Samengevat
De Surface Book is een convertible die bijzonder goed in elkaar zit en een uitstekend scherm heeft, evenals een lange accuduur van tien uur tijdens browsen en vijftien uur tijdens video kijken. De prijs is daar dan ook naar en het valt dan ook tegen dat de cpu, gpu en ssd allemaal al verouderd zijn. Langzaam is de Surface Book echter niet en de bijgeleverde stylus en het ingenieuze koppelsysteem van tablet en toetsenborddock maken de Surface Book tot een praktische convertible.
Eindoordeel
Sinds 20 april is Microsofts Surface Book in Nederland te koop. Daar hebben we even op moeten wachten, want in de Verenigde Staten was het apparaat al sinds oktober 2015 verkrijgbaar. Toch zijn we benieuwd wat deze convertible te bieden heeft, niet in de laatste plaats omdat de Surface-producten altijd een beetje bijzonder zijn. Het is namelijk de hardware die Microsoft bij zijn eigen Windows-software bedacht heeft. Om die Windows-ervaring geheel vlekkeloos te laten verlopen, leverde Microsoft ons voor deze review het duurste model: de Surface Book met i7-processor, 'performance base' en een ssd van 1 terabyte.
De Surface Book is een apart soort laptop, die er toch herkenbaar als een Surface-product uitziet. De behuizing is gemaakt van lichtgrijs magnesium, net als alle Surface-producten vanaf de Surface Pro 3. Die behuizing geeft een bijzonder stevige indruk, zowel bij de tablet als bij het toetsenborddock. Want hoewel Microsoft zelf de Surface Book een laptop noemt, is het in feite een convertible; je kunt het scherm van het dock afhalen en dat functioneert vervolgens als tablet.
Die tablet heeft een schermdiagonaal van 13,5" en een beeldverhouding van 3:2. Het is dus een behoorlijk groot apparaat om vast te houden en met een gewicht van 720 gram is het ook behoorlijk zwaar. Het primaire gebruik van de losse tablet lijkt niet Microsofts bedoeling achter de Surface Book te zijn. Alle aansluitingen bevinden zich op het dock en de accu in de tablet is zo klein dat die na een uur of twee webbrowsen al leeg is. Het idee achter de Surface Book lijkt dan ook meer te maken te hebben met flexibiliteit. Je kunt het apparaat als laptop gebruiken of de tablet omgekeerd in het dock terugzetten en met touchscreenapplicaties aan de slag gaan, of de tablet helemaal loskoppelen. Het kan allemaal, maar de focus ligt op het gebruik van de tablet in het dock.
In dat dock zit een extra accu en bij sommige gevallen ook een extra videokaart. Aan de buitenkant zitten, zoals gezegd, de aansluitingen. Tweemaal usb 3.0, een sd-kaartlezer en een minidisplayport-aansluiting voor een extern beeldscherm. Usb-c-aansluitingen, al dan niet met ondersteuning voor thunderbolt, zijn afwezig op de Surface Book. Dat is verklaarbaar, want die aansluiting was eind 2015, toen de Surface Book in de VS op de markt kwam, nog niet ingeburgerd. Opvallend is wel dat de onlangs aangekondigde Surface Laptop ook niet over een usb-c-aansluiting lijkt te beschikken. Blijkbaar is Microsoft nog niet overtuigd van de nieuwe standaard. Dat betekent ook dat Microsoft zich niet genoodzaakt voelde om voor het opladen over te stappen op usb-c. De magnetische oplaadaansluiting, die we kennen van de Surface Pro 3 en 4, is dan ook terug te vinden op de Surface Book.
Het toetsenborddock en de laptop zitten aan elkaar geklemd met behulp van een 'muscle wire lock'. Dat wordt bediend met een knop op het toetsenbord. Als je erop drukt, hoor je de na enkele seconden een klik en kun je de tablet van het toetsenborddock afhalen. Tablet en dock zijn daardoor stevig met elkaar verbonden en je loopt niet het risico dat je de tablet per ongeluk uit het dock stoot. De tablet kan, net als bij vrijwel alle andere convertibles, iets heen en weer wiebelen, maar dat is niet storend. Wat wel tegenvalt, is de uiterste kijkhoek. De Surface Book laat zich niet echt ver openklappen, waardoor het scherm soms te rechtop staat, zodat je niet recht, maar enigszins van boven op het scherm kijkt.
Update: Gebruikers van de Surface Book melden dat het scherm verder is open te klappen door wat meer kracht te zetten. Het aanvankelijk genoemde minpunt over de tegenvallende uiterste kijkhoek is daarmee komen te vervallen.
Toetsenbord en touchpad
Het toetsenbord heeft vlakke toetsen die voorzien zijn van achtergrondverlichting. De toetsen hebben aardig wat travel en daardoor is het vrij prettig tikken op de Surface Book. Wat ons betreft had het oppervlak van de toetsen iets gebogen mogen zijn, zodat je vinger automatisch naar het midden van de toets glijdt, maar dat is een kwestie van smaak.
De glazen 'precision touchpad' doet zijn werk zonder merkbare vertraging en alle multitouchbewegingen, inclusief de bijbehorende grafische effecten, verlopen bijzonder soepel. Van een fabrikant die de hardware afstemt op zijn besturingssysteem, hadden we ook niet anders verwacht.
In tegenstelling tot veel andere laptopfabrikanten heeft Microsoft zijn 'laptop' niet voorzien van een vingerafdrukscanner, maar er is wel, net als bij de Surface Pro 4, een 3d-camera aanwezig. Met behulp van infrarood maakt Windows Hello een scan van je hoofd, waarmee je vervolgens snel kunt inloggen. Nadat je je hoofd de eerste keer hebt ingescand, is het handig om dat nog een paar keer te doen op verschillende afstanden van de camera, en mocht je een bril dragen, om het ook zonder bril te doen. De software krijgt daardoor steeds minder moeite om je te herkennen.
Uiteraard is de Surface Book ook voorzien van een stylus. Die is via bluetooth met het systeem verbonden en kan magnetisch aan de tablet 'geplakt' worden. De punt en de 'gum' op de stylus zijn van een soort rubber gemaakt, waardoor ze geen krassen op het scherm kunnen maken. Getekende elementen uitgummen voelt zelfs enigszins aan als het gebruik van een echte gum. De stylus ligt prettig in de hand en bij tekenen of schrijven op het scherm is nauwelijks vertraging merkbaar.
De Surface Book is in verschillende hardwareconfiguraties te krijgen. De goedkoopste heeft een Core i5-6300U-processor, 8GB werkgeheugen en 128GB opslag. Er zijn uiteraard verschillende configuraties leverbaar en daarbij kan ook het toetsenborddock, of de 'base' zoals Microsoft het noemt, verschillen. De simpelste uitvoeringen zijn alleen voorzien van een extra accu met een capaciteit van 51Wh. De wat duurdere uitvoeringen hebben behalve die extra accu ook een GeForce 940M-gpu en de uitvoeringen met performance base hebben een GTX 965M-gpu en een 62Wh-accu.
| |
Microsoft Surface Book 1TB
performance base |
| Processor |
Intel Core i7-6600U |
| Cores/threads |
2/4 |
| Klokfrequentie (turbo) |
2,6GHz (3,4GHz) |
| Gpu |
Intel HD Graphics 520
Nvidia GeForce GTX 965M |
| Werkgeheugen |
16GB ddr3-1866 |
| Opslag |
Samsung MZFLW1T0HMLH (1TB, nvme) |
| Wifi |
Marvell Avastar 802.11ac |
| Schermpaneel |
13,5", ips, 3000x2000 pixels |
| Besturingssysteem |
Windows 10 Pro |
De hardware is dus al enigszins verouderd en dat geldt vooral voor de videokaart. De Skylake-processor verschilt wat architectuur betreft nauwelijks van de nieuwe Kaby Lake-modellen, maar is wat lager geklokt. De 965M-gpu verschilt echter wel behoorlijk van de nieuwe Nvidia-gpu's, die op de Pascal-architectuur zijn gebaseerd, en daardoor sneller en zuiniger zijn. Koop je de Surface Book zoals wij hem getest hebben, dan betaal je 3500 euro voor verouderde hardware.
Benchmarks
In hoeverre de hardware kan meekomen, hebben we getest met behulp van enkele benchmarks, te beginnen met Cinebench 15.
- Cinebench Multi
- Cinebench Single
- Photoshop CC
- Lightroom
In zowel de Single- als de Multi-test laat de Surface Book zien prima te presteren voor een laptop met Skylake-processor. Ook in de praktijktests, waarvoor we Photoshop en Lightroom gebruiken, scoort de Surface Book niet slecht, maar de laptops met de hoger geklokte Kaby Lake-processors scoren tot een procent of tien hoger in deze benchmarks.
- 3DMark Cloud Gate
- 3DMark Cloudgate - Graphics
- 3DMark Cloudgate - Physics
Met behulp van 3DMark kijken we ook naar de snelheid van de gpu. Hoewel de GTX 965M geen slechte gpu was, is Nvidia's Maxwell-generatie ondertussen opgevolgd door de Pascal-gpu's. Die zijn zuiniger en sneller dan hun voorgangers. De GTX 1050 wordt sinds begin 2017 al toegepast in veel laptops en had een mooie vervanger voor de oude 965M kunnen zijn.
AS-SSD
Wat voor cpu en gpu geldt, geldt eigenlijk ook voor de 1TB-ssd. De ssd is een Samsung MZFLW1T0HMLH, die waarschijnlijk afkomstig is van de SM/PM951-generatie van Samsung.
- Seq. lees-transferrate
- Seq. schrijf-transferrate
- 4K Random Read
- 4K Random Write
- 4k Random Read - 64 Threads
- 4k Random Write - 64 Threads
Het is absoluut geen langzame ssd, getuige de resultaten in AS-SSD, maar in een synthetische benchmark als deze legt de ssd het wel af tegen de nieuwere PM961. In de praktijk zul je het verschil tussen beide ssd's waarschijnlijk niet snel merken, maar als je 3500 euro aan een Surface Book uitgeeft, mag je toch wel verwachten het snelste te krijgen dat op dit moment beschikbaar is.
Sinds de Pro 3 hebben de Surface-producten van Microsoft een beeldverhouding van 3:2 en op de Surface Book heeft Microsoft voor een hoge resolutie van 3000x2000 pixels gekozen. De 'vierkantere' beeldverhouding dan de gangbare 16:9-schermen werkt wat ons betreft prettig bij het draaien van de meeste software. Alleen bij het afspelen van video's heb je last van zwarte balken onder en boven het scherm. Omdat het scherm van een touchscreen is voorzien, ligt er een glazen plaat op die reflecties kan geven. Gelukkig is het scherm netjes gelamineerd en is de maximale helderheid op het oog hoog.
- Schermhelderheid
- Contrast (max. helderheid)
De metingen wijzen ook uit dat Microsoft een prima paneel in de Surface Book heeft gestopt. Wat helderheid en contrast betreft hoort het scherm bij de top van de lcd-panelen.
Het paneel is bovendien netjes gekalibreerd. We keken naar de weergave van grijstinten, en die van primaire en secundaire kleuren, en uit beide testjes komt een lage gemiddelde afwijking. Perfect is het niet, maar dit soort afwijkingen is met het blote oog nauwelijks te zien en dus hebben we over het Surface-scherm geen klagen.
Accuduur
De Surface Book beschikt over twee accu's; een grote in het dock en een kleinere in de tablet. Ons dock, de performance base, heeft een accu van 61,2Wh. Koop je een goedkopere Surface Book, dan zit er een 52Wh-accu in. De tablet heeft nog een 18Wh-accu, waardoor het totaal voor het door ons geteste systeem op bijna 80Wh uitkomt.
- Accutest browsen
- Accutest video
- Accutest PCMark
- Accutest PCMark score
We hebben de accutests dubbel gedraaid; een keer met de tablet in het dock en een keer met tablet zonder dock. Gebruik je de tablet los, dan blijkt dat je inderdaad niet op een lange accuduur hoeft te rekenen, zoals te verwachten was van de relatief kleine accu in de tablet. Combineer je tablet en dock, dan is een lange accuduur wel makkelijk haalbaar: tijdens browsen tien uur en tijdens video kijken meer dan vijftien uur. Microsoft heeft software en hardware duidelijk goed weten te optimaliseren om tot een dergelijke lange accuduur te komen. Belast je de harware zwaarder, zoals we met de PCMark-accutest simuleren, dan kun je nog altijd vijf uur op het systeem werken. Ook dat is geen verkeerde score.
De Surface Book is een bijzonder apparaat. Microsoft noemt het zelf een laptop, maar in feite is het een convertible, waarbij hardware en accu's verdeeld zijn tussen het tablet- en het toetsenbordgedeelte. Als tablet, maar ook als laptop komt de Surface Book goed uit de verf, dankzij het stevige scharnier dat het mogelijk maakt om makkelijk van laptop naar tablet te wisselen en andersom.
Een groter nadeel is wat ons betreft de verhouding tussen de hoge prijs en de hardware die je ervoor terugkrijgt. De Surface Book kost in de uitvoering waarin wij hem hebben getest, namelijk veel geld: 3500 euro. Maar ook de instapversie is met 1650 euro niet goedkoop, want voor dat geld krijg je een i5-processor en slechts 128GB opslag. Aan de andere kant krijg je voor dat geld wel een uitstekend scherm met een hoge resolutie en een hoog contrast, en de accuduur valt evenmin tegen. Ook zit het systeem goed in elkaar en wordt een prima stylus meegeleverd.
De prijs is dus nog enigszins te verantwoorden, maar dan hadden we wel up-to-date hardware verwacht. De Surface Book is net drie weken in Nederland te koop en wordt geleverd met een cpu, gpu en ssd die allemaal al door een nieuwere generatie zijn opgevolgd. In het geval van de cpu is dat verschil een paar honderd megahertz, maar bij de gpu heeft Nvidia al een compleet nieuwe, efficiëntere architectuur uitgebracht.
Wie lang heeft zitten wachten op de Surface Book, kan deze dus eindelijk aanschaffen, voor een prijs die niet mis is. Mocht je gecharmeerd zijn van het apparaat, maar zit je niet per se op een loskoppelbare tablet te wachten, dan is de onlangs aangekondigde Surface Laptop wellicht een optie. Die is wel voorzien van de nieuwste hardware en kost een stuk minder. En in tegenstelling tot de Surface Book zal de Surface-laptop wel, in de pas met de Verenigde Staten, meteen vanaf juni in Nederland te koop zijn. De Surface Book blijft dan weliswaar een mooi stukje hardware, maar wij kunnen ons zomaar voorstellen dat veel potentiële Surface Book-kopers nog even wachten tot juni.
Eindoordeel
:fill(white):strip_exif()/i/2001440537.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2001498535.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001498539.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001498541.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001498543.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001498555.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001498549.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001498551.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001498545.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001498553.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001498547.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001498537.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2001176561.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2001440511.jpeg?f=thumbmedium)
/i/1400603976.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2001364255.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/1398151713.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/37169/opadef.jpg?f=community)
:fill(white):strip_exif()/i/2001176565.jpeg?f=thumbmedium)
/i/2001279917.png?f=fpa)
/i/2001433591.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2000595231.jpeg?f=fpa)
/i/2000776373.png?f=fpa)
/u/18025/tape2.JPG?f=community){kind=small}
/u/170550/2cfed33.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/7759/red_cat.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/600501/Mamoulian%2520icon.jpg?f=community){kind=small}
Dat werkt al jaren niet goed, zeker niet als je een laptop docked 
(ben zelf een Windows gebruiker overigens). De ideale resolutie voor Windows en docken blijft vooralsnog 1920x1200 (of 1080)
/u/9258/killbill.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/74491/crop59e1abca7b2c3_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/796809/crop6849aee2b1706_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/78725/train-icon3.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/538020/crop56d8095ba0e76_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/430260/viskip1.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/67182/360.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/386815/296252.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/172393/crop671a552786579_cropped.gif?f=community){kind=small}
)
). Juist op die schermformaten is de winst van een 3:2 aspect ratio in productiviteit véél groter./u/437412/crop5f209c0f16252.png?f=community){kind=small}
/u/81884/crop5db1fdeec1dfb.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/71367/banshee.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/195350/crop66c5c98136ae4_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/441020/crop577ad2276cade.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/349652/crop568660aa699be_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/418610/crop57bbf79ba626a.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/50747/crop56ff9e8c1f4bd_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/167062/1777paard.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/45243/crop62702ed34ee25_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/25212/crop5bb715b4827b7_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/172824/crop66b3e7cc16b42_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/427074/I.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/270970/close-button.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/320374/myname.gif?f=community){kind=small}
