SpaceX-testraket ontploft bij landing na succesvolle lancering

SpaceX heeft naar eigen zeggen een succesvolle lancering uitgevoerd met zijn Starship SN8-prototype. De testraket lijkt de belangrijkste doelstellingen te hebben gehaald, al was er sprake van een explosie bij de verticale landing van de raket.

SpaceX-topman Elon Musk laat op Twitter weten dat alle data die nodig was, is verzameld. Daarbij erkent hij dat er iets mis ging bij de landing. Volgens Musk was er sprake van een lage druk in de tank tijdens het ontsteken van de motor voor het afremmen voor de landing. Dat leidde ertoe dat de raket een te hoge snelheid had tijdens het raken van het landingsplatform, waarbij Musk de term rapid unplanned disassembly bezigt, waarmee hij op de explosie doelt. Die explosie vond plaats 6 minuten en 42 seconden na de lancering.

Woensdag om 23.45 uur Nederlandse tijd steeg SN8 op vanaf de lanceerbasis in het Texaanse Boca Chica, met onder meer het doel om een hoogte van 12,5 kilometer te halen. Musk lijkt te suggereren dat dat doel ook daadwerkelijk is gehaald. Daarnaast moest de vijftig meter lange en negen meter brede raket een aantal manoeuvres in de lucht uitvoeren, waaronder zichzelf horizontaal positioneren en afdalen in voorbereiding op de landing.

SN8 was uitgerust met drie Raptor-methaanmotoren en bij de volgende tests is het de beurt aan SN9 en SN10, twee al gebouwde prototypes. Eerdere testlanceringen met kleinere prototypes gingen lang niet zo hoog als SN8; toen werden hoogtes van ongeveer 150 meter gehaald.

Het doel van deze tests is uiteindelijk om de bijna 120 meter hoge Starship-raket gereed te maken, met de eerste Super Heavy-rakettrap die voorzien zal zijn van zo'n dertig Raptor-motoren. De tweede trap, het Starship-gedeelte, zal er zes krijgen. Deze raket moet onder meer het doel gaan verwezenlijken om de eerste mens op Mars te zetten.

Reacties (287)

Voor een allereerste testvlucht ging alles indrukwekkend vloeiend. Alleen de landing was net iets te hard. Dit was echt een groot succes, maar de helft van de media brengt het als een faal...

Het was een eerste testvlucht van iets wat nog nooit heeft gevlogen en een manoeuvre die nog nooit is uitgevoerd! History in the making!

Ze waren zelfs dead center op the landing pad terecht gekomen, dus coordinatie van het nieuwe "skydiven" werkte perfect.

[Reactie gewijzigd door Flight777 op 10 december 2020 10:24]

En volgens Elon was de enige reden dat de landing mis ging dat er te weinig brandstofdruk was in de 'methane header tank', ofwel, de tank in het midden van SN8 die de brandstof bevat voor het opnieuw opstarten van de Raptors. Je ziet ook midden in de landing burn dat er één plotseling weer uit gaat.

Ja, ook de groene vlammen zijn een indicatie van een slechte toevoer van de brandstoffen.
Ze sluiten in ieder geval mooi af: Up next: SN9 (serienummer 9, die al klaar staat).

Voor de mensen die het niet weten, het gaat hier niet echt om de raket maar om de raket fabriek te bouwen. Door het fabricage proces zo te standaardiseren kunnen ze gigantisch snel raketten bouwen. De volgende twee staan al klaar en onderdelen tot en met SN12 zijn al gespot.

Voor de mensen die het niet weten, het gaat hier niet echt om de raket maar om de raket fabriek te bouwen. Door het fabricage proces zo te standaardiseren kunnen ze gigantisch snel raketten bouwen. De volgende twee staan al klaar en onderdelen tot en met SN12 zijn al gespot.

Neemt dat niet het economisch model van een full reusable rocket onderuit? Althans dat is de reden die ESA gaf om niet voor een reusable first stage te gaan bij ARIANE 6. Hoewel interessant voor de launch provider (ESA) is het economisch minder interessant voor de fabrikant omdat die minder raketten kan bouwen en dus de prijs van de aankoop van een raket enorm doet stijgen.

Bij SpaceX was het voor de Falcon 9 minder een issue omdat SpaceX fabrikant en launch provider is. Bovendien is er een grote vraag naar medium-lift launch vehicle, maar voor super heavy-lift launch vehicle is die vraag veel lager. Moeilijk om vooruit te kijken, maar zelfs met een dagelijkse vlucht naar de maan, denk ik dat je met een tiental raketten er wel mee komt.

Nee niet echt. Starship gaat voor tientallen doeleinden gebruikt worden. De eerste die officieel zijn, is bijv voor Nasa Artemis moonlander (vracht versie) waar ze dus ook echt betaald gaan worden vanuit een overheids contract en ze gaan het sowieso gebruiken om hen eigen Starlink constellatie sneller te kunnen vormen. Dus dat ze veel meer satellieten kunnen deployen.

Voor deze 2 missie statements zullen de aantallen nog mee vallen, maar het uiteindelijke doel om Mars te gaan koloniseren gaan ze heel wat Starships in zetten op de lopende band om een soort supplychain op te bouwen naar de rode planeet tot dat het zeg maar mogelijk is om ook daadwerkelijk terug te vliegen naar de aarde. Dat is tevens ook de meest realistische struikelblok voor getrainde professionals om zulke missies aan te gaan, dat het niet bij voorbaat al vast staat dat het een oneway ticket wordt.

Verder zullen juist voor de LEO missies, de reusability, de kosten nog verder drukken. Er is geen verloren 2e trap meer, geen Fairings meer die opgevangen moeten worden en het schip wordt ook echt ontworpen op maximale hergebruik. Er zit een basis van waarheid in de observatie van critici dat er geen directe vraag is van "enkele" klanten om de hele laadcapaciteit van Starship te gebruiken, maar dat is ook echt genomen vanuit de traditionele filosofie dat je een enkele payload om de aarde wilt brengen.
Dat is juist niet het idee achter de laadcapaciteit van Starship, het is letterlijk een multi-role platform waar ze voornamelijk zelf gebruik van willen maken, zo goedkoop mogelijk en tevens in veel gevallen zelfs op de zelfde vlucht, anderen ook willen voorzien van hen behoefte om iets in een baan om de aarde te brengen. Juist hen eigen noodzaak om zo goedkoop mogelijk iets in een baan om de aarde te brengen maakt hen niet een traditionele launch provider waar die observatie niet voor geldt. Dat is precies de reden waarom BlueOrigin met hen New Glenn ook massaal gaat, die hebben ook plannen een constellatie te bouwen en Mars plannen en komen wellicht tot de zelfde conclusie.

Plannen nu voor Starship;

• Launch providing.
• Starlink constellatie sneller vormen.
• Maan missies voor Artemis.
• Eventueel Orbit labaratory test mogelijkheden bieden, commercieel en goedkoper.
• Hen DoD bekijkt haalbaarheid voor plannen om intercontinentale vracht vluchten met het platform uit te voeren.
• Mars koloniseren en er wellicht honderden naar toe te laten vliegen.

en de eerste LEO testen moeten komend jaar nog gaan gebeuren.

maar voor super heavy-lift launch vehicle is die vraag veel lager. Moeilijk om vooruit te kijken, maar zelfs met een dagelijkse vlucht naar de maan, denk ik dat je met een tiental raketten er wel mee komt.

Ja, en met een tiental computers is de amerikaanse markt ook wel verzadigd (althans, dat was het idee in in de jaren 60 of zo).

Als de prijs van ruimtevaart een factor 10 tot 100 omlaag gaat, dan is de markt ineens veel groter. Falcon 9 kost nu ca. $2000 per kg (LEO), Falcon Heavy kost ca. $1500 per kg. Starship zou $20(!) per kg moeten gaan kosten (waarschijnlijk marginale kosten. Dus misschien $50-$100 commerciëel). En als de martk groeit, dan kunnen de kosten verder omlaag omdat de ontwikkelkosten dan makkelijker terugverdiend worden. En dan wordt de markt nog groter. En als ie ook voor personenvervoer tussen steden gebruikt gaat worden, dan wordt de markt nog groter, en dan wordt het dus nog goedkoper.

Het idee van SpaceX, is dat er in de toekomst, met de prijzen die zijn kunnen gaan hanteren, heel veel raketten nodig zullen zijn, en daarom zorgen ze dat ze de bouw ervan zo goedkoop en efficiënt mogelijk maken.

Ik geloof gerust dat dit wel zal zorgen voor een groei in de markt, zeker voor missies naar de maan, maar dat is het volgens mij. Kijk naar de Airbus A380, productie ervan is ook gestopt omdat niemand ze wil, wat dus ook meteen veel zegt over een potentiële vervangen voor een vliegtuig.

Ik geloof gerust dat dit wel zal zorgen voor een groei in de markt, zeker voor missies naar de maan, maar dat is het volgens mij. Kijk naar de Airbus A380, productie ervan is ook gestopt omdat niemand ze wil, wat dus ook meteen veel zegt over een potentiële vervangen voor een vliegtuig.

Afstanden op aarde zijn heel erg groot. De vluchtduur voor een bestemming die wat verder weg is, kan makkelijk 12 uur zijn, tot wel 24 uur. Als er een manier komt om die reis in een half uurtje tot een uur te maken, en dat tegen een redelijk tarief (zeg een paar 1000 euro), dat is daar een hele grote markt voor. En zelfs voor bijv. 10000 tot 20000 euro per stoel zal er nog een markt voor zijn. En dat ding heeft meer volume dan een A380. Dus er kunnen zeker richting de 1000 mensen in. Met verwachte kosten van 2M per lancering, is een prijs van 5000 euro per stoel zeker haalbaar.

Volgens de "user manual" van Starship die je bij SpaceX kan downloaden wordt een bemande capaciteit van 100 personen geadverteerd. Dus zal eerder richting die 200k euro uitkomen dan bij 5k... en dan heb je het nog niet gehad over de kosten van levensonderhoud op een maandenlange reis naar Mars...

[Reactie gewijzigd door bzzzt op 10 december 2020 16:23]

@RJG-223 spreekt over aarde naar aarde vluchten( bv LA naar Londen)
Dat duurt maar een uurtje max. Dus geen maandenlange reis en levensonderhoud kosten

Ok, I stand corrected. Dan nog passen er geen 1000 mensen in...

In de A380 passen ook richting 1000 mensen, en zeker flink meer dan 1000 als je minder ruimte voor vracht reserveert. En starship is groter qua volume. En ze gaan er ook nog een maken met een nog groter vrachtvolume.

De Concorde heeft ook nooit een opvolger gekregen. Want wat is het probleem: massa. Je hebt genoeg mensen nodig om een regelmatige verbinding te onderhouden. Maar als de tickets te duur worden t.o.v. een reguliere vlucht, haken te veel mensen af. Je vindt geen 1000 mensen per week die 10.000 euro betalen voor een ticket op een reguliere lijndienst.

En dan heb je ook nog het probleem van het tijdverschil. Leuk dat je in een uur tijd 12 uur tijdzone kunt overbruggen, maar je zal altijd overdag aan komen en dus 's nachts vertrekken, waarmee je dat 1,5x zo lang wordt. In een normaal vliegtuig kun je slapen.

Alleen kost een A380 300+ Miljoen, een Spaceship gaat in de orde van grote van 5 a 10 mljoen zitten (Waar de NASA SLA concurrent op 1000 Miljoen per launch zit).

Met dat soort prijzen zorgt spaceX er gewoon voor dat je gewoon ipv 1 rover meteen 10 of wellicht zelfs 20 tegelijk naar de maan of naar mars kan sturen want je launch+build kosten van een rover zijn opeens minstens met de helft gereduceerd

Die 300+ miljoen zijn de kosten om zo'n vliegtuig te kopen. Niet de kosten voor een vlucht/launch.

De airbus is te groot en heeft kerosine nodig. Dat is erg lastig ook om financieel aantrekkelijk te maken, je bent daarmee ook genoodzaakt om het hub principe te gebruiken.

Dit is een totaal andere orde in de luchtvaart. Zelfs sneller dan supersonisch en waarschijnlijk zelfs goedkoper op langer termijn.

Ze hebben veel meer raketten nodig, er komen ook earth flights praktisch naar iedere grote stad. New York - Londen, 20 min. (check in niet meegerekend).

Bovenstaande zullen we eerst gaan zien, dan per 2 maanden een vlucht naar de maan en 1tje terug. In de toekomst heb je straks iedere dag een vlucht naar de maan.

"Er komen" is wel erg optimistisch. Voorlopig is deze raket nog niet eens human-rated, en zelfs als die het wordt dan is het nog eigenlijk astronuat-rated. Die 20 min vlucht is dan wel kort, maar de 6 maanden training vooraf is toch minder.

De logische eerste stap voor gebruik op aarde zou militair gebruik zijn; het leger heeft al aangegeven dat het erg nuttig zou zijn om wereldwijd troepen te bevoorraden. Niet New York-Londen maar Arizona-Afghanistan. Geen gedoe met bermbommen meer, en ook geen landingsbaan meer nodig als je verticaal landt.

Bij dit soort opmerkingen krijg ik toch een merkwaardig soort jaren 60 sci-fi gevoel. Als het echt zo waardevol was geweest om permanente bewoning op de maan te hebben was er toch wel iets opgestart na het Apollo programma? De maan, hoe mooi ook gezien vanaf de aarde, is een rotsblok zonder atmosfeer, leven of waardevolle delfstoffen. De astronauten klaagden over fijn zand wat door het gebrek aan erosie scherp als glas was en overal in zat. Niet echt mijn idee van een pleziertrip, maar ik houd ook al niet van het strand . Wat wil je daar dat er iedere dag een vlucht moet zijn? Een hotel opzetten voor die paar miljardairs die niet meer weten waar ze hun geld moeten laten? En wat brengt dat ons als mensheid verder?

To be fair, is de aanwezige Helium3 op de maan zeker interessant. Daarnaast is het zeker een mooi lanceerplatform voor de rest van het zonnestelsel vanwege de lage zwaartekracht. Dan is het in principe een kwestie van ervoor zorgen dat je in-orbit / op de maan fueling kan verzorgen, en gaan met die spreekwoordelijke banaan.

Goede vragen.

De gedachte is dat de maan juist heel veel mogelijkheden biedt. Het zou een springplank kunnen zijn om "goedkoop" verder het heelal in te kunnen komen en grondstoffen te ontginnen. De hoeveelheid waardevolle metalen in de ruimte is onvoorstelbaar groot. Vele malen meer dan wat alleen de aarde kan leveren en het is eenvoudiger om dit vanuit een basis te doen met geringe zwaartekracht dan vanuit de zwaartekracht waar wij mee te maken hebben.
Daarnaast zijn er mogelijkheden om middels industriële processen materialen te maken die dankzij de zwaartekracht en luchtdruk onpraktisch of zelfs onmogelijk te maken zijn. Dit kan vele male zuiverdere materialen teweeg brengen.
Dan heb je nog Helium3, toch een zeer waardevolle delfstof. Een die hier zo goed als niet voorkomt en een zeer geschikte grondstof is voor kernfusie. Bizar als je leest wat die isotoop potentieel waard is.
Tevens is er de gedachte om zeer zwaar vervuilende industrieën van de planeet af te halen.

Geen van bovenstaande scenario's is realistisch met de kostbare rakketten van nu of die van de jaren 60.

Het idee is om er iedere 2 jaar honderd(en) tegelijk naar Mars te sturen.

Je kan daar ook niet zomaar met 1 raket heen. Want een retourtje duurt 2 jaar. (of een enkele reis). Dus er moeten ook een hoop spullen mee.

Voor de verdere reizen en de heen en terugvluchten zou dit wel een handig alternatief zijn.

https://www.nasa.gov/dire...on_Deep_Space_Exploration

Die moet je alleen niet laten crashen.

Maar de 2 jaar is niet de reistijd. Dat is de tijd die je moet wachten tot mars en aarde weer bij elkaar in de buurt zijn. Als mars aan de andere kant van de zon is, dan gaat een snellere raket niet genoeg zijn.

Dat weet ik wel het was enkel een toevoeging voor de verdere reizen. Er is reeds veel nucleair materiaal de ruimte ingestuurd. Voor voyager bijvoorbeeld hadden ze rekening gehouden met een mogelijke ontploffing. Voyager maakt gebruik van een batterij op plutonium. Dat is de reden waarom we er nog steeds data van ontvangen. Voyager 1 is ook het verst van de aarde verwijderde door mensen gemaakte object.

Neemt dat niet het economisch model van een full reusable rocket onderuit?

Nee. Althans: kennelijk niet. SpaceX gaat er van uit dat de markt voor ruimtevluchten, mede door het zakken van de prijzen, een enorme vlucht gaat nemen. En dat daar zo verschrikkelijk veel Starships voor nodig zijn dat serie-productie noodzakelijk is.
Ik denk dat het ook heel belangrijk is dat Starship "multipurpose" is. Er zullen verschillende versies komen van Starship: voor vervoer op aarde, transport naar een baan om de aarde, transport van en naar de maan, transport van en naar Mars. Net zoals bij Tesla, zullen ze die specifieke markt een tijdje gaan domineren, totdat concurrenten (hijgend) zijn bijgelopen.

Er wordt door SpaceX natuurlijk wel van uitgegaan dat de ruimte de komende decennia het volgende frontier wordt. Daar draait hun hele bestaan natuurlijk om.

SpaceX kan echt een disrupter zijn want met superheavy en starship. De prijs om dingen de ruimte in te schieten wordt zeer laag ($20.000 per ton) en die markt zal dan evenredig gaan groeien (volgens hun).

Moeilijk om vooruit te kijken
Inderdaad, niemand kan in de toekomst kijken. Maar SpaceX (en Tesla) zijn een goed voorbeeld van "Fake it until you make it". Ze brengen een belofte en door die belofte gaan andere organisaties ook overwegen om meer te gaan doen in de ruimte. Zelfs ruimtetoerisme is hiermee mogelijk voor de normale mens.

maar zelfs met een dagelijkse vlucht naar de maan, denk ik dat je met een tiental raketten er wel mee komt.
Het doel is dan ook niet om de huidige industrie te bedienen maar de industrie van de toekomst. Tevens heeft Mars enorm veel starships nodig. Om 1 starship naar mars te sturen zijn volgens mij 8 of 9 launches nodig (refueling tankers). Tevens denk ik niet dat die starships terug komen maar dat ze die daar laten staan (eerste jaren). Daarnaast zijn er ook nog plannen (verre plannen) om alle vliegtuigen te vervangen op internationale vluchten:

Starship | Earth to Earth

TL;DR: het draait allemaal om balans, als jij aanbod creëert komt de vraag vanzelf wel.

/edit: musk zegt dat hij er zelf minimaal al 1000 nodig heeft voor mars:
https://twitter.com/elonmusk/status/1217993568482025472?s=21

[Reactie gewijzigd door dycell op 10 december 2020 20:15]

Heb altijd begrepen dat het doel van Elon en zijn bedrijven Tesla, SpaceX en The Boring Company slechts 1 groter doel voor ogen hebben: de ontginning van Mars. Hij bouwt 'simpelweg' de tools die hij hiervoor nodig heeft.

Ja en nee. Tesla auto’s, zonnepanelen en batterijen zijn er om de aarde ‘te redden’. Spacex is er om het voortbestaan van de mensheid te garanderen.

Autonome wagens op batterijen kan je even zeer op mars gebruiken.
Zou mooi zijn als het idd de bedoeling heeft het voortbestaan van de mensheid te garanderen, maar denk niet dat het het eerste doel is.
Op zich moeten we zowieso wel verder kijken dan onze eigen planeet om als mensheid te overleven.
Momenteel zitten we met alle eieren in hetzelfde mandje en dat is nooit goed.
Een meteoor of solar flare en het is over en out.

Zo zie ik dat inderdaad ook, zou die flamethrower dan een knipoog zijn geweest naar aliens 😆

Als je kijkt naar alle technologie die musk ontwikkeld en deze aan elkaar koppelt "starlink, tesla, boring company" lijkt het in mijn optiek een redelijk goede basis om transport/vervoer compleet te autonomiseren.

Als het hier werkt werkt het op Mars ook 😉

De groene vlammen zijn het gevolg van een 'engine rich exhaust'; omdat de propellant mix teveel zuurstof bevat wordt het in de verbrandingskamer van de motor te heet waardoor er koper wordt verbrand. Het verbranden van het koper veroorzaakt de groene vlammen.

Edit: Bron: https://www.youtube.com/watch?v=egHxiX40eJY

[Reactie gewijzigd door Kev-in op 11 december 2020 20:31]

Geef even je bron aan

(Scott Manley)

Zijn die groene vlammen niet omdat ze met andere brandstof dan kerosine werken?

Nee. Die groene vlammen waren omdat de motor niet genoeg brandstof kreeg maar nog wel de zelfde hoeveelheid zuurstof. Die hete zuurstof wil heel graag ergens mee reageren en laat de binnenkant van de motor nou een mooi laagje koper hebben.
Dat groene is brandend koper en is een zeer slecht teken.

Ik hoorde op een andere channel dat het mogelijk om TEA-TEB vlammen zou gaan: https://en.wikipedia.org/wiki/Triethylborane#Rocket. Dat is de brandstof die SpaceX gebruikt om een motor te starten.

TEA-TEB brandt inderdaad met groene vlammen, zoals te zien is bij de Falcon-9 lanceringen: https://space.stackexchan...s-after-falcon-9s-landing

De Raptor motoren gebruiken geen TEA-TEB voor de ontsteking, maar een elektrische ontsteking. Dat heeft namelijk als voordeel dat je de motor een 'onbeperkt' aantal keer kan herstarten.

Nog een belangrijke reden is dat je alleen methaan en zuurstof nodig hebt voor de terugreis vanaf Mars, deze zijn theoretisch gezien lokaal te maken met behulp van de sabatier reactie.

Dit is ook de reden dat er geen helium wordt gebruikt om de tanks op druk te houden zoals bij de falcon raketten. In de starship raket laten ze propellant langs de (hete) raptor motoren lopen en voeren ze de verhitte en in gasvorm zijnde propellant terug de tank in om ze op druk te houden.

Dat is de brandstof die ze voor de Merlin motoren gebruiken, omdat deze landen en weer vertrekken van de Aarde.

Starship moet naar Mars, waar ze geen nieuwe TAE-TEB kunnen tanken. Starship gebruikt 'simpelweg' bougies.

Bij deze landing was er sprake van 'engine rich combustion', oftewel stukken koper van de motor (waarschijnlijk de injectieplaat) zijn mee gaan verbranden.

Nope, bij Falcon 9 gebruiken ze dat, bij starship, torch ignition. Dus met een beetje methaan en zuurstof en een vonkje. Dit was engine rich combustion.

Gekscherend ook wel "engine rich combustion" genoemd. Oftewel "Motor rijke ontbranding".

Ik heb de video nu ook gezien. Inderdaad, ziet er niet goed uit. Bedankt!

Nope, dat was / is iets van koper (dat brand groen als t heel warm/heet is)

Maar in ieder geval een deel van het doel is om de raketten (goedkoop) te herbruiken. Gaat een beetje lastig als ie explodeert

Maar in ieder geval een deel van het doel is om de raketten (goedkoop) te herbruiken. Gaat een beetje lastig als ie explodeert

Ja, maar dat is het doel voor de productie modellen, spacex heeft er weinig moeite mee prototypen op te blazen, omdat dat doorgaans de zwakke plekken blootlegt die ze moeten aanpakken. Dat was bij de prototypen voor de diverse falcons ook zo.

Als het kaboem doet, is dat meestal erg leerzaam.

Het is een veel gehoorde uitspraak dat SpaceX graag zijn prototypes op blaast, maar de meeste experts zijn er wel overheen dat te vaak boem ook echt niet goed is voor je ontwikkel process.

Van iedere boem leer je weer. Tuurlijk had SpaceX ook liever gehad dat de raket heel was gebleven, dan hadden ze nog meer data kunnen verzamelen (bijvoorbeeld slijtage onderdelen inspecteren etc...). Maar als dat zou betekenen dat er eerst jarenlang simulaties en testen gedaan worden om te garanderen dat de raket inderdaad heel blijft, dan schiet het niet op.

SpaceX past nu binnen raketontwikkeling toe wat al jaren de de facto standaard is binnen software ontwikkeling. Snel itereren en leren van de fouten. Grote verschil is dat SpaceX dit doet met raketten van miljoenen euro's.

Leuk dat die experts het er over eens zijn dat te vaak boem niet goed is voor je ontwikkelproces, SpaceX staat nu echter daardoor wel ruimschoots op #1 binnen de private ruimtevaartbedrijven. Juist door hoe ze het ontwikkelproces aanpakken.

... SpaceX staat nu echter daardoor wel ruimschoots op #1 binnen de private ruimtevaartbedrijven.

'private' kun je wel weglaeten, er is geen enkele ruimtevaartorganisatie die gelijke tred houdt.

Bij de ontwikkeling van de falcons waren ze zelfs nog maar 1 boem verwijderd van een faillissement

Maar gelukkig verdienen ze nu geld met normale lanceringen (morgen doen ze er weer 1). Elon is ook niet dom en zet ook op andere dingen in. Tesla, starlink, boring company, solarcity, Dus de kans dat ze hierdoor failliet gaan is al een stuk kleiner gelukkig.

staat mooi omschreven in de biografie van Musk

Het is een veel gehoorde uitspraak dat SpaceX graag zijn prototypes op blaast

Je moet wat zorgvuldiger formuleren. Niemand beweert dat SpaceX graag zijn prototypes opblaast. Iedereen beweert dat SpaceX het verlies van prototypes accepteert als een risico van de ontwikkeling.

maar de meeste experts zijn er wel overheen dat te vaak boem ook echt niet goed is voor je ontwikkel process

Waar haal je dat vandaan?
SpaceX gebruikt een bepaalde ontwikkel-filosofie die misschien wat ongebruikelijk is, maar die helemaal niet vreemd is. In het algemeen kies je een ontwikkel filosofie die bij jouw bedrijf past, die bij het product past en die bij de aandeelhouders past. SpaceX is een privaat bedrijf en dus niet afhankelijk van angstige belastingbetalers of aandeelhouders. SpaceX is ook heel slim in de communicatie naar buiten toe: ze laten mislukkingen zien, maar ze laten ook uitgebreid de successen zien zodat iedereen ziet dat er wel degelijk vooruitgang wordt geboekt. En de ontwikkelfilosofie is verwerkt in hun productieproces: zij zijn als geen ander bedrijf in staat om in heel hoog tempo prototypes te bouwen. Het is ongehoord dat je SN8 kunt laten klappen omdat je SN9 al volledig klaar hebt staan, SN10 staat in de steigers en de onderdelen voor SN11 en verder liggen al klaar. En daar zie je een ander aspect dat nogal eens over het hoofd wordt gezien: Starship is ontworpen om snel en relatief goedkoop gebouwd te worden. Dat helpt natuurlijk enorm bij het bouwen van de prototypes, vandaar mijn opmerking dat de ontwerpmethode ook het het product moet passen.

Ze doen het anders dan NASA. Die berekenen en testen alles 100 x voor ze het in elkaar zetten. Dan krijg je dus gigantische budget en deadline overschrijdingen en relatief weinig innovatie.

Het probleem met NASA is niet dat daar minder capabele mensen werken, maar de hele organisatie is ingericht als een grote 'belastinggeld verspreider'. Omdat de financiering van NASA door het Amerikaanse congres moet worden goedgekeurd wordt er een hoop politiek bedreven door senatoren die proberen de staat die zij vertegenwoordigen een aandeel te geven in de toelevering van delen van NASA projecten.

SpaceX hoeft al die verantwoording niet af te leggen en kan gewoon met de beste leveranciers die ze kunnen vinden in zee gaan.

Daarom heet SLS ook wel gekscherend "Senate Launch System"

Maar SpaceX staat heus ook op de schouders van Nasa. Alle begin is moeilijk, zeker met publiek geld.
Iets met "standing on the shoulders of giants". (Cosmos: a spacetime odyssey)

Budget overschrijdingen als je denkt dat fundamenteel onderzoek en onderwijs geen gigantische maatschappelijke waarde kennen. Rocket science IS cutting edge innovatie, het is de frontier. En kwaliteit boven kwantiteit.

Om nog te zwijgen over de sociaal-culturele progressie, zie bijvoorbeeld de film 'hidden figures'.

Het is een veel gehoorde uitspraak dat SpaceX graag zijn prototypes op blaast, maar de meeste experts zijn er wel overheen dat te vaak boem ook echt niet goed is voor je ontwikkel process.

En toch trekt spacex daar zich heel weinig van aan. Deze methode werkt voor hun.

Een boem die ze kunnen verklaren is prima acceptabel voor spacex.

Deze test raketten zijn niet space-grade. Het bestaat uit roestvrijstale platen, wat ze wellicht uiteindelijk ook gaan gebruiken voor de uiteindelijke bouw met de juiste legering. De afwerking is er niet, er zitten naast de motoren geen belangrijke dingen in het apparaat. Dit is puur een (relatief) goedkoop gebouwd prototype met als bedoeling dat er wat mis mag gaan terwijl ze nieuwe technieken testen. Daarom hebben ze er al een paar nieuwe klaarstaan, het kost (relatief) niet zoveel. De eerste hopper (die 150m vloog) zag er op de gephotoshopte plaatjes leuk uit, maar de echte beelden laten zien dat het bijna een bij elkaar geraapt zooitje is. Puur om te testen, en hierdoor behoud SpaceX zijn voorsprong, ze kunnen met hetzelfde budget veel vaker testen dan andere bedrijven.

DevOps in hardware dus

Niet in deze fase van ontwikkeling. De meer data (telemetrie) de raketten generen, de beter.
En nu weten ze direct wat een landingssnelheid grens is die ze niet moeten overtreden

Als SN8 het overleeft had, hadden ze alsnog wel een of andere pressure test gedaan hoor., om te kijken naar zwakke plekken en dat weer te verstevigen. En ga zo maar door.

Beter goed testen in plaats van exploderen met mensen aan boord.

Er zijn ook al onderdelen t/m SN16 gespot.
En natuurlijk al een aantal delen van de booster (BN1)

De volgende twee staan al klaar en onderdelen tot en met SN12 zijn al gespot.

Mary (@BocaChicaGal op Twitter) heeft al ringen gezien voor SN16, volgens Elon schijnen deze Starships behoorlijke aanpassingen hebben.

Onderdelen van SN16 zijn al gespot

*tot en met SN16, per 5 december.

bron:
Dit diagram van Brendan Lewis via Twitter

[Reactie gewijzigd door Nasha op 10 december 2020 16:47]

Onderdelen van prototypes SN16 en Super Heavy 1 zijn ook al gespot.

Edit; al door vele anderen gemeld. Excuus.

[Reactie gewijzigd door PWSteal op 10 december 2020 23:22]

Het uitgaan van de ene raptor tijdens de landing lijkt wel goed te zijn, landen met 2 raptor engines is teveel thrust en zou weer voor lift zorgen. De laatste raptor die aan blijft krijgt een verkeerd brandstofmengsel (door de te lage druk) waardoor de verbranding 'fuel-rich' wordt (en dus groen) en de thrust teveel afneemt.

Hij was juist Oxygen rich in de groene vlam. Of zoals Scott Manly mooi verwoorde, Engine rich omdat alle zuurstof de motor opvreet vanbinnen uit.

ah ja excuses, bedoelde inderdaad 'engine-rich'...

Noem me een toetsenbord-specialist, maar ik betwijfel ten sterkste dat je dat kan zeggen. Zoals bijvoorbeeld ook de gemiddelde programmeur wel zal weten: Dat je nu het probleem hebt gevonden waardoor dat ding in een mooie explosie eindigde, betekend niet dat er anders geen andere problemen waren, die niet verhuld zijn.

Wat dat betreft zijn sommige wel heel positief over alles wat betreft SpaceX: Ding landt: Test succesvol! Ding eindigt als een explosie: Test succesvol! Dat ze wisten dat er een redelijke kans was dat hij als een explosie zou eindigen geloof ik wel, maar hoewel het dus prima mogelijk is dat de volgende test ze dit probleem oplossen en hij wel netjes landt, lijkt het mij dat er ook een goede kans is dat ze dit probleem oplossen, en hij bij de volgende test een volgend probleem heeft wat moet worden opgelost.

En nogmaals, dat is in principe geen probleem, het hoeft niet allemaal de eerste test perfect te gaan. Maar of je nou kan stellen dat dit het enige probleem van het ontwerp is? Noem me skeptisch.

Als programmeur ben je bekend met agile development. Dat is dit alleen met raketten. Build fast, fail hard...

Hier worden technieken en ideeën gebruikt die nog nooit eerder zijn vertoond zoals de belly flop maneuver en het daarna verticaal landen.

Deze snelheid van ontwikkeling is totaal onbekend in de ruimte industrie of eigenlijk de gehele grootschalige productie industrie.

Dat je nu het probleem hebt gevonden waardoor dat ding in een mooie explosie eindigde, betekend niet dat er anders geen andere problemen waren, die niet verhuld zijn.
Je bent ook bekend met Regression testing. Dat doen ze ook door bijna iedere maand een nieuwe raket in elkaar te draaien.

Het verbaast mij eigenlijk dat je, als programmeur, de overeenkomsten niet ziet met moderne software ontwikkeling en begrijpt dat zeer revolutionair is in de 'maak' industrie.

Deze snelheid van ontwikkeling is totaal onbekend in de ruimte industrie of eigenlijk de gehele grootschalige productie industrie.

Nee hoor, China doet het ook als ik de podcast van De Man en de Maan mag geloven. En NASA deed het tijdens de Space Race. Het risico bij dit soort ontwikkeling is dat het enorm duur kan worden, voor een grote overheid is dat geen groot issue (US, China). Maar voor een privaat bedrijf kan dit op termijn wel een issue geven als de ontwikkeling niet voldoende evolueert. SpaceX is afhankelijk van investeerders en moet bepaalde targets* halen, anders bestaat de kans dat die investeerder zich terug trekt en dat zou dan het einde kunnen betekenen van SpaceX.

Nu deze potentiële failure op het einde was voorzien en het zou veel erger geweest zijn mocht de raket zijn gefaald na 30 seconden. Dus logisch dat ze positief zijn, desondanks zijn er toch ook al enkele un-planned failures geweest met enkele prototypes en die wil je liever niet te vaak hebben.

* Dat is bijvoorbeeld ook de reden waarom je soms zeer winstgevende bedrijven toch ziet besparen, omdat die bepaalde target moeten behalen tegenover de investeerders
•
[/list]

Geen idee over China maar NASA doet dit zeker niet. Het hele idee van NASA's commercial space program is dat een commerciële partij dit uitvoert omdat ze juist zo snel kunnen ontwikkelen...
NASA is 1 bolwerk van bureaucratie...

Het risico bij dit soort ontwikkeling is dat het enorm duur kan worden, voor een grote overheid is dat geen groot issue (US, China).
Geen issue... Nou, zeg dat dan maar even tegen al die apollo missies die niet zijn doorgegaan. Of tegen het Space Launch System (SLS) die op het punt staat geannuleerd te worden omdat de kosten extreem hoog zijn... Terwijl SpaceX het voor een factie van de prijs doet..

Maar voor een privaat bedrijf kan dit op termijn wel een issue geven als de ontwikkeling niet voldoende evolueert.
Dit is net zo groot een probleem voor een privaat bedrijf als een overheid. SpaceX heeft dit echt wel eerst uitgewerkt... Dit is rocket science, geen popup store...

SpaceX is afhankelijk van investeerders en moet bepaalde targets* halen, anders bestaat de kans dat die investeerder zich terug trekt en dat zou dan het einde kunnen betekenen van SpaceX.
Lol, het einde van SpaceX... Sure... Het meest succesvolle commerciële ruimtevaart (No offence, ULA) organisatie op de planeet en de persoonlijke hobby van 1 van de rijkste mensen op aarde...

Nu deze potentiële failure op het einde was voorzien en het zou veel erger geweest zijn mocht de raket zijn gefaald na 30 seconden. Dus logisch dat ze positief zijn, desondanks zijn er toch ook al enkele un-planned failures geweest met enkele prototypes en die wil je liever niet te vaak hebben.
Ik denk dat je je echt even moet verdiepen in hoe SpaceX of Tesla werkt want alles wat je zegt klopt niet.
Er was geen failure voorzien, anders lanceer je niet. Er zijn alleen duizenden dingen onbekend en tienduizenden dingen kunnen verkeerd gaan. Zij doen daarnaast alles in het open waar iedereen het mag zien. Voornamelijk op verzoek van de vele fans en daarom maken ze er ook een mooie show van. Ze zijn daar 100% transparant over..

Dat je dat niet snapt is niet erg. Dat maakt SpaceX en hun investeerders echt helemaal niets uit. Die kijken veel verder vooruit en snappen dat er nog heel veel raketten gaan ontploffen. Daarom noemen ze het ook rocket science. Sterker nog, als er niet genoeg ontploft dan innoveer je ook niet genoeg. Daarom zijn ze ook zo trots op hun gefaalde experimenten. Daarom lopen ze nu ook zo ver voorop.

[Reactie gewijzigd door dycell op 10 december 2020 14:06]

Geen issue... Nou, zeg dat dan maar even tegen al die apollo missies die niet zijn doorgegaan. Of tegen het Space Launch System (SLS) die op het punt staat geannuleerd te worden omdat de kosten extreem hoog zijn... Terwijl SpaceX het voor een factie van de prijs doet..

"Geen issue" is inderdaad onzin, maar het is wel een feit dat dit soort projecten heel veel budget kunnen vrijmaken. Het is namelijk een combinatie van prestige, banen en economie met in elk van die factoren enorme belangen. Er zit een enorme politieke machine achter die dat budget in stand houdt.

Eens, maar die politieke machine wordt iedere 4 jaar vervangen. De grootste uitdaging van NASA was het doorzetten van projecten over administraties heen.

Klopt, maar alleen de regering wordt elke vier jaar vervangen. De lobby-machine (in de vorm van senatoren en vertegenwoordigers van de staten waar de banen zijn en vertegenwoordigers van de industrie zelf) blijft.

Het meest succesvolle ruimte bedrijf is Lockheed-Martin.

Ik denk in omzet/winst gemeten waarschijnlijk EADS een goede tweede.

[Reactie gewijzigd door leonbong op 11 december 2020 09:00]

Waar baseer je dat op?
Want succes is meetbaar op vele factoren, hebben ze de meeste raketten gelanceerd in aantallen, zijn ze het hoogst gevalueerd, aantal gelanceerde satellieten, aantal geproduceerde satellieten, meeste passagiers, minste ongelukken, meeste landingen, etc.

Ik denk dat er wel degelijk een failure was voorzien. Ik denk dat ze bij SpaceX heel goed zijn in faal-management. En waarschijnlijk zijn ze dat bij NASA ook wel. Als je uiteindelijk personen de ruimte in wil brengen, wil je echt wel weten wat de kans op succes is. En daar kun je gewoon aan rekenen. Het verschil is dat SpaceX een veel grotere faalkans voor lief neemt, omdat ze veel meer kennis genereren met een praktijktest, dan met labproeven van onderdelen.

Ik denk dat er wel degelijk een failure was voorzien.
Die was zeker voorzien. Ze gaven het 33% kans dat alles zou slagen.

Ik denk dat ze bij SpaceX heel goed zijn in faal-management. En waarschijnlijk zijn ze dat bij NASA ook wel.
NASA is dat zeker. Ieder component krijgt een fail probability nummer en je moet aan aparte waarden voldoen voor vracht en menselijke vluchten. Daarom duurde de goedkeuring van de Dragon capsule ook zo lang. Terwijl Cargo Dragon al jaren vliegt.

Het verschil is dat SpaceX een veel grotere faalkans voor lief neemt, omdat ze veel meer kennis genereren met een praktijktest, dan met labproeven van onderdelen.
Het is inderdaad een beetje slecht verwoord door mij. Het gaat vooral om mentaliteit. Als je niet genoeg faalt dan probeer je niet hard genoeg.. Het levert inderdaad meer inzicht in als je faalt en je leert meer.
Ik probeer dit zelf ook aan te houden. Alles wat ik bouw moet robust zijn en ik laat klanten zelf testen.

Wat gebeurd er als een server onderuit gaat? Het moet zo werken dus schop die bak maar onderuit...
Wanneer? Nu.. Als een storing optreed, dan wacht men ook niet tot men is uitgelogt...

Ik vind het zeer mooi hoe ze het ontwikkelen. Enige nadeel van op deze manier ontwikkelen van raketten is dat het nog al wat geld kost. In tegen stelling van misschien een uurtje verlies, als ik programmeer.

Overigens, is de raptor engine ook uniek met zijn gesloten systeem.

Hoeveel denk je dat het kost om honderden dikbetaalde engineers jaren lang simulatie op simulatie op simulatie te laten doen, om er dan uiteindelijk achter te komen dat je raket met de 1e lancering toch opblaast door iets dat in de testen niet goed aan gedacht is?

Denk dat onderaan de streep dit echt vele malen goedkoper is, vooral als je de voorsprong die SpaceX hiermee creëert naar de concurrentie toe mee rekent. Ik ben ervan overtuigd dat door dit ontwikkelproces SpaceX waarschijnlijk zolang wij leven aan de top blijft staan binnen de private ruimte-industrie. Alle contracten die ze binnen slepen en gaan slepen met dit soort dingen zijn zo enorm veel geld waard.

Het scheelt dat ik geen programmeur bent. Ik werk in de 'maak' industrie . En ik ben blij dat je het geheel met mij eens bent, ook al heb je dat zelf nog niet door volgens mij . Mijn hele punt is dus: Er kunnen nog andere fouten verborgen zijn door deze fout. En dus moet je meer testen doen, en dus geloof ik niet dat je kan stellen dat er maar één probleem is, en als dat opgelost is land hij perfect.

Het is alsof je als programmeur een compilatie error hebt, en denkt als je die op oplost dat dan je laatste probleem is opgelost, zeg maar: https://pics.me.me/99-lit...ttle-bugs-in-31703414.png, of https://i.pinimg.com/orig...f4bc6a676a17a0782847b.png

[Reactie gewijzigd door Sissors op 10 december 2020 11:42]

Inderdaad, ik begreep je verkeerd. Door zo veel en vaak te testen zullen ze echter ook de grote en kleine bugjes er wel uit halen. Nooit 100% maar ze hebben nog tot 2024 om het in ieder geval veilig voor mensen te maken... Als ik die landing flip echter zie, dan zijn ze nu al extreem ver... Ik had verwacht dat de hele boel midden in de lucht zou ontploffen (auto abort).

[Reactie gewijzigd door dycell op 10 december 2020 13:13]

Maar of je nou kan stellen dat dit het enige probleem van het ontwerp is? Noem me skeptisch.

Niemand noemt dat het enige probleem. Ze verzamelen data om meer verbeterpunten te vinden.

Dat is succesvol, want hij ontplofte pas nadat die data is verzameld. Een ontploffing bij lancering zou veel minder succesvol zijn.

Niemand noemt dat het enige probleem

En volgens Elon was de enige reden dat de landing mis ging dat er te weinig brandstofdruk was

Dat klinkt wel als dat het genoemd wordt als enige probleem (voor dat de landing in een explosie eindigde).

Voor deze specifieke landing klopt dat toch gewoon? De vlucht ging perfect, tot ze net op het einde moeilijkheden kregen met brandstof aanvoeren. Dus als Elon Musk beweert dat dit het enige probleem was bij deze vlucht, dan geloof ik dat ook.

Maar dat betekent niet dat de raket niet andere zwakheden kent. De volgende vlucht kan een ander probleem blootleggen. Maar dat is nu niet gebeurd. Ik denk dat je heel erg hard aan het muggenziften bent op de vertaling van een Tweet.

Om trouwens nog wat duidelijk maken dat ze bij SpaceX ook wel weten dat er meer werk aan de winkel is: blijkbaar zijn er al voor deze vlucht al grote veranderingen ingepland voor de volgende lading Starships. Dat doe je niet als je denk dat alles al perfect is.

Langs de andere kant hebben ze met deze test wel aangetoond dat hun architectuur wel gewoon werkt. Met één enkele aanpassing zouden ze moeten kunnen landen. De rest van het werk is dan het slaagpercentage zo dicht mogelijk bij 100% krijgen, en natuurlijk er voor zorgen dat de rest van de reis naar Mars ook werkt. Maar hoe dan ook was deze vlucht een belangrijke stap in het proces, en is de kans dat dit hele zotte idee gaat werken toch weer een stukje groter geworden...

PS: af en toe een vuurbal is niets nieuw voor SpaceX R&D. Er waren genoeg vuurballen bij de eerste pogingen om een Falcon 9 te landen. Dat verhaal is gestart in 2013 met Grasshopper. In 2015 hebben ze voor de eerste keer een booster kunnen landen. Een jaar of twee later waren de landings al routine. Ondertussen is het een grote uitzondering als er een landing niet lukt. SpaceX weet duidelijk waarmee ze bezig zijn...

[Reactie gewijzigd door Niosus op 10 december 2020 13:38]

Lijkt me gewoon een andere manier van werken dan wat we gewend zijn van NASA, ESA, ... daar bouwen ze er 1tje tot in de perfectie, sturen ze die naar boven en na het succesverhaal beginnen ze aan een andere. Bij SpaceX bouwen ze er gewoon 5 naast elkaar, en zelfs bij "gekende design problemen" gaan ze toch naar launch, omdat ze zo voldoende snel real life simulaties hebben; Dat is ook de enige reden waarom SpaceX zo snel vooruitgaat waar andere "space agencies" al 30 jaar aan hetzelfde ontwerp bezig zijn.

Dus ja vooruitgang

Een beetje waterfall versus agile lijkt het wel .

Waterfile of agilefall?

Ik denk dat Elon dat met redelijk veel vertrouwen kan zeggen, omdat ze dat ding (zeker de prototypen tot in het extreme) helemaal volhangen met sensoren. Ze vangen enorm veel data per seconde van alle componenten.

Het is ook niet Elon die het zegt, het is zijn launch chief / development chief.

Ze hebben kunnen zien dat de druk te laag was, de raptor daardoor verzopen werd met O2, en snelheid niet voldoende afnam, en de hele bende met teveel G de grond raakte. (Boven structurele limieten).

Die conclusie is, als je alle data hebt, niet bijzonder moeilijk te maken voor dergelijke mensen

Elon is Lead Developer bij Space X, hij is zelf degene die ontwikkeling direct aanstuurt. Elon is veel meer engineer dan dat hij CEO is (voor zover dat nog niet duidelijk was :-)). Als je ook de interviews met hem kijkt die Everyday Astronaut met hem heeft gedaan dan weet je dat hij inhoudelijk weet waar hij overpraat. Hij heeft ook bachelor degree in physics.

Tory Bruno weet anders ook wel goed waarover hij spreekt als het op raketten aankomt. Is blijkbaar niet zo uniek in die sector. Maar overschat (beide) niet, uiteindelijk worden die omringd door een groot team die elk binnen hun domein veel dieper kennis hebben. De Raport Engine is bijvoorbeeld niet ontwikkeld door Elon

Dus je zit een stuk te coden en drukt op run. Het doet niet wat je moet doen. Past het aan, weer niet. En zo door tot het uiteindelijk werkt. Herkenbaar en op het laatst precies wat je wilt.
Dan kan je zeggen dat al je testen gefaald hebben behalve de laatste of dat elke test je inzicht gaf tot het uiteindelijk deed wat je wilde. In beide gevallen koersde je op je doel af.
Verschil? - Semantiek. Hoe je het noemt is een keuze.

Kijk, spaceX ontwikkeld idd hard, bouwt veel prototypes en gaat snel een geheel testen.
En ondanks dat een test met een explosie eindigt nog steeds bruikbare data en stappen heeft gegeven moeten die dingen ook niet te vaak uit elkaar klappen.
de Starship ontwikkeling begint nu wel in een fase te komen dat de prototypes niet te vaak moeten gaan klappen.

Deze test heeft heel veel succesvolle firsts gerealiseerd en ze hebben aangetoond behoorlijk tot zeer veel controle over het voertuig te hebben in verschillende flight regimes. De raket is momenteel nog net zo gemaakt dat een explosie meer of minder geen probleem voor de ontwikkeling zorgt.

De explosie op het einde is jammer en een succesvolle landing had hen meer informatie kunnen verschaffen, maar ze hebben zeer zeker de belangrijkste informatie waarvoor de test gemaakt was.

Hun Falcon 9 raketten zijn ook vaak ontploft bij de landing, nadat ze succesvol hun lading de ruimte in hadden gestuurd zoals gevraagd. Ook daar sprak men over failures, terwijl de concurrentie de trappen gewoon dumpt en niet eens probeert om extra gebruik te maken van de opportuniteit. Dat is hier ook het geval: het doel was vliegen, de landing testen is gewoon surplus, dat krijgen ze echt nog wel in orde.

Ding eindigt als een explosie: Test succesvol!

Hier ga je fout. Niemand claimt dat de test succesvol was *omdat* SN8 explodeerde. De test was succesvol omdat vrijwel het doel van de test geslaagd is: informatie vergaren tijdens alle fases van de vlucht: lancering, stijgen tot 12,5 km, overgaan in horizontale configuratie, een stabiele, gecontroleerde daling, de Belly-flop uitvoeren, stabiel en gecontroleerd verticaal dalen tot boven de landingszone. Tijdens elke fase is (waarschijnlijk) verschrikkelijk veel bruikbare informatie verzameld en dat was het doel. Het doel was niet een volledig succesvolle vlucht uit te voeren, iets waar Elon Musk vrij duidelijk over is geweest. Dus ja: er valt weinig negatief te zijn over wat hier is gedaan.

Dat er bij volgende testen meer problemen worden gevonden is gewoon een gegeven en dat heeft helemaal niets met scepsis te maken. Een aantal zaken zijn nog niet getest, zoals bijvoorbeeld de landing zelf. Bovendien is dit geen software-test want analoog. Er zijn veel meer testen nodig om te zien wat Starship doet in ietwat of volledig andere omstandigheden. Ze zullen de volledige "envelope" van Starship moeten testen om te zien of in alle omstandigheden een gecontroleerde landing mogelijk is.

en de andere slaat groen uit door het koper wat in de motor zit wat verbrand doordat er ineens veel te veel zuurstof de motor in komt. dus die motor was zoizo al ter dode opgescreven.

Ik vermoedde al dat dat een teken was van vermenging van koper. Dat leek me ook geen goed teken, al zag het er wel heel gaaf uit

Die groene flam komt niet door koper.

Maar door een verkeerde verhouding methaan/LOX.
Methaan brand groenig

Methaan brand groenig

Waar heb je dat vandaan ?????

Dat ding verbrandt alléén maar methaan, gedurende de hele vlucht. Niets anders. En nergens is groen te zien, behalve aan het eind. En methaan is een simpele koolwatersof, net zoals propaan, butaan - wat ook uit je gasfornuis komt. Dat brandt ook niet groen of zo. Ik ben geen chemicus, maar voor kleurtjes bij verbranding heb je volgens mij metalen nodig. Koper bijvoorbeeld...

Edit: er was inderdaad een verkeerde verhouding: te veel zuurstof. En met zo veel superheet zuurstof, gaat de motor zelf ook verbranden. En die is o.a. van koper...

[Reactie gewijzigd door RJG-223 op 10 december 2020 12:53]

Alleen methaan?
Denk toch echt een verhouding methaan en LOX.
Als deze verhouding perfect is zie je inderdaad geen groen, maar is deze verhouding niet perfect dan krijg je kleuring.
Edit: starter vloeistof op een Raptor motor is en rijk mengsel methaan/oxidiser..... Welke dus groen word..... De motor probeerde zichzelf te herstarten door de flame outs.

Motor van koper?.... Serieus, enigszins metaalkunde gehad?
Koper?.... Één van de metalen met een zeer laag smelt punt, nou niet echt het ideale metaal voor in een raket motor denk je niet.
De bel en verbrandingskamer zijn van een staallegering staal/nikkel hoogst waarschijnlijk zoals velen raket motoren, een gasturbine turbine cassings.

Niet te vergeten dat koper zeer broos word bij zeer lage temperaturen.

Google even op welke kleuren methaan, butaan, en propaan branden bij een verkeerde verhouding

[Reactie gewijzigd door borgdrone op 10 december 2020 13:35]

Alleen methaan?
Denk toch echt een verhouding methaan en LOX.

Natuurlijk. Misschien is mijn formuliering niet 100% chemisch correct, maar in mijn perspectief wordt er methaan verbrand. Zuurstof is nodig voor de verbranding, maar het is het methaan dat verbrandt.

Maar misschien zou een chemicus het anders zeggen.

Motor van koper?.... Serieus, enigszins metaalkunde gehad?

Ik ben geen chemicus, en ook geen metaalkunde gehad, maar alle informatie die ik op internet vind, is dat het groene komt door het verbranden van koperen onderdelen uit de motor, als gevolg van een overschot aan zuurstof. De hele motor hoeft daarvoor niet van koper te zijn.

Google even op welke kleuren methaan, butaan, en propaan branden bij een verkeerde verhouding

Hen enige dat ik kan vinden is dat bij onvolledige verbranding de vlam geel of oranje wordt. Dat klinkt ook logischer dan groen. Afgezien daarvan kan het blauwe deel van een vlam blijkbaar ook groenig worden bij onvolledige verbranding, als butaan verrijkt is met de verkeerde hoeveelheid propaan. Dat lijkt hier niet het geval. De eerste hits op google en 'green flame' wijzen allemaal op koper. Dus daar houd ik het voorlopig op. Maar ik houd me aanbevolen voor referenties.

[Reactie gewijzigd door RJG-223 op 10 december 2020 14:20]

I stand corrected......Er zit inderdaad een heel klein beetje koper in Inconel X-750, maximaal 0.5%.

Dit is de legering die spaceX gebruikt voor Raptors.

En laat dit toevallig het legerings materiaal zijn met het laagste smeltpunt.

Link

[Reactie gewijzigd door borgdrone op 10 december 2020 14:57]

Er werd/wordt ook wel koper gebruikt in motoren. Ook pas vandaag achter gekomen hoor
linkje :
https://en.wikipedia.org/...rative_cooling_(rocketry)

Lox is vloeibare zuurstof.

Ja maar druk van methaan header tank was te laag, dus oxygen rich mix, dat vreet de motor op want dat o2 wil reageren/oxideren en dat gaat best goed met koper.

Wat is er gebeurt met de tijd dat een raketmotor gewoon F1 als naam had of zoiets bedacht door NASA samen met een Duitser.

Marketing, SpaceX is een privaat bedrijf en klinkende namen doen het altijd goed. NASA is een overheidsorganisatie, dan is meer saai meer beter.

Ik maakte natuurlijk wel een flauwe grap want de F1 was niet zomaar een raketmotor.
Maar de grootste en krachtige motor ooit gemaakt bedacht door een ene "Von Braun" die mensen naar de maan heeft gebracht. Overigens ook door een commercieel bedrijf het huidige Pratt & Whitney samen met NASA.

Je zal overigens nog verbazen hoeveel NASA nog doet ook bij SpaceX.
Alleen doordat ze de ontwikkeling neergelegd hebben bij SpaceX drukken ze de kosten, maar voor de Falcon moest NASA zich heel erg mee bemoeien.

[Reactie gewijzigd door leonbong op 10 december 2020 11:08]

Je zal overigens nog verbazen hoeveel NASA nog doet ook bij SpaceX.
Alleen doordat ze de ontwikkeling neergelegd hebben bij SpaceX drukken ze de kosten, maar voor de Falcon moest NASA zich heel erg mee bemoeien.

Ik weet niet waar jij deze 'informatie' vandaan haalt, maar misschien kun je (deugdelijke) bronnen noemen. Je suggereert dat NASA aan SpaceX opdracht heeft gegeven om de Falcon 9 te ontwikkelen, én dat SpaceX niet in staat was dat te doen zonder bemoeienis van NASA. Dat is onzin van de bovenste plank.

NASA heeft niets 'bij SpaceX neergelegd'. SpaceX heeft zelfstandig een raket ontwikkeld, en die commerciëel aan NASA aangeboden. NASA heeft dat aanbod geaccepteerd, en lanceerdiensten afgenomen, en daarvoor betaald. In ruil daarvoor wilden ze een paar aanpassingen aan het ontwerp, en wilden ze het ontwerp en de uitvoering controleren (en terecht, zeker omdat NASA z'n eigen werknemers naar boven wilde sturen). SpaceX was heel wel in staat om de ontwikkeling zelf te doen. Dit itt de gevestigde industrie, aangestuurd door NASA, die bijvoorbeeld nog altijd de SLS niet lanceerklaar heeft, en die ook nog niet in staat zijn geweest een redelijk herbruikbaar lanceersysteem te ontwikkelen, laat staan volledig herbruikbaar. En nee: de Shuttle was wel enigszins herbruikbaar, maar op geen enkele manier vergelijkbaar met de 1e trap van de Falcon 9 / Falcon Heavy.

NASA en SpaceX geven aan dat een groot deel van simulatie-testwerk door NASA is uitgevoerd.
Ze noemen het commercieel omdat in tegenstelling tot de meeste ruimteprogramm's nu de bulk van de financiering zelf de spaceX is binnengehaald. Ongeveer 60/40 (60 Spacex zelf / 40 NASA)
Dit gezamenlijk document van NASA en SpaceX bijvoorbeeld:
https://www.nasa.gov/site...NASA_CRS-6_PressKit-2.pdf
Daarin wordt aangeven dat bijvoorbeeld de hitteschilden door nasa zijn ontworpen en getest.

De spaceX Falcon9 wordt gedeeltelijk gefinancierd door het NASA Cost project, lees deze daar letterlijk dat er technische ondersteuning wordt verleend, met belangrijk verschil tov vroeger dat de commerciële partij wel het intellectueel eigendom van kennis krijgt.
https://www.nasa.gov/comm...nsportation-services-cots

Dat was vroeger niet de space shuttle is grotendeels door Lockmartin /Boeing en Northop gebouwd onder leiding van NASA.

Bij dit project noemen ze het commercieel de leiding van project ligt echt bij SpaceX dat is groot verschil.

[Reactie gewijzigd door leonbong op 10 december 2020 13:56]

Daarin wordt aangeven dat bijvoorbeeld de hitteschilden door nasa zijn ontworpen en getest
[...]
lees deze daar letterlijk dat er technische ondersteuning wordt verleend

O ja, het inkopen van hitteschilden bij NASA, en het outsourcen van simulaties naar NASA, of eventueel het feit dat NASA aan SpaceX meebetaalt aan de ontwikkeling en daarna een aantal missies inkoopt, rechtvaardigen de bewering 'moest NASA zich heel erg mee bemoeien' ? SpaceX heeft wel meer spul extern ingekocht. Heet dat ook allemaal 'bemoeien' ? En die 'technische ondersteuning' in dat document duidt op waartoe NASA bij de ontwikkeling bereid was - voor alle geïnteresseerden, niet op wat er werkelijk gegeven is, en aan wie, en het zegt ook niets over wat het soort ondersteuning eventueel was.

Die argumenten overtuigen me dus niet echt. 'Heel erg mee bemoeien' betekent in het nederlands dat NASA aan moest sturen, misschien in moest grijpen, en dat SpaceX het niet alleen kon. Dat was dus niet het geval, of althans: de feiten die je noemt wijzen daar nog niet op.

Edit: en overigens heeft, zover ik zo snel kan nagaan, SpaceX de Falcon 1 ontwikkeld zonder enige steun van NASA. het COTS programma gold voor de ontwikkeling van Falcon 9.

[Reactie gewijzigd door RJG-223 op 10 december 2020 14:57]

Mbt Falcon1 dat klopt nasa heeft daar weinig aan gedaan behalve het beschikbaar stellen van lancheerinstallaties op de terreinen van NASA en de luchtmacht. Maar het kunnen tonen van conceptuele werkende raket was een eis om te kunnen meedingen voor het COTS-contract.

Falcon 9 en de specifieker de Dragon daar is veel meer aangedaan maar dat zit ook gewoon in het COTS contract. Het is wedden op meer paarden strategie van NASA, want ze werken ook met Boeing en EADS en andere. En gaande weg wordt een uiteindelijke partner gekozen.

Maar voor commerciele vluchten was FAA licentie noodzakelijk dat lukte spaceX niet los. NASA heeft zelf geen FAA licentie nodig voor ruimte vluchten. Toen heeft NASA meer technische support geleverd, daarnaast was een enorm probleem de software niet volgens de gebruikelijke standaarden van de FAA was. Mbt bijvoorbeeld versiebeheer en overzichtelijkheid.

in 2016 zie onderstaand document schrijft nasa de inspecties op SpaceX te moeten verhogen en eist dat veiligheidsboard onafhankelijk wordt, anders stopt de financiering richting spaceX.
https://oig.nasa.gov/docs/IG-16-025.pdf
SpaceX is 40% afhankelijk van NASA financieel, die sturen een brief dat je organisatie moet veranderen anders stopt poen. Dat is bemoeien, want zonder dat geld had SpaceX echt niet door gekund.

in 2018
https://oig.nasa.gov/docs/IG-18-016.pdf
Schrijft nasa dat zich ernstig zorgen maken om de software en kwaliteit daarvan dat zich met meer diepgang ermee gaan bemoeien.
Maar in ditzelfde document wordt beschreven dat al sinds 2015 de engineringsprocessen van SpaceX onder toezicht staan.

Die hitteschilden zijn niet uitbesteed maar gewoon gedaan door NASA want ze willen die kennis niet delen.

Het is zeker knap wat SpaceX doet maar het is echt niet 100% SpaceX alleen.
Maar dat geeft ook niet het doel van NASA is om keer concurrentie te creëren voor ontwikkeling van zoiets in hoop dat ze onder streep goedkoper uit zijn
Vroeger werd dit namelijk bij een partij X of Y neergelegd en als die prutswerk leverde dan moest er gewoon meer geld bij, Nu met COTS programma kunnen ze gewoon het contract afbreken.

[Reactie gewijzigd door leonbong op 10 december 2020 16:10]

Lekker hitteschilden dan, die van demo one was beschadigd en is zelfs aangepast voor crew one missie.

Ondertussen was het Boeing dat de software problemen voor zorgde voor een mislukte test vlucht.

Tsjah, maar waar is de F-2? Of de E-1? Ook F-1 was gewoon een naam die iemand er op gekleefd heeft uiteindelijk.

Nou ja de F1 is figuurlijk de Formule 1 onder raketmotoren, zijn nooit meer krachtiger en groter gemaakt.
Er is wel ooit F1B gemaakt maar nooit echt toegepast op raket.

Edit:
Ik zo'n F1 rocketdyne ooit in het echt gezien je weet wat je ziet echt enorm. Op de Saturn 5 zaten maar liefst 5 stuks van die monsters.
https://en.wikipedia.org/...engines_and_Von_Braun.jpg

[Reactie gewijzigd door leonbong op 10 december 2020 11:48]

Nou ja de F1 is figuurlijk de Formule 1 onder raketmotoren, zijn nooit meer krachtiger en groter gemaakt.
Er is wel ooit F1B gemaakt maar nooit echt toegepast op raket.

De F1 was vooral heel groot. Maar minder effiënt. Moderne motoren hebben een hogere specific impulse (maar specific impulse hangt ook deels van de brandstof af), en een stuk hogere thrust-to-weight ratio.

Dat komt omdat kleinere motoren makkelijker efficient te maken zijn. Dat was al zo ten tijde van de F1.
Maar veel kleine efficiënte motoren gebruiken ipv een paar grote heeft juist weer grote nadelen. Dat was namelijk wat de russen probeerden en wat ze de das om heeft gedaan in de ruimterace.

Dat ding was met rekenliniaal ontworpen en analoge relaycomputers bestuurde de boel.
Daarnaast veel onderdelen werden handmatig gemaakt en ze deden geen boem!

Misschien vind jij het niet indrukwekkend maar ik weet nog goed dat ik klein was en dat er aan de domtoren een foto van saturn 5 was opgehangen. Die was niet eens waren grote en hij was al hoger!
Later heb ik die raket nog in het echt gezien niet normaal zo groot.

[Reactie gewijzigd door leonbong op 10 december 2020 19:44]

Dit was SN8 (StarShip N8), het eerste ooit in zijn klasse. SN9 staat al klaar, SN10 bijna klaar. Er wordt nu al gebouwd tot aan SN16 !! En het bouwen gaat HARD! Bij elke nieuwe versie kan je de updates zien.

Hier kan je alle update opvolgen: https://www.youtube.com/channel/UC1XvxnHFtWruS9egyFasP1Q

SN staat voor Serial Number

De prototype booster heet BN-1, dus dat betwijfel ik

https://www.spacex.com/vehicles/starship/

On Wednesday, December 9, Starship serial number 8 (SN8) lifted off from our Cameron County launch pad and successfully ascended, transitioned propellant, and performed its landing flip maneuver with precise flap control to reach its landing point. Low pressure in the fuel header tank during the landing burn led to high touchdown velocity resulting in a hard (and exciting!) landing.

Dit hebben ze nog niet zo lang geleden veranderd, daarvoor heette die ook SN-1. Om verwarring te voorkomen met de onderdelen voor de starships is dit veranderd, de onderdelen (ring segments) zijn bijna identiek voor deze twee, vandaar de wijziging denk ik.
De raptor engines worden trouwens ook altijd aangeduid met SN, 42 was mooi in beeld bij deze vlucht:-)

Wat een geweldige tijd leven we toch in!

(edit) jaja, 2020 ik weet het.

[Reactie gewijzigd door joene1972 op 10 december 2020 10:43]

Het was een eerste testvlucht van iets wat nog nooit heeft gevlogen en een manoeuvre die nog nooit is uitgevoerd! History in the making!

Ik bedacht mij na de lancering, vlak voor ik ging slapen, dat Thunderbird 1 (die ook horizontaal en verticaal kantelde) (eindelijk/gedeeltelijk?) werkelijkheid is geworden. Vond dat wel een mooie gedachte.

De vergelijking gaat nog verder. De Thunderbird zag er ook uit alsof ie van roestvrij staal gemaakt was. Starship is ook net een roestvrijstalen silo die kan vliegen.

Gisteravond voor blijven kijken. Ongelooflijk om te zien hoe ze die raptor engines tijdens de vlucht een voor een afschakelden, met de elonerons de belly flip uitvoerden, tot in perfectie de landingsplaats bereikten en door het aanschakelen van twee raptors de belly flop uitvoerden om hem rechtop te krijgen voor de landing. Ik had zelf het idee dat een van de raptors op het laatste moment faalde door een 'gasbel' in de toevoer naar de raptor. Dat kan kloppen met wat Elon zei over de lage druk.

wow heten die flaps/airelons achtige control surfaces officieel elonerons?? Geweldig dat wist ik nog niet.

Wow, daar zeg je wat. TB1-SN9 next?

Ging alles goed dan tot aan de landing? Op de feed was te zien dat één van de motoren uitschakelde tijdens de vlucht; ik vraag me af of dat echt de bedoeling was. Bungelde er ook een beetje los bij, en stak een deel van het bodywork van de starship in de fik.

Er zaten drie raptor motoren in, ze hebben er gedurende vlucht omhoog 2 uitgezet om te zorgen dat hij niet met een te grote acceleratie de bellyflop inging. Je ziet dat SN8 gedurende het hoogste punt gewoon stil hangt in de lucht en dan horizontaal naar rechts vliegt alvorens hij de bellyflop manoeuvre in zet.

Dat 'los bij hangen' van de motoren is gewoon engine gimble. Ze kunnen alle motoren bewegen om de raket te sturen. De motoren de uit staan bewegen ze ook om te voorkomen dat deze de nog active motoren niet in de weg zetten.

En dat bewegen/vectoren van de engines gaat ongelooflijk rap!!!

https://youtu.be/egHxiX40eJY?t=3m50s

Voor het eerste testvlucht kan je nooit 100% verwachten....

Die motors werden waarschijnlijk intentional uitgezet trouwens, want eenmaal op hoogte ging de tweede raptor ook uit. Wellicht om brandstof te besparen? Die eerste motor dit uit ging, werd weer netjes aangezet tijdens de landing dus defect was ie niet.

Dat uitschakelen van de motoren was zeker de bedoeling. Je schiet anders je 12.5 m doel voorbij maar zonder motoren is het wegvallen van de trust weer te abrubt om controle te houden

Ja de sensatie is hoog door die ontploffing. En dat is jammer dat daar de focus op ligt, ook door de tweakers titel. Maar dit was eigenlijk al voorspelt.

Je leest weinig over de afdaling, terwijl dat juist het aller nieuwste en mooiste was.

Je leest weinig over de afdaling, terwijl dat juist het aller nieuwste en mooiste was.

Dat snapt een niet-nerd toch niet. Dus dan blijft de explosie over, en dat is voor buitenstaanders het meest spectaculaire. Zo gaat dat nu eenmaal. NIet druk over maken, maar genieten van het succes met de mede-nerds...

We zitten hier toch op tweakers te lezen en niet op de telegraaf? Het was mooi geweest als tweakers het nieuws voor "wel-nerds" had kunnen brengen en het success van de missie had kunnen benadrukken: opstijgen tot 12km, horizontale beweging, bellyflop, aërodynamisch afdalen, re-ignition en on-target "landen". Dat een eerste testvlucht voor 95% slaagt is toch geweldig!

We zitten hier toch op tweakers te lezen en niet op de telegraaf? (...) Dat een eerste testvlucht voor 95% slaagt is toch geweldig!

Sterker nog, de testvlucht is 100% geslaagd. Als er niets kapotgegaan was, zouden ze er niet het uiterste uitgehaald hebben en dus winst hebben laten liggen.

Precies. Operatie geslaagd, patiënt overleden.

Maar patiënt 2 staat al weer klaar en maakt door patiënt 1 veel meer kans. Patient 3 tot 6 staan ook al bijna klaar trouwens..

Dit was patiënt 5 8 al. alle voorgaande prototypen / testplatformen (dit is de eerste die meer volledig is gebouwd, ook omdat er nu tests worden gedaan voor de belly flop) hebben op de een of andere manier boem gedaan.

Spacex boeit het echter niet dat het ding boem doet, want dat is hun development/test cycle. Mollen en verbeteren net zolang tot je hem betrouwbaar niet meer gesloopt krijgt. Het is een dure ontwikkelmethode, maar hij lijkt uitstekend te werken voor spacex.

[Reactie gewijzigd door arjankoole op 10 december 2020 11:23]

SN5 en SN6 staan echter toch nog mooi recht in 1 deel hoor. benieuwd wat ze met hen gaan doen. Of ze net als Mark1 gaan in stukken gesneden worden of toch ergens als museumstuk zullen worden gehouden.

Oh ja, da’s waar ook. Helemaal vergeten dat die gewoon netjes hun ding hebben gedaan.

Ze bewaren bij spacex wel eens wat, maar deze dingen zijn best groot. Je hangt ‘m wat minder makkelijk aan het plafond zoals de eerste dragon. Maar ze hebben ook nog de eerste gelande falcon 9 ergens staan toch?

Misschien dat het museum waardige bewaard wordt voor de eerste succesvolle starship. (Dus geen prototype)

Precies! En van fouten leer je ook weer. Dit zal SN9 alleen maar ten goede komen.
Al denk ik dat ze voor de crash al wisten dat het fout ging aflopen met de druk. Ik gok dat ze daar wel parameters over hebben gekregen tijdens de vlucht dat de druk in de header tank niet hoog genoeg meer was.

(zoals gepland)

bwa, een raket zien landen op 3 poten is toch ook al wel best smakelijk voor de niet-nerd

Haha...maar het aantal poten had weinig uitgemaakt met zo'n landingssnelheid...

Eens. Een betere titel zou zijn: 'Testraket SpaceX voltooit eerste succesvolle lanceertest'. Daar gaat het vooral om.

Lanceren en landen heeft SpaceX al ervaring mee. De belangrijkse test voor SN8 was de "belly flop" - de rotatie van de raket zodat de raket schuin naar beneden valt, met meer luchtweerstand. Dat scheelt in de brandstof bij de landing. En die manoeuvre is ook gelukt.

Ja klopt. Maar dat wordt wel een erg lange titel!

Verder scheelt het niet alleen in de brandstof bij de landing, maar ook vooral bij het verminderen van re-entry heating. Hoe stomper het oppervlak, hoe verder het plasmafront van dat oppervlak is bij re-entry.

Media zijn tegenwoordig meer sensatie zoeker dan objectief. Een test is nooit een faal. Een test is er juist voor om fouten en problemen te vinden voordat iets operational wordt. De data die hier verzameld is, is onbetaalbaar. En noodzakelijk voor succes.
Ik heb trouwens met open mond zitten kijken naar hoe de raket bestuurd word door de raptop motor. van horizontaal naar verticaal in no time, volledig onder controle. Heel bijzonder.

Inderdaad. Er zijn ook veel Dragons hard gefaald in de testfase, maar nu zijn ze 'gewoon' in productie en vliegen ze naar het ISS met astronauten aan boord.

allereerste testvucht met de SN8, SN1 t/m 7 gingen 'm voor.

Waarvan alleen SN6 een kleine 100m hop heeft gemaakt (iets wat ze al kunnen met de Falcon 9). De andere waren puur voor grond testen...

er waren wel meerdere die ook hebben gevlogen....

Uhhhh, welke dan?

Bedoel je toevallig de Falcon raketten?

een paar SN's hebben de grond wel verlaten, alleen niet echt lang....

Je hebt gelijk! https://en.wikipedia.org/...s#Suborbital_test_flights

niet vergeten dat de rest ook wel het luchtruim hebben gekozen, alleen niet helemaal op de juiste manier.

Ja, maar de falcon 9 gebruikt diverse varianten merlin motoren ( kerosine / LOX ). Deze hebben een heel nieuw motor platform, op methaan/LOX.

Dat ze het met het ene platform kunnen is geen garantie voor een compleet nieuw platform. Zeker niet als ze met dat platform de ruimtevaart plegen op de kop te zetten.

Het is ook niet heel raar dát het mis gaat, Starship is (bij lancering vanaf aarde in ieder geval) de tweede trap. Ik kan me voorstellen dat er bij een echte lancering met een Super Heavy dus ook meer brandstof over blijft voor de landing en de motoren eerder aan kunnen.

Voor commercieel gebruik was de testvlucht zelfs 100% gelukt. Eventuele payload had onbeschadigd afgeleverd kunnen worden.
Het landen van de raket is alleen maar om delen opnieuw te kunnen gebruiken en daarmee de prijs te kunnen drukken (dat het ook goed is voor het milieu is in dit geval mooi meegenomen, maar geen doel op zich). De landing zelf ging eigenlijk ook nog best goed. De oorzaak van het probleem is volgens Musk al bekend en berust op een relatief kleine fout die gemakkelijk op te lossen moet zijn. Nu is Musk een commerciële man en moet je zijn "verkoop" praatje wel met een flinke korrel zout nemen. Zelfs dan mag je deze eerste testvlucht gerust geslaagd noemen.

Inderdaad! SN8 is een HEEL erg ruwe en rudimentaire versie van Starship. Zelfs SN9 is al een serieuze upgrade.

1) Het herontsteken van de Raptors was een gigantisch success
2) Het successvolle Bellyflop manoeuvre is een belachelijk gegeven
3) Landingslocatie ON POINT is gestoord... een quasi perfect vluchtprofiel


Dat er een probleem was met de druk op de header tanks met het explosieve gevolg is echt niet zo erg in dit geval.

Thanks voor de uitleg

Inderdaad; als je bedenkt dat die raket van 50m op 9m zo soepel kan draaien en met zoveel nauwkeurigheid kan 'rechtgetrokken' worden. Ronduit spectaculair. Het gevoel deed me wat denken aan de eerste maal de ESP mijn auto op de sneeuw me terug recht trok. :-)

Ik begon wel zenuwen te krijgen als hij nog steeds horizontaal door de wolken ging... Wat een thrills!!!

Laat ons eerlijk wezen. Die vuurbal was ook mooier om te zien dan een grote silo waar je niet meer mee bent.

En gezien het een proto type is die na zijn test obsoleet is moet ik me daar niet eens schuldig bij voelen.

Feit dat je ook zoveel ziet tijdens de lancering (omgeving cams en onboard) hebben ze gewoon heel goed geregeld. Heb de lancering in full HD kunnen zien !

De belly flip zag er surrealistisch uit, zou t dan toch in een studio opgenomen zijn...?

Waar ik mij vreselijk aan irriteer is dat alle media dit nieuws brengen als een mislukking. Elon Musk zelf gaf al aan dat het lanceren zelf maar een 33% kans had. De landing werd zelfs geschat op maar 10% kans van slagen. SpaceX had aangegeven al blij te zijn als ze data kregen van de "bellyflop" afdaling. Dit is het grootste success tot nu toe met Starship.

Waar ik mij vreselijk aan irriteer is dat alle media dit nieuws brengen als een mislukking

Dat is niet zo.
Tenzij je alleen afgaat op de titels. In alle artikelen die ik vanmorgen over mijn bordje Brinta heb gelezen wordt gewoon beschreven wat er is gebeurd en ook dat Elon Musk vooraf al had gezegd dat dit kon gebeuren en dat achteraf werd gezegd dat het een succes was.

Je kunt het ook zo bekijken: tot een paar jaar geleden hield niemand het voor mogelijk dat je een raket kon lanceren en weer laten landen. Tegenwoordig is het mislukken van een landing van een (experimentele) raket clickbait voor sommige media. Dat is ook wel weer een vorm van vooruitgang.

Nee, het is nog altijd de zelfde type titel als met de eerste keren dat SpaceX de F9 probeerde te landen op die schepen.

Het isbaltijd het zelfde gebleven en tenzij je ook al die tijd zeer actief dit allemaal hebt gevolgd (ik ben al een nerd die dit soort zaken sinds medio 2001-2002 volgt) dan valt dat niet zo makkelijk op. Maar het irriteert wel dat zo'n geweldig succes weer bestempeld moet worden moet. Het is ontploft.

Precies, net bij het journaal op TV ook al... raket is ontploft is het grote nieuws en dan aan het einde nog even een voetnoot van dat het eigenlijk toch wel een geslaagde test was. Sensatie journalistiek!

Everyday Astronaut heeft een filmpje met de belangrijkste verschillen t.o.v. de Falcon raketten en waarom deze raket een big deal is: https://www.youtube.com/watch?v=-8p2JDTd13k

Daarnaast maakt hij ook live streams in een hotel op 8km afstand van de lanceerplaats. Deze zijn leuk om te volgen omdat hij ook de nodige context toevoegt. https://www.youtube.com/watch?v=gBELXjq_X-M

Daarnaast maakt hij ook live streams in een hotel op 8km afstand van de lanceerplaats. Deze zijn leuk om te volgen omdat hij ook de nodige context toevoegt. https://www.youtube.com/watch?v=gBELXjq_X-M

Zijn uitleg is leerzaam, maar zijn live streams zijn verschrikkelijk. Het enige wat je hoort is gegil en OH MY GOD. Volgens mij moet de focus op zo'n raket liggen en niet op de persoon zelf. Doet nasaspaceflight beter. Al vond ik de mainstream van spacex het mooist, geen gegil, gepraat of bedankjes van alle donaties of subscribers.

Het is vooral in de aanloop naar het evenement dat zijn stream meer toevoegt, of bij de scrubs. Want de spacex stream was er ook pas 10 minuten van tevoren en daar wordt verder weinig informatie of context gegeven, bij de Nasa stream ook niet. Maar op een gegeven moment valt er natuurlijk niet veel nieuws meer te vertellen over een raket die rook staat te blazen op een afstandje. Vind hem trouwens nog wel gematigd i.v.m. andere streamers die je vaak op youtube ziet kwa gegil. Ik heb ook gewoon de SpaceX stream fullscreen staan, met zijn stream en dienst audio in een hoekje.

Gisterenavond was het wel erg met Tim hoor.
En ik bedoel niet de nasa stream, maar die van nasaspaceflight, die geven ook veel info en hebben zelf 2 camera's 1 robot en 1 van Mary. En die van Mary was eigenlijk ook prachtig om te zien, en ze heeft helemaal geen ervaring in filmen van stijgende rakketten (want dat is behoorlijk lastig!) Maar ging haar super goed af, en dat met de hand!

NASASpaceflight
https://www.youtube.com/channel/UCSUu1lih2RifWkKtDOJdsBA
Heeft elke dag mooie beelden van boca chica op het spacex terrein.

"filmpje" haha. Maar inderdaad een goede video!

Meer details via Scott Manley

https://www.youtube.com/w...iX40eJY&feature=emb_title

Tweakers:
"SpaceX-testraket ontploft bij landing na succesvolle lancering"
"SpaceX heeft naar eigen zeggen een succesvolle lancering uitgevoerd"

Ars Technica:
"So, it turns out SpaceX is pretty good at rocketing. Congrats SpaceX team hell yeah!!"
"It was, in a word, epic."

Check even de reacties van de ervaren volgers. Scott Manley toont aan het eind voor de niet ruimtevaart nerds de tekst: "It's a rocket thing. You wouldn't understand".

Ga er maar van uit dat ook bij SpaceX het een en al high 5's waren na deze testvlucht.

Wat ik als aerospace engineer en nerd wil zeggen:
Jullie berichten over ruimtevaart zoals de telegraaf bericht over computers. Kan iemand in de redactie zich iets meer in de ruimtevaart verdiepen? Begin met Scott Manley, Eric Berger, Everyday Astronaut te volgen. Dat is een prima start. Vooral ook omdat er nog heel veel spectaculairs op ruimtevaart gebied gaat gebeuren de komende jaren. We gaan echt terug naar de maan en naar Mars. Het zou fijn zijn als een van mijn favoriete websites daar met kwaliteit over kan berichten.

[Reactie gewijzigd door janderk op 11 december 2020 12:17]

Top comment.

En ik ben ook bereid om de redactie te helpen hier in waar ik kan.
Help zelf bv de Everyday Astronaut al 3-4 jaar met zijn kanaal. Dus kan met enige redelijkheid zeggen dat ik me er wel een beetje in heb verdiept etc.

Musk lijkt te suggereren dat dat doel ook daadwerkelijk is gehaald.

Het doel is gehaald, het ging namelijk om de vliegkarakteristieken van Starship te testen en te meten. Het is ze gelukt om het te meten, sterker nog, blijkbaar was de raket al zó goed dat er niets mis ging tijdens het opstijgen en de vlucht.
Het enige wat 'fout' ging is een brandstoftekort bij het landen. Dit is iets waar ze al zat expertise van hebben vanwege de Falcon 9 en dus geen vertraging in de ontwikkeling van Starship zal geven. Het behoud van SN8 is ook irrelevant, aangezien SN9&SN10 al klaarstaan.

Dus vanwaar de zo twijfelachtige toon?

Musk schatte de kans op een succesvolle landing eerder deze week ook in op slechts 33%. Het heel houden van SN8 lijkt slechts een secundair doel geweest te zijn. Evengoed begrijp ik wel dat veel mensen zich vooral richten op het slot van deze test omdat die zo spectaculair was.

Het brandstoftekort in dit geval hebben ze géén expertise (relatief gezien..) mee. De Falcon 9 doet geen bellyflop waardoor de brandstof zich anders positioneerd in de tanks.
De Starship doet dit wel. Voor SpaceX is het juist fantastisch dat ze zo ver zijn gekomen in de test, want dit was een van de grootste uitdagingen. Dat dit ook "fout" gegaan is is misschien wel beter dan wanneer het wel goed ging. Hierdoor hebben ze perfect kunnen zien wat de gevolgen hiervan zijn geweest.

Deze "faal" (volgens vele media. Yay, clickbaits!) was volledig verwacht. Musk heeft zelf aangegeven dat er maar een 1/3e kans was dat het meteen de eerste keer lukte, en dat is volgens mij nog vrij hoog ingeschat.

Ze hebben geen brandstoftekort; dat kan je ook zien aan de boem op het eind. Ze hadden geen druk waardoor de leidingen gaan 'zuigen', de motor geen brandstof krijg maar zuurstof en zichzelf gaat opeten.

Afgezien dat de hele brandstof, de methode van brandstoftoevoer, de verbrandingsmethode en raketmotoren volledig anders zijn dan de Falcon-9 heb je inderdaad gelijk.

Ja, ze hebben ervaring met raketten, maar starship is echt compleet anders dan F9... in vrijwel ieder opzicht.

Goede uitleg hier: https://everydayastronaut.com/definitive-guide-to-starship/

de motor geen brandstof krijgt

Volgens mij is dat de definitie van brandstoftekort...
Welke reden dan ook, in dit door geval te weinig druk van brandstof náár de motor.

Nee, dat is niet de definitie van brandstoftekort. Als ik te weinig geld in mijn portemonnee heb is niet het probleem dat de bank te weinig geld heeft. Het probleem is dan, waarom dat geld van de bank niet naar mij toe komt.

Als je te weinig in je portemonnee hebt, maar het pinapparaat zit wel vol maar heeft een storing, dan heb je nog steeds wel het geld maar niet de mogelijkheid om het te krijgen/uit te geven.
Dan heeft jouw portemonnee (de motor) een geld tekort door een probleem in de toevoer.

Anyway, dit gaat niemand van ons beiden winnen ;-) en het voegt ook niet meer zoveel toe aan de discussie.

Nee dat is het dus niet.

De druk was te laag waardoor de doorvoersnelheid van alle brandstof te laag was en of de druk van die invoer te laag was om de juiste brandstof/zuurstof verhouding te krijgen.

Daardoor is er dan te veel zuurstof en gaat dat met andere dingen reageren

Het is niet alleen de andere positie van de brandstof in de tanks. Het is ook een volledig aparte set tanks voor de landing (de header tanks) waar naar over geschakeld moet worden. Dat is gelukkig wel allemaal goed gegaan.

De verminderde brandstofdruk zal ook te maken hebben gehad met de volledig andere manier van op druk brengen en houden van de tanks. In de Falcon 9 worden de brandstoftanks met extra helium op druk gehouden, wat ze gewoon op voorraad hebben in een aparte tank. Helium is alleen lastig bijvullen op Mars en dat is het uiteindelijk doel van starship.
Dus in starship proberen ze de druk op pijl te houden door de brandstof zelf op te warmen en dat terug in de brandstoftank te stoppen. Het zogenaamde Autogenous pressurization. En daar was dit de eerste echte vlucht mee. Zelfs de static fires hebben niet zo lang geduurd. Dus ze zullen op dat vlak inderdaad nog veel te leren hebben!

Inderdaad, het was een gigantisch succes. Er was slechts een derde kans dat de boel niet gewoon ontplofte. De 12,5KM test is geslaagd, de boostback flip, de skydiving maneuver, de landingflip, heck zelfs de landing is eigenlijk een gigantisch succes. Hij landde alleen wat te hard...

Bijzonder vreemde toon in dit artikel. Alsof de lezer zelf maar moet bepalen of het een success was..

Wil deze link toch hebben achter gelaten:

NASASpaceflight: https://www.youtube.com/channel/UCSUu1lih2RifWkKtDOJdsBA

een stel enthousiastelingen die van alles volgen in alle spaceflight, niet officieel NASA ze heten gewoon zo.

De usual suspect, Tim Dodd.. aka Everyday Astronaut ging ook helemaal uit z'n plaat op het balkon van z'n hotel:

https://www.youtube.com/watch?v=gBELXjq_X-M

Verhaal is toch dat ze de Raptors een voor een uitzetten, om niet te hoog te komen. Echter door een te lage druk in de header tank (die in de neus zit), vrat zeker een Raptor engine zich letterlijk op door een niet OK verbranding.

De sky dive was echt prachtig, en lijkt erop dat het gewoon werkt.

Dat ze pootjes niet uitklapte, kan met een te hoge snelheid te maken hebben, misschien dat de dectectie in de software, geen rekening houdt met een te snelle daling.

EDIT: toch wel weer vermakelijk dat zelfs Bezos (Blue Origin) mee keek en ja he approves:

https://www.instagram.com...bed&utm_campaign=loading/

Blue Origin doet meeste van z'n R&D in "splendid isolation" zullen we maar zeggen.

[Reactie gewijzigd door loekf2 op 10 december 2020 11:16]

Echter door een te lage druk in de header tank (die in de neus zit),

Het ging om de brandstof header tank. Die zit bij de "common dome" in de brandstof tank.
https://twitter.com/elonmusk/status/1336809767574982658?s=19

Dat de landings poten niet waren uitgeklapt komt doordat die pas bij x snelheid of x hoogte uitklappen als deze onder x snelheid is gekomen.

Het ging veel te snel om die poten uit te kunnen klappen. En zelfs als ze waren uitgeklapt had het helaas niks uitgemaakt

Ja klopt. Blijft lastig om te onthouden hoe die raket in elkaar zit.

Voor mensen die wat duiding willen bij de test vlucht, raad ik aan de video van Scott Manley te kijken.

Zeker waar.

Volg dit allemaal nu al bijna 2 decennia (ben pas 26 lol) dus ja, dan is dat allemaal wat makkelijker. En nog maak ik regelmatig fouten.

Het is zo super vet allemaal.
Zal nog even zoeken naar diagrammen van andere mensen op Twitter etc.

Die zat ik ook te (her)kijken, stel raketnerds... lekker enthousiast. ook daar melding dat de test al was geslaagd en een landing een pure extra zou zijn en daar kwam SpaceX best dicht bij in de buurt.

Explosie zelf zit op 1:54.50

Als je het mij vraagt is de explosie nieteens het meest spectaculaire gedeelte van de video.
Er werden handelingen uitgevoerd die nog nooit eerder vertoond zijn met een prototype raket die nog nooit eerder gevlogen heeft.
Tot de RUD bij de landing was eigenlijk alles keurig gegaan zoals het in theorie uitgedacht was, wie had dat verwacht?

Data verkrijgen is het aller belangrijkste van deze test, maar of alles tot aan de RUD nou helemaal perfect was weet ik niet:

Er lijkt een motor uit te vallen in het laatste stuk van de klim, denk dat dat niet de bedoeling was. Ook lijkt de rakket terug naar aarde te vallen terwijl de motoren nog draaien, lijkt me ook niet helemaal de bedoeling.

Scott Manley legt in zijn laatste video uit dat het uitschakelen van de motoren waarschijnlijk de bedoeling was, zodat er niet te veel accelleratie zou zijn bij het bereiken van de 12,5km hoogte.
De laatste motor brandde nog maar werd op het laatste moment van hoek veranderd zodat de draaiende beweging voor de bellyflop werd gemaakt.

Engines did great zei Musk op de vraag of het uitzetten intentional was. We wisten gewoon niet hoe dat er uit ziet tijdens een vlucht. Het zal waarschijnlijk een manier geweest zijn om de snelheid af te remmen om zo over te gaan naar een gecontroleerde val.

Engines did great zei Musk op de vraag of het uitzetten intentional was. We wisten gewoon niet hoe dat er uit ziet tijdens een vlucht. Het zal waarschijnlijk een manier geweest zijn om de snelheid af te remmen om zo over te gaan naar een gecontroleerde val.

Dat is ook wel logisch, als je bekijkt dat 3 raptor motoren een enorme kracht genereren, en er maar 1 nodig is om het ding behoorlijk snel / soepel te laten flippen. Als je dat met 3 motoren zou doen zou je dat ding misschien wel compleet voorbij de limieten van structurele integriteit kunnen gooien qua torsie op het frame.

Vergeet ook niet dat de raket lichter werd naar mate de test vorderde. Dan heb je minder thrust nodig.

De een voor een engine shutdown bij opstijgen lijkt de bedoeling te zijn geweest, bevestigd door Elon Musk himself.

De gok van mensen is dat dit gedaan is om er voor te zorgen dat hij niet teveel snelheid zou krijgen op het laatste stukje. De 3 motoren kunnen hun vermogen niet laag genoeg zetten om niet enorm veel meer snelheid te krijgen als starship steeds lichter wordt door de niet meer aanwezige brandstof.

Beetje hetzelfde principe als waarom KLM hun fokkers 70/100’s taxiede met 1 motor in idle, en de ander in idle reverse. Anders zou hij te snel gaan, zoveel thrust gave de motoren al in idle.

Die motor uit laten gaan was juist wel de bedoeling. Ze wilden ook testen hoe de gimbal werkt. Hoe het sturen werkt, hoe de vleugels tijdens de glide werkten enzo.

Volgens Elon Musk (bron Twitter) hebben de motoren naar behoren gewerkt. Het is natuurlijk ook de bedoeling om enigzins af te remmen voordat de raket de manouvres gaat maken. Op volle vaart is de kans op problemen natuurlijk groter met meer stress voor het frame. Door de motoren één voor één uit te schakelen zal de raket langzaam aan vaart minderen om de gewenste snelheid te krijgen. (dat is mijn theorie in ieder geval)

Die explosie is leuk, maar die flip ervoor is veel spectaculairder! Ik dacht echt dat hij op zijn buik zo neer zou komen. Bizar dat ze gewoon even een object van 50 bijv 9 meter recht draaien in de lucht.

@Koekiemonsterr misschien handig om even toe te voegen aan het artikel

Edit: was nog niet wakker

[Reactie gewijzigd door Bas170 op 10 december 2020 10:26]

Heb timestamp van de lancering in die YouTube-video gezet en dan is die explosie zo te vinden, ook omdat ik in tekst al aangeef dat die plaatsvindt na 6 mins en 42 secs

Ja daar kwam ik ook net achter
Ik ga even koffie zoeken

cc @MrAndy9797

@Koekiemonsterr misschien handig om even toe te voegen aan het artikel

nee, want het filmpje begint op 1u48 zelf te spelen

Het was fascinerend om te zien, maar ben ook erg benieuwd naar het daadwerkelijk afgelegde traject. De manoeuvres waren niet echt goed te zien zo ingezoomd als de camera was (dan heb ik het niet over belly flop en de landing, maar het stukje op z'n hoogste punt waar het leek alsof hij bleef hangen en wat zijwaartse manoeuvres uitvoerde)

Hij hooverde ook op 12.5km hoogte en vloog daarna zijwaarts. Ik zat gisteravond ook te kijken naar de lifestream van Nasa Spaceflight (naast de Space X stream) en daar kon je goed zijn dat hij stil hing in de lucht en zag je SN8 daar zijn eigen contrail de bellyflop doen.

Hou Scott manley en Everyday Astronaut de komende dagen in de gaten. Everyday Astronaut had eerder al een voorbeeld hiervan gemaakt maar daar klopte helaas niets van. Ik denk wel dat hij hier nog mee verder gaat.

Mooie vent idd, ook de moeite doen om zelf een Countdown timer en de hoogte en snelheid bij benadering in beeld te brengen. Ik had zijn stream en die van SpaceX zelf naast elkaar aan staan, NasaSpaceFlight pastte er helaas niet (groot genoeg) meer bij. Straks na werk eens kijken wat Scott Manley ervan gemaakt heeft.

Toch maar een paar vleugels en een landingsgestel erop zetten? Gewoon net als de space shuttle laten laden als een zweefvliegtuig.

Dat vergt best veel extra onderdelen. Een raketmotor heeft de raket sowieso al, dus het is handig die ook bij de landing te gebruiken.
Los daarvan, (zweef)vliegtuig design hangt af van de atmosfeer. Op de maan is geen atmosfeer en werkt het niet. Op Mars is (te) weinig atmosfeer. Op de raketmotor landen werkt altijd en overal

Volledig eens dat raketmotoren altijd en overal werken. Echter als je op Mars met een parachute kan landen (cfr rovers), dan is er wel degelijk atmosfeer om iets mee te doen. Dergelijke parachute(s) kan mogelijks wel een grote hoeveelheid kracht opnemen en de benodigde brandstof voor de landing verminderen.
De laatste rover had dacht ik ook een drone mee, dus "vliegen door luchtweerstand" lijkt me wel degelijk mogelijk. Of het het efficiëntste is, weet ik niet, daar zijn slimmere mensen voor dan ik :-)

Er is nog nooit iets op Mars geland door uitsluitend gebruik te maken van parachutes. Daar is de atmosfeer gewoon te ijl voor, en zou je enorme parachutes mee moeten nemen (en ook meerdere, want in eerste instantie rem je af middels een supersonische parachute, die je dan weer moet afkoppelen en overgaan op een langzamere parachute als je eenmaal voldoende afgeremd zou zijn.).

Tot nu toe is het altijd een combinatie van een aantal technieken, waaronder: Parachute, retro raketten, boosters, airbags, displacement bag, en zelfs een sky-crane.

Denk je eens in wat voor parachute je mee moet nemen om een ding met de afmetingen en het gewicht van Starship te moeten laten landen. Dan is een tankje methaan en een stuk of zes Raptors (die je toch al bij je had) veel gemakkelijker.

Die drone gaat over een toekomstige marsmissie, niet de huidige. Het is trouwens een drone met (naar aardse standaarden) crappy stats als het gaat om vliegtijd etc. maar toch is het al nieuwswaardig dat zo'n drone überhaupt overwogen wordt. Dit zegt wel iets over hoe moeilijk vliegen daar is.
Voor de rest ben ik het compleet eens met Ocu-mars

Spaceshuttle kan dan weer niet landen op Mars, en dat is uiteindelijk de bedoeling.

En even een landingsbaan bouwen op mars en de maan voordat we er heen kunnen?
Dat ding heet starship, geen 747

Tsja, laten deze gasten nou net bezig zijn met raketten om van de aarde af te komen, niet met ruimtevliegtuigen die puur gemaakt zijn om in de ruimte rond te vliegen en op de aarde te landen.

Nee. Voor de Spaceshuttle had je een lange landingsbaan nodig. Starship moet (uiteindelijk) kunnen landen op het lanceerplatform (yep, lanceerplatform). Opnieuw brandatof vullen, beetje poetsen, kots van de muren schrapen en weer gaan!
Als je goed kijkt dan zie je dat Starship ook nu vrij nauwkeurig landde op het landingsplatform.

Dit was aanvankelijk het idee voor de Super Heavy booster, niet voor Starship zelf (de 2e trap).
Echter heeft Musk recent aangegeven dat ze hier (voorlopig in ieder geval) vanaf zien.
Kan even geen bron hiervan vinden, maar de meest recente animatie toont landing naast lanceerplatform:
https://twitter.com/i/status/1323054237027360768

Je hebt gelijk, het kan natuurlijk ook moeilijk anders: het zou wel heel ontzettend bijzonder zijn als ze Starship zouden laten landen op de Super Heavy Booster
Ik denk ook dat mijn argument wat zwak is, want een Spaceshuttle had ook vlak naast het lanceerplatform kunnen landen. Belangrijker is denk ik dat de Spaceshuttle meer massa omhoog moest brengen om als een vliegtuig te kunnen landen (vleugels, landingsgestel, hydrauliek voor de besturing etc.)

Naast want anderen ook al zeiden over niet kunnen landen, gebrek aan atmosfeer enzo... Voor de Space Shuttle moet het landingsgestel door het hitteschild gaan, dus dat moet weer open met alle enigneeringsproblemen van dien. Als je dan ook je voertuig 'crew certified' wilt krijgen wordt dit nog veel complexer.

Space X heeft gekeken bij de ontwikkeling van Crew Dragon om te landen met een landingsgestel maar zijn daar van afgestapt om die reden (zoals geen landingsbaan op Mars :-)).

= meer gewicht = minder pyload
en
=meer onderdelen = meer schakels die kunnen falen

Als je het hele verhaal wil, dan moet je Scott Manley's verhaal over Shuttle Missie 3B kijken.

In het kort: de vleugels van de Space Shuttle zijn veel te groot, en nooit serieus gebruikt. Het idee ervan is dat je ze kunt gebruiken om na één rondje om de aarde bij te sturen zodat je een uur na de lancering weer terug bij je lanceerbasis bent. Je moet daarvoor bijsturen, omdat de aarde in dat uur een stuk naar het Oosten is gedraaid. En in die missie "3B" zou dat zelfs een landig zijn waarbij een zware satelliet mee terug naar beneden werd genomen, dus dan zou de Shuttle aan z'n maximum landingsgewicht zitten. Dat stuurt niet echt soepel.