In de afgelopen week kwam in het nieuws dat verschillende partijen in de Nederlandse Tweede Kamer een verbod op lootboxes willen, zoals in België al het geval is. In bijna 450 reacties lieten jullie duidelijk verschillende meningen horen.
De hoogste algemene bestuursrechter besloot in maart dat een eerdere dwangsom voor EA, in het kader van de Ultimate Team-lootboxes in de voetbalgame FIFA, ten onrechte was opgelegd. Volgens de rechters waren de lootboxes niet in strijd met de huidige Nederlandse gokwet. Een hele reeks partijen, samen ruim goed voor een meerderheid in de Tweede Kamer, wil daarom de wetgeving aanpassen.
Goede stap, maar Europees regelen heeft de voorkeur
Diverse tweakers juichen het plan voor een verbod op lootboxes toe, zoals Sandor_Clegane, ItsNotRudy en batjes. Vooral het gokelement wordt veel genoemd als reden waarom een verbod op zijn plaats zou zijn. Laatstgenoemde tweaker tekent daar wel bij aan dat het mooi zou zijn om de wetgeving in Europees verband te bepalen. Ook Noitisnt en Oppernerd zien meer in Europese wetgeving, omdat alleen de Benelux niet groot genoeg is om game-uitgevers te beïnvloeden.
In België is de wetgeving, of in elk geval de interpretatie daarvan door de Kansspelcommissie, al strenger dan in Nederland. In plaats van de game aanpassen, kiezen sommige uitgevers er echter voor om een spel helemaal niet uit te brengen in de Benelux. Onder andere Xijaru vreest ervoor dat strengere wetgeving betekent dat nog meer games niet langer uitkomen in onze regio. Citroen ziet het zo'n vaart niet lopen, terwijl Zwendel en Byron010 wijzen op games die slechts delen van het spel voor Nederland en België hebben uitgeschakeld, zoals de lootboxes in World of Tanks en CS:GO.
Waarom verschilt dat zo? We vragen het aan Joris Jansen, die de juridische ontwikkelingen rondom lootboxes voor Tweakers op de voet volgt.
Waarom brengen sommige uitgevers games nu helemaal niet uit in de Benelux?

Joris: "In Nederland en met name België wordt een relatief streng beleid gevoerd ten aanzien van lootboxes. De Belgische Kansspelcommissie hanteert de lijn dat ze onwettig zijn als ze gekocht kunnen worden met geld en als toeval een rol speelt bij het verkrijgen van de inhoud. Daardoor verschijnen vooral veel free-to-play games niet in België. In Nederland werd er ook gehandhaafd, getuige de eerdere dwangsom waar EA mee te maken kreeg. Maar inmiddels is de situatie in Nederland wat troebel. In Nederland is een lootbox pas een kansspel als de virtuele inhoud is te verhandelen tegen echt geld. Dat is lang niet bij alle games het geval. Daar komt bij dat in het specifieke geval van FIFA Ultimate Team is geoordeeld dat het geen losstaand gokspel is, omdat het onderdeel is van het behendigheidsspel FUT. Zo'n redenering zou voor meer games met lootboxes op kunnen gaan."
"In Nederland is er dus meer mogelijk en zijn lootboxes in bepaalde omstandigheden legaal, maar voor zover uitgevers de Benelux niet als één markt beschouwen, zal er veelal sprake zijn van koudwatervrees. De eerdere dwangsom zal men niet zijn vergeten en uitgevers zullen waarschijnlijk niet het risico willen lopen van juridische procedures. Vermoedelijk hebben ze ook geen zin om alle juridische finesses uit te zoeken en daar komt bij dat de Nederlandse markt voor uitgevers wellicht ook niet groot genoeg is. Dan kiezen ze kennelijk liever voor zoveel mogelijk zekerheid en wordt de Belgische lijn gevolgd."
Hypocriet en betuttelend
Andere tweakers vinden het plan voor een verbod op lootboxes helemaal niks. DakotaVosselman maakt de vergelijking met onlinecasino's, die sinds oktober vorig jaar zijn gelegaliseerd en waarvoor sindsdien massaal reclame wordt gemaakt. Tweaker dwwolf vindt het maar hypocriet dat ruilkaartjes wel toegestaan zijn, al wijst R4gnax erop dat het verslavende effect daarbij veel minder aanwezig is. Ict-jurist Arnoud Engelfriet zegt dat hij de Nederlandse Kansspelautoriteit heeft gevraagd of bijvoorbeeld Pokémon-kaarten als kansspel gezien worden. Dat zou 'goed mogelijk' zijn, maar doordat er geen signalen zijn van verslaving of hoge geldbedragen, krijgt dat geen prioriteit.
Tweaker tyrunar snapt wel waarom er over een verbod wordt nagedacht, maar is het er niet mee eens. Hij vindt dat ouders beter op hun kinderen moeten letten in plaats van dat de overheid een verbod invoert. 33dgrff is het daar helemaal mee eens, maar Martin.Air en ItsNotRudy werpen tegen dat het lang niet altijd om minderjarigen gaat. Bovendien zijn wel meer zaken specifiek voor minderjarigen verboden, waarbij we niet (alleen) vertrouwen op de verantwoordelijkheid van de ouders, betoogt ItsNotRudy.
Tot slot pleit batjes voor regulatie. Deze tweaker vindt vrijheid om te kiezen wat je doet, ook al is dat objectief gezien slecht voor je, erg belangrijk. Door het te reguleren houd je zicht op verslaafden en heb je minder grote maatschappelijke problemen dan bij een verbod, zegt batjes.
Is er zicht op Europese regelgeving omtrent lootboxes?
Joris: "Toevallig werk ik net aan een artikel hierover dat zeer binnenkort online komt, maar ik kan wel alvast een tipje van de sluier oplichten. Het blijft tot nu toe vooral bij niet-bindende, algemene aanbevelingen vanuit de Europese Commissie en oproepen zoals die van de Noorse consumentenorganisatie en twintig andere Europese organisaties die voor regulering pleiten. Dit soort initiatieven en een mogelijk strenger afdwingbaar beleid in Nederland kunnen wellicht als voorbeelden dienen voor andere landen, maar gokken is nou net een beleidsterrein waarop de EU nauwelijks bevoegdheden heeft."
Wat vind jij?
Verbod op lootboxes, een goed idee?
Partijen die samen een ruime meerderheid in de Tweede Kamer hebben, willen de wet aanpassen om lootboxes in games te verbieden.
- Ja, liever vandaag dan morgen
- 40,7%
- Ja, maar wel liever in Europees verband
- 36,4%
- Nee, gamers moeten zelf kunnen kiezen of ze dat willen
- 10,8%
- Nee, pak eerst maar eens het 'normale' online gokken aan
- 8,5%
- Nee, er is niets mis met een fijne lootbox
- 1,9%
- Ik heb een genuanceerdere mening, en laat die achter in de comments
- 1,7%