Over Android- en web-apps
Heeft het zin om een enkel besturingssysteem te bouwen dat zowel met als zonder touchscreen werkt? Ja zegt Microsoft, dat zich met Windows 10 op alle soorten systemen richt. Daar lijnrecht tegenover staat Apple, dat iOS voor smartphones en tablets en macOS voor desktopsystemen heeft, en tot nu toe benadrukt dat die twee gescheiden blijven. Google zat tot nu toe in het kamp van Apple met Android voor smartphones en tablets, en Chrome OS voor laptops en desktops. De ene software werkt met Android-apps, de andere is helemaal geoptimaliseerd voor web-apps.
In het verleden wilden fabrikanten nog wel eens Android op netbooks of all-in-one-systemen zetten, maar dat waren uitzonderingen, die niet erg positief onthaald werden. Het besturingssysteem is duidelijk voor touch geoptimaliseerd. Android is hoe dan ook enorm succesvol. Chrome OS was ontwikkeld met het idee dat het web het platform van de toekomst is en dat sites uiteindelijk als apps te gebruiken zijn, nauwelijks te onderscheiden van apps op Android of iOS. Google kondigde Chrome OS in 2009 aan, maar waar Android een gigantische groei heeft doorgemaakt, lijken Chromebooks alleen in de educatieve markt echt succesvol.
De hele gang naar web-apps lijkt een beetje gestokt te zijn. Google doet er zelf ook niet veel meer aan om dat te veranderen; de Chrome Web Store, waar Chromebook-gebruikers hun web-apps moeten halen, ziet er verouderd uit en de interface is sinds 2010 niet meer bijgewerkt. Het werd dus tijd om Chrome OS nieuw leven in te blazen. In 2015 bracht Google daarom Android-apps naar het besturingssysteem, in de vorm van een extensie. Die liet gebruikers Android draaien via de App Runtime for Chrome, of ARC, en gebruikers moesten daarvoor zelf apk-bestanden aanleveren. Lang niet iedere app kon draaien en bij gebrek aan een Play Store raakte de mogelijkheid in de vergetelheid.
/i/2001131725.jpeg?f=imagenormal)
Niet voor iedere Chromebook
Tijdens Google I/O 2016 verscheen ineens het bericht dat de Play Store toch naar Chrome OS zou komen. Met de komst van de grote hoeveelheid Android-apps naar Chrome OS probeert Google de voordelen van zijn browserbesturingssysteem, zoals snel starten, veiligheid en koppeling met accounts, te combineren met de veelzijdigheid van het Android-ecosysteem. Dit moet Chromebooks en andere systemen met het besturingssysteem een stuk aantrekkelijker maken, ook buiten het klaslokaal.
Wel is er een aantal beperkingen. Zo komt de Play Store niet naar elk ChromeOS-apparaat. Google meldt op een lijst welke systemen de uitbreiding wel krijgen en veel van de eerste lichting Chromebooks vallen buiten de boot. Daaronder valt zelfs Googles eigen high-end Pixel van de eerste generatie, ook al beschikt die over een snelle processor en touchscreen. De meeste Chrome-apparaten krijgen de optie 'later in 2016'. De eerste lichting die de optie ontvangt, bestaat uit de Chromebook R11 van Acer, de Chromebook Pixel uit 2015 van Google en de Chromebook Flip van Asus.
Wie een van die drie modellen heeft, moet vooralsnog zijn besturingssysteem omzetten naar het dev-kanaal en upgraden naar de nog niet stabiele versie 53 van de software om de Play Store te kunnen benaderen. Wie dat doet, zal bij de Chrome OS-versie een vermelding van een 'ARC Version' zien. Tegenover Ars Technica liet Google echter weten dat de implementatie van de Play Store helemaal niet op de ARC is gebaseerd, omdat deze methode de Android Compatibility Test Suite niet doorstond.
In plaats daarvan is Google vanaf de grond opnieuw begonnen en heeft het bedrijf voor containers gekozen. Hierbij draait het Android Framework met alles wat het besturingssysteem nodig heeft, tot en met de Hardware Abstraction Layer, in een soort sandbox, maar met toegang tot de benodigde onderdelen van het onderliggende besturingssysteem, in dit geval Chrome OS. Hierdoor zouden alle apps moeten werken, zonder enige aanpassing door de ontwikkelaars. Bovendien moet Google de Chromebooks zo van de laatste Android-versie en beveiligingsupdates kunnen voorzien, net als Nexus-apparaten. Op de Asus Chromebook Flip draaide Android 6.0 op Chrome OS.
Browsers op een browser-OS
Wie 'Enable Android Apps to run on your Chromebook' bij de instellingen aanvinkt, krijgt direct een pop-up met de algemene voorwaarden voor de Play Store op Chromebooks voorgeschoteld. Vervolgens kun je als gebruiker inloggen bij Google Play. Als je dat doet, krijg je opnieuw een pop-up om de voorwaarden van Play te accepteren. En dan is daar de Play Store in een venster op Chrome OS.
De Play Store is fullscreen te draaien of in een kleiner venster, maar de grootte van het venster heeft vaste afmetingen en is niet aan te passen. Apps installeren via de Play Store verloopt op de traditionele manier, zoals Android-gebruikers gewend zijn. Na installatie krijg je een notificatie dat deze gelukt is.
/i/2001130691.png?f=imagenormal)
Een van de opvallendste eigenschappen die met de Play Store naar Chrome OS komt, is de mogelijkheid alternatieve browsers te draaien. Een van de manco's van het besturingssysteem was altijd dat je gebonden bent aan de Chrome-browser. Je kunt nu dus Opera, Firefox of andere browsers installeren, zelfs de Chrome-app binnen het Chrome-besturingssysteem. Het gaat in die gevallen uiteraard wel om de Android-versies en niet alles lijkt te functioneren zoals je verwacht. Zo lukte het in Firefox niet om met twee vingers op de trackpad te scrollen. Ook schotelen de browsers je standaard de mobiele versie van sites voor, omdat ze de Chromebook Flip natuurlijk detecteren als een mobiel apparaat met Android en een browser voor dat besturingssysteem. Wel kun je bij de mobiele browsers aangeven de desktopversie van sites te willen verkrijgen.
/i/2001130681.png?f=imagenormal)
Net als bij de Play Store zelf zijn vensters van apps niet te vergroten of te verkleinen. Je kunt ze verslepen en sommige apps kun je in volledigschermmodus draaien, andere niet. De Play Store schotelt je automatisch het aanbod van 'Designed for tablets'-apps in de verschillende categorieën voor, die fullscreen kunnen draaien. Bij smartphone-apps zit je vaak naar een rechthoekig venster te kijken, dat wel in de lengte uitgerekt kan worden, maar niet fullscreen, ook niet bij het roteren van het scherm.
Je kunt verschillende vensters open hebben staan. In de meeste gevallen is dan alleen het bovenste geactiveerd; de apps eronder draaien niet meer actief. Bij het gebruik van de Flip als tablet is fullscreen uiteraard de fijnste instelling en op een laptop is het prettig de venters te kunnen verplaatsen. Interessant wordt het als Android N de mogelijkheid brengt om apps in splitscreen te draaien, al is het nog even de vraag of die optie ook naar de ChromeOS-implementatie van Android komt.
Opvallend is hoezeer Google de Android-apps visueel in Chrome OS heeft verwerkt. De apps zijn in de launcher en op de taakbalk niet te onderscheiden van de web-apps. Dit is vooral verwarrend bij Googles eigen apps: start je de web-app van Docs of YouTube, of start je de Android-app? Ook in het overzicht van openstaande apps is geen verschil zichtbaar.
Keuze en bugs
Fijn is dat je nu veel keuze hebt. Veel diensten hebben al goede web-apps, zoals Microsoft met Office Online, Netflix en Spotify. De Android-apps zien er desondanks vaak net wat gelikter uit, ze starten sneller, bieden soms andere functionaliteit en zijn beter geoptimaliseerd voor bediening op een touchscreen. De vraag is zelfs hoeveel gebruikers de voorkeur blijven geven aan web-apps nu het installeren en gebruiken van Android-programma's op Chrome OS zo makkelijk gaat. De Play Store ziet er in elk geval veel aantrekkelijker uit dan de Chrome Store.
De functionaliteit is nog niet vrij van bugs. Zo bleven er apps op de taakbalk staan, ook al waren ze afgesloten. Die apps, waaronder de Play Store zelf, wilden ook niet meer starten vanaf de taakbalk. Andere apps hadden juist moeite met afsluiten. Daarnaast waren er apps die bij het roteren slechts de helft van het scherm innamen, wat zo bleef bij het terugzetten naar de full screen, horizontale weergave. Als er verschillende apps openstaan, geeft ChromeOS wel een overzicht met thumbnails als de apps in venstermodus draaien, maar niet als ze full screen draaien.
/i/2001130685.png?f=imagenormal)
Hoe de Android-apps verwijderd kunnen worden, is even zoeken. Het is niet mogelijk ze te selecteren en naar de prullenbak te slepen. Wel verschijnt er nadat je de app even ingedrukt hebt gehouden, een menu met die optie. Als alternatief kun je bij de instellingen naar de App Settings, waar de apps ook zijn te verwijderen.
De App Setting is een uitgekleed menu-onderdeel in Android-stijl, waar apps gedeïnstalleerd en geforceerd gestopt kunnen worden. Daarnaast vind je hier de instellingen voor locatie, printen, accounts en notificaties. Bovendien krijg je hier inzage in de resterende opslaghoeveelheid, die ineens weer van belang is. Web-apps zijn niet meer dan linkjes naar de sites, maar Android-apps kunnen aanzienlijk van omvang zijn.
Voorlopige conclusie
Google heeft Chrome OS op een elegante manier uitgebreid met zijn Play Store. De containerized implementatie van Android draait de apps op de Asus Chromebook Flip vloeiend, hoewel de processor niet de krachtigste is. Het mooie is dat je nu een keuze hebt tussen web-apps, waarvan sommige erg goed zijn, en Android-apps, die regelmatig beter voor touch zijn geoptimaliseerd. Google moet hier en daar nog schaven aan de uitwerking en enkele bugs wegwerken, maar de komst van de Play Store maakt het besturingssysteem een stuk aantrekkelijker.
Je behoudt de voordelen van het rappe desktopbesturingssysteem, zoals de veiligheid en het snelle starten. Wel zou het onderscheid tussen web-apps en Android-apps beter aangegeven kunnen worden en lijkt 16GB nu definitief niet voldoende meer voor Chromebooks. Afgezien daarvan is er minder reden voor gebruikers om voor web-apps te kiezen, wat het voor ontwikkelaars ook minder aantrekkelijk maakt zich hierop te storten. De vraag is hoe erg Google dit vindt, maar het minste wat het bedrijf zou kunnen doen, is zijn Chrome Store een metamorfose geven. Google is er in ieder geval in geslaagd zijn besturingssysteem nieuw leven in te blazen. Het zou zo maar eens kunnen dat er een groot aanbod aan Chromebook-convertibles op komst is.
/i/2001131731.jpeg?f=imagenormal)