Verschillende fabrikanten hebben hun eerste moederborden met Z690-chipset aangekondigd. Deze bieden ondersteuning voor de op woensdag onthulde Intel Alder Lake-desktopprocessors. De eerste Z690-moederborden verschijnen op 4 november, tegelijk met de eerste Alder Lake-chips. Er zijn nog geen prijzen bekend.
Het Z690-platform: DDR5 en PCIe 5.0
De komende moederborden zijn gebaseerd op Intels nieuwe Z690-platform, dat onder andere ondersteuning biedt voor PCIe 5.0. Intel Alder Lake-cpu’s beschikken zelf over zestien PCIe 5.0-lanes en vier PCIe 4.0-lanes. De processors bieden ook officiële ondersteuning voor dual-channel DDR4-3200- of DDR5-4800-geheugen. Fabrikanten brengen verschillende Z690-moederborden met DDR4- of DDR5-ondersteuning uit. Er zijn vooralsnog geen borden aangekondigd die met beide geheugenstandaarden overweg kunnen.
De Z690-chipset heeft maximaal twaalf extra PCIe 4.0-lanes, die bijvoorbeeld ingezet kunnen worden voor ssd’s. De Z690-chipset biedt verder ondersteuning voor maximaal vier USB 3.2 Gen 2x2-poorten met doorvoersnelheden van 20Gbit/s en tien USB 3.2 Gen 2-aansluitingen met snelheden tot 10Gbit/s. De chipset ondersteunt ook maximaal acht SATA 3-poorten.
Z690 heeft verder geïntegreerde ondersteuning voor Wi-Fi 6E-ondersteuning, hoewel dat niet wil zeggen dat alle Z690-moederborden wifi bieden. Fabrikanten moeten daarvoor namelijk ook een extra chip op het moederbord integreren. Datzelfde geldt voor Thunderbolt 4; deze standaard wordt ondersteund door de Z690-chipset, maar niet alle Z690-moederborden beschikken over dergelijke Thunderbolt-poorten.
ASRock: dertien Z690-moederborden
ASRock komt met dertien moederborden in zijn Z690-line-up. Het hoogst gepositioneerde model daarvan is wederom de Taichi. De Z690-variant in deze serie beschikt over twee x16-slots die gebruik kunnen maken van PCIe 5.0, naast een PCIe 4.0 x16- en een PCIe 3.0 x1-slot. De Z690 Taichi ondersteunt daarnaast DDR5-geheugen met een overklok tot 6400MT/s. Dit ATX-moederbord beschikt verder over twee USB 4.0-connectors van het type C met Thunderbolt 4-ondersteuning, naast Wi-Fi 6E.
De Z690 Taichi, PG Velocita en Steel Legend van ASRock
In de lagere segmenten komen ASRock onder andere met een nieuwe Z690 Steel Legend, Z690 Extreme, PG Riptide en Velocita, een Z690 Pro RS, Z690M-ITX, en verschillende Phantom Gaming-modellen, waaronder Micro-ATX- en Mini-ITX-modellen. Al deze moederborden ondersteunen DDR4-geheugen, hoewel er ook een DDR5-variant van de Z690 Phantom Gaming 4 beschikbaar komt. Van de Steel Legend en Extreme komen ook Wi-Fi 6E-modellen uit.
Van alle Z690-moederborden die ASRock uitbrengt, ondersteunt alleen een Z690M Phantom Gaming 4 geen PCIe 5.0. Datzelfde moederbord ondersteunt enkel gigabit-ethernet. De rest van ASRocks aanbod biedt een PCIe 5.0 x16-slots en 2,5Gbit/s-ethernet. Bij enkele gamingmoederborden levert ASRock daarnaast een gpu-houder, die aan de rechterkant van het moederbord kan worden vastgeschroefd en ondersteuning biedt voor grote en zware videokaarten.
De Z690 Xtreme, Phantom Gaming-ITX/TB4 en PG Riptide
ASUS: ROG Maximus, Strix, TUF, Prime en ProArt
Ook ASUS introduceert verschillende Z690-moederborden, die zijn verdeeld over verschillende series. ASUS gebruikt dit jaar niet langer Romeinse cijfers in zijn ROG Maximum-serie. Normaliter zou deze generatie Maximus-moederborden bekend komen te staan als ROG Maximus XIV, maar ASUS heeft ervoor gekozen om deze borden enkel aan te duiden met 'Maximus Z690'.
Het bedrijf introduceert vijf moederborden in diezelfde serie, waaronder twee Maximus Z690 Extreme-varianten. Alle Maximus Z690-moederborden ondersteunen enkel DDR5 en beschikken over PCIe 5.0. Opvallend is dat de Extreme- en diens Extreme Glacial-waterblokvariant beschikken over een geïntegreerd M.2-slot met PCIe 5.0-interface; Z690 ondersteunt dat niet officieel. De overige ROG Maximus Z690-borden ondersteunen alleen PCIe 5.0-ssd's via een externe uitbreidingskaart.
De ROG Maximus Z690 Extreme Glacial, Extreme, en Hero
In de iets lager gepositioneerde ROG Strix-serie voor gamers brengt ASUS ook vijf moederborden uit. Het bedrijf komt onder andere met een Strix Z690-A D4 met DDR4-ondersteuning. De Strix Z690-E, -F, -G en -I worden standaard geleverd met DDR5-slots. Die laatste, de Z690-I, heeft een mini-ITX-formfactor en biedt opvallend genoeg twee geïntegreerde M.2-slots, die bovenop elkaar zitten geplaatst met een soort dubbeldekkerkoeler. Tegelijkertijd zitten de SATA- en frontpaneelheaders op een kleine uitbreidingskaart.
ASUS voorziet enkele ROG Maximus- en Strix-moederborden daarnaast van een 'PCIe Q-Release'-knop. Dat moet het gemakkelijker maken om videokaarten uit een moederbord te halen wanneer er een grote luchtkoeler is geïnstalleerd.
ASUS brengt een Z690-Plus en een Z690-Plus Wi-Fi uit in zijn TUF Gaming-serie. Die moederborden ondersteunen DDR4 en krijgen 2,5Gbit/s-ethernet en Wi-Fi 6. Van een Prime Z690-P introduceert ASUS maar liefst vier varianten, die verschillen qua DDR4- of DDR5-geheugen en wifiondersteuning. Tot slot introduceert de fabrikant een ProArt-moederbord die bedoeld is voor creators en onder andere 10Gbit/s-ethernet en Thunderbolt 4 ondersteunt.
De Strix Z690-E, Strix Z690-I, TUF Gaming Z690-Plus en Prime Z690-A
Gigabyte: Aorus, UD en Gaming X
Het gros van Gigabytes Z690-line-up bestaat uit Aorus-moederborden, die zijn gericht op gamers. De hoogst gepositioneerde Z690 Aorus Xtreme en Aorus Master bieden DDR5, Thunderbolt 4- en Wi-Fi 6E-ondersteuning, naast 10Gbit/s-ethernet via een netwerkkaart van Aquantia en 2,5Gbit/s-ethernet met een Intel-nic. Diezelfde moederborden ondersteunen vier M.2-ssd's met een PCIe 4.0-interface. De Xtreme heeft een uitgebreider vrm-ontwerp.
De Gigabyte Aorus Z690 Xtreme, Master en Elite DDR4
Verder toont de fabrikant een Z690 Aorus Ultra, Aorus Pro, en Aorus Pro DDR4. Die bieden allemaal vier M.2-slots, 2,5Gbit/s-ethernet en USB 3.2 Gen 2x2-poorten. Gigabyte introduceert ook vier lager gepositioneerde Aorus Elite-moederborden, die variërend DDR4- of DDR5-ondersteuning bieden en Wi-Fi 6 ondersteunen, en een Z690I Aorus Ultra DDR4 met mini-ITX-formfactor.
Gigabyte noemt ook een Gaming X-moederbord met DDR4 en verschillende Ultra Durable-borden, met DDR4- of DDR5-slots en optionele wifiondersteuning. Alle Gigabyte-moederborden ondersteunen 'Q-Flash Plus', waarmee de bios geüpdatet kan worden zonder dat er een cpu, geheugen of videokaart geïnstalleerd dient te zijn.
Voor creators introduceert Gigabyte tot slot een Z690 Aero-serie. De Z690 Aero D krijgt daarbij DDR5, 10Gbit/s-ethernet en 2,5Gbit/s-ethernet, Wi-Fi 6E, twee PCIe 5.0 x16-slots en vier M.2-slots met een PCIe 4.0-interface. Dit moederbord krijgt daarbij een wit ontwerp en relatief grote heatsink. Het bedrijf brengt ook twee Aero G-modellen uit, respectievelijk met DDR5 en DDR4. Die Aero G-varianten ondersteunen vier M.2-PCIe 4.0-ssd's en Wi-Fi 6.
De Gigabyte Gaming X, Aero D en Aero G
MSI: MEG, MPG, MAG en Pro
Ook MSI verdeelt zijn Z690-moederborden over vier verschillende series. Het bedrijf toont onder andere verschillende MEG Unify-moederborden, die een zwart ontwerp zonder rgb's hebben. Die moederborden zijn volgens MSI gericht op overklokkers. MSI komt ook met een mini-ITX-variant van de Z690 Unify. Deze Unify-borden krijgen Thunderbolt 4-poorten, USB 3.2 Gen 2x2-connectors en DDR5-6666-ondersteuning. In dezelfde MEG-serie toont het bedrijf een Z690 ACE, die eveneens DDR5 op 6666MT/s ondersteunt en twee Thunderbolt 4-connectors biedt. MSI meldt daarbij dat dit model beschikt over vijf M.2-slots, waarvan er vier PCIe 4.0 ondersteunen.
De MSI MEG- en MPG-series
In de MPG-serie introduceert MSI een Carbon-, Force- en Edge-moederbord. Van de Edge komt een DDR4-variant, de rest komt alleen beschikbaar met DDR5-slots. De MPG Carbon en MPG Force krijgen op hun beurt vijf M.2-slots en twee x16-slots die PCIe 5.0 ondersteunen, terwijl de Edge-varianten plaats bieden voor vier M.2-ssd's en een PCIe x16-slot heeft. Van de Carbon komt daarnaast een EK X-variant, met geïntegreerd waterblok van EKWB.
De MAG-serie bestaat uit een Tomahawk Wifi, Tomahawk Wifi DDR4 en een Z690 Torpedo, die allemaal beschikken over USB 3.2 Gen 2x2-poorten en vier M.2-slots. Opvallend is dat de Tomahawk-variant met DDR5 ondersteuning biedt voor Wi-Fi 6E, terwijl het DDR4-model alleen Wi-Fi 6 ondersteunt. Het bedrijf noemt verder verschillende modellen in een lager gepositioneerde Pro-serie, die eveneens beschikken over vier M.2-slots. Alle MSI-moederborden ondersteunen 2,5Gbit/s-ethernet via een Intel I225-V-nic, met uitzondering van een Z690-P, die 2,5Gbit/s-lan met een Realtek 8125B-nic biedt.
De MSI Z690 MAG- en Pro-series