Staatshackers gebruiken steeds vaker living off the land-technologie bij hun aanvallen. Dat betekent dat hackers tools gebruiken die al op een pc staan. Verder blijkt Nederland een belangrijk land te zijn om aanvalsinfrastructuur te hosten, stelt de AIVD in zijn jaarverslag.
De Nederlandse Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst schrijft in zijn jaarverslag over 2022 dat Nederland 'doorlopend geconfronteerd wordt met digitale aanvallen'. Die komen uit Rusland en China, maar ook uit Iran en Noord-Korea. De AIVD zag dat 'verschillende landen met offensieve cyberprogramma's probeerden data te stelen in de (Europese) reis- en luchtvaartsector', maar de dienst geeft daar verder weinig informatie over. De AIVD waarschuwt verder voor de gevaren voor aanvallen op vitale infrastructuur, die de maatschappij ernstig kunnen ontwrichten. Die waarschuwing komt niet alleen van de veiligheidsdienst, maar ook van andere instanties, zoals al jaren van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid.
De AIVD merkt vooral op dat statelijke actoren steeds vaker gebruikmaken van 'living off the land'-methoden. Bij zo'n aanval worden tools misbruikt die al op een systeem staan, zoals PowerShell, om een aanval uit te voeren of bijvoorbeeld hogere toegangsrechten te krijgen op die systemen.
Het misbruiken van de Nederlandse ict-infrastructuur is volgens de AIVD een aantrekkelijke methode om aanvallen uit te voeren. Experts waarschuwen ook daarvoor al jaren. Nederland heeft veel goedkope, stabiele en kwalitatieve servercapaciteit die criminelen kunnen huren. Dat wordt vaak gedaan door hackers die een command-and-control-server willen opzetten.
Veel cyberdreigingen kwamen in 2022 van softwarekwetsbaarheden die al bekend waren. "Soms gaat het om kwetsbaarheden die nog maar net bekend zijn en waarvoor softwareleveranciers nog geen beveiligingsupdate hebben. Binnen enkele dagen blijken statelijke actoren in staat om zulke kwetsbaarheden te misbruiken. Maar het gaat ook om allang bekende kwetsbaarheden, waarvoor wel degelijk beveiligingsupdates beschikbaar zijn. Die heeft het slachtoffer dan nog niet geïnstalleerd."
De AIVD schrijft vorig jaar voor het eerst gebruik te hebben gemaakt van zijn bevoegdheid om kabels af te tappen. Die kabelinterceptie is vastgelegd in de Tijdelijke wet cyberoperaties, die een opmaat moet vormen voor een aanpassing van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. In het jaarverslag noemt de AIVD die wet, die volgens de dienst niet meer voldoet. De AIVD pleit voor aanpassing van die wet, maar in dit geval voornamelijk vanwege de zogenaamde gerichtheidsvereiste, die voorschrijft wanneer de dienst kabelverkeer mag onderscheppen.