Internet- en telecomprovider KPN en dochterbedrijven Xs4all, Telfort, Hi en Simyo stoppen als eerste grote provider het met uitvoeren van de bewaarplicht na een uitspraak van de voorzieningenrechter in Den Haag. Ook Vodafone zegt te zullen stoppen.
"De uitspraak van de rechter is duidelijk", laat KPN weten. "We houden rekening met de uitspraak van de kortgedingrechter en zetten de uitvoering van de wet stop", aldus het bedrijf in een schriftelijke reactie. "Daarover gaan we nog in gesprek", zegt hij. De beslissing geldt ook voor dochterbedrijven Xs4all, Telfort, Hi en Simyo van KPN.
Het is onduidelijk of reeds verzamelde data zullen worden verwijderd. De provider geeft aan dat het zich aan de wet zal houden, 'ook als dat betekent dat er gegevens weggegooid moeten worden.'
Eerder op woensdag oordeelde de rechtbank van Den Haag dat de bewaarplicht buiten werking moet worden gesteld, omdat de wet in strijd is met het Europese mensenrechtenverdrag. De rechtbank erkent het nut van de bewaarplicht voor het opsporen van misdadigers, maar vindt dat de huidige wet de inbreuk op de privacy niet rechtvaardigt. Ook laakt de rechter het gebrek aan onafhankelijke toetsing op de wet. De rechter oordeelde in een zaak die onder meer was aangespannen door burgerrechtenorganisatie Privacy First en een aantal kleinere voip- en internetproviders, zoals Voys, BIT en SpeakUp.
De enige andere provider die niet bij de zaak betrokken was en ook heeft aangegeven te zullen stoppen met het voldoen aan de bewaarplicht, is Tweak. Ziggo en UPC, die samen fuseren tot één provider, hebben nog niet besloten wat ze met de bewaarplicht doen. Vodafone zegt te stoppen met het naleven van de bewaarplicht. "Providers blijven wettelijk verplicht gegevens die zij voor hun eigen bedrijfsdoeleinden mogen en moeten bewaren voor een bepaalde termijn, op basis van een vordering door de overheid te leveren. We onderzoeken nog wat daarvan de technische en operationele implicaties zijn. Wij zijn voorstander van een wet die duidelijkheid schept omtrent onze verplichtingen en die transparant is over het gebruik van de bevoegdheden door de overheid en de controle daarop."
VVD-Kamerlid Jeroen van Wijngaarden wil dat het kabinet zo spoedig mogelijk met een nieuwe, aangepaste wet komt. Het kabinet gaf eerder al aan te werken aan een nieuwe wet. Bij de wet is onder meer van belang dat een onafhankelijke partij opvragingen beoordeelt, zegt Van Wijngaarden tegenover Tweakers. "Er moet een balans zijn tussen privacy en bescherming van je persoonlijke levenssfeer, die gebaat is bij goede opsporing", zegt hij. Van Wijngaarden vindt daarbij dat burgers inzage moeten krijgen in hoe de bewaarplicht helpt om misdrijven op te lossen. "Want de wet is echt heel nuttig", stelt hij.
Ook D66 wil dat er een nieuwe versie van de wet komt, waarbij meer aandacht is voor de privacy. Volgens Kamerlid Gerard Schouw moet de nieuwe wet bijvoorbeeld regelen dat een rechter toestemming moet geven voordat er gegevens worden verzameld. PvdA-Kamerlid Astrid Oosenbrug zegt tegenover Nu.nl dat het kabinet met een oplossing moet komen 'waarbij zowel de privacy van onze burgers als het belang van de opsporing wordt gewaarborgd'.
Update, 16:05: Het ministerie van Veiligheid en Justitie zegt de beslissing van de rechtbank te betreuren en denkt na over een hoger beroep. "Inmiddels is er een wetsvoorstel dat voorziet in aanpassing van de Wet bewaarplicht. De inhoud van het vonnis wordt betrokken bij het wetsvoorstel, zodat de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van de betrokkenen afdoende is gewaarborgd. Het vonnis laat daarvoor alle ruimte. Het is voor de opsporing en vervolging van groot belang dat het wetsvoorstel zo spoedig mogelijk in werking kan treden."
Update, 16:37: Ook Vodafone stopt met de bewaarplicht. De kop en het artikel zijn daarop aangepast.