Mechanische toetsenborden: top voor tweakers, nachtmerrie voor collega's

Cherry MX Blue Cherry, een Duits bedrijf dat al ruim dertig jaar switches produceert, is verreweg de bekendste fabrikant voor componenten van mechanische toetsenborden. Sterker, het merk is een soort luxaflex geworden, in die zin dat de naam synoniem is voor alle mechanische switches, ook die van andere fabrikanten.

Het is dus niet altijd zeker dat je een toetsenbord met Duitse switches krijgt als je niet verder kijkt dan 'Cherry MX'. Cherry MX-toetsen hebben de toon gezet en kennen diverse varianten die met kleuren worden aangeduid. Ook andere fabrikanten volgen die kleurcodes en over het algemeen geldt dat net zo voor de bijbehorende karakteristieken. Dat Cherry de eerste was, betekent overigens niet dat deze toetsen de beste keus zijn. Alle switches mogen dan op elkaar lijken, ze kunnen net een beetje in gevoel verschillen. Zo hebben bruine Gaterons iets meer klikgevoel dan een bruine Cherry-switch. Bovendien zijn de Cherry's de duurste switches van alle MX-varianten, dus vaak kun je een goedkoper toetsenbord scoren met bijvoorbeeld Gateron Blue-switches die net zo lekker klikken.

Om te begrijpen hoe de switches aan hun eigenschappen komen, moet je weten hoe ze in elkaar zitten. In de vierkante behuizing zit centraal een veer met daarbovenop de steel, in verschillende kleuren. Aan de steel zitten plastic uitsteeksels die een metalen veerblad bedienen. Die bewegende veer maakt contact met een stationaire veer en het bewegende plastic deel bepaalt welk soort switch het is. Zo heeft een blauwe schakelaar een plastic 'slider' met extra uitsteeksels, terwijl een lineaire zwarte die niet heeft.

We geven in onderstaande tabellen de kleuren weer, samen met de kracht die nodig is om de switch contact te laten maken. Lineair geeft aan dat er geen duidelijk voelbare klik is; tactile-switches hebben een klik om het contactpunt aan te geven. De meeste switches hebben een travel, dat wil zeggen hoever je de toets kunt indrukken, van vier millimeter. Daarbij is onderscheid te maken tussen pre-travel en totale travel. De pre-travel is de beweging omlaag voordat je het actuatiepunt bereikt en de totale travel de afstand die je overbrugt voordat de toets de bodem raakt.

De afstand tussen het actuatiepunt en het punt waarop de toets niet meer actief is, dus de mate waarin je de toets weer omhoog moet laten komen om de toets te deactiveren, wordt de hysterese of hysteresis genoemd. Gaming-toetsen hebben een kleine hysterese, om snel opnieuw indrukken mogelijk te maken. Andere toetsen moet je verder omhoog laten komen. De krachtdiagrammen, zoals onderstaande van Kailh-switches, maken duidelijk waar de actuatie- en resetpunten met bijbehorende krachten en hysterese liggen.

Cherry-switches	Type	Kracht (cN of gram)
Cherry MX Blue	Click	50 gram
Cherry MX Green	Click	80 gram
Cherry MX Brown	Tactile	45 gram
Cherry MX Clear	Tactile	55 gram
Cherry MX White	Tactile	80 gram
Cherry MX Red	Lineair	45 gram
Cherry MX Black	Lineair	60 gram
Cherry MX Grey	Lineair	80 gram

Gateron-switches	Type	Kracht (cN of gram)
Gateron Blue	Click	55 gram
Gateron Green	Click	80 gram
Gateron Brown	Tactile	45 gram
Gateron Clear	Lineair	35 gram
Gateron Red	Lineair	45 gram
Gateron Black	Lineair	50 gram
Gateron Yellow	Lineair	50 gram

Kailh-switches	Type	Kracht (cN of gram)
Kailh Blue	Click	60 gram
Kailh Brown	Tactile	60 gram
Kailh Red/Yellow	Linear	50 gram
Kailh Black	Linear	60 gram

Greetech-switches	Type	Kracht (cN of gram)
Greetech Blue	Click	55 gram
Greetech Brown	Tactile	50 gram
Greetech Red	Lineair	45 gram
Greetech Black	Lineair	65 gram

Sommige fabrikanten geven de indrukkracht op in cN, andere in gram; ze verschillen een factor 1,02. Wij gebruiken ze uitwisselbaar.

Cherry MX-toetsen mogen dan de bekendste switches zijn, er zijn veel meer fabrikanten die volgens dezelfde specificaties werken. Bekende alternatieven zijn die van Gateron, Kailh van Kaihua en Greetech. Die maken vrijwel dezelfde switches; de benodigde kracht om een toets in te drukken, de kleuren van de steeltjes en de afmetingen zijn allemaal gelijk, zodat je de schakelaars en toetsen kunt uitwisselen. De twee schalen van de behuizing zijn daarentegen zelden identiek. Je kunt dus niet de bovenkant van een Cherry-switch op een Gateron-onderkant zetten.

Dan zijn er nog enkele exotischere switches van merken als Topre, die vooral in Japan verkrijgbaar zijn, en Matias-switches die de niet meer verkrijgbare Alps-switches vervangen. Verder moeten we nog de Razer-switches noemen, die klonen van Cherry MX zijn en samen met Kaihua werden ontwikkeld, en Logitechs Romer-G-schakelaars, die door Omron worden geproduceerd en in enkele Logitech-toetsenborden worden gebruikt. Met name de Razer-switches kom je nogal eens tegen in de gelijknamige toetsenborden; de Topres en andere exoten zijn vooral voor de doorgewinterde keyboardverzamelaar.

Ten slotte noemen we enkele speciale uitvoeringen van bestaande modellen. Zo kun je gemodificeerde Cherry MX- of Gaterons kopen, die respectievelijk Ergo Clear en Zealio's genoemd worden, en waarbij eigenschappen van verschillende schakelaars zijn gecombineerd om nieuwe karakteristieken te ontwikkelen.