Mechanische toetsenborden: top voor tweakers, nachtmerrie voor collega's

In de inleiding haalden we ze al even aan: typemachines. De eerste typemachines werden inmiddels al weer ruim honderdvijftig jaar geleden geïntroduceerd, met in 1873 de eerste Remington met qwertytoetsenbord. Vijf jaar later kwam het tweede model, met een shiftfunctie, en een jaar of twintig later werd de tabtoets bedacht. Weer tien jaar later, in het eerste decennium van de twintigste eeuw, kreeg de typemachine een standaardontwerp. Leuk detail is de ontwikkeling van een 'stille' typemachine in 1917.

Inmiddels zijn toetsenbordliefhebbers juist weer op zoek naar toetsenborden met een flink klikgeluid en zijn er speciale toetsen te koop die op de ronde schotels van een typemachine lijken.

Natuurlijk blijven we niet bij typemachines hangen, maar gaan we verder naar toetsenborden. Daarvoor moeten we eerst langs elektrische typemachines, waarvan de eerste al in 1902 werd bedacht. Die eerste modellen hadden een motortje om de typearmen te bewegen, maar latere modellen maakten gebruik van een bolletje met daarop alle karakters. Dat bolletje werd in de juiste positie gedraaid en tegen het lint gedrukt. Met name IBM werd dankzij deze techniek bekend van zijn Selectric-typemachine. Later kwamen er modellen met geheugen, zodat je fouten nog kon corrigeren.

Selectric-bolletjes

Al die technieken werden echter vrij vlot ouderwets door de komst van de personal computer. Helemaal toen in de loop van de jaren tachtig WordPerfect de standaard voor tekstverwerken op IBM-compatible pc's werd. Weinig pc-toetsenborden waren zo iconisch als de Model M-toetsenborden van IBM, ook wel clicky of clickety keyboards genoemd. Deze zijn na twintig of dertig jaar nog steeds in gebruik, wat deels te danken is aan de bijzonder stevige constructie.

Race to the bottom

Om een pc of een paar pc's in elk huis te krijgen, moest de prijs omlaag en tegenwoordig kost een pc nog slechts enkele honderden euro's. Een toetsenbord als de Model M is daarvoor veel te duur en dus moesten er goedkopere toetsenborden komen, die makkelijk in massa geproduceerd kunnen worden en net zo lang meegaan als de korter wordende levensduur van een systeem, of nog veel korter.

IBM Model M

Zo kwamen steeds goedkopere plastic toetsenborden met membranen in plaats van schakelaars op de markt. Het voordeel is dat die nog maar enkele tientjes of zelfs enkele euro's kosten. De keerzijde van de medaille is de kwaliteit en het gevoel van de toetsenborden. Het is vaak wat krakkemikkig en met goedkope, gladde toetsen is het niet voor iedereen fijn tikken.

Het traditionele toetsenbord heeft in de loop der tijd ook flink wat varianten gekregen, van de bekende chiclettoetsenborden, die eerst voor laptops en later voor desktops geproduceerd werden, tot andere laptopachtige toetsenborden met vrij platte toetsen die weinig 'travel' hebben. Over oprolbare toetsenborden zullen we het niet hebben; die zijn meer gimmick dan bruikbaar, en geprojecteerde en touchtoetsenborden tellen we evenmin mee.

Dat we tegenwoordig toch weer veel mechanische toetsenborden zien, heeft vooral te maken met de focus van de pc-industrie op gaming. Sinds enkele jaren merken fabrikanten dat mechanische toetsenborden gretig aftrek vinden onder gamers, die met een geavanceerd toetsenbord betere prestaties in e-sports zouden neerzetten. Die trend is niet tot gaming beperkt gebleven, maar heeft zich doorgezet naar een veel breder publiek.