Ubuntu 9.10 nader bekeken

Als alternatief voor de standaard Gnome- en KDE-desktopomgeving, en het al eerder uitgebrachte Ubuntu Netbook Remix, biedt Canonical voor zijn 9.10-release ook twee experimentele grafische gebruikersinterfaces aan die speciaal bedoeld zijn voor de kleine displays van netbooks: Kubuntu Netbook Edition en Ubuntu Moblin Remix. Beide zijn met name bedoeld voor ontwikkelaars en nog niet stabiel te noemen, maar de twee Linux-varianten geven een aardige indicatie waar KDE en Intels Moblin naartoe willen: het aanbieden van een werkomgeving die is aangepast op de beperkte mogelijkheden van een netbook.

Ubuntu Moblin Remix is gebaseerd op de Moblin 2.0-omgeving, die op zijn beurt bovenop Gnome draait. De desktopomgeving is vrijwel geheel gericht op het eenvoudig uitvoeren van allerdaagse taken op internet en op beperkt gebruik van kantoorapplicaties. Het startscherm toont kalenderitems, snelkoppelingen naar veelgebruikte applicaties en recent bezochte websites. Ook is er een kolom te vinden waarin updates van sociale netwerken te zien zijn.

Moblin biedt ook snel toegang tot mediabestanden en speelt deze af met behulp van het Gstreamer-framework. In een naastgelegen menu toont Moblin alle beschikbare applicaties. Elk gekozen programma past zijn weergave aan op de beperkte resoluties van de meeste netbook-displays. Om te kunnen schakelen tussen naast elkaar draaiende applicaties in Moblin is het zone-concept in het leven geroepen. Hierbij krijgt elke applicatie zijn eigen 'zone' aangewezen, waardoor de gebruiker eenvoudiger moet kunnen switchen tussen verschillende vensters. Het is verder niet mogelijk om vensters te minimaliseren of te verplaatsen: standaard draait een venster altijd fullscreen. Wij moesten even wennen aan het zone-concept, maar er bleek prima mee te werken, zeker omdat er minder handelingen nodig zijn om een venster goed op het scherm te krijgen.

De ingebouwde browser is door Intel opgebouwd rond de Gecko-renderengine van Mozilla. Op onze test-netbook, een Acer Aspire One van de eerste generatie, reageert deze browser bij normale content voldoende vlot. Een nadeel is dat de browser over zeer weinig functionaliteit beschikt; bovendien is deze niet te vergroten met add-ons, waardoor een ervaren gebruiker toch snel zal teruggrijpen naar een volwaardige browser. Verder belast Flash-content op Linux-systemen de processor dikwijls zwaar; op de weinig krachtige Atom-cpu's die in de meeste netbooks zijn te vinden, is dit probleem nog acuter. Het is echter aan Adobe om dit probleem op te lossen, aangezien de Flash-broncode grotendeels gesloten is.

Beter uitgewerkt is de Anjal-interface, een alternatieve interface voor de e-mail-client Evolution. Anjal heeft tot doel om de gebruiker alleen de meest noodzakelijke informatie te tonen, om zo het lezen en opstellen van e-mails op een netbook te vereenvoudigen. Dat doet de applicatie onder andere via de uit Gmail bekende threads voor mailwisselingen. Anjal werkte in onze testperiode plezierig en de ontbrekende functionaliteit werd zelden gemist.

Minder te spreken waren wij over de algehele stabiliteit van Moblin; de browser crashte regelmatig en ook het afspelen van mediabestanden ging met het nodige horten en stoten. Verder verlopen niet alle overgangen tussen de verschillende overzichtsschermen even soepel. Hier is dus nog werk aan de winkel, maar het is duidelijk dat het hier om een testversie gaat. Wat wel prima in orde leek, was de ondersteuning voor de netbook-hardware: wifi-verbindingen via de zogeheten ConnMan-manager waren stabiel en aangesloten usb-randapparatuur werkte zonder problemen.