SpaceX lanceert Starhopper-testraket met succes tot hoogte van 150 meter

Nadat de lancering maandagavond op de valreep werd geannuleerd, heeft SpaceX alsnog met succes de Starhopper-testraket gelanceerd. Deze heeft een hoogte van ongeveer 150 meter gehaald en landde weer op een landingsplatform honderd meter verderop.

De topman van SpaceX, Elon Musk, heeft op Twitter zijn team bedankt. De Starhopper-testraket haalde op de Texaanse lanceerbasis in Boca Chica een hoogte van ongeveer 150 meter, een hoogte waarvoor de Amerikaanse FAA eerder toestemming had gegeven. Die hoogte werd gehaald door het ontsteken van een enkele Raptor-methaanmotor. Vervolgens is de raket weer verticaal geland, waarbij overigens te zien is dat een onderdeel tijdens de landing wordt weggeslagen, vermoedelijk een copv. De raket klom gestaag naar een hoogte van 150 meter, om daar vervolgens even in de lucht te zweven en weer langzaam af te dalen voor de landing. De gehele vluchttijd duurde 57 seconden.

Dit was de eerste keer dat de testraket zonder draad een flink eind de lucht in ging. In april werd de raketmotor van de Starhopper al eens ontstoken, maar toen kwam hij volgens planning nog nauwelijks van de grond. Vervolgens werd eind juli een hoogte van 20 meter gehaald. De Starhopper-testraket wordt niet alleen ingezet om de Raptor-motor te testen, maar uiteindelijk ook om het verticale landen te testen.

Dit moet allemaal leiden tot de succesvolle ontwikkeling van de Starship-raket, de nieuwe grote draagraket van SpaceX die uiteindelijk koers moet zetten naar Mars. De bovenste trap van deze raket krijgt zes Raptor-motoren en de onderste rakettrap genaamd Super Heavy krijgt er in ieder geval 35, maar dat kunnen er nog meer worden.

Starhopper zal niet nogmaals gelanceerd worden. Zaterdag gaf Musk aan dat het een verticale testpositie voor de Raptor-motor wordt. Voor vervolgtests gaat SpaceX nieuwe raketprototypes gebruiken, waarvan er een in Boca Chica in Texas is gebouwd en een tweede versie in Cape Canaveral. Deze robuustere testraketten krijgen elk minstens drie Raptor-motoren, grid fins om bij te sturen en betere landingsonderdelen. Deze moeten een hoogte van wellicht 20km gaan halen.

Door Joris Jansen

Redacteur

28-08-2019 • 08:23

85 Linkedin

Submitter: TommyboyNL

Reacties (85)

85
85
50
10
1
32
Wijzig sortering
Allereerst,(niet als afkraken bedoeld) Ik vind het jammer dat mijn inzending niet is bekeken voor dit was geschreven. Er staan een paar foutjes in. Is er een mogelijkheid om je inzending zelf terug te lezen als die is verstuurd? Want wou eigenlijk nog wat info er uit bewaren. Had handig voor nu kunnen zijn bv en zaten veel linkjes in haha

Nu on-topic:
"Nadat de lancering op zondag op de valreep werd geannuleerd"

Dit was niet zondag maar maandag avond. Heb live zitten kijken hoe 0.8 seconden voor vlucht de test was geannuleerd. Dit kwam doordat de bougies (klinkt allemaal heel makkelijk. Is het niet want het is letterlijk rocket science haha) waarschijnlijk niet helemaal goed aangesloten waren.https://twitter.com/elonmusk/status/1166181271489265665?s=19
Deze test had ook eigenlijk al nog eerder moeten gebeuren maar doordat SpaceX geen eerdere toezegging kreeg om deze testraket te testen. Hieruit is uiteindelijk gekomen dat Starhopper maximaal 30 ton aan brandstof mocht hebben (heeft capaciteit voor enkele honderden tonnen mrt een totaal van ~1200 ton aan brandstof en zuurstof) en dat ij een straal van 4 mijl iedereen het advies kreeg om tijdens de test niet binnen te bevinden. Dit voor het geval dat het mis zou gaan en daardoor er bij een eventuele ontploffing de ramen zouden kunnen sneuvelen en mensen gewond kunnen raken. Deze waarschuwing was op pamfletten bekend gemaakt aan bewoners. https://youtu.be/DBve1HbqGb8
https://twitter.com/elonmusk/status/1166126085903282177?s=19

"om daar vervolgens zo'n 57 seconden in de lucht te zweven en vervolgens langzaam af te dalen voor de landing."
De vlucht had een totale duur van 57 seconden zoals op de klok te zien was in de SpaceX live stream. Overigens wel 1 van de vetste eerste 57 seconden van een raket in een live stream van SpaceX ooit haha.

"Starhopper zal niet nogmaals gelanceerd worden. Zaterdag gaf Musk aan dat het een . Voor vervolgtests gaat SpaceX nieuwe raketprototypes gebruiken,"

Daar aan toevoegend: Starhopper word verder ook gerecycled kwa onderdelen die er niet meer op nodig zijn en deze zullen op Starship Mk1 en of 2 geplaatst worden om zo extra kosten en tijd te besparen.

De Starships mk1 & 2 die nu gebouwd worden zullen als alles goed gaat n9g zelfs hoger gaan komen dan 20km en zullen zelfs als alles naar wens gaat gebruikt worden om bepaalde aspecten van terugkeer door de dampkring te testen. Suborbital hops worden dit waarbij grofweg de Starship naar een aanzienlijke hoogte van 100+ km zal gaan en van daaruit terug richting de atmosfeer zijn motoren zal ontbranden om zo zeer hoge snelheden te genereren. Hiermee kan stapsgewijs bijvoorbeeld de aerodynamica op supersonische snelheden getest worden en met nog hogere snelheden kan het hitteschild dan ook getest worden. Musk heeft hier in het begin van het jaar meermaals op gehint (sorry kan de tweets niet meer 1.2.3. Vinden want zit ook op mobiel). Delen hiervan kunnen dit jaar al verwacht worden maar grote kans dat het uitloopt naar volgend jaar i.v.m. Elon time en de FAA die ook best moeilijk doet (wat totaal begrijpbaar is).

Al met al gaat de ontwikkeling van Starship (wat zowel de naam van de 2de trap is als de hele raket) extreem snel vanuit welke standaard uit deze industrie je het bekijkt. Nu ook dat er 2 Starship prototypes tegelijk worden gebouwd waarvan degene in Cocoa Beach Florida veel later is begonnen en toch gaan ze nu nek aan nek in hun onderlinge race voor wie als eerste kan lanceren. De snelheid van ontwikkeling is exponentieel in snelheid en er zal dus veel nog veranderen.

Als het even mee zit zal in september weer een presentatie zijn om een grote update over Starship te geven en wat er allemaal is veranderd. De bedoeling is om op Starship mk1 de 3 Raptors geplaatst te hebben, de panelen/vlappen die voor aerodynamische besturing moeten zorgen en het landingsgestel te hebben. Als dit is gedaan is het logischer om een update te geven met een echt prototype die dicht bei het uiteindelijke ontwerp moet liggen.

Onthoud wel dat SpaceX voordurend de Starship rakettenzal updaten/upgraden zoals ook met de Falcon 9 is gedaan. Van de eerste 46 Falcon 9'S is er nooit 1 identiek geweest aan 1 van de voorgaande raketten. Dit is de innovatie die SpaceX of beter gezegd alle bedrijven van Musk hanteren.
Dit komt vooral uit de software development waarbij altijd continu kleine updates komen om zo uiteindelijk altijd maar te kunnen blijven verbeteren.
Binnenkort (hopelijk medio september) staat er een uitgebreide update/presentatie in de planning door Musk zelf omtrend de voortgang van het hele project.

Het zou initieel de 24e gedaan worden in Boca Chica, maar enkele dagen daarvoor gaf Musk op Twitter aan het uit te stellen totdat de Mk1 Starship wat verder inelkaar geknutseld is.

https://twitter.com/elonmusk/status/1163889282936967168

Sommige onderdelen waar Musk over spreekt zijn ook al gespot in Boca Chica de afgelopen periode:
https://twitter.com/BocaChicaGal/status/1163139936792514561
"Als het even mee zit zal in september weer een presentatie zijn om een grote update over Starship te geven en wat er allemaal is veranderd. De bedoeling is om op Starship mk1 de 3 Raptors geplaatst te hebben, de panelen/vlappen die voor aerodynamische besturing moeten zorgen en het landingsgestel te hebben. Als dit is gedaan is het logischer om een update te geven met een echt prototype die dicht bei het uiteindelijke ontwerp moet liggen."

Had ik al aangegeven toch? Haha.
Geen probleem en dank voor de links. Het is zo vet wat er allemaal gebeurt nu en het gaat zo hard!
Zeer benieuwd hoe jij hier 1200 ton aan brandstof in kwijt wilt
Raptor: Methane/oxigen fuel
Methane, liquid weighs 0.424 gram per cubic centimeter or 424 kilogram per cubic meter,
Oxigen: Liquid oxygen weighs 1.14 gram per cubic centimeter or 1 140 kilogram per cubic meter
Methane:oxigen ratio; By number of molecules the ratio is 1:2 but by mass the ratio is actually 1:4
Soortelijke massa MethaLox: (0.421 + 4 x 1.140)/5 = 0.9962 kg/m2, dus ongeveer zo zwaar als water -> 1 kuub = 1000kg = 1 ton

De prototype starhopper is 9m in diameter en, zo te zien, zo'n meter of 15 hoog ->
interne ruimte = 3.14 * 9 * 15 = 423 kuub
edit: moet hoogte x oppervlak zijn; 15 x pi x r^2 = 15 x 3.14 x 4.5^2 = 954. Dank @pagani

Tenzij ze een Dimensional Pocket hebben ingebouwd kan dit ding dus niet meer dan 423 ton aan brandstof meenemen.

[Reactie gewijzigd door Durandal op 29 augustus 2019 15:39]

Je hebt de straal verdubbeld, dat moet kwadratisch zijn. 3.14*4.52*15=953,775. Nog steeds geen 1200 maar wel wat dichterbij. Maak je er 18 meter van dan zit je bijna op de beoogde 1200.

[Reactie gewijzigd door pagani op 28 augustus 2019 15:42]

Ja, helemaal gelijk. Dat was de formule voor de omtrek, niet het oppervlak.
"Uhm. Dat ding is 9m breed en zo'n 18m hoog. Zeg 9m en 15 hoog dan heb je een inhoud van 3.8 miljoen liter.

De dichtheid van vloeibaar methaan =~0.5kg/L en die van zuurstof net iets meer meen ik.

Dus zelfs met een flinke marge kan je dan aan 1.2 miljoen kg komen in massa."

Dankzij @pagani realiseerde ik i.p.v. de straal de diameter te hebben genomen. Zie zijn berekening voor meer helderheid.

1 punt die ik nog aan @Durandal zijn berekeningen wou opmerken. SpaceX gebruikt het liefst zijn brandstof en zuurstof zo koud mogelijk om de dichtheid x% omhoog te krijgen. Hoeveel dit precies is kan ik niet zeggen maar 10% is geen ongehoord of onmogelijk percentage.

Daarbij moet ik dus uiteindelijk ook gelijk geven dat de Starhopper hoogst waarschijnlijk geen 1200 ton brandstof en zuurstof totaal kan bevatten. Echter dit is wel het idee van Starship zelf en ik was onder de indruk dat Starhopper een 1 op 1 was kwa tanks. Waarschijnlijk is dit dus niet het geval maar is deze dus wel de zelfde diameter.

[Reactie gewijzigd door mikee368 op 28 augustus 2019 16:21]

Ja dat klopt, SpaceX koelt zijn brandstof zo ver mogelijk maar ik kon daar ook geen data over vinden. Verder denk ik niet dat dat er veel uit zal maken. De dichtheid zal niet ineens verdubbelen.

Verder heb ik de formule voor de omtrek ipv het oppervlak gebruikt. Dat was natuurlijk niet handig. Je komt dan een stuk dichter in de buurt van 1200 ton.

Vwb Starship geloof ik wel dat die een boel brandstof mee kan nemen. Die is uit mijn hoofd ook 45 meter hoog.
Starship zal zo'n ~55m hoog worden met het huidige ontwerp dat wij kennen en de booster zal (maar) 63m hoog worden.

En klopt. Het zal niet verdubbelen maar een toenamen van 10% zou ik niet uitsluiten.

En die 1200 ton ging over zowel brandstof als zuurstof voor de duidelijkheid. Dus X honderd ton brandstof en X honderd ton zuurstof.

Nog 1 maand -1 dag voor de presentatie ^^
Dit kwam doordat de bougies (klinkt allemaal heel makkelijk. Is het niet want het is letterlijk rocket science haha) waarschijnlijk niet helemaal goed aangesloten

Teslarati had hier een interessant verhaal over:
https://www.teslarati.com...er-flight-test-elon-musk/
Normaal wordt er een kleine hoeveelheid (eenmalig cartridge) chemicaliën (TEA-TEB) gebruikt om de motor te laten ontbranden maar dit werkt natuurlijk niet als je starship continue vluchten wil laten maken. Vandaar dat men hiervoor een nieuw systeem heeft ontwikkeld.

Raptor uses those spark plugs to ignite its ignition sources, what CEO Elon Musk has described as full-up blow torches. Once ignited, those blow torches – likely miniature rocket engines using the same methane and oxygen fuel as Raptor – then ignite the engine’s methane and oxygen preburners before finally igniting those mixed, high-pressure gases in the combustion chamber.

Hierdoor kunnen ze dus oneindig de motor opnieuw aansteken (zolang er brandstof is). Het klinkt allemaal simpel maar het blijft rocket science. Klein foutje heeft meestal explosieve gevolgen.
"om daar vervolgens zo'n 57 seconden in de lucht te zweven en vervolgens langzaam af te dalen voor de landing."
De vlucht had een totale duur van 57 seconden zoals op de klok te zien was in de SpaceX live stream. Overigens wel 1 van de vetste eerste 57 seconden van een raket in een live stream van SpaceX ooit haha.
Het waren de langste seconde van mijn leven, wat een super avond was het .. de spanning dat alles goed zou dit keer en of hij wel omhoog zou komen. Ik had me omringt met 3 verschillende schermen en zat te stuiteren om mijn bank. Wat een amassing tijd leven we,

Nu is het wachten tot MK1 en/of MK2 klaar zijn. Al denk ik dat het nog we even gaat duren.
Wil je zien hoe de bouw vordert kijk dan bv. op https://www.youtube.com/watch?v=g8CSgRpPT0o a 24/7
stream met 2 views om uit te kiezen.
Ontzettend gaaf om te zien. Doet mij wel heel erg denken aan midden jaren negentig en de McDonnell Douglas DC-X (delta clipper), dat was toendertijd ook een wow momentje.
https://en.wikipedia.org/wiki/McDonnell_Douglas_DC-X
https://www.youtube.com/watch?v=o2sHf-udJI8
Okay ik heb het "ding" ook altijd watertoren genoemd, zag er lomp groot en vooral gedeukt uit, maar het ding kan dus echt vliegen 🤔 petje af voor Spacex die met de snelheid van het licht al zijn ideeën in rap tempo uitwerkt en realiseert. 👍
De grap is dat het ding ook echt door een bedrijf gespecialiseerd in het maken van watertorens is (mee)gebouwd. Caldwell water tanks: http://www.caldwellwatertanks.com/

Weer zo'n voorbeeld van "lateraal denken" van SpaceX/Musk.
En de reden daarvoor is niet alleen kosten, maar omdat het bedrijf dat watertorens bouwt, ook erg veel kennis heeft voor het verwerken van roestvast staal, waar Starship uiteindelijk ook van wordt gebouwd.

Dat klinkt heel erg contra-intuïtief, een ruimteschip van ijzer, want ijzer is zwaar, maar daar heeft SpaceX voor gekozen omdat ze met RVS een prima hitteschild kunnen maken wat herbruikbaar is, en ze dus geen (zwaar) ablatief hitteschild mee hoeven slepen.

Bovendien kunnen ze de Raptor-motoren straks seriematig produceren, en zitten ze dus minder met problemen van massabudget, als het allemaal te zwaar is, dan schalen ze gewoon op.

Gek genoeg is in de ruimtevaart het motto 'less is more' (minder massa is altijd beter) als de ruimtevaartuigen klein blijven, maar als het boven een bepaalde grootte komt, dan is het gewoon lomp en zwaar, go big or go home.
En de reden daarvoor is niet alleen kosten, maar omdat het bedrijf dat watertorens bouwt, ook erg veel kennis heeft voor het verwerken van roestvast staal, waar Starship uiteindelijk ook van wordt gebouwd.

Dat klinkt heel erg contra-intuïtief, een ruimteschip van ijzer, want ijzer is zwaar, maar daar heeft SpaceX voor gekozen omdat ze met RVS een prima hitteschild kunnen maken wat herbruikbaar is, en ze dus geen (zwaar) ablatief hitteschild mee hoeven slepen.

Bovendien kunnen ze de Raptor-motoren straks seriematig produceren, en zitten ze dus minder met problemen van massabudget, als het allemaal te zwaar is, dan schalen ze gewoon op.

Gek genoeg is in de ruimtevaart het motto 'less is more' (minder massa is altijd beter) als de ruimtevaartuigen klein blijven, maar als het boven een bepaalde grootte komt, dan is het gewoon lomp en zwaar, go big or go home.
Dat je het RVS dat ze gebruiken "zwaar" noemt is niet helemaal terecht.

Het RVS dat ze gebruiken is in een totale oplossing ten opzichte van "licht" carbon fibre en hitteschilden juist heel licht. Dun RVS materiaal kan lichter zijn dan dik carbon fibre.

Ook is het de moeite waard om te vermelden dat we het hier niet over RVS "pisbakken staal" hebben, maar over een specifieke soort die bij zeer lage temperaturen gevormd wordt (310S staal).

Daarbij moeten de buitenkant van de rakket nog steeds een delta T van 300 graden K zien te "verliezen". Dit lijken ze te gaan doen door brandstof te laten lekken via kleine gaatjes in de romp. Een soort "zweten" van anti-freeze wat ook bij vliegtuigen gebruikt wordt om vleugels ijsvrij te houden. Zware hitteschilden zijn daarbij niet nodig (omdat de temperatuur die RVS aan kan veel hoger is dan wat carbon fibre aankan).

Conclusie: een RVS rakket kan veel lichter gebouwd worden dan een carbon fibre rakket. RVS is in dit geval dus juist veel lichter.

Super goede uitleg: https://youtu.be/LogE40_wR9k

[Reactie gewijzigd door GeoBeo op 28 augustus 2019 12:32]

Even een kleine kanttekening, maar het "zweten" van vliegtuigen doen ze niet met brandstof. Dat zou namelijk een beetje gevaarlijk worden :+

Het ijsvrij houden van de vleugels doen ze inderdaad wel met gaatjes in de vleugels, maar daar blazen ze warme lucht doorheen vanuit de motoren.

Bij Starship willen ze vloeibaar methaan in de romp gaan pompen en de romp koelen door dat methaan te laten verdampen. 300K is op een bereik van re-entry temperaturen ook niet bijzonder veel, dus ik ben benieuwd of ze dat voor elkaar gaan krijgen.

[Reactie gewijzigd door Stoney3K op 28 augustus 2019 12:22]

"Bleeding skin" is een van de features die later weer is verwijderd. Nu kijken zij naar een hitteschild bestaande uit acht zeshoekige keramische tegeltjes.

Een aantal van deze zijn ook op de hopper gemonteerd, waarschijnlijk om te kijken of het montage process goed genoeg is om de trillingen van de Raptor te overleven.

[Reactie gewijzigd door Rexus op 28 augustus 2019 15:01]

Er is n9g helemaal geen spraken van dat dit geschrapt is. SpaceX is meerdere wegen tegelijk aan het bewandelen om van elk specifieke plek de beste vorm van hitteschild te kunnen toepassen. Het zal veel mensen waar ik mee spreek in die community's dat ze die tegels (zeshoekig toch?), bloeding skin en meer tegelijk gaan gebruiken.
En hij noemt starhopper zelf ook een watertoren:
https://twitter.com/elonmusk/status/1154599520711266305
Starhopper flight successful. Water towers *can* fly haha!!
Dit is helemaal niet nieuw in "New space". als je voor een Nanosat conventionele methodes zou gebruiken om zou de vooruitgang daar ook lang niet zo snel gaan.
Een aantal jaar geleden waren de leveranciers voor liquid propulsion hun prototypes aan het klussen op basis van duik uitrusting.
Ziet er uit als een vliegende watertoren
Het is een vliegende water toren... Gemaakt door watertoren bouwers... Met een spaceX Raptor motor eronder...
Bijzonder hoe mijn hersenen meer moeite hebben om dit als echt te ervaren dan verschillende renders.
Kan komen doordat de verbranding geen zichtbare rook geeft of door het feit dat ik volgens mij niet eerder de mach diamonds zo helder onder een raket heb zien hangen.

Dan te bedenken dat het nog maar acht maanden geleden is toen het merendeel van de mensen overtuigd was dat er een watertoren werdt gebouwd in Texas. :+

Mocht je het zelf ook willen volgen het NASA Spaceflight forum heeft hele toegewijde paparazzi welk elke nieuwe ontwikkeling vastleggen.

[Reactie gewijzigd door Rexus op 28 augustus 2019 08:58]

Inderdaad heb gisteren (en eergisteren) live zitten kijken
en inderdaad zodra het ding uit de wolken was was mijn eerste gedachte thunderbirds!
het ziet er zo niet uit als een raket

vraagje vlak voor de lancering lijkt het wel of er ijs naar beneden komt
is dat een bewuste actie of komt dat door vibratie's van pompen voor de start of zo iets?
Tijdens het bijtanken van de LOX (vloeibaar zuurstof) wordt de tank super koud. Condens raakt hierdoor bevroren en er ontstaat een ijslaag aan de buitenkant van de tanks, pijpen en nozzle. Zodra de turbo-pompen aan gaan staat het apparaat flink te trillen waardoor het ijs los laat. Dit komt vaak voor tijdens en vlak voor liftoff.
Kleine aanvulling @jverz

Dit zie je niet alleen bij Hopper maar bij bijna alle lanceringen, het is hetgeen dat Space Shuttle Colombia beschadigde en ook een van de grootste risico's voor SpaceX's Falcon Heavy.

Ook levert het mooie beelden van bijvoorbeeld de Saturn 5 op.

[Reactie gewijzigd door Rexus op 28 augustus 2019 09:45]

Het is ook waardoor een deel van de Electron raket er wit uit ziet bij de start terwijl hij zwart is: ijs.
en inderdaad zodra het ding uit de wolken was was mijn eerste gedachte thunderbirds!
Eindelijk iemand die mijn gedachte deelt, ik moest daar ook gelijk aan denken,
Wat mij het meeste intrigeert aan SpaceX, is niet alleen het technische vernuft, maar vooral de snelheid van ontwikkeling. Waar NASA vele jaren uittrekt voor projecten, wordt er door SpaceX in kleinere "blokken" gewerkt met korte tijdspaden, soort van Agile ontwikkeling.
Vergeet niet dat NASA een overheidsorgaan is, welke 99% van de onderdelen door derde partijen (Boeing, Lockheed etc) laat bouwen. De spullen moeten vanuit het hele land komen. Stel je eens voor hoeveel overhead daar in gaat zitten.

Verder zijn ze gebonden aan steeds beperktere budgetten en hebben ze geen winstoogmerk.
Allemaal waar. Ik denk echter dat ook SpaceX afhankelijk is van derden qua productie en ook beperkte budgetten heeft, maar daar veel slimmer mee om gaat door het als een bedrijf op te pakken.
Staat het NASA ook niet vrij om zelf fondsen/investeerders aan te trekken als het overheidsbudget niet toereikend is?
Het lijkt er meer op dat NASA/USA niet echt meer de drive heeft om nieuwe dingen te gaan ontdekken en daarvoor grote stappen wil zetten, aangezien de Space-race niet meer bestaat. Wellicht dat dit nieuw leven ingeblazen wordt door de ontwikkelingen in China.
SpaceX heeft een veel vrijere cultuur waarbij je geen 50 meetings en 10 handtekeningen nodig hebt om een ander type schroefje te gebruiken, als jij aan kunt tonen dat het goed werkt en 3x zo goedkoop is ben je binnen een dag geschakeld. Dat is bij overheden schijnbaar onmogelijk, zeker als de organisatie zelf zo groot is (en NASA is groot...).

Daarnaast heeft Musk ook de neiging om dingen zelf te doen als hij denkt dat hij het beter kan, zie ook de batterijen van de Tesla. Dat is voor NASA (die afhankelijk is van ULA, lees Boeing en Lockheed Martin) ook een stap tever, alles wat commercieel gedaan kan worden moeten ze volgens mij ook zo doen, ook al kost dat handenvol geld.
Volgens mij is SpaceX ook gebonden aan die zware regulering als NASA dus dat elk schroefje een certificering nodig heeft. Anders mogen ze nooit hun Dragon capsule koppelen aan de ISS en zou NASA nooit outsourcen aan SpaceX voor bemande vluchten.
SpaceX en Nasa moeten allebei voldoen aan de zware veiligheidseisen die worden gesteld aan elke ruimtevlucht. Nasa heeft als extra "last" dat ze werken met en voor de overheid en dus ook hun interne processen en uitgaven moeten verantwoorden. En als er 250 miljoen mensen meekijken dan is dat per definitie niet efficient en/of snel :)
Wellicht de dragon-capsule, maar de Falcon's zijn hun eigen dingen, daar telt vooral dat 't ding niet ergens tussen start en einde *boem* of *poef* zegt ;-)
En hoe ga je controleren wat er fout is gegaan als ie wel boem paf zegt? Daarvoor heb je een paper trail nodig, want bij een ontploffing blijft er weinig over. Dus zelfs bij een Falcon word zeker wel alles gecertificeerd. Anders zijn er weinig bedrijven die hun satelliet van 100 miljoen met een Falcon willen lanceren.
paper trail, met voor elke wijziging 10x akkoord is wel wat anders dan iets wijzigen en het documenteren.
Ik denk dat het ook een kwestie van 'eigen centen' vs 'centen van ons allemaal' is. Als ambtenaar wil je al je stappen kunnen verantwoorden. Soms iets langer over nadenken om zeker te zijn dat het de juiste koers is. Dit omdat je met geld van ons allemaal werkt. Dit werk een behoorlijke risico-afkerigheid in de hand wat er zeker voor kan zorgen dat het allemaal stroperig gaat en uiteindelijk soms meer geld kost.

Bij een bedrijf als SpaceX heb je dat veel minder. Dat gaat met 'eigen centen'. Als je een raket opblaast van 100 miljoen gaat niemand je op een verjaardagsfeestje lastig vallen met 'verspilling van belastingcenten' en komt er zeker geen kamercommissie om te vragen of je wel alle formuliertjes in drievoud ingevuld hebt zodat er goed gecontroleerd kan worden of elke cent te verantwoorden is.
Ik denk dat het ook een kwestie van 'eigen centen' vs 'centen van ons allemaal' is. Als ambtenaar wil je al je stappen kunnen verantwoorden.
Als ambtenaar ben je dat zelfs verplicht. Een overheidsorganisatie als de NASA moet elke handeling en elke beslissing verantwoorden. En elke beslissing moet door alle managementlagen heen totdat het de manager bereikt die op dat gebied beslissingsbevoegd is en hoe ingrijpender/ belangrijker die beslissing is hoe meer managementlagen erbij betrokken zijn. Bij een audit door de Amerikaanse rekenkamer moet elke beslissing en elke cent verantwoord zijn en door de verantwoordelijke managers zijn goedgekeurd. Dat voegt veel complexiteit, kosten en inefficiëntie toe. Vooraf vindt iedereen dat verspilling, maar wanneer achteraf een probleem mogelijk getraceerd wordt naar een schroefje waarvan op het papierwerk één handtekening ontbreekt roept iedereen schande en wordt er een extra laag aan controles toegevoegd om dat in de toekomst te voorkomen.
Er is dus wat voor te zeggen om het helemaal uit handen te geven aan het bedrijfsleven en enkel eisen te stellen waar het eindproduct aan moet voldoen. Maar keer op keer is gebleken dat winst belangrijker wordt dan controles en kwaliteit.
SpaceX zit (nu nog) in een soort sweet-spot. Ze maken zelf hun eigen product, dat wanneer ze voor overheidsopdrachten in aanmerking willen komen aan bepaalde strenge eisen moet voldoen. Maar die eisen gelden voor het eindproduct, wat de tussenstappen zijn geweest is voor de certificering in veel gevallen niet belangrijk. Dat geldt nu SpaceX nog voornamelijk vanuit de ideologie werkt om tegen zo laag mogelijke kosten een zo goed mogelijke raket te bouwen en winst maken niet het doel is. Maar uiteindelijk zal ook SpaceX ooit een bedrijf worden dat gericht is op het maken van winst, waar de raad van bestuur door de aandeelhouders wordt afgerekend op de behaalde winst en de bonus van de bestuurders wordt bepaald door de behaalde winst. Wat dat op kan leveren zie je bij Boeing met de 737-MAX. Die tijd lijkt bij SpaceX nog ver weg, maar zal ongetwijfeld komen. Ook Boeing is opgezet door een bevlogen vliegtuigbouwer.
Verder zijn ze gebonden aan steeds beperktere budgetten en hebben ze geen winstoogmerk.
Niet alleen dat, veel van die aanbestedingen en projecten worden niet gedaan om het project 'af' te krijgen. Die worden gedaan voor de baanzekerheid van een stel hoge piefen binnen NASA, Boeing, Lockheed, enzovoort.

Want als een project af is, dan zijn er weer een aantal managers overbodig en worden ze er gewoon uit getrapt. Dus het is elke keer gewoon rekken tot aan de volgende verkiezingen, en dan nieuw budget vrij peuteren.

Dat fenomeen is heel normaal met alle projecten die op overheidsgeld draaien, kijk bijvoorbeeld ook maar eens naar de Fyra. Elke commerciële partij had je met die aanpak echt vierkant uitgelachen.
Waar NASA vele jaren uittrekt voor projecten, wordt er door SpaceX in kleinere "blokken" gewerkt met korte tijdspaden, soort van Agile ontwikkeling.
NASA en SpaceX doen zeer verschillende soorten van projecten, ook al hebben beide betrekking op de ruimte.

SpaceX verfijnt bestaande technologie, NASA vindt letterlijk en figuurlijk nieuwe wielen uit tbv specifieke doelen. De wielen vd Moon buggy t/m de wielen van Curiosity rover, en vele ruimte sondes en -observatoria.
Het is zeer de vraag of SpaceX bij een project zoals de James Webb space telescoop ook zo "agile" te werk zou gaan.
Uhu, al die full flow staged combustion motoren die al bestonden hebben ze enkel even een beetje verfijnd om tot de Raptor te komen.

/s.
Niet ik maar jij bent degene die zegt dat het verfijnen van bestaande technologie een kwestie is van "enkel even een beetje".
Het is niet een soort van Agile ontwikkeling, dat is exact zoals Elon Musk eigenlijk alles aanpakt en zijn 'motto' is.
Ik kan het niet uit de tekst opmaken en ook de wiki is voor mij niet helemaal duidelijk maar klopt het dat deze starhopper gaat fungeren als landings module van de raket? (vergelijkbaar met de Apollo Lunar Lander)
Nee, het is een test platform voor de nieuwe raketmotoren die uiteindelijk in hun Starship terecht moeten komen. Het is dus een vroeg prototype van de Starship.

Binnenkort zullen we hun 'echte' prototypes van de starship gaan testen. Zie:
https://www.teslarati.com...-final-flight-second-try/
Bedankt, die afbeelding en beschrijving maakt het een stuk duidelijker :)
Nee. Sterker nog: deze specifieke Starhopper zal nooit meer vliegen, maar als test-stand gebruikt worden voor het testen van de Raptor motor. Alle volgende tests zullen gebeuren met nieuwere prototypes van Starship (Starship Mk1 and Mk2), die nu (op twee verschillende locaties, door twee verschillende teams) worden klaargemaakt. Deze zullen ook werkelijk de ruimte in gaan.
Dat deze specifieke Starhopper niet meer gebruikt ging worden was wel duidelijk inderdaad. Ik dacht dus alleen dat dit het prototype was van de uiteindelijke Landing Module. Maar dat blijkt zoals @unfold en @BadRespawn al aangeven niet het geval te zijn.
nou ja, in zekere zin zit er wel wat in hoor,

Met "Starship" is het de bedoeling dat ze daadwerkelijk gaan landen op Mars en/of de maan. En deze starhopper is daar een (heel ruw) prototype van. Er heeft eerder ook een fairing opgestaan waardoor hij al behoorlijk leek op de uiteindelijke starships, maar die is omgewaaid en hebben ze toen niet meer teruggeplaatst.

hier een plaatje van hoe de verschillende voertuigen zich ongeveer t.o.v. elkaar verhouden
klopt het dat deze starhopper gaat fungeren als landings module van de raket? (vergelijkbaar met de Apollo Lunar Lander)
De starhopper is bedoeld om het equivalent van de Apollo command module + service module, herbruikbaar te maken.
Live gevolgd. Geweldig om te zien vooral de landing. Als je het object zo ziet dan zou je niet zeggen dat het kan vliegen. Ik ben zelf wel enorm blij dat de test is gelukt. Als het niet was gelukt dan was er waarschijnlijk weer lang onderzoek geweest met wellicht een nieuwe test en was de uiteindelijke vlucht weer vertraagd.

Wat ook wel fijn is, is dat een bedrijf zoals SpaceX minder afhankelijk is van de 'windrichting' van de Amerikaanse politiek. NASA geld verloren aan projecten die door nieuwe presidenten worden geschrapt. Een bedrijf zoals SpaceX of Blue Origin wordt hier minder in aangetast en kan dus gewoon doorwerken zonder een hindering van de wisseling van de wacht.

Overigens staat StarHoppers lancering om de maan nog voor 2023 geplanned. Dit is nog voor de landing van de maan door Nasa die vooralsnog voor 2024 staat geplanned.
"NASA geld verloren aan projecten die door nieuwe presidenten worden geschrapt. "

Zoals: Trump schrapt internationaal ruimtestation in 2025 voor z'n space marine/stormtrooper.
Nou, Trump heeft meer geld gegeven aan Nasa en een mandaad voor de maan afgevaardigd. Obama daarentegen heeft een project geschrapt voor verdere ontwikkeling wat door George Bush Jr. opdracht voor was gegeven. Politiek was Obama in mijn ogen een betere president dan zowel Bush Jr. alsook Trump (zijn periode is dan wel nog bezig) maar wat betreft ruimtevaart ligt het toch wat anderes. (colour me surprised want die had ik echt niet zien aankomen; Obama stond als goed president in mijn boekje)
Tja, maar Trump gooit er dan weer een manager boven die zegt dat pluto een planeet is.
https://thenextweb.com/di...red-pluto-a-planet-again/

En hij ontkent climate change... Misschien moet hij wat NASA fotootjes bekijken.

[Reactie gewijzigd door dycell op 28 augustus 2019 09:21]

Noem me gek maar Pluto is voor mij ook nog steeds een planeet. De definitie van planeet verschuift steeds omdat we de definitie van planeet steeds moeten bijstellen.

De naam 'planeet' is voor mij geen selectie wetenschappelijke definitie meer; als je kijkt naar de huidige definitie:
A planet is any object in orbit around the Sun with a diameter greater than 2000 km. (eleven votes in favour)
A planet is any object in orbit around the Sun whose shape is stable due to its own gravity. (eight votes in favour)
A planet is any object in orbit around the Sun that is dominant in its immediate neighbourhood. (six votes in favour)[47][48]
1) Dus een object, die op één of andere manier stabiel is en 2 zonnen heeft is geen planeet?
2) Ok, hij moet groter zijn dan 2000km in diameter. Prima, maar geen maximaal? Wat is überhaupt de diameter? Van de core of ook de atmospheer? Dit is appels met peren vergelijken.
3) En hij moet nadrukelijk aanwezig zijn. Wat is dit nou weer voor benaming? De aarde heeft maar één maan (ok iets meer maar dat is een andere discussie) is dat, vergeleken met andere planeten dominant? Niet echt, zeker omdat de maan ook invloed heeft op de aarde.

Mijn definitie van planeet is simpel: er zijn objecten die wij hebben gevonden en interessant vinden om 'planeet' te noemen. Prima dat noemen we planeet.

De wetenschappelijke definitie kan je ook behouden maar dan kan het zo zijn dat de aarde over 100 jaar buiten deze definitie valt.

En btw, Jim Bridenstine heeft in 2 jaar al meer gedaan dan zijn laatste 3 voorgangers. Hij werkt snel, is betrouwbaar en zet echt een missie in om naar Mars te gaan in 2022. En hij 'declared' niet dat Pluto een planeet is hij zet 'in my view'. Je 'nieuwsbericht' is clickbait. Charles Bolden heeft sinds 2009 alles stil gelegd maar er is in die 9 jaar NIKS opgebouwd, SLS is nog steeds in aanbouw er is geen vervoer meer naar de ISS, de ontwikkeling ligt stil bij NASA. En nee de Mars missies waren al voor 2009 gestart. Charles wist van alle knopjes in de cockpit maar hij was geen goede NASA Administrator.

[Reactie gewijzigd door fo0 op 28 augustus 2019 09:40]

Nee het kwam na de ontdekking van de kuiper belt, iedereen kan 9 planeet namen onthouden,
Als pluto niet geschrapt werd dan hadden we er duizenden uit ons hoofd moeten leren kennen
Dit is het punt wat ik probeer te maken, de definitie van planeet moet steeds worden aangescherpt / aangepast worden OMDAT we nieuwe objecten vinden. Waarom benoemen we een object niet gewoon 'planeet' als deze interessant is?
"Geld ertegenaankwakken" is niet hetzelfde als "goed". Een cynicus zou denken: Trump gaat mensen naar de maan sturen, dan is de NASA niet zo druk met milieusatellieten en milieuvervuiling.
En ik denk: wat is het nut van weer naar de maan gaan? We zijn er al geweest, het is er niet leuk, zorg liever dat onze woestijnen bewoonbaar worden (terraforming is toch zo easy?) dat er vrede komt op aarde en de boel verder ook bewoonbaar blijft.
(En ik ben al helemaal voor het maken van een toevluchtsoord voor de superrijken mocht onze aard ete gronde gericht worden. De superrijken, oftewel de kapiteins op het schip, moeten samen met iedereen ten onder gaan).
"NASA geld verloren aan projecten die door nieuwe presidenten worden geschrapt. "

Zoals: Trump schrapt internationaal ruimtestation in 2025 voor z'n space marine/stormtrooper.
Tja... Als ik hem was zou ik meer aan UNSC (United Nations Space Command) richten :P
ja die van HALO game series ;)
Hopelijk kan het derde wereldoorlog voorkomen, dat vind ik het meest belangrijk. Dus kom op Trump!!!!

[Reactie gewijzigd door Dark Angel 58 op 28 augustus 2019 09:52]

NASA en alle producten die voor hun gebouwd moeten worden == banenmotor. Het moet banen opleveren voor verschillende staten.

SpaceX =/= banenmotor.

Daarom compleet onvergelijkbaar met de ULA etc die altijd van overheidscontracten leefden en maar 1 hoofddoel hadden: banen genereren. Alle andere zaken incl kosten, deadlines halen etc zijn daaraan ondergeschikt. Dit geldt trouwens ook wel voor Ariane. Die hebben hardop gezegd (zoek de special op ArsTechnica) dat een reusable raket totaal niet handig is voor hun want dan zijn er minder banen.

[Reactie gewijzigd door Jazco2nd op 28 augustus 2019 10:57]

Geeft dit geen milieu vervuiling in de ruimte?
"De raket klom gestaag naar een hoogte van 150 meter, om daar vervolgens zo'n 57 minuten in de lucht te zweven en vervolgens langzaam af te dalen voor de landing."
Ik denk dat hier seconden zal moeten staan?

Maar ook die 57 seconden is al een knappe tech demo van SpaceX, gaaf dat de motor zo goed werkt. Ik ben benieuwd hoe het volgende prototype eruit gaat zien, weer een watertoren? :P
Er zijn momenteel 2 Orbital Prototypes in ontwikkeling. Deze worden door 2 verschillende teams in een soort competitie gemaakt. Beide prototypes gaan waarschijnlijk met 3 motoren vliegen. en gaan een stuk hoger en sneller vliegen
Hetzelfde werd ruim 25 jaar geleden al eens gedaan door de McDonnell Douglas DC-X (Delta Clipper). De eerste vlucht duurde 59 seconden en bereikte een hoogte van 46 meter. De langste vlucht duurde 136 seconden en de maximaal bereikte hoogte was 2500 meter. De opvolger, de DC-XA vloog in 1996 voor 142 seconden en bereikte een hoogte van 3140 meter. (Bron)
faaantaaassstisch, ik heb vannacht live zitten kijken naar everyday astronaut, en nou moet je je proberen voor te stellen dat 37 + van die motoren tegelijk losgaan...

Space-X... wat een bedrijf
Echt leuk om te zien dat steeds meer mensen uit Nederland zijn video's bekijken. Op zich ook wel logisch omdat lange tijd met de groei zijn kanaal continu 6-8% nederlandse kijkers had ^^.
Als je meer wilt zien kan je 24/7 kijken naar de bouw van de MK1 op https://www.youtube.com/watch?v=g8CSgRpPT0o

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.

Tweakers maakt gebruik van cookies

Tweakers plaatst functionele en analytische cookies voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Deze cookies zijn noodzakelijk. Om op Tweakers relevantere advertenties te tonen en om ingesloten content van derden te tonen (bijvoorbeeld video's), vragen we je toestemming. Via ingesloten content kunnen derde partijen diensten leveren en verbeteren, bezoekersstatistieken bijhouden, gepersonaliseerde content tonen, gerichte advertenties tonen en gebruikersprofielen opbouwen. Hiervoor worden apparaatgegevens, IP-adres, geolocatie en surfgedrag vastgelegd.

Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Sluiten

Toestemming beheren

Hieronder kun je per doeleinde of partij toestemming geven of intrekken. Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Functioneel en analytisch

Deze cookies zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie. Meer details

janee

    Relevantere advertenties

    Dit beperkt het aantal keer dat dezelfde advertentie getoond wordt (frequency capping) en maakt het mogelijk om binnen Tweakers contextuele advertenties te tonen op basis van pagina's die je hebt bezocht. Meer details

    Tweakers genereert een willekeurige unieke code als identifier. Deze data wordt niet gedeeld met adverteerders of andere derde partijen en je kunt niet buiten Tweakers gevolgd worden. Indien je bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je account. Indien je niet bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je sessie die maximaal 4 maanden actief blijft. Je kunt deze toestemming te allen tijde intrekken.

    Ingesloten content van derden

    Deze cookies kunnen door derde partijen geplaatst worden via ingesloten content. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie over de verwerkingsdoeleinden. Meer details

    janee