Het probleem van complotdenkers is dat ze vaak niet goed logisch kunnen redeneren, en verbanden zien waar ze niet bestaan. Een normale cognitieve bias lijkt bij hen versterkt aanwezig te zijn. Van nature zijn mensen namelijk geneigd te zoeken naar orde, regelmaat en logica in wat ze waarnemen. Ze gaan op zoek naar patronen en verbanden in wat ze waarnemen, en kunnen moeilijk accepteren dat deze worden veroorzaakt door toeval of door factoren die ze niet kunnen begrijpen. Bij dieren is deze tendens ook aanwezig: BF Skinner (bekendheid uit de psychologie) is bijvoorbeeld bekend van een experiment naar leereffecten (conditionering) bij duiven, die in een bepaalde volgorde op een hendel moesten pikken waarna er voer uit kwam. De duiven konden inderdaad leren de hendel volgens een bepaald patroon te bedienen. Na een tijdje bleek echter dat de duiven ook ingewikkelde patronen leerden wanneer het voer er in werkelijkheid op willekeurige momenten uitkwam. Ook bij mensen is vrij veel onderzoek gedaan naar dit fenomeen. In de literatuur worden diverse cognitieve biases beschreven, en allemaal lijken ze bij complotdenkers versterkt aanwezig te zijn.
De politieke elite die jij bijvoorbeeld beschrijft, bestaat in werkelijkheid uit een zeer gevarieerde groep mensen met elk hun eigen belangen. Deze komen uit verschillende landen, culturen, politieke stromingen, en zowel uit het bedrijfsleven als uit de politieke- of andere organisaties. In een grote en diverse groep hoeft maar één persoon het complot te openbaren, en dan ligt alles op straat. Zeker bij een kwaadaardig complot zoals jij die beschrijft convergeert de kans dat dit uitkomt denk ik al snel naar 1, naarmate de omvang hiervan toeneemt.
Een andere evidente onjuistheid is dat onze samenleving draait op niet-democratische valuta, en dat de democratie daarom een farce is. Moderne centrale banken - en in het bijzonder de ECB - staan juist erg los van politiek, ze opereren onafhankelijk en houden zich slechts bezig met monetaire en economische stabiliteit. Dus inflatie rond de 2%, enigszins stabiele wisselkoers, en in tijden van tegenvallende conjunctuur enigszins de vraag stimuleren middels het rentebeleid. De centrale bank gaat dus niet over de vraag waar geld aan wordt uitgegeven. In dat opzicht biedt de onafhankelijkheid van de centrale bank juist een tegenwicht aan de politiek: die heeft er vaak belang bij de geldhoeveelheid te verruimen zodat op de korte termijn meer geld beschikbaar is, maar op de langere termijn de inflatie zal toenemen. Mensen die geen geld willen aanhouden hebben trouwens tal van alternatieven, ze kunnen aandelen (dus bedrijven) kopen, grondstoffen, edele metalen, of gewoon een mooi huis.
Ook overschat je denk ik de rol van geld in de acties van politici op het wereldtoneel.Kijk bijvoorbeeld naar het huidige conflict met Rusland: de Russische economie staat op instorten, en ook westerse landen kost de boycott veel geld. EU politici willen doorgaans meer macht naar de EU, en meer EU toetreders, omdat ze dan belangrijker en machtiger worden. Ook zijn politici vaak erg ijdel. Volgens mij wilden Van Baalen en Verhofstad simpelweg in de spotlights staan. Meer in zijn algemeenheid steunde de EU de pro-Europese partijen in Oekraïne denk ik vooral om via die weg de macht van de EU uit te breiden. Het lijkt soms wel of we (ook in de nationale politiek, en ik zie dit zelfs in de gemeentepolitiek terug komen) weinig invloed hebben op het beleid, maar dit komt denk ik vooral door het stemgedrag van burgers en niet per definitie doordat dit wordt opgedrongen. Er zijn gewoon ontzettend veel mensen die het met bijvoorbeeld de overdracht van macht aan de EU simpelweg eens zijn, ik kan me hier in discussies altijd gigantisch aan ergeren. Bij discussies over privacy is het ook altijd hetzelfde liedje: altijd weer dat "ik heb niets te verbergen" argument, het wekt geen verbazing dat we dan een Opstelten aan de knoppen krijgen.
Jouw verhaal over Noord-Korea is ook vrij belachelijk. Deze dictatuur staat bekend als één van de wreedst ter wereld. Miljoenen mensen worden hier onderdrukt of zijn al omgekomen in strafkampen.
Als een land in het internationale betalingsverkeer in goud wil worden afgerekend in plaats van in valuta is dat geen enkel probleem. Nog altijd speelt goud namelijk een belangrijke rol in het betalingsverkeer: ook DNB heeft bijvoorbeeld een grote goudvoorraad. Sommige landen krimpen hun goudvoorraad in, andere landen (bijvoorbeeld China en Brazilië) breiden hem juist fors uit. Hier is niets opmerkelijks aan. Gadaffi heeft met zijn wrede en onderdrukkende beleid simpelweg zijn hand verspeeld. Merk overigens op dat diverse landen voor de Arabische lente juist westers-gezinde autoritaire regimes hadden, zoals Egypte en Tunesië. Toen de Moslimbroederschap in Egypte aan de macht kwam stond de EU vooraan om het geld met miljarden tegelijk die kant op te sturen, toen er daarna seculiere en meer pro-westerse en kapitalistische tegenkrachten in werking kwamen verzette de EU zich daar juist erg tegen.
Hoe onwaarschijnlijk of belachelijk een complottheorie ook is, doe ze nooit af als onzin. Je moet niemand op zijn of haar blauwe ogen te geloven maar houd alle mogelijkheden in je achterhoofd.
Dit is nu juist waar het bij complotdenkers, zoals jijzelf, fout gaat. Als je een bepaald fenomeen waarneemt moet je in je achterhoofd houden dat hier een enorme diversiteit en complexiteit aan mogelijke verklaringen voor kan zijn, die wij vermoedelijk nauwelijks kunnen bevatten. Door midden van falsificatie (zoeken naar bewijs dat met sommige van die verklaringen
niet consistent is) kan je vervolgens bepaalde theorieën wegstrepen als zijnde minder geloofwaardig. Aan het feit dat een bepaalde theorie
wel consistent is met bepaalde uitkomsten moet je daarbij niet te veel waarde hechten: er kan namelijk ook een groot aantal andere theorieën bestaan die consistent is met deze uitkomsten. In plaats van in je achterhoofd te houden dat er een enorm aantal mogelijke verklaringen bestaat voor (bijvoorbeeld) het ontstaan van de euro, waarvan jouw complottheorie er maar één is, leg je nadruk juist op deze ene theorie.
[Reactie gewijzigd door SPT op 17 december 2014 16:24]