Door Reinoud Dik en Tomas Hochstenbach

Overleef de videokaartenschaarste

26 oudere gpu's getest in moderne games

Inleiding

Het leven van de pc-gamer valt anno 2021 niet mee. Eerder dit jaar leek er na langdurige tekorten iets van verbetering zichtbaar in de verkrijgbaarheid van videokaarten, maar inmiddels stijgen de prijzen opnieuw. Omdat er voorlopig geen verandering in deze situatie lijkt te komen, ontstaat er voor veel gamers een post-apocalyptisch Mad Max-achtig beeld over het landschap van videokaarten. Huidige kaarten worden zo lang mogelijk gebruikt, oudere modellen ontstoft en opgelapt, en voor heel wat gpu’s van de afgelopen generaties geldt dat ze zelfs voor meer geld kunnen worden verkocht dan wat ze oorspronkelijk kostten. De tweedehandsmarkt voor videokaarten is minstens zo booming als die voor nieuwe exemplaren.

Wie op zoek is naar een videokaart van enkele generaties terug doet dit zeer waarschijnlijk uit noodzaak en niet voor het plezier of om een verzameling compleet te maken. PC-gaming is sinds de pandemie een stuk duurder geworden en de prijsstijgingen van videokaarten hebben daar het grootste aandeel in.

Oude(re) gpu's met actuele testdata

Bij de keuze uit oudere videokaarten loop je tegen een obstakel aan. Doorgaans zijn er alleen reviews beschikbaar van rond de tijd dat het betreffende model uitkwam, getest op games uit die periode. Wie nieuwere games wil spelen op een nog aan te schaffen oudere videokaart, heeft daarmee vaak geen goed beeld welke prestaties kunnen worden verwacht. Dit artikel dient als leidraad voor wie een oudere videokaart wil kopen om de schaarste en hoge prijzen te omzeilen.

Voor de selectie van videokaarten hebben we gekeken naar wat volgens de Steam Hardware Survey populaire kaarten zijn, en gekozen voor modellen die over het algemeen ook nog een relatief bescheiden prijs op de tweedehands markt hebben. Deze selectie is daarnaast aangevuld met oudere videokaarten die in het verleden populaire opties waren voor gaming-pc’s. Hieronder bespreken we de specificaties van de geselecteerde gpu's.

1080p op Medium- én Ultra-settings?

Voor deze test kijken we enkel naar gamingprestaties op 1080p, omdat de verwachting is dat hogere resoluties te hoog zijn gegrepen voor de oudere videokaarten. We testen daarbij op Medium- en Ultra-kwaliteitsinstellingen. Alle geteste videokaarten die een specifieke game kunnen draaien, zullen op de komende pagina's in de grafieken verschijnen. Mist er een gpu in de betreffende grafiek, dan betekent het dat deze kaart het spel dus niet kon draaien. De oorzaak hiervoor kan zowel een gebrek aan videogeheugen, als ontbrekende hardwareondersteuning voor een bepaalde feature binnen DirectX 12 of Vulkan zijn.

26 videokaarten, met rebrands

Van de 26 videokaarten die wij voor de test van dit artikel hebben gekozen, zijn er acht stuks die we eerder of juist later in andere vormen zijn tegenkomen. De meest recente modellen uit onze selectie die later zijn hergebruikt, zijn de Radeon RX 470 en RX 480. AMD pakte voor de opvolgende 500-serie videokaarten dezelfde Polaris-chip als in de genoemde kaarten, om te gebruiken voor de RX 570 en RX 580. Bovendien werd later ook nog de RX 590 op de markt gebracht, die buiten hogere kloksnelheden en een geclaimd verbeterd productieproces verder geen onderscheidende specificaties of mogelijkheden bezat ten opzichte van de RX 480 en RX 580.

AMD’s R9 390X, die we eveneens in de test hebben opgenomen, is gebaseerd op precies dezelfde Hawaii XT-chip als gebruikt werd bij de R9 290X. Deze chip werd overigens bij zijn overstap naar de 300-serie wel voorzien van twee keer zoveel videogeheugen: 8GB in plaats van 4GB. Dan is er nog de R9 380, die in het verleden als R9 285 met 2GB geheugen op de markt kwam. Deze Tonga-chip ondersteunt meer features dan de duurdere 390X vanwege een nieuwere architectuur, maar is in dezelfde 300-serie als rebrand teruggekomen. In het geval van de Radeon R7 370 is er zelfs sprake van twee rebrands; de R7 265 en de HD 7850. Deze drie videokaarten hebben ieder een Pitcairn-gpu op basis van de eerste generatie gcn-architectuur onder de motorkap, die in begin 2012 zijn intrede deed. Van de HD 7850 naar de R7 265 en de R7 370 werd de kloksnelheid elke keer wat opgeschroefd, maar pas bij de derde vertoning kreeg Pitcairn officieel een upgrade naar 4GB werkgeheugen.

Nvidia's portfolio bestaat de afgelopen generaties uit maar weinig rebrands. Toch komen we in onze selectie van oudere modellen er wel een paar tegen. Allereerst is er de GTX 770, op basis van de GK104-gpu die vanaf halverwege 2012 ook al dienst deed als GTX 680. In beide gevallen zijn 1536 shaders ingeschakeld, maar deze Kepler-gebaseerde GK104 komen we ook tegen bij zowel de GTX 760 als de oem-versie van de GTX 660. Op deze twee lager gepositioneerde kaarten zijn 1152 shaders ingeschakeld.

Nvidia's verwarring voor de consument

Andere noemenswaardige specificaties zien we bij de GTX 970 en GTX 1060. Van het eerstgenoemde model bleek na het uitkomen dat het videogeheugen was opgedeeld in twee pools om beperkingen tussen de geheugencontroller en het cachegeheugen te omzeilen. De totale hoeveelheid videogeheugen van de GTX 970 bedraagt wel 4GB, maar een halve gigabyte daarvan is significant langzamer en wordt bovendien afzonderlijk aangesproken. Van de GTX 1060 heeft Nvidia twee modellen met verschillende geheugenhoeveelheden uitgebracht. Bij het 3GB-model heeft de fabrikant er echter voor gekozen om ook minder rekenkernen in te schakelen op de gpu, waardoor de rekenkracht van het model met minder geheugen ook lager uitkomt. Ondanks dit verschil werd dezelfde naamvoering voor deze GTX 1060 gebruikt.

De geteste gpu’s staan met de besproken rebrands en voorgangers opgesomd in de overzichtstabel. Heb je één van deze schuingedrukte gpu’s, dan kun je op basis van de resultaten in deze review dus een redelijke inschatting krijgen hoe de prestaties er in 2021 voorstaan.

Merk GPU Architectuur Rekenkernen Geheugen Bandbreedte
Nvidia GTX 1660 Super Turing 1408 4GB 336GB/s
GTX 1650 896 4GB 128GB/s
GTX 1080 Ti Pascal 3584 11GB 484GB/s
GTX 1080 2560 8GB 320GB/s
GTX 1070 1920 8GB 256GB/s
GTX 1060 6GB 1280 6GB 192GB/s
GTX 1060 3GB 1152 3GB 192GB/s
GTX 1050 Ti 768 4GB 112GB/s
GTX 1050 640 2GB 112GB/s
GTX 980 Ti Maxwell 2816 6GB 336GB/s
GTX 980 2048 4GB 224GB/s
GTX 970 1664 3,5+0,5GB 196+28GB/s
GTX 960 1280 2GB 112GB/s
GTX 950 768 2GB 106GB/s
GTX 780 Ti Kepler 2880 3GB 336,5GB/s
GTX 780 2304 3GB 288GB/s
GTX 770 (GTX 680) 1536 2GB 224GB/s
GTX 760 (GTX 660 OEM) 1152 2GB 192GB/s
AMD RX Vega 64 GCN 5 4096 8GB 484GB/s
RX Vega 56 3584 8GB 410GB/s
RX 480 (RX 580, RX 590) GCN 4 2304 8GB 256GB/s
RX 470 (RX 570) 2048 4GB 211GB/s
R9 Fury X GCN 3 4096 4GB 512GB/s
R9 390X (R9 290X) GCN 2 2816 8 (4)GB 384 (320)GB/s
R9 380 (R9 285) GCN 3 1792 4 (2)GB 176GB/s
R9 280X (HD 7970) GCN 1 2048 3GB 288GB/s
R7 370 (R7 265, HD 7850) 1024 4 (2)GB 179GB/s

Dit artikel kun je gratis lezen zonder adblocker

Alle content op Tweakers is gratis voor iedereen toegankelijk. Het enige dat we van je vragen is dat je de advertenties niet blokkeert, zodat we de inkomsten hebben om in Tweakers te blijven investeren. Je hoeft hierbij niet bang te zijn dat je privacy of veiligheid in het geding komt, want ons advertentiesysteem werkt volledig zonder thirdpartytracking.

Bekijk onze uitleg hoe je voor Tweakers een uitzondering kunt maken in je adblocker.

Ben je abonnee? Log dan in.

Tweakers maakt gebruik van cookies

Tweakers plaatst functionele en analytische cookies voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Deze cookies zijn noodzakelijk. Om op Tweakers relevantere advertenties te tonen en om ingesloten content van derden te tonen (bijvoorbeeld video's), vragen we je toestemming. Via ingesloten content kunnen derde partijen diensten leveren en verbeteren, bezoekersstatistieken bijhouden, gepersonaliseerde content tonen, gerichte advertenties tonen en gebruikersprofielen opbouwen. Hiervoor worden apparaatgegevens, IP-adres, geolocatie en surfgedrag vastgelegd.

Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Sluiten

Toestemming beheren

Hieronder kun je per doeleinde of partij toestemming geven of intrekken. Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Functioneel en analytisch

Deze cookies zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie. Meer details

janee

    Relevantere advertenties

    Dit beperkt het aantal keer dat dezelfde advertentie getoond wordt (frequency capping) en maakt het mogelijk om binnen Tweakers contextuele advertenties te tonen op basis van pagina's die je hebt bezocht. Meer details

    Tweakers genereert een willekeurige unieke code als identifier. Deze data wordt niet gedeeld met adverteerders of andere derde partijen en je kunt niet buiten Tweakers gevolgd worden. Indien je bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je account. Indien je niet bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je sessie die maximaal 4 maanden actief blijft. Je kunt deze toestemming te allen tijde intrekken.

    Ingesloten content van derden

    Deze cookies kunnen door derde partijen geplaatst worden via ingesloten content. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie over de verwerkingsdoeleinden. Meer details

    janee