Inleiding: de grootste
Met de komst van Threadripper is het tijd voor letterlijk de grootste processorintroductie van het jaar. De Threadripper-processors zijn namelijk fysiek de allergrootste processors die ooit voor de consumentenmarkt zijn uitgebracht. Voor AMD is het ook figuurlijk een grote introductie, want met Threadripper wil het bedrijf Intels leiderschap op het gebied van de high-end desktop afpakken.
Wat het aantal cores betreft is dat in ieder geval al gelukt: AMD heeft met Threadripper als eerste chipontwikkelaar consumentenprocessors met twaalf en zestien cores op de markt. Intel moet het vooralsnog met maximaal tien cores doen, hoewel daar nog dit jaar verandering in moet komen. Ook wat de i/o betreft heeft AMD met Threadripper een streepje voor, met ondersteuning voor 64 pci-e-lanes, waar Intel er voorlopig maximaal 44 ondersteunt.
De praktijk moet echter aantonen of Threadripper inderdaad de prestatiefakkel van Intel overneemt en daarom ontvingen we van AMD een bijzondere, gepersonaliseerde flightcase met daarin twee Threadripper-processors. Het geheel werd vergezeld van de nodige hardware om alle cores aan het werk te zetten, maar eerst bekijken we het X399-platform en de Threadripper-processors wat beter.
/i/2001603669.jpeg?f=imagenormal)
Zestien threads en vier dies?
Ter gelegenheid van de introductie van Threadripper organiseerde AMD een Tech Day om het platform en de processors toe te lichten. Voordat we in de technische details van Threadripper duiken, moeten we eerst een korte uitleg geven van de bouwstenen en bestaande producten.
Alle nieuwe AMD-processors, van Ryzen 3 voor de desktop via Ryzen 5 en Ryzen 7 tot de serverprocessors met de naam Epyc, zijn opgebouwd uit Zen-cores. Over de Zen-cores hebben we het bij de introductie van de eerste Ryzen-processors uitgebreid gehad. Zo is AMD afgestapt van de cmt-modules met twee integercores en een gedeelde floatingpointcore, en heeft het een volwaardige smt-structuur voor zijn cores aangehouden. Vier Zen-cores zijn verenigd in een core complex module of ccx. In een enkele die, of plakje silicium, zitten twee van die ccx'en, die via AMD's Infinity Fabric met elkaar communiceren. Zo'n die wordt ook wel Zeppelin-die genoemd. Bij de mainstream Ryzen-processors is één Zeppelin-die, goed voor maximaal acht cores dus, in een processor gestopt. Bij de octacores zijn alle cores actief, bij de hexacores zijn dat er drie per ccx en bij de quadcores twee per ccx.
/i/2001603673.png?f=imagenormal)
In de Epyc-serverprocessors, die over maximaal 32 cores beschikken, zijn vier van die Zeppelin-dies nodig, aangezien vier maal acht tweeëndertig maakt. Op het substraat van de processor, het stukje pcb met de gouden eilandjes om de processor met de socket te verbinden, zitten dus vier plakjes silicium, die onderling verbonden zijn via het Infinity Fabric. Voor Threadripper heeft AMD zijn Epyc-processors flink gemodificeerd en in een socket gestopt die is afgeleid van de SP3-socket voor Epyc. Hoewel sockets SP3 en TR4 fysiek identiek zijn met 4094 pinnetjes kun je een Threadripper niet in een Epyc-moederbord steken of vice versa.
Hoe groot moet je de heatspreader maken om er vier dies onder te kunnen leggen?
Omdat de grootste Threadripper-processor momenteel zestien cores telt, zijn er maar twee Zeppelin-dies nodig voor Threadripper, en niet vier, zoals voor Epyc. Om toch de heatspreader stabiel op de gebruikte dies te kunnen leggen, en waarschijnlijk om de tooling voor de productie niet significant te herconfigureren, heeft Threadripper twee werkende dies en twee dummy-dies onder de heatspreader. Die zitten diagonaal van elkaar om de warmte zo goed mogelijk te spreiden.
Tijdens de Tech Day was dan ook een van de eerste geruchten die Joe Macri, cto van AMD, wilde ontkrachten, dat Epyc simpelweg een paar aan elkaar geplakte desktopprocessors is. Het is eerder precies andersom: Ryzen en Threadripper zijn afgeleiden van de serverprocessors, waarbij de architectuur vanaf het begin is ontwikkeld om te schalen van zuinige soc tot multisocketserversysteem.
De volgende vraag die opdoemt, is: hoe groot moet je de heatspreader maken om er vier dies onder te kunnen leggen? Flink groot, zo bleek al uit de foto's van de X399-moederborden die we tijdens de Computex publiceerden. Met de processor in de hand kunnen we eindelijk de afmetingen vaststellen. We hebben zowel het substraat als puur de oppervlakte van de heatspreader gemeten en die in de onderstaande tabel weergegeven. Omdat het zo'n grote processor is, hebben we hem ook nog even op de weegschaal gelegd om te zien wat zoiets weegt.
Wat oppervlakte betreft is Threadripper bijna twee keer zo groot als de i9-7900X en zelfs ruim drie keer zo groot als een 1151-processor, en heeft het nog altijd 2,7 keer de afmetigen van een gewone Ryzen-processor. Kijken we naar de oppervlakte van de heatspreader, dan is Threadripper nog ruim tweemaal de i9, dik vier keer de i7 en bijna twee keer de Ryzen 7. Ook wat gewicht betreft passen de andere processors een paar keer in de megaprocessor.
Platform |
Threadripper (TR4) |
Ryzen (AM4) |
Skylake-X (lga2066) |
Kaby Lake (lga1151) |
Substraatafmetingen |
58mm x 75mm |
40mm x 40mm |
44mm x 52mm |
37mm x 37mm |
Heatspreaderafmetingen |
51mm x 67mm |
37mm x 37mm |
39mm x 39mm |
28mm x 29mm |
Substraatoppervlakte |
4350mm² |
1600mm² |
2288mm² |
1369mm² |
Heatspreaderoppervlakte |
3417mm² |
1369mm² |
1521mm² |
812mm² |
Gewicht |
136 gram |
39 gram |
52 gram |
30 gram |
Omdat Threadripper zo groot en zwaar is, kan de socket makkelijk beschadigd raken bij het inzetten van de processor. Daarom introduceert AMD een ingenieuze, maar wat bewerkelijke methode om de processor in de socket te krijgen.
Als je de verpakking opent, zit de processor in een speciale plastic slede en daar moet hij in blijven zitten. Die slede schuif je namelijk in het klepje van de socket, dat je eerst met drie schroeven hebt losgemaakt. Om die schroeven los te maken, en belangrijker, weer vast te maken met de juiste kracht, heeft AMD een torsiesleutel meegeleverd die op 1,6Nm is ingesteld. Als je de cpu in de sleuf in het klepje hebt geschoven, sluit je voorzichtig het deksel en kun je de schroeven in de juiste volgorde aandraaien tot de torsiesleutel klikt. Vervolgens kun je je koeling op de processor bevestigen. Daarvoor heeft AMD een beugel meegeleverd die op de pomp- annex koellichamen van Asetek-koelers past en op de socket geschroefd kan worden. Zo kun je de courantste waterkoelsetjes gebruiken en hoef je geen nieuwe koeler te kopen of te wachten tot speciaal voor X399-moederborden gemaakte koelers beschikbaar zijn.
Threadripper nader bekeken
We moeten uiteraard even de specificaties van de twee Threadrippers 1950X en 1920X, die per direct verkrijgbaar zijn, en de 1900X, die op 31 augustus verschijnt, op een rijtje zetten. Met potlood zetten we de 1920 erbij, waarvan moederbordfabrikanten de komst hebben verklapt. De kloksnelheden waren al bekend en omdat voor Threadripper de beste dies van de wafer geselecteerd zijn, bedraagt de extra xfr-kloksnelheid 200MHz bij de drie modellen, waar dat bij Ryzen 7 100MHz was. Elke core beschikt over 96kB L1-cache en 512kB L2-cache, en elk core-complex verdeelt 8MB L3-cache onder zijn cores.
De Threadripper-processors beschikken uiteraard over diverse kloksnelheden, maar in dit geval is de ene kloksnelheid of turbo de andere niet. Idle klokken onze processors omlaag naar 2,2GHz, maar de nominale snelheid onder belasting is voor alle cores in onderstaande tabel aangegeven. Als er genoeg koeling aanwezig is, kunnen alle cores ook een hogere kloksnelheid halen. Voor zowel de 1950X als de 1920X is dat 3,7GHz voor respectievelijk alle zestien en twaalf cores. Dan is er een derde snelheid, de Boost-snelheid, die voor vier cores geldt. En, opnieuw als de koeling afdoende is en er genoeg energie geleverd kan worden, kunnen vier cores dankzij xfr een extra boost krijgen, die nog eens 200MHz boven de gewone boostklok ligt.
Model |
1950X |
1920X |
1900X |
1920 |
Cores/threads |
16/32 |
12/24 |
8/16 |
12/24 |
Kloksnelheid |
3,4GHz |
3,5GHz |
3,8GHz |
3,5GHz |
All-coreboost |
3,7GHz |
3,7GHz |
nb |
nb |
Boostsnelheid (4c) |
4GHz |
4GHz |
4GHz |
4GHz |
Xfr (4c) |
4,2GHz |
4,2GHz |
4,2GHz |
nb |
Tdp |
180W |
180W |
180W |
140W |
Prijs |
999 dollar |
799 dollar |
549 dollar |
nb |
Het is voor AMD een stuk eenvoudiger om processors met 16 cores, en gezien de Epyc-afstamming, zelfs mogelijk tot 32 cores, te maken dan voor Intel. Dat laatste maakt immers monolithische processors, waarbij een model met een x aantal cores ook al die cores werkend moet hebben op een enkel, groot stuk silicium. Nu willen de miljarden transistors die nodig zijn voor een processor wel eens fouten bevatten, en bij flinke fouten functioneert een core niet goed en moet deze worden uitgeschakeld. Bij Intel moet dus bijna alles goed gaan bij de productie om een processor met veel cores op te leveren.
Bij AMD aan de andere kant is het een stuk eenvoudiger. Serverprocessors en consumentenproducten, inclusief Threadripper, maken allemaal gebruik van dezelfde Zeppelin-dies. Elke die heeft twee core-complexes met ieder vier cores. Functioneert een core in een die niet, dan kan die altijd nog gebruikt worden in een hexacore als de 1600(X) of, als er twee cores stuk zijn, kan het een Ryzen 3- of Ryzen 5-quadcore worden. Met Epyc-serverprocessors met slechts acht cores, verdeeld over vier chips, kunnen zelfs dies met maar één core per ccx nog gebruikt worden. Dat helpt de yields, en dus de kosten, enorm.
Een bijkomend voordeel van dit multichipontwerp is het aantal geheugen- en pci-e-lanes. Bij Intel moet dat weer van één die komen, maar bij Threadripper en Epyc levert elke die 32 pci-e-lanes en een tweekanaalsgeheugencontroller. Vermenigvuldig dat bij Threadripper met twee en bij Epyc met vier, en je hebt het aantal geheugenkanalen en pci-e-lanes per processor. En aangezien de Zen-architectuur opgebouwd is om via het Infinity Fabric met cores binnen core-complexes, dies of sockets te communiceren, maakt het weinig uit dat Threadripper en Epyc multidieontwerpen zijn.
Om gamers tegemoet te komen heeft AMD een speciale gamemodus bedacht
Weinig, maar toch wat, want het Infinity Fabric heeft een minpuntje. Omdat het oversteken van zogeheten clock-domains, delen van de processor waarvan de kloksnelheden verschillen, altijd een prestatieverlies oplevert, is het Infinity Fabric gelijk geklokt met het geheugen. Sneller geheugen levert dus snellere communicatie tussen de ccx'en of dies op, en dus lagere latency, samen met de logische extra bandbreedte. Nu is sneller geheugen dit hele jaar al prijzig en de geheugencontroller van AMD vindt niet elk type geheugen even prettig. Gevolg is dat vooral het zogeheten B-die-geheugen van Samsung populair is in combinatie met Ryzen en straks ongetwijfeld met Threadripper, zodat hogere geheugenclocks gerealiseerd kunnen worden. Vooral games zouden hiervan profiteren.
Nu is Threadripper niet direct de processor voor gamers. Die profiteren immers over het algemeen meer van een stuk of vier cores met een zo hoog mogelijke kloksnelheid. Natuurlijk kun je zonder meer gamen met een Threadripper-systeem en tijdens het gamen nog video converteren en live streamen. Om gamers tegemoet te komen heeft AMD voor Threadripper echter een speciale gamemodus bedacht, die het aantal cores reduceert en de latencies tussen de core-complexes reduceert. Enkele games, waaronder F1 2016, Dirt Rally en Far Cry (Primal) starten niet als er meer dan twintig cores gedetecteerd worden. Samen met de gamemodus wordt ook de geheugentoegang op 'local mode' geconfigureerd. Dat wil zeggen dat een die primair met geheugen op de geheugencontroller van die die communiceert. Pas als dat geheugen volledig geadresseerd is, wordt het geheugen van de tweede geheugencontroller aangesproken. Dat levert lagere latencies op en beperkt het aantal cores, zodat vooral oude games niet in de war raken van te veel cores.
Dat staat tegenover 'distributed mode', waarbij cores ook het geheugen kunnen benaderen dat door de geheugencontroller van de andere die wordt aangestuurd. Om te wisselen tussen deze 'non-unified memory acces'-modus en 'unified memory access'-modus is een reboot nodig. In de versie van Ryzen Master die wij gebruikten, versie 1.1.0.0377, had het resetten van de software tot gevolg dat de processor nog steeds in 'local memory'-modus draaide. Voor geheugenintensieve taken is dat natuurlijk iets om op te letten. De software liet de memory timings die we bij het testen hebben gebruikt, wel netjes intact.
Het X399-platform
Een Threadripper-processor levert 64 pci-e-lanes, een quadchannel-geheugencontroller en uiteraard een berg rekenkracht. Hoe ga je dat allemaal benutten? Met andere woorden: wat moet je ermee? Het geheugen is het makkelijkst. Je kunt simpelweg vier of acht repen geheugen in je systeem prikken en gebruikmaken van flink wat extra bandbreedte vergeleken met dualchannelsystemen. Als dat niet aantrekkelijk genoeg klinkt, bedenk dan dat Threadripper maximaal 2TB geheugen kan aansturen, met in elk geheugenslot een 256GB-module.
/i/2001605817.png?f=imagenormal)
Het benutten van al die pci-e-lanes is een tweede uitdaging. Je bent er vier kwijt aan communicatie met de X399-chipset, dus effectief heb je er 'maar' zestig over. Je kunt natuurlijk beginnen met het draaien van twee videokaarten, maar dan heb je pas iets meer de helft van je pci-e-lanes gebruikt. Een van de voordelen die X399-borden bieden, is dat er veelal verscheidene m2-slots voor nvme-ssd's op zitten, die direct op de pci-e-lanes van de cpu zijn aangesloten en niet gedeeld hoeven worden via bridge-chips. Zo kun je verschillende ssd's in je systeem prikken én een of meer videokaarten op volle snelheid gebruiken. Bovendien kun je nog een nvdimm installeren, zodat je extra snelle opslag via een geheugenslot en vier of acht pci-e-lanes kunt aanspreken.
AMD heeft zijn best gedaan
om alle features altijd
beschikbaar te maken
AMD heeft zijn best gedaan het X399-platform zo veelzijdig mogelijk te maken en bovendien alle features altijd beschikbaar te maken. Zo zijn de vierenzestig of zestig pci-e-lanes bij alle aangekondigde Threadripper-processors actief, zelfs bij het octacoremodel. Intels X299-aanbod heeft alleen bij de duurste processors, momenteel alleen de i9-7900X, 44 pci-e-lanes beschikbaar. De overige Skylake-X-processors moeten het met 28 lanes doen en de Kaby Lake-X-processors hebben er zelfs maar 16. Dat betekent dat bij de goedkopere processors een deel van de moederbordfeatures onbruikbaar is, een situatie die AMD wil voorkomen.
Daartoe heeft AMD ook bij zijn 'legacy'-modus, waarbij de helft van de cpu-cores wordt uitgeschakeld, niet de hele die waarop die cores zitten, uitgeschakeld. De geheugen- en pci-e-controllers zijn nog altijd actief, zodat je ook bij de legacy-modus nog over alle features blijft beschikken.
De chipset biedt ondersteuning voor twee gigabit-ethernetpoorten, maar diverse fabrikanten kiezen voor een los 10Gbit-kaartje dat via vier pci-e-lanes wordt aangestuurd. Ook kunnen een pci-e-x4-slot en een pci-e-x1-slot op de chipset worden aangesloten en een m2-2230-kaartje voor wlan en bluetooth kan via een pci-e-lane en bluetooth worden aangesloten. De chipset biedt verder acht satapoorten, twee usb 3.1 gen2-poorten, vijf usb 3.1 gen1-poorten en zes usb 2.0-poorten. Acht extra usb 3.1 gen1-poorten worden direct op de processor aangesloten, net als de hda-audio.
/i/2001603653.png?f=imagenormal)
De vraag rest dan: voor wie is Threadripper precies bedoeld? Natuurlijk kun je prima gamen op een systeem met tot zestien cores en een turbo van 4,2GHz. Maar als je alleen gaat gamen op een X399-systeem, dan lijkt het een beetje op een Murcielago als boodschappenauto gebruiken; er is zoveel meer kracht beschikbaar. Het verkooppraatje van AMD lijkt sterk op dat van Intel toen dat bedrijf destijds de eerste Broadwell-E-chips met tien cores aankondigde: je moet ermee megatasken. Megatasken is meer dan multitasken en volgens ook AMD komt een Threadripper het best tot zijn recht als je naast gaming ook je gamesessie opneemt, de videostream transcodeert voor opslag en gelijktijdig livestreamt. De vele cores van Threadripper zouden dat met gemak aankunnen, terwijl je met mindere systemen framedrops zou zien.
Een ander scenario, dat minder afhankelijk is van de verplichte game-invalshoek, is de inzet van het platform voor contentcreatie. Denk aan het renderen van een 4k-filmpje met bijvoorbeeld Premiere, waarbij elke core telt om je rendertijd tot overzienbare grootte in te korten. Of denk aan het maken van fotorealistische afbeeldingen met een raytracingprogramma, en het modelleren van objecten en werelden.
Synthetische benchmarks
We hebben alle processors en hun geheugen op de standaardsnelheden getest. Voor de processors betekent dat uiteraard zonder overklok en met de geheugensnelheden ingesteld op de maximaal door de geheugencontroller van de processor ondersteunde snelheid.
We hebben de volgende testsystemen ingezet.
Systeem |
X399 (TR4) |
X299 (2066) |
Z270 (1151) |
X370 (AM4) |
Processors |
1950X 1920X |
i7-7740X i9-7900X |
i7-7700K |
Ryzen 7 1800X |
Moederbord |
Asus Rog Zenith Extreme |
Asus Prime X299-A |
Asus Maximus VII Ranger |
Asus Crosshair VI Formula |
Geheugen |
32GB ddr4-2667 G.Skill Trident
|
32GB ddr4-2667 G.Skill Trident
|
16GB ddr4-2400 G.Skill Trident |
16GB ddr4-2667 G.Skill Trident |
Videokaart |
GTX 1080 Ti |
GTX 1080 Ti |
GTX 1080 Ti |
GTX 1080 Ti |
Opslag |
Samsung 850 Evo 500GB |
Samsung 850 Evo 500GB |
Samsung 850 Evo 500GB |
Samsung 850 Evo 500GB |
OS |
Win 10 Pro 64b 1607 |
Win 10 Pro 64b 1607 |
Win 10 Pro 64b 1607 |
Win 10 Pro 64b 1607 |
Koeling |
CM Masterliquid Lite 120 |
CM Masterliquid Lite 120 |
CM Masterliquid Lite 120 |
CM Masterliquid Lite 120 |
Voeding |
Seasonic Prime Titanium 650W |
Seasonic Prime Titanium 650W |
Seasonic Prime Titanium 650W |
Seasonic Prime Titanium 650W |
- Cinebench R15 1T
- Cinebench R15 nT
Singlethreaded halen de Intel-processors gemiddeld een veertien procent hogere score, maar dat is slechts ten dele aan de betere ipc te danken. De Intel-cpu's hebben immers een iets hogere turbosnelheid, wat in de tabellen overigens een enigszins vertekend beeld geeft. De maximale turbo's van Intel zijn immers hun echte maximum, met één core, maar de Threadrippers en Ryzen-processor kunnen ook nog iets sneller worden geklokt dan opgegeven. De beide Threadripper-processors halen met XFR nog 200MHz extra en de Ryzen-processor kan met dezelfde techniek 100MHz harder lopen.
Uiteraard is de multithreaded test van Cinebench de plek voor de Threadrippers om te laten zien wat ze kunnen met alle cores op volle snelheid. De goedkopere 1920X verslaat de 7900X van Intel met gemak, dankzij zijn twee extra cores. De zes extra cores van de 1950X laten Intels snelste processor van dit moment met bijna veertig procent verschil achter zich.
- GB nT-score
- GB 1T
- 1T fp
- 1T integer
- 1T crypto
Onze tweede synthetische test, Geekbench, lijkt nogal een voorkeur voor Intel-processors te hebben. De 1950X is met zestien cores even snel als de 7900X met tien cores in de multithreaded benchmark. Ook in de singlethreaded-deeltests is Intel steeds sneller dan je puur op grond van de verschillen in kloksnelheid mag verwachten. Alleen in de crypto-test is AMD stukken sneller.
- Opgenomen vermogen idle
- Opgenomen vermogen load
Ten slotte kijken we naar de opgenomen vermogens met de 1080 Ti in alle systemen. Idle is het X399-platform een stuk minder zuinig dan Intels tegenhangers, wat deels aan het moederbord en de hoeveelheid features zal liggen, en deels aan de vrij hoge spanningen en de idle-kloksnelheid van 2,2GHz van de Threadrippers. Ook onder load is het X399-platform minder zuinig dan X299, maar er zijn natuurlijk wel twintig of zestig procent meer cores actief.
Praktijktests
In de praktijktests hebben we vooral benchmarks voor contentcreatie gedraaid en daarnaast hebben we enkele benchmarks van PCMark uitgevoerd.
- Premiere Pro 4k
- Photoshop fotobewerking
- Lightroom export
De beide Threadrippers zijn in Premiere sneller dan Intels snelste processor, hoewel het verschil niet zo groot is als je op basis van het aantal cores zou verwachten. Zo geweldig lijkt Premiere dus niet te schalen met het aantal cores, iets wat we ook zien aan de prestatieverschillen tussen de 1950X en de 1920X.
In Photoshop is Intels processor, deels geholpen door de hogere singlecoreturbo en deels door Intel-optimalisaties in de software, sneller dan de twee Threadrippers. Ook in Lightroom zien we dat de i9 iets sneller is, hoewel die ene seconde binnen de marge van de meetfouten blijft.
- Staxrip x265
- Staxrip x264
- Blender 2.78c
Met Staxrip transcoderen we videomateriaal met behulp van de h264- en modernere h265-codecs, in dit geval uiteraard volledig op de cpu. Met de h265-codec is de 1950X iets sneller dan de 7900X, die op zijn beurt sneller is dan de 1920X, en flink ook. Met de oudere h264-codec zijn beide Threadrippers wel sneller dan de 7900X.
Blender is een van de gevallen waarin de inzet van veel rekenkracht enorm veel tijd kan schelen in de workflow. De ingebouwde benchmark wordt stukken sneller afgerond door de Threadrippers dan op het Intel-platform. Ook de goedkopere 1920X is iets sneller dan de 7900X.
- PCMark 8 Work
- PCMark 8 Home
De benchmarks van PCMark 8 zijn van veel factoren afhankelijk en bovendien vrij afhankelijk van singlethreaded-prestaties, waardoor Intel over het algemeen de bovenhand heeft.
Gamebenchmarks
Zoals gebruikelijk hebben we alle gamebenchmarks met een GTX 1080 Ti gedraaid op een resolutie van 1920 bij 1080 pixels, om zo een gpu-bottleneck te mijden. De geteste games zijn in twee presets, een medium- en een ultra-instelling getest. We hebben van GTA V, The Witcher 3 en Doom naast de framerates ditmaal ook de frametimes weergegeven, uiteraard in het 99ste-percentielformaat. Dat houdt in dat we de frametimes noteren, waarbij we één procent van de uitschieters negeren. Ter verduidelijking: een game met 60fps zou frames van 16,6ms vergen. Frametimes korter dan 16,6ms leveren hogere framerates op, langere frametimes leiden tot lagere framerates.
DX11-games
- GTA V, Medium
- GTA V, Ultra
- GTA V, Medium (99p)
- GTA V, Ultra (99p)
In alle gevallen presteren de Intel-processors beter dan die van AMD, maar als we naar de frametimes van de ultra-benchmark kijken, is de 1950X sneller dan de 7900X. In diezelfde benchmark zien we dat, hoewel bijna alle processors 60fps of meer halen, de frametimes aanzienlijk lagere scores aangeven.
- The Witcher 3, Medium
- Ultra
- Medium (99p)
- Ultra (99p)
Ook in The Witcher 3 geven de frametimes aan dat de effectieve framerates toch wat lager liggen dan de fps-scores laten zien, maar grote discrepanties tussen framerates en frametimes zijn er niet.
DX12-games
- Hitman, 1080p Medium
- Hitman, 1080p Ultra
- RotTR, Medium
- RotTR, Ultra
In zowel Hitman als Tomb Raider zijn beide Intel-platforms aanzienlijk sneller dan die van AMD. De extra cores helpen hier niet, hoewel het beeld met zware taken op de achtergrond waarschijnlijk in het voordeel van de Threadrippers uitvalt.
Vulkan
- Doom, Medium
- Doom, Ultra
- Doom, Medium (99p)
- Doom, Ultra (99p)
In Doom, met de Vulkan-api, zijn er geen verschillen in framerates, zelfs niet tussen Medium en Ultra. In de frametimes zijn er wel kleine verschillen en is eigenlijk alleen de 1800X iets trager met Ultra-settings.
De invloed van geheugen
Zoals we al aangaven, kun je met de Ryzen Master-software verschillende gebruiksscenario's instellen, met de Creator- en Gaming-modi als voorgedefinieerde instellingen. We hebben met enkele synthetische benchmarks en games onderzocht wat de voordelen zijn van de gamemodus en aangezien dit voornamelijk het geheugen versnelt, hebben we ook beide modi getest met sneller geheugen op 3200MT/s.
- Gemiddelde geheugenbandbreedte
- Memory latency
- Cinebench R15 nT
In de gamemodus wordt de geheugenbandbreedte bijna gehalveerd, hoewel nog wel alle geheugen beschikbaar is. Het geheugen wordt echter niet meer quad-interleaved aangesproken, maar is effectief dualchannelgeheugen geworden, doordat eerst het lokale geheugen via de geheugencontroller van de actieve die wordt aangesproken en daarna het overige geheugen op de bijna slapende die.
Dat levert wel lagere latencies op. Het verschil tussen de creatormodus met 2667MT/s-geheugen en de gamemodus op dezelfde snelheid bedraagt dik vijfentwintig procent. Met het geheugen overgeklokt naar 3200MT/s is de creatormodus wat sneller, maar de gamemodus laat nog veel lagere latencies zien.
In de Cinebench-test is te zien wat de gamemodus je aan multithreaded-prestaties kost. De helft van je cores is inactief, dus je haalt maar de halve score.
DX11-games
- GTA V, Medium
- GTA V, Ultra
- GTA V, Medium (99p)
- GTA V, Ultra (99p)
- The Witcher 3, Medium
- Ultra
- Medium (99p)
- Ultra (99p)
DX12-games
- Hitman, Medium
- Hitman, Ultra
- RotTR, Medium
- RotTR, Ultra
Vulkan
- Doom, Medium
- Doom, Ultra
- Doom, Medium (99p)
- Doom, Ultra (99p)
Van de games die we getest hebben, zijn er maar weinig die echt profiteren van de gamemodus. In GTA V haal je een paar frames meer, maar verder is het lood om oud ijzer. Waar je veel meer aan hebt, in zowel de gamemodus als de creatormodus, is sneller geheugen. We zouden dus ook altijd aanraden om gewoon alle cores actief te houden en het geheugen sneller te klokken in plaats van de gamemodus aan te zetten. Er zijn volgens AMD enkele games die niet starten als er meer dan acht of tien cores zijn, maar voor die enkele DX11-uitzondering kun je altijd nog kortstondig de gamemodus aanzetten, mocht je daartegenaan lopen.
Conclusie: de snelste, voor nu
Voordat we naar een conclusie toewerken, moeten we een bekentenis danwel belofte doen. De door ons gebruikte benchmarks zijn vooral bedoeld voor een gemiddelde quadcore en zijn prima bruikbaar voor processors met twee tot acht cores. Met een core of tien tot straks achttien is een singletasked workload echter niet de meest realistische. Omwille van de tijd en om te kunnen vergelijken hebben we ook dit keer onze standaardbenchmarks uitgevoerd, maar op een later tijdstip willen we zeker kijken naar workloads waarbij de processor diverse taken naast elkaar moet uitvoeren. We denken aan video renderen of transcoderen en gelijktijdig gamen, maar input is uiteraard welkom.
Dat gezegd hebbende, als we naar de huidige resultaten kijken, is Threadripper nog niet de klapper die het beloofde te worden. In sterk multithreaded benchmarks, met het imposante resultaat van Cinebench voorop, verplettert Threadripper alle concurrentie. Dat geldt niet alleen voor de 1950X, maar ook de 1920X weet de duurdere 7900X van Intel geregeld bij te benen of voorbij te streven. Intel blijft een duidelijk voordeel hebben bij software die minder goed in threads is op te delen of die veel informatie tussen cores en caches deelt. Dan zijn er nog legio problemen met software die simpelweg primair voor Intel-architectuur is geoptimaliseerd of die niet lineair met het aantal cores schaalt.
In sterk multithreaded benchmarks verplettert Threadripper alle concurrentie
In ongeveer veertig procent van de benchmarks is de 1950X sneller dan de 7900X van Intel en dan hebben we opgenomen vermogen en games niet meegerekend. Op het gebied van games is Threadripper trager, maar in een vervolgreview moeten we zien hoe dat zit met 4k-gaming en gelijktijdige workloads. Het TR4-platform is ook iets minder zuinig dan Intels X299-platform, hoewel het verschil voor ons gevoel nog wel wat minder kan worden op iets volwassener platforms. Desalniettemin kunnen we Threadripper moeilijk als gameplatform aanraden, hoe graag AMD dat ook doet. Gaming is nu eenmaal een lucratieve markt, maar als je niet tegelijk streamt, converteert en opslaat, ben je ons inziens beter én goedkoper uit met een rappe quadcore. De gamemodus met alternatief geheugenbeheer geeft je lang niet zoveel betere prestaties als gewoon sneller geklokt geheugen.
Met andere woorden: de 1950X en de 1920X zijn geduchte concurrenten voor Intels high-end platform, met als snelste exponent momenteel de i9-7900X. De mate van concurrentie is wel sterk afhankelijk van je gebruik; renderen schaalt beter dan Photoshop op zestien cores en voor puur gaming hoef je lang niet zo diep in de buidel te tasten als voor X299- of X399-systemen. De 1920X kost 799 dollar en de 1950X kost 999 dollar, net als de i9-7900X. Voor beide platforms heb je een over het algemeen vrij prijzig moederbord nodig, en beide gebruiken quadchannelgeheugen en worden natuurlijk liefst uitgerust met een stevige videokaart. Totdat Intel met zijn serverchips voor het X299-platform komt, is AMD in ieder geval wat coreaantal, en daardoor in multithreaded applicaties, de nieuwe baas in cpu-land en dat is voor het eerst in een lange, lange tijd.