Dell XPS 13 2-in-1 Preview

Eerste laptop met Intel 10nm-processor

Ice Lake: Intels eerste stappen op 10nm

Strikt genomen is de titel van dit artikel niet juist. De XPS 13 2-in-1 is niet de allereerste laptop met een 10nm-processor van Intel. Die eer komt toe aan een Lenovo-laptop die ruim een jaar geleden verscheen bij een Chinese webwinkel. In die laptop zat een op 10nm-gemaakte Core i3-8121U, een dualcore zonder geïntegreerde gpu. Deze chip van de Cannon Lake-generatie is nooit in groten getale op de markt gekomen. Ook verschenen er geen i5- en i7-varianten. Dat alles was tekenend voor de problemen die Intel had met het op gang krijgen van zijn 10nm-productie.

Cannon Lake is een stille dood gestorven en Intel heeft ook min of meer toegegeven dat het een flop was toen het eind vorig jaar de eerste details van Ice Lake bekendmaakte en Cannon Lake schrapte. Ice Lake is dus de nieuwe poging van Intel om een serie 10nm-processors uit te brengen. Bovendien gaat het niet alleen om processors die op een kleiner procedé zijn gemaakt, maar om cpu's met nieuwe Sunny Cove-cores en volgens de informatie die Intel op de Computex heeft vrijgegeven, is het aantal instructies per klokcyclus achttien procent hoger dan bij Skylake.

Intel-topman Gregory Bryant toont een wafer met Ice Lake-chips tijdens Computex 2019

De Skylake-architectuur stamt uit 2015 en hoewel er daarna verschillende nieuwe processorgeneraties volgden, hebben die allemaal cores die op de Skylake-architectuur zijn gebaseerd. De komst van Ice Lake is dus een grote verandering; het is niet alleen de overstap naar een kleiner procedé, maar ook de komst van een nieuwe architectuur.

Ook is de fysieke opbouw nieuw. De Ice Lake-processors bestaan uit twee chips. Het gedeelte met de cpu- en gpu-cores, geheugen- en pci-express-controllers is op 10nm gemaakt. Daarnaast zit een op 14nm gemaakte platform controller hub. Die pch neemt de i/o voor zijn rekening, zoals de usb- en satapoorten.

De nieuwe Sunny Cove-cores zitten dus in de 10nm-chip en ten opzichte van Skylake hebben ze een 'diepere' architectuur, waardoor meer instructies gelijktijdig uitgevoerd kunnen worden. Intel heeft dat mogelijk gemaakt door onder meer grotere caches, verbeterde branch prediction en extra execution units. Bij Skylake zijn dat er acht per core, bij Ice Lake is dat gestegen naar tien. Verder legt Intel nadruk op de toevoeging van verschillende nieuwe instructies voor encryptie en machinelearning. Bepaalde taken kunnen daardoor veel efficiënter uitgevoerd worden. Intel schaart een deel van die nieuwe instructies onder de noemer DL Boost en claimt dat daarmee ai-algoritmes worden versneld. Ten opzichte van de vorige generatie Intel-cpu's zou dat 2,5x sneller gaan.

Ice Lake wordt volgens Intel de basis van zijn komende processorgeneraties, maar vooralsnog laat de fabrikant alleen laptop-cpu's zien en zelfs daarover is Intel wat geheimzinnig. Bij de presentatie en in de officiële slides liet Intel wel in brede lijnen de specificaties doorschemeren, maar productnamen en typenummers noemt de processorfabrikant nog niet. Dell doet dat overigens wel en daarmee weten we dus al wat meer. Vooralsnog zijn de details van een drietal Ice Lake-processor bekend, maar er zullen meer varianten volgen. Intel geeft al aan dat er 9W-, 15W-, en 28W-varianten verschijnen.

Cpu	Cores/threads	Turbo	L3-cache	Gpu	Geheugen	Tdp
Core i7-1065 G7	4/8	3,9GHz	8MB	Iris Plus (64eu)	Lpddr4x-3733	15W
Core i5-1035 G1	4/8	3,7GHz	6MB	UHD (48eu)	Lpddr4x-3733	15W
Core i3-1005 G1	2/4	3,4GHz	4MB	UHD (48eu)	Lpddr4x-3733	15W

Vermoedelijke specificaties via Hardware.Info. Dell heeft de typenummers bevestigd.

Verbeterde geïntegreerde gpu

Ice Lake biedt niet alleen verbeteringen op cpu-gebied, ook de geïntegreerde gpu is flink onder handen genomen. De Core i7-variant krijgt een Iris Plus-gpu met 64 execution units en de reguliere uitvoeringen krijgen een UHD-gpu met 48 eu's. Bij de vorige generatie laptopprocessors waren dat 48 eu's voor de Iris Plus-gpu en 24 eu's voor de UHD620-gpu. Verreweg de meeste Intel-laptops waar geen grafische kaart in zit, hebben zo'n UHD620-gpu, dus de komst van Ice Lake met een verdubbeling van het aantal eu's betekent een flinke vooruitgang. Ook de ondersteuning van lpddr4x-3733-geheugen kan tot een grafische boost leiden, want de geïntegreerde gpu heeft geen vram en maakt dus gebruik van het werkgeheugen.

Intel heeft zelf wat benchmarks gedraaid en die cijfers online gezet. Daarin concludeert de fabrikant dat redelijk eenvoudige games zoals CS:GO en Fortnite op 1080p-resolutie zijn te spelen. Daadwerkelijke framerates noemt Intel niet, maar het bedrijf toont de prestatiewinst van een niet nader genoemde Ice Lake-processor ten opzichte van UHD620-gpu uit de Core i7-8565U. De Ice Lake-processor doet het zo'n 1,4x tot 2x beter in games. Ook vergelijkt Intel een Ice Lake-gpu met Ryzen 3700U-apu met een Vega 10-gpu. De Intel-variant zou ongeveer net zo snel zijn. Daarbij moet opgemerkt worden dat het Ryzen-systeem met ddr4-2400-geheugen is uitgerust en het Intel-systeem met lpddr4x-3733. Ook gaat het in beide gevallen om processors die op 25W zijn geconfigureerd. Vooralsnog moeten we het met benchmarks van de fabrikant doen, onafhankelijke tests zijn er nog niet.

De nieuwe gen11-gpu is niet alleen sneller, maar heeft ook volledige hdr-ondersteuning. Er is ondersteuning voor zowel hdr10 als Dolby Vision. Daarnaast kan de gpu van Ice Lake probleemloos 5k-monitoren aansturen én is er ondersteuning voor adaptive sync. Dat werkt bij de Intel-gpu overigens alleen via displayport en niet over hdmi. Door die ondersteuning is het mogelijk om monitoren met FreeSync en G-Sync te gebruiken met een variabele verversingsfrequentie.

Ice Lake voor desktops?

Intel heeft de langverwachte stap naar 10nm nu officieel gemaakt, maar over desktopprocessors rept de fabrikant nog niet. Intel zegt wel dat Ice Lake zal dienen als de basis voor processors in de komende jaren, maar wanneer er Ice Lake-cpu's voor desktops komen, is nog niet duidelijk. Ze staan ook niet op roadmaps van Intel die Tweakers eerder publiceerde. Volgens een van die roadmaps maakt Intel ook in 2021 nog desktopprocessors op 14nm en veel informatie uit die roadmaps is inmiddels juist gebleken, waaronder de introductie van Ice Lake in een Dell-laptop.

Overigens heeft Intel begin deze maand al wel aangegeven dat er in 2020 Ice Lake-serverprocessors komen. Het is echter niet bekend of er dan ook varianten voor consumenten verschijnen. Opvallend is dat Intel nu bij de presentatie van de Ice Lake-laptopprocessors zegt dat er modellen komen met een maximale turbosnelheid van 4,1GHz. Dat is lager dan de maximale turbo van de vorige generatie. Hoewel de ipc flink verbeterd is, lijkt het er dus wel op dat Ice Lake momenteel nog niet geschikt is voor processors met een hoge kloksnelheid.

Intel zette Ice Lake op zijn serverroadmap, maar rept nog niet over desktop-cpu's voor consumenten

Voorlopig beperkt beschikbaar

Hoewel Intel en Dell het zelf niet zeggen, zijn er veel aanwijzingen dat de Ice Lake-laptopprocessors deze zomer maar mondjesmaat beschikbaar zullen zijn. Intel gaf eerder zelf aan dat er in het najaar laptops met 10nm-processors uitkomen, maar dat is dus iets versneld. Naast Dell is er momenteel nog geen andere fabrikant die een laptop met 10nm-processor heeft getoond en op een beurs als de Computex is dat opvallend. Bovendien duurt het nog een paar maanden voordat de XPS 13 2-in-1 in de winkels ligt.

De introductie van een nieuwe generatie laptopprocessors gaat gebruikelijk gepaard met de introductie van tientallen nieuwe laptops. Het feit dat dit nu niet zo is, maakt duidelijk dat Ice Lake nog niet gereed is voor de massa.

Ice Lake voor laptops staat als 'limited' op deze door Tweakers gepubliceerde roadmap

Reacties (64)

[Loggedinasroot]

18% IPC verbetering ten opzichte van Skylake. Maar waarschijnlijk wel Skylake zonder enige security mitigations.

Performance results are based on testing as of dates shown in configuration and may not reflect all publicly available security updates. Software and workloads used in performance tests may have been optimized for performance only on Intel microprocessors.

[lordawesome]

Als ze zonder patches hebben getest, dan zijn de cpu's nog steeds gevoelig voor meltdown, spectre, zombieload, etc.

Met patches is Intels 8700K 16% langzamer en zonder hyperthreading 25% langzamer. Ze zijn dan langzamer dan AMD's 2700X. De 2700X wordt trouwens ook 3% langzamer met patches.

Bron: https://openbenchmarking....TIGATIO50&sha=432aff7&p=2

[Reactie gewijzigd door lordawesome op 23 juli 2024 17:50]

[Dennism]

Als ze zonder patches hebben getest, dan zijn de cpu's nog steeds gevoelig voor meltdown, spectre, zombieload, etc.

Dat valt niet volledig zo te stellen, Cascade Lake (Intels nieuwe Xeon generatie) en de nieuwe Coffee Lake generatie zijn bijvoorbeeld in Hardware bescherm tegen alle MDS aanvallen, Meltdown en enkele Spectre varianten. Alleen Spectre V1, V2 en V4 hebben nog (deels) software patches nodig bij bijvoorbeeld Cascade Lake. Intel heeft ook aangegeven dat deze hardwarematige bescherming in de komende generaties zal zitten.

Phoronix heeft volgens mij als enige tot nu toe getest met Cascadelake waar de impact van deze hardware matige fixes goed te zien is in deze review: https://www.phoronix.com/...item=intel-mds-xeon&num=5 Vanaf pagina 5, de eerste 4 pagina's testen ze alleen oudere Sku's zonder hardware matige beveiliging.

Hier zie je dat de impact op de performance van Cascade Lake zeer beperkt is en de 4 MDS varianten volgens Phoronix helemaal geen performance verlies meer opleveren.

Hier kun je trouwens zien welke steppings van Intel in welke mate hardware beveiligd zijn: https://www.intel.com/con...ctions-into-hardware.html
Je wil graag een stepping hebben waarbij alle MDS varianten in hardware verholpen zijn kijkende naar de tests van Phoronix en de performance impact op steppings waarbij dit niet zo is.

[lordawesome]

Het valt dan inderdaad wel mee. 4% minder op cascade lake ten opzichte van 11-15% minder op een oudere Xeon. Epyc deed het 1% minder.

Aan de andere kant, zo'n nieuwe cpu fixt natuurlijk niet je oude cpu. Cascade Lake is pas vorige maand uitgekomen. En er blijven maar beveiligingsproblemen voor Intel cpu's bijkomen. Cascade Lake blijft waarschijnlijk geen veilige cpu.

[Dennism]

De veiligheid zal moeten blijken inderdaad, daar kan niemand garanties op geven. Intel is wat dat betreft in het verleden kwetsbaarder gebleken dan AMD. Echter over de toekomst kan niemand wat zeggen. Ik steek mijn handen voor beide niet in het vuur AMD is immers hoewel minder kwetsbaar ook niet foutloos gebleken.

Die 4% verlies wordt trouwens vooral bepaald door een enorme outlier, namelijk Stress-NG, haal je dat resultaat eruit (net als het slechtste resultaat van Epyc) zitten ze beide op +-1-2% verlies.

[j1b2c3]

AMD heeft hun zaken prima op orde, ook Hypertreading is van de grond af beter over na gedacht. Daarom is de geheugen latency van amd iets hoger dan intel amd heeft in het geheugen een partitie waar een tread naar toe schrijft en alleen die thread heeft daar toegang toe. Intel gooit alles op 1grote hoop en nu zijn 12 jaar aan cpus onveilig verklaard...
Blijkbaar heeft intel zijn les niet geleerd nu de nieuwe 10nm cpus ook als niet veilig zijn verklaard. Gaan ze die dingen stoppen in laptops die je overal mee naar toe neemt.... Wat blijft er over aan performance van een i3 met 2cores zonder HT. Totale mislukking anno 2019. You are never to big to fail.

[Dennism]

AMD heeft hun zaken prima op orde, ook Hypertreading is van de grond af beter over na gedacht. Daarom is de geheugen latency van amd iets hoger dan intel amd heeft in het geheugen een partitie waar een tread naar toe schrijft en alleen die thread heeft daar toegang toe. Intel gooit alles op 1grote hoop en nu zijn 12 jaar aan cpus onveilig verklaard...

Dat kun je natuurlijk niet zo stellig brengen, AMD heeft op dit moment haar zaken inderdaad redelijk goed op orde, echter werd dat van Intel ook gedacht totdat Meltdown en Spectre ontdekt werden. Ook bij AMD kunnen morgen, volgende week, over 3 maand, een jaar of over 3 jaar ineens fouten ontdekt worden. Het is zeker geen gegeven dat AMD 100% veilig zou zijn, alleen de toekomst kan dat uitwijzen. Zaken die vandaag veilig lijken te zijn kunnen morgen simpelweg onveilig geacht worden.

Blijkbaar heeft intel zijn les niet geleerd nu de nieuwe 10nm cpus ook als niet veilig zijn verklaard.

Zou je hier eens een bron voor willen linken? Na Cascade Lake, de nieuwe Coffee Lake stepping, die beide juist niet meer vatbaar zijn voor deze lekken door aanpassingen in de hardware (zie ook https://www.intel.com/con...ctions-into-hardware.html ) ligt het juist niet voor de hand dat deze nieuwe 10nm CPU's vatbaar zijn voor de MDS lekken. Ik kan in ieder geval geen enkele bron vinden waaruit zou blijken dat deze nieuwe CPU's uitvoerig getest zijn en "onveilig verklaard" zouden zijn.

[j1b2c3]

De nieuwe 10nm chips en cascadelake zijn lek. Ik heb het niet over specter of meltdown zelfs niet over zombie load
Het meeste wordt in hardware gefix niet alle varianten.... maar er is nu al weer wat nieuws.
De spoiler side channel exploit zal in software gepacht worden. Het lijkt op specter maar is toch anders. We zullen het over een aantal maanden zien. Veel van deze problemen komen door Hypertreading of branch prediction of op de manier dat intel zijn data opbergt in het systeem

[Dennism]

Ok, je hebt dus geen bronnen en gooit dus maar wat ongefundeerde kreten neer zonder dat je ze kan onderbouwen.

En let wel, ik zeg niet dat Icelake of Cascade Lake veilig zijn, ik ga daar mijn hand namelijk zeker nier voor in het vuur steken. Maar als je zeer stellig gaat beweren dat procesers "onveilig verklaard" zijn, dan is een bron of feitelijke onderbouwing wel het minste dat je erbij zou moeten kunnen aanleveren. Spoiler is trouwens helemaal niet nieuw, dat is al maanden bekend.....

Daarnaast is Spoiler eigemlijk niet eens een CPU exploit, maar een geheugen exploit, het is een verlengstuk van Rowhammer. Als je geheugen chips niet vatbaar zijn voor Rowhammer, doet ook Spoiler niets.

[j1b2c3]

Als het een geheugen exploit zou zijn dan zou amd en arm er ook last van hebben. Dat hebben ze niet. Die hebben er geen last van omdat die de addressing van het geheugen door de cpu anders is! Je kunt ook gewoon Google gebruiken
https://www.google.com/am...e-wont-rid-spectre/%3famp

https://hothardware.com/n...ulative-execution-spectre

[Dennism]

Dat had ik inderdaad wat beter kunnen uitdrukken. Wat ik bedoelde is dat Spoiler in zichzelf eigenlijk niets doet, je gebruikt Spoiler om andere aanvallen uit te voeren. Je kan Spoiler echter gebruiken om geheugen exploits, voornamelijk Rowhammer en varianten te versnellen.

Is je systeem dus beveiligd tegen Rowhammer en varianten daarop (in software of in hardware door DIMMs te gebruiken die resistent zijn tegen Rowhammer en varianten kan je niet veel met Spoiler).

"The leakage can be exploited by a limited set of instructions, which is visible in all Intel generations starting from the 1st generation of Intel Core processors, independent of the OS, and also works from within virtual machines and sandboxed environments."

The researchers say that Spoiler improves Rowhammer attacks and cache attacks that reverse-engineer virtual-to-physical address mapping. Using Spoiler, they show the leakage can be used to speed up reverse-engineering by a factor of 256.

Ook vinden beveiligingsonderzoekers, die o.a. Rowhammer voor ECC gevonden gevonden hebben Spoiler wel interessant, maar niet echt impactvol

Volgens beveiligingsonderzoeker Herbert Bos van VUSec, het Systems & Network Security Group van de Vrije Universiteit Amsterdam, is het Spoiler-lek niet erg groot. "Het is redelijk interessant werk, verpakt in een wat ontoegankelijke paper, met beperkte impact." Volgens hem zijn er al meer technieken gevonden voor het vinden van aangrenzende delen van fysiek geheugen.

[lordawesome]

AMD was niet foutloos nee. Echter wel 11-15x minder foutloos dan Intel

[Top-Rob]

AMD was niet foutloos nee. Echter wel 11-15x minder foutloos dan Intel

Ik vermoed dat de dubbele ontkenning hier per ongeluk is... of bedoel je echt dat AMD 11-15x zoveel fouten heeft als Intel?

[lordawesome]

Oeps. Je hebt gelijk

[Balance]

Maar gezien Ice Lake op z'n minst een aantal oudere migraties in hardware heeft geïntegreerd, kan de voorsprong van Ice Lake over Skylake toch alleen maar groter worden als beide security mitigations inschakelen?

[lordawesome]

Ze zeggen juist dat die 18% enkel te meten is zonder de security patches.

[Dennism]

Dat zeggen ze niet.

Dit is wat ze zeggen:

Performance results are based on testing as of dates shown in configuration and may not reflect all publicly available security updates. Software and workloads used in performance tests may have been optimized for performance only on Intel microprocessors.

Daar staat niet "Er is zonder patches getest", daar staat "mogelijk zijn bepaalde resultaten gemeten zonder dat alle patches zijn geinstalleerd". Bij deze presentatie hoort ook een slide waar de exacte test configuraties op staan, daar kan je dan op zien op welke datum getest is, wat hier belangrijk kan zijn aangezien ze t.o.v. Skylake testen, en test resultaten van Skylake kunnen voor januari 2018 gemeten zijn, voordat Spectre en Meltdown patches beschikbaar kwamen.

Verder is het maar de vraag of Ice Lake patches nodig heeft en zo ja, welke. Intel is namelijk bezig om voor een groot deel van deze zaten de Sku's in hardware te beveiligen. Wat op het eerste gezicht in de eerste testen van Phoronix waar ik hierboven al naar link zeer veel lijkt te schelen qua performance.

[Superstoned]

Je wilt in marketing het best mogelijke verdedigbare getal noemen. Als je dus test op een i7 9xxx met alle patches maar nog een stepping zonder hardware mitigaties erop vs Ice Lake met alle patches en je krijgt 18% dan is dat verdedigbaar (“alleen een minderheid van de op dit moment in de handel zijnde cpus heeft die hardware mitigaties” of “die hadden we nog niet toen we de test draaiden”) en waarschijnlijk hoger dan de laatste stepping van die i7 MET hardware patches vs Ice Lake of beide ongepatched.

Maar we zullen het wel zien wanneer de eerste tests uitkomen die de CPU op een vaste 3 GHz klokken...

[Titan_Fox]

Ik ben benieuwd wat er van de Ice Lake prestaties overblijft zodra i.v.m. veiligheid hyperthreading wordt uitgeschakeld en OS patches zijn geïnstalleerd om andere hardwarematige security issues op te lappen. Denk dat het verschil met Ryzen dan plots een heel stuk groter wordt - ten nadele van Intel.

Dit lijkt eerder een laboratoriumtest onder de meest ideale omstandigheden. Logisch, maar niet representatief.

[Reactie gewijzigd door Titan_Fox op 23 juli 2024 17:50]

[Dennism]

Zie mijn post hierboven,vooralsnog lijken deze zaken bij Cascade Lake (en de nieuwe Coffee Lake stepping) weinig performance impact meer te hebben aangezien deze zaken in hardware verholpen zijn bij die steppings, wat zeer veel performance verlies lijkt te schelen in de test van Phoronix (Tot nu toe de enige test die ik ken die deze nieuwe stepping heeft getest, andere tests lijken helaas enkel met de oude steppings te testen en niet nieuw tegenover oud te zetten). Intel heeft ook al aangegeven dat deze hardware mitigations ook in alle toekomstige generaties zal zitten.

Het blijft uiteraard even afwachten, maar vooralsnog lijkt Cascadelake en hoger maar weinig performance impact te gaan ondervinden van deze lekken. Dit geldt helaas niet voor oudere Sku's.

[Spacekonijn]

Wel apart dat ze in de vergelijking ryzen op 2400 DDR geheugen laten draaien terwijl iedereen weet dat ryzen stukken draait op 3000 of hoger.

Geeft maar aan dat Intel achter de feiten aanloopt. En we moeten maar zien wat de security fixes gaan brengen betreft performance. Dat mag echt wel meer na voren komen in reviews.

[vectormatic]

"officieel" ondersteunt de 3700u volgens AMD ook maar 2400 mhz (https://www.amd.com/en/products/apu/amd-ryzen-7-3700u), en in laptops is het lang niet altijd gegarandeerd dat je de optie hebt om het geheugen sneller te zetten.

Neemt niet weg dat het inderdaad intel lekker uitkomt dat je daarmee zowel de Vega 10 als het IF flink afknijpt ten nadele van AMD

[Dennism]

De Ryzen 3700U is een laptop Sku. Deze ondersteunen niet hoger dan DDR4-2400MT/s, zie ook deze link al gelinked door @vectormatic : https://www.amd.com/en/products/apu/amd-ryzen-7-3700u Zowel Intel als AMD testen in de regel enkel met officieel ondersteunde specificaties, zeker wanneer het een product van de concurrent betreft. Het zou juist apart zijn als Intel met iets anders had getest dan DDR4-2400MT/s

Verder zal je in producten met de 3700U ook niet snel DDR4-3200MT/s of hoger gaan zien. OEM's als HP en Dell houden zich in de regel vrij strikt aan de specificaties van Intel maar ook AMD. In de regel zullen die laptops dus gewoon uitgerust worden met DDR4-2400MT/s (mogelijk zo nu en dan DDR4-2666MT/s ).

Testen met DDR4-2400MT/s is in dit geval gewoon volkomen logisch.

[Umbrah]

Tsja, voor mij, naast alle security zaken, één gigantische reden waarom ik deze laptop nooit zou kiezen: Killer netwerk stack. Niet alleen compleet averechts qua performance tegenover 'gewoon', maar ook een gegarandeerd recept voor vage driver problemen, en zomaar ineens geen support meer. Jammer, maar een smet op anders een prachtige machine. Ik heb zelf een reis laptop met een 3:2 scherm, dat Dell iig voor 16:10 gaat is erg goed.

[Croga]

Tot nu toe is het nog altijd mogelijk geweest om een Killer NIC aan te sturen met de drivers van de onderliggende chipset met als resultaat het verdwijnen van al die Killer problemen...
In dit geval zou je dus gewoon de Intel drivers kunnen laden om te zorgen dat je geen last meer hebt van de Killer problemen.

Ik ben het helemaal met je eens dat de naam "Killer" voor mij ook meteen een minpunt betekend. De workaround die ik hier boven noem is weliswaar beschikbaar maar alleen voor tweakers (je moet de .inf file aanpassen; niet iets wat een normale doorsnee gebruiker kan) en het kost moeite.

Ik vraag me ook meteen af of "Killer" in deze zwaarder weegt dan "HyperThreading", wat ondertussen ook een behoorlijke smet op het product geeft.....

[Superstoned]

... als Linux gebruiker maakt het al helemaal geen banaan uit dus het zou mij worst wezen ;-)

[Yoshi]

die chip vervangen is ook niet zo heel moeilijk :-). Dat het niet wenselijk is, dat snap ik maar er is wel degelijk iets aan te doen.

[GekkePrutser]

Als hij nog in een m.2 socket zit ja. Je ziet steeds meer modules die on board zijn gemonteerd.

[Jasper Janssen]

In thin en lights is het meestal niet mogelijk die chip te vervangen. Des te meer aangezien het hier niet gaat om een netwerkkaart chip maar om een PHY chip alleen — die *kan* niet eens op een los kaartje.

[MarcoC]

Fraaie laptop, maar ik geef niets om touchscreens bij laptops. Heeft geen toegevoegde waarde, maar maakt de constructie wel nodeloos ingewikkeld en zwaarder. Geef mij maar een uitstekend mat IPS-paneel in een dunne, compacte en stevige behuizing. Jammer dat dit soort laptops steeds zeldzamer lijkt te worden.

[Vizzie]

Xps serie van Dell is toch gewoon ongeveer wat je zoekt? Ok niet de 2 in 1 maar de rest wel? Anders mss de x1 Carbon van lenovo?

Ik denk er hetzelfde over als jij hoor (touchscreen is voor telefoon en tablet, hoef ik niet in Mn laptop), maar ik heb nooit het gevoel geen keuzes te hebben.

[MarcoC]

Ze zijn er wel, maar ze worden steeds zeldzamer. Ook is de XPS 13 2-in-1 moderner qua hardware dan de normale XPS 13. De angst groeit daarom bij mij dat laptops zoals de X1 Carbon en "normale" XPS 13 steeds zeldzamer gaan worden.

[1989Willem]

Hi MarcoC,

Voor consumenten gebruik zie je idd een trend richting 2-1's, echter als je ze zakelijk gebruikt (en koopt) dan zijn er zeker wel interessante opties! De 7300 is een 13,3 inch laptop en weegt ongeveer 1,25 kg en is volledig van Aluminum of carbon/zwart. Deze heeft een anti-glare scherm op FHD, 4k is vaak ongewenst ivm het gebuik van dockings en andere zakelijke applicaties die niet met 4k kunnen omgaan.

https://www.dell.com/nl-n...d/latitude-13-7300-laptop

Gr, Willem (Acc Manager Dell).

[MarcoC]

Deze laptop had ik toevallig afgelopen week ook gezien. Inderdaad een fraaie laptop, echter wel schreeuwend duur, zeker voor een Dell.

[1989Willem]

De XPS is meestal duurder voor mijn klanten, ik kan meer korting geven als zakelijke klanten de latitude's afnemen namelijk.

[Superstoned]

Zeg, vraag - het is mij niet altijd duidelijk - is die latitude series (7xxx), die erg vergelijkbaar zijn met de XPS, nu meer ‘premium’ dan de XPS of min of meer hetzelfde? En kun je ze met Linux (developer edition) krijgen?

Edit en laat me alvast toevoegen dat dit echt een interessante toevoeging is en ik hoop niet dat je een tik op de vingers van tweakers krijgt ‘omdat dit reclame is’, dat is echt onzin...

[Reactie gewijzigd door Superstoned op 23 juli 2024 17:50]

[1989Willem]

He man,

Nee niet perse meer premium dan de XPS, Latitude is meer geschikt voor volume afname (bijv 100+ werkplekken). Je kan onderdelen tot 5 jaar lang na lancering nog krijgen, het model blijft zn 1,5 jaar leverbaar, 100% configureerbaar en is beter getest op zakelijke doeleinden. Beide zijn goed maar voor grote omgevingen adviseer ik meestal latitude.

Het verschil (look en feel, gewicht, footprint etc) is wel steeds kleiner aan het worden en vrijwel alle laptops kunnen door Dell medewerkers geconfigureerd worden met Ubuntu en windows (online vaak ook wel).

haha, tja het is niet echt reclame toch? Ik geef enkel advies over alle mogelijkheden bij Dell, deze zijn niet altijd vindbaar via de website van Dell!

Cheers,

[Umbrah]

Ik heb een Surface Book 2, en ik dacht er eerst hetzelfde over. Niet zo zeer de surface Book 2 gekocht vanwege touch dan ook, maar meer vanwege de 3:2 aspect ratio en de zeer lage reflectie (ik wou wel glossy, mat wordt in de zon juist erger onleesbaar door diffusie, liever dan een schaduw van mezelf zien en verder gewoon alles scherp). 3000*2000 is bovendien een sweetspot resolutie.

Wat uiteindelijk zag is dat ik, zeker in de trein als lange-ikke weinig armruimte heb, dat ik steeds meer scroll/zoom en basis dingetjes met touch ging doen, en op den duur ook op m'n bureauplek... het is gewoon zó organisch om muis/tobo/touch te combineren. En af en toe heb ik het ding ook gewoon als tablet in gebruik. En dat werkt dan érg fijn. Overigens vooral voor media consumptie/reviewen van documenten.

Komt ook nog eens bij dat ik ook de pen maar heb gekocht. Ik gebruik vrij veel Visio, en ik zie mezelf vrij vaak dat ding gebruiken. Bovendien is het alsof ik altijd een whiteboard mee heb om iets uit te leggen!

[Eclipse0527]

Ik doe het net wat anders. Scrollen en zoomen doe ik gewoon met 2 vingers via de touchpad, gaat veel sneller, voelt ook hartstikke natuurlijk vind ik zelf. Werk liever met die touchpad dan met een muis, gewoon vingertje naar links of rechts bewegen of even 2 vingers. Ik zit soms echt te zoeken naar redenen om de touchscreen en die pen te gebruiken, maar ik heb persoonlijk nooit iets van 'Nu is navigeren met touchscreen handiger dan het gebruiken van de touchpad' of 'Nu is het fijner om op het touchscreen te typen dan op het toetsenbord'. Zelfs als ik ermee op de bank zit laat ik het toetsenbord er gewoon aan zitten, werkt echt veel en veel sneller. Touchscreen is leuk om te hebben, maar voor die 2 keer per jaar dat ik denk 'Ja, nu is het handig!'...

[Reactie gewijzigd door Eclipse0527 op 23 juli 2024 17:50]

[ochhanz]

Het verschilt per persoon en je workflow. Ik zelf gebruik touchpad en touchscreen regelmatig. En een muis soms. Soms is een touchscreen ook gewoon sneller dan een touchpad gezien het niet relatieve positionering is maar absoluut/gelijk (met name bijv als je onderweg of staand even aan het laptop'en bent). Dan heb je nog sommige programma's waar een touchscreen / pen erg handig is; drawing, notes/formule's, schetsen, sculpturing, 2d autocad, pdf's markeren etc. Binnen teams kan het ook handig zijn, even met je pen snel iemand iets laten ziet zonder dat je het keyboard/laptop steeds hoeft te verzetten.
Zoom in/out is ook natuurlijker met een touchscreen.

[Eclipse0527]

Dan heb je nog sommige programma's waar een touchscreen / pen erg handig is; drawing, notes/formule's, schetsen, sculpturing, 2d autocad, pdf's markeren etc.

Snap wat je bedoelt, het kan inderdaad handig zijn. Bij photoshop kan de pen soms ook nog wel handig zijn. Vind het echter wel hele specifieke dingen, de meeste mensen zullen hier geen gebruik van maken, ik zelf ook niet/nauwelijks (misschien keertje om een afbeelding te renderen met photoshop). Voor mensen die graag creatieve programma's gebruiken kan het wellicht een uitkomst zijn. Schrijven op pdf's is wel een voordeel, maar moet zeggen dat ik dat ook misschien een keer of 5 heb gebruikt in de 5 jaar dat ik met een surface rondloop.

Touchscreen kan inderdaad net wat sneller zijn, wilde er ook nog wel eens een tikje op geven. Is me tegenwoordig alleen teveel moeite om steeds m'n arm uit te steken als het ook gewoon met de touchpad kan. Ook dit is erg specifiek trouwens, komt niet vaak voor dat een touchscreen tijdswinst oplevert ten opzichte van werken met de touchpad.

Zoom in/out is ook natuurlijker met een touchscreen.

Vind ik persoonlijk niet zo'n verschil, je maakt op de touchpad precies dezelfde beweging, met als verschil dat je je hand gewoon kan laten rusten. Vind zelf scrollen ook veel sneller en makkelijker met de touchpad, wilde nog wel eens scrollen met de touchscreen, maar vanaf gestapt.

Vind het wel jammer zo eigenlijk, heb een prachtig apparaat, en weet gewoon niet wat ik ermee aanmoet haha.

[Reactie gewijzigd door Eclipse0527 op 23 juli 2024 17:50]

[ochhanz]

Op zich zijn de kosten van een touchscreen niet heel hoog, misschien 50-100 euro die je extra betaald heb voor de digitizer/touchscreen zelf dus zou er niet mee zitten als je blij bent met je laptop . Energieverbruik is ook nauwelijks, en je kan bij Windows in device manager altijd nog je touchscreen uitzetten. Er zijn ook nog wat meer onopvallende voordelen van bijv een 2-1 laptop (neem aan dat je een cconvertible / 360 graden hinge laptop hebt); sterkere hinges in het algemeen en de laptops zijn vaak compacter.

ps: nog een klein voordeel, als een convertible laptop aan een dock aansluit met een keyboard en muis kun je de convertible laptop in tent mode zetten voor minder ruimte (/compacter) en (vaak) betere koeling.

[Reactie gewijzigd door ochhanz op 23 juli 2024 17:50]

[Buzz_Fuzz]

Ik volg toch ook @Umbrah meer.

Ik zit nu aan m'n tweede Surface Pro. Om te typen gaat er natuurlijk niets boven het fysieke toetsenbord van de typecover, maar het trackpad gebruik ik vrijwel nooit meer; altijd het touchscreen... Ik vind het veel natuurlijker werken. Even een OK knop en wat input velden aantikken gaat zo direct, met een trackpad zit je met relatieve positionering tov je huidige muiscursorpositie, wat toch altijd net ietsje trager werkt. Je kan niet ontkennen dat het een natuurlijker werkt dan het ander.
Afhankelijk van wat ik juist wil doen, hou ik wel vaak de pen ook in de hand voor meer precisiewerk, bijvoorbeeld Lightroom sliders...

Of als ik even op de hometrainer zit, klap ik de surface om de controlunit heen. Wat door youtube of tweakers of netflix bladeren gaat dan met touch toch echt wel vlotter dan een non-2-in-1 laptop erbovenop balanceren en al fietsend bedienen met een trackpad

Ook vind ik de houding aan een bureau bij gebruik van een touchscreenlaptop relaxer, gewoon handen voor je uit, naast het scherm laten rusten, scrollen met wat heen en weer geflik van je duim die er net naast ligt; terwijl het trackpad tegen je buik aan staat en veel kleiner is, wat imho een stuk minder ergonomisch werkt.

Voor echt lang en heel productief werk, verkies ik nog altijd de muis...

[Reactie gewijzigd door Buzz_Fuzz op 23 juli 2024 17:50]

[Eclipse0527]

Even een OK knop en wat input velden aantikken gaat zo direct, met een trackpad zit je met relatieve positionering tov je huidige muiscursorpositie, wat toch altijd net ietsje trager werkt.

Mwoah, waag het laatste te betwijfelen. Maar ik gebruik de touchpad al jaren, vingertje naar links, vingertje naar rechts, even scrollen met twee vingers.. Neem vaak niet eens meer de moeite om de muis eraan te doen als ik ga gamen. (Civilization, maar toch). Als je er eenmaal aan gewend bent voelt het heel natuurlijk aan, ook omdat je gewoon met twee vingers kan scrollen, inzoomen, met drie vingers kan wisselen tussen programma's enz.

Of als ik even op de hometrainer zit, klap ik de surface om de controlunit heen.

Heb je gelijk in, als ik op de loopband ga, vind ik het ook wel een uitkomst En als ik hem op m'n bed gebruik doe ik ook wel met touchscreen ja, dan zit toetsenbord alleen maar in de weg.

terwijl het trackpad tegen je buik aan staat en veel kleiner is

Uhm, je kunt hem toch ook gewoon niet tegen je buik aan zetten?

Misschien moet ik het touchscreen dan toch maar een kans geven, wie weet

[Reactie gewijzigd door Eclipse0527 op 23 juli 2024 17:50]

[Flex-Ible]

Dat het allemaal iets zwaarder wordt vind ik niet eens zo erg. Dat touchscreens altijd een glans hebben vind ik stotender. Matte schermen vind ik gewoon veel comfortabeler om naar te kijken.

[MarcoC]

Daar heb je gelijk in, een glanzend scherm biedt geen toegevoegde waarde qua beeldkwaliteit.

[TJRef]

Voor de onbewuste gebruiker wel, de zwartwaarden zijn dieper. Bij een mat scherm wordt zowel intern als extern licht meer verspreid in plaats van teruggekaatst. Maar uiteraard is het nadeel de reflectie.

[ochhanz]

Tja en ik geef wel wat om touchscreens bij laptops dus het heeft geen toegevoegde waarde voor jou maar wel voor anderen. Overigens heb je nog keuze genoeg wat betreft 13/14 inch laptops zonder touchscreen, zenbooks, yoga s, elitebooks, thinkpad, precision, latitude, swift, spectre & envy (de niet x360) en zo kan ik nog wel even doorgaan. Er zit vast wel iets tussen wat voldoet aan al jouw wensen.

[itcouldbeanyone]

In hoe verre is intels 10nm vergelijkbaar als de 7nm van amd ?
Was dat niet gelijk, alleen de benaming anders ?

[vectormatic]

Gelijk is een groot woord, zoals ik het begrijp is de transistor grootte/density ongeveer gelijk. Het proces zelf zal anders zijn, getuige het feit dat TSMC de boel prima onder in de vingers heeft en Intel al jaren aan het klooien is.

[bArAbAtsbB]

yep volgens mij ook hetzelfde.

[Haruhi]

Jammer dat er geen OLED meekomt. Om die reden valt hij nu al af.

[bloodlynx]

Ja een eerste generatie OlED met Black crush en black smear daar zit echt iedereen op te wachten. Doe mij maar gewoon een goed IPS of VA paneel.

[Haruhi]

Dat is geen probleem. Ik sluit toch verlengde onsite garantie af voor mijn Dell producten.
Zodra er burn in optreed laat ik het swappen onder garantie. Daar doet Dell niet moeilijk over.

Zoals bij alle XPS producten is het een complete display assembly, dus binnen een uur onsite weer klaar.

Ik kan wel begrijpen dat het een deal breaker is voor veel mensen.

Edit: Raar dat dit wordt gedownmodded

[Reactie gewijzigd door Haruhi op 23 juli 2024 17:50]

[bloodlynx]

Burn in heeft niks te maken met black crush en smear. Dat heeft met de response time te maken van pixels die uit staan en hoe het scherm is gekalibreerd. Dan kan vervangen tot je een ons weegt maar bijna elk Oled scherm heeft er wel last van.

[majic]

Ik zou lekker even een jaartje afwachten voor je OLED gaat proberen. Burn-in komt er vrijwel zeker aan.

[LievenD]

De grafiek 'Gen 9 vs Gen 11 Intel Graphics Comparison' lijkt mij niet correct. De balkjes voor de i7-8565u lopen door tot een stuk voorbij 1, laat ons zeggen 1,2. Ik weet niet wat de bedoeling daarvan is, maar als ik even op die manier doorreken, zou dat betekenen dat de nieuwe cpu's grafisch niet 1,4x tot 2x zo snel zijn, maar wel 1,2 tot 1,7x. Zo zaaien ze dus weer twijfel...

[angulardragon03]

$1000 voor i3/4GB in 2019? Oké..

[Menesis]

Wow erg mooi dingetje. 10 jaar geleden een Dell Studio 15" gekocht en ondanks mijn supperhippe (ahum, -dure) 2016macbook pro, heb ik hem vandaag toch weer gebruikt voor wat 3D modelleren. En hij start bijna even snel op als m'n macbook
Ik vind dat Dell een paar jaar geleden even de weg kwijt was qua ontwerpen, maar ik met deze XPS is er een grote kans dat de opvolger van m'n macbook pro weer een Dell wordt.

[RAAF12]

Iemands sterren geven is zoo belachelijk. De enige slimmerik hier is Femme Taken die deze website voor miljoenen verkocht