Wie heeft de grootste cpu-socket?

Intels X299 is groot, AMD's X399 is groter

AMD heeft de grootste

Computex leek bijna een wedstrijd te zijn tussen AMD en Intel wie de grootste socket, en daarmee natuurlijk de grootste processor, kon produceren. Jaren geleden, toen Intel de lga1366-socket introduceerde, was die al bijna eenderde groter dan de 775-sockets die tot dusver gangbaar waren en wat pin-aantal betreft, was er bij de sockets bijna sprake van een verdubbeling. Met de lga2011-sockets kwam daar weer een flinke stap bij, maar tot dusver spant de nieuwste socket voor X299-moederborden de kroon bij Intel. Die heeft logischerwijs iets meer pinnen, maar lijkt ook weer iets groter dan de 2011-socket.

AMD spant echter onbetwist de kroon. Enkele maanden geleden introduceerde het bedrijf zijn AM4-socket, waarop wat oude processors, maar natuurlijk ook de inmiddels bekende Ryzen-chips zetelen. Die socket is vrij bescheiden, met 'slechts' 1331 gaatjes voor de pinnen die nog altijd op de processor zitten, zoals AMD al jaren doet. Tijdens Computex toonden diverse moederbordfabrikanten echter de nieuwe socket voor AMD's Threadripper-cpu's. Die op Zen-cores gebaseerde processors zijn AMD's variant op Intels HEDT-platform, hoewel we in benchmarks al zagen dat de Ryzen 7-processors Broadwell E al aardig tegenstand boden.

De bijbehorende socket voor de Threadripper-processors is een aangepaste serversocket SP3 en wordt SP3r2 genoemd. Die socket telt een duizelingwekkende 4094 pinnen en is daarom niet groot of enorm, maar gigantisch, of zoals Kill Bills Elle Driver zou zeggen, gargantuan. De Naples-processors krijgen de vergelijkbare SP3-socket, maar voor consumentenmoederborden is dit een absoluut record. Exacte afmetingen zijn niet bekend, maar we hebben enkele borden gezien en bij een van de borden de deurkaart van het hotel ernaast gehouden. Dat kaartje heeft een standaard creditcardformaat en is dus ongeveer 86mm bij 54mm groot. De socket lijkt niet veel kleiner dan dat en zou goed wat breder kunnen zijn, maar de hoogte lijkt aardig te kloppen.

Dat is ook niet heel vreemd als je bedenkt dat Threadripper een enorme processor wordt met twee Ryzen 7-dies bij elkaar geplakt en verbonden met AMD's Infinity Fabric. Dat vergt nogal wat pinnetjes, niet in de laatste plaats om de grote hoeveelheid i/o aan te kunnen spreken. De processors krijgen immers maar liefst 64 pcie-lanes en ondersteuning voor quadchannel-geheugen. Natuurlijk moeten ook de cores, alle zestien stuks, benaderd kunnen worden en van stroom worden voorzien.

Los van de nogal dominante socket hebben de X399-borden die we zagen een layout die we van Intels high-end desktopplatform kennen. Aan weerszijden zien we vier geheugenslots voor acht modules in totaal, een flinke hoeveelheid sata-poorten en m2-slots en de nodige usb-poorten. Om goed gebruik te maken van de pcie-lanes zijn er natuurlijk ook tenminste twee volledig bedrade x16-slots om sli en crossfire te kunnen draaien en de nodige andere headers, poorten en aansluitingen beschikbaar.

X299 en raid bij Asus

Hoewel Intel de pers in de Benelux en omstreken niet meer van informatie voorziet, kregen we via Asus toch wat interessante informatie over het nieuwe X299-platform voor de Skylake X- en Kaby Lake X-processors. Uiteraard heeft Asus voldoende high-end moederborden op stapel staan voor het X299-platform, maar daarvan springt de ROG Rampage VI Apex er wat ons betreft tussenuit. Al was het alleen maar wegens de afwijkende vormgeving: de sata-poorten zijn onder een hoek geplaatst, waarbij een stuk pcb is weggesneden. En ook aan de boven- en onderkant zijn inkepingen aangebracht die het bord een opvallend en uniek uiterlijk bezorgt.

Verder bleek het X299-platform nog enkele aardige trucs in petto te hebben. Omdat er zoveel pcie-lanes beschikbaar zijn, maar liefst 44 in de topmodellen, zijn nvme-drives direct op de pcie-lanes van cpu aan te sluiten in raid-opstellingen. Voorheen had dat niet zoveel zin, omdat de interface tussen de chipset waarop de m2-slots waren aangesloten maar vier pcie-lanes breed was, een bottleneck voor twee x4-nvme-drives dus. Met X299 is die bottleneck weg, maar niet zonder prijs, letterlijk en figuurlijk. Je kunt namelijk gebruik maken van vroc-techniek, virtual raid on cpu. Daarmee kun je nvme-drives in raid op de pcie-lanes van de cpu gebruiken via de Intel Storage-driver en ook gewoon van die drives booten.

Met een pcie-adapterkaartje kun je zo tot vier ssd's in raid gebruiken en een bizarre snelheid tot 128Gbit/s halen, ofwel zo'n 12GB/s. Je hebt niet alleen zo'n adapterkaartje nodig, maar je moet ook nog eens Intel-ssd's gebruiken. En Intel heeft niet zoveel rappe m2-drives in zijn assortiment: de enige die in aanmerking komen zijn 600P-drives. En erger is, als je niet alleen raid0 wil, maar raid1 of raid5, dan moet je een hardware-dongle kopen die respectievelijk zo'n 100 en 250 euro zou kosten volgens een Asus-medewerker. Wil je andere merken ssd's gebruiken, dan kan dat natuurlijk via software-raid, maar dan lever je wat prestaties in. Vier Samsung-ssd's zouden geen 11 tot 12GB/s halen zoals bij vroc-raid, maar 'slechts' ongeveer 8GB/s.

Ronde twee

Het blijft een zeer interessant jaar voor de chipmarkt in het algemeen en de cpu-markt in het bijzonder. Waar we het jaar aftrapten met Kaby Lake voor de desktop kwam AMD in maart met zijn grote rentree als serieuze concurrent in de processormarkt. En hoe: de Ryzen-processors met Zen-cores lieten zien dat AMD weer volledig terug en een geduchte tegenstander van Intel is. Dat is dit keer niet alleen op prijs, maar ook wat prestaties betreft het geval, met core-aantallen, maar gelukkig ook wat ipc betreft.

En het jaar is nog niet halverwege, want inmiddels heeft Intel zijn nieuwste upgrade voor het hedt-platform aangekondigd en AMD volgt op de hielen met Threadripper. De Skylake X-processors en in iets mindere mate de Kaby Lake X-processors zullen het deze zomer moeten opnemen tegen de Zen-cores van AMD in Threadripper. Dat zijn maximaal 18 cores van Intel tegenover maximaal 16 cores van AMD, met als inzet een plek in een beest van een pc.

Voor de ene gebruiker zal die wedstrijd puur op prestaties gevochten gaan worden, terwijl voor de ander ook de prijs een belangrijke rol speelt. Wanneer we de processors daadwerkelijk aan benchmarks kunnen onderwerpen, kunnen we de balans gaan opmaken, en uitkijken naar de volgende ronde. Want in het najaar moet AMD nog altijd met Ryzen 3-processors komen voor instap-pc's, die het tegen Intels budgetaanbod op moeten nemen. En dan hebben we het nog niet over videokaarten gehad, waar Vega van AMD wordt verwacht, om een kaart tegenover Nvidia's high-end-kaarten te kunnen zetten.

Reacties (89)

[dylan111111]

The plastic plate is approximately the size of Intel’s new Core i9 chip:

http://images.idgesg.net/...ake_x-100724182-large.jpg




Linus Tech Tips heeft ook net een kleine unboxing online gezet:
https://www.youtube.com/watch?v=nynBEGCtg90

[Reactie gewijzigd door dylan111111 op 22 juli 2024 17:13]

[chrisdh]

De video is onbeschikbaar geworden (Belgie)

[tinyhitman]

voor Nederland ook? Ik zag hem laatst nog op yt voorbijkomen. Iemand idee waarom?

[Homme]

Is ondertussen terug ok.
Kan hem gewoon zien (België)

[Richardus27]

Waar in de afgelopen jaren alles kleiner en efficienter is geworden, heeft 1 bedrijf de memo niet gekregen

Edit: vergeten om /s toe te voegen, er wordt nog serieus gereageerd ook!

[Reactie gewijzigd door Richardus27 op 22 juli 2024 17:13]

[mikesmit]

Wanneer de dieshrink moeilijk word maak je het product toch gewoon groter om toch vooruitgang te boeken!

Voor desktop pc's maakt het echt niet uit of cpu's klein zijn (lees:klein oppervlak/volume), er is veel ongebruikte ruimte in een typische case die nog benut kan worden en heeft een groter oppervlak mogelijk een betere koeling

[Overlord2305]

Zou graag ooit nog eens moderne CPUs zien van Pentium2 formaat, willen zien, denk aan de hoeveelheid kracht die je daar wel niet in kwijt kan!

[Origin64]

kun je die cpu dan ook betalen?

[Overlord2305]

Heb beide neiren nog, dus ja

[lever]

In de case wel. Maar op het moederbord raak je een hoop ruimte kwijt

[Origin64]

omdat tegenwoordig south en north bridge veel minder ruimte innemen dan vroeger of compleet in de cpu geintegreerd zijn, zijn er al veel micro-atx bordjes op de markt die veel functionaliteit bieden. ik zou dus zeggen dat er op atx formaat genoeg ruimte is voor grotere sockets.

[lever]

Dat word vaak gerealiseerd door meer layers pcb te gebruiken. Dit maakt het geheel een stuk duurder. Mijn mini itx bord heeft ook een hele hoop features. Maar tegen een premium prijs. Deels omdat de afzet markt kleiner is. Maar ook omdat het maken van zo'n bord een stuk duurder is in vergelijking met een atx bord.

[manolito]

Voor sorteren op de toekomst van cpu's denk ik zo.

[madwoody]

Ik denk de reden dat ze groter worden juist is omdat alles kleiner wordt. Vroeger zat er 1 core op een stukje ruimte. Nu passen er 4, 8 of 16 cores op dat zelfde stukje ruimte. Helaas worden de pinnen niet kleiner, en wil elke core toch ook wel een lijntje naar het moederbord hebben omdat er ook meer bandbreedte nodig is. Maar ik heb er niet zoveel problemen mee zolang het allemaal in dezelfde kast blijft passen

[maratropa]

Dat delen van 1 pci-e slot met meerdere nvme drives zonder PLX chip heet "bifurbication" toch? Ook interessant dat dat mainstream wordt..

Met zo'n grote socket kan AMD waarschijnlijk er nog wel meer dan 16 cores op kwijt in nood?

[Reactie gewijzigd door maratropa op 22 juli 2024 17:13]

[-The_Mask-]

De socket is hetzelfde als die van Epyc. @willemdemoor De reden dat de socket dus zo groot is is niet zoals in het artikel staat dubbel zo groot als Ryzen 7, maar alles is viermaal zo groot, ook al wordt het bij zo'n socket TR3 moederbord niet gebruikt.

Maar socket TR3 (Threadripper) en SP3 (Epyc) zijn dus hetzelfde. Dat is gelijk ook de reden waarom de socket zo enorm groot is. Epyc CPU heeft vier Ryzen dies in één packet welke in verbinding staat met elkaar via de Infinity Fabric. Ondersteund octo-channel geheugen en tot 64 PCI Express 3.0 lanes voor één CPU beschikbaar voor videokaart sloten. Daarnaast kun je natuurlijk ook nog twee van deze CPU's op één moederbord plaatsen en ook daar zijn weer pinnen voor.

Dat is dan ook de reden waarom deze socket zo enorm is. Had Threadripper een volledig eigen socket en CPU gehad dan kon het ook prima met de helft van het aantal pinnen. Threadripper zelf gaat namelijk "maar" tot 16 core's, 32 threads, 32 PCI Express 3.0 lanes voor de videokaarten en quad-channel memory en dual socket wordt niet ondersteund.

@Stoffie22 Tja daarom zeg ik dat ook, behalve dan de 44 PCI Express 3.0 lanes omdat je er niet zoveel tot je beschikking krijgt. Zoals ik al aangaf blijven er 32 over voor de PCI Express sloten voor de videokaarten. Daardoor is dus maximaal twee maal PCI Express 3.0 x16 of vier maal PCI Express 3.0 x8 mogelijk.

[Reactie gewijzigd door -The_Mask- op 22 juli 2024 17:13]

[Stoffie22]

"Threadripper zelf gaat namelijk "maar" tot 16 core's, 32 threads, 32 PCI Express 3.0 lanes voor de videokaarten en quad-channel memory en dual socket wordt niet ondersteund. "

https://tweakers.net/nieu...es-en-32-threads-aan.html

Volgens dit artikel heeft Threadripper wel degelijk Quad channel geheugen en 44 PCI-e lanes!

[Atmosphere]

Er is gesuggereerd dat TR3 niet in dual socket opstelling komt. Dit blijft wss voorbehouden aan EPYC maar, dat betekend niet dat er geen 32 cores ThreadRipper kan komen

@-The_Mask- hieronder: Dat is idd wat er momenteel bekend is, maar de socket kan het aan (zelfs tot max 64xPCIe overigens, maar dat is wat anders). Bedoelde eigenlijk dat AMD het eventueel toch zou kunnen, maar waarschijnlijk de klok te ver omlaag moet halen hiervoor op dit moment of niet als efficiënt ziet. Het platform en de techniek zijn geschikt voor zover bekend is.
Verder dacht ik eigenlijk dat je bedoelde dat ThreadRipper dual socket zou gaan doen, zal het verkeerd gelezen hebben.

Op computex heeft Asus een ThreadRipper mobo laten zien met een 5Ghz+ freqentie op het display... Ze mochten echter geen verder info geven mbt de waarde op het display...
Er is echter een foto van, waarbij duidelijk het display getoond wordt en er ook zeer duidelijk een lege socket getoond wordt. Hieruit valt dus wel op te maken dat de waarde gekozen (wat nog steeds willekeur zou kunnen zijn) Ook kan het een serieuze overklok geweest zijn met lucht- of closed loop water-koeling,

Blijft nu nog even gokken, hier wordt ervnamelijk gesproken van TR4 ipv TR3 en op guru noemen ze de socket SP3...
Over een paar uur weten we wss meer na de key-note van Amd op computex..

[Reactie gewijzigd door Atmosphere op 22 juli 2024 17:13]

[-The_Mask-]

Threadripper gaat tot 16 core's en 32 threads, omdat AMD dat al heeft aangegeven.
Zie ook deze afbeelding: https://tweakers.net/ext/f/UJv5baM1tzOmtEZydRK1LXvK/full.png

Epyc gaat wel verder, tot 32 core's en 64 threads per socket, waarbij dus maximaal twee in een daarvoor bedoeld moederbord geplaatst kunnen worden.

Dus:
Threadripper tot 16 core's, 32 threads per CPU, single socket, quad-channel, 32 PCI Express 3.0 lanes voor de videokaarten.
Epyc tot 32 core's, 64 threads per CPU, dual socket mogelijk, octo-channel, 64 PCI Express 3.0 lanes per CPU voor de videokaarten.

Zie ook AMD Nieuwsdiscussietopic - Deel 38

[ranarick]

mhh enkel heeft threadripper ook 64 PCI Expess 3.0 lanes
https://tweakers.net/nieu...r-en-epyc-processors.html

[-The_Mask-]

Ik zag het idd, vrij vreemd, nu eerst even kijken waarom dat zo is.

[ranarick]

Volgens Anandtech : http://www.anandtech.com/...pcie-lanes-epyc-june-20th

"This means that the two die MCM chip will feature 4 DDR4 channels and a whopping 64 lanes of PCIe, with all 64 lanes being enabled for all ThreadRipper SKUs. This will be broken up into 60+4: 60 lanes directly from the CPU for feeding PCIe and M.2 slots, and then another 4 lanes going to the chipset (with an undisclosed number of lanes then coming off of it) to drive basic I/O, USB, and other features"

[-The_Mask-]

Nee dat denk ik eerlijk gezegd niet. Ik zou er vanuit gaat dat dat iig niet klopt. Je kan er vanuit gaan dat alle 64 PCI Express 3.0 lanes beschikbaar zijn voor de videokaart sloten voor de videokaart en dat hiervan de nodige al zijn afgetrokken.

Voor Ryzen heeft AMD het ook altijd over 16 PCI Express 3.0 lanes, maar totaal zijn het er 24. Alleen 4 worden gebruikt voor communicatie met de chipset en 4 worden gebruikt voor extra SATA aansluitingen en/of NVMe.

[rjmno1]

Ja zoals in de tekst staat is die socket van amd een credit card formaat groot.
ik zou die vergelijkingen en de specs erbij wel eens willen zien van amd en intel op snellere moederborden.

[matroosoft]

Offtopic: Waarom werk jij niet bij Tweakers? Een serieuze vraag. Als ik zie welke bijdrages je nu levert met reacties en reviews, zou je een waardevolle aanvulling zijn.

[lever]

Ik neem aan dat hij een beter betaalde baan heeft. In ICT land natuurlijk niet geheel ondenkbaar.

Tweakers blijft natuurlijk "Maar" een nieuws site. Loon zal niet heel denderend zijn.

[SG]

Naples krijgt er variant voor waar 32core CPU in kan Steken. SP3 server socket.
ThreadRipper SP3r2

[itcouldbeanyone]

er gaan al geruchten rond, dat ryzen voor het hedth platform volgend jaar ook op 32 cores komt te zitten, en naples op 64

[Damic]

48/96 aka Starship https://videocardz.com/69...ver-hawk-great-horned-owl nu dat zou al veranderd kunnen zijn maar denk het niet.

[mikesmit]

Nu nog een paar grote doorbraken in paralelliseren en we kunnen er serieus gebruik van gaan maken!

[XRayXI]

En toch blijf ik me afvragen, natuurlijk Marketing, maar:
Waarom bouwen ze niet universele moederborden, maar dan op laptop formaat sockets? Bijvoorbeeld ook voor serverborden.

Je kunt meer kwijt op de borden en ze zijn wat zuiniger en laptops presteren goed en/of voldoende.

/Edit: @Richh Onder: Bekijk eens wat er in een Game laptop gaat en de prestaties ervan. Prestaties gaan wel degelijk gelijk op aan een I7 3770k of een nieuwere Gen van Intel.
@LeFlavius Serverborden kunnen ook game servers zijn en aansluiten en "vergeten". Moederborden hebben dan plaats voor 2 of meer CPU's. Met een behorende chipset om meer lanes te hebben.

Het moet technisch mogelijk zijn, en ook mooi voor kleine bedrijven. Ja @RJG-223 , heb mobo's met SODIMSs en Laptop sockets met chipsets. Op een ATX bord zou je wellicht wel 2/3 Xeons kunnen plaatsen op laptop formaat.

[Reactie gewijzigd door XRayXI op 22 juli 2024 17:13]

[Richh]

Omdat al die pins daadwerkelijk gebruikt worden voor alle data die ze iedere milliseconde verhuizen?

Het formaat van een socket wordt bepaald door het aantal pins dat nodig is om met de andere componenten te communiceren. Dat zijn er gewoon ontzettend veel bij high-end chips als deze! De chip zelf is sowieso veel kleiner dan de oppervlakte van deze socket; dat is het probleem niet. Daarbij hebben fabrikanten een groot voordeel bij een kleinere socket, gezien de socket een ontzettend duur onderdeel is met die duizenden gouden pinnetjes. Als fabrikant X een kleinere socket kan realiseren, dan doen ze dat echt wel

[mikesmit]

Was het bij amd niet zo dat de pins op de cpu zelf zitten en bij Intel de pins in de socket? Of heb ik hier wat info gemist de afgelopen tijd?

[SpamLame]

Ja, maar deze CPU en de server lijn Naples hebben nu (ook) een LGA socket.

[Nemesizz]

Dan heb je wat gemist, AMD had al een paar LGA sockets (server processors dat wel, geen consumenten CPU's). Socket F, Socket C32, en Socket G34 waren dat.

[LeFlavius]

Serverprocessoren hebben VEEL meer hardware nodig op het moederbord (de PCIE lanes bv. die zijn niet imaginair of softwarematig uitbreidbaar) . Zowat elke feature heeft ruimte nodig, en het is simpelweg onmogelijk om een servermoederbord met al haar features op een laptopformaat te maken.

[RJG-223]

Als de mensen die servers kopen nou eens genoegen wilden nemen met één geheugenkanaal en maximaal 2 DIMMS, en als ze nou eens tevreden zouden zijn als maximaal één SSD op volle snelheid aan te sturen is (of twee op halve snelheid, of één GPGPU kaart en één SSD beiden op halve snelheid, etc.), en maximaal 1 CPU, dan zouden ze de fabrikanten eindelijk eens een universeel moderbord kunnen gaan ontwerpen.

(Dit is natuurlijk wat gechargeerd, maar het gaat om de strekking)

[michaelboon82]

Pentium II anyone?
https://nl.wikipedia.org/wiki/Pentium_II
Goed, qua pin-layout wint hij het niet maar met een processorbehuizing ter grootte van een SNES cartridge wel qua form-factor

[field33P]

Al was dat meer omdat Intel ruimte nodig had voor een externe L2-cache, omdat de yields voor een L2-cache op de die (of de PCB for that matter) te laag waren in die tijd. Bovendien de reden waarom de Pentium Pro zo breed was en stervensduur.

[kaas-schaaf]

Ik zat eerder te denken aan Slot-A

https://en.wikipedia.org/...ia/File:Slot-A_Athlon.jpg
https://en.wikipedia.org/...edia/File:Argonathlon.jpg

[1nsane]

Lol, laatst nog voor een systeempje een Core2extreme opgehaald, die gaat daat een keer of 5 a 6 in als het niet meer is...

[Richardus27]

Moet je eens indenken hoeveel Snapdragon CPU's je daar op kunt monteren!

"Moederbord met 212 CPU's gelekt, 1696 cores op 1,8gHz."

[FreezeXJ]

Dat noemen we GPU

Maar inderdaad zou dat kunnen, en heb je daarna het probleem dat je een hele kudde cores moet aansturen. Dat vereist iets andere technieken, en die zijn niet zo ver ontwikkeld. Voorlopig blijven we dus bij brainiac-cores.

[Fermion]

Dat is toch een joekel van een CPU, hier een foto:

https://content.hwigroup....20170531_11_05_21_pro.jpg

[434365]

Holy f- echt haha.

Ik ben benieuwd hoe dat dan gaat werken met cpu koelers, volgens mij moet je koeler dan ook 2-3x zo groot zijn, en dan kan je vervolgens je gpu niet meer kwijt??

[Astennu]

De S3r2 socket is min of meer 1:1 gelijk aan de server versie. Welke gemaakt is voor de 32 core 64 Thread Napels chip. Dus Threadripper is met 16 cores lang niet het geen waar de socket voor gemaakt is. Intel komt nu met 18 cores om het tegen thread ripper op te nemen. Maar als AMD zou willen zouden ze dus ook makkelijk een 24 core of 32 core uit kunnen brengen.

[Navi]

Ik mis in dit stukje nog de info dat Intel zijn nieuwe Xeon (silver gold platinum etc) platform nog uit gaat brengen, wordt ook een flinke socket namelijk 3647 pins.

[kwvisser]

*Kijkt naar tijd van publicatie* I see what you did there..

[borft]

Misschien moet je het artikel eens lezen voordat je reageert. AMD heeft bij dit formaat al rekening gehouden met uirbreidingen naar bv 32 cores op 1 socket. De ruimte die er nu is, is nog niet nodig. Het voordeel hiervan is, dat ze niet over een half jaar weer een nieuwe socket moeten introduceren.