Inleiding
Eind mei bracht Nvidia zijn eerste 16nm-videokaarten uit: de GTX 1070 en 1080. De nieuwe videokaarten bleken snel en toch relatief zuinig te zijn, en het grootste nadeel aan de nieuwe kaarten was misschien wel dat ze beperkt leverbaar bleken, wat de prijs opdreef.
Opponent AMD bracht enkele weken later ook zijn eerste kaart van de nieuwe Polaris-generatie uit, waarmee het juist op prijs wilde concurreren. De RX 480 bleek dan ook lang niet zo snel te zijn als de nieuwe Nvidia-kaarten, maar wel erg veel waar voor je geld te bieden als je voor een niet al te hoge prijs op full hd wilt gamen.
Het antwoord van Nvidia heeft niet lang op zich laten wachten en een week na de introductie van de RX 480 kondigde Nvidia al de GTX 1060 aan. De GTX 1060 moet volgens Nvidia dezelfde prestaties als de GTX 980 bieden voor een lagere prijs. Die prijs moet volgens Nvidia op ongeveer 285 euro uitkomen, en dat is - waarschijnlijk niet helemaal toevallig - ook ongeveer de prijs van de RX 480. Kan de GTX 1060 dan de prijs/prestatieverhouding van de RX 480 overtreffen en een nog interessantere optie neerzetten voor de full hd-gamer? We testten een GTX 1060 Founders Edition en een Gaming-uitvoering van MSI om het antwoord op die vraag te vinden.
/i/2001171529.jpeg?f=imagenormal)
Architectuur en videokaarten
Bij de aankondiging van de GTX 1060 maakte Nvidia ook meteen vrijwel alle specificaties van de videokaart bekend. De GP106-gpu is uiteraard gestoeld op de nieuwe Pascal-architectuur, die op het 16nm-procedé gebakken wordt. De gpu beschikt over 1280 streamprocessors, de helft van het aantal op een GTX 1080, en heeft een baseclock die met 1506MHz ongeveer honderd megahertz lager ligt dan bij de GTX 1080.
De boostclock komt uit op 1708MHz, maar dankzij Nvidia's gpu boost 3.0-techniek tikt de gpu vaak nog een stuk sneller dan dat. Het werkgeheugen bedraagt 6GB, en hoewel Nvidia tijdens de presentatie van de 1060 aangaf geen concrete plannen te hebben om een 3GB-versie uit te brengen is er al een afbeelding gelekt van een 3GB-variant van Zotac. De kloksnelheid van het geheugen is net als bij de GTX 1070 2GHz, maar Nvidia heeft voor een smallere geheugenbus dan bij de topkaarten gekozen, waardoor de maximale geheugenbandbreedte met 192GB/s lager ligt. Omdat de prestaties van de GTX 1060 volgens Nvidia vergelijkbaar zijn met die van de GTX 980 hebben we die videokaart in de onderstaande tabel meegenomen.
Videokaart |
GTX 1060 |
GTX 980 |
GTX 1070 |
GTX 1080 |
Gpu |
GP106 |
GM204 |
GP104 |
GP104 |
Architectuur |
Pascal |
Maxwell |
Pascal |
Pascal |
Procedé |
16nm |
28nm |
16nm |
16nm |
Transistors |
4,4 miljard |
5,2 miljard |
7,2 miljard |
7,2 miljard |
Cudacores |
1280 |
2048 |
1920 |
2560 |
Baseclock |
1506MHz |
1126MHz |
1506MHz |
1607MHz |
Boostclock |
1708MHz |
1216MHz |
1683MHz |
1733MHz |
Vram |
6GB gddr5 |
4GB gddr5 |
8GB gddr5 |
8GB gddr5x |
Geheugenklok |
2003MHz |
1750MHz |
2000MHz |
1250MHz |
Geheugenbus |
192bit |
256bit |
256bit |
256bit |
Bandbreedte |
192GB/s |
224GB/s |
256GB/s |
320GB/s |
Tdp |
120W |
165W |
150W |
180W |
Nvidia heeft in de korte pauze tussen het uitbrengen van de nieuwe top-gpu's en de nieuwe GTX 1060 niet verder aan Pascal gesleuteld, wat betekent dat de gpu dezelfde technieken ondersteunt als zijn grote broers, waaronder verbeterde asynchronous compute, simultaneous multiprojection en de verbeterde geheugencompressie. Een ding ontbreekt echter, en dat is sli. Eerder schafte Nvidia tri- en quad-sli-ondersteuning voor de GTX 1070 en 1080 al praktisch af en voor de GTX 1060 is er helemaal geen sli-ondersteuning. Heb je meer grafische kracht nodig dan een enkele GTX 1060 kan bieden, dan kun je een GTX 1070 of 1080 kopen, is de redenatie van Nvidia.
Geteste videokaarten
Voor deze review hebben we twee GTX 1060-videokaarten getest; de Founders Edition van Nvidia en de snelste versie die MSI zal leveren; de GTX 1060 Gaming X 6G. De Founders Edition is voorzien van Nvidia's standaardkoeler en de standaard kloksnelheden zoals hierboven genoemd. In tegenstelling tot de GTX 1070 en 1080 wil Nvidia de Founders Edition alleen via de eigen webshop verkopen. Die webshop levert helaas (nog) niet in Nederland en België.
/i/2001171737.jpeg?f=imagenormal)
De GTX 1060 van MSI die we testten is zoals gezegd de snelste uitvoering en is ook voorzien van MSI's bekende TwinFrozr-koeler. Het is voor zover wij konden zien dezelfde koeler als MSI op zijn GTX 1070 en 1080 toepast en daardoor zowel in koelcapaciteit als in dimensies ruim bemeten. Dat laatste kan een nadeel vormen voor bezitters van compacte behuizingen, want de kaart is 12,6 centimeter hoog en bijna 28 centimeter lang.
Behalve de montage van een eigen koeler heeft MSI gekozen voor een achtpins-stroomaansluiting in plaats van de standaard zespins-connector en om de pcb te verstevigen en de warmte te verdelen is er ook een metalen backplate aanwezig. Natuurlijk zijn ook de kloksnelheden aangepast; in plaats van de standaard baseclock van 1506MHz tikt de MSI op 1594MHz, terwijl de boostsnelheid 1809MHz bedraagt, in plaats van de standaard 1708MHz.
In de praktijk ligt de kloksnelheid van beide videokaarten overigens vaak hoger. Gpu boost 3.0, de ingebouwde dynamische overkloktool van Nvidia, zorgt ervoor dat de gpu's zichzelf automatisch overklokken als temperatuur en verbruik daarvoor de ruimte bieden. De Founders Edition hebben we dankzij gpu boost op maximaal 1,9GHz zien draaien, terwijl de MSI zichzelf naar 2GHz kan klokken.
Testsysteem en drivers
De GTX 1060 hebben we in ons testsysteem met Core i7-4960X-processor gestoken. Waarschijnlijk is dit de laatste review waarin we ons X79-testsysteem gebruiken, want we zijn hard bezig om een nieuw testsysteem te bouwen, dat gebaseerd is op de X99-chipset. De i7-6950X is in ieder geval al binnen en er is ook al 32GB ddr4 onderweg, maar we wachten nog op een aantal andere componenten, dus voor deze review doet het onderstaande systeem nog dienst.
|
Testsysteem |
Moederbord |
Asus RoG Rampage IV Extreme |
Processor |
Intel Core i7-4960X @ 4,4GHz |
Geheugen |
Kingston HyperX KHX1866C9D3K4/16GX |
Ssd |
Crucial MX100 512GB |
Koeler |
Intel Thermal Solution RTS2011LC |
Voeding |
Corsair Professional Gold AX750 |
Behuizing |
CoolerMaster Test Bench |
Besturingssysteem |
Windows 10 |
Monitor |
Dell P2715Q |
De twee GTX 1060-kaarten hebben we getest met de 368.64-driver die we van Nvidia kregen en voor de andere videokaarten hebben we, waar mogelijk, de resultaten uit de RX 480-review opnieuw gebruikt. Sinds de RX 480-review zijn er echter een aantal interessante games en benchmarks beschikbaar gekomen die we ook in deze review wilden opnemen. Total War: Warhammer, 3DMark Time Spy, Doom en de Steam VR-test hebben we op Nvidia-kaarten gedraaid met de 368.69-driver en op AMD-kaarten met de 16.7.2-driver. Er is een grote update voor Rise of the Tomb Raider uitgekomen die betere prestaties in de DirectX 12 moet geven en daarom hebben we die game ook opnieuw gedraaid. Tot slot hebben we alle benchmarks opnieuw gedraaid met de AMD RX 480, in combinatie met de 16.7.2-driver, die de verbruiksproblemen aanpakt.
3DMark Fire Strike en Time Spy
We beginnen onze benchmarks altijd met het draaien van 3DMark. We gebruiken daarvoor altijd 3DMark Fire Strike, maar sinds kort heeft Futuremark een nieuwe test beschikbaar gemaakt, genaamd Time Spy. Waar FireStrike op DirectX 11 draaide, maakt Time Spy gebruik van DirectX 12, en moet daarmee dus ook representatiever zijn voor games die in de toekomst uit zullen komen en gebruik maken van de nieuwe api.
We nemen echter nog niet direct afscheid van Fire Strike en draaien ook die test op de GTX 1060-kaarten. Nvidia's claim dat de GTX 1060 even snel is als de oude GTX 980 lijkt in ieder geval goed te kloppen. De Founders Edition is marginaal langzamer dan een GTX 980 op standaardsnelheden, terwijl de overgeklokte MSI net iets sneller is.
3DMark Time Spy maakt gebruik van DirectX 12 en standaard staat asynchronous compute aan, maar dat valt ook uit te schakelen. We hebben de test met en zonder asynchronous compute gedraaid. De AMD-kaarten profiteren er het meeste van en zetten een tien tot vijftien procent hogere score neer met de functie ingeschakeld. Ook de nieuwe Nvidia-kaarten profiteren, maar iets minder dan de AMD-gpu's en zetten een vier tot zeven procent hogere score neer. De oude Maxwell-videokaarten - de GTX 900-serie dus - laten in beide situaties vrijwel dezelfde score score zien. Die scores waren ook wel enigszins te verwachten; AMD-gpu's hebben in het verleden al in meerdere DirectX 12-benchmarks een grotere winst laten zien dan Nvidia-kaarten. Met Pascal heeft Nvidia de asynchronous compute wel verbeterd vergeleken met Maxwell, maar de aparte asynchronous compute engines in de AMD-gpu blijken toch nog steeds efficiënter te zijn.
Alien Isolation en Dragon Age
- 1920x1080
- 2560x1440
- 3840x2160
In Alien: Isolation op 1920x1080 zetten de beide GTX 1060-kaarten indrukwekkende framerates neer, waarbij de overgeklokte MSI zelfs sneller is dan een Fury X. Die verhouding verandert bij hogere resoluties, maar de 1060 is wel steeds sneller dan de GTX 980.
- 1920x1080
- 2560x1440
- 3840x2160
Op full hd in Dragon Age is het stuivertje wisselen met de GTX 980, en blijkt de 1060 het ook goed te doen tegenover duurdere AMD-kaarten als de 390X en de Nano. Op hogere resoluties zijn die kaarten echter weer sterker.
Far Cry 4 en GTA:V
- 1920x1080
- 2560x1440
- 3840x2160
In Far Cry 4 weten de GTX 1060's in de buurt van de 60fps gemiddeld uit te komen met de resolutie op 1920x1080 en ultra-instellingen, en zelf op 3840x2160 is de game nog speelbaar, zolang je de grafische details verlaagt naar medium.
- 1920x1080
- 2560x1440
- 3840x2160
In GTA komen we met de GTX 1060 zelfs boven de 60fps uit, maar die game draaien we niet op ultra-instellingen, in welk geval de framerate flink zou inzakken. Gamen op 3840x2160 is wederom mogelijk, zolang je de grafische details maar verlaagt.
The Witcher en Total War: Warhammer
- 1920x1080
- 2560x1440
- 3840x2160
The Witcher 3 spelen we op de 'high'-preset, waarbij we Hairworks uitschakelen. Op 1920x1080 kunnen de grafische details zelfs nog wat hoger als je de 60fps tot doel hebt gesteld. Op 3840x2160 draait de game minder goed, zelfs met de grafische details op medium.
- 1920x1080
- 2560x1440
- 3840x2160
Total War: Warhammer is onlangs verschenen en draait zowel op DirectX 11 als DirectX 12, waarbij we natuurlijk geïnteresseerd zijn in de benchmarkresultaten met behulp van die laatste api. Daarbij meldt de ontwikkelaar dat de DirectX 12-ondersteuning nog in bèta is, en dat blijkt ook uit de resultaten, die een stuk anders liggen dan in de vijf DirectX 11-games die we eerder in deze review draaiden. AMD-videokaarten blijken het in ieder geval erg goed te doen, en een RX 480 is op full hd zelfs sneller dan een GTX 1080. De gemiddelde framerate van Nvidia-kaarten lijkt echter niet boven de 75fps uit te kunnen komen, en we hopen dat dat in de toekomst met een driver- of game-update verholpen zal worden. Op hogere resoluties trekt de GTX 1080 weliswaar aan het langste eind, maar die kaart wordt op de voet gevolgd door de Fury X. Op standaardkloks blijkt de RX 480 sneller te zijn dan de GTX 1060, maar de overgeklokte 1060 van MSI gaat daar op hogere resoluties weer overheen.
Hitman en Rise of the Tomb Raider
- 1920x1080
- 2560x1440
- 3840x2160
Net als bij Total War: Warhammer zien we dat de prestaties van AMD-kaarten in DirectX 12 beter zijn dan die van de Nvidia-kaarten en blijkt de GTX 1060 het onderspit te delven tegenover de RX 480. Dat neemt niet weg dat de game op de hoogste instellingen op 1920x1080 prima te draaien is, met een gemiddelde framerate boven de 60fps.
- 1920x1080
- 2560x1440
- 3840x2160
Rise of the Tomb Raider heeft onlangs een flinke update gehad, die multi-gpu-ondersteuning in DirectX 12 toevoegt, net als asynchronous compute op AMD gcn 1.1- en Nvidia Pascal-gpu's, en een aantal andere verbeteringen die voor hogere framerates moeten zorgen. Die verbeteringen zien we vooral bij AMD-gpu's, maar desondanks draait deze game beter op Nvidia-kaarten. Met resoluties tot 2560x1440 kun je met de GTX 1060 alle grafische toeters en bellen inschakelen.
Doom (Vulkan) en SteamVR
DirectX 12 is niet de enige low-overhead api die in steeds meer nieuwe games geïmplementeerd wordt. Ook Vulkan is ondertussen voor een aantal games beschikbaar gekomen, en we testen dat dan ook in Doom, waarbij we op 1920x1080 testen met OpenGL 4.5, en met Vulkan.
Vulkan blijkt voor een behoorlijke stijging in framerates te kunnen zorgen, en levert op AMD-gpu's een 25 tot 37 procent hogere framerate op. De oude Nvidia Maxwell-gpu's hebben nauwelijks baat bij de nieuwe api, maar de Pascal-gpu's in de GTX 1070 en 1080 laten ook een stijging in framerate van 25 tot 30 procent zien. Je zou daarom ook verwachten dat de GTX 1060, die van dezelfde Pascal-architectuur is voorzien, het goed doet in Vulkan, maar dat blijkt niet zo te zijn, en de winst bedraagt slechts enkele procenten. Wellicht moet Nvidia nog wat aan zijn drivers sleutelen om de winst in Vulkan ook bij de GTX 1060 te realiseren.
Tot slot bleek dat veel mensen benieuwd waren naar de scores in de Steam VR performance-test en die hebben we dan ook toegevoegd. Voor het spelen van vr-games zal de GTX 1060 op dit moment nog vergelijkbaar presteren met de GTX 980, maar zodra er games verschijnen die gebruik maken van Nvidia's simultaneous multi projection, zou de GTX 1060 wel eens een stuk interessanter kunnen worden voor vr.
Geluidsdruk en opgenomen vermogen
Naast het draaien van grafische benchmarks hebben we ook de energieopname van het hele systeem en de geluidsdruk die de koeler produceert gemeten. Energie en geluid meten we tijdens het draaien van de stresstest van 3DMark. Hoewel de videokaart tijdens het draaien van de stresstest de meeste energie opneemt, meten we niet het opgenomen vermogen van de videokaart zelf. De meting is daardoor niet perfect en moet dus vooral als een indicatie van het verbruik worden gezien, waarbij de kaarten onderling vergeleken kunnen worden.
- Energieverbruik systeem - Idle
- Energieverbruik systeem - Ingame
De GTX 1060 heeft een tdp van 120 watt, wat lager is dan zijn directe concurrent, de RX 480. In de stress-test blijkt de Founders Edition van de GTX 1060 het dan ook zuinig aan te doen, terwijl de overgeklokte MSI-kaart iets meer vermogen opneemt. Het 46 watt lagere verbruik ten op zichte van de GTX 980 komt mooi overeen met het verschil in tdp dat Nvidia opgeeft.
- Geluidsdruk - Idle 20cm
- Geluidsdruk - Load 20cm
Tijdens het draaien van de 3DMark stress-test meten we ook de geluidsproductie van de koeler. Daarbij blijkt de standaard GTX 1060-koeler op de Founders Edition-kaart het redelijk goed te doen, maar blijkt ook dat de koeler op de MSI Gaming X-kaart een stuk beter is. Die laatste verbruikt namelijk meer, maar produceert minder geluid. We hadden al het vermoeden dat de forse TwinFrozr-koeler op de GTX 1060 van MSI het goed zou doen in de geluidstest en dat blijkt inderdaad het geval te zijn. Ook onder belasting is die koeler nauwelijks hoorbaar.
Prestatie-index
De GTX 1060 blijkt, of je nu voor de Nvidia- of de MSI-variant kiest, een hele interessante videokaart te zijn voor gamers die op full hd-resolutie gamen en daarbij de grafische instellingen lekker hoog willen zetten, maar ook de 60fps willen halen. De hamvraag is natuurlijk; moet je deze videokaart kopen? Of kun je beter voor een RX 480, of een oude afgeprijsde GTX 980 gaan? Om die vraag te beantwoorden hebben we de gemiddelde framerates in Alien Isolation, Dragon Age, Far Cry, GTA, The Witcher, Tomb Raider, Hitman, Total War en Doom (Vulkan) gepakt en daar een index-getal uit berekend.
Dat resultaat klopt vrij goed met het beeld dat naar voren komt uit de losse tests; de GTX 1060 is iets sneller dan de GTX 980 en hoewel er games zijn waarin de RX 480 het beter doet, moet de AMD-kaart gemiddeld gezien het onderspit delven. Maar, hoewel die cijfers onherroepelijk lijken, kun je met de resultaten in deze review toch tot verschillende conclusies komen.
Je zou bijvoorbeeld kunnen beredeneren dat de prestatie-index bij 1920x1080 pixels niet representatief is en je beter de cijfers van 2560x1440 kunt gebruiken; Nvidia heeft om te beginnen namelijk duidelijk een probleem in Total War, waar de framerate op full hd niet boven de 77fps uit lijkt te kunnen komen. Daarnaast zijn de onderlinge verschillen in Rise of the Tomb Raider op die resolutie nihil, terwijl die er bij hogere resoluties wel degelijk zijn. Daarnaast kun je je afvragen of het resultaat in Doom, dat het gemiddelde voor AMD-kaarten flink omhoog trekt, wel van toegevoegde waarde is, want op moment van schrijven zijn er slechts drie games met Vulkan-ondersteuning.
En als we toch met cijfers aan het goochelen zijn; het blijkt helemaal interessant te worden als je de index-cijfers uitsplitst naar api. In onze 'mix' van games zitten op dit moment vijf 'oude' DirectX 11-titels, drie DirectX 12-games en een Vulkan-spel. Voor de DirectX 11-games blijkt Nvidia de beste keuze, maar bij de vier nieuwe titels blijkt het nauwelijks uit te maken of je een RX 480 of een GTX 1060 koopt, en doet een R9 390X nog altijd erg goede zaken. Of het DirectX 12-resultaat representatief is moet de toekomst overigens uitwijzen; er is pas een handjevol dx12-games beschikbaar, waar in de meeste gevallen nog aan gesleuteld wordt, dus de verhoudingen zouden over een paar maanden veranderd kunnen zijn.
Wat ons betreft geeft de 2560x1440-index op dit moment het beste weer hoe de onderlinge verhoudingen liggen. Daarbij is een GTX 1060 op standaard kloksnelheden een procent of zeven sneller dan een RX 480, even snel als een GTX 980, en is een 390X weer tien procent sneller dan de 1060.
Bij de meeste gamers zullen niet alleen de prestaties, maar ook de prijs een rol spelen bij de keuze voor een videokaart. Nvidia heeft een adviesprijs vanaf 280 euro opgegeven voor de GTX 1060, en als de kaart daadwerkelijk voor dat geld verkocht zal worden, zal het op dit moment voor de meeste mensen een interessantere keuze zijn dan een RX 480, die evenveel kost. De door ons geteste Founders Edition is helaas alleen in de Nvidia-webshop in Frankrijk, Groot-Brittannië en Duitsland te krijgen, en zal daar 319 euro kosten, terwijl de overgeklokte MSI volgens de fabrikant een adviesprijs van 369 euro meekrijgt. We verwachten ook dat de adviesprijs van 280 euro aan de krappe kant is en dat de prijs aanvankelijk tussen de drie- en vierhonderd euro zal liggen, waarna deze later wellicht dichter bij de 280 euro in de buurt zal komen. Maar, zoals we bij de GTX 1070, 1080 en de RX 480 hebben gezien kunnen de prijzen - zeker vlak na introductie - enorm variëren, wat het voor de mensen die twijfelen tussen de RX 480 en de GTX 1060 er niet makkelijker op maakt.
Conclusie
'GTX 980-prestaties in een midrange-videokaart', beloofde Nvidia met de GTX 1060 te bieden, en die belofte is het bedrijf nagekomen. De GTX 1060 blijkt snel genoeg te zijn om de meeste games op 1920x1080 te draaien, met de grafische instellingen op ultra, en een framerate van 60fps. Daarbij heeft de midranger dezelfde features als zijn grote broers, zoals smp en het encoderen en decoderen van hevc-video op uhd-resolutie, en ligt het verbruik een stuk lager dan bij de eerder genoemde GTX 980. Wij testten de GTX 1060 Founders Edition, die helaas niet in Nederland of België te krijgen zal zijn, en de snelste uitvoering van MSI, die dankzij zijn overklok een procent of vijf sneller is dan de Founders Edition. De MSI is bovendien voorzien van een joekel van een koeler, die het relatief zuinige kaartje daardoor vrijwel altijd onhoorbaar koelt.
Ten opzichte van Nvidia's midrange-videokaart van de vorige generatie, de GTX 960, is de prijs wel fors gestegen; in plaats van een euro of tweehonderd geeft Nvidia nu een vanafprijs van 280 euro op en kost de Founders Edition 319 euro, terwijl een overgeklokte uitvoering, zoals de door ons geteste MSI, daar nog ruim boven zit. Aanvankelijk verwachten we dan ook dat de prijzen tussen de drie- en vierhonderd euro zullen liggen en wellicht later richting de 280 euro zakken. Maar, doordat deze midrange-kaart prestaties biedt die te vergelijken zijn met een high-end kaart van de vorige generatie is die hogere prijs wel enigszins te rechtvaardigen. De GTX 1060 is bovendien een interessante kaart voor gamers voor wie de GTX 1070 te ver buiten het budget gaat, maar die wel een Nvidia-kaart van de laatste generatie willen hebben.
Hoef je niet per se een Nvidia-kaart, maar behoor je tot de groep die twijfelt tussen AMD's RX 480 en de GTX 1060, dan zal het een lastige keuze blijven. We hebben met behulp van verschillende prestatie-indices geprobeerd duidelijk te maken hoe de verhoudingen liggen. Daarbij kwamen we tot de conclusie dat de GTX 1060 op dit moment een procent of zeven sneller is dan de RX 480, maar dat het verschil in de toekomst, wanneer alle games gebruik maken van DirectX 12 of Vulkan, best klein zou kunnen worden. Of dat ook daadwerkelijk het geval zal zijn is een kwestie van afwachten, maar op dit moment houden AMD en Nvidia elkaar scherp in het midrange-segment, en dat is voor ons gamers alleen maar mooi.