V 2.8A. Het mág de voorkeur geven aan 5V 5A om efficienter te werken als de lader dat profiel aanbied, maar het is niet toegestaan om 5V 5A als harde eis te hebben. Alle laders van 25W of meer moeten 9V op ten minste 2.8A kunnen leveren. Ze moeten ook (net als alle andere laders van 15W of meer) 5V 3A ondersteunen, en mógen 5V aan bieden op 3A tot 5A.

Het hele idee van USB PD is dat een lader altijd een apparaat kan voeden als de watt-rating van de lader gelijk aan of groter dan de watt-rating van het apparaat is. Het hele wereldje met optionele voltages & stroomsterktes en PPS bestaat puur en alleen maar om apparaten efficienter te kunnen laten werken, de gewone consument zou het compleet moeten kunnen negeren en altijd een werkende combinatie moeten krijgen. Helaas heb je dus bedrijven als de Raspberry Pi Foundation die dit aan hun laars lappen door apparaten te maken die zich niet aan de PD specificatie houden en het nodeloos moeilijk maken voor de consument....

[bzuidgeest]

Je hebt een punt natuurlijk. Maar ik vraag mij af of drie typen power supplies in die spec nou werkelijk nodig was. Lijkt mij dat programmeerbaar de hele lading kan dekken en met massa productie is dat het verschil niet in prijs.
Maar een van de onduidelijkheden is dus of de Pi foundation zich nou wel of niet aan de spec houd. Ze specificeren wellicht hun voorkeur om het simpel te houden. Dat wil niet noodzakelijk zeggen dat iets anders niet kan, zolang zoals jij zegt het wattage maar klopt. Op dat punt is de situatie nu onduidelijk.

[laurxp]

Het probleem daarmee is dat programmeerbare laders technisch een heel stuk complexer zijn. Het is geen kwestie van "hey, geeft me 13.5V" - het apparaat is in constante communicatie met de lader om minieme correcties uit te voeren aan het geleverde voltage en de stroomsterkte precies juist te beperken. Hierdoor kan een smartphone bijvoorbeeld de batterij direct aan de USB-C poort koppelen zonder dat daar nog complexe management- en conversie-chips tussen hoeven te zitten.

Vaste laders zijn echt vele malen eenvoudiger. Het hele PD communicatie gedeelte staat in feite compleet los van het voedingsgedeelte, waardoor je een PD lader kan maken door een relatief eenvoudige "domme" marker-chip aan een standaard off-the-shelf voedingsunit te koppelen. Je zou zelfs een lader kunnen maken door twéé voedingen te hebben, en de PD-chip een voltage-selectie te laten maken door een relais om te zetten! Het is dan ook niet heel bijzonder dat laders met vaste voltages de standaard zijn - zelfs massaproductie compenseert niet voor een PD chip die 50x zoveel logica nodig heeft.

De Pi Foundation heeft (ergens, in een comment die ik nu niet terug ga zoeken) laten weten dat de Pi 5 alleen werkt op 5V, de Pi 5 houd zich dus niet aan de standaard.

[bzuidgeest]

De Pi Foundation heeft (ergens, in een comment die ik nu niet terug ga zoeken) laten weten dat de Pi 5 alleen werkt op 5V, de Pi 5 houd zich dus niet aan de standaard.

Dat zou als het klopt (een comment is geen officieel statement) erg jammer zijn.

[laurxp]

Gevonden: https://www.raspberrypi.c...rry-pi-5/#comment-1594208

Het is een comment van een medewerker van de Pi Foundation die verantwoordelijk is voor de technische documentatie, dus redelijk betrouwbaar.

[langestefan]

Het gaat om de combinaties die de voeding ondersteunt, de pi ondersteunt en gebruikt gewoon 1 van die opties. Maar de voeding zelf kan meer.

[Reactie gewijzigd door langestefan op 22 juli 2024 14:46]

[Christoxz]

Ik heb het alleen niet over de voeding, maar de Pi zelf.

5V/5A DC power via USB-C, with Power Delivery support

[langestefan]

Zowel de pi als de voeding moeten voldoen aan de USB-PD spec.

[bzuidgeest]

Volgens de USB-PD standaard is op 5 volt 3A het maximum. Voor 5A zouden ze 20 volt moeten geven.

Dus wat in het artikel staat is wel vreemd. Een in de standaard niet voorkomende spec maakt dat ze dus geen USB-PD kunnen claimen en hoeveel adapters op de markt zullen deze afwijking aankunnen? Wat als een adapter 5A moet leveren en daar vervolgens netjes het bordje op 20v zet. Blaast je Pi dan op?

[langestefan]

Zie mijn antwoord hieronder, 5V 5A is wel degelijk toegestaan.

[bzuidgeest]

onder 2.9.2 lijkt het toegestaan, maar onder 2.9.1 niet. Welke volgt de Pi foundation zijn implementatie?

Ze hebben het over 5.1 volt en niet hoger. maar onder programmable supply mag je tot 20v en de onderhandeling als ik het vlug leest focust op de stroom niet de spanning.

Ik snap wel dat veel mensen dit verwarrend vinden.

[laurxp]

Het relevante gedeelte is de Power Rules in hoofdstuk 10.

TL;DR: Een lader die 5V 5A levert is toegestaan, een apparaat dat 5V 5A vereist niet. Voor 25W moet een apparaat werken op 9V 2.8A, hoewel het de voorkeur mag geven aan 5V 5A als dat beschikbaar is.

[bzuidgeest]

De subtiliteiten van specificaties. Het kan niet verwacht worden dat we die allemaal kennen. Gelukkig zijn er mensen met extra uitleg.

[laurxp]

Juist daarom is het belangrijk dat bedrijven zich aan de specificatie houden.

Als iedereen de specificatie volgt, is het voor de consument niet moeilijker dan "Is het watt-nummertje op de lader gelijk aan of groter dan het watt-nummertje op mijn apparaat?"

[langestefan]

Ik begrijp het ook niet helemaal, maar als ik zo in die tabel kijk lijkt het wel mogelijk. Wellicht kan iemand bij RPI foundation zelf dit verduidelijken...

[bzuidgeest]

Dat zou het beste zijn.

[Aerophobia1]

mijn Xiaomi usb 3 lader doet 120 watt.
heb er ook nog eentje liggen van 30 watt

[Freddy]

Ik vond op de website van Kiwi Electronics dat de RPi 5 5V en 5A nodig heeft, dus totaal 25 W. Of is dit een onbetrouwbare bron? Daarnaast denk ik niet dat je 25 W zonder koeling kan gebruiken dus misschien dat dit een absoluut maximum is.

[84hannes]

Daarnaast denk ik niet dat je 25 W zonder koeling kan gebruiken dus misschien dat dit een absoluut maximum is.

Gekke vraag, maar waarom eigenlijk niet? Vroeger had ik gloeilampen van 100W zonder actieve koeling. Die straalden natuurlijk wel bijna 4π sr warmte uit.

[Mijzelf]

De chips (en andere componenten) op de PI zouden de temperatuur van een gloeilamp niet overleven. Dus moeten ze het doen met een veel kleiner temperatuurverschil met hun omgeving, wat de warmteafgifte moeizamer maakt.
Je zou natuurlijk wel de omgevingstemperatuur kunnen verlagen om hetzelfde effect te krijgen. Ik denk dat bij -200*C die PI wel zonder actieve koeling kan.

[netgrazer]

Die RP1 southbridge levert ook genoeg power aan de USB poorten, die 25W max klopt inderdaad.

[John Stopman]

En beide poorten leveren gelijktijdig een doorvoersnelheid van 5Gb/s

Op de Pi 4 was dat nog 5Gb/s verdeeld over 2 poorten

Edit: link toegevoegd

[Reactie gewijzigd door John Stopman op 22 juli 2024 14:46]

[Capa]

Hij werkt ook met een 15 W adapter, maar dan heb je op je USB-poorten maar 600 mA beschikbaar.

Van hun eigen news post:

When using a standard 5V, 3A (15W) USB-C power adapter with Raspberry Pi 5, by default we must limit downstream USB current to 600mA to ensure that we have sufficient margin to support these workloads. This is lower than the 1.2A limit on Raspberry Pi 4, though generally still sufficient to drive mice, keyboards, and other low‑power peripherals.

The white 3-pin UK variant of the new Raspberry Pi 27W USB-C Power Supply, pictured with the cable tightly wrapped with a cable tie and the pins facing towards the viewer
For users who wish to drive high-power peripherals like hard drives and SSDs while retaining margin for peak workloads, we are offering a $12 USB-C power adapter which supports a 5V, 5A (25W) operating mode. If the Raspberry Pi 5 firmware detects this supply, it increases the USB current limit to 1.6A, providing 5W of extra power for downstream USB devices and 5W of extra on-board power budget: a boon for those of you who want to experiment with overclocking your Raspberry Pi 5.

[The Zep Man]

Ik vond op de website van Kiwi Electronics dat de RPi 5 5V en 5A nodig heeft, dus totaal 25 W. Of is dit een onbetrouwbare bron?

De officiële voeding voor de Pi 5 kan maximaal 27 watt leveren.

[jja2000]

25W is juist ja, maar dit gaat niet allemaal naar de processor. Wat de RPI Foundation bijvoorbeeld benoemd bij gebruik van lagere capaciteit adapters is dat ze de maximale amperage op de usb poorten verlagen.

Ik ga er van uit dat het een maximum stroom gebruik is van het hele systeem, inclusief alle chips op het bordje maar ook alle externe stroomvreters zoals PCIe apparaten, GPIO accessoires en USB apparaten.

[Tenocticatl]

Wat ik begreep is dat dat vooral te maken heeft met de stroom die alle IO kan trekken. De SoC is lust zelf ook wel meer, maar bij vorige modellen gebruikte die ook nooit het maximum van de aangeraden voeding. Ik denk dat je dus prima met minder toe kunt als je er niks op aansluit behalve de ventilator.

[Jeroen hofman]

@Freddy Het viel mij ook op, dat de RPi 5 5V en 5A nodig heeft
Op de adapter staat 5V 3Amp

[Luuk2015]

Zou het praktisch eigenlijk mogelijk kunnen zijn om de ethernetpoort standaard uit te rusten met PoE, of is dit alleen mogelijk met een externe Hat?

[jhhest]

Er zijn meerdere interviews geweest met eben upton waarom er bepaalde zaken juist wel of juist niet op zitten.

Kort gezegd komt het er op neer dat ze een aantal keuzes maken om een zo groot mogelijk publiek aan te spreken en het betaalbaar proberen te houden voor scholen en startende bedrijven.

In het apparaat heeft een imago voor de hobbyist thuis, maar het wordt gebruikt op basisscholen, hogescholen, uni's en bedrijven.

Tijdens de schaarste hadden ze het dubbel moeilijk, omdat niet leveren aan sommige bedrijven letterlijk kon beteken dat er binnen bepaalde bedrijven ontslagen zouden vallen. Aldus Eben Upton.

Overigens waren er ook opties om de compute modules op een board te zetten met andere aansluitingen( bijvoorbeeld dubbele ethernet poorten om een firewall te maken).

[Reactie gewijzigd door jhhest op 22 juli 2024 14:46]

[Señor Sjon]

De Pi4 was maar met moeite passief koel te houden. Heb er een bijna massief aluminium behuizing omheen als veredelde heatsink, maar alsnog wordt ie best warm. Actieve koeling schiet zijn doel voorbij met dit soort systemen imo.

[the_stickie]

Feit is dat gebruikers om meer performance vragen. Meer performance betekent bijna rechtlijnig meer vermogen en dus ook warmte.
Raspberry Pi's worden ook ingezet als pc, router/firewall en zelfs voor AI toepassingen. Dan is de roep om meer performance best begrijpelijk.
Maar dat is afaik niet waar de Pi mee gestart is. Ze zijn gestart als 'alternatief' voor de toen al populaire Arduino (en clones) met meer rekenkracht, ondersteuning voor een 'heel' OS (dus zonder RTOS), een hoop GPIO pinnen en flexibiliteit mbt de taal waarin je aan de slag wil. Door de SoC (tegenover de blote microcontroller), is het veel gemakkelijker allerlei randapparatuur in te zetten voor je (hobby-) project.
Zowel Arduino als Raspberry Pi (clones) evolueren mee met de (kost van) beschikbare hardware, dus het is begrijpelijk dat ze sneller worden. Ik ben het volledig met je eens dat actieve koeling niet strookt met de 'embedded' mentaliteit die ze eerder omarmden.

[Superstoned]

Rechtlijnig meer vermogen is niet helemaal waar, als je het verbruik gelijk zou limiteren tussen 3, 4 en 5 zou 5 nog beter presteren, vermoed ik. Het nieuwere productie process etc.

Maar ja, tegelijk, er zit meer/betere I/O op, daar kan een productie process niet zoveel voor doen. Alsnog zijn er ook daar wel efficiency verbeteringen behaald dus ja als je honderden MB's van SSD over het netwerk pompt - dat is iets wat de Pi3 gewoon 20x langzamer deed. Maar niet voor 20x minder energie verbruik.

Wat ik wil zeggen - totaal verbruik is inderdaad omhoog gegaan, maar dat gaat ook op voor efficiency. Je krijgt meer rekenkracht voor je stroom verbruik. Het lijkt me wel iets om mijn server systeem te vervangen, maar ik heb 8 (!) sata poorten nodig ;-)

Ik hoop wel dat er een passief profiel is, ofzo - zodat je de pi 5 nog steeds kan gebruiken in embedded situaties...

[the_stickie]

Dat is het hem net: een Pi die krachtiger wordt, dat is helemaal prima. Maar het hoeft geen homeserver alternatief te worden als je daarbij voordelen van energiezuinige toestelletjes overboord gooit (duidelijk door er een fan op te zetten). Ze zouden hun winst idd uit hun architectuur en productieproces moeten halen, en niet in een groter energiebudget.

[Superstoned]

Och ja je kunt hem lager klokken en nog steeds passief gebruiken. En dan presteert ie alsnog beter dan de pi 4. Dus zie het als een optie - langzamer klokken kan altijd.

[Cergorach]

Feit is dat gebruikers om meer performance vragen.

Maar het is ook een feit dat gebruikers vragen om meer efficiëntie en lager verbruik.

Er is dus geprobeerd beide tevreden te stellen en is het eigenlijk in beide gevallen niet gelukt om tevreden te stellen. RPi5 is zeker niet de snelste ARM SBC op de markt en zeer zeker niet de zuinigste. Wellicht de meest efficiënte?

Maar wat je nu ziet is dat een RPi Zero (2) W voldoet aan waar men vroeger een volle RPi voor nodig had. Kleiner, zuiniger, efficiënter.

[84hannes]

Actieve koeling schiet zijn doel voorbij met dit soort systemen imo.

Ik ben er van overtuigd dat er een markt is voor ARM-systemen met goede prestaties. Het is alleen niet dezelfde markt als waar de originele Raspberry Pi zich op richten; destijds heb ik wel eens uitgerekend hoeveel geld het maximaal aan electriciteit zou kosten op een Raspberry Pi continu aan te hebben staan. Dat was zo weinig dat ik geen moeite nam om hem uit te zetten. Dat is nu, door toegenomen verbruik én hogere electriciteitsprijzen, een ander verhaal denk ik.

[Rickkamminga]

Met wat vrienden zijn we bezig met een LEGO sorteermachine, de vorige Pi kon de beeldherkenning eigenlijk net niet aan met het tempo dat we wilden, waardoor we toch voor een desktop gegaan zijn. Deze nieuwe Pi zou het waarschijnlijk wel moeten kunnen trekken. Helaas wat te laat voor dit project, maar misschien voor de toekomst!

[cptjack]

Cool! Is er ergens meer informatie beschikbaar over dit LEGO sorteermachine project?

[terradrone]

Ik ben er niet zo in thuis; is een Nvidia Jetson niet meer geschikt voor machine learning?

[CyberJohn]

YouTuber Jeff Geerling heeft in zijn video ook een analyse van de firstparty koelingen;
https://youtu.be/nBtOEmUqASQ?si=yBkAKyIOEGRVTr63&t=618

In het kort, om het volledige uit de Pi5 te halen, heb je actieve koeling nodig. Er zit nu wel een PWM Fan header op het bordje.

[Reactie gewijzigd door CyberJohn op 22 juli 2024 14:46]

[leon0013]

Naast prijs was dit voor mij de reden om voor de 3B+ te gaan vorig jaar toen mijn originele model B de geest gaf. Ik heb er een passieve Alu heatsink op zitten en die wordt net aan iets meer dan handwarm. ( Pihole rapporteert temperaturen van 35-45, afhankelijk hoe warm het "buiten" is, ik draai alleen maar PiHole en Domoticz voor het uitlezen van m'n meter. )

Ook invoeden van voldoende energie kan een dingetje zijn(/worden).
Ik voed mijn Pi vanaf de USB poort van mijn router ( 5v 1.2a max) 25W is niet meer uit iedere willekeurige huis-tuin en keuken USB aansluiting te trekken.

[J2S]

Hangt ervanaf wat je er mee doet. Mijn pi 4's worden voornamelijk voor wat sensor metingen gebruikt en soms een burst data over het netwerk. Blijft rond 45°C.

[J_van_Ekris]

De Pi4 was maar met moeite passief koel te houden. Heb er een bijna massief aluminium behuizing omheen als veredelde heatsink, maar alsnog wordt ie best warm.

Ik doe met een open source project (open rowing monitor) hoogfrequente metingen (us range) met een passief gekoelde Raspberry Pi waarbij de CPU scaling gepind is op "performance". Vaak zit de Pi dan achterop een 7" touchscreen met ABS case, wel met koelvinnetjes er op en serieus ruimte houden in de case. Nooit serieuze problemen gehad of van de (100+) gebruikers gehoord, zelfs niet afgelopen zomer.

[langestefan]

Maar hij is wel efficiënter, dus je kan wellicht underclocken en dan gaat de efficiëntie nog verder omhoog. Dan kun je met passieve koeling hogere performance halen dan de pi4.

[Tenocticatl]

Ik vind 't wel jammer dat deze zich niet aan de USB PD standaard houdt: bij mijn weten mag je dan maximaal 3 ampère bij 5 Volt trekken (15 Watt dus). Je ontkomt bij deze dus niet aan de officiële lader als je dat volledige vermogen wil aanspreken. Ik had liever gezien dat ze dan naar een 9 of 15 Volt voeding waren gegaan, zodat iedereen standaardapparatuur kon gebruiken.

Extra rekenkracht is leuk. Ik wil m'n pi 3 servertje wel upgraden, maar ik ben er nog niet uit of ik dan deze wil of iets met de RK3588 er in.

[iCore]

Ik vind 't wel jammer dat deze zich niet aan de USB PD standaard houdt: bij mijn weten mag je dan maximaal 3 ampère bij 5 Volt trekken (15 Watt dus). Je ontkomt bij deze dus niet aan de officiële lader als je dat volledige vermogen wil aanspreken. Ik had liever gezien dat ze dan naar een 9 of 15 Volt voeding waren gegaan, zodat iedereen standaardapparatuur kon gebruiken.

5V/5A DC power via USB-C, with Power Delivery support - Bron

[laurxp]

Dat zegt in dit geval niks meer als "we spreken het PD protocol".

De Pi 5 houd zich niet aan de Sink Power Rules zoals beschreven in hoofdstuk 10 van de PD specificatie, want een apparaat dat 25W nodig heeft is verplicht om te werken op 9V 2.8A.

Een lader mag wel 5V 5A aanbieden en een apparaat mag daar de voorkeur aan geven als het beschikbaar is, maar het apparaat moet werken op 9V. De Pi 5 houd zich dus inderdaad niet aan de USB PD standaard.

[iCore]

Dat zegt in dit geval niks meer als "we spreken het PD protocol".

De Pi 5 houd zich niet aan de Sink Power Rules zoals beschreven in hoofdstuk 10 van de PD specificatie, want een apparaat dat 25W nodig heeft is verplicht om te werken op 9V 2.8A.

Een lader mag wel 5V 5A aanbieden en een apparaat mag daar de voorkeur aan geven als het beschikbaar is, maar het apparaat moet werken op 9V. De Pi 5 houd zich dus inderdaad niet aan de USB PD standaard.

Ah daar heb je gelijk, thanks voor de extra uitleg.

Wel apart want ze lijken de regels wel te snappen, de bijgeleverde officele voeding kan namelijk wel prima (ook) 3A @9V leveren

PMIC chip van de Pi5 = Renesas/Dialog DA9091 - Lijkt een custom chip

[darknessblade]

IDD. hopelijk hebben ze wel de USB PD protocol problemen opgelost.

Zelfs USB docks voor meerdere apparaten die tot 100W ondersteunen hebben niet het 5V/5A protocol.

[Dj Neo Ziggy]

€100 vind ik best veel voor een "ontwikkel" bordje. Het project begon zo leuk. De eerste Pi was rond de €40. Gelukkig zijn er genoeg alternatieven.

[sjimmie]

100 euro? ik zie 70 euro.

[Dj Neo Ziggy]

https://www.kiwi-electron.../raspberry-pi-5-8gb-11580

[amigob2]

Even afwachten hoe goed ze beschikbaar worden. Normaal zal dat geen probleem zijn , en dan gaat de prijs echt wel omlaag. die 91,41 Euro is natuurlijk ook geen 100 Euro en je kunt hem nog geen eens pre orderen. voor dat bedrag

[Smultie]

Normaal zal dat geen probleem zijn

Volgens mij is het al járen een drama met de levering van de Pi4.

[amigob2]

Dat kwam door componenten te kort, dat is nu niet meer het geval.

[bzzzt]

PSU en behuizing zitten er niet bij, dan ben je 26 euro verder dus ruim over de 100 euro.
Je kan natuurlijk voor de 4Gb versie gaan, zal ook vaak genoeg zijn.

[sjimmie]

je linkt naar de 8GB, er is ook een rpi met 4GB voor amper 7 tientjes.

[The Zep Man]

Er zijn nog steeds goedkopere Pi-varianten verkrijgbaar (ook voor minder dan de originele 35 EUR).

[langestefan]

De eerste pi kwam uit in 2012, het is nu 2023. Dus als je de inflatie er bij rekent valt het wel mee. Daarnaast is de 4GB versie maar 70 euro, dat is meer dan genoeg voor de meeste applicaties.

[Reactie gewijzigd door langestefan op 22 juli 2024 14:46]

[bzuidgeest]

Eigenlijk is het in dat landschap van ontwikkelbordjes nog steeds heel weinig.

Voor de Pi en ook nu nog zijn er veel duurdere ontwikkelbordjes.
Ze bieden zoals anderen al aangeven ook gewoon de andere generaties nog aan en die zijn goedkoper. Heel veel projecten hebben de power van de Pi5 niet nodig.
En als je toch alleen desktop dingen gaat doen dan ben je met een refurbished mini PC veel kosten/performance efficienter uit.

[- peter -]

Ik begrijp dat er nog 1 en 2 GB varianten komen, die meer richting de 40 gaan.

[YopY]

Dit is dan ook het nieuwste topmodel; als je een instapmodel wilt is er de Pi Zero (met wifi) voor minder dan 20 euro.

[Kol Nedra]

waar kun je die vinden voor dat bedrag?

[Videopac]

Nog steeds geen eMMC?
Verder vind ik passieve koeling voor sbc’s wel een enorm pluspunt.

[Pyronick]

Liever een standaard M2 M-key slot dan ingebouwde eMMC. Maar om voor een M2 nou een HAT te moeten hebben beperkt wel de opties om andere HATs te installeren.

Zal wel met de beperkte PCIe lanes te maken hebben?

[Reactie gewijzigd door Pyronick op 22 juli 2024 14:46]

[John Stopman]

De pcie versie en het aantal lanes is beperkt tot pcie 2.0 @ 1x speed (= 500MB/s). eMMC was leuk geweest, maar dan enkel in de vorm van een connector op de onderkant van de Pi 5: dan hadden wij een eMMC chip naar keuze op het bord kunnen prikken plus de mogelijkheid om het te vervangen door een nieuwe [grotere] module als het eenmaal versleten is. Een vaste chip op de Pi 5 had ons die optie niet gegeven en dan hadden we binnen een paar jaar met een onbruikbare eMMC chip gezeten, mits zwaar gebruikt

[Reactie gewijzigd door John Stopman op 22 juli 2024 14:46]

[DaCoTa]

Het lijkt erop dat PCIe gen3 ook (onofficieel) ondersteund wordt, zie de Jeff Geerling blog.

quote: https://www.jeffgeerling....ng-pcie-on-raspberry-pi-5

And the connection is certified for Gen 2.0 speed (5 GT/sec), but you can force it to Gen 3.0 (10 GT/sec) if you add the following line after:

dtparam=pciex1_gen=3

I did that in much of my testing and never encountered any problems, so I'm guessing that outside of more exotic testing, you can run devices at PCIe Gen 3.0 speeds if you test and they run stable.

[magnifor]

Wat heeft een Raspberry Pi nog voor nut als je voor min of meer dezelfde prijs op Marktplaats mini pc’s kunt aanschaffen? Veel krachtiger en komt alles meegeleverd (opslag, case etc).

[crazyboy01]

Omdat een Raspberry Pi niet écht bedoeld is om in te zetten als mini PC. Er zijn leuke projectjes mee mogelijk en dat is vaak fijner werken met zo'n bordje, en voor kleine serverachtige toepasinkjes is het vaak ook een betere keuze als je dat op Linux wilt gaan doen.

Overigens kan je natuurlijk geen nieuwprijzen vergelijken met prijzen op Marktplaats. Dan moet je ook de tweedehands prijs bekijken van een Raspberry Pi, of van allebei de nieuwprijzen pakken. De tweedehands prijzen van de Pi zijn tijdens en na corona wel wat gestegen, maar voor corona waren de 4B bordjes met 4GB ram wel eens rond de 30 euro te scoren, en de 2GB versies zelfs voor minder. Geen 60 euro...

[Reactie gewijzigd door crazyboy01 op 22 juli 2024 14:46]

[jhhest]

Wanneer je de pi ook als pc kan gebruiken haal je wat meer mensen over de streep om het ding aan te schaffen.

Krijg je je geavanceerde klipper niet aan de praat. Who cares, je hebt nog x aantal opties om het ding voor andere zaken in te zetten.

[crazyboy01]

Dat zeker. Die markt hebben ze ook wel geprobeerd met de Pi 400, maar Linux blijft gewoon lastig aanslaan onder de gewone mens. Opzich is die overigens wel ook nu al geschikt voor desktopgebruik voor mensen die de mogelijkheid (kennis) hebben om er als alternatief later iets anders mee te doen. Dat heb ik zelf ook een tijd gedaan.

Maar is niet echt hoofdzakelijk waarvoor je 'm zou aanschaffen. Waar een mini pc juist wel vaak aangeschaft wordt met dat doel en daar ook voor is gemaakt, juist met dat idee op de eerste plek. Dat is een beetje het ding.

[bantoo]

Compacter, minder stroomverbruik (normaliter), kan meer verschillende hardware op aangesloten worden.
Voor mensen die een Pi in een mini PC achtige rol gebruiken is het inderdaad niet echt een super product.

[jhhest]

Beetje hetzelfde als klagen dat je rode bestelbus niet zo hard rijdt als een Ferrari.

[jhhest]

Ik gebruik hem op het werk voor software development. Het was toen een betaalbaar en compact apparaat om headless in een kantoor weg te zetten. Ook draait er lokaal en pihole op en nog wat andere containers.

Makkelijk om dingen mee te leren, docker werkt er goed op, en voor een headless setup lijkt alles echt super te werken.

Dat zou je met een hp elitedesk ook kunnen. Toch was die toen iets duurder, meer stroomverbruik en toch wat lomper.

[Cergorach]

Je moet ook heel goed kijken wat je krijgt op MP voor die 'zelfde' prijs. Een €50 mini PC komt met even veel geheugen en afhankelijk van wat je draait zal het niet zo heel veel sneller zijn, wellicht op single core, maar niet op multicore. Waarom? We hebben het over 8+ jaar oude CPUs, die ook nog eens x10 meer stroom vreten, voor iets dat vaak 24/7/365 wordt ingezet is dat niet zo handig. Wat je aan de ene kant 'bespaart', gooi je aan de andere kant over de balk. Nog maar niet te spreken over de extra hitte in huis.

Daarnaast zit je nog eens met IOpins, die niet op die 2e hands mini PCs zitten. Waarvoor de RPi juist is gebouwd. Als je een desktop PC of een VM bak wil hebben, dan moet je inderdaad geen RPi nemen (ook al heb ik net een RPI400 aangeschaft) en is een degelijke miniPC een veel betere keuze. En dan zou ik het gros van de el cheapo mini PCs op MP niet degelijk willen noemen!

Net als RPi clusters, die zijn uitstekend om clustering te leren, maar niet zo een goed idee vanuit een kosten vs. performance vs. powerusage perspectief.