De Nederlandse politie heeft bijna 280.000 camera's opgenomen in de Camera In Beeld-database. Daarvan is het overgrote merendeel van bedrijven. Er staan 44.000 particuliere camera's in de database. Publieke camerabeelden worden gemiddeld langer bewaard dan wettelijk toegestaan.
Dat meldt de politie op basis van een verzoek op de Wet openbaarheid van bestuur van VPNgids, dat eind 2019 ook al de cijfers opvroeg van openbare beveiligingscamera's. De politie verstrekt cijfers over hoeveel camera's in de Camera in Beeld-database zijn opgenomen en wat de verdeling is tussen camera's van particulieren, bedrijven en de overheid. Op de peildatum van 1 mei van dit jaar waren er 278.988 camera's geregistreerd bij de politie. Daarvan waren er 44.016 van particulieren en 215.553 van bedrijven. Particulieren hebben gemiddeld 2,25 camera's aangemeld via het programma, schrijft de politie, wat betekent dat 19.562 Nederlanders zich hebben aangemeld bij het systeem.
Er staan ook 19.419 publieke camera's in het systeem. Dat zijn bijvoorbeeld camera's van gemeenten of camera's die in het verkeer worden gebruikt. Het gaat onder andere om 923 camera's die bij A- en N-wegen hangen.
begin 2021 | eind 2019 | |
Particuliere camera's | 44.016 | 26.690 |
Bedrijfscamera's | 215.553 | 184.618 |
Overheidscamera's | 19.419 | 17.222 |
Totaal | 278.988 | 228.530 |
Het totale aantal camera's in de database stijgt snel. Begin 2019 waren dat er nog 200.000, eind 2019 al bijna 229.000 en nu dus 280.000. Dat betekent dat er maandelijks gemiddeld 2758 camera's worden aangemeld in de database. Volgens de politie gaat het om een maandelijkse groei van zo'n 400 particuliere camera's. De politie roept op ook deurbellen met camera's aan te melden. Tweakers vroeg cijfers op over de verhouding videodeurbellen en beveiligingscamera's van particulieren, maar dat onderscheid maakt de politie niet in zijn cijfers, dus die aantallen kon de politie niet verstrekken.
Het valt op dat de bewaartijd van beelden van de publieke camera's langer is dan die van particuliere camera's en mogelijk zelfs de wet overtreedt. Particulieren en bedrijven bewaren camerabeelden gemiddeld 21 dagen. Bij beelden van de overheid gaat het om 38 dagen. Dat is langer dan toegestaan. De politie verwijst zelf naar zijn eigen regels, waarin staat dat camerabeelden maximaal 28 dagen mogen worden bewaard. Ook de Autoriteit Persoonsgegevens noemt een maximale bewaartermijn van vier weken voor camerabeelden 'van de politie'. Wel moet daarbij worden opgemerkt dat de camera's in Camera In Beeld dus niet van de politie zelf zijn. De politie schrijft dat zij geen verantwoordelijkheid heeft over de camera's: "Het betreft hier camera's van externe partijen waar de politie geen zeggenschap over heeft."
Top tien gemeenten met geregistreerde camera's | |
Amsterdam | 29622 |
Rotterdam | 16159 |
Haarlemmermeer | 7415 |
Den Haag | 6111 |
Nijmegen | 5816 |
Den Bosch | 5811 |
Arnhem | 5771 |
Amersfoort | 5208 |
Utrecht | 5154 |
Eindhoven | 4240 |
Het gaat niet om alle camera's die in Nederland actief zijn, maar alleen om camera's die zijn aangemeld bij het politiesysteem Camera In Beeld. Dat is een database waar Nederlanders kunnen doorgeven dat zij een beveiligingscamera of bijvoorbeeld een slimme deurbel rondom hun huis hebben hangen. De bedoeling is dat de politie bij een misdrijf in de wijk snel kan opzoeken waar mogelijk beelden zijn gemaakt door burgers. Eventueel kan de politie die gegevens ook vorderen. Met het systeem kan de politie achterhalen van wie de camera's zijn, wat ze vastleggen, wat de beeldkwaliteit is en hoe lang gebruikers de beelden bewaren. Niet bekend is hoe vaak beelden van particulieren opgevraagd worden. "Door Camera in Beeld wordt niet geregistreerd hoe vaak camerabeelden worden opgevraagd bij particulieren. Dat is geheel afhankelijk van, al dan niet plaatselijke, onderzoeken", laat de politie weten.
Het wob-verzoek gaat niet in op de effectiviteit van Camera In Beeld. Er staat bijvoorbeeld niet in bij hoeveel onderzoeken gebruik is gemaakt van camera's of hoeveel verdachten daarbij zijn opgepakt. Camera In Beeld is niet onomstreden. In 2019 bleek al uit onderzoek van Tweakers dat verschillende Nederlandse gemeenten digitale deurbellen uitdeelden aan burgers om de veiligheid op straat te vergroten, onder voorwaarde dat de deelnemers van die pilot hun deurbel zouden aanmelden bij Camera In Beeld. De effecten daarvan bleken nihil. Ook is de kritiek dat Camera In Beeld kan stimuleren dat camera's op de openbare weg worden gericht, terwijl dat tegelijkertijd volgens de privacywetgeving niet zomaar mag.
Niet alle camera's in de Camera In Beeld-database maken beelden van de openbare weg, schrijft de politie. Zo kan bijvoorbeeld een winkel aangeven tien camera's te hebben, waarvan er slechts een de weg filmt. "Daardoor zijn de juiste gegevens ten aanzien van het begrip 'zicht op de openbare weg' niet uit het systeem te genereren", schrijft de politie.