Vijf compacte toetsenborden Round-up

Mechanisch en tenkeyless

Inleiding

We hebben al vaker geschreven over toetsenborden en dan vooral mechanische, maar tot dusver reviewden we ze niet. Daarin gaan we verandering brengen, want voor veel tweakers is een toetsenbord, en ook de muis trouwens, een belangrijk onderdeel van niet alleen de manier waarop je je pc bedient, maar ook van de uitstraling van je battle station.

Sinds enige tijd beschikken we in ons testlab over een texture analyzer, een prijzig apparaat dat zeer nauwkeurig de bewegingen van een toets en de karakteristieken van de onderliggende switch kan meten. Zo kunnen we, naast de eigen ervaring met een toetsenbord, ook gekwantificeerde data gebruiken om onze bevindingen te staven.

We kijken eerst naar een reeks mechanische toetsenborden, waarbij onze aandacht uitgaat naar tkl-borden, waarbij tkl een afkorting is van tenkeyless. De aandacht van vooral gamers en veeltikkers gaat immers uit naar mechanische toetsenborden en tkl's hebben een fijn compact ontwerp zonder dat je veel aan functionaliteit inboet. Vergeleken met een fullsize-toetsenbord ontbreekt immers alleen de numerieke keypad.

Gamers krijgen zo extra ruimte voor hun muis en met die doelgroep in gedachten hebben we een selectie tkl-toetsenborden naast elkaar gezet met 'rode', en voor de typisten, 'bruine' switches. Daarbij hebben we representatieve modellen van diverse merken gekozen. Van de meeste toetsenborden zijn verschillende varianten verkrijgbaar, in diverse kleuren en met verschillende switches. We hebben gekozen voor overwegend rode en bruine of equivalente switches.

Testmethode

Desktoptoetsenborden

We beoordelen toetsenborden op een aantal criteria, waarvan enkele subjectief zijn en enkele objectief. Zo kijken we noodgedwongen subjectief naar het uiterlijk en het 'gevoel' van de toetsen. Ook het geluid beoordelen we analoog, simpelweg omdat we momenteel geen manier hebben om typen op een toetsenbord te simuleren en het geluid te meten.

De kracht waarmee toetsen moeten worden ingedrukt, en de variatie daarvan tussen verschillende toetsen kunnen we sinds enige tijd wél meten. Daarvoor gebruiken we de eerder genoemde texture analyzer. Dat is een apparaat dat een sonde met een zelf te definiëren snelheid laat zakken en de kracht die op de sonde wordt uitgeoefend nauwkeurig kan loggen. Zo krijgen we een responsecurve van de switches onder de toetsen en kunnen we zien of de toetsen consistent reageren. Het is bijvoorbeeld erg vervelend als sommige toetsen een veel lichtere of juist zwaardere aanslag hebben dan de rest. Bovendien kunnen we zo de travel, dus hoever een toets kan worden ingedrukt, meten. Daarbij kun je onderscheid maken tussen het actuatiepunt, dus wanneer de switch aan de computer doorgeeft dat een toets is ingedrukt, en de bottom-outtravel, die aangeeft tot hoever je de toets maximaal kunt indrukken.

Ten slotte kijken we natuurlijk naar de bouwkwaliteit van de toetsenborden en de meegeleverde keycaps, de manier waarop het toetsenbord kan worden aangesloten en welke extra's worden meegeleverd, zowel wat hardware als wat software betreft. Het ene toetsenbord wordt bijvoorbeeld geleverd met extra keycaps voor sommige modifiers, terwijl het andere wordt geleverd met uitgebreide software om de verlichting aan te passen.

In deze round-up gaan we uit van een bepaalde kennis over toetsenborden en de onderliggende techniek. Voor een uitleg daarover en de gebruikte terminologie, verwijzen we je graag naar een achtergrondverhaal hierover dat we eerder publiceerden.

Laptoptoetsenborden

Voor dit artikel hebben we desktoptoetsenborden getest en met behulp van de texture analyzer onder andere toetsentravel en toetsendruk gemeten. In een iets minder uitgebreide vorm gaan we dat binnenkort ook bij laptopreviews doen. De testprocedure is daarbij iets anders, want we zullen niet iedere toets meten zoals in deze review. Dat heeft een praktische reden; door de manier waarop de arm van de texture analyzer is gebouwd, kan hij bij grote laptops niet alle toetsen bereiken. Een tweede reden is dat het testen van een volledig toetsenbord aardig wat tijd opslokt. Dat is voor een desktoptoetsenbord prima, maar bij een laptop willen we bijvoorbeeld ook benchmarks draaien, het scherm testen en accutests uitvoeren. We beperken de metingen van de texture analyzer daarom tot vijf toetsen, waarbij we naar travel en toetsendruk kijken. We pakken het gemiddelde van de gemeten waarden en slaan ze op in de database. Op die manier zijn de laptoptoetsenborden gemakkelijk onderling te vergelijken. De meting is niet zo uitgebreid als bij de desktoptoetsenborden in deze round-up, maar de cijfers geven wel een goede indicatie van travel en toetsendruk van laptoptoetsenborden.

• Toetsentravel
• Toetsdruk

Toetsentravel (actuation/bottom out)
Laptop	Gemiddelde- / Maximum afstand in mm (hoger is beter)
Lenovo ThinkPad E550	1,25 1,92
Dell XPS 15 9570	0,78 1,37
Apple MacBook Pro 2018 15,4"	0,30 0,57

Toetsdruk (actuatie/maximaal)
Laptop	Gemiddelde- / Maximum gewicht in gram (hoger is beter)
Dell XPS 15 9570	31,80 64,70
Apple MacBook Pro 2018 15,4"	30,98 59,82
Lenovo ThinkPad E550	30,40 64,20

Hoe ziet zo'n grafiek er dan uit? Bijvoorbeeld zoals de bovenstaande grafiek, waarbij we de toetsentravel hebben gemeten tot het actuatiepunt, waar de aanslag wordt geregistreerd dus, en tot het bottom-outpunt, dus de afstand tot het maximaal indrukken van de toets. In het geval van de ThinkPad wordt de aanslag geregistreerd bij gemiddeld 1,25mm travelafstand en kun je de toetsen gemiddeld maximaal 1,92mm indrukken. Net als bij de desktoptoetsenborden meten we ook de toetsdruk, die we van newtons omrekenen in grammen, omdat die waarden voor velen meer tot de verbeelding spreken. Daarbij meten we opnieuw hoeveel druk nodig is om tot de actuatie te komen, 30,4 gram bij de ThinkPad in dit geval, en hoeveel nodig is om de toets volledig in te drukken. Uiteindelijk houden we namelijk van cijfertjes en op deze manier kunnen we in toekomstige reviews ons oordeel over een laptoptoetsenbord met behulp van die cijfers staven.

Cooler Master MK730

Cooler Master heeft diverse tkl-borden in zijn assortiment en we kozen voor de MK730. Het bedrijf heeft namelijk ook een CK730 en een SK630, beide eveneens tkl-borden. De MK730 is momenteel alleen goed te koop met bruine switches. Daar komt wellicht verandering in, want het bord is nog vrij nieuw. Zo niet, dan geldt het merendeel van de bevindingen uiteraard ook voor de varianten met blauwe en bruine swiches.

De SK630 is een low-profiletoetsenbord en dat is wat ons betreft iets voor een aparte round-up. De CK530 is een stuk goedkoper dan de MK730, namelijk zo'n 80 versus 140 euro, maar om dat prijspunt te bereiken, zijn twee belangrijke concessies gedaan. Ten eerste is gebruikgemaakt van Gateron- in plaats van Cherry-switches. Gaterons zijn kloons, hoewel over de kwaliteit getwist kan worden; sommigen vinden met name de Gateron Blues fijner dan die van Cherry. Ten tweede zit de usb-kabel vast en is die dus niet eenvoudig te vervangen. Bij de meeste luxere mechanische toetsenborden is dat wel het geval, wat van de CK530 een buitenbeentje maakt. Het kabeltje is een standaard rubberen kabel met blauwe usb-stekker, wat naar een 3.0-aansluiting hint. Daar staat tegenover dat Cooler Master een vrij luxe keycappuller meelevert, hoewel er geen reserve- of extra keycaps zijn meegeleverd.

We gaan verder met de MK730. Voor wie eraan hecht: de overdoos is van dun karton gemaakt, waardoor deze zeer lastig zonder scheuren te openen is. De binnendoos is van dik karton en bevat naast het toetsenbord in een dun hoesje een gel-wristrest, een losse usb c-kabel en een vacuüm zakje met een draad-keycappuller en negen paarse keycaps: de arrows, wasd en een escape. De switches zijn zoals de meeste switches van de geteste toetsenborden Cherry MX-switches. De keycaps zijn gemaakt van abs, maar opgeruwd, zodat ze wat op pbt lijken. Het zijn geverfde singleshot-keycaps, die het paarse licht van de smd-leds onder de switches doorlaten. De negen extra paarse keycaps zijn van pbt-plastic gemaakt.

De aansluiting van de MK730 is een losse usb-kabel met type c-connector. De kabel kun je met een geleidegoot annex trekontlasting in het midden, links of rechts achter het toetsenbord vandaan laten komen. De MK730 heeft het floatingkeysdesign en de metaalplaat onder de keycaps is gemaakt van geborsteld aluminium. De transparante Cherry-switches hebben smd-leds aan de bovenkant onder de switches. Behalve de geborstelde plaat is de behuizing van plastic gemaakt en de polssteun klikt met magneten vast.

Het pcb is wat luxer uitgevoerd dan bij de overige borden. De leds zijn ten eerste rgb en zijn vanaf de onderkant bereikbaar, mocht je iets willen vervangen. Bovendien heeft het bord edgelighting; aan de onder- en zijkanten zitten rgb-edgeleds die op een diffuser schijnen. Cooler Master koos voor een microcontroller van Holtek: de HT32F1654, een mcu met Cortex M3-core aan boord. Een MBIA043GP-controller van Macroblock stuurt de leds aan. Om profielen op te slaan is een flash-nor-chip van 4MB op het bord gesoldeerd. De usb-connector ten slotte is op een apart pcb gesoldeerd en met een kabel en stekker op het main pcb aangesloten.

Corsair K63 Wireless

Corsairs K63-toetsenbord is in twee varianten verkrijgbaar: een draadloos en een bedraad toetsenbord. Afgezien van de draadloze optie verschillen de toetsenborden weinig, maar bedenk wel dat je voor een toetsenbord zonder draadje bijna veertig euro extra betaalt. Je krijgt dan uiteraard wel een bluetoothdongle meegeleverd in de doos en op het toetsenbord zitten twee extra ledindicatoren: een voor power en een als aanduiding dat een draadloze verbinding actief is. Bovendien wordt de draadloze versie geleverd met polssteun, waar je het bij de goedkopere versie met enkel de handleiding als extra in de doos moet stellen.

Er is nog een groter verschil, want naast het powerschuifje dat de Wireless-versie wel heeft en de bedrade uiteraard niet, heeft de draadloze versie een verwijderbare usb-kabel. Dat is natuurlijk logisch, want een draadloos toetsenbord met draadje schiet zijn doel voorbij, maar het gekke is dat de usb-kabel bij de gewone K63 niet verwijderbaar is. Bij de overige toetsenborden in deze test is dat namelijk wel het geval en veel toetsenbordliefhebbers bevestigen graag een eigen, luxe kabel aan hun toetsenbord, bijvoorbeeld een gekrulde, met stof omhulde kabel.

Beide toetsenbordvarianten maken gebruik van Cherry MX Red-switches, met 3mm-leds in de switch. Die ledjes schijnen door de singleshot abs-keycaps en worden gecomplementeerd door de kleur van de metalen plaat onder de switches. Dat houdt blauwe leds en een blauwe plate voor de Wireless-versie in, en rode leds met een rode plate voor de bedrade. De draadloze variant heeft een micro-usb-kabel die intern via een kabeltje met het pcb is verbonden. Bij de bedrade variant is de usb-kabel permanent bevestigd, maar intern zit hij niet direct op het pcb vast, zodat je geen connector of kabel van het pcb kunt trekken als je een ongelukje hebt.

Het pcb van het bedrade toetsenbord bevat een LPC11U37F-chip van NXP. Dat is een 32bit-Cortex M0-mcu met usb 2.0-host aan boord. Voor de aansturing van de leds is een aparte controller vastgesoldereerd, samen met condensators en een spanningsregelaar. In de draadloze variant zit een iets andere chip: de LPC11U68JBD100, die echter ook een Cortex M0-core aan boord heeft. Voor de bluetoothvoorziening is een nRF51822-chip aanwezig. De switches zijn pcb-mounted en de ledjes, zoals aangegeven 3mm-leds, zijn ook through-hole gesoldeerd. De extra toetsen boven aan het toetsenbord zijn overigens vanzelfsprekend niet mechanisch, maar Corsair koos hier voor membraantoetsen. Over het ondersteunende pcb is een pcv-vel met contacten gelegd, die worden samengedrukt door de mediatoetsen bovenin.

Ducky One 2

Ducky is met zijn Ducky One 2 op twee vlakken een beetje de vreemde eend in de bijt, want dit is het enige toetsenbord met bruine switches in plaats van rode. Daarmee lijkt het merk wat op Logitech met zijn Romer-G-switches, die ook het gevoel van bruine switches hebben. Ter herinnering: waar de rode switches van de Cooler Master- en Corsair-borden, en de hierna volgende HyperX lineaire switches zijn, hebben bruine switches een tactiel gevoel. Dat wil zeggen dat er een hobbeltje in zit dat feedback geeft als je de toets indrukt. De rode schakelaars hebben met hun lineaire gedrag geen voelbare feedback tot ze de bodem van hun travel bereiken.

De tweede afwijkende eigenschap van het Ducky One 2-bord is zijn prijs. Waar andere toetsenborden rond de 100 euro zitten, plus of min twee tientjes, betaal je voor het Ducky-keyboard 145 euro. Voor hetzelfde keyboard met blauwe in plaats van bruine Cherry MX-switches betaal je dan weer 120 euro. Een van de oorzaken van de hogere prijs is het materiaal van de keycaps; het Ducky-keyboard is het enige met pbt-keycaps. Dat materiaal is duurder, maar zet daar een langere levensduur tegenover. Waar abs-keycaps na enige tijd gaan glimmen, blijven pbt-keycaps langer mooi en slijten ze vrijwel niet. Bovendien zijn de keycaps doubleshot, wat wil zeggen dat de toetsen in twee stappen in een plastic mal zijn geperst. De eerste keer wordt het binnenwerk gegoten, met onder meer de stem of steel, en daarna wordt de buitenkant gevormd van pbt. Dat betekent dat de legenda's niet geverfd of gelaserd hoeven worden, maar door het contrast tussen de twee plastics worden gevormd. Zo kunnen ze ook nooit wegslijten.

Het Ducky-bord maakt gebruik van plate-mounted Cherry MX-switches, maar Ducky heeft daar een plastic frame omheen gemaakt, wat een strakker uiterlijk oplevert. Enkele modifiers, de backspace, enter en escape, zijn groen in plaats van rood, net als de pijltjestoetsen. Omdat er van doubleshot pbt-keycaps gebruik wordt gemaakt, is een dubbele legenda voor de meeste toetsen niet mogelijk; enkel de bovenste helft van de toetsen is 'bedrukt'. Dat betekent dat alternatieve toetscombinaties onthouden moeten worden; het meegeleverde handleidinkje is in het Chinees en biedt niet superveel houvast. Verder levert Ducky een plastic cover voor het toetsenbord mee tegen stof, een paar extra keycaps om ook de overige modifiers groen te kunnen maken, en een usb c-kabel.

Onder de keycaps zitten de Cherry MX Brown-switches, met daarin 3mm-through-holeleds. Die leds zijn blauw en de intensiteit is met Fn-↑/↓ in zeven stappen te regelen. Met Fn-F10 is door allerlei effecten te lopen, van snel knipperen via random patronen tot het oplichten van de toets die je indrukt of een looplicht elke keer dat je een toets indrukt. Een MB15042GP B2MU75CTHB-ledcontroller regelt de aansturing van de leds. Overigens heeft de capslock een venster voor verlichting, maar hoewel het pcb pads heeft voor een led, is die niet gerealiseerd.

Het keyboard zelf wordt aangestuurd door een Holtek HT50F52352, een mcu met Cortex m3-core aan boord. De usb c-connector zit vast op een apart stukje plastic dat in de bodem van de behuizing wordt geschroefd, en wordt met een kabel en stekker aan het pcb bevestigd. Dat moet eventuele beschadiging van het pcb danwel de connector voorkomen. Het toetsenbord ondersteunt macro's en verschillende lagen, waartussen je via Fn-2 tot 6 kunt kiezen. De eerste laag, onder Fn-1, ondersteunt geen macro's. Met een setje dipswitches achterop kun je je toetsenbordindeling aanpassen. De positie van de Fn-toets regel je met switches 1-3 en met switch 4 kun je de roll-overeigenschappen aanpassen. Het toetsenbord is dankzij uitklappootjes in drie hoogten verstelbaar: 17, 30 en 44mm.

Hyper X Alloy FPS Pro

Van HyperX, het gamersmerk van Kingston, hebben we de Alloy FPS Pro met rode switches in deze round-up opgenomen. Zoals de naam aangeeft, richt HyperX zich met dit toetsenbord puur op gamers, maar als het is uitgeschakeld, zou je dat niet direct zeggen. Het is redelijk ingetogen, met floating keys op een metalen onderplaat. Als je het toetsenbord inschakelt, gloeien de toetsen rood op. Op de spatiebalk prijkt het HyperX-logo en de functietoetsen vanaf F6 doen dubbel dienst als mediatoetsen. Het toetsenbord heeft dus geen extra toetsen, waardoor het vrij compact is. De doos is overigens ook niet bijzonder uitgebreid; naast het toetsenbord en de benodigde mini-usb-kabel waarmee je het aansluit, zit er behalve een handleiding weinig in de doos. Om de prijs laag te houden zijn geen extra keycaps en geen puller meegeleverd.

De plate vormt de bovenkant van de behuizing en is dus van staal. De onderkant van de behuizing is van plastic, maar voelt vrij stevig aan. Verstelbare voetjes helpen het toetsenbord ongeveer 8mm omhoog en rubberen pads houden het op zijn plek. Onder de singleshot, geverfde abs-keycaps zitten rode Cherry MX-switches met rode 3mm-leds door de zwarte behuizing. Die leds kun je enkel via het toetsenbord schakelen; met de pijltjestoetsen beschik je over vijf helderheidsniveaus en zes lichteffecten. Met een gametoets, onder de F12, zet je het bord in gamemodus en schakel je de Windows-toets uit. De Cherry-switches worden gecombineerd met Cherry-stabilizers.

Binnen in het toetsenbord vinden we het pcb met de daarop gemounte switches en through-holeledjes. Het pcb kan wat netter schoongemaakt zijn, maar het echte minpunt is de bevestiging van de mini-usb-socket. Die zit gelukkig nog wel met kleine through-holeverbindingen vast, maar een extra stevige bevestiging om de stress van het in- en uitprikken van de connector op te vangen is er niet. Verder vinden we een controller-chip van Sonix, de SN32F268FG, met aan boord een Cortex M0-core. Voor het aansturen van de leds is een D1734JG driver-ic aanwezig, die eveneens van Sonix afkomstig is.

Logitech G Pro

Logitech is een beetje een buitenbeentje, want het G Pro-toetsenbord is het enige dat niet van Cherry-switches, of kloons, is voorzien. In plaats daarvan maakt Logitech voor zijn mechanische toetsenborden gebruik van Romer-G-switches, die door Omron worden geproduceerd. De Romer-G's waren altijd vergelijkbaar met Cherry MX Brown-switches, wat betekent dat ze een licht tactiel gevoel hebben. In 2018 heeft Logitech zijn assortiment Romer G-switches echter uitgebreid en de gewone 'bruine' switches heten sindsdien Romer-G Tactile en de nieuwe Romer-G met lineaire eigenschappen, als een Cherry MX Red dus, heten Romer-G Linear.

Het voordeel van Romer-G-switches, aldus Logitech, is dat ze een kortere travel van 1,5mm naar hun actuatiepunt hebben, tegen 2mm bij Cherry. Ook zou de levensduur zeventig miljoen keer drukken bedragen, tegenover vijftig miljoen van Cherry. Nog een groot verschil: de keycaps van de Logitech-switches zitten om de centrale stem heen. Daardoor kan ingebouwde verlichting door die steel heen schijnen, zodat de keycaps egaal worden verlicht. Met Cherry-switches zit het ledje boven of onder die steel, waardoor maar één helft van de caps goed wordt verlicht. Nadeel van deze constructie is dat keycaps voor Romer-G-switches veel moeilijker verkrijgbaar zijn. De Cherry-steel is dankzij fabrikanten als Cherry zelf en kloons Kailh en Gateron veel wijdverspreider. Ook voelen de asymmetrische tabs die de caps op hun plaats houden, wat minder robuust aan, dus wees voorzichtig met het verwijderen of vastklikken.

Hoewel de keycaps dus iets anders zijn vormgegeven, maakt ook Logitech weer gebruik van singleshot-abs-caps. De grotere modifiers maken gebruik van Cherry-stabilizers. Als we het pcb bekijken, dan vallen de behoorlijk scherpe puntjes van het soldeerwerk op. Logitech maakt verder gebruik van driepolige Schottky-diodes in plaats van gewone ronde, glazen smd-diodes en de microcontroller op het pcb is de STM32L100 van ST Microelectronics. Die heeft een Cortex M3-core aan boord. Er zijn nog twee R3340 3737-ic's op het bord aanwezig, waarschijnlijk om de leds aan te sturen. De usb-poort, een micro-variant, zit op een uitsteeksel van het pcb en is smd-mounted met kleine tabs door het pcb heen voor extra stevigheid. Om afbreken of losse contacten te voorkomen, heeft de meegeleverde, gevlochten kabel twee uitsteeksels die in het toetsenbord klemmen. Je kunt overigens ook gewone micro-usb-kabels gebruiken, maar die hebben die extra zekerheid om je poort te beschermen dan niet.

Let op: het goedkopere toetsenbord in de Pricewatch, met qwerty-NL-indeling, heeft een iso-indeling, met grote, hoge Enter-toets. Het qwerty-US-model heeft een ansi-indeling, maar is alleen via Amazon.de te koop en is dertig euro duurder. We hebben het iso-model getest en baseren onze beoordeling op die toetsenbordindeling.

Testresultaten: fysieke eigenschappen

We kijken eerst naar fysieke eigenschappen, zoals gewicht, hoogte en dikte van de keycaps. Daarna nemen we de resultaten van onze texture analyzer onder de loep.

Toetsenbord	CM CK730	Corsair K63 / K63 Wireless	Ducky One 2	HyperX Alloy FPS Pro	Logitech G Pro
Afmetingen	356mm x 133mm	364mm x 170mm	362mm x 135mm	359mm x 128mm	358mm x 151mm
Hoogte*	25mm, 37mm	27mm, 37mm	30mm, 37mm, 44mm	20mm, 27mm	25mm, 31mm, 40mm
Gewicht	701g	1079g / 1100g	896g	866g	981g
Extra toetsen	Geen	Mediatoetsen, gamemodus, verlichting (membraan)	Geen	Geen	Gamemodus, verlichting (microswitches)
Switches	Cherry MX Red	Cherry MX Red	Cherry MX Brown	Cherry MX Red	Romer-G (Tactile)
Verlichting	Smd, rgb, underglow	3mm-leds rood / blauw	3mm-leds, blauw	3mm-leds, rood	Rgb-leds in steel
Kabellengte	181cm, braided	188cm, plastic	165cm, plastic	188cm, braided	189cm, braided
Kabelaansluiting	Usb-c	Vast / micro-usb	Usb-c	Mini-usb	Micro-usb

*Hoogte van de achterrand

De kabellengte van alle toetsenborden is ongeveer gelijk, maar Ducky levert voor zijn prijs een wat eenvoudige plastic kabel mee. Corsair doet dat ook, maar de K63 is aanzienlijk goedkoper dan de One 2. De usb c- en mini-usb-connectoren zijn wat steviger dan de micro's van Corsair en Logitech, hoewel die allebei gelukkig wel voor een losse connector kiezen die niet direct op het pcb is gesoldeerd.

Ducky en Logitech hebben de meeste opties wat het instellen van de hoogte betreft, terwijl Cooler Master de meest luxe verlichting heeft. De verlichting van het G Pro-bord is echter mooier gecentreerd.

Keycaps	CM CK730	Corsair K63 / K63 Wireless	Ducky One 2	HyperX Alloy FPS Pro	Logitech G Pro
Materiaal	Abs, singleshot	Abs, singleshot	Pbt, doubleshot	Abs, singleshot	Abs, singleshot
Keycapdikte*	1,14mm	1,25mm 1,22mm	1,39mm	1,04mm	1,28mm
Keycapgewicht*	1,02 gram	1,18 gram 1,17 gram	1,42 gram	1,12 gram	1,04 gram
Spacebar-afmeting	6,25x	6,5x	6,25x	6,25x	6,0x
Ctrl-afmeting	1,25x	1,5x	1,25x	1,25x	1,5x
Alt-afmeting	1,25x	1,25x	1,25x	1,25x	1,25x
Win-key	1,25x	1,0x	1,25x	1,25x	1,25x

*Gemiddelde van vijf keycaps: bovenste rij

De meegeleverde keycaps van eigenlijk alle toetsenborden, behalve die van de Ducky, zijn wat ielig en slap door het gebruik van abs. Dat zie je terug in de dikte van de randen en het gewicht. Als je caps wil vervangen, moet je rekening houden met de afmetingen van de modifiers. We hebben daarom de spatiebalk opgemeten. Corsair gebruikt een extra brede spatiebalk en Logitech een smallere. Voor die laatste heb je niet zo veel keus met de Romer-mounting. Corsair heeft extra kleine Windows-toetsen om ruimte te maken voor de grote spatiebalk; bij de rest zijn de meeste modifiers gewoon 1,25x.

Resultaten: toetsaanslag

We reproduceren de resultaten van de texture analyzer in een grafische weergave van de toetsenborden. We kijken primair naar de kracht die nodig is voor actuatie en hoe ver de toets daarvoor moet worden ingedrukt. De tweede grafiek geeft weer waar het zogenaamde bottom-outpunt ligt, dus hoe ver de toetsen maximaal kunnen worden ingedrukt en hoeveel kracht daarvoor nodig is. De krachtmetingen zijn weergegeven in centinewton, ofwel een honderdste newton. Dat is vergelijkbaar met grammen: 1 newton is equivalent aan 102 gram, dus een centinewton of cN is ongeveer 1 gram.

Cooler Master MK730

Het MK730-toetsenbord reageert iets zwaarder dan de opgegeven Cherry MX Reds fabriekshalve zouden moeten. Met een gemiddelde kracht die bijna tien procent hoger ligt, is dat een aardige afwijking. De laagste kracht vergt de spatiebalk, die netjes op de 45cN zit. De gemiddelde travelafstand klopt wel netjes met 2mm, maar ook daar zitten aardig wat afwijkingen in de metingen. Dat geldt ook voor de bottom-outafstand, die gemiddeld wel wordt gehaald, maar waarvan regelmatig wordt afgeweken.

Corsair K63

Corsair K63 Wireless

Het K63-toetsenbord van Corsair is weer iets lichter dan je mag verwachten op basis van de switchspecificaties, waarbij de spatiebalk weer het meest afwijkt. Het Wireless-keyboard heeft iets meer afwijkingen dan de bedrade versie, waarbij vooral de travel negatief opvalt. Die is bij de draadloze versie kleiner dan bij de bedrade; de switches lijken bijna op Silver in plaats van Reds. De bottom-outafstand is bij beide toetsenborden wel weer aardig gelijk en een fractie minder dan de 4mm die is opgegeven.

Ducky

Het Ducky-keyboard heeft weer een wat lichtere aanslag dan Cherry specificeert. Vooral de spatiebalk is erg snel ingedrukt.

HyperX Alloy FPS Pro

Logitech Pro

De Romer-G-switches moeten 44cN actuatiekracht vergen, maar we meten niet meer dan 42cN. De laagste uitschieter is de spatiebalk, die slechts 32cN laat optekenen. De aanslag van de spatiebalk is vaak lichter dan die van de overige toetsen vanwege het extra gewicht, maar de stabilizers zouden dat moeten compenseren. De gemiddelde travelafstand komt netjes overeen met de opgegeven afstand, maar de Enter-toets zit er met 1,1mm in plaats van 1,5mm wel ver onder. Als we kijken naar de maximale travel voor bottom-out zit de Enter-toets weer erg laag; met 2,5mm in plaats van de opgegeven 3,2mm wijkt die erg af. De overige toetsen komen aardig overeen met de specificatie van 3,2mm.

Softwarefeatures

Niet elk toetsenbord wordt geleverd met software en sommige software is generieker dan andere. Waar van toepassing bekijken we de software die bij de toetsenborden hoort en hoe eventuele macro's werken.

Cooler Master CK730

Cooler Master benadrukt dat je eigenlijk helemaal geen software nodig hebt om het toetsenbord naar je wensen in te stellen, maar dat je alles door middel van toetscombinaties kunt instellen op het toetsenbord zelf. Dat is maar goed ook, want software is er wel degelijk, maar om dat te downloaden via de CK730-productpagina word je zonder verdere beschrijving naar een een ander domein gestuurd waar je rar-bestanden moet downloaden die door iemand zijn geüpload. Dat voelt niet netjes aan. Bovendien bevatten de rar-bestanden een sterk verouderde versie van CM's portalsoftware en een sdk. Met de vernieuwde portalsoftware kun je wel van alles doen, zoals de verlichting regelen en macro's opnemen of toetsen remappen.

Daarnaast kun je de software laten voor wat die is en via het toetsenbord alle features gebruiken. Zo kun je de patronen en de kleur van de rgb-achtergrondverlichting met F1 tot F8 aanpassen, zelf verlichtingsschema's maken, macro's opnemen en profielen aanmaken. Die laatste kun je overigens enkel met de software exporteren. De mediatoetsen zitten onder het blok van zes toetsen met Home, End enzovoort, en uiteraard kun je ook de Windows-toets uitschakelen tijdens gamen met Fn+F9.

Corsair K63 Wireless

Vanzelfsprekend werkt ook Corsairs toetsenbord prima zonder extra software, maar mocht je behoefte hebben aan meer opties, dan kun je Corsairs iCue-software installeren. Je krijgt overigens enkele verzoeken tot herstarts, maar die konden we gelukkig negeren. Eenmaal geïnstalleerd heb je in de software drie opties: Actions, Lighting Effects en Performance. Met die eerste kun je macro's opnemen, waarbij ook muisacties zijn toegestaan. Ook herhalingen en secundaire acties kun je instellen, net als desgewenst een geluid als je een macro activeert.

Onder Lighting Effects heb je iets meer controle over de helderheid van de leds. Met het toetsenbord kun je schakelen tussen drie standen, maar met de software heb je de beschikking over de volledige 255 pwm-toestanden. Onder Performance ten slotte kun je diverse toetscombinaties als Alt-Tab, Alt-F4 en de Windows-toets uitschakelen. Desgewenst kun je voor het draadloze toetsenbord ook de encryptie uitzetten, om sneller te schakelen. Overigens reflecteert de software de via het toetsenbord ingestelde helderheid niet.

Ducky One 2

Voor Ducky-keyboards is Ducky's RGB-software te downloaden, maar dat werkt enkel met rgb-toetsenborden. De software herkent ons One 2-toetsenbord niet. Het is dus zaak alle configuratie via het toetsenbord te doen. De handleiding die wordt meegeleverd is, zoals gezegd, in het Chinees, maar online is een pdf te vinden met instructies hoe je het toetsenbord kunt configureren.

Hyper X Alloy FPS Pro

Ook voor de FPS Pro is geen compatibele software te vinden: HyperX' NGuinuity-software werkt niet met het Alloy FPS Pro-keyboard. De opties van het toetsenbord zijn echter dermate beperkt dat het ontbreken van software geen ramp is. Je kunt met de pijltjestoetsen in combinatie met de Fn-toets de verlichting aanpassen en de mediatoetsen zitten onder Fn-F6 tot en met F11. Met Fn-F12 zet je Game Mode aan, waardoor de Windows-toets wordt uitgeschakeld.

Logitech G Pro

Voor Logitechs randapparatuur kun je de G Hub downloaden. Je toetsenbord wordt netjes herkend en als je erop klikt in de interface, krijg je drie opties: Lightsync met Presets, Freestyle en Animations, Assignments voor macro's en Game Mode. In die laatste modus zijn standaard de Windows-toetsen uitgeschakeld, maar desgewenst kun je elke willekeurige toets die je wil uitschakelen, aanklikken. Met Assignments krijg je een overzicht van alle standaardshortcuts en kun je zelf shortcuts definiëren of acties instellen voor specifieke programma's. Natuurlijk kun je hier ook je macro's configureren en wijzigen.

In het Lighting-tabje kun je standaard- en customverlichtingsprofielen kiezen, aanmaken en wijzigen. Daarbij kun je kiezen uit acht presets of de verlichting uitlaten, maar onder Freestyle en Animations kun je zelf je creativiteit loslaten. Je kunt daar elke toets afzonderlijk instellen, en effecten kiezen en aanpassen.

Conclusie

Wie in de markt is voor een tkl-toetsenbord en nog nooit een mechanisch toetsenbord onder de vingers heeft gehad, doet er goed aan hier of daar eens te proberen hoe dat voelt. Of dat in een fysieke winkel, bij een collega of bij vrienden is, maakt niet uit, maar probeer bij voorkeur wat langer of je aan een mechanisch toetsenbord kunt en wil wennen. De 'kleur' van de switches maakt namelijk een groot verschil in gebruik en lang niet iedereen tikt even lekker op elke kleur. Zo tik ik persoonlijk veel lekkerder op een keyboard met blauwe switches en iets minder lekker, maar acceptabel op een met bruine Cherry's. Aan rood kan ik slecht wennen, maar dat is dus persoonlijk.

Dat gezegd hebbende, zouden we het Ducky-toetsenbord kwalitatief als winnaar aanwijzen. Niet alleen is de constructie degelijk, maar ook de pbt-keycaps zijn van betere kwaliteit dan de abs-varianten van de overige toetsenborden. Met abs-toetsen zie je al na vrij korte tijd dat veelgebruikte toetsen wat gaan glimmen en afhankelijk van de methode waarop de legenda is aangebracht, kan die na enige tijd afslijten. Bij double-shot pbt-keycaps doen beide problemen zich veel minder of niet voor. De variant die we in ons testlab hebben, is wat moeizaam verkrijgbaar, maar Ducky heeft zijn One 2 TKL in diverse varianten uitgebracht. Let op dat niet al die varianten pbt-toetsen hebben; sommige zijn voorzien van abs-keycaps. Een goed verkrijgbaar en met ons geteste exemplaar vergelijkbaar toetsenbord is het Horizon-bord dat we ook in onderstaande tabel hebben opgenomen. Dat is bovendien goedkoper dan het door ons geteste exemplaar.

Het Alloy FPS Pro-toetsenbord van HyperX is degelijk en voldoet prima voor wie geen prijs stelt op allerlei extra's. Bovendien is het toetsenbord relatief goedkoop, maar je levert in op features als rgb-verlichting. Heb je liever een tactieler gevoel, dan kun je van hetzelfde toetsenbord een variant met blauwe switches kopen die nog goedkoper is. De K63-borden van Corsair zijn eveneens vrij aantrekkelijk geprijsd en bieden iets meer features, hoewel rgb-verlichting of andere switches niet geleverd worden. Wel kun je met de iCue-software iets meer instellen aan de toetsenborden. Voor de de draadloze variant betaal je fors extra en je moet wel een groot liefhebber van bankgaming zijn om die meerprijs te willen betalen.

Het Cooler Master MK730-bord is rijkelijk voorzien van rgb-verlichting en daar betaal je ook fors voor. Het is afgezien van die verlichting een vrij eenvoudig toetsenbord met voornamelijk softwarematige features, hoewel je een polssteun als extraatje krijgt. Ook de afwerking is netjes, met een geborsteld aluminium plate. Het G Pro-toetsenbord van Logitech ten slotte tikt met zijn Romer G-switches prettig, maar de ansi-variant is slecht verkrijgbaar. De iso-lay-out is stukken goedkoper en als je daarmee kunt leven, een prima koop. Bedenk wel dat vervangende keycaps kopen voor dit type switches een stuk minder eenvoudig is dan caps met Cherry-stems.

• Cooler Master MK730
• Corsair K63
• Corsair K63 Wireless
• Ducky One 2 TKL
• HyperX Alloy FPS Pro
• Logitech Pro

Laagste prijzen voor: Corsair K63 Compact Mechanical Gaming - Cherry MX Red (US)

Winkel	Beoordeling	​	Prijs	Totaal	​
Megekko	4.5 van 5 sterren (1.851 shopreviews) (1851)		€ 44,90	€ 50,85 Kostenoverzicht Productprijs € 44,90 Pakketpost (tot € 50,-) € 5,95 iDeal € 0,- Totaal € 50,85	Bekijk
bol Plaza	2.5 van 5 sterren (11 shopreviews) (11)		€ 79,-	€ 79,- Kostenoverzicht Productprijs € 79,- Pakketpost (boven €20,-) € 0,- iDeal € 0,- Totaal € 79,-	Bekijk
Gameshop Twente	2.5 van 5 sterren (2 shopreviews) (2)		€ 89,-	€ 91,88 Kostenoverzicht Productprijs € 89,- Pakketpost NL (tot € 100,-) € 2,88 iDeal € 0,- Totaal € 91,88	Bekijk
Amazon.nl Marketplace	2 van 5 sterren (8 shopreviews) (8)		€ 95,-	€ 95,- Kostenoverzicht Productprijs € 95,- Opsturen vanaf €20,- € 0,- iDEAL € 0,- Totaal € 95,-	Bekijk

Laagste prijzen voor: Logitech G Pro (Clicky, Qwerty US)

Winkel	Beoordeling	​	Prijs	Totaal	​
Proshop.nl	4 van 5 sterren (140 shopreviews) (140)		€ 101,46	€ 108,45 Kostenoverzicht Productprijs € 101,46 Opsturen € 6,99 iDEAL € 0,- Totaal € 108,45	Bekijk
Paradigit	4.5 van 5 sterren (223 shopreviews) (223)		€ 108,45	€ 108,45 Kostenoverzicht Productprijs € 108,45 Pakketpost (vanaf € 50,-) € 0,- iDeal € 0,- Totaal € 108,45	Bekijk
Amazon.nl	3 van 5 sterren (51 shopreviews) (51)		€ 108,45	€ 108,45 Kostenoverzicht Productprijs € 108,45 Opsturen => €20,- € 0,- iDEAL € 0,- Totaal € 108,45	Bekijk
bol	4 van 5 sterren (206 shopreviews) (206)		€ 108,46	€ 108,46 Kostenoverzicht Productprijs € 108,46 Pakketpost (vanaf € 20,-) € 0,- iDeal € 0,- Totaal € 108,46	Bekijk
Senetic	1.5 van 5 sterren (8 shopreviews) (8)		€ 108,79	€ 116,49 Kostenoverzicht Productprijs € 108,79 Opsturen UPS Standard € 7,70 iDEAL € 0,- Totaal € 116,49	Bekijk

Reacties (143)

[hooibergje]

Ducky is ... een beetje de vreemde eend in de bijt.

OK, die is grappig


Maar ik kan iedereen die aan een mechanische toetsenbord wil een switch testsetje aanbevelen.
Ik zie er zo snel geen op de pricewatch, maar ze zijn daarbuiten makkelijk te vinden:

bijvoorbeeld:

https://www.amazon.com/Switches-Dye-sub-keycaps-Contains-switches/dp/B07MV4GGW2

edit: link gefixed. Dank je, BackBones

[Reactie gewijzigd door hooibergje op 22 juli 2024 17:47]

[Cis]

Kun je hiermee ook inschatten of je fijn typt op een bepaalde key?
Ik ben geen gamer, maar schrijf wel blogs. Doel zou dus voornamelijk zijn om langere tijd met 10 vingers te typen. Heb eigenlijk geen flauw idee of die intensiteit hetzelfde is als een schrijver.
Ik gebruik mijn tenkeypad eigenlijk nooit (behalve voor mij alt-codes ) dus een tkl keyboard zou best een optie zijn...

[Reactie gewijzigd door Cis op 22 juli 2024 17:47]

[djunicron]

Ja en nee.

En je krijgt enkel alle switches van één fabrikant op die manier. Als je echt op zoek gaat naar het allerbeste passende keyboard, wordt dat echt een all-out missie naar mijn mening.

Maar zeker beginnen bij wat anderen al hebben staan, wat je kunt lenen, proberen bij de mediamarkt, etc.

https://www.amazon.com/KB...er-switches/dp/B07BTMWJ92

Er zijn ook van dit soort setjes met simpelweg meer keuzes.

Daarnaast heb je vaak zelf al een idee wat voor layout je wilt. Recht, schuine knoppen, schuine bord stand, low profile, ergonomische layout, hoek tussen de handen of juist rechte polsen schuin hoek tussen keyboard delen, waar je de shift wilt, welke vorm enter, backspace, welke duim je primair mee je spaces zet, etc.

Naast deze switch vergelijkingsset, is er ook iets vergelijkbaars voor keycaps. Hoog, laag, etc. Je betaald er ook wel weer wat voor... Maar dan weet je ook hoe je hoge en lage rijen ongeveer aanvoelen met dat specifieke setje. (En het gewicht / stabiliteit van de caps) En dan is er nog de optie om het scherper of softer te laten aanvoelen met extra demping of het smeren van de stammetjes van de switches zelf.

En het moment dat je daar allemaal uit bent, bestel je het benodigde aantal switches, een PCB in exact je gewensde layout, alle keycabs die je nodig hebt en een case waar het allemaal mooi in past. Veel PCB's hebben hotswap mounts beschikbaar voor diverse soorten switches. Dan klik en schroef je je eigen ultieme keyboard binnen een uurtje in elkaar.

https://i.redd.it/6bpqf743s6031.jpg

https://i.redd.it/4v2jmdqufsv21.png

https://i.redd.it/fggomy41sla21.jpg

De kosten voor zo'n bordje zelf bouwen zitten vaak rond de €65 voor een PCB, mits je fullsize wilt, €70 voor de behuizing, mits je voor exotische dingen gaat aan materialen of coatings, €50-150 aan keycaps, en veelal rond de €1-2 per switch. Sommige switches zijn alleen simpelweg zo gezocht dat ze slecht verkrijgbaar zijn of snel uitverkopen, waarna mensen ze voor veelvouden van hun prijs proberen te verkopen op ebay enzo. Daarnaast wordt er nog wel eens wat namaak rotzooi op ebay verkocht.

--

Of je hebt gelukt bij het bestellen van goedkopere keyboards. Heb nu b.v. een cheapo Chinees bord van Havit met Kaihl PG14350 switches. (Nee, geen PG1350 of PG1450, 14350). Dit zijn zeldzame switches met ~40cN force helemaal bovenin. Het typed daarmee als een soort snelle MX blue maar dan in low profile uitvoering. (PG1350 = lowprofile mx-blue achtig spul, niet verkeerd, maar luid, PG1450 = hetzelfde maar in 42cN liniair). Door ze met de siliconen olie in te vetten raak je een deel van het geluid kwijt en worden ze prima stil (wel 2+ uur werk). Kosten? €66 en 1 maand in de post zitten...

Maar goed, voor hetzelfde geld krijg je iets waar je uiteindelijk toch niets meer mee wilt. Zo heb ik hier ook nog steeds MX Brown (yuk) keyboards liggen welke iedereen altijd maar aanraad maar tweedehands ook niet te slijten zijn. Zelf doelgericht bouwen voor jouw specifieke gebruik en smaak geeft veel meer voldoening.

[Santee]

Vind je browns zo vervelend? Ik zit nu een aantal jaar op red keyboards, maar voor typen mis ik de tactile feedback wel en zou ik graag eens een brown keyboard proberen. Verkoop je ze ook?

[djunicron]

Vrijwel overal waar ik browns had, heb ik inmiddels MX red of iets anders lineairs neergezet.

Twee dingen gaan je waarschijnlijk opvallen, als je typed op Red zonder ze iedere keer maximaal te bottommen:

De bump maakt dat ze meer inconsistent voelen. (veel Cherry / Kaihl switches hebben simpelweg een wat grote afwijking in kracht, zeker over tijd - tactility versterkt dit naar mijn mening, mits het een minimale break is)

Brown is luider, je merkt veel meer plastic op plastic frictie. Bottommen zonder o-ringen gaat waarschijnlijk dus ook met meer kracht door het gebrek aan weerstand direct na de bump.

Mensen menen dat het het midden zou moeten houden tussen Rood en Blauw, maar dat is naar mijn mening niet echt het geval. Het is meer een mechanische oplossing met dus meer stevigheid en meer duidelijke feedback met het profiel van een rubber dome. Er zijn natuurlijk bijzonder veel mensen die dat gewend zijn en ook eigenlijk niet anders kennen en daarom graag simpelweg hetzelfde maar dan verbeterd zoeken. Op Rood of Blauw type ik even snel. Ook met zware ABS double density caps, (Je houd 33 tot max 38cN over) raak ik nooit per ongeluk de verkeerde knop door er te zwaar op de leunen... Net zo goed niet als met Zware 87cN Zealios.

Heb veel bordjes (Steel Series, Razer, Filco, Ducky) inmiddels wel weggegeven of voor een schijntje verkocht. Heb volgens mij nog een Full size Ducky over met zowel usb als PS2 geloof ik, server config bordje. Een Razer Ninja die al een jaar aan iemand beloofd is die em maar niet ophaalt. En volgens mij een Toppoo Choc TLK die ooit verkeerd geleverd was, maar niet teruggestuurd hoefde te worden, maar dan moet ik even goed graven op zolder...

Wootility met clicky of Kaihl Low profile PG 1350 is naar mijn mening meer aan te raden. De eerste geeft je clicky maar niet te gek luid, zonder verder vervelende weerstand toe te voegen. (Zelf geen eigenaar, kan je geen full review geven) De PG 1350 is niet luid, maar wel heerlijk kort en dus clicky, mooie hoeveelheid weerstand, maar heeft waarschijnlijk zoals alle Kaihl uiteindelijk een keer wat vet nodig... (om even wat gemakkelijk beschikbare opties te noemen, maar vooral zelf gaan ervaren en testen natuurlijk!)

[Reactie gewijzigd door djunicron op 22 juli 2024 17:47]

[Santee]

Ik heb een K68 met reds die ik vrij stroef vind. Ook merk ik in games dat ik soms per ongeluk een knop in druk als mijn hand rust op het toetsenbord.
Blues vind ik teveel herrie maken, zeker als ik in een werkomgeving zit. Vandaar dat ik op brown keys uit kwam. Ik zie door de bomen het bos niet echt meer. De pg1350 ken ik nog niet, maar even opzoeken.

[djunicron]

Nahjah, dat is dus het ding... MX Brown (zonder o-ring) klinkt naar mijn mening dus net zo luid als MX Blue. Het is alleen een dieper geluid, terwijl de Blues klinken als Reds maar dan met het kenmerkende klikje erin. Het zou mij verbazen dat als je er normaal tempo op typed, een decibelmeter er meer dan één dBa verder van zou uitslaan in deze vergelijking.

MX Brown met extra demping, ja, wordt het stiller van, maar ook bijna een rubber-dome ervaring.

Als je nu al wat stroefheid ervaart aan Reds, gaan Browns daar zeker geen verbetering in aanbrengen vrees ik.
Na een aantal jaar, kan het natuurlijk slijtage zijn, maar grote kans dat ze schoonmaken / invetten ook al erg helpt. Erover nadenkende, misschien zou het leuk zijn Browns eens uit te rusten me 30cN veertjes ipv de standaard 55 en ze goed door te smeren...

[Santee]

Hm interessant. Dan weet ik niet wat ik moet halen. Ik denk dat ik op werk nog een tijdje typ op een standaard dome keyboard

[RaJitsu]

Is natuurlijk altijd persoonlijk. Ik denk dat het juist de meest risicoloze switch is. Goed voor typen en gamen omdat het het midden houdt tussen blauw en rood.

[Eldunari]

Ikzelf heb niet het idee dat het helpt. Zeker als je ook de optie hebt om een mediamarkt, coolblue oid binnen te lopen en een volledig toetsenbord te voelen. De meeste mensen die schrijven en weinig of niet gamen komen uit bij blue switches die daar ook specifiek voor bedoelt zijn. Maar ik vind zelf de browns ook erg fijn wegtikken. Ik ben drie jaar geleden overgestapt en wil nooit meer terug.

[hooibergje]

De blauwe zijn fijn als je niet iemand naast je hebt zitten die geconcentreerd moet zijn

[RaJitsu]

Ik vind het juist rustgevend

[Anoniem: 669783]

Voor typwerk lijkt over het algemeen het publiek de voorkeur te geven voor blue switches. Vanwege het feit dat je een hardere aanslag nodig hebt voor registratie en veel feedback krijgt van het toetsenbord. Dit voorkomt typfouten iets makkelijker. Ik gebruik zelf een Drevo GramR TKL toetsenbord met Outemu Blue switches van slechts €35 en type hier een half jaar al voortreffelijk op. Gamen gaat ook, maar Romer-G en cherry red switches lenen zich hier net wat beter voor.

[MrMarcie]

Die Gramr (75%) heb ik op mijn verlanglijstje staan maar kan 'm nergens vinden. Volgens mij niet meer leverbaar helaas.
Type nu op een Ajazz AK33 met blauwe switches (zonder RGB). Ook wel lekker bordje trouwens.

[Reactie gewijzigd door MrMarcie op 22 juli 2024 17:47]

[cricque]

Microsoft sculpt ergo .... eenmaal gewoon wil je niks anders meer de wireless met muis is gewoon zo gemakkelijk. Alle ergo keyboards van Microsoft zijn echt de beste en meeste comfortabele toetsenborden die je kunt vinden. Het is niet mechanisch juist, maar who cafés. Comfort en gebruiksgemak gaan echt voor mij toch boven al dan niet mechanisch

[delphium]

Over vreemde eendjes gesproken; ik mis hier de Wooting one van eigen bodem. Van de flaretech switches die daar in zitten kan je het actuation point aanpassen wat het keyboard voor een veel ruimer publiek geschikt maakt. Maar misschien is dit eendje wel een zwaantje en past ze daardoor niet in de test. De toetsen zijn namelijk ook nog eens analoog (instelbaar). Ik vind het in elk gevaal een absolute aanrader. Ik heb nog nooit zo'n fijne ramplank gehad (en ik heb er wat versleten).

[Jefboy]

Ik heb de Wooting Two en ben het helemaal met je eens! Gemiste kans.

[ALFfx]

Ik heb er thuis een en een collega op werk.
Heerlijk

[Tarabass]

Interessant! Ik kende hem niet. Ik ben tot nu toe erg tevreden over mijn Ducky, maar deze zien er ook erg goed en degelijk uit.

[TweakingRens]

Ik vraag me altijd af of je met zo'n testsetje nou écht goed kan testen of je een switch fijn vindt om mee te werken.

[hooibergje]

Iedereen zei dat ik Cherry bruin moest nemen. Heb een test setje gekocht, en ben uit gekomen op Cherry rood. Geen spijt van gehad.

[iew]

Lol bij mij exact andersom, doe nu al jaren met een Logitech G610 (brown) en vind dit een enorm fijne plank.
Ook mijn dochter vind dit een enorm fijn ding, niet alleen om te typen maar ook ivm gaming.
De verlichting staat hier altijd aan op wit licht waardoor de toetsen/keys altijd goed te zien zijn, dat geblink is leuk maar vind ik niks evenals kleurtjes dat hoeft ook niet per se.

[hooibergje]

Ik heb de verlichting continue op zacht blauw-groenig staan, constant. Het hoeft voor mij ook geen kermis te zijn

[MrMonkE]

Wel, het geluid is wel goed te horen.
Sommige mensen krijgen een hartaanal als ze voor het eerst op een blue typen.

[barriie]

If it doesn't clack, did you really press it?

[MrMonkE]

Hou we wel rekening mee dat je clakcs slijten.
Mijn asdw clicken helemaal niet meer. (BlueMX).
Wel meer dan 10 jaar oud denk ik, maar toch. Slijtage!

[Anoniem: 310408]

Na tien jaar gebruik doen een aantal toetsen het niet meer? Een schandaal.
Kom aan, alleen de eerste generaties IBM clicketyclack borden houden het zo lang uit maar dan zijn je vingers naar gort door de harde stop.

[MrMonkE]

Ze clicken niet meer, ze werken prima.

[kimborntobewild]

Het klikken is wezenlijk onderdeel van MX-Blue. Ok, ze werken nog, maar allesbehalve prima.

[MrMonkE]

Ja, het zijn nu browns.

[RaJitsu]

Is met o-ringetjes wel deels op te lossen.

[[Remmes]]

Ja en nee, het geeft je een iets beter beeld maar typen op een heel toetsenbord tov 1 toets is heel anders.

[BackBones]

De link doet het helaas niet (meer)

[hooibergje]

Nu wel. Sorry. Copy-paste is kunst, blijkbaar

[Atlantis1995]

Ongeacht wat je koopt, neem geen MX Cherry Blue toetsenbord op kantoor. Die klikt dusdanig dat je opmerkingen/klachten van collega's gaat ontvangen. De MX Cherry Brown hoor je ook wel, daarvan is het geluidsniveau minder.

[tw_gotcha]

Ik heb een ducky en het maakt nogal herrie dus rubber ringetjes zijn aan te bevelen. Ook vind ik de belettering irritant met de symbolen naast elkaar ipv boven elkaar. De reden dat ik een grijze ducky one kocht is omdat ik geen zwart toetsenbord wil. Nog maar even een witte keyset kopen denk ik.

[Atlantis1995]

Welke toetsen variant heb je? MX Cherry Blue?

[Ventieldopje]

Dat is synoniem met mechanische toetsenborden. Ligt ook aan je switches maar de bottom-out noise kun je inderdaad goed dempen met ringetjes. Heb ik nu ook gedaan en dat helpt heel aardig zonder dat je er veel van merkt in de aanslag.

[porn*]

Vind het zelf toch nogal een verschil.Ik ben toch niet echt iemand die de toetsen echt bottom-out indrukt maar merk toch bij mijn toetsenbord (Ducky One fullsize en een CM Storm TKL, beiden met browns) dat het gevoel echt anders is met de ringetjes. Is mss ook afhankelijk van de lengte van de aanslag, maar als ik de o-ringetjes monteer kan ik bijna geen volledige toetsaanslag meer doen zonder die demping te voelen. En deze ervaar ik dermate minder prettig dat ik ze weer verwijderd heb. Vind persoonlijk het geluid niet hinderlijk en misschien zelfs wel prettig. En zo niet, dan zet ik wel een muziekje op

[Puddingboy]

Die belettering zit vaak naast elkaar door het ontwerp van de switch, want het lampje moet er precies onder zitten anders is het licht meteen minder vel.

[Finraziel]

Met abs-toetsen zie je al na vrij korte tijd dat veelgebruikte toetsen wat gaan glimmen en afhankelijk van de methode waarop de legenda is aangebracht, kan die na enige tijd afslijten.

Hier wil ik toch wel een kanttekening bij plaatsen dat de ervaringen daarin nogal kunnen variëren. Naar mijn idee worden abs-toetsen hier echt als slechter weggezet dan ze zijn. Ik tik zelf op een CM-Storm Quickfire TK van ruim 6 jaar oud en ik heb hem net eens tegen het licht gehouden... Ik zie inderdaad wat geglim op de spatiebalk (wat overigens totaal niet opvalt als ik hem niet specifiek tegen het licht hou), maar helemaal niks op de andere toetsen. En wie mijn comments af en toe ziet weet dat ik niet bijzonder weinig type (ik type echter ook geen complete boekwerken er op, dat niet).

Aan de andere kant zat er afgelopen week op Testfest bij Tweakers iemand bij mij in de Seasonic/Wooting sessie die vertelde dat hij blijkbaar erg ruwe vingers heeft en abs-toetsen binnen een paar maanden compleet wegslijt... Het is blijkbaar dus erg persoonlijk.

Ik vind het overigens jammer dat de layout zoals die van de Quickfire TK niet populairder geworden is. Dit is een smaller toetsenbord waarbij niet het nummerieke blok weggelaten is maar juist de toetsen links daarvan. De pijltjes toetsen evenals de ins/del/home/end/pgup/pgdn zijn als extra functionaliteit op het nummerieke blok gezet en je schakelt tussen de opties door numlock uit of aan te zetten. Dat kost even wat gewenning maar ik vind het echt ideaal. Wanneer ik met cijfers werk vind ik het echt veel handiger om wel dat nummerieke blok te hebben en daarbuiten gebruik ik dat ins/del enz. blok toch zo goed als nooit.

Ik zou eigenlijk wel eens naar een nieuw toetsenbord willen, voornamelijk vanwege wat slecht uitgedachte functionaliteit (de volume knoppen die alleen werken met FN of als je FN lockt maar dan werken de reguliere F-toetsen niet meer). Het keyboard zelf is nog zo goed als toen hij uit de doos kwam, op één kapot ledje door waterschade na. Alleen, ik wil niet terug naar full size, maar mijn numblock opgeven vind ik ook niet echt fijn. Dan zie ik als enige opties tot nu toe de Cooler Master Masterkeys Pro M, wat bijna exact hetzelfde keyboard is als mijn Quickfire (zelfs de behuizing heeft nog dezelfde groeven er in), dus het is de vraag of de functionaliteit daar hetzelfde is... of ik zie een Leopold in de pricewatch die puur op zakelijk gebruik gericht lijkt (geen backlight, geen volume of media keys) en er eigenlijk minder praktisch uitziet.

Misschien moet ik me er maar gewoon eens overheen zetten en het numblock opgeven. Mocht ik hem echt zwaar missen dan zou ik er nog zoiets naast kunnen leggen...

[Flitzer]

De Leopold FC750R, en vermoedelijk ook andere modellen, heeft wel degelijk media keys en toetsen voor volume (via Fn + functietoets). Op internet staat een plaatje waar ze staan beschreven, maar de handleiding vermeldt ze niet. Bij bijvoorbeeld Ducky moet je ze zelf programmeren. Geen backlight vind ik persoonlijk een voordeel.

[Reactie gewijzigd door Flitzer op 22 juli 2024 17:47]

[Gaius]

Ik merk wel bij de Leopold dat geen backlight en zwarte keycaps met oranje/bruine opdruk niet zo'n optimale combinatie is als het wat donkerder wordt. Wellicht in de nabije toekomst toch 's kijken voor een mooi setje andere keycaps. Afgezien daarvan zeer content met m'n Leopold FC750R.

[Offperception]

Hey, fijn om te zien dat er meer mensen zijn met dit model Leopold. Heb ook de zwarte met rood/oranje opdruk. Wou eigenlijk de beige versie maar die zijn haast niet te krijgen.

[Extraxyz]

Ik was het zelf beu om te wachten totdat de Ducky One 2 TKL eindelijk eens beschikbaar kwam met silent switches, dus heb de (Mass)Drop CTRL gekocht. Voor 40 euro een setje van 100(!) Cherry MX Silent Red erbij die dankzij de hot-swappable functionaliteit extreem makkelijk te plaatsen/vervangen zijn.

Ik zou voor beginners sowieso een hot-swappable bord aanraden, mocht je toch van switch willen wisselen dan hoef je iig niet 1) een volledig nieuw bord te kopen of 2) een urenlange (de-)soldeersessie aan te gaan.

[Anoniem: 642628]

Zou het mogelijk zijn om duidelijk aan te geven welke toetsenborden in azerty-indeling te krijgen zijn? Bij sommige toetsenborden staat qwerty bij, maar niet overal. Ik lees altijd een review, ben dan enthousiast om even later te ontdekken dat het ding niet te krijgen is in de juiste indeling...
Verder uitstekende review.

[sjettepetJR.]

bij toetsenborden die her-programmeerbaar zijn is het natuurlijk alleen een kwestie van andere keycaps aanschaffen. echter is het dan ook wel weer de vraag of het toetsenbord niet één of andere non-standaard toetsenindeling heeft, zoals Corsair dat vaak doet.

[uiltje]

Ik vind het jammer dat er zo veel met identieke MX switches is gewerkt. Het zou me niks verbazen als het verschil in toetsenaanslag rechtstreeks komt door de gebruikte switches. Ik bedoel: wat zou anders het verschil moeten verklaren? Ik kan me voorstellen dat dit ook is gedaan om de test bench zelf te testen. Maar ik hoop toch dat er meer verschil wordt opgezocht met vervolg testen.

Voor mensen die overschakelen kan ik ook wel de toetsenborden van Pro-Havit aanraden, bijvoorbeeld de KB390L. Dit is een low profile Kailh blue-switch. Deze heeft een lagere travel, iets wat de meeste gamers toch ook fijn zouden moeten vinden. Een grotere travel heeft geen positieve invloed op de game prestaties.

Ander voordeel van dit toetsenbord is de prijs. Voor 65 euro heb je een prima mechanisch toetsenbordje, wat toch een stuk dichterbij een regulier dome-switch toetsenbordje komt. Let op: dit is wel een clicky toetsenbord, hoewel de clickiness vergeleken met een Cherry MX switch echt veel kleiner is. En ja, met verlichting, macro's en afneembaar micro USB kabeltje.

Tevens is er een kloon te koop van Sharkoon. Iets duurder met ongeveer 80 euro, maar wel met RGB en low profile Kailh red switches (zie echter de edit hieronder).

Edit: Excuus, dat laatste ging verkeerd doordat ik de verkeerde URL vond, de Sharkoon 87 key is niet RGB maar wel te krijgen met reds. Helaas zie ik hem nergens meer op voorraad, dus moet je daarvoor naar de full sized keyboard gaan.

[Reactie gewijzigd door uiltje op 22 juli 2024 17:47]

[masterJM637]

Volgende keer graag ook: Filco, Matias, Topre en Das meenemen in de test.

[Finraziel]

Misschien zeg ik iets heel smerigs nu, maar... Razer? Deze test lijkt toch op gamers gericht (wordt expliciet genoemd in de inleiding), dan vind ik het wel apart dat zij niet in de test zitten.

Overigens kan ik jouw merken niet eens in de pricewatch terug vinden, of Matias en Das wel maar die hebben geen TKL keyboards (althans niet in de pricewatch).

[Extraxyz]

Het lijkt me niet dat de kwaliteit van een toetsenbord afhankelijk is van de beschikbaarheid in de pricewatch.

Zeker wat mechanische toetsenborden betreft maken bovengenoemde niche merken aanzienlijk betere borden dan bekende merken, zo is ook Razer voor een liefhebber absoluut niet interessant (en wat mij betreft verdient Corsair ook geen aandacht) met een gebrekkige bouwkwaliteit en afwijkende layouts waar je nooit een andere keycap set voor zult gaan vinden.

De Leopold FC750R had overigens ook best overwogen kunnen worden én is beschikbaar in de pricewatch.

[Finraziel]

Maar is een roundup als deze voor de echte liefhebber? Ik denk dat het meer is voor de iets meer mainstream tweaker die wel een mechanisch toetsenbord wil maar niet zo veeleisend is als jullie blijkbaar zijn. Mijn huidige CMStorm (Cooler Master) zal jouw goedkeuring ook wel niet weg kunnen dragen, maar ik vind hem uitstekend.

Als ik dan bijvoorbeeld naar die Leopold FC750R kijk, dat ding is lelijk (ik zie nu dat er ook gewoon zwarte versies zijn), geen backlighting, geen volume controls zo te zien... Ok, blijkbaar is hij beter? Waarom dan? Net als die andere versies, waarom zijn ze dan beter? De switches zijn hetzelfde toch lijkt me. Als niet super-expert op het gebied van mechanische keyboards zie ik vooral minder functionaliteit op dat soort keyboards...

[Extraxyz]

Die Leopold is zo lelijk als je hem zelf wilt, wanneer de standaard keycaps niet bevallen kun je voor een paar tientjes een volledig nieuwe set kopen die wel aan je smaak voldoet. Idem wanneer je toetsen gewoon versleten raken. Dat kan niet bij Razer of Corsair vanwege de unieke layout waarvoor geen custom keycaps worden gemaakt, dat kan niet bij Logitech omdat geen fabrikant keycaps voor Romer-G switches maakt.

Cooler Master doet het dan weer wel juist en gebruikt gewoon standaard switches en standaard layouts. Persoonlijk vind ik dat ook veruit het beste mainstream merk qua mechanische toetsenborden.

[Finraziel]

Ja maar dan kom je weer helemaal in het custom keyboard segment en ik denk dat veel mensen daar helemaal niet op zitten te wachten. En het hoeft ook helemaal niet nodig te zijn. Zoals ik elders al zei, mijn ruim 6 jaar oude CMStorm keyboard zie ik nauwelijks slijtage aan de keycaps. Ook oudere keyboards (niet mechanisch) had ik nauwelijks slijtage aan de keycaps. Dat probleem heb ik gewoon nog nooit gehad... Dus ik zie ook niet waarom ik het kunnen vervangen dan zo belangrijk moet vinden bij aanschaf van een keyboard.

Als je wel schuurpapier als huid op je vingers hebt zitten dan is het anders natuurlijk, maar ik vermoed dat het voor de meeste mensen meer zal zijn zoals voor mij. En als na 5 tot 10 jaar de keycaps niet meer zo mooi zijn, tja, dan koop ik wel weer wat anders hoor (als het überhaupt al een probleem is)... Ja, als dat je ding is dan is het leuk natuurlijk om een keyboard 20 of 30 jaar mee te laten gaan, maar voor mij hoeft dat echt niet. Op een gegeven moment vind ik het zelfs wel leuk om weer eens wat nieuws te kopen.

[Flitzer]

De FC750R heeft wel media keys en volume controls. Volgens topics op internet zou de bouwkwaliteit iets beter zijn dan bijvoorbeeld de Ducky One 2 Skyline. Ook heeft de Leopold intern padding, waardoor de toetsen iets stiller zijn.

[oehoe]

En Nanoxia ook pls.

[SiErRa]

Inderdaad, heb al jaren twee Filco TKL toetsenborden (1 thuis, 1 op het werk). Inmiddels ook wat collega's weten te overtuigen. Ik vind vooral de werkhouding beter, omdat je muis minder ver naar rechts ligt.

Ik heb op het werk toch maar niet voor de clicky switch variant gekozen, terwijl die eigenlijk wel het fijnste typt. Maar in een kantoortuin is dat toch niet zo heel fijn voor je collega's.

[Defspace]

Heb zelf de Glorious GMMK, ook als TKL beschikbaar. Vind het echt een super fijn toetsenbord en ziet er ook nog heel elegant uit.

[Reactie gewijzigd door Defspace op 22 juli 2024 17:47]

[stuffie123]

Voor mij geen mechanisch toetsenbord, ik vind het helemaal niks, ook niet om te gamen. Alleen de herrie al...

Ik gebruik liever een goed chiclet/scissor toetsenbord.

[Anoniem: 167912]

Ik ben al even op zoek naar een vervanger voor mijn cherry evolution marlin. Ik vind niets! Er zijn geen draadloze fullsize chicklets

[Puddingboy]

Heb jij al eens gekeken naar het merk Matias of sla ik daarmee de plank mis?

[Anoniem: 167912]

Inderdaad al naar gekeken, maar nergens te krijgen, 1 schimmige winkel in Nederland dat de Mac versie lijkt te verkopen, maar ik heb de PC versie nodig.
Gisteren is mijn logitech k800 toegekomen, maar bevalt met niet 100%...
Logitech toetsen zijn het net niet en blijkbaar de UK layout gekregen waardoor ik altijd de enter mis....

[Puddingboy]

Je kan matias vinden op amazon.de en gewoon via IDeal betalen.

[Anoniem: 669783]

Rubber dome typt ook best lekker, en maakt ook niet zoveel herrie.

[uiltje]

Moet je niet die van de Apple hebben. Het hangt nogal af van het toetsenbord hoeveel herrie ze maken. En het hangt van mij af per situatie hoeveel herrie een keyboard mag maken

Die Kailh blues waar ik nu op type kan je best wel goed horen, maar irriteren doe ik me er niet aan. Sterker nog, bij elke klik heb je een zeer zeker gevoel dat je de toets geraakt heb. Nou zit het actuation point van dit toetsenbord ook wel heerlijk dicht bij de klik, dus ook hier maakt het nogal wat uit hoe het is geïmplementeerd.

Een neefje van mij heeft een rubber dome keyboard voor gaming gekocht en ik moet zeggen dat ik daar ook van onder de indruk was. Rubber dome betekend niet meteen slechte kwaliteit (maar een slechte rubber dome is ook *echt* slecht, als in onbruikbaar slecht).

[Reactie gewijzigd door uiltje op 22 juli 2024 17:47]

[Atlantis1995]

Een neefje van mij heeft een rubber dome keyboard voor gaming gekocht en ik moet zeggen dat ik daar ook van onder de indruk was. Rubber dome betekend niet meteen slechte kwaliteit (maar een slechte rubber dome is ook *echt* slecht, als in onbruikbaar slecht).

Nee, maar rubber dome heeft de naam dat het 'rubber' na een paar jaar minder word.

[uiltje]

Werkelijk? Ik heb hier nog rubber dome keyboards liggen van het begin van mijn studententijd - en da's een tijd terug. Ik zal die bordjes eens testen, maar volgens mij zijn ze nog net zo goed (of eigenlijk slecht) als toen. Hebben ze ook nog in opslag gelegen.

[artworx2010]

Nou ben ik in internet termen oud en bejaard ;-)
Ik heb nog een ouderwets wit toetsenbord met ps/2 aansluiting ooit gekocht bij een heel compleet systeem van dyme in delft die het al 20 jaar doet.
Denk 1 van mijn beste aankopen ooit gezien de levensduur ;-)

[Ben1985]

Klinkt bekend.... Heb hier twee Model M toetsenborden uit 1988 en 1990. Onverwoestbare dingen.
Enige minpunt is dat er geen Windows toets op zit, kan wat mij betreft geen toetsenbord van 140 euro tegenop

[mrmrmr]

Key Tronic E0360 met 104 keys lijkt op het oorspronkelijk jaren 90 mechanisch toetsenbord dat ik heb gebruikt (EPS3435, 1,8kg zwaar). Het is wel "moderner" in de zin dat de toetsaanslagkracht verschilt tussen 35 en 80 gram. Ze houden het goed vol, al slijt de belettering op den duur van de toetsen. Vooral bij mensen die niet hebben afgeleerd het toetsenbord als typemachine te gebruiken.

Helaas lijkt de toetsenbordafdeling van Key Tronic tegenwoordig op een sterfhuisconstructie. Jammer.

[Piet_Paulusma]

'Nou ben ik in internet termen oud en bejaard ;-)'
metoo. Uit de tijd dat we nog moesten rammen op typemachines en niks fout mochten typen. Bijna elk toetsenbord voldoet voor mij vergeleken met dat behalve als de shift- of backspacetoets te klein is. Ik snap dat de 1 wat lekkerder typt dan de ander maar zou er niet zoveel geld aan besteden. Een Fantech met polsondersteuning en backlight voor 2 tientjes is meer dan genoeg. Ze gaan bij mij toch binnen een paar jaar kapot omdat er koffie of iets anders overheen valt. Maar toch fijn dat mensen zoveel geld eraan uit willen geven, dat innoveert het toetsenbord.

[exaltion]

Ik heb een Ergodox EZ met Kailh Silver switches. Erg prijzig (€400 inclusief import) maar ik ben er zo blij mee. Heel erg aan te raden als je een ergonomisch toetsenbord wil.

[uiltje]

Wauw, da's wel erg duur. Zelfs mijn UHK kan je in dat geval als goedkoop ervaren. Vraagje: bevalt die toetsenbord layout waarbij de keys boven elkaar zitten? Dat lijkt me echt iets waar ik erg snel aan zou kunnen wennen, zoals de toetsen momenteel geplaatst worden is totaal achterlijk. Als ik weer aan het werk ben koop ik nog wel een ergodox, hoewel ik een keyboard om te typen niet snel zou uitrusten met Kailh zilver.

[exaltion]

De toetsenlayout is wel even wennen, maar het bevalt me goed.

De Kailh Silver switches heb ik voornamelijk voor het geluidsniveau gekozen omdat ik het toetsenbord ook naar kantoor wil nemen wanneer ik er een beetje handig mee ben geworden.

Ik heb nooit typles gehad, dus alle slechte gewoontes (toetsen die ik met de verkeerde hand wil gebruiken) komen nu echt boven water. Ik gebruik het toetsenbord nu een paar weken alleen buiten werk, en het gaat al redelijk. Ik vind het zelf echt heel handig dat het toetsenbord volledig aan te passen is met meerdere 'lagen'. Ik ben web developer en hiervoor probeer ik mijn layout te optimaliseren. Dit scheelt in tijd en in stres op de vingers. Mocht het je interesseren, dan vind je hier mijn huidige layout: https://configure.ergodox...ez/layouts/YnRv4/latest/0

[uiltje]

Ik ben zelf ook developer en als een van de weinigen op de zaak typete ik helemaal blind. En als je eenmaal blind kan typen dan wil je echt niet meer terug. Het typen van documentatie of wat langere namen voor je identifiers wordt dan ook een stuk makkelijker. En dat is wel degelijk van invloed op de kwaliteit van je code. Als het goed is hoef je dan alleen de naam te denken, waardoor het typen iets helemaal automatisch wordt.

Overigens heb ik het mezelf aangeleerd met een computer programma; dit betekende vooral veel herhaling. Daar moet je even doorheen. Tegenwoordig kan je dit soort soort software natuurlijk ook op verschillende sites terugvinden. Dus zoiets valt sterk aan te raden.

[exaltion]

Ik ben het ook aan het oefenen met een paar websites. Alleen blijven typen zonder bewust oefenen werkt niet zo goed voor mij. Ik vond dit wel een mooi moment om eindelijk eens een handige manier typen aan te gaan leren

[Wrathcall]

Oh wauw. Die kende ik nog niet. Wegens RSI klachten en kantoor baan en gamer heb ik al meerdere TB’s gehad. MS Natural Ergo op kantoor is door de numpad breed waardoor je de muis al snel te ver naar rechts hebt. Handen houding bij typen is wel prima. Volgens mijn ergonoom maar ook zelf voel je dat je handen het liefst dicht bij elkaar voor je buik hangen liggen.
Ik vind het dan ook bizar dat gamers die veel uren maken op een TB kennelijk brede, onergonomische planken kopen met, jawel, programmeerbare RGB leds.

Een TKL bordje die wel ergonomisch was met mechanical switches had ik nog niet gevonden.
Wel jammer dat het weer een astronomische prijs heeft.

Dan maar tikken op mn CM Novastorm TKL die ik aan de rechterzijde ophoog zodat het nog een beetje ergo is.

[exaltion]

Ik heb dit toetsenbord aangeschaft omdat ik 'm ook naar kantoor wil gaan nemen. Omdat dit toetsenbord met lagen werkt, heb ik nog steeds een 'numpad'. Hier vind je mijn huidige layout: https://configure.ergodox...ez/layouts/YnRv4/latest/0. Op laag 1 heb ik mijn numpad welke ik kan gebruiken als ik de toets rechts naast de G toets ingedrukt houdt. Werkt best prettig. Maar zoals je al zegt: astronomische prijs, en dat moet je er wel voor over hebben.