Microsoft maakte op de Computex in Taiwan meer bekend over de komende Mixed Reality-headsets van Asus, Dell en Lenovo. Deze nieuwe brillen zijn alleen achter glas te bewonderen, maar Acer heeft op de beurs een demoruimte voor zijn eerder aangekondigde Mixed Reality Development Edition. Daar gingen we langs om te kijken hoe de gemengde werkelijkheid van Microsoft zich verhoudt tot de virtuele realiteit die we al kennen van headsets als de Rift, Vive en PSVR.
Windows Mixed Reality
Microsoft werkt al jaren aan zijn HoloLens, een headset voor augmented reality, die volledig zelfstandig werkt. Aan de huidige ontwikkelaarsversie van die bril zitten nog flinke nadelen: hij kost duizenden euro's en het blikveld is erg klein. Oftewel: de HoloLens is nog lang niet klaar voor consumenten. Op korte termijn lijkt daar geen verandering in te komen.
Om de vr-boot niet te missen, heeft Microsoft vorig jaar het Windows Holographic-platform opgezet. Dat werd op de Computex gepresenteerd als een ecosysteem voor zowel de HoloLens als nieuwe Windows Holographic-brillen. Begin dit jaar heeft Microsoft de Holographic-naam laten varen en is het platform omgedoopt tot Windows Mixed Reality. In de komende Fall Creators Update voor Windows 10 moet het platform voor iedereen beschikbaar komen en dan zullen ook de bijbehorende brillen op de markt verschijnen.
Zelf maakt Microsoft geen nieuwe hardware voor het platform, maar verschillende computerfabrikanten gaan Mixed Reality-brillen uitbrengen volgens door Microsoft opgestelde specificaties. Ondanks dat Microsoft van mixed reality in plaats van virtual reality spreekt, zijn de headsets nauwelijks anders dan bestaande vr-brillen als de Oculus Rift en HTC Vive. Het verschil zit in de manier van tracking van de bewegingen van de gebruiker; bij de Microsoft-headsets wordt dat niet met externe sensoren gedaan, maar met camera's en sensoren in de headset zelf.
Mixed Reality in de praktijk
In de demoruimte van Acer namen we staand plaats achter een bureau om de Mixed Reality-headset uit te proberen. Op een laptop werd de Windows Mixed Reality-applicatie gestart en die vroeg vervolgens om het invoeren van de lengte van de gebruiker. Daarna moest de headset tien seconden op ooghoogte gehouden worden. Het bleek dat op dat moment met de camera's de omgeving werd geanalyseerd, want hierna verscheen de melding dat de vloer was gevonden. Vervolgens kunnen gebruikers aangeven hoe groot de ruimte is waar ze vrij in rond kunnen lopen, door daar een wandelingetje in te maken. Helaas behoorde dat niet tot de mogelijkheden op de beursvloer bij Acer, waar we maar enkele stappen konden zetten.
De bril wordt niet niet zoals een skibril helemaal vastgeklemd op je hoofd; op de headset van Acer zit een band met een scharnier waar het gedeelte met de schermen aan vastzit. Ook als je de bril op hebt, kun je dit omhoog klappen, zodat je snel uit de virtuele omgeving kunt ontsnappen. Desondanks zat de bril goed strak op ons hoofd en konden we het beeld makkelijk scherp krijgen. We vonden de bril comfortabel in gebruik. Hij lijkt lichter te zijn dan de Rift en Vive. Net als die brillen heb je wel last van snoeren die in de weg zitten; Acer gebruikt een enkele kabel die aan het einde is opgesplitst in usb en hdmi.
We kregen vervolgens een koptelefoon opgezet en een Xbox One-controller in onze handen gedrukt. De Mixed Reality-demo van Microsoft is een groot virtueel huis, met open ruimtes die uitkijken op het landschap of de lucht. Rondlopen werkt door middel van teleportatie. Met je hoofdbeweging bestuur je een cursor en door op de Y-knop te drukken ga je naar dat deel. Met het linkerpookje konden we ook langzaam lopen, maar draaien met het rechterpookje kon niet, waarschijnlijk omdat veel mensen daar snel misselijk van worden. Met de schouderknoppen kun je wel draaien, maar het beeld gaat dan even op zwart, zodat je de draaibeweging niet ziet.
Tot dusver is de Mixed Reality-demo een eenvoudige vr-ervaring. In het 'demohuis' hangen aan de muren virtuele schermen, die je met de cursor kunt bedienen. Vanuit het huis kun je bijvoorbeeld naar een Edge- of Outlook-scherm gaan om te e-mailen of te surfen. Ook kun je filmpjes kijken en er is een Xbox-gedeelte. Games waren helaas niet beschikbaar in de demo. Wel kregen we een stukje van HoloTour te zien. Microsoft ontwikkelde die applicatie voor de HoloLens en in de Mixed Reality-omgeving krijg je in feite niet veel meer dan een 360-gradenvideo te zien. Je kunt niet rondlopen, want de beelden zijn vanaf een vast standpunt gefilmd.
In het demohuis konden we verder 3d-objecten plaatsen, waaronder een hondje, astronaut en een regenboog. Eenmaal geplaatst kun je sommige van deze objecten activeren waardoor ze bewegen. Vervolgens kun je er omheen lopen en ze van alle kanten bekijken. De tracking van de bril werkte naar ons idee behoorlijk goed. Bewegingen van het hoofd en lichaam werden goed overgenomen.
Het werken met een reguliere Xbox-controller is wel minder spectaculair dan het gebruiken van de bewegingscontrollers van de Rift en Vive. De gewone gamepad zie je immers niet terug in de virtuele omgeving en je moet die dus op gevoel bedienen. Microsoft heeft al wel bewegingscontrollers aangekondigd, die lijken op die van de Vive. Als de brillen op de markt komen moeten ook de controllers beschikbaar zijn. Over de werking ervan kunnen we nu echter nog niks zeggen, behalve dat we weten dat deze net als de bril met inside-out-tracking werken. Er komen dus geen externe camera's of sensoren aan te pas. De controllers moeten wel altijd in beeld zijn van de camera's op de headset.
Beeldkwaliteit
De demo werd georganiseerd door Acer en dus gingen we met de headset van die fabrikant aan de slag. Het is een behoorlijke lichte bril en dat maakt het dragen ervan redelijk comfortabel. In de bril zitten twee lcd's met ieder een resolutie van 1440x1440 pixels en een verversingssnelheid van 90Hz. De hoge resolutie maakt het beeld beduidend scherper dan bij de Vive en Rift, die 1080x1280 pixels per oog bieden. Je hebt minder last van het screendoor-effect, al is dat nog wel aanwezig.
De hogere resolutie is een voordeel, maar er is ook een nadeel wat direct opvalt: de beeldhoek is kleiner. Volgens de specificaties van de Acer-headset is die 95 graden, bij de Rift en Vive is dat zo'n 110 graden. Hoewel de toename in scherpte prettig is, doet de kleinere kijkhoek afbreuk aan de ervaring. Je gaat minder snel op in een virtuele omgeving als de rand altijd duidelijk zichtbaar is.
In de meeste vr-brillen zitten oledschermpjes, omdat deze een zeer snelle responstijd hebben en geen last hebben van ghosting. Met lcd's kan dat dus problemen opleveren, maar bij de 'langzame' demo van Windows Mixed Reality hadden we daar geen last van. Ook met snelle hoofdbewegingen zijn er niet direct storingen in beeld te zien. Wel haperde de tracking af en toe kort als we echt snelle bewegingen maakte. Mogelijk raken de interne sensoren daardoor in de war, maar het kan ook komen door het feit dat de bril nog een ontwikkelaarsversie is.
Goedkope headsets van Dell en Lenovo, high-end model van Asus?
Hoewel Microsoft en de fabrikanten geen specificaties of prijzen bekendmaakten van de nieuwe Mixed Reality-brillen die op de Computex werden getoond, is uit de in de aankondiging gebruikte bewoordingen wel een en ander op te maken. Microsoft stelt dat de headset van Dell betaalbaar wordt en mixed reality naar een breed publiek zal brengen. Het exemplaar van Lenovo wordt aangeduid als 'zeer betaalbaar' en dit exemplaar moet de techniek voor 'iedereen' beschikbaar maken.
Afgaande op die woorden lijkt de versie van Lenovo de goedkoopste te worden. Opvallend is wel dat Lenovo tijdens de CES begin dit jaar een prototype toonde en toen vertelde dat er twee lcd's met een resolutie van 1440x1440 pixels gebruikt worden. Microsoft staat fabrikanten ook toe om Mixed Reality-headsets te maken met een resolutie van 1080x1200 pixels per oog en het lijkt aannemelijk dat modellen met dergelijke specificaties het goedkoopst worden.
Het is echter ook mogelijk dat er headsets komen met oledpanelen met die lagere resolutie. Immers bevatten ook de Vive en Rift oledschermpjes met die specificaties. Mogelijk zijn die brillen dan ondanks de lagere resolutie duurder. Ze zouden echter op andere vlakken, zoals responstijd, voordeel kunnen bieden.
De aangekondigde Mixed Reality-bril van Asus lijkt een high-end ontwerp te worden. Microsoft spreekt over 'snel, krachtig en zeer licht'. Waarschijnlijk wordt met snel een snelle responstijd bedoeld en mogelijk wijst dit op de aanwezigheid van oledschermpjes.
Naast de ontwikkelaarsversie van Acer, heeft ook HP zo'n model uitgebracht. De versie van Acer kost 299 dollar en de HP-headset, die dezelfde specificaties heeft, kost 329 dollar. Momenteel zijn de brillen alleen in de VS en Canada te bestellen en in de zomer zullen de Development Kits geleverd worden. In Europa worden ze niet aangeboden en waarschijnlijk komt daar geen verandering in. Het is ook nog niet duidelijk of de brillen bij de release in het najaar direct wereldwijd beschikbaar zijn.
Voorlopige conclusie
Windows Mixed Reality is op dit moment niet wat de naam suggereert. De huidige headsets hebben wel camera's, maar die gebruiken ze alleen om de omgeving te tracken en zo de positie van de gebruiker te kunnen bepalen. Het is niet mogelijk om met de camera de echte wereld weer in de bril te tonen en daar digitale beelden op te projecteren. Mixed Reality suggereert dat dit wel het geval is, maar het is onduidelijk of deze functionaliteit überhaupt naar de headsets komt. Wat ons betreft is er pas dan sprake van gemengde realiteit en een ervaring die anders is dan wat bestaande vr-headsets te bieden hebben.
Ondanks dat Windows Mixed Reality tegenvalt als je iets anders dan virtual reality verwacht, is het nieuwe ecosysteem een interessante stap, die virtual reality vooral veel mensen betaalbaarder lijkt te maken. De combinatie van een headset met bewegingscontrollers moet omgerekend inclusief btw zo'n 430 euro gaan kosten, bijna de helft van wat een Vive of Rift inclusief controllers kost.
Dan belangrijkste vraag is dan welke mogelijkheden de Mixed Reality-brillen precies krijgen. Microsoft heeft al aangegeven het platform te integreren met Xbox en de toekomstige Xbox Scorpio-console en daar content voor uit te brengen. Waarschijnlijk komen er dus ook vr-games voor de brillen, zowel op de console als op Windows 10. Het is echter zeer de vraag of er ook compatibiliteit komt met een platform als Steam en de daarvoor al beschikbare vr-games. Die kans achtten we klein en dat is jammer, want de vr-markt wordt al geplaagd door segregatie. De komst van Microsofts eigen vr-ecosysteem zal daar waarschijnlijk geen verbetering in brengen.