Datacenters liggen de laatste tijd onder vuur. Niet vanwege hun groei of stroomverbruik, maar vanwege hun watergebruik. Zo zou het aantal datacenters in de kop van Noord-Holland de drinkwatervoorziening in gevaar brengen, kopte het Noordhollands Dagblad onlangs. Dat bericht, gebaseerd op onderzoek van het Amsterdamse onderzoeksbureau GreenIT, werd onder andere overgenomen door Tweakers. Kort daarop benadrukte PWN, verantwoordelijk voor de drinkwatervoorziening in Noord-Holland, dat de levering van drinkwater in de betreffende regio niet in gevaar zou zijn door het aantal datacenters dat water gebruikt. De discussie roept een interessante set vragen op: hoeveel drinkwater verbruiken datacenters? Waarvoor gebruiken ze het en is het een probleem?
Om op die vragen in te kunnen gaan, werpen we eerst een blik op het aantal datacenters dat Nederland telt. Volgens de laatste cijfers, die dateren uit 2020, zijn er in Nederland 189 commerciële multi-tenant datacenters, goed voor een netto-oppervlakte aan serverruimte en 'white space' van 37,8 hectare. Daarnaast hebben 5.772 organisaties een eigen datacenter. Het aantal commerciële datacenters nam tussen 2016 en 2020 af omdat een aantal datacenters is samengevoegd, maar de totale oppervlakte ervan nam sinds 2016 toe. Kijk je naar de totale oppervlakte van alle datacenters samen, inclusief kantoor- en andere ruimten, dan beslaan ze 105,8 hectare. Die cijfers staan in een jaarlijkse inventarisatie van de Dutch Datacenter Association (DDA).
Datacenters bij Middenmeer. Beeld: Google Earth.
Daarmee vormen datacenters in Nederland qua oppervlakte bij lange na niet de grootste industrie. Toch is er veel om te doen als er grote datacenters in een regio worden geplaatst. De drie bekendste en grootste datacenterclusters zijn de Eemshaven in Groningen, waar onder andere Google een groot datacenter heeft, de Haarlemmermeer, met datacenters dichtbij de AMS-IX, en de datacenters van onder meer Microsoft in de kop van Noord-Holland, bij Middenmeer. Het watergebruik daarvan staat nu ter discussie.
Verschillende koelsystemen
Laten we beginnen bij de eerste vraag: hoeveel water gebruiken datacenters? Dat blijkt per datacenter enorm te verschillen. Woordvoerder Stijn Grove van de DDA legt uit dat de meeste van de datacenters in Nederland het overgrote deel van het jaar gebruikmaken van lucht om hun systemen te koelen. Met onze gematigde temperatuur is de buitenlucht vaak lager dan de 20 graden die het in een datacenter moet zijn. Koeling met buitenlucht is mogelijk via een rechtstreeks systeem waarbij lucht het datacenter wordt ingeblazen, of door een koelvloeistof met de buitenlucht te koelen en vervolgens door het center te pompen.
Het is natuurlijk niet het hele jaar lekker fris buiten. Hoe hou je de apparatuur koel in de warme zomermaanden? "Een deel van de datacenters kiest voor wko", vertelt Grove. "Bij zo'n warmtekoude-opslagsysteem wordt koud water in de winter in de grond gestopt, om in de zomer weer te worden opgepompt zodat ermee kan worden gekoeld. Bij de meeste nieuwe datacenters wordt voor deze koelmethode gekozen."
Warmtewisselaars in het Google-datacenter in de Eemshaven. Foto: Google.
Andere datacenters kiezen ervoor om in de zomermaanden, of het hele jaar lang, water te gebruiken om te koelen, zoals ook de twee datacenters van Microsoft en Google bij Middenmeer. Als de temperatuur boven de 25 graden komt, schakelen de datacenters over op koeling met waterdamp. Ook de DDA heeft geen goed zicht op de hoeveelheid water die datacenters gebruiken. Bij het koelen met water zijn er verschillende smaken. De meest gebruikte is koelen met waterdamp, zoals Google en Microsoft doen in de Wieringermeer. Dat heet adiabatische koeling. Als het warmer wordt, wordt lucht gekoeld door koud water te verdampen en langs de luchtstroom te sproeien. Zo koelt de lucht af. Het voordeel van adiabatische koeling is dat je relatief weinig stroom nodig hebt om de lucht te koelen. Het nadeel is deze methode relatief veel water verbruikt dat verdampt en dus niet kan worden hergebruikt.
Ook kunnen datacenters kiezen voor een open of gesloten koeltoren waarin opgewarmd water langs een koelelement loopt. Hierdoor wordt het water gekoeld en niet de lucht maar het water gebruikt voor het koelen van systemen. Een voorbeeld van deze toepassing is te vinden in het datacenter van Google. Dat gebruikt een gesloten systeem waarbij water gekoeld wordt rondgepompt om met tussenkomst van een warmtewisselaar de servers te koelen. Het opgewarmde water wordt vervolgens met nieuwe aanvoer van water gekoeld. Door voor water te kiezen, kan het bedrijf naar eigen zeggen veel energie besparen. Maar daar staat dus tegenover dat er veel water wordt gebruikt. Tot vorige week was dat leidingwater, maar Google is inmiddels overgestapt op oppervlaktewater. Daarvoor moest het een eigen waterzuiveringsinstallatie bouwen.
Watergebruik in datacenters
Het eerder genoemde GreenIT deed in opdracht van de provincie Noord-Holland onderzoek naar het watergebruik van datacenters en schreef een verkennend onderzoeksrapport. Daarin valt één ding op: representatief is het onderzoek geenszins. Dat is een probleem dat de onderzoekers zelf ook erkennen. Ze kregen een handvol datacenters zover om met hen in gesprek te gaan over het watergebruik en een aantal daarvan had de omvang van dat gebruik niet eens goed in de smiezen. Bovendien zijn de data hierover lang niet volledig.
Uiteindelijk kreeg het onderzoeksbureau effectief inzicht in het watergebruik van maar vier datacenters. Hoeveel water zij innemen om hun systemen te koelen, is heel verschillend. Omdat dit onderzoek het startpunt is voor dit verhaal, en hier gerekend wordt in liters, doen we dat in het hele verhaal. Het is echter gebruikelijk om te rekenen in kubieke meters, maar dat is een kwestie van delen door 1000. Bij één datacenter ging het om 3 miljoen liter per jaar, bij een ander om 4 miljoen liter en de andere twee gebruikten respectievelijk 41 miljoen en 228 miljoen liter. De verschillen hangen mede samen met het type koelsysteem dat wordt gebruikt, zoals zojuist uitgelegd. De twee datacenters met veruit de grootste waterinname maken gebruik van adiabatische koeling, de andere twee van koeltorens.
Die cijfers zeggen uiteindelijk dus niet zoveel omdat ze geen representatief beeld geven. Toch zijn het voor Nederland de enige beschikbare data. Waterbeheerder PWN zegt in een artikel op Waterforum dat het 0,6 procent van de totale drinkwatervoorraad van de provincie Noord-Holland levert aan bedrijven die het toepassen voor koeling, zoals datacenters. Daarbij gaat het om ongeveer 650 miljoen liter per jaar. Soortgelijke informatie voor heel Nederland is niet beschikbaar.
De gemeente Zeewolde heeft op haar website ook informatie gepubliceerd over het watergebruik van het grote datacentercomplex Trekkersveld 4 dat er wordt gerealiseerd. Op warme dagen, als de buitentemperatuur boven de 26 graden of de luchtvochtigheid boven de 20 procent ligt, gebruiken de datacenters in Zeewolde 270.000 liter water per uur, waarvan 216.000 liter terug wordt geleverd en 54.000 liter verdampt. Naar verwachting wordt waterkoeling er vier tot vijf dagen per jaar toegepast, de rest van het jaar gebruiken de datacenters buitenlucht om te koelen.
Het CBS heeft wel gekeken naar het totale watergebruik van Nederland en noemt daarbij de sector Informatie en Communicatie, waar ook datacenters bij horen. De laatste cijfers zijn uit 2018 en geven aan dat deze sector 1 miljoen kubieke meter, dus een miljard liter leidingwater per jaar gebruikt, wat neerkomt op 0,088 procent van het totale Nederlandse watergebruik. Het gaat daarbij om voorlopige cijfers waarin data over het gebruik van grondwater en van water voor koeling binnen deze sector ontbreken. Daar komt bij dat de datacenterindustrie zoals eerder aangegeven juist in de afgelopen jaren flink is gegroeid als wordt gekeken naar oppervlakte.
Facebook en Microsoft
Niet alleen voor Nederland zijn cijfers over het watergebruik van datacenters schaars. Het is een probleem waar ook de Britse ondernemer en onderzoeker David Mytton van het Uptime Institute tegenaan liep bij zijn onderzoek naar het watergebruik van Amerikaanse datacentra, dat onlangs in Nature werd gepubliceerd. Concrete data ontbreken ook hier grotendeels. Daar komt bij dat de data die wel voorhanden zijn, amper met elkaar kunnen worden vergeleken omdat er tal van manieren zijn waarop datacentra hun systemen kunnen koelen.
Mytton zegt: "Er is heel veel onderzoek gedaan naar energiegebruik van datacenters en dat is goed. Maar ook watergebruik is belangrijk en daar is amper aandacht voor. Er is geen academische literatuur over te vinden en weinig datacenters houden hun watergebruik bij en berichten daarover."
Microsoft, Google en Facebook zijn er het meest transparant over en Microsoft deed onlangs nog een publieke belofte om waternegatief te worden. Facebook houdt van zijn datacenters in de VSrealtime bij wat het relatieve energie- en watergebruik is, middels de Water Usage Effectiveness-index. Die WUE meet de hoeveelheid benodigd water in liters gedeeld door de hoeveelheid energie die voor de IT-apparatuur nodig is in kWh. Microsoft en Google publiceren daarnaast jaarlijks een milieurapport. Daaruit blijkt dat Google in 2020 12,9 miljard liter drinkwater gebruikte en Microsoft in 2020 iets minder dan 4 miljard liter. Beide zijn sinds 2016 meer water gaan gebruiken. Amazon publiceert geen informatie over zijn watergebruik.
Elektriciteits- en watergebruik bij datacenter van Facebook in Forest City. Bron: Facebook.
Omdat er zo weinig data beschikbaar waren, besloot Mytton zelf onderzoek te doen naar het watergebruik van datacenters. Hij publiceerde er een blog over die later een wetenschappelijke publicatie werd. In totaal werd in de VS, zo ontdekte hij, in 2014 626 miljard liter water gebruikt door datacenters. Dat is een klein percentage van het totale watergebruik: per dag gebruikt de VS 1218 miljard liter water, volgens cijfers uit 2015. Die verhouding tussen het totale watergebruik en het watergebruik door datacenters komt overeen met wat de Dutch Data Center Association noemt.
Toch kan de impact van een datacenter op de watervoorziening lokaal groot zijn. Een gemiddeld datacenter van 15MW gebruikt evenveel water als drie ziekenhuizen of twee golfbanen met achttien holes, vertelt Mytton. Vooral omdat in een groot aantal gevallen drinkwater wordt gebruikt voor koeling, wat vaak de meest voor de hand liggende optie is die een bedrijf niet op enorme kosten jaagt. Google kan 45 miljoen investeren in een waterzuiveringsinstallatie zodat het oppervlaktewater of zelfs afvalwater kan gebruiken voor koeling, maar die mogelijkheid heeft lang niet elk datacenter.
David Mytton
"Koelwatergebruik van datacenters concurreert met andere gebruikers, ook al heeft een datacenter een relatief klein gebruik als je het vergelijkt met bijvoorbeeld irrigatie voor landbouw", legt Mytton uit. "Of het gebruik van water in datacenters een probleem is, hangt dus van de lokale omstandigheden af. Een datacenter in Finland bij een meer? Dat is geen enkel probleem. Bij een datacenter dat in centraal Afrika water gebruikt, kan echter sprake zijn van een heel andere situatie. Als je wil verantwoorden of je water kunt gebruiken voor koeling van servers, moet je kijken naar het waterstressniveau in het betreffende gebied."
Ook moet binnen een gebied worden gekeken naar de historische context. Een datacenter kan een relatief hoog gebruik hebben ten opzichte van omliggende gebruikers, maar als het een boerderij vervangt die veel water gebruikt voor irrigatie, kan dat op het gebied van watergebruik vooruitgang zijn, aldus Mytton.
Conclusie
Uiteindelijk komt Mytton tot dezelfde conclusie als GreenIT en de provincie Noord-Holland: er moet meer bewustzijn komen rond watergebruik door datacenters. Datacenters zouden het goede voorbeeld moeten volgen van Microsoft, Google en Facebook en hun watergebruik net als hun stroomverbruik moeten registeren en melden, stelt Mytton. Hij wijst daarmee vooral op de WUE, volgens hem een nuttige meetstaf voor het watergebruik van een datacenter. "Je kunt een enorm datacenter van Microsoft natuurlijk niet vergelijken met een klein lokaal datacenter. Relatief gezien kan dat laatste meer water gebruiken."
Zijn conclusie is: watergebruik door datacenters is op zich geen probleem. Het ligt aan de context en aan de keuzes die bij een datacenter worden gemaakt. Als het watergebruik van een datacenter bijvoorbeeld wordt gereduceerd door over te stappen op waterzuinigere koelsystemen die veel stroom verbruiken die niet uit hernieuwbare bronnen wordt opgewekt, is dat nog steeds geen toekomstbestendige verbetering.
Bewustzijn en meer onderzoek dus. Dat onderschrijven ook de provincie Noord-Holland en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De provincie Noord-Holland werkt aan een datacenterstrategie waarin naast energiegebruik en warmtelevering aan de omgeving ook watergebruik aan bod komt. In Kamervragen die minister Cora Nieuwenhuizen deze week beantwoordde over watergebruik bij datacenters, zegt zij dat het rijk samen met provincies, waterschappen, drinkwaterbedrijven en de industrie er een verkennend onderzoek naar gaat doen, waarna er een beleidsnota over drinkwater komt. Deze is niet specifiek bedoeld voor datacenters, maar ze worden er wel in opgenomen.
Met koelvloeistof gekoeld datacenter van Microsoft. Foto: Microsoft.
Onderdeel van het beleid van de overheid is dat drinkwater gebruiken voor het koelen van datacenters niet per se de norm moet zijn. Dat vindt minister Nieuwenhuizen namelijk onwenselijk. Daarom wil zij aanvullende voorwaarden kunnen stellen aan datacenters en is het mogelijk dat waterbedrijven de levering van drinkwater voor koelen kunnen weigeren. Drinkwaterbedrijf Vitens doet dat al: bij de aanleg van een groot datacenter in Zeewolde zegt het dat het geen drinkwater zal leveren voor het koelen van apparatuur van dat datacenter. Daar komt bij dat in Nederland datacenters onderaan in de verdringingsreeks staan: als er een zoetwatertekort is, staan zij qua drinkwatervoorziening bijvoorbeeld onder huishoudens, de energievoorziening en bewatering van kapitaalintensieve gewassen in de landbouw.
De minister moedigt daarnaast initiatieven aan waarbij naar een alternatief voor drinkwatergebruik voor koelen wordt gezocht. Oppervlaktewater bijvoorbeeld, zoals Google dat gebruikt, of een circulair systeem waarbij water wordt hergebruikt. Alternatieven voor koelsystemen die heel veel water gebruiken zijn er inmiddels genoeg. Ook de industrie zelf experimenteert daarmee. Zo werkt Microsoft aan servers die zijn ondergedompeld in koelvloeistof (zoals op de foto hierboven).
Bij elke keuze die gemaakt wordt voor het koelen van datacenters blijft de centrale vraag: ten koste van wat? Oppervlaktewater in plaats van drinkwater gebruiken klinkt goed, maar kan invloed hebben op het ecosysteem van plassen en rivieren. En koelen met lucht of koelvloeistof kan meer impact hebben op het energiegebruik. Met de komst van steeds meer grote datacenters zijn de ogen in ieder geval gericht op de strategische keuzes die zij maken.
De enige conclusie is dat de datacenters een aanslag zijn op onze recourses en meer kosten dan ze opleveren.
Alle windmolens in de Wieringermeer worden gebruikt voor ėen datacenter. Daar hebben we als gemeenschap meer dan 600 miljoen subsidie voor betaald. Het is een aanslag op de omgeving en het drinkwater.
En wat levert het op? Niks.
De banen vallen tegen, belasting wordt er bijna niet betaald en de data is niet eens voor Nederland.
En dat allemaal omdat een paar nietszeggende ambtenaars zijn gepaaid door de big tech meneren.
En het volk maar betalen voor het klimaat. Schandalig en corrupt!
Enig idee hoeveel water de bollen industrie in Noord Holland verbruikt en hoeveel gif er door bloementelers gespoten wordt. Hoeveel water er door melkveehouders gebruikt wordt ( 3,8 mln koeien die 200 liter water per dag gebruiken en bij warm weer meer). Hoeveel water wordt er door alle overheidsdiensten verbruikt, de gemeentehuizen etc.
Enig idee hoeveel water er nodig is voor je dagelijkse hap? Het maken van een spijkerbroek kost 7 a 8000 liter water.
En wat is dan de bruikbaarheid van het restwater?
Als je de getallen niet in perspectief ziet tot andere verbruikers geef je commentaar op basis van emotie en buikgevoel.
Het artikel gaat over water maar mijn conclusie strekt verder dan dat.
Laten we het even vanuit een ander perspectief bekijken.
Er is 660 miljoen subsidie betaald voor windmolens die zoals het gebracht werd bestemd leken te zijn voor ongeveer 340.000 huishoudens. Echter gaat deze stroom naar het datacenter van Microsoft.
Wij betalen dus met 17 miljoen mensen 40 euro per persoon belasting om de subsidie voor deze windmolens te betalen waarvan de stroom dus helemaal niet naar de huishoudens gaat, maar naar Microsoft.
De windmolens zijn van Vattenfall en dat betreft een buitenlands bedrijf waarvan de winst waarschijnlijk naar het buitenland verdwijnt.
We zitten dus in een situatie dat Vattenfall van onze subsidie winst maakt ten koste van groene stroom voor huishoudens.
Bovendien is het uitzicht in de hele kop van Noord-Holland verpest door deze monsters van windmolens die ons niks opleveren.
Één datacenter gebruikt net zoveel groene stroom als 300.000 huishoudens en er liggen plannen om er nog een aantal bij te bouwen.
Dus ja als brave burger krijg ik hier wel wat onderbuikgevoelens van.
Ik ben bereid om te investeren in groene energie (mits het ook echt groen is), maar ik laat mij niet bestelen door big tech bedrijven die hier in rap tempo alle groene stroom opkopen voor eigen gewin en ten koste van de belastingbetaler.
Alsof er een kabel van het windmolenpark rechtstreeks naar het DC loopt... Net zo min als de stroom uit jouw stopcontact groen is, maar gewoon van de grote hoop komt.
Kortom heel raar om die twee losse dingen aan elkaar te knopen en dan het DC tot boeman te bestempelen (of de wethouder of wie dan ook).
Dat ‘onze’ Nuon en hoe heetten die NL bedrijven ook al weer, nu in buitenlandse handen zijn is weer een ander onderwerp. Dat er subsidie wordt gegeven opmiets wat opmzich al rendabel is, dát is raar. Maar ja, dan moet je maar geen VVD stemmen.
Je hebt helemaal gelijk. Maar wat kunnen wij hier tegen doen? Dit is geen landelijke politiek volgens mij dus je zou bij de gemeente in kwestie aan moeten kloppen. Kun je bezwaar maken? Heeft dat zin of kost het de gemeente dan hooguit iets meer tijd om de vergunning te verlenen?
Maar wat kunnen wij hier tegen doen?Veel,u verenigen onder anderen.Maak duidelijk voor wat het staat en niet wachten op anderen.
Als we altijd zeggen wat kunnen we eraan doen, hebben we al verloren.
Er valt bar weinig te doen aan een overheid die A zegt maar B doet.
De Wieringermeer polder... Het is schandalig. Windmolens betaald van ons belastinggeld. Beloven dat het groene stroom is (in hoeverre je dat groen kan noemen) voor Nederlandse huishoudens en puntje bij paaltje de stroom verkopen aan een Amerikaans bedrijf dat hier geen belasting betaald en weinig werkgelegenheid biedt. Schandalig! Allemaal om de stroom op piek momenten maar kwijt te kunnen om zo niet boeren te hoeven betalen voor het afnemen van stroom (met belachelijke gevolgen zoals het overdag inschakelen van de lampen in kassen terwijl de zon schijnt omdat dit geld oplevert...)
Deze overheid moet de ogen uit hun kop schamen. Als je de mensen aanspreekt dan halen ze hun schouders op, is het allemaal niet waar, zijn ze wel verantwoordelijk maar toch ook weer niet want zij hebben het zelf niet bedacht of kunnen ze het zich niet meer herinneren want het is al zo lang geleden bedacht. Wat kunnen we verder nog doen dan? "Ik stond erbij en keek erna..." Die mentaliteit hebben mijn landgenoten en ze zetten een kruisje in hetzelfde bedrog vakje. Ik heb het afgelopen jaar vaak nagedacht over emigreren maar dat voelt ook als opgeven maar ik zie niet meer in hoe het ooit nog goed komt met deze bananenrepubliek.
Wat ik zei - fabeltjesfuik. Elders is het vast (niet) beter.
Het is meer een uitwerking van een goed idee, wat fout uitpakt in de praktijk. Net zoiets als huurtoeslag waarmee projectontwikkelaars gefinancierd worden, kinderopvangtoeslag dat naar Bulgarije gaat en uiteindelijk de energiebedrijven (is er nog een NL bedrijf?) die profiteren van subsidies op windmolens en zonneparken. Maar het krijgt veel aandacht terwijl jet maar een druppel op de gloeiende plaat is. “miljoenen”, op een rijksbegroting van 336,6 miljard aan de uitgavenkant (1 miljard is 1000 miljoen) https://www.rijksoverheid...itgaven-van-het-rijk-2021
Wat ik zei - fabeltjesfuik. Elders is het vast (niet) beter.
Het is meer een uitwerking van een goed idee, wat fout uitpakt in de praktijk. Net zoiets als huurtoeslag waarmee projectontwikkelaars gefinancierd worden, kinderopvangtoeslag dat naar Bulgarije gaat en uiteindelijk de energiebedrijven (is er nog een NL bedrijf?) die profiteren van subsidies op windmolens en zonneparken. Maar het krijgt veel aandacht terwijl jet maar een druppel op de gloeiende plaat is. “miljoenen”, op een rijksbegroting van 336,6 miljard aan de uitgavenkant (1 miljard is 1000 miljoen) https://www.rijksoverheid...itgaven-van-het-rijk-2021
Elders is het waarschijnlijk niet beter, maar daar heb je ook een lagere belastingdruk en kun je tekortkomingen dus opvangen met een hoger besteedbaar inkomen....
Als ik zie hoe wij als kiezer tegenwoordig behandeld worden door het kabinet met al zijn leugens en bedrog, de machtswellust van de EU en het belang van grote bedrijven moet ik helaas concluderen dat het antwoord "niets" is.
De media pakt helaas niet door en na een dag van algehele verontwaardiging gaat dit land gewoon weer verder waar het de vorige dag gebleven is.
Reken er maar op dat de Corona rekening plus de nieuwe klimaatplannen van Frans Timmermans een hele zure rekening gaat worden.
En het mooie is dat het beoogde doel van Frans Timmermans geen verdere diepgang heeft voor wat betreft de winst voor mens, dier of deze planeet is behalve dan het redden van het klimaat zelf.
Als er een kabinet valt, deze dezelfde poppetjes op de kieslijst zet en Nederland dezelfde partijen aan een meerderheid helpt, kan ik alleen maar concluderen dat de kiezer (meerderheid) krijgt wat hij kiest. Er is alleen een minderheid die daar heel ongelukkig van wordt.
Maar de oorzaak ligt natuurlijk ook in zogenaamde strategische stemmers, populistische partijen die worden buitengesloten waardoor ze niet kunnen laten zien waar ze werkelijk voor staan en specialistische partijen die niet samenwerken.
Om stemmen te winnen moet je tegenwoordig populistische uitspraken doen als 'iedereen duizend euro', waarbij heel Nederland vreemd op kijkt als ze hier niks van terugzien. Of een partijprogramma schrijven die dwars tegen de grondwet in gaat en dan verbaast zijn dat het maar niet lukt, omdat er geen meerderheid voor te vinden is.
Of een partijprogramma schrijven dat je niet laat doorrekenen, want onzin. En op die manier gouden bergen beloven aan alle doelgroepen.
De subsidie is wel degelijk Landelijke politiek. En dat hier onvoldoende prikkels in zitten om de subsidie goed te besteden dus ook. Al is het heel lastig om in onze open markt de prikkels goed te organiseren, het is niet onmogelijk.
De subsidie is bedoelt voor het terugdringen van gebruik van fossiele brandstoffen. Maar je kan deze natuurlijk ook gebruiken om meer duurzame energie te produceren, bovenop de fossiele brandstoffen. Daarmee daalt het percentage fossiele brandstoffen ook. Al gebruik je geen druppel minder.
En er is natuurlijk best wat voor te zeggen om data-centers naar Europa te halen, maar dan moet je er ook wel iets mee doen voor Europa. En het niet op de grote hoop gooien en alle winst naar de paradijzen en alle kennis naar buiten de EU.
Was de subsidie maar bedoeld om het gebruik van fossiele brandstoffen terug te dringen. Alle subsidie gaat op aan het winnen van hernieuwbare energie. En dat is precies het euvel, we gebruiken inderdaad zo geen druppel minder.
Maar er is nog wel een andere reden waarom Nederland zo interessant is voor datacentra: de betrouwbaarheid van de energieleverantie. Windmolens zijn leuk, maar als het niet waait, moet het datacentre wel blijven draaien.
Portugal zou wellicht een veel logischere keuze zijn. Maar dat is wel heel ver weg van het AMS-IX, wat ook al weer een reden is hier te willen zitten.
Je kunt bezwaar maken bij de gemeente, in casu bij de verantwoordelijke wethouder. De gemeente is dan verplicht binnen een bepaalde periode te reageren. Eventueel gecombineerd met een verzoek aan de voorzieningenrechter om de voorbereidingen voorlopig stil te leggen, zodat je later niet voor een voldongen feit wordt gesteld. Dat is de juridische weg.
Je kunt ook schrijven naar de leden van de gemeenteraad. Dan zorg je voor politieke druk.
Als het gaat om Zeewolde: volgens mij is het het meest waarschijnlijk dat het hier om Amazon gaat. Dat is niet direct een bedrijf met een sympathiek profiel en dat kan niet rekenen op veel steun onder de bevolking.
Terecht een +3 voor deze comment. Onze subsidiekraan staat wagenwijd open voor zonneparken, windmolens en allerlei andere groene projecten welke vervolgens compleet gebruikt worden voor weer een datacenter of waarvan de stroom naar het buitenland verdwijnt. Miljoenen euro's aan belastinggeld gewoon weg, ongelooflijk zonde.
Wacht ff, jullie zitten in een zgn. fabeltjesfuik. Niet dat dit allemaal onzin is, maar het zit natuurlijk wel wat genuanceerder dan door Zondag met Lubach is gebracht. Ook nationale TV moet zaken uitvergroten om het interessant te houden.
Wat hier gebeurt heet gewoon economie. En daar zitten mooie en minder mooie kanten aan. Maar de commotie over koelwater is onterecht en gebaseerd op te weinig feiten. Stroomverbruik is een ander verhaal, maar ook daar zit het wat ingewikkelder dan ‘de windmolens draaien alleen voor Microsoft’.
Dus om nu heel hard te roepen “daar gaat mijn belastinggeld”, neuh.
De meeste lui op dit forum zijn ook allemaal ITers, en wat in deze reactie staat is feitelijk “weg met IT”, want je hebt er toch niets aan. Dus we gaan allemaal wat anders doen?
Dus om nu heel hard te roepen “daar gaat mijn belastinggeld”, neuh.
De meeste lui op dit forum zijn ook allemaal ITers, en wat in deze reactie staat is feitelijk “weg met IT”, want je hebt er toch niets aan. Dus we gaan allemaal wat anders doen?
Het is niet weg met It, het is weg met subsidies en goedkope groene stroom voor techgiganten die al miljarden winst maken. Elke watt groene stroom die ze opslurpen van gesubsidieerde projecten, is een watt minder voor de Nederlandse burger. En dan krijg je mooie advertenties dat ze zo lekker groen zijn, maar ook alleen maar omdat ze groene stroom wegslurpen. Van hun winst kunnen ze ook duizenden windmolens of enkele zonneparken aanleggen, maar in plaats daarvan gaat 't naar de aandeelhouders.
Naar schatting wordt 1 miljoen M3 zoet water per jaar gebruik in nederland voor ICT lees ik.
Bij Lobith stroomt gemiddeld 2200M3 per seconde binnen. Dat is alleen de Rijn, dus zonder regen en zonder de kleinere rivieren.
Kan je spreken van een aanslag op onze resources als per jaar voor zeven en een halve minuut aan rijnwater verbruikt wordt?
Windmolens en electriciteit lijkt me een andere (veel interessantere) discussie.
Even kijken naar de feiten;
Sommige datacenters verbruiken een hoop drinkwater.
Mogelijk vinden we dat een probleem of ongewensd ? Feit is wel dat we schoon water hercirculeren waardoor waterzuiveringsbedrijven het makkelijker krijgen, minder hoeven te zuiveren.
Probleem = ja, dan zijn er diverse tools om deze open loop koel installaties te ontmoedigen.
Bijv. door aparte m3 tarieven in bepaalde verbruiksbanden en/of toepassingen. Al deze extra opbrengsten kunnen de waterbedrijven weer goed gebruiken voor investeringen in buffers, zuiveringsinstallaties etc.
Zelfs wij consumenten zouden kunnen mee profiteren van een mogelijk lagere m3 prijs.
Onder voorbehoud of de lokale/landelijke politiek dit wil natuurlijk, mogelijk wringt daar een grote schoen :-)
Precies dat, een dat wordt gemotiveerd vanuit de landelijke politiek. De lokale politici hebben heel goed begrepen dat je moet graaien omdat over 4 jaar de situatie weer volledig anders is.
Snoep reisjes naar silicon valley, ik weet het nog goed met die aflevering van Lubach. https://youtu.be/OiPoR9OvD0Y
En ondertussen betaalt de burger zich scheel.
Deze datacenters ben ik liever kwijt dan rijk.
De enige conclusie is dat de datacenters een aanslag zijn op onze recourses en meer kosten dan ze opleveren.
Alle windmolens in de Wieringermeer worden gebruikt voor ėen datacenter. Daar hebben we als gemeenschap meer dan 600 miljoen subsidie voor betaald. Het is een aanslag op de omgeving en het drinkwater.
En wat levert het op? Niks.
De banen vallen tegen, belasting wordt er bijna niet betaald en de data is niet eens voor Nederland.
En dat allemaal omdat een paar nietszeggende ambtenaars zijn gepaaid door de big tech meneren.
En het volk maar betalen voor het klimaat. Schandalig en corrupt!
Dit is precies de kern van het probleem. Van onze belastingcenten worden er groene energiemiddelen neergezet die direct gebruikt worden door multinationals die belasting ontwijken en nauwelijks banen creëeeren(want hoeveel men werkt er nu op een datacenter? Als 't er al 20 zijn is het veel)...en ondertussen lopen de groene en linkse partijen af te dwingen dat we een 55% reductie van CO2 moeten realiseren. Elke KWh die we extra groen opwekken m.b.v. subsidie(lees: ons belastinggeld) verdwijnt direct in de zakken van multinationals, waardoor we wél met die lelijke windmolens zitten(behalve IJburg) inclusief de geluidsoverlast en onderhoudskosten, wél onze belasting er aan op gaat, maar we er niks voor terug krijgen. Want die data centers in de Wieringemeer dienden ook nog eens als cloudhosting voor Afrika en het Midden-Oosten.
Daardoor moet de burger nóg meer bezuinigen om die 55% te halen...warmtepomp, isolatie, zonnepanelen zijn niet gratis. Ja, er zit subsidie op maar die is niet dekkend en had dat meer kunnen zijn die 600 miljoen ipv in windmolens voor multinationals in klimaatbesparende maatregelen voor de burger was gestoken. Het is immers belastinggeld van de burger, dus die dient ten goede te komen van diezelfde burger.
Als kers op de taart zullen we van de zomer wel weer door water bedrijven gemaand worden zuinig aan te doen met water, spaarzaam te douchen en niet de tuin te besproeien..terwijl er in zo'n datacenter duizenden kuubs per dag er door heen gejaagd worden(500 per uur!). Totale waanzin.
Wat een napraterij door diverse reageerders hier... Het is gewoon een kwestie van tijd dat ook in andere regio’s DC’s verrijzen. “Afrika en Midden Oosten” komt alleen maar omdat de Yanks de wereld in drieen delen: APAC (Asia Pacific), EMEA(Europe, Middle East, Asia) en Americas. Duh.
Als ik een setje VMs wil opspinnen in de VS is dat ook zo gepiept.
Die datacenters zijn ook nergens goed voor. Ik ga effe Netflixen. O nee, stik, draait op AWS...kan ik dus beter niet gebruiken?
Allemaal terug naar de modembanken in het appartementje van Rop in Amsterdam Zuidoost! LOL.
En wat wou je met 600 M€? Verdelen over 17M Nederlanders of een kleine 8M huishoudens? 35€ p.p. of 75€ per huishouden schiet niet echt op, heh? Inderdaad. Totale waanzin.
O ja, 5 miljoen liter per uur? Je gelooft ook alles wat je leest heh?
Wat een napraterij door diverse reageerders hier... Het is gewoon een kwestie van tijd dat ook in andere regio’s DC’s verrijzen. “Afrika en Midden Oosten” komt alleen maar omdat de Yanks de wereld in drieen delen: APAC (Asia Pacific), EMEA(Europe, Middle East, Asia) en Americas. Duh.
Als ik een setje VMs wil opspinnen in de VS is dat ook zo gepiept.
Die datacenters zijn ook nergens goed voor. Ik ga effe Netflixen. O nee, stik, draait op AWS...kan ik dus beter niet gebruiken?
Allemaal terug naar de modembanken in het appartementje van Rop in Amsterdam Zuidoost! LOL.
En wat wou je met 600 M€? Verdelen over 17M Nederlanders of een kleine 8M huishoudens? 35€ p.p. of 75€ per huishouden schiet niet echt op, heh? Inderdaad. Totale waanzin.
O ja, 5 miljoen liter per uur? Je gelooft ook alles wat je leest heh?
Originele artikel vermeld 525 kuub per uur, dat is inderdaad 'maar' een half miljoen liter per uur, maar nog steeds een factor 3x zoveel als een gemiddeld huishouden...per jaar. Het argument blijft staan, want de waterbedrijven zullen hen echt niet aanschrijven 'dat ze maar wat minder moeten koelen vandaag'
Dat artikel is uit maart, stond 19 maart op geenstijl en daar heb ik op praktisch dezelfde wijze en met dezelfde argumenten op gereageerd, ANDER HALVE MAAND GELEDEN al, beetje dimmen dus.
Niet alle huizen zijn geschikt voor zonnepanelen, sommige huizen hebben al zonnepanelen, niet iedereen heeft geld voor zonnepanelen of is daadwerkelijk eigenaar van een dak, dus die 600 miljoen hoeft ook niet verspreid te worden over 8 miljoen huizen. Daarnaast is jouw argumentatie van het kaliber 'het is te weinig subsidie om een verschil te maken, dus kunnen we het net zo goed aan grote bedrijven geven' is totale waanzin
€75 is een klein bedrag, maar het is kolder omdat dan maar aan tech-giganten of Vattenfall te geven die al miljarden winst maken. Die 21% btw die je terug krijgt op je zonnepanelen is ook niet voldoende om een setje panelen aan te schaffen, moeten we die regeling dan ook maar afschaffen? Er zijn veel meer van dit soort regelingen getroffen waarbij 'groene' subsidie effectief verdwijnt in de zakken van multinationals, alles bij elkaar hebben we het dan over miljarden. Is ook niet kostendekkend maar niet iedereen heeft 35k liggen om zijn huis klimaat neutraal te maken.
Wat de Yanks doen, waarom de Yanks doen of hoe de Yanks doen is HUN pakkie an, dit is Nederland en Nederlands belastinggeld dient uit gegeven te worden ten gunste van de Nederlander. Dat we soms wat geld overmaken naar een shithole country als 'ontwikkelingssamenwerking' is tot daar aan toe, maar om private bedrijven te sponsoren die zwemmen in het geld zodat de aandeelhouders nog harder kunnen zwemmen in het geld is gewoon van de zotten.
Jij betaald toch voor je netflix? Dat geld gebruiken ze om media rechten te kopen en server te huren om die mak te streamen, waarom moet de belasting druk omhoog zodat die bedrijven ook nog eens subsidie kunnen krijgen? Als jij een setje VMs wil opspinnen, dan mag je daarvoor gewoon betalen, dus als de VS of hun bedrijven een setje VMs wil opspinnen, waarom zouden ze dan korting krijgen?
Waarom plaatsen ze die data centers niet in Afrika of het Midden-Oosten zelf? Genoeg zonnestroom daar in de Sahara om de hele planeet op te draaien, dan moet een datacenter ook lukken toch? Het ontbreekt er alleen aan infrastructuur, politieke stabiliteit en opgeleid personeel om dat te onderhouden en dat zou precies de onderscheidende factor moeten zijn tussen
Dit verhaal gaat vooral over het gebruik van drinkwater, wat ik hier nog mis in het verhaal is waar het gebruikte water van de datacentra naar toe gaat.
Als bijvoorbeeld oppervlaktewater wordt gebruikt zal dit warmer weer terugkomen in het oppervlaktewater, waardoor de lokale ecologie wordt verstoord.
Als drinkwater wordt gebruikt, dat vervolgens in het oppervlaktewater terecht komt heb je nog meer problemen. Al dat (warme) water zal namelijk moeten worden afgevoerd. Dit betekent dat waterschappen extra kosten zullen hebben omdat ze sloten breder moeten maken, zodat deze de hoeveelheid water aan kunnen. Een boerderij met weilanden kan misschien wel meer water gebruiken, maar deze zullen dat over hun land verdelen, waar het kan infiltreren in de grond (ook gebruiken boeren over het algemeen oppervlaktewater om hun land nat te houden en dus is het meer circulair). Een datacentrum 'dumpt' al het water op 1 punt, waardoor vanaf dat punt tot aan het gemaal aan toe de sloot moet worden verbeterd.
Waterschappen hebben al extra kosten omdat de dijken moeten worden verhoogd door de datacentra. De lokale economie wordt namelijk meer waard, waardoor de veiligheidsnormen voor de dijken strenger worden en deze verbeterd moeten worden (voornamelijk hoger en breder).
Nu moeten datacentra zelf ook al extra sloten graven als compensatie voor het extra verhard oppervlak wat ze aanbrengen, maar dat is alleen voor de compensatie daar van. Alle kosten van het extra water dat een waterschap moet afvoeren kan terecht komen op het bordje van de burgers, als daar geen afspraken over worden gemaakt met de datacentra. En dan heeft Nederland het met de waterschappen nog behoorlijk goed geregeld, in andere landen zullen dit soort problemen nog minder goed naar voren komen.
Het watergebruik voor koelen van datacenters of industriële installaties is een verborgen milieu probleem.
Alle warmte die de mens maakt draagt hoe dan ook bij tot de opwarming van de de aarde. Verwarmen of koelen door warmtewisselaars is eigenlijk de enige neutrale oplossing. Overal waar energie ingaat ontstaat een niet natuurlijke warmte die uiteindelijk in de atmosfeer wordt "gedumpt".
Of we ons daar nu druk over moeten maken is een tweede. Voorlopig zijn er andere zaken die veel meer bijdragen tot de opwarming van de aarde omdat de natuurlijke uitstraling wordt verstoord. Daar valt dus veel meer succes te behalen.
Met opgewarmd water kan je wel een ecosysteem verwoesten, dus daar moet wel goed naar gekeken worden. Een standaard max. temperatuur verschil is moeilijk te geven. Dit hangt af van de omvang en menging in het watersysteem waarin wordt geloosd.
Idealiter wordt voor de invoer het water van een afvalzuivering gebruikt in een systeem wat zoveel mogelijk water hergebruikt en verder met behulp van verdamping koelt.
"Alle warmte die de mens maakt draagt hoe dan ook bij tot de opwarming van de de aarde."
Dat is niet hélemaal waar.
Als je 100% van de energie die jij in je datacenter gebruikt vergaart van zonnepanelen, dan is het netto effect kwa aarde-opwarming relatief klein in vergelijking met géén datacenter én geen zonnepanelen.
Wat je in dat geval namelijk doet is de warmte van de zon opvangen op de panelen en converteren naar elektriciteit, om het vervolgens in het datacenter weer te converteren naar warmte.
Uiteraard absorbeert een zwart zonnepaneel meer licht dan een 'natuurlijke' ondergrond welke ook reflecteert (en dus een gedeelte van het opgevangen zonnelicht weer de dampkring uit stuurt) maar dat is gemiddeld genomen ~30%.
zo een datacenter dat 1mwu verbruikt (100% zonne stroom) verwarmt de aarde dus eigenlijk maar voor uiterlijk 0,3mwu 'extra' ten opzichte van géén datacenter.
Ik ben een groot voorstander van kern-energie, maar als we het over 'netto opwarming van de aarde' hebben is zonne-energie toch wel dé beste methode om zo min mogelijk impact te hebben.
(de reden dat mijn voorkeur toch uit gaat naar kern energie heeft te maken met het feit dat kern energie onafhankelijk van de zon kan opereren en een stuk compacter is)
[Reactie gewijzigd door Ayporos op 22 juli 2024 13:25]
Ook warmte die je genereert met energie uit natuurlijke bronnen is een onnatuurlijke toevoeging.
Je vangt wel energie op uit zonlicht, dat wordt door een zonnepaneel geabsorbeerd en omgezet in elektrisch energie. Of op een plek nu een zonnepaneel staat of niet maakt voor de natuurlijke warmte balans niet veel uit. Over 24 uur (met gelijke dag en nacht lengte) is de warmte absorptie en uitstraling nagenoeg gelijk. Een zonnepaneel maakt gebruik van energie die anders (als licht) teruggekaatst zou worden. Die energie wordt weggevoerd. Je zou dus verwachten dat de balans van instraling/uitstraling iets zou verschillen. Dat is echter niet meetbaar. Het zonnepaneel maakt gebruik van licht, wat anders zonder enig effect op onze atmosfeer terug het heelal in wordt gekaatst.
Als je deze (elektrische) energie gebruikt op een manier waarbij er opnieuw warmte vrijkomt, is dat een onnatuurlijke toevoeging. Dus als een datacenter op 100% zonnestroom werkt, dan nog wordt er dus onnatuurlijke warmte aan de atmosfeer toegevoegd. Als die toegevoegde warmte ook weer in de vorm van straling wordt vrijgegeven, is de balans pas neutraal. Je zou dan bijvoorbeeld grote zwarte vlakken moeten verwarmen en 's nachts weer af laten koelen.
Als je fossiele brandstoffen gebruikt produceer je warmte voor het opwekken van elektriciteit en voor het laten draaien voor het laten draaien van datacentra die vervolgens nog meer warmte genereren. Zonne energie is dus al een heel stuk beter.
Het toevoegen van warmte kan lokaal voor milieu problemen zorgen, maar op globale schaal is dit wel het kleinste milieuprobleem. Het grootste deel van de opwarming (98%+) van de aarde komt omdat we door chemische veranderingen in de atmosfeer minder straling in de hoge luchtlagen tegen houden en meer straling vasthouden. De term "chemische veranderingen" moet je dan heel breed zien.
De hoeveelheid warmte die door de mens wordt gemaakt valt volledig, maar dan ook volledig, in het niet ten opzichte van de hoeveelheid warmte die we van de zon ontvangen. Zelfs alle energie die we in middenmeer opwekken valt in het niet bij de hoeveelheid warmte die bijvoorbeeld het ijsselmeer van de zon ontvangt. Dus al zou al die warmte (en dat gebeurt niet want veel wordt via verdamping op een andere manier 'geloosd') in het ijsselmeer worden gestopt zou het geen invloed hebben op de temperatuur van het meer.
Zou knap zijn voldoende energie op te wekken met zonnepanelen op het dak van het DC.
Verder zetten zp maximaal 10-15% van de invallende straling om in elektriciteit.
En de absorbtie van een zp wordt ook grotendeels omgezet in warmte en deels gereflecteerd.
Het effect van zonnepanelen op je dak heeft in theorie wel, maar in de praktijk geen effect op de temperatuur van het gebouw eronder. Een spiegel helpt beter.
Kortom, in je redenering zijn de verhoudingen een beetje zoek.
Dit is een stom argument, de natuur is nooit een statisch iets geweest.
Altijd zijn er soorten die woekeren, temperaturen die veranderen, veranderingen in lucht en in water.
De aarde kent een constant graad van erosie, natuur is datgene wat zich erop aanpast.
Zonder dergelijke variatie waren we nu nog steeds eencelligen.
En ook de natuur kent bosbranden, verzuring, vloed en eb, stormvloed en overstromingen etc.
Wat me wel kwalijk lijkt is dat door de bouw van die datacenters, de dijken opgehoogd moeten worden, vanwege de verzekeringen (die boeren waren nooit iets waard maar google en Microsoft), en wie betaald dat.. de burger, die ook de subsidie financieerde van al die windmolens, die zich aan de 100km norm houd opdat elders boeren zick ook inhouden om aan de kerosine vraag te kunnen voldoen van al die lucht bussen, en we het zo onszelf ontzettend moelijk maken om co2 neutraal te worden.
Vanwege het risico op onderlopen van Nederland
Verzekeringen...
Uiteindelijk betaalt de burger alles, de een alleen wat veel meer dan de ander verhoudingsgewijs, neo-liberaal noemen ze dat geloof ik. Tot alles krak doet, dan noemt men het ieder voor zich.
Had je maar meer geluk moeten hebben.
Het argument is niet stom. Als je alles doorrekent zetten we een hoeveelheid energie om in warmte die voegen we vervolgens aan het hele aardse systeem toe.
Ik heb die reactie eigenlijk meer geschreven om een discussie op gang te helpen en om wat mensen na te laten denken over wat we aan het doen zijn. Ook met het toevoegen van warmte verstoren we een balans, al is het in vergelijking met andere factoren maar een heel klein zetje.
Wat de mens aan warmte toevoegt is enorm vergeleken met de natuurlijke balans. Wat wij in één jaar toevoegen duurt via de natuurlijke processen enkele honderden jaren. De toevoeging van warmte is wel het kleinste probleem, vervuiling doet in één jaar meer dan de natuur in 100 000 jaar zou kunnen doen.
Waar de natuur miljoenen jaren energie heeft opgeslagen (en uiteindelijk als olie en gas in de bodem heeft gestopt) brengen wij dat in een dikke eeuw weer terug in de atmosfeer, met de nodige chemische vervuiling als extraatje.
Als je het probleem tot de kern terugbrengt is onze enorme energie honger een belangrijke oorzaak van het hele milieu probleem. Als we gaan proberen om energie op een natuurlijke manier te produceren en na gebruik het afval (de ontstane warmte) weer op een natuurlijke manier lozen kunnen we klimaat neutraal op aarde leven. Warmte op een natuurlijke manier lozen kan door beweging (het omgekeerde van een windmolen) of straling (het omgekeerde van een zonnepaneel).
Jouw energiebalans van de aarde is stuk. De enige bronnen zijn de chemie in de aardkern en de instralimg van de zon. De rest is marginaal heen en weer schuiven tussen energievormen.
Wat we wel stuk maken met zijn allen, is de samenstelling van de dampkring, waardoor de instraling hoger en de uitstraling lager wordt (met een hefboomeffect tgv smeltende poolkappen)
Niet per se omdat we een vuurtje stoken of een beetje elektriciteit opwekken met zonnepanelen wat betreft het energie’verbruik’. Wel dus CO2, roet/fijnstof, aantasting ozonlaag e.d.
"Mijn" energiebalans is niet stuk, maar globaal gezien wel marginaal. (Dat schreef ik ook). Lokaal gezien zijn er wel degelijk problemen.
Dat het vervuilen (of chemisch veranderen) van de dampkring aan gaat ben ik het volledig met je eens. Dat is het grote probleem. Een zonnepaneeltje her en der kan meer van dat probleem wegnemen dan dat het zelf veroorzaakt.
Dat klopt, maar de energie die in miljoenen jaren is opgeslagen halen wij er in een eeuw tijd weer tevoorschijn en verstoken het. Daarmee verstoor je nu wel een energie balans.
Het opslaan van de energie is ook gepaard gegaan met de nodige drastische klimaat veranderingen. Nederland heeft zowel een tropisch klimaat als een pool klimaat meegemaakt. Dat alles zonder invloed van de mens (die was er nog niet).
"Dit verhaal gaat vooral over het gebruik van drinkwater, wat ik hier nog mis in het verhaal is waar het gebruikte water van de datacentra naar toe gaat."
Idd, en mss kan de watersnood van datacenters ook een voordeel betekenen voor het milieu. Nu hebben we het probleem dat water te snel naar rivieren en sloten stroomt waardoor het bodemwater zakt en we niets met het waterr kunnen aanvangen. Dat hebben we zelf in de hand gewerkt door meanders recht te trekken en landgoed te betonneren of te voorzien van daken.
Stel je kan water van de rivieren en kanalen terug in het land brengen, samen met het oppervlaktewater. Dat water kan je dan gebruiken om datacenters te koelen. Je kan zelfs huizen koelen in de zomer om op airco te besparen. Nadien stroomt het water door naar de boeren die het dan op hun beurt het land met besproeien. Zo koel je de industrie en irrigeer je het land en de bodem zorgt dan vanzelf voor drinkbaar water op termijn. Dat is een Win-win voor iedereen.
[Reactie gewijzigd door Coolstart op 22 juli 2024 13:25]
Het watergebruik van datacenters gaat het hele jaar door. De landbouw en veeteelt heeft alleen tijdens droge periodes in de zomer behoefte aan extra water voor beregening of irrigatie en dan ook meteen enorme volumes. Dat matcht niet goed.
Het echte probleem is dat datacenters veel warmte produceren en er niet de moeite wordt genomen om dit aanbod van warmte af te stemmen met vraag elders in de industrie of bij woningen en gebouwen. Als de warmte nuttig aangewend kan worden is het effectieve energiegebruik van een datacenter plots veel lager. Als de uitwisseling van warmte in een gesloten systeem plaatsvindt is watergebruik ook geen probleem meer.
Als ik het stuk goed lees gebruikt een van de datacenters al het water gedurende de 4 warmste dagen. Dit geldt niet voor alle datacenters, maar voor alle datacenters geldt dat de behoefte om te koelen samenhangt met de omgevingstemperatuur. En de omgevingstemperatuur hangt deels samen met de droge periode in de zomer.
In de kassenbouw wordt regenwater hergebruikt en in de landbouw wordt veel oppervlaktewater gebruikt om te beregenen. Ook hier wordt natuurlijk drinkwater gebruikt, maar ik vermoed dat jouw bewering dat de waterbehoefte gedurende het jaar dichter bij elkaar ligt dan je in je eerste zin wil doen geloven.
Het feit dat datacenters zogenaamd geen zicht hebben op hun drinkwaterverbruik stoort mij nog het meest. Want volgens mij krijgen ze ook een jaarafrekening van hun drinkwaterleverancier. Als het waar is dat ze dit niet weten is er dus ook geen prikkel om hierop bij te sturen.
Om tijdens de zomermaanden dan te vragen aan gebruikers om geen zwembadje te vullen terwijl er 1 datacenter is dat in z'n eentje 6,5miljoen liter verdampt in diezelfde dagen.
Het gaat hier natuurlijk ook om berichtgeving, want Vitens heeft in de heetste maanden echt een capaciteitsprobleem en heel Nederland moet stoppen met het vullen van baby-badjes.
Maar als de waterleidingbedrijven het tarief voor grootverbruikers zou aanpassen naar het aanbod kan het zo maar eens zijn dat de datacenters het water liever zelf uit het IJselmeer pompen in plaats van drinkwater te verdampen. Dan kan de klein-verbruiker gewoon z'n zwembad vullen.
Kassenbouw valt ook onder landbouw (ok, tuinderij). Daar moet heel wat water naartoe, want het dak staat nooit open 😜. Alleen wat raampjes. Iemand noemde al de waterbassins bij de kassen, 3x raden waarvandaan en waarnaartoe. Daarbij is de temperatuur in kassen hoger (het hele doel van die dingen), dus meer verdamping, maar geen recycling van het condenswater want zo door de raampjes naar buiten.
Kortom, matcht inderdaad nergens mee en waterverbruik is (ook?) hoog.
“In een gesloten systeem”, je bedoelt waar megawatts aan elektrische energie aan wordt toegevoerd? Weinig geslotens aan.
Het gedumpte water is niet alleen warmer, het is ook andere kwaliteit. Veel verwarming en koeling systemen gebaseerd op water, dus ook de WKO systemen bijv, moeten gespoeld worden. Ook bij bijv verdamping in koeltorens is er restwater. De resultante is veelal een zoutrijk water, brijn.
Dit is funest voor waterleven. Of, indien terug in de ondergrond, funest voor duurzaam gebruik van die bodemlaag voor drinkwater of zelfs wko gebruik.
Dumpen op het riool kan in grote hoeveelheden ook de balans in waterzuiveringen verstoren.
Ja dat was een heel nieuw hoofdstuk die ik eigenlijk een beetje bewust niet mee heb genomen nu. Dat wil niet zeggen dat we daar niet ook nog een verhaal over maken. Het opwarmen van de lokale flora en fauna valt volgens David Mytton wel mee. Wat wel een ding is, is als water deels verdampt wordt en het bijvoorbeeld zouter terug komt in de natuur door toegevoegde zout of als er zelfs chemicaliën worden gebruikt voor het reinigen van oppervlaktewater voor koeling. Volgens de provincie Noord Holland valt dat laatste wel mee en gebeurt alles binnen vergunningen. Maar dat is zeker ook nog een onderwerp om uit te leggen.
Dan ga je als journalist natuurlijk kijken wat die vergunningen wel of niet toestaan en kijken wat dat echt betekent. Bijvoorbeeld door dat bij onafhankelijke organisaties te checken.
Ik ben benieuwd! Gebouwen verwarmen en koelen met oppervlaktewater is niet heel uniek binnen Nederland (zie dit voorbeeld uit 2007: https://www.techniplan.nl...-Maastoren-geroteerd1.pdf), maar met enkel koelen is het natuurlijk wat lastiger te verkopen. Het zal natuurlijk ook nooit de temperaturen bereiken om te gebruiken voor stadsverwarming of iets dergelijks.
Recent nog bij Radar geweest. Er zouden warmtebuizen gelegd worden richting de kassen. Dat is gewoon niet gebeurd bij het DC van Microsoft. Iets met 'intentie' om warmte her te gebruiken (mooie marketing) versus 'doen'.
Waar je de plank finaal mis slaat is dat als het warm weer is , de data center veel meer water gaan verbruiken . En dat is juist de periode die naar de schaarste leid. De gigantische water behoefte kan er juist voor zorgen dat er veel eerder schaarste gecreëerd wordt. En dat in de toekomst er meer van die droge perioden gaan voor komen vindt ik dat die data centers naar eens zelf supporting moeten proberen te worden . Kijk eens naar tuinders die leggen mega voorraden aan buiten hun Kassen dat doen ze met regenwater laat ze maar weten "zwembad" creëeren van 10m bij 50m bij 2m hoog en hebt 1000 kuub water 100.000 liter daar kun je prima mee koelen. En als dat niet genoeg is kunnen ze dat zwembad water koelen met die windenergie die er amper is op hele zonnige dagen . En mocht dat ook niet werken ... Switch to arm de performance per watt is gewoon gigantisch Apple heeft laten zien dat M1 chips prima passief te koelen zijn .
Ik snap niet helemaal waarom ik de plank missla, maar je hebt gelijk en dat staat ook in het verhaal: watergebruik is vooral een ding in de zomer op warme dagen. En dat is inderdaad precies wanneer er schaarste is. Daarom staan datacenters laag de verdringingsreeks, wat betekent dat zij als een van de eerste zonder water komen te zitten als er een tekort dreigt (eerder dan bepaalde landbouw bijvoorbeeld). Ik denk dat als het warmer wordt in de zomer met meer extreme dagen op termijn wel zal zorgen dat datacenters zelf op zoek gaan naar alternatieven, zoals een gesloten systeem of alternatieve waterbronnen. Zo wil Google in de Eemshaven al kijken of het afvalwater kan zuiveren voor koeling in hun nieuwe waterzuiveringsinstallatie.
Dat iets binnen een vergunning valt hoeft inderdaad geen garanties te geven op wat dan ook.
Een gemeente ambtenaar moest zijn excuses aanbieden nadat hij het werk stil had gelegd bij een verfspuiterij. De spuitnevel kleurde de boten in de nabijgelegen haven blauw.
De spuiterij mocht zijn werk voortzetten. Het deed immers niets wat buiten de vergunning viel.
Valt wel mee, valt dat wel mee en gebeurt alles binnen vergunningen.
Daar schiet je natuurlijk niets mee op.
Valt mee is een rekbaar begrip. Je had wel dood kunnen zijn, maar je bent nu twee benen kwijt en je kan niets meer zien en horen... dus het valt wel mee.
Asbest werd ook tachtig jaar lang binnen de vergunningen toegepast...
Het probleem is zoals vaak: de werkelijke kosten worden op de maatschappij afgewenteld.
De ecologische gevolgen ook.
Nederland is een belastingparadijs en dat is 1 van de redenen dat die bedrijven hier zitten.
Goedkoop.
De grote multinationals hebben nu niet echt een goed trackrecord qua ecologie en samenleving.
Ik moet denken aan verhalen van vroeger over in de winter zwemmen in het koelwater van de Centrale Lage Weide. Dan valt een datacenter dus wel mee.
Wel jammer dat je er verder zo weinig mee kan, maar ook daar zijn deze grote partijen volop mee in ontwikkeling.
De business case voor een eigen waterzuiveringsinstallatie a 45 miljoen lijkt mij best een lastige tegenover inkopen bij Vitens.
Als bijvoorbeeld oppervlaktewater wordt gebruikt zal dit warmer weer terugkomen in het oppervlaktewater, waardoor de lokale ecologie wordt verstoord.
Heb je 100% gelijk in.
Maar als er naast het datacenter toevallig het grootste (nog steeds dacht ik?) menselijk gemaakte meer van de wereld ligt (IJselmeer) heb ik daar toch wat minder problemen mee dan drinkwater gebruiken.
edit:
Om mijn punt een beetje te verduidelijken. Er is daar in de polder en het meer geen enkele natuurlijke ecologie meer over. Ooit was het de Zuiderzee en was Wieringen nog gewoon een wadden eiland
[Reactie gewijzigd door Vampyre op 22 juli 2024 13:25]
Er is misschien weinig van over maar het is wel een erg groot gebied waarin oa vissen en watervogels de ruimte hebben.. nu beroepsvisserij er niet meer onbeperkt mag vissen en ze en visrivier gaan aanleggen zal het aantal vissen/vogels gaan toenemen... Het is misschien niet meer wat het vroeger was.. maar om dat nou nog meer te vervuilen daar worden we ook niks beter van.
Het is een heel mooi gebied, zeker. De hele IJselmeer dijk affietsen is een aanrader voor iedereen.
Maar de vervuiling hier is warm water, zonder chemicaliën neem ik aan (warmte wisselaar, zoals vermeld).
Is dat nu zo erg om op een warme zomerdag te lozen? Als dat op die zelfde zomerdag een hoop drinkwater scheelt?
Een vis zwemt vanzelf wel wat dieper als die het warm krijgt.
Is het een goed idee om met oppervlakte water te koelen in plaats van met drinkwater. Ja, dat zal zeker zo zijn. Maar omdat er meer voordelen zijn is het nog niet per se een goed idee.
Als de natuur last heeft van het lozen van water, dan moet je ook iets doen voor de gevolgen. Als er nu drinkwater wordt gebruikt en straks oppervlaktewater heeft het datacenter in beide gevallen een overschot aan water. De input veranderd, maar de output niet per definitie. Ik zie geen reden dat het kwijtraken van het water veranderd doordat we switchen van drinkwater naar oppervlaktewater.
Maar het artikel heeft nu gekeken naar het probleem van opname. En er is ook nog een groot probleem van kwijtraken van dit 'gebruikte' water. En hier moet natuurlijk een goede oplossing voor komen die het liefst geen impact heeft voor de natuur. En die mogelijkheden lijken er wel te zijn, maar het is onduidelijk of dit is meegenomen in de afwegingen.
Maar als er naast het datacenter toevallig het grootste (nog steeds dacht ik?) menselijk gemaakte meer van de wereld ligt (IJselmeer)
Al 50 jaar achterhaald, zomaar een voorbeeld (erg mooi om te bezoeken overigens, machtig mooi om vliegende honden te zien vanaf een jetboot): Lake Argyle low level 1000km^2, high level 2000km^2
als je toch die kant uitgaat, shark bay, monkey mia, king george gorge, kununara, coober pedy, prison island, Australie kun je weken/maanden rondtoeren... Als je klaar bent kun je door naar nieuw zeeland/tasmanie
Los nog daarvan is het energieverlies hierin gewoon waanzinnig hoog. Het verbruik van datacenters is zo hoog, er wordt steeds meer gebruik gemaakt van de restwarmte als basisenergie voor warmtenetten. Uiteindelijk heb je voor nieuwbouw 70°C nodig ongeveer bij invoer van de woning. Een datacenter zou restwarmte op bijvoorbeeld 30-40°C kunnen leveren zodat je het water minder ver hoeft op te warmen. Dan moet je retourtemperatuur uit je warmtenet wel <30-40°c liggen natuurlijk.
Nu wordt restwarmte gewoon in z'n geheel de natuur in gegooid, compleet zonde en niet efficient.
Een warmtemotor bestaat echter bij gratie an dT. Een minimaal verschil in temperatuur geeft een erg slecht rendement om de exergie te oogsten (theoretisch ~5%, praktisch 2%? CAPEX waar geen winst over gaat worden gemaakt.
Praktisch;
1 Warmte aktief wegkoelen gebeurt in de zomer, dan is er geen vraag naar laagwaardige warmte.
2 Doel is de warmte kwijt te raken, terugwinnen levert weerstand op.
Dank je wel, daar ben ik nou ook heel benieuwd naar.
Geavanceerdere warmtenetten zouden heel wat (3 terawatt) energie kunnen besparen/hergebruiken.
Maar, 70°C voor nieuwbouw? De toekomst ligt volgens mij in lagetemperatuurverwarming van 50°C. Dan is dat met warmtepompen prima te halen. En ook vraag ik me af of bv kassen niet prima van die restwarmte gebruik kunnen maken.
De vraag is hoe de locatie van de datacentra zich verhoudt tot de locatie van de afnemers van warmte. Daar heeft MinEZK onderzoek naar gedaan na vragen van de TK https://www.rijksoverheid...n-relatie-tot-energie.pdf
Dit is ihkv voorkoming legionella/veteranenziekte. Ik vermoed alleen wel dat er een verschil is tussen warm water levering en transport/uitwisseling. Wat chloor toevoegen en bij niet warm kraanwater gebruik zal een lekkage enkel een 'zwembad' genereren ipv ziektekiemen.
Wat misschien weinigen weten is dat grote delen van New York met stoom warm gehouden worden, oude techniek die hede ten dage nog prima werkt...
[Reactie gewijzigd door tweazer op 22 juli 2024 13:25]
Wat ik me daarnaast afvraag, is dat 'afvalwater' dan schoon of verontreinigd met wat dan ook, waardoor je het eigenlijk niet in het oppervlakte water zou willen hebben?
Waarom tappen ze initieel niet een heleboel water, wat daarna in een gesloten systeem door het datacenter zelf onsite wordt gekoeld en hergebruikt? Met dat zelf koelen neem je het ecologisch risico (deels) weg, en breng je de (energie- en ruimte-) kosten voor het koelen bij het datacenter.
Met een koeltoren waarin het water van boven naar beneden loopt en zo warmte afgeeft aan de lucht. Niks nieuws. Ik heb ook wel een gebouw beheerd waar die dingen op het dak stonden.
> Alle kosten van het extra water dat een waterschap moet afvoeren kan terecht komen op het bordje van de burgers
Helaas is het in Nederland zo dat 80 procent van de kosten die voor boeren of bedrijven worden gemaakt, naar burgers worden afgeschoven. Daarom zijn dit soort zaken voor boeren en bedrijven bij investeringsbeslissingen minder relevant.
De dijken worden worden zoiezo verhoogd, maar we gaan de komende eeuw meer droogte zien en grondwater wordt steeds belangrijker. We zien al dat er tijden zijn dat er nog net genoeg water is en we ook al waarschuwingen zien en dat zal alleen toenemen. Water lijkt daarbij een goede koeling en mileu vriendelijk , maar dat is het niet als je naar andere problemen kijkt zoals de grond die zakt als het meer droog is en dus pleit ik meer voor stroomgekoeld. (koelkast,airco etc.)
Ik snap dat dit ook niet mileu vriendelijk is, maar drinkwater en water is toch zoiezo een primaire behoefte en die moet je ter allertijden beschermen.
Mijn achtergrond is : chemische Procestechnologie, chemische fabrieken gebruiken veel energie en hebben ook vaak veel koel vermogen nodig. Alle oplossingen zij echt al eens uitgevonden. Duurzaamheid kost echter altijd wat extra geld, de lokale vergunningsverleners dienen daarom gewoon goede (hoge) eisen te stellen aan de bedrijven. Eisen tav duurzame elektra, eisen tav drink waterverbruik. De data centra staan nu (negatief) onder de aandacht, maar dat komt vooral door de ‘domme’ ‘geiligheid’ van lokale bestuurders. Data centra leveren relatief weinig duurzame Nederlandse banen op. Ik ben niet tegen deze centra, maar wel tegen subsidie voor deze bedrijven, en irriteer me over de reislust van lokale politici naar de tech giants.
Mijn achtergrond is : chemische Procestechnologie, chemische fabrieken gebruiken veel energie en hebben ook vaak veel koel vermogen nodig. Alle oplossingen zij echt al eens uitgevonden. Duurzaamheid kost echter altijd wat extra geld, de lokale vergunningsverleners dienen daarom gewoon goede (hoge) eisen te stellen aan de bedrijven. Eisen tav duurzame elektra, eisen tav drink waterverbruik. De data centra staan nu (negatief) onder de aandacht, maar dat komt vooral door de ‘domme’ ‘geiligheid’ van lokale bestuurders. Data centra leveren relatief weinig duurzame Nederlandse banen op. Ik ben niet tegen deze centra, maar wel tegen subsidie voor deze bedrijven, en irriteer me over de reislust van lokale politici naar de tech giants.
Die datacenters hebben natuurlijk ook voordelen qua duurzaamheid. Je hoeft niet meer het halve land rond te rijden om klanten te zien, geen brieven per post te laten bezorgen en los daarvan zou de hele economie tegenwoordig gewoon plat liggen zonder de meeste van die datacenters.
Koeling en ruimte delen in een professioneel datacenter is in het algemeen al beter dan ergens in je eigen kantoorpand servers neerzetten met amateuristische koelsystemen.
De datacenters van de cloud providers hebben overigens wel een voordeel. Doordat de diensten abstract gemaakt zijn van de hardware, kan er op een hoog tempo vernieuwd worden met zuinigere apparatuur en eco vriendelijke koelsystemen. Ook het delen van apparatuur door alle cloud klanten levert een voordeel op.
Relatief veel apparatuur staat niks te doen terwijl het wel stroom gebruikt als het bij je eigen omgeving allemaal opgeschaald is voor het drukste moment van de dag, nog los van systemen die alleen maar redundantie leveren. Een cloud provider kan dynamisch performance en capaciteit verdelen, waardoor ze veel minder zinloos ijzer aan hebben staan.
Nu ben ik niet tegen eigen serverruimtes of voor alles naar de cloud brengen. Er zijn een hoop toepassingen die gewoonweg goedkoper draaien in eigen beheer als je schaalgrootte voldoende is. Ook zaken die 24x7 moeten draaien op een constante performance kunnen in een public cloud heel snel heel duur worden.
Maar in ieder geval is het belangrijk om een goed datacenter te hebben als het bedrijfskritisch is in plaats van zelf aanrommelen met een paar servertjes in een omgebouwde bezemkast. Genoeg datacenters verhuren delen van racks, waarbij alles van redundante stroom en koeling tot internet en hand en span diensten goed geregeld zijn.
Qua restwarmte is er genoeg te bedenken: Microsoft Azure Swimming Pool, Amazon Rainforest Subtropisch zwemparijs, Google Swim & Sauna ? Daar is zelfs aan te verdienen als ze het goed doen, en er zit altijd een PR waarde aan. Goede Wifi zou in ieder geval geen probleem moeten zijn, en wie weet kunnen er leuke tech evenementen voor de kinderen geregeld worden zodat de ouders ook eens tot rust komen.
Waterzuivering en afvoer kunnen de cloud datacenters ook zelf regelen, maar als ze gewoon goed moeten betalen, dan kan een waterschap dat vast wel centraal opschalen om schoon water op te warmen. Het is gewoon een kwestie van hard doorberekenen van de kosten.
Closed loop is veel energie inefficienter dan adiabatisch wegkoelen.
COP bij een chiller is ~3, COP bij een verdampende koeltoren meer richting 100.
1 m3 water verdampt naar 0,2 (brijn na RO met 0,8 rendement) en koelt daarbij 600 kWh warmte weg. Elektrisch wegkoelen zou 200 kWh kosten.
1 m3 water produceren kost veeeel minder dan 200 kWh.
Eerlijk gezegd zou ik me meer zorgen maken over de continue elektraverbruiken van de datacenters dan de 1000 uur aktief koelen aan water. Industrieel waterverbruik is al snel gemiddeld 50+ m3/h per plant. (cbs heeft de echte cijfers, die zijn vast ook ergens beschikbaar)
Om 10 fabrieken van water te voorzien kan je 3 GW datacenter verbruik faciliteren. Dat is VEEL. En met 1000 uur per jaar, is dat 2 fabrieken jaarrond.
Toegevoegde waarde datacenters zou hoog moeten zijn voor de maatschappelijke kosten van zo een elektraverbruik, maar dat zal mee belastingsparadijs nederland wel goed komen.
Minder/geen water gebruiken is niet noodzakelijk goedkoper, tenminste niet tot echte noodsituaties waar zelfs de data centra pas op de plaats moeten maken met gebruik.
Zoals TSMC laat zien, laten mensen met ervaring het ver komen. Je krijgt geen bonussen om een nog niet erkent probleem op te lossen. Water besparing is nu nog puur PR, fundamentele veranderingen zoals HTA zullen een grotere zet nodig hebben.
[Reactie gewijzigd door Pinkys Brain op 22 juli 2024 13:25]
De meeste koeling is nodig als het buiten het warmst is. Als het buiten (erg) warm is dan is de delta erg klein en daardoor het koelend vermogen van de buitenlucht beperkt.
Wat mij het meest stoort is dat in een warme zomer de bevolking wordt aangezegd om geen water te gebruiken voor tuin of opzetbad, maar dat de 2 datacenters die nu al in de Wieringermeer staan verbruiken samen tot 5 miljoen kuub water per jaar. (ter vergelijking: een gemiddeld gezin verbruikt 50 kuub water per jaar)
Het valt niet te verkopen dat DC's een dergelijke aanslag plegen op primaire levensbehoeften zonder dit volledig te compenseren. En dan doel ik op zuivering en terugwinnen van chemicalien die worden toegevoegd aan het water dat gebruikt wordt voor koeling.
In Nederland lijkt het nog steeds zo te zijn dat de vervuiler betaalt, alleen de hele grote vervuilers laten de belastingbetaler opdraaien voor hun vervuiling.
Interessant lees ik vaker in de comments dat er water vervuild met chemicaliën als afvalproduct overblijft na koeling, maar vind ik er weinig van terug in artikelen dat er (schadelijke) chemicaliën gebruikt worden. Heeft iemand daar wellicht een verder bron voor die dat verder kan uitleggen?
Het oproepen om waterverbruik te minderen richting huishoudens in de zomer heeft overigens niet enkel als doel om het waterverbruik te verminderen, maar ook om de leveringszekerheid niet in het gedrang te laten komen. De capaciteit van het waterleidingnet is gewoon niet groot genoeg als een hele woonwijk de tuin gaat sproeien en zwembadjes vullen, dan daalt de waterdruk waardoor het kan voorkomen dat sommige aansluitingen geen water meer krijgen (ik zit zelf bijvoorbeeld 4 hoog zonder pomp in het gebouw, en dat is te merken aan de waterdruk).
Niet alleen zwaartekracht, ook de constante druk van water onder verval is beter dan pompen. Er moet een kolossale druk op de leiding onder in het gebouw komen te staan wil persoon op verdieping 12 die 2 a 3 bar uit de kraan halen.
Valt wel mee hoor, als 1 verdieping 3m is dan:
(12x3m)+3Bar = 6.6Bar, denk dat elk systeem dat wel aankan. Al zullen diegene op verdieping 1 wel wat teveel druk krijgen...
Iemand die weet hoe dit geregeld wordt? Meerdere pompen op verschillende drukken ingesteld ofzoiets?
Minimale druk is 2 barg bij binnenkomst volgens de waterwet als ik me juist herinner.
Maximaal.. boven de 4 bar gaat het richting pijnlijk, maar met een reduceerventiel is dat eenvoudig af te vangen.
Hydrofoor is bij mijn weten gebruikelijk in flats. Waar we eerst woonden stond de warmwater op hogere druk dan koud. (gebouwverwarming) Kwamen ze ieder jaar een keer legionella verwijderen (doorlekkende mengkranen, koud was eerst warm voor er koud water uit kwam)
[Reactie gewijzigd door Toontje_78 op 22 juli 2024 13:25]
Nog 'leuker'; een grote waterverbruiker in Noord-Holland: Tata Steel wordt door PWN beleverd.
En toch betalen ze maar 100 euro waterbelasting: https://www.bnnvara.nl/ar...uro-leidingwaterbelasting https://omgeving.tatastee...en-zoetwaterverbruik.html
Terwijl een verbruik van 33 miljard (!) liter zoet water, waarvan 'slechts' een half miljard liter leidingwater, zou moeten resulteren in een veel hoger bedrag aan belasting.
Het ligt er maar net aan waar je de grens dan trekt van waarvoor we water consumeren, en waar dit water dan onttrokken is. Water wat elders wordt ontgonnen of verbruikt voor landbouw of het maken van producten die wij dan naar Europa brengen is een verkapte import van water. Of het is iigv onderdeel van onze water footprint.
Ik ben het met je eens dat een DC dit best mag compenseren. Maar we staan in dit geval eens aan de andere kant van het verhaal. Door zo'n datacentrum wordt eigenlijk water in NL gebruikt terwijl de diensten of het product elders wordt geconsumeerd. Wij exporteren dus dat water, of de waarde daarvan. Dat staat natuurlijk wel in schril contrast met de hoeveelheid water die elders wordt gebruikt voor de soja (vleesindustrie), palmolie, katoen, etc. die in Nederland wordt geconsumeerd. Dat waterverbruik moet je dan ook meetellen, dan wordt ons levenpatroon al gauw onhoudbaar. Best gek, maar een bedrijf in Egypte die dus microsoft cloud services afneemt draagt bij aan watergebruik in NL... En als ik sperzieboontjes uit Egypte koop doe ik dat andersom.
Ja we hebben wat directere invloed op het waterverbruik van dat datacentrum in Nederland en moeten daar wat aan doen. Maar laten we het ook in perspectief zien, en ook eens wat vaker letten op hoe wij waterverbruik, verspilling en droogte stimuleren of veroorzaken in andere landen. Die externaliteit (want de kosten van die droogte betalen wij niet) merken we nu ook zelf ook, want de microsoft gebruiker betaald dus blijkbaar niet voor zijn bijdrage aan mogelijke watertekorten of schade aan de natuur in Nederland. Stukje globalisering die ons hopelijk ook wat bewuster maakt
Alle ernstige industriële ontwerpers houden bij het maken van een voorstudie al rekening met de behoefte aan koeling. Denk maar aan ontwerpen en inplanten van raffinaderijen, chemische fabrieken, enz. Dit zijn gekende gegevens en rechtstreeks evenredig met maakhoeveelheidseenheden bv. per jaar.
Waarom zou iemand het zich in zijn hoofd halen voor datacenters ándere natuurwetten te hanteren dan voor productie van gelijk wát?
Moesten overheden met eenvoudige regels bedrijven verplichten hun restwarmte ecologisch in de markt te zetten, er zou al veel opgelost zijn.
Want je gazonnetje bewateren en je Intex-zwembadje zijn een primaire levensbehoefte, maar een ziekenhuis, universiteit of grote werkgever kan rustig een paar dagen van zijn data worden afgesneden.
Beetje overdreven dit. Er kan hiervoor een circulaire oplossing worden ontwikkeld. Het dak vol zonnepanelen en phase change cooling gebruiken. Gewoon wat Engineers wat laten verzinnen.
Wat in het artikel ook al aangehaald wordt, is dat er simpel naar de kosten baten wordt gekeken. Natuurlijk kun je een geweldig systeem neer zetten dat circulaire is, maar als dat 2 maal zo duur is, moet iemand dat betalen. En niemand wil nog iets betalen op internet, dus worden de datacenters zo goedkoop mogelijk neergezet.
Als particulier is het best pittig om zo veel te verbruiken dat je kosten per kwh naar beneden gaan.
Ergens is het in het huidige klimaat erg vreemd dat hoe meer energie je verbruikt, hoe goedkoper het eigenlijk wordt. De grote energieslurpers betalen per kwh maar een schijntje vergeleken met ons burgelijke plebs.
Politiek, gelijk aan een 'gunstig'. belastingklimaat om bedrijven te trekken.
Zolang niet veel landen meedoen wordt het lastig aan te passen, je kan geen vergelijkbare importbelasting heffen om interne productie af te schermen dan wordt het een WHO rechtzaak.
Volledig eens dat het goed is om te kijken naar oplossingen, maar ik ergerde mij vooral aan het feit dat het zwembad een primaire levensbehoefte genoemd werd. Op warme dagen gelden dit soort verboden n
Niet per se voor de eerste levensbehoeften, maar zodat ook bedrijven door kunnen gaan met productie en landbouw hun gewassen kunnen blijven besproeien. Uiteindelijk zijn ook dat essentiële levensbehoeften en data hoort daar ook bij.
Zo lang we geen onderscheid kunnen maken in data verbruik, want er zit immers er geen tijdelijke pauze knop op je Facebook, YouTube of je bitcoin-projectje, zullen we elk data verbruik als essentieel moeten erkennen.
Je zal je nog verbazen hoe primaire levensbehoefte een zwembad in de tuin kan zijn als de temperaturen de komende jaren zal gaan stijgen door global warming. Niet iedereen zal gelijk de investering (of plek) voor een airco kunnen bekostigen.
Vanwege netneutraliteit zal een prioriteit afdwingen niet kunnen, maar het is helemaal niet zo gek om fun applicaties als eerste in een low power stand te plaatsen.
Weer: wat is je bron. Waar komen die miljoenen kuubs van je vandaan? Toch niet uit het GreenIT rapport (dat in het artikel zeer terecht als niet representatief wordt bestelmpeld)
In het artikel word van liters naar kubieke meters terug naar liters gegaan, dit maakt het lastig om een duidelijk beeld te krijgen.
In Nederland hanteren we kubieke meters voor het water verbruik, dit kan dan ook het best gebruikt worden omdat je dan een vergelijking kan treffen met je eigen verbruik.
Ik heb het nu allemaal naar liters gerekend. Overigens is het gebruikelijker om m3 te gebruiken in deze context, maar ik denk dat liters iets meer tot de verbeelding spreekt van de gemiddelde lezer.
Het zal ongetwijfeld ook een psychologisch effect hebben. 6 miljard liter of 6 miljoen m3 aan water. Voor diezelfde 'gemiddelde lezer' kan het uitdrukken in liters dan veel meer lijken.
Vanuit een ethisch-filosofisch oogpunt is liters hier wellicht de meest wenselijke notatie, met het verhogen van het maatschappelijke bewustzijn.
Als je datzelfde doortrekt naar de cijfers over een olielek in het nieuws: "er is zes kuub olie gelekt", maakt bij 'de grijze massa' een andere indruk dan "er is 6000 liter olie gelekt".
Je zou zelfs kunnen beargumenteren dat de eerste (in m3) een vorm van downplayen is van de publieke opinie. Maar goed, dat is weer een hele andere discussie en volledig offtopic.
Volgens mij heb je nog ergens eens verwijzing naar kubieke meters laten staan: De laatste cijfers zijn uit 2018 en geven aan dat deze sector 1 miljoen kubieke liter leidingwater per jaar gebruikt,
En volgens mij is dit ook een foutje: Op warme dagen, als de buitentemperatuur boven de 26 graden of de luchtvochtigheid boven de 20 procent ligt, gebruiken de datacenters in Zeewolde 270.000 liter water per uur, waarvan 216.000 liter terug wordt geleverd en 54.000 liter verdampt
De gemiddelde luchtvochtigheid van de Sahara is 25%, lijkt me dat dat die 20% voor Nederland iets anders moet zijn.
Goed Plus artikel trouwens overigens, vindt het mooi om zulke verdiepingen te lezen op tweakers.
hoeveel is het gemiddelde aantal kuub/ liter water van een gezin?
of beter nog:van een gelijkaardig oppervlakte van een gemiddeld dorp?
1 DC = xxx m2 == bijv 3.75 gemiddelde huizen in een dorp. die 3.75 huizen zouden samen gemiddeld X liter water gebruiken; dus het DC gebruikt meer/minder/evenveel water..
Dat hele zeewolde verhaaltje klopt niet. Die 4 dagen is wanneer het op maximum draait, niet wanneer het niet op luchtkoeling draait. Op andere dagen worden de koeltorens nog steeds met water gebruikt anders zou de luchtvochtigheid helemaal niet uitmaken.
Met Premium-artikelen willen we jullie dagelijks beter op de hoogte brengen, met nieuws dat meer brengt, door dieper in onderwerpen te duiken, experts te spreken en duiding toe te voegen.
Dit kan ik niet rijmen met "tot de verbeelding willen spreken de gemiddelde lezer". Als je ergens dieper in duikt en echte duiding geeft obv experts, is dan de gemiddelde lezer nog wel de doelgroep? Ik zou dan juist een artikel verwachten dat wetenschappelijker/technischer ipv populairder geschreven is; dus geen 6 miljard liter of 6 miljoen kuub, maar 6 x 10^6 m^3 (het liefst dan ook met correct superscript ipv "^").
Maargoed, dat is persoonlijk. Blijf wel van mening dat het niet omrekenen van eenheden zodat ze consequent hetzelfde zijn gewoon slordig/onprofessioneel is - en je dan achter "verschillende bronnen" verschuilen? Vroeger op de HTS zouden mijn docenten dit niet hebben geaccepteerd.
Sorry voor het negatieve verhaal, niets persoonlijks, maar ik zie helaas de kwaliteit van artikelen hier heel hard achteruit gaan de laatste tijd. En als iemand die 10+ jaren bijna iedere dag bijna elk artikel leest vind ik dat heel, heel erg jammer. (Maar om het positief af te sluiten, gelukkig is er de podcast, die vind ik wel geweldig!)
edit typos
[Reactie gewijzigd door Alxndr op 22 juli 2024 13:25]
Omdat niet alle daken daar automatisch voor geschikt zijn. Sowieso staan er soms koelinstallaties op de daken.
Daarnaast zit je nog met het gewicht van de panelen + bijbehorende apparatuur. Niet elk dak is ontworpen om dat soort gewicht zomaar te kunnen dragen. Dat komt immers nog bovenop het gewicht van regen en sneeuw dat het dak ook al aan moet kunnen.
Een dak moet dus wel ontworpen zijn om het gewicht van zonnepanelen te kunnen dragen.
Dat komt doordat een schuin dak (zoals waarschijnlijk bij jou thuis) standaard al vele male steviger en stabieler is dan een plat dak (zoals bij grote gebouwen als datacenters), vanwege de vorm (driehoek is de sterkste vorm).
[Reactie gewijzigd door Walance op 22 juli 2024 13:25]
Vroeger gebruikte men nog lekker veel hout en waren er geen ingenieurs die alles uitrekenden, het was een beetje uit de losse pols en men nam het zekere voor het onzekere.
Nu kan dat dus wel en kan het allemaal beter op elkaar afgesteld worden en kan je met minder middelen toch een gelijkaardig resultaat, een dak, krijgen.
Je gaat dan wel minder kunnen dan met de overgedimensioneerde oplossing van vroeger.
Ook als je met een schuin dak zit is het makkelijker, daar niet veel sneeuw opliggen, bij een verstopping van de afvoer blijft het regenwater er ook niet op staan, ...
As in: minder risico op shit.
Anderzijds, zit je met een plat dak van 1923 dan zou ik me nu toch wel zorgen maken ... dan mag ik hopen dat men toch naar de dakstructuur heeft gekeken.
En ook, als iets het lijkt te kunnen dragen wilt dat niet zeggen dat het dat ook kan, een gebouw stort bij overbelasting vaak niet direct in, kan vele jaren duren.
Of de windstoot die het vroeger aan kon is er nu teveel aan.
Nee, geen vreemde uitspraak. Veel van de daken bij dit soort blokkendozen, net als bij veel andere warehouses en industriegebouwen, hebben een grote overspanning. Door gebruik van lichte dakmaterialen kan de ondersteunende basis lichter worden uitgevoerd.
Overigens zijn veel bedrijven wel degelijk bezig om hun dak geschikt te maken. Een was vriend van mij was bouwkundig ingenieur bij een groot kantoor, maar is een aantal jaren geleden voor zichzelf begonnen met versterken van dakconstructies als specialisme. Hij groeit als kool (+ 70% per jaar) en heeft inmiddels een aantal mensen in dienst.
Technisch gezien ie het een vreemde uitspraak van Yord èn Wildhagen: Het probleem is totaal verschillend en identiek: Kosten
Bij woonhuizen is er vaak een installateur die zonnepanelen verkoopt, installeert en "wel weet" dat jou dak het aan kan. Om je te overtuigen krijg je er een standaard documentje bij waarop staat dat alles 100% voldoet. volgens een CE-keur o.i.d. Een correcte toetsing aan de Eurocode kan soms lastig zijn omdat je dan blijvende belastingen hebt, windbelastingen (druk en zuiging) en sneeuwbelastingen op een dak dat misschien zelfs al amper voldoet aan de huidige eisen.
Bij nieuwe datacenters is het totaal geen probleem wat de uiteindelijke sterkte van het dak wordt. Wanneer een datacenter vraagt om een dak dat sterk genoeg is om het vol te kunnen bouwen met meerdere Euromasten is dat technisch geen enkel probleem. Het kost echter wel wat...
De belasting van de zonnecellen op de kap kan zonder problemen worden meegenomen. Mijn vermoeden is dat de redenen om zonnecellen niet op vrije delen van de kap te leggen te maken heeft met 2 volgende argumenten:
* kosten (dan wel subsidies)
* brandveiligheid (elk apparaat kan stuk gaan, meer apparaten = meer risico)
Naar mijn mening zijn (of worden) datacenters zodoende onvoldoende gemotiveerd om te innoveren: het is mogelijk om energiebewust te zijn. Er is echter onvoldoende wil om te betalen voor "duurzaamheid".
edit: m.b.t. brandveiligheid: Ook hiervoor zijn oplossingen als brandcompartimentenringen of betere kwaliteit apparatuur mogelijk. Het is een keuze om fabriekshallen te ontwerpen dat deze in een keer volledig afbrand. Een brandende kamer in een senioren-flat levert ook niet een situatie op dat de totale flat afbrand.
[Reactie gewijzigd door addo2 op 22 juli 2024 13:25]
Dat klopt inderdaad voor platte daken, maar op hellende daken worden ze vastgezet.
Maar als je platte dak niet een paar panelen incl. tegels kan dragen heb je geen best dak...
ok, jij wint. gat in de markt, ik zou een bedrijfje beginnen. alle platte daken van pv voorzien. wel op tijd wegwezen, want je wil niet de schadeclaims aan je broek.
Platte bitumen daken met houten frame- en plaatwerk is toch iets anders dan een licht hellend dak van metaal. Ook kan men bijvoorbeeld bevestigingsogen lassen op dat metalen dak. Frames voor zonnepanelen aanbrengen betekent niet dat er overal geboord hoeft te worden. Of denk je dat al die airco installaties ook "los" op het dak staan?
[Reactie gewijzigd door Tranquility op 22 juli 2024 13:25]
Ik vermoed dat de eigenlijke vraag @trevoc is waarom deze daken hierop niet zijn geconstrueerd? Dat het achteraf mogelijk niet meer mogelijk is kan zijn maar getuigt niet van een groene visie ten tijde van de planning.
Ik vermoed dat mogelijk op te wekken vermogen maar een zeeeeer klein deel is van het benodigde vermogen, dus druppel op gloeiende plaat, investering niet waard.
Je zou beter de zonnepanelen op het dak van naastgelegen kassen kunnen leggen, veeeel groter oppervlak. Maar ja, om een of andere reden zijn kassen van glas... dus dat wordt ‘m ook niet
Soms kan het voor een bedrijf interessant zijn om te laten zien dat zij betrokken zijn bij een groenere wereld. Dat de panelen dan netto geen geld opleveren kan zijn maar voor het imago kan het heel veel uitmaken.
Organismen welke voor kun energie(voedsel)voorziening afhankelijk zijn van andere organismen noemen we parasieten. Worden vaak niet gewaardeerd.
Vergeet niet dat de dakoppervlakte van de serverhallen enorm zijn. Dus kunnen er een enorme hoeveelheid panelen op worden gelegd die verder weinig onderhoud behoeven. Daar kan toch flink op bespaard worden. Je moet zo denken: De toch wel behoorlijke hoeveelheid stroom die zo'n "zonnepark op het dak" oplevert hoeft op dat moment niet van het net gehaald te worden. En er wordt nooit iets teruggeleverd omdat het datacenter altijd meer zal verbruiken dan de panelen opleveren en zo tevens voor een (iets) lagere belasting van het net zorgen. Hoe dan ook is dit een win-win situatie. Beter dan die lelijke dure onderhoudsgevoelige windmolens.
Je hebt mijn reactie blijkbaar niet goed gelezen. Het gaat er niet zo zeer om wat er wordt verbruikt, maar wat er NIET van het net hoeft te worden genomen als er, zeg eens 500, zonnepanelen stroom opwekken op die grote dakoppervlakten.
[Reactie gewijzigd door Tranquility op 22 juli 2024 13:25]
Vooral oudere daken van net na de eeuwwisseling of eerder kunnen geen panelen dragen. Enerzijds omdat de rekenmethoden zijn aangescherpt (bedankt eurocode en zwaardere regenbelasting, we rekenen ieder dak naar de knoppen) en anderzijds omdat men toen vooral in kolen en gas (en uranium?) dacht.
Gelukkig is de tendens dat daken tegenwoordig worden ontworpen om die panelen wél te kunnen dragen. Volgens mij staat dit zelfs in het bouwbesluit tegenwoordig.
Als er dikke koelers op het dak staan, kunnen de panelen hier rond worden gelegd (rekening houdend met schaduw) en kunnen de koelers worden gecentreerd op één locatie ipv op verschillende stukjes dak (die extra koelleiding is qua kosten te verwaarlozen).
Voor oudere centra misschien, maar bij nieuwbouw zou het de standaard moeten zijn. Ze kunnen ook nog eens volledig gebruik maken van de energie. De piek in zonnestroom valt namelijk samen met de vereiste koeling.
Daarnaast zit je nog met het gewicht van de panelen + bijbehorende apparatuur. Niet elk dak is ontworpen om dat soort gewicht zomaar te kunnen dragen. Dat komt immers nog bovenop het gewicht van regen en sneeuw dat het dak ook al aan moet kunnen.
Een dak moet dus wel ontworpen zijn om het gewicht van zonnepanelen te kunnen dragen.
Ook totaal onzin, zonnepanelen wegen helemaal niet zo zwaar, heb geholpen met ze installeren op daken, een standaard zonnepaneel op een aluminium frame weegt ongeveer 10 tot 25 kilo per vierkante meter, en met de dak had je van tevoren kunnen bedenken, laten we het zo maken dat er straks als we dat willen, zonnepanelen kunnen plaatsen op de platte daken.
De daken zijn er niet geschikt voor gemaakt omdat :
1)Hoge bouwkosten en onderhoud
2) inkoop van groene en grijze stroom van elders is goedkoper.
3) grootverbruiks tarief is variabel en zo kunnen ze stroom kopen zoveel en wanneer dat nodig is
3) brandgevaar
Omdat groene stroom inkopen van gesubsidieerde windmolens goedkoper is.
Er zou een verplichting moeten komen dat ze de daken vol leggen, zo veel mogelijk stroom zelf opwekken. Is toch belachelijk dat we voor die bedrijven onze kostbare grond verpesten met zonnewijdes en windmolens terwijl ze hun daken leeg laten.
[Reactie gewijzigd door Meessen op 22 juli 2024 13:25]
Waarschijnlijk omdat ze daar geen subsidie voor konden krijgen. Als ze dat uit eigen zak moeten betalen wordt het natuurlijk allemaal een heel ander verhaal.
Wat ik eigenlijk mis in het hele verhaal is; hoe kan men er voor zorgen dat er gewoonweg veel minder (overtollige) warmte wordt geproduceerd?
M.a.w. zorgen voor veel minder warmte producerende systemen in de datacenters!
Want al die warmte is in feite inefficiëntie. Je gaat vervolgens weer extra energie gebruiken om de eerder verspilde energie 'weg' te koelen.
Het zou eerder een kwestie van minder moeten zijn, in plaats van meer...
Onder het mom van voorkomen is beter dan genezen, zou de ICT industrie, en de wereld om ons heen, uiteindelijk beter af zijn met energiezuinigere apparatuur.
Koeling correleert 1:1 met elektrische vermogen van de computers. En energieverbruik is een van de grotere variabele kostenposten denk ik, energie reductie en verduurzaming zal vanzelf gaan. De bedrijven zullen meer performance uit een watt blijven halen. Een data centrum zal daarom steeds meer kunnen maar niet automatisch meer vermogen en dus koel vermogen nodig hebben,
Een elektrische motor zet elektriciteit om in bewegingsenergie en een deel warmte. Als je deze motor efficiënter maakt, produceert hij meer bewegingsenergie dan warmte.
Een IT apparaat daarentegen zet alle elektriciteit om in warmte. Als voorbeeld een server: los van de paar miliwatt die wordt verbruikt om data te sturen via netwerkkabels is er geen andere 'output'. Dus de hoeveelheid geproduceerde warmte door inefficiëntie gaat hier niet op.
Ik denk dat de IT industrie behoorlijk bezig is om zo efficiënt te laten werken. Vroeger hadden we servers die 1 specifieke taak deden en 95% van hun tijd niks stonden te doen en dus voor niets warmte stonden te produceren. Ik denk dat met virtualisatie, containers en shared servers, it providers, zeker de groten zoals microsoft, google, amazon, de beschikbare capaciteit van IT spullen zo goed mogelijk zullen willen gebruiken. Datacenters zijn duur, stroom en koeling kosten erg veel en je wilt je kosten zo laag mogelijk houden.
Kijkend naar de efficientie van IT apparatuur, de IT industrie is altijd bezig nog meer 'rekenkracht per geproduceerde watt aan warmte' uit de hardware te persen. Een standaard desktop van vroeger gebruikt evenveel stroom als vroeger, maar is vele malen krachtiger geworden.
Een elektrische motor zet elektriciteit om in bewegingsenergie en een deel warmte. Als je deze motor efficiënter maakt, produceert hij meer bewegingsenergie dan warmte.
Zelfs dat wordt uiteindelijk allemaal warmte... Als je de motor als losstaande entiteit bekijkt dan kan deze inderdaad efficiënter, maar opereert hij in een afgesloten systeem en bekijk je dat dan wordt alles warmte.
Warmte is geen inefficiency, het zijn geen lampen.
Een CPU die met 100w verbruik 1 Miljard berekeningen per seconde kan doen zal praktisch 100w warmte uitstoten.
Een CPU die 1 Biljard (dus 1 Miljoen x zoveel) berekeningen kan uitvoeren met 100w zal ook praktisch 100w warmte uitstoten.
Uiteraard gaat de tweede veel efficiënter om met energie, maar dat is een ander verhaal dan wat je aandraagt. Dat energiezuiniger voor iedereen behalve de energie verkoper beter is dat is een open deur. Hier zijn ze sowieso dan ook altijd al wel mee bezig. Kosten/baten in de gaten houdend ofc.
[Reactie gewijzigd door TWeaKLeGeND op 22 juli 2024 13:25]
Uiteindelijk speelt de 'milieu afdeling van Rijkswaterstaat' een grote rol in de vergunning verlening. En het is sowieso niet toegestaan om grote hoeveelheden drinkwater te gebruiken voor industriële doeleinden. In Delfzijl is die vergunning dan ook niet verleent. Zeewater is helaas geen optie en koelen ze met water uit het Eemskanaal. En zelfs daar is nu nog gesteggel over want bij laag water, moet er extra water worden aangevoerd vanuit het IJsselmeer. Dit betekent dat er vele watereigenaren/beslissers over gaan.
Kerncentrales en proces techniek kan gewoon gekoeld worden met zee (brak) water.
Echter is het hebben van extra warmte wisselaars,koel/convectietorens,zout water,mosselgroei..extra kosten en onderhoud nodig.En op kosten word vaak bespaard daar waar kan en binnen de regels van een bepaald land.
Dus zie niet in waarom een datacenter niet.
[Reactie gewijzigd door Akino op 22 juli 2024 13:25]
in een pijp van 2 meter doorsnede is een algen aangroei laag van 5 -10 cm geen probleem maar in een leidingsysteem met pijpen van 50 mm wel, die zit dicht.
Daar hebben ze de term industriewater voor uitgevonden https://northwater.nl/
Voldoet niet aan de drinkwaterwet maar is wel tot op dit moment hetzelfde als "kraanwater" dit water word op papier minder gemonitord als kraanwater.
Is dus ook goedkoper als kraanwater.
Northwater is ee joint venture van onder andere Waterbedrijf Groningen.
[Reactie gewijzigd door habbekrats op 22 juli 2024 13:25]
Op warme dagen, als de buitentemperatuur boven de 26 graden of de luchtvochtigheid boven de 20 procent ligt, gebruiken de datacenters in Zeewolde 270.000 liter water per uur, waarvan 216.000 liter terug wordt geleverd en 54.000 liter verdampt. Naar verwachting wordt waterkoeling er vier tot vijf dagen per jaar toegepast, de rest van het jaar gebruiken de datacenters buitenlucht om te koelen.
Zouden ze dus maar 4 dagen per jaar met water koelen.. Kan dit er dan wel uit? Maar hoeveel dagen per jaar is de afgelopen 5 jaar de temperatuur hoger dan 26 graden geweest? Mijn onderbuikgevoel zegt dat de aanname 4 tot 5 dagen koelen met water wat aan de lage kant is.
Laat bedrijven die meer als een bepaalde hoeveelheid drinkwater/stroom/gas whatever verbruiken dit verplicht openbaar maken, dan kunnen wij als burgers er tenminste een fatsoenlijke mening over vormen, tevens is vergelijken dan mogelijk, daar waar discussie ontstaat wordt gezocht naar oplossingen.
Maar de temperatuur is niet 24 uur lang boven de 26 graden.
Dus je moet niet kijken naar de piek maar naar een periode (‘gemiddelde’, maar ligt iets genuanceerder)
Bovendien, (relatieve)vochtigheid 20% is nonsens. NL zit gemiddeld altijd boven 70%. Het zal eerder het getal voor absolute vochtigheid (g/m3) zijn. https://www.worlddata.info/europe/netherlands/climate.php, scroll stukje naar beneden.
[Reactie gewijzigd door Andreplusplus op 22 juli 2024 13:25]
Ik begrijp die OF ook niet. Dus iedere avond wanneer de temperatuur daalt en de luchtvochtigheid stijgt schakelen ze zowiezo over op water ? RH <= 20% voor een regenland zoals de onze of de jouwe is de uitzondering. (https://www.worlddata.info/europe/belgium/climate.php)
Die zin die het watergebruik van een datacenter vergelijkt met dat van twee golfbanen stelt het wel in perspectief. Ik denk dat een hoop meer mensen nut/plezier hebben van een datacenter dan een golfbaan.
Dit gaat voorbij aan het feit dat beide in principe verspilling is. Zowel een golfbaan is onzinnig maar dan zou je nog het punt kunnen maken dat de winsten van deze nog weer terugvloeien in de lokale economie ipv naar het buitenland.
In het grotere geheel is drinkwater schaarste een ding aan het worden en zijn beide niet wenselijk.
Hef jij je account bij Tweakers dan effe op? Je draagt bij aan verspilling. (Of denk je dat deze site wordt gehost op een doosje onder het bureau van de redactie ?😂)
:strip_exif()/i/2004029602.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2004321752.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2004325872.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2004326244.jpeg?f=thumblarge)
/i/2004326370.webp?f=imagenormal)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004862764.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004444106.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003590830.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2004743102.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004675778.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004602794.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004029612.jpeg?f=fpa)
/i/1245053638.png?f=fpa)
/u/263454/wie%2520dit%2520leest%2520is%2520gek.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/164530/crop5e126a53a9a82_cropped.gif?f=community){kind=small}
/u/41398/halo_icon_bll.JPG?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/109161/crop5a7da4f89d10d_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/114315/crop55df3bff7ac1f_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1375804/crop5f043ab4b1df3_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/319996/klein%2520pictogram.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/467778/crop5d7a5dd1f296a.gif?f=community){kind=small}
/u/594685/crop59b7f45a5e8f0.png?f=community){kind=small}
/u/357567/crop5dfcfaa04d0e8_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/1/femme.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/109144/IMG_2440.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/606955/crop5fe33038848c1.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/13938/head.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/303210/favritegotevj9.jpg?f=community){kind=small}
/u/217510/crop660db19c1cf7b_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/1233474/crop5dee650ba68cf_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/270390/crop5bd8c61425c20_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/257022/crop629738e7a7bae_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/352364/crop5ec2a09430148_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/3228/crop5d113bdb41aeb_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/22034/crop67e2f02f174e5_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/406693/nuke_supersmall.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/439769/crop5a510243ea2e3_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/763847/crop57206071c0978_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1102075/crop5f55118aa5d1f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/147791/crop56e423ed8d794_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/1231784/crop5dbadd4473f9b_cropped.gif?f=community){kind=small}
/u/200133/artemis_square_e_60-60.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/398512/crop57f62bbdbde4c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/60597/crop5e56eb57d66d4_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/105978/IMG_0188.png?f=community){kind=small}
/u/297899/crop5f6cfe02c10d7_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/384287/crop66fc00a6cc423_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/682799/crop5fc57c6c9c5fa_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/26075/crop645a133d5627c_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/457808/crop5686a95ab9c87_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/10060/m5logo.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/14/wildhagen60x60.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/63694/spion200_250-150x150.jpg?f=community){kind=small}
/u/154974/Jelly_avatar01_small.png?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/288136/a.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/27688/level42princess1.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/357194/crop5d453339e9d72.jpeg?f=community){kind=small}
/u/441062/crop5b2baea1a371f_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/116283/crop5814e3224425d_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/167500/crop58380e7ee40c7_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/366655/IMG_4061%2520-%2520kopie.JPG?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/47900/baph.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/326331/crop5a11862143866_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/100237/ikke.jpg?f=community){kind=small}