3GPP stelt standaard voor 5g vast

De 3GPP, een standaardenorganisatie binnen de telecomindustrie, heeft de standaard voor 5g vastgesteld. Dat is een tijdje later gebeurd dan de bedoeling was. Het vaststellen van wat 5g precies inhoudt is een grote stap naar 5g-netwerken en 5g-toestellen.

De definitieve goedkeuring kwam woensdagavond, blijkt uit de tweet van een betrokkene. Nu de standaard is vastgesteld, kunnen makers van modems en antennes designs maken voor apparaten, terwijl providers aan de slag kunnen met het bouwen van netwerken.

De standaard voorziet in nieuwe frequenties in zowel lage als hoge banden. In de lage banden lopen de frequenties van 700MHz tot 5GHz. Er zijn standaarden vastgesteld met een aparte frequentie voor de uplink, de fdd-banden. Ook zijn er tdd-banden, waarbij uplink en downlink dezelfde frequentie delen en gescheiden worden door tijd. Die zitten ook in 4g. Daarnaast zijn er aanvullende frequenties voor uplink en downlink, oftewel sdl en sul.

Het is nog onbekend welke frequenties providers het meest zullen gaan gebruiken. Bij 4g zijn in Europa band 1,3,7,8 en 20 in gebruik en in veel andere landen wereldwijd zijn die banden ook de meestgebruikte. Sommige landen wijken af en kiezen voor andere banden, bijvoorbeeld omdat frequenties in gebruik zijn voor andere doeleinden. Zo is de ruimte rond 3,5GHz in Nederland in gebruik voor het satellietstation in Burum, maar telecomproviders willen die gebruiken.

Het nieuwe 5g moet de opvolger worden van het huidige 4g. Het moet toepassingen mogelijk maken voor meer apparaten dan alleen smartphones, tablets en sensoren. Ook auto's zouden bijvoorbeeld met 5g moeten werken. Daarnaast moet het hogere snelheden en lagere latency mogelijk maken. Deels is 5g geen nieuw netwerk: een snellere variant van het huidige 4g zal ook 5g heten. Daarmee is 5g een lappendeken van technieken.

Veel bedrijven en overheden hebben niet gewacht op de standaardisatie. AT&T zal vanaf volgend jaar 5g aanbieden als vervanging voor vast internet, terwijl Zuid-Korea bij de Olympische Spelen 5g wil gebruiken. De Spelen vinden over enkele maanden plaats. De meest recente draft van de standaard is in zip-vorm te downloaden.

Band	Uplink	Downlink	Duplex
n1	1920-1980MHz	2110-2170MHz	FDD
n2	1850-1910MHz	1930-1990MHz	FDD
n3	1710-1785MHz	1805-1880MHz	FDD
n5	824-849MHz	869-894MHz	FDD
n7	2500-2570MHz	2620-2690MHz	FDD
n8	880-915MHz	925-960MHz	FDD
n20	832-862MHz	791-821MHz	FDD
n28	703-748MHz	758-803MHz	FDD
n38	2570-2620MHz	2570-2620	TDD
n41	2496-2690MHz	2496-2690MHz	TDD
n50	1432-1517MHz	1432-1517MHz	TDD
n51	1427-1432MHz	1427-1432MHz	TDD
n66	1710-1780MHz	2110-2200MHz	FDD
n70	1695-1710MHz	1995-2020MHz	FDD
n71	663-698MHz	617-652MHz	FDD
n74	1427-1470MHz	1475-1518MHz	FDD
n75	-	1432-1517MHz	SDL
n76	-	1427-1432MHz	SDL
n78	3300-3800MHz	3300-3800MHz	TDD
n77	3300-4200MHz	3300-4200MHz	TDD
n79	4400-5000MHz	4400-5000MHz	TDD
n80	1710-1785MHz	-	SUL
n81	880-915MHz	-	SUL
n82	832-862MHz	-	SUL
n83	703-748MHz	-	SUL
n84	1920-1980MHz	-	SUL

Reacties (33)

[CH4OS]

Zo is de ruimte rond 3,5GHz in Nederland in gebruik voor het satellietstation in Burum, maar telecomproviders willen die gebruiken.

Beetje vreemd, eerder stelde Tweakers dat zowel de 700MHz als de 3,5GHz band belangrijk zijn voor 5G. Met andere woorden, op twee banden is 5G dus prima mogelijk. Eerst genoemde zou alleen in het zuiden des lands kunnen, want radar station Burum, al schreef Tweakers eerder dat het kabinet wel zou kijken naar wat mogelijk is;

Het kabinet gaat volgend jaar overleggen of de 3,5GHz-frequentie toch bruikbaar mag worden in het hele land, schrijft staatssecretaris Mona Keijzer in de agenda voor een telecomvergadering met Kamerleden volgende week.

Bron: nieuws: Nederlandse kabinet: providers zijn mogelijk in 2025 klaar met bouw 5...

Is daar intussen dan verandering in gekomen oid? Wellicht kan @arnoudwokke (schrijver van beide artikelen) opheldering geven? Zover ik uit het artikel begrijp dat ik link, gaat in elk geval 5G in Nederland over 700MHz gebruikt worden, gezien de veiling in 2019.

Ik heb daardoor zo een vermoeden, dat de 3,5GHz band niet zo heel interessant gaat worden voor Nederlandse providers.

[Reactie gewijzigd door CH4OS op 22 juli 2024 14:49]

[arnoudwokke]

Is daar intussen dan verandering in gekomen oid? Wellicht kan @arnoudwokke (schrijver van beide artikelen) opheldering geven? Zover ik uit het artikel begrijp dat ik link, gaat in elk geval 5G in Nederland over 700MHz gebruikt worden, gezien de veiling in 2019.

Ik heb daardoor zo een vermoeden, dat de 3,5GHz band niet zo heel interessant gaat worden voor Nederlandse providers.

Ik heb geen nieuwe info daarover. Een belangrijk element van 5g zit, net als bij 4g, in het combineren van frequenties op verschillende banden. Vooral de hogere frequenties zijn daarbij gewild, omdat je daar relatief meer snelheid uit kan halen. Providers zullen dus elke frequentie die breed ondersteund gaat worden te pakken willen krijgen, schat ik zo in

[DeComponeur]

Het gaat inderdaad met name om de koppeling (combineren) van hoge en lage frequenties die 5G sterk/mogelijk maken. Dus de lage frequenties zijn net zo gewild hoor, anders heb je geen 5G
Vooral de frequenties onder de 800 ('afgepakt' van zendermicrofoons etc.) zijn onlangs beschikbaar gekomen Deze frequenties tussen 694-790 MHz zijn in de minderheid, dat kon nog wel eens duurder uitpakken...
Je kunt in zeggen dat lage frequenties in principe langzamer zijn maar sterker en stabieler,
maar bij 5G (combi-frequenties) is dat veel ingewikkelder... Gaat ook mijn pet te boven

[born2rule]

kunnen ze die satellietstation niet verplaatsen naar de noordzee (nog minder interferentie) op kosten van de telekomproviders. Deze kunnen ze weer doorberekenen aan de consument.

Nu ik er zo over na denk. Indien ze dan toch bezig zijn met het opspuiten van een eiland voor de kust voor het satellietstation kunnen ze schiphol ernaast bouwen.

win win win situatie voor iedereen

[CH4OS]

Nee, want de vliegtuigen storen dan het signaal van het satellietstation.

[robert_paats]

Nee omdat het telecom deel van dit station geen problemen heeft!

Het gaat uitsluitend om het MID deel van het station waar de afluister taken zijn onder gebracht die en probleem heeft.

[fsfikke]

De standaard is in zip-vorm te downloaden.

Dat is dus nog niet de standaard, maar een draft. Dat zie je ook als je de moeite neemt er doorheen te bladeren (@arnoudwokke). Stikt van de TBD's en comments.

[arnoudwokke]

Dat is de meest recente versie die online staat. De definitieve versie staat nog niet online, maar is afaik ongewijzigd. Deze draft is van zes dagen geleden

Edit: in artikel verduidelijkt dat het om een draft gaat, thx voor de aanvulling

[Reactie gewijzigd door arnoudwokke op 22 juli 2024 14:49]

[supersnathan94]

Deels is 5g geen nieuw netwerk: een snellere variant van het huidige 4g zal ook 5g heten. Daarmee is 5g een lappendeken van technieken.

Man man man. hoe moeilijk is het nou? Met USB ook al dat gezeik moeten aanhoren. Ik snap niet dat het toch iedere keer weer gebeurt en alleen maar voor misleiding van de consument. Technische mensen die er mee moeten werken weten namelijk ook wel dat het geen echte 5G is.

[Blokker_1999]

5G heeft niet tot doel om mensen sneller mobiel te laten internetten maar om draadloos internet beschikbaar te maken voor meer toepassingen door vooral meer frequenties in gebruik te kunnen nemen. Zo kan je zeer hoge frequenties gaan gebruiken met kleine cellen in drukke gebieden terwijl de zeer lage frequenties dan weer handiger worden op het platteland.

[Vinnienerd]

Waarom is het misleiding als het geen nieuw netwerk gaat worden? Wil jij dat carriers hun netwerk compleet moeten vervangen? Gaat dure kwestie worden dan. Zo'n verzameling van technieken is juist mooi, dan is de overgang naar een sneller netwerk alleen maar naadloos.

[supersnathan94]

Noem het dan ook geen 5G. Als er niets verandert aan de hardware kant en het netwerk blijft feitelijk hetzelfde dan is het toch raar dat het 5G word? Met USB 3.0 icm een USB-C stekker is het toh ook raar dat het protocol ineens USB3.1 gen 1 heet terwijl het niets anders is dan USB 3.0? De grap is ook daar dat het bedoelt is voor de USB C variant maar dat dit niet expliciet is gemaakt waardoor fabrikanten met type A stekkers nog steeds kunnen zeggen dat USB 3.1 is.

[Ge Someone]

Noem het dan ook geen 5G

precies dat, je kunt toch gewoon zeggen dit toestel ondersteunt 4g in combinatie met 5g.
En voor die lappendeken zou het misschien een idee zijn om de verschillende onderdelen apart aan te duiden, zoals dat ook bij (ether)netwerk-technieken (IEEE 802.3) of WiFi (IEEE 802.11) gedaan wordt (voorbeeld 802.11b/g/n). Zo zou je ook 5g-a, 5g-b of 5g-01, 5g-02. Lijkt mij beter dan een "blanket" naam waarbij je niet weet wat je (wel of niet) krijgt.

[fastedje]

Met die versplintering van frequenties kan nog wel eens heel vervelend worden om een compatible 5G toestel aan te schaffen. Telefoonfabrikanten zijn globaal ingesteld terwijl providers zich moet schikken naar lokale frequenties die in een specifiek land beschikbaar zijn.

[FooLsKi]

4G Heeft niet voor niets Long Term Evolution als naam. Logisch dus dat 5G geen compleet nieuwe techniek is maar een evolutie van 4G. Je kunt natuurlijk wel elke keer gaan proberen iets compleet nieuws te bedenken maar dat lijkt mij nou niet bepaald efficiënt. Doorborduren op en uitbreiden/optimaliseren van bewezen technieken is veel efficiënter en maakt backwards compatibility een stuk minder complex.

[whersmy]

Helaas heet dat marketing volgens mij.

Die 5G komt er minder snel als adoptie uitblijft. Ik vraag me wel af of het nou echt nodig is. 4G + iphoneSE werkt helemaal prima, snel genoeg, stabiel.

[Quacka]

Dat had ik ook met 3G...
Maar inmiddels ben ik toch wel teluergesteld als ik ergens alleen maar 3G heb.

En wie heeft er nu een smartphone nodig. Daar hebben we toch laptops voor?
Ja ik heb dat een jaar of 10-12 geleden gezegd....

[Joecatshoe]

Je hebt natuurlijk ergens wel een punt, maar blijft dat duren? Vanaf een bepaalde snelheid is er voor mobiel gebruik toch echt geen verschil meer. Met goeie 4G haal je al 200+Mbit/s op je mobiel. Er zit denk ik toch echt wel een limiet op de bandbreedte die je ooit op een smartphone gaat nodig hebben. Op die snelheid zou je al meerdere 8k streams in parallel kunnen binnentrekken, en telefoons met een 8k scherm bestaan nog niet eens.

Dat je nog niet overal die snelheid haalt heeft weinig met de technologie te maken, maar eerder met kwaliteit van het netwerk. Voor smartphonegebruikers gaat het verschil tussen 4G en 5G toch echt nihil zijn.

De toekomst die ik in 5G zie is vooral de lage latency en indien ze het batterijgebruik nog fors kunnen omlaag halen vergeleken met 4G. Op vlak van snelheid gaat 4G toch echt nog wel lange tijd meegaan.

[Reactie gewijzigd door Joecatshoe op 22 juli 2024 14:49]

[feranderd]

Die latency voor zelfrijdende auto's icm ultra low power voor iot. Hele interessante toevoegingen op huidge netwerk en zeker niet alleen bedoeld voor mobiele telefoons. AR kan ook wel profiteren van low latency en high bandwith.

[TrekVogel]

Snelheid is niet echt een probleem. 4g is al veel sneller dan veel vaste lijnen. Latency is veel meer een bottleneck, net als capaciteit. Bijvoorbeeld automotive toepassingen vragen hier om, maar ook met "4 streepjes" maar geen verbinding hebben op een festival is een voorbeeld.

[ArawnofAnnwn]

Met USB is het inderdaad ook een rommeltje geworden. Ik hoop echt dat daar een vervanging voor komt. Niet meer het ene kabeltje kan dit, de andere kan dat. Het is dat mijn telefoon USB-C heeft, maar ik had deze "standaard" liever overgeslagen. Ik vind het al vervelend dat er aan de andere kant van de oceaan zowel GSM als CDMA word gebruikt. Ik denk ook dat dit een nog groter rommeltje word met het kopen van telefoons. Het is nu al lastig voor veel mensen, moet je nagaan als er nog meer banden bij komen. Ik had gehoopt dat 5G naar maximaal 2 banden zou gaan (hoog en laag). We zullen vanzelf zien hoe het uit gaat pakken, maar ik vrees dat het nog erger word dan de 3G en 4G standaarden.

[feranderd]

Het is alleen maar lastig voor tweakers. Consumenten kopen gewoon iets dat veel verkocht wordt en that's it. Verder is na een korte periode usb c prima en zal dat universeel werken.

[Schrudde]

Wat maakt 5G anders?
Volgens mij vooral latency, carrier aggregation en speciale modulatievormen.
De laatste 2 zijn her en der al in 4G opgenomen. In Nl vrij veel, bij Vodafone en KPN in de meeste steden en bij T-mobile praktisch hele labd. Die laatste doet ook al QAM256 en TDDuitbreidig. Je kan dan op zich wel stellen dat dat al meer 5G is dan 4G.

[supersnathan94]

Die uitbreidingen schaart het dan ook onder snellere/verbeterde versies van 4G. Met 3G hadden we hetzelfde riedeltje. Daar hadden we ook “3,5” (HSDPA) en “3,75G”(HSDPA+).

Maar 4G was toen ook echt daadwerkelijk nieuw. 5G lijkt nu heel erg 4,25G te worden.

[Schrudde]

Nou 4.25 is ook wat laag. In de begintijd van 4g was 10 mb/s netjee en 40 mb heel wat. Nu kijkt niemand meer op van 100 en heb je al af en toe theorethisch 375 mb/s e.d.

[supersnathan94]

10Mbit was niet netjes. Dat haalde je op 3G ook nog wel als je mazzel had. Ik had een abonnement gecapped op 14,4 maar tegen de 30 was ook al mogelijk.

[TrekVogel]

Nee, want technisch gezien zou LTE advanced pas 4g zijn. Modulatie is wat verschillende generaties scheidt, frequentie oid maakt niet uit. De vooruitgang in 5g zit in de flexibiliteit, aanpassen aan de situatie/locatie.

[Schrudde]

Je hebt helemaal gelijk.
Maar het is wel 4G genoemd. Men ging in VS zelfs HSPDA 4G noemen. Had nooit moeten gebeuren maar ja

In die lijn zou multiband4g ook al 5g kunnen heetten.

[rentster]

Let op: Het is niet zo dat nu DE standaard voor 5G is goedgekeurd. Integendeel! Dit is pas een eerste versie, de zogenaamde 5G non-standalone, waarin alleen nog de radioverbinding is gespecificeerd. Die moet vooralsnog gewoon aan een 4G LTE netwerk worden gehangen. Pas na volgende versies van de standaard kun je spreken van een volledig 5G netwerk (met bijvoorbeeld network slicing, misschien wel de meest spannende technologie). Dat duurt nog wel een jaar of twee... Zie bijvoorbeeld p.16 van dit rapport http://publications.tno.n...8obup/TNO-2017-R11251.pdf

[Jaco69]

Als ik dat zo (oppervlakkig) lees is network slicing al iets dat bestaat sinds de eerste dagen van GPRS. Je kan op 2G, 3G en 4G al verschillende verbindingen tegelijk actief hebben. Voor VoLTE is het zelfs normaal om verschillende verbindingen tegelijk actief te hebben. Wat is er nieuw dan?

[joco]

Dus n1, n3, n7,n8 en n20 enzo zijn gewoon de 4G banden van nu.. (band 1,3,7,8 en 20)

Dus wat hebben ze precies gedaan in deze draft? Dan exact gewoon de 4G banden overnemen

Wat is er nog meer veranderd? bv wat is de max breedte van die een telefoon op 1 band kan pakken (nu 20mhz en dat is met QAM64 dus 150Mbit en ik geloof met QAM256 dus 200Mbit)

Dus hoe verhogen ze echt de snelheid over de bestaande 4g banden?

[sympa]

Misschien door het gedrag in moeilijke situaties te verbeteren? Door (nog) kleinere cellen mogelijk te maken?

[Schrudde]

Per Mhz meer Mb waarschijnlijk he