Zit wat in idd, maar het gevolg is toch dat de prijs van dat ziekenhuis simpelweg een beetje omhoog gaat. Daar heb ik moeite mee, want gezondheidszorg is hier al niet heel goedkoop.
Dat ligt eraan hoe je het bekijkt. In 2018 gaven we in Nederland bijna 100 miljard uit aan zorg. Maar daar zit dan ook alles bij inbegrepen: kinderopvang, gehandicaptenzorg, ziekenhuiszorg, maatschappelijke opvang etc.
Dat komt per Nederland neer op een kleine 6000 euro per jaar, zeg 500 euro per maand. Daar merken we zelf maar beperkt wat van, want we betalen hiervan alleen de zorgpremie en het eigen risico (gesteld dat we 18+ zijn) en dat betekend dat zo'n driekwart afkomstig is uit belastingen en inkomensafhankelijke premies.
Hiermee zijn de zorgkosten in Nederland ongeveer 10% van het BNP is dat veel als gezondheid je grootste goed is? Dat moet ieder uiteraard voor zich betalen, maar in de VS (duurste zorgland ter wereld) bedragen de zorgkosten bijna 20% van het BNP
Maak je daarover maar geen zorgen. De zorg wordt ingekocht door de verzekeraars. Die zitten ook op hun geld dus proberen het zo goedkoop mogelijk in te kopen. Kostenefficiënt werken wordt vanaf die kant gestimuleerd. Als een ziekenhuis teveel geld wil voor een bepaalde behandeling dan vergoed de verzekeraar die behandeling in dat ziekenhuis niet meer. Mag je als patiënt ergens anders heen. Het werkt natuurlijk niet als alle ziekenhuizen duurder worden.
Dit klopt deels. De zorgverzekeraar is alleen verantwoordelijk voor de zorg die onder de Zorgverzekeringswet (ZVW) valt en dat is circa zo'n 40% van de totale zorgkosten. Verder heb je gelijk: het zijn vooral verzekeraars en die dekken risico's af...
Maar er is wel degelijk maatwerk nodig, alleen is maatwerk per definitie duurder. Moet de maatschappij daar dan altijd voor opdraaien? Je mag er als patiënt altijd heen, maar dan heb je kans op een (forse) eigen bijdrage. Of je kiest voor de toekomst een verzekeraar die je daarin meer vrijheid gunt, waarbij je een hogere premie betaalt.
Ik vergelijk het wel eens met een pak. Als ik confectie wil kan ik naar C&A gaan en ben ik voor € 100,- klaar. Moet ik alleen niet klagen dat dit pak er over 1-2 jaar niet meer uitziet en begint te rafelen. Koop ik maatwerk van Hugo Boss, dan plak ik er een nulletje achter maar kan het pak 5-10 jaar mee...
Ik zie twee echt grote factoren die de prijs flink opdrijven. De eerste is de vergrijzing en de toenemende leeftijd waardoor er veel langer zorg nodig is. De tweede is de ontwikkeling van medicijnen. Die worden duur in de markt gezet en als je wilt genezen mag je gewoon betalen. In 2019 wordt 2.1 miljard uitgegeven aan medicijnen. Dat is al 10 euro per maand per Nederlander. Dat als ze alle 17 miljoen betalen, wat ze niet doen.
Ook dit is niet helemaal compleet. Vergrijzing klopt, maar de leeftijd neemt (sinds heel kort) niet verder toe. Blijft dealniettemin een groot probleem. Verder zijn veel aandoeningen tegenwoordig niet meer levensbeëindigend maar leiden tot beperkingen met duurdere zorg als gevolg (de dood is goedkoop).
De kosten zitten totaal niet in de medicatie.Je geeft terecht aan dat 2,1 miljard aan medicatie wordt uitgegeven. Dat is dus zo'n 2% van het totale budget: zouden een hoop landen voor tekenen. Een vergelijking met de geestelijke gezondheidszorg (dus psychiatrie en verslavingszorg) 10x zoveel (zit geen pil bij): ruim 22 miljard.
Wel klopt het dat er middelen duur in de markt worden gezet (maar dat geldt enkel voor nieuwe middelen, de oude middelen (totaal 75% van wat er gebruikt wordt) neemt maar 20% van de kosten voor zijn rekening), maar dat is vooral in Nederland een groeiend probleem. Duitsland heeft daar minder last van en niet alleen omdat ze veel groter zijn. Ontwikkelkosten van een geneesmiddel zijn 800 miljoen tot 1 miljard euro. Een beetje winst moet gemaakt worden, want anders is er geen investeringsruimte.
Veel kleine farmaceuten met zeer goede ideeën, zoeken investeerders bij verschillende tussenstappen om hun product een succes te maken (ze zijn simpelweg te klein). Iedere investeerder wil daarbij zijn dividend vergroten dus doet alleen mee als de prijs keer 5, 10 of 20 gaat. Na 3 van dat soort stappen is het middel dan dus veel en veel te duur geworden. Die investeerders zijn vaak grote financiële instellingen of
big pharma en die hebben puur bedrijfsmatige belangen.
Het maatschappelijk belang ligt bij de overheid en er is geen wet die hen verbiedt te investeren in deze kleine (maar goede ideeën) met als mooiste resultaat dat je de prijs meebepaalt en als bijvangst wat dividend terug kan laten vloeien naar de schatkist. Duitsland doet dit op grotere schaal en is daarom ook plaatsbepalend aan de onderhandelingstafel. Nederland komt pas aan tafel als de grote jongens al een handje klap hebben. Qua vermogen kan Nederland prima hetzelfde investeren als Duitsland: er zit goed rendement op de therapie van tegenwoordig.
Grote vraag: waarom gebeurt het dan niet?
Nederland is bang dat het huishoudboekje gevaar loopt en de 100 miljard binnen enkele jaren verdubbeld of vervijfvoudigd. Dat gaat sowieso wel gebeuren, maar je kunt wel kiezen hoe je dat geld wilt besteden. Met herverdeling van het budget voor geneesmiddelen kan je méér kwaliteit kopen, tegen een lagere prijs en onder betere condities. Maar dan moet je er tijd insteken en een beetje (verantwoord) risico nemen en dat durft de overheid niet.