Door Eric van Ballegoie

Reviewcoördinator

3x Sony: fald vs. miniled vs. oled

Bravia X85L, X95L en A80L Review

19-08-2023 • 06:00

71

Multipage-opmaak

Inleiding

Sony's line-up bevat dit jaar meerdere high-end modellen, die gebruikmaken van heel verschillende beeldtechnologieën. De X85L-serie gebruikt een lcd-paneel in combinatie met 'klassieke' full array local dimming, terwijl de X95L een lcd-paneel met een fijnmaziger miniledbacklight heeft. Die tv belooft daarmee een hogere lichtopbrengst én een beter contrast. De A80L tapt uit een ander vaatje en heeft een oledpaneel van LG Display, waarmee perfecte zwartweergave mogelijk is, maar met een minder hoge helderheid. Binnenkort zal ook de A95L op de markt komen, een tv met een QD-oledpaneel van Samsung. Die laatste tv hebben wij nog niet getest, de X85L, X95L en A80L wél.

In deze review vergelijken we deze drie modellen, die gebouwd zijn rond hetzelfde smart-tv-platform, dezelfde engine en die elkaar wat processing en instellingen betreft niet of nauwelijks ontlopen. Een interessante vergelijking dus, waarbij de panels en backlights de onderscheidende factoren zijn, terwijl de beeldverwerking en mogelijkheden verder grotendeels gelijk zijn.

Sony Bravia X85L, X95L en A80L

Wat prijs betreft vallen alle drie de modelseries in het hogere segment. De Sony Bravia X85L is te koop in 55, 65 en 75 inch met vanafprijzen die op het moment van schrijven uiteenlopen van 1200 tot 1850 euro, afhankelijk van de beeldmaat. De Bravia XR X95L met miniledbacklight is nog aanzienlijk prijziger. Deze tv is niet te koop in 55"-formaat, maar alleen in 65, 75 en 85 inch, met vanafprijzen van 2900 tot 5500 euro. De Bravia XR A80L-oled, ten slotte, is verkrijgbaar in 55, 65, 77 en 83 inch met prijzen die in de Pricewatch beginnen bij 1899 euro voor de 55"-versie en oplopen tot een kleine 6500 euro voor het 83"-model.

Uiterlijk en aansluitingen

Uiterlijk

Alle drie de tv's hebben Sony's kenmerkende vormgeving met een ruitpatroon op de achterzijde en de X95L heeft ook de 'harde hoeken' die we bij meerdere Sony-tv's gezien hebben. De X85L en A80L hebben wat meer afgeronde hoeken. De bezels van de drie tv's zijn zwart en aan de zijkanten en bovenkant dun, terwijl de onderste rand wat dikker is, vooral bij de A80L. De tv's hebben geen 'druppel' onder het scherm met daarin de sensoren voor omgevingslicht en de afstandsbediening, in plaats daarvan zijn deze in de onderste schermrand verwerkt.

Sony Bravia X85L, X95L en A80L
Sony Bravia X85L, X95L en A80L

Alle drie de tv's staan op strak vormgegeven voeten die je op meerdere manieren onder de tv's kunt monteren. Bij de X85L en X95L kun je ervoor kiezen de voeten op de hoek van de tv te plaatsen, of juist meer naar het midden toe. Dat laatste is fijn als je een smal tv-meubel hebt. Monteer je de voeten bij de X95L aan de zijkanten, dan kun je bovendien kiezen hoe hoog de tv op zijn voeten moet staan. De lage positie laat het scherm bijna op het meubel rusten, terwijl je er in de hoge stand gemakkelijk een soundbar voor kunt plaatsen zonder dat deze voor het beeld komt. De A80L biedt ook de mogelijkheid om de voet op twee hoogtes te monteren, maar laat de voeten alleen aan de zijkant van de tv bevestigen. Je kan hierbij overigens wel zelf kiezen of je de voeten naar binnen of juist wat naar buiten wilt laten wijzen.

Sony Bravia X85L, X95L en A80L
Sony Bravia X85L, X95L en A80L

Wat dikte betreft ontlopen de tv's elkaar ook niet veel en het zijn alle drie geen ultradunne modellen. De X85 en X95L hebben direct aan de rand relatief diepe bezels, wat het gevolg is van de gebruikte backlights. De A80L-oled is aan de zijkanten wel erg dun, maar de dikte van het scherm neemt naar het midden toe. Wat overigens ook opvalt, is dat de A80L licht achterover helt op zijn voet, terwijl de X85L en X95L wel kaarsrecht omhoog staan.

Sony Bravia X85L, X95L en A80LSony Bravia X85L, X95L en A80LSony Bravia X85L, X95L en A80LSony Bravia X85L, X95L en A80LSony Bravia X85L, X95L en A80LSony Bravia X85L, X95L en A80LSony Bravia X85L, X95L en A80LSony Bravia X85L, X95L en A80LSony Bravia X85L, X95L en A80LSony Bravia X85L, X95L en A80LSony Bravia X85L, X95L en A80LSony Bravia X85L, X95L en A80LSony Bravia X85L, X95L en A80LSony Bravia X85L, X95L en A80LSony Bravia X85L, X95L en A80L

Sony Bravia X85L, X95L en A80L

Aansluitingen

Wat aansluitingen betreft ontlopen de tv's elkaar nauwelijks. Bij alle drie de tv's zijn alle aansluitingen linksachter ondergebracht, waarbij alle aansluitingen opzij zijn gericht, zodat de tv's relatief strak tegen de muur opgehangen kunnen worden. De X85L, X95L en A80l beschikken alle drie over vier HDMI-poorten, waarbij poort 1 en 2 beperkt zijn tot 4k60 en poort 3 en 4 overweg kunnen met 4k120-signalen, met daarbij ondersteuning voor allm en vrr tot 120Hz. Poort 3 is tevens de enige poort voorzien van (e-)arc om audio uit te sturen naar een soundbar of receiver. Maak je gebruik van deze optie, dan houdt je dus slechts één 4k120-poort over. De beperking is het gevolg van de gebruikte MediaTek-chipset, en is iets waar alle fabrikanten op Samsung en LG na, mee te maken hebben.

Naast de HDMI-poorten hebben alle drie de tv's een optische digitale uitgang, RJ45-netwerkport, twee USB-A-aansluitingen en aansluitingen voor een DVB-C/T-tuner (kabel/digitenne) en DVB-S-tuner (satelliet). De X95L heeft zelfs een dubbele DVB-S-aansluiting. De tv's hebben ook een analoge audio-video-ingang, die bij de A80L en X95L ook gebruikt kan worden als centerspeakeringang; deze tv's kunnen namelijk dienst doen als centerspeaker bij gebruik van een externe surroundreceiver. Achter op de X95L vinden we ook nog een powerknop en schuifknop om de ingebouwde farfieldmicrofoons hardwarematig uit te schakelen. Wil je niet dat de tv continu wacht op het 'Hey Google'-wakeword? Dan kan je er dus voor zorgen dat de microfoons uitgeschakeld worden. Bij de X85L en A80L zit deze schuifknop aan de onderkant van het scherm, naast de powerknop die daar eveneens uit het zicht is aangebracht.

Sony Bravia X85L, X95L en A80L aansluitingenSony Bravia X85L, X95L en A80L aansluitingenSony Bravia X85L, X95L en A80L aansluitingen

Aansluitingen Sony Bravia X85L, X95L en A80L

Smart-tv en gamefuncties

Sony's midrange en high-end tv's maken allen gebruik van Google TV als smart-tv-platform en dat betekent dat de tv's gebruikmaken van een grotendeels gestandaardiseerd homescreen met links naar veelgebruikte bronnen, apps en tv-kanalen. Apps voor alle bekende streamingplatforms zijn beschikbaar voor Google TV en via de Play Store is een ruim aanbod aan apps beschikbaar, variërend van games tot smarthometoepassingen en mediaspelers. Sony heeft de Google TV-interface licht aangepast, waarbij het Sony-tabblad op het homescreen de zichtbaarste aanpassing is. Hier vind je links naar Sony's Bravia Core-streamingdienst. Wat verder opvalt, is dat de interface, zoals bij alle Google TV-televisies, vooral veel (gesponsorde) suggesties voor Disney+ laat zien, ook als je geen abonnement op deze service hebt.

De Google TV-interface werkt op alle drie de tv's feitelijk even snel, en zonder noemenswaardige haperingen. Het opstarten van apps gaat vrij vlot en ook het switchen tussen twee diensten doen de tv's snel genoeg. Verwacht op dit punt echter geen grote verbeteringen ten opzichte van de modellen van vorig jaar, alle drie deze tv's maken gewoon nog gebruik van de MediaTek MT5895-soc, een quadcorechip uit 2020 met een maximale snelheid van 1,8GHz.

Afstandsbediening

Sony doet helaas mee met de trend om steeds minder knoppen op de afstandsbediening van zijn tv's te stoppen. Het voordeel daarvan is dat de afstandsbediening er lekker overzichtelijk van wordt; het nadeel is dat je door knoppen weg te halen, knoppen mist. Sony's nieuwe standsbediening laat het numerieke keypad en de kleurgecodeerde knoppen weg, net als de forward, reverse en stopknoppen voor mediabediening. De nieuwe afstandsbediening heeft, ook volgens de huidige trend, wél zes customknoppen voor Sony's Bravia Core-dienst, Netflix, Disney+, Prime Video, YouTube en Crunchyroll. Gebruik je één of meerdere van die diensten niet, dan zitten die knoppen er dus voor niets op. De afstandsbediening beschikt ook over een ingebouwde microfoon waarmee je voicecommando's kunt geven, zodat dit ook mogelijk is als je de microfoons in de tv hebt uitgeschakeld. De microfoon in de afstandsbediening wordt geactiveerd na een druk op de knop; deze staat dus niet altijd aan. Sony levert de X85L en A80L met een zwarte versie van de nieuwe afstandsbediening; de X95L krijgt een iets chiquere versie met een geborsteld aluminiumafwerking. Functioneel zijn de afstandsbedieningen echter gelijk.

Sony 2023 tv afstandsbedieningen

Omdat Sony inziet dat gebruikers soms wel graag een numeriek keypad gebruiken, krijg je bij alle drie de tv's ook een tweede afstandsbediening die wel over deze knoppen beschikt, maar geen microfoon aan boord heeft. Die tweede afstandsbediening doet wat design betreft bovendien wat gedateerd aan, ligt niet zo fijn in het hand en heeft sponzige knoppen.

Gamefuncties

De tv's ondersteunen alle drie 4k120-signalen via HDMI-poorten 3 en 4, waarbij ook ondersteuning wordt geboden voor auto low latency mode, ofwel allm, een functie die ervoor zorgt dat de tv automatisch overschakelt naar de gamemodus met lage ingangsvertraging wanneer een computer of spelconsole wordt gedetecteerd. De tv's kunnen daarnaast overweg met vrr-signalen.

Sony 2023 tv game menu

Nieuw voor 2023 is een gamemenu, iets dat we bij andere fabrikanten al eerder zagen. Dit onscreenmenu laat eenvoudig instellingen voor vrr, motionblur. gamma en schermgrootte aanpassen. Die laatste functie maakt het mogelijk om het beeld kleiner en niet schermvullend weer te geven. Ook bieden de tv's de mogelijkheid om in het midden van het scherm een crosshair te tonen.

De tv's hebben PlayStation 5-gamefeatures, wat in de praktijk betekent dat ze automatisch overschakelen naar allm-gamemode wanneer een PS5 is aangesloten en dat hdr-tonemapping automatisch wordt uitgevoerd, zodat het signaal van de PS5 zo goed mogelijk aansluit bij het hdr-bereik van de tv. In theorie althans, want als we de hdr-instellingen van de PS5 handmatig nalopen, moeten we bij alle drie de tv's alsnog aanpassingen aan de minimale en maximale signaalhelderheid doen om het beeld optimaal te krijgen. Ook met de Xbox Series X werken de tv's prima. Gamen in Dolby Vision kan met deze console met alle drie de tv's, zij het maximaal met 60Hz, want Dolby Vision wordt niet ondersteund in combinatie met hogere framerates en vrr.

Inputlag

Voor snelle games is het belangrijk dat er zo min mogelijk vertraging zit tussen het uitvoeren van een actie en het moment dat je die op het scherm ziet. De lage 'inputlag', het tijdsverschil tussen het moment dat een signaal via HDMI de tv binnenkomt en daadwerkelijk wordt getoond, is dus daarom belangrijk bij gaming.

Wij meten de inputlag met een Leo Bodnar-inputlagtester die closed loop de vertraging meet waarmee televisies HDMI-signalen weergeven. We doen dat in 1080p60-, 1080p120- en 4k-60-beeldmodi. Onderstaande grafiek toont de drie geteste Sony tv's in rood, andere lcd-televisies in oranje, woled-televisies in geel en QD-oledtelevisies in turquoise.

De inputlag van de drie tv's is niet geweldig goed, zelfs in gamemodus meten we bij 60Hz-signalen tussen de 14 en 17ms aan vertraging, bij 120Hz-signalen zien we 6 tot 9,7ms. Dat zijn op zich geen slechte waarden, maar anno 2023 zijn er veel tv's die het gewoon nog een stuk beter doen.

  • Inputlag 1080p - Game Modus
  • Inputlag 2160p - Game Mode
  • Inputlag 1080p - Game Modus 120p

Energiegebruik en geluid

Het energiegebruik van televisies is de afgelopen jaren langzaam steeds verder afgenomen, al doet de trend naar steeds grotere beeldmaten die hogere efficiency geen goed. Wij hebben onze methode om energiegebruik te testen, onlangs aangepast, waarbij we het gebruik meten bij het afspelen van een tien minuten durende video, waarbij we het gemiddelde gebruik noteren. Alle tv's zijn hierbij ingesteld in de modus die objectief gezien de correctste beeldweergave biedt, meestal is dat de Film-, Filmmaker- of Gebruiker-modus. We testen met twee instellingen, namelijk bij een helderheid van 120cd/m², wat een goede helderheid is om 's avonds bij kunstlicht te kijken, en bij 250 cd/m², goed om bij daglicht te kijken.

Onze dataset is beperkt en houdt er rekening mee dat het bij de LG G3 en Sony X95L in de onderstaande grafieken om een 65"-variant gaat, terwijl we van de overige modellen 55"-versies getest hebben. Dat gezegd hebbende, valt op dat vooral de X85L zuinig met energie omspringt, terwijl de X95L juist veel energie gebruikt. We hebben de metingen van de X95L meerdere keren uitgevoerd, maar de resultaten bleven hierbij steeds hetzelfde; deze tv is alles behalve zuinig.

Onderstaande grafiek en de grafieken op de volgende pagina's tonen de geteste Sony tv's in rood, recente high-end lcd-televisies in zalmkleur, woled-televisies in het geel en QD-oledtelevisies in turquoise.

  • Film modus - 120cd/m² 10 minuten test
  • Film modus - 250cd/m² 10 minuten test
  • Film modus Checkerboard - 120cd/m²
  • Film modus Checkerboard - 250cd/m²
Filmmodus 120cd/m² 10-minutentest
Televisie Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Sony Bravia KD-55X85L
50,2
Samsung Neo QLED QE55QN90C
52,9
LG OLED C3 55
55,2
LG OLED G3 65
59,2
Samsung OLED55S90C
63,2
Samsung OLED55S95C
66,8
Sony Bravia XR-55A80L
68,0
Sony Bravia XR-65X95L
115,8
Filmmodus 250cd/m² 10-minutentest
Televisie Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Samsung Neo QLED QE55QN90C
66,4
Sony Bravia KD-55X85L
71,1
LG OLED C3 55
75,6
LG OLED G3 65
80,4
Samsung OLED55S90C
83,1
Samsung OLED55S95C
84,6
Sony Bravia XR-55A80L
89,7
Sony Bravia XR-65X95L
178,1
Filmmodus Checkerboard 120cd/m²
Televisie Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Sony Bravia KD-55X85L
49,3
Samsung Neo QLED QE55QN90C
54,0
Sony Bravia XR-55A80L
66,1
Sony Bravia XR-65X95L
113,4
Filmmodus Checkerboard 250cd/m²
Televisie Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Sony Bravia KD-55X85L
69,2
Samsung Neo QLED QE55QN90C
71,6
Sony Bravia XR-55A80L
87,5
Sony Bravia XR-65X95L
175,5

Geluid

Sony besteed veel aandacht aan de geluidsweergave van zijn high-end tv's, en dat is vooral bij de A80L en X95L niet anders. De X85L daarentegen, heeft relatief eenvoudige stereoluidsprekers die hun geluid naar onderen afstralen. Daar is niets mis mee, maar de geluidskwaliteit van de X85L is niet geweldig, zeker als we het volume wat opvoeren. Zodra je de tv harder zet, gaat het geluid duidelijk vervormen en neemt het dynamisch bereik af. De tv produceert daarnaast weinig lage tonen.

De X95L is een heel ander verhaal. Deze tv maakt gebruik van 'Acoustic Multi-Audio+', een mooie marketingterm om aan te geven dat de tv meerdere luidsprekers heeft, waarvan er ook twee hoog aan de zijkanten in de linker- en rechterbezels zijn verwerkt. Deze extra luidsprekers zorgen ervoor dat het geluid niet onder de tv vandaan lijkt te komen, maar meer 'uit' het scherm komt. Dat werkt in de praktijk bést goed. Over de geluidskwaliteit zelf hebben we bij deze tv ook weinig te klagen. Dankzij twee extra, zij het kleine, woofers weet de tv een best redelijke basweergave te realiseren en het geluidsbeeld in zijn geheel is goed gebalanceerd.

De A80L-oledtelevisie maakt gebruik van een trucje dat Sony sinds jaar en dag toepast bij zijn oledtelevisies, namelijk dat het paneel zelf dienst kan doen als luidspreker. Door twee actuators achter het paneel wordt het paneel in trilling gebracht, waardoor het geluid produceert. Het voordeel is dat het geluid hierdoor letterlijk uit het scherm komt. De geluidsweergave van de A80L is in de praktijk redelijk goed, maar niet geweldig. Net als bij eerdere tv's met deze Acoustic Surface-technologie is de sweetspot waarbinnen een goed stereobeeld te horen is, vrij beperkt. Daarnaast neemt vervorming ook bij deze tv snel toe als je het volume opvoert.

Paneel en beeldverwerking

De X85L en X95L maken beide gebruik van pva-lcd-panelen, maar in het geval van de X95L gaat het om panelen met betere specificaties. Waar de X85L matige kijkhoeken heeft, en contrast en kleurweergave al snel zichtbaar achteruitgaan als je niet helemaal recht voor het scherm zit, is dit bij de X95L een stuk beter. Dit komt omdat het paneel van dit duurdere model voorzien is van een filter dat de kijkhoeken verbetert. Perfect zijn de kijkhoeken van de X95L niet en de A80L-oled is op dit punt duidelijk de beste van het drietal, maar voor een lcd-televsie doet de X95L het érg goed. Het nadeel van het filter is overigens wel dat de X95L van opzij bekeken een licht paarsige kleurzweem krijgt, wat in de praktijk vooral zichtbaar is bij weergave van neutrale grijstinten.

Fald vs. miniled

Niet alleen wat paneel betreft verschillen de X85L en X95L; het is vooral de backlight achter het scherm waar hem het verschil zit. De X85L heeft een 'normale' fald-backlight, waarbij honderden normale leds achter het scherm in clusters gedimd kunnen worden om zo het zwartniveau in donkere delen van het beeld te verbeteren, met een hoger contrast tot gevolg. De X85L doet dit in grote blokken: bij ons 55"-testmodel telden wij horizontaal vier en verticaal vijf zones, voor een totaal van twintig apart dimbare blokken die bovendien niet vierkant, maar langwerpig zijn. Twintig zones is ook voor non-miniledtelevisies erg weinig, zeker in deze prijsklasse.

De X95L heeft een miniledbacklight, bestaande uit meer en kleinere leds, die bovendien verdeeld zijn in meer los van elkaar aanstuurbare zones. Bij ons 65"-testmodel telden wij 24 x 20 zones, voor een totaal van 480 individueel dimbare blokken. Ook dat kan beter als we het vergelijken met modellen van de concurrentie: Samsungs QN90C, die wij onlangs reviewden, heeft bijvoorbeeld bij de 65"-versie meer dan 1300 zones.

Blooming

Sony doet dus niet mee aan de race om zijn backlights in zoveel mogelijk zones te verdelen voor maximaal contrast en doet dat met een reden. Wanneer de backlight achter een deel van het scherm teruggeregeld wordt, moet de aansturing van de tv dit compenseren door het paneel achter die delen van het beeld verder 'open' te zetten, zodat details hier niet verloren gaan. Het nadeel is dat hoe groter het verschil in helderheid tussen de zones is, hoe groter de compensatie die het paneel moet doorvoeren. Dat is in theorie geen probleem, maar in de praktijk levert het vaak lichte problemen op met uniformiteit, gamma en kleursaturatie. Wordt de backlight achter donkere delen te ver teruggeschroefd, dan kunnen donkere details bovendien verloren gaan. Sony kiest er bij de X85L en X95L duidelijk voor om nauwkeurige, uniforme beeldweergave prioriteit te geven boven het behalen van een zo hoog mogelijk contrast en het onderdrukken van halos rond lichte objecten op een donkere achtergrond. Dat levert nauwkeurige beeldweergave op, maar met een keerzijde.

Vooral bij de X85L zien we dat in de praktijk wel terug, want vanuit contrastperspectief is de localdimmingfunctie van deze tv niet geweldig. Rond witte ondertiteling bij letterboxfilms is duidelijk zichtbaar hoe de backlight oplicht, zeker als je de tv niet helemaal recht van voren bekijkt. De X95L doet het een stuk beter. Het native contrast van het gebruikte paneel is een stuk beter en omdat de tv meer zones heeft, valt blooming ook minder op. Bij daglicht is de localdimmingfunctie van de X95L wat mij betreft prima en is zelfs prima bruikbaar met local dimming op medium. Kijk je in een wat donkerdere ruimte, dan zal je afhankelijk van het beeld soms wel duidelijk blooming zien.

Helder!

Sony's lcd-televisies laten de maximale helderheid op drie manieren regelen in het instellingenmenu. Eerst met de Helderheid-setting, waarmee globaal de maximale helderheid van de backlight wordt ingesteld. In de accuraatste Gebruiker-modus staat deze instelling bij zowel de X85L als X95L op 35 van een 50-puntsschaal. Daarnaast is er een 'piekhelderheid'-instelling die op 'uit', 'laag', 'midden' of 'hoog', gezet kan worden, en waarmee de helderheid verder opgevoerd kan worden. De derde instelling die invloed heeft op de maximale helderheid, is die van de localdimmingfunctie. Deze kan op 'uit', 'laag', 'midden' of 'hoog' ingesteld worden.

Bij de X85L meten we met een testpatroon met een gemiddelde schermhelderheid (apl) van 50 procent in sdr-modus standaard een maximale helderheid van bijna 420cd/m², maar door alle helderheidsinstellingen te verhogen, kan dat opgevoerd worden naar ruim 730cd/m², wat zeer helder is voor sdr-weergave. De X95L gaat daar nog een paar stappen overheen. Standaard meten we bij dit model bijna 470cd/m² en met alle registers open verdubbelt dat naar ruim 1001cd/m². Het voordeel is dat je met beide tv's dus prima uit de voeten kan in tests met veel omgevingslicht. Het nadeel is dat het gammaverloop minder nauwkeurig wordt met de piekhelderheid op 'hoog'. Wil je nauwkeurige beeldweergave, dan is het zaak deze instelling niet verder dan de middenstand op te voeren.

Oled zonder mla

De A80L heeft een oledpaneel van LG Display en werkt dus heel anders dan de X85L en X95L. Net als bij alle andere oledschermen vormen de pixels hier de lichtbronnen, wat betekent dat de tv in feite 3840x2160 localdimmingzones heeft. En hoewel de maximale helderheid van de A80L aanzienlijk lager is dan die van bovenstaande modellen, zorgt de perfecte zwartweergave wel voor een oneindig hoog contrast. Net als bij andere oledtelevisies is de maximale helderheid sterk afhankelijk van welk percentage van het scherm moet oplichten. Bij weergave van een 2 procent groot wit vlak op een zwarte achtergrond laat de A80L zelfs in hdr-modus maar maximaal 705cd/m² noteren, bij witweergave op een volledig scherm blijft daar maar 138cd/m² van over. Dat komt omdat Sony er niet voor heeft gekozen de A80L te voorzien van een extra helder mla-oledpaneel van de nieuwste generatie, maar een normaal oledpaneel toe te passen. Deze keuze is waarschijnlijk gemaakt om kosten te besparen. Wil je extra helderheid? Dan kan je terecht bij een van de lcd-televisies of bij de nog uit te brengen A95L met QD-oledpaneel, zo lijkt de gedachte van Sony.

Beeldverwerking

De drie tv's beschikken over vrijwel dezelfde beeldverwerking, al hebben de X95L en A80L Bravia XR-beeldverwerking, terwijl de X85L het moet stellen met de iets minder geavanceerde Bravia X1-variant. Het grootste verschil tussen beide zit hem volgens Sony in de 'cognitive intelligence' van de Bravia XR-processor, die probeert verschillende objecten uit beelden te herkennen en deze los te voorzien van beeldoptimalisaties. Kies je voor een natuurgetrouwe modus waarbij automatische optimalisatie van kleur, contrast en scherpte uitgeschakeld zijn, dan zal in je de praktijk weinig tot geen verschil tussen beide processors bemerken, zo is mijn ervaring. Sony zegt dat de XR-processor ook voor betere backlightaansturing zorgt, en hoewel de X85L en X95L ook een ander paneel en een verschillend aantal dimmingzones hebben, ben ik op basis van mijn ervaring geneigd dit te geloven.

Sony 2023 tv beeldinstellingen
Sony 2023 tv beeldinstellingenSony 2023 tv beeldinstellingenSony 2023 tv beeldinstellingenSony 2023 tv beeldinstellingenSony 2023 tv beeldinstellingenSony 2023 tv beeldinstellingenSony 2023 tv beeldinstellingenSony 2023 tv beeldinstellingen

Als het gaat om motionhandling, weergave van details in donkere delen van het beeld en de debanding, lijkt de beeldverwerking bij alle drie de tv's op hetzelfde niveau. Sony staat bekend om zijn natuurlijke weergave en deze drie tv's zijn wat dat betreft geen uitzondering. De televisies de-interlacen zowel SD- als 1080i-video nauwkeurig, herkennen filmmateriaal in 60Hz- en 50Hz-interlaced content en bieden uitstekende upscaling, zonder dat het beeld er kunstmatig verscherpt uitziet. Sony's Motionflow biedt de mogelijkheid om backlight scannning of black frame insertion toe te passen voor betere bewegingsscherpte. Bij de X95L werkt deze functie, die in het Nederlands 'helderheid' heet, goed, maar bij de X85L en de A80L gaat de helderheid sterk achteruit en is duidelijk zichtbaar dat het beeld gaat knipperen. De Soepelheid-instelling kan wel helpen. Deze past beeldinterpolatie toe en mits minimaal gebruikt in stand 2 of 3, zorgt dit voor betere bewegingsscherpte, zonder duidelijk zichtbare beeldfouten.

Metingen en hdr

We hebben de beeldkwaliteit van de tv gemeten met Portrait Displays Calman Color Calibration-software in combinatie met onze SpectraCal C6-colorimeter en Jeti-spectrofotometer en een VideoForge Pro-signaalgenerator. Voor tests met een pc als beeldbron gebruiken we een Inno3D GeForce RTX 3060 Ti iChill X3-videokaart. We voeren hierbij met sdr- en hdr-signalen een serie grijs- en kleurmetingen uit om zo de kleurtemperatuur, de grijs- en kleurfouten, de helderheid en het contrast te bepalen. We testen bij elke tv welke beeldmodus de nauwkeurigste weergave oplevert en voeren de metingen in die modus uit.

We testen voor zowel onze sdr- als hdr-metingen vooraf welke beeldpreset het nauwkeurigste grijsverloop levert en kiezen die preset om de rest van de tests uit te voeren. We geven alle televisies een eerlijke kans door alle (AI-)beeldoptimalisaties uit te schakelen, omdat deze de meetresultaten alleen maar verstoren. Opties zoals Dynamic Contrast en Live Colour zorgen voor een intensere kleurbeleving, maar ook voor verzadigingsfouten.

We meten de kleurechtheid in ΔE2000 en ΔE ITP, waarbij ΔE2000 de norm is die al decennia wordt gebruikt om een indicatie te geven van beeldprestaties. ΔE geeft aan hoeverre de gemeten waarde afwijkt van de verwachte waarde, en voor ΔE2000 geldt als vuistregel dat waarden lager dan drie als zeer goed en lager dan één als perfect worden gezien.

ΔE2000 heeft echter beperkingen bij hdr, waardoor vaak onrealistisch lage, dus goede, scores worden behaald, terwijl de beeldfouten goed zichtbaar kunnen zijn. ΔE ITP lost dit op en weegt de kleurafwijking ook anders, waardoor kleuren die we snel herkennen als goed of fout, zoals huidtinten en planten, meer invloed hebben op de score dan bijvoorbeeld neonkleuren. De resultaten van ΔE2000 en ΔE ITP zijn hierdoor niet onderling met elkaar vergelijkbaar.

Sdr-weergave

De out of the box kleurnauwkeurigheid van de tv's is wat wisselend. In de filmstand levert de X85L de nauwkeurigste grijs- en kleurweergave van de drie, wat opvallend is aangezien het de goedkoopste van het setje is. Met minimale aanpassingen, de tv's kunnen baat hebben bij het verlagen van de gamma-instelling, meten de schermen direct al een stuk nauwkeuriger.

  • Grayscale - gemiddelde grijsafwijking
  • Gemiddelde Delta E Colorspace
  • Gemiddeld Delta E colorchecker
Gemiddelde grijsafwijking
Televisie Paneeltype Gemiddelde kleurafwijking in ΔE2000 (lager is beter)
Samsung OLED55S95B QD-OLED
0,70
LG OLED G2 65 OLED
0,70
LG OLED G3 65 OLED
0,90
Panasonic TX-55LZW2004 OLED
0,90
Panasonic TX-55HZW984 OLED
0,90
Samsung Neo QLED 55QN95B Zilver LCD
1,00
LG OLED C3 55 OLED
1,00
Panasonic TX-55HZT1506 OLED
1,10
Samsung OLED55S95C QD-OLED
1,30
Sony Bravia KD-55X85L LCD
1,50
LG OLED C1 55 OLED
1,60
Sony Bravia XR-65X95L LCD
1,70
Samsung Neo QLED QE55QN85A LCD
1,70
Samsung QLED 55Q74T LCD
1,70
Philips 55OLED807 OLED
1,90
Samsung Neo QLED QE55QN90C LCD
2,00
Samsung OLED55S90C QD-OLED
2,00
Sony Bravia KD-55X80J LCD
2,00
LG OLED C2 55 OLED
2,60
Samsung Neo QLED QE55QN85B LCD
2,90
TCL 55C728 LCD
2,90
TCL 55C835 LCD
3,00
Sony Bravia XR-55A90J OLED
3,00
LG OLED A1 55 OLED
3,00
Sony Bravia XR 55A80J OLED
3,10
Sony Bravia XR-55A80L OLED
3,80
Sony Bravia XR-55A80K OLED
3,90
Philips 55PUS7906 LCD
3,90
Sony Bravia XR-55A95K QD-OLED
5,20
Gemiddelde kleurafwijking
Televisie Paneeltype Gemiddelde kleurafwijking in ΔE2000 (lager is beter)
Philips 55OLED807 OLED
0,80
Panasonic TX-55LZW2004 OLED
0,90
Panasonic TX-55HZT1506 OLED
0,90
Samsung Neo QLED 55QN95B Zilver LCD
1,00
LG OLED G3 65 OLED
1,00
Samsung OLED55S95B QD-OLED
1,00
Panasonic TX-55HZW984 OLED
1,00
LG OLED C3 55 OLED
1,10
Samsung OLED55S95C QD-OLED
1,10
Samsung OLED55S90C QD-OLED
1,20
LG OLED C1 55 OLED
1,20
LG OLED G2 65 OLED
1,30
Sony Bravia XR-55A80K OLED
1,40
Samsung Neo QLED QE55QN85A LCD
1,40
LG OLED A1 55 OLED
1,40
Sony Bravia XR-55A95K QD-OLED
1,50
Sony Bravia KD-55X80J LCD
1,70
Samsung QLED 55Q74T LCD
1,80
Sony Bravia XR-55A80L OLED
1,90
Samsung Neo QLED QE55QN85B LCD
1,90
Sony Bravia XR-55A90J OLED
1,90
TCL 55C728 LCD
1,90
Sony Bravia XR-65X95L LCD
2,00
TCL 55C835 LCD
2,20
Sony Bravia XR 55A80J OLED
2,20
Philips 55PUS7906 LCD
2,30
Samsung Neo QLED QE55QN90C LCD
2,31
Sony Bravia KD-55X85L LCD
3,00
LG OLED C2 55 OLED
4,30
Gemiddelde gedetailleerde-kleurafwijking
Televisie Paneeltype Gemiddelde kleurafwijking in ΔE2000 (lager is beter)
Samsung OLED55S95B QD-OLED
0,60
Panasonic TX-55LZW2004 OLED
0,80
LG OLED C3 55 OLED
0,90
Samsung OLED55S95C QD-OLED
0,90
LG OLED G3 65 OLED
0,90
Panasonic TX-55HZW984 OLED
0,90
Panasonic TX-55HZT1506 OLED
0,90
Samsung Neo QLED 55QN95B Zilver LCD
1,00
LG OLED G2 65 OLED
1,20
Philips 55OLED807 OLED
1,30
Sony Bravia KD-55X80J LCD
1,60
Samsung OLED55S90C QD-OLED
1,70
Sony Bravia KD-55X85L LCD
1,80
Samsung QLED 55Q74T LCD
1,90
Samsung Neo QLED QE55QN85A LCD
2,00
LG OLED C1 55 OLED
2,00
LG OLED A1 55 OLED
2,20
Samsung Neo QLED QE55QN90C LCD
2,50
Sony Bravia XR-55A80K OLED
2,50
Samsung Neo QLED QE55QN85B LCD
2,60
TCL 55C835 LCD
2,60
Philips 55PUS7906 LCD
2,60
TCL 55C728 LCD
2,80
Sony Bravia XR-55A80L OLED
3,00
LG OLED C2 55 OLED
3,10
Sony Bravia XR-55A90J OLED
3,10
Sony Bravia XR-65X95L LCD
3,20
Sony Bravia XR-55A95K QD-OLED
3,20
Sony Bravia XR 55A80J OLED
3,20
Sony X85L SDR calmanSony X85L SDR calmanSony X85L SDR calmanSony X85L SDR calman

Sdr-metingen van de Sony X85L-lcd

Sony X95L SDR calmanSony X95L SDR calmanSony X95L SDR calmanSony X95L SDR calman

Sdr-metingen van de Sony X95L-miniled-lcd

Sony A80L SDR calmanSony A80L SDR calmanSony A80L SDR calmanSony A80L SDR calman

Sdr-metingen van de Sony A80L-oled

Hdr-weergave

De mogelijkheid om hdr-beelden met impact weer te geven, verschilt sterk tussen de drie tv's. Gemeten op een vijf procent groot wit vlak op een zwarte achtergrond noteert de X95L met miniledbacklight een maximale helderheid van ruim 1500cd/m², waarmee hij tot de helderste tv's behoort die we getest hebben, met uitzondering van Samsungs topmodellen uit de qled-serie die ruim 2100cd/m² halen. De X85L doet het met iets meer dan 700cd/m² ook prima, maar onderstaande grafiek laat duidelijk zien dat meerdere oled-tv's deze piekhelderheid ook halen bij de weergave van een klein helder vlak. De A80L-oled blijft steken op 672cd/m². Dat is niet slecht, maar vrijwel alle 2022- en 2023-oledtelevisies van de concurrentie weten iets meer helderheid aan de dag te leggen.

Bij weergave van een volledig wit scherm verandert het speelveld. De X95L valt dan ruim de helft in helderheid terug en komt uit op bijna 650cd/m², terwijl de X85L relatief weinig inboet en 552cd/m² behaalt. De A80l valt net als alle andere oledtelevisies sterkt in helderheid terug als heel het scherm wit weergegeven moet worden en komt niet verder dan 138cd/m². Wat de nauwkeurigheid van de grijs- en kleurweergave betreft, doen alle drie de tv's het goed, maar recente tv's van de concurrentie doen het vaak net nog iets nauwkeuriger.

  • Max helderheid HDR full screen
  • Max helderheid HDR 5% window
  • Gemiddeld dE ITP grayscale zonder luminantie
  • Gemiddeld dE ITP color checker zonder luminantie
Sony X85L HDR calmanSony X85L HDR calmanSony X85L HDR calmanSony X85L HDR calman

Hdr-metingen van de Sony X85L-lcd

Sony X95L HDR calmanSony X95L HDR calmanSony X95L HDR calmanSony X95L HDR calman

Hdr-metingen van de Sony X95L-miniled-lcd

Sony A80L HDR calmanSony A80L HDR calmanSony A80L HDR calmanSony A80L HDR calman

Hdr-metingen van de Sony A80L-oled

Conclusie

Sony's X85L, X95L en A80L zijn dan gebouwd rond dezelfde basis en bieden op details na dezelfde mogelijkheden, toch zijn het drie heel verschillende tv's. De Sony Bravia X85L is het minst interessante model van de drie. Hoewel het de goedkoopste tv is, is goedkoop hier relatief met vanafprijzen van net geen 1200 euro voor de 55"-variant. Dat is een fors bedrag voor een tv die goede beeldkwaliteit levert, maar niet uitblinkt op het gebied van helderheid, contrast en kijkhoeken. De toevoeging van fald aan de A85-serie is een welkome verbetering, maar omdat het aantal zones erg laag ligt, is het voordeel in de praktijk beperkt.

De Sony Bravia XR X95L is een echt topmodel, waarmee Sony zich richt op mensen die hoge lichtopbrengst en nauwkeurige beeldweergave willen, en het niet erg vinden dat het zwartniveau niet helemaal perfect is. Want ondanks de 480 localdimmingzones laat het toestel duidelijke blooming zien rond bijvoorbeeld heldere ondertitels in donkere scenes. Het voordeel is dat de tv schaduwdetails niet verloren laat gaan door agressieve dimming, waardoor de tv in goed verlichte ruimtes optimaal tot zijn recht komt. De prijs is ook hier niet mals met op het moment van schrijven een laagste prijs van 2900 euro voor het geteste 65"-model. Daar staat tegenover dat concurrerende modellen zoals de eerder door ons geteste Samsung QN90C in dezelfde prijsklasse zitten.

De Sony Bravia XR A80L-oledtelevisie is een beetje een vreemde eend in de bijt. Sony heeft er niet voor gekozen de A80L te voorzien van een nieuw, extra helder mla-paneel, maar gebruikt een OLED.EX-paneel. De A80L is eigenlijk een opvolger of grotere broer van de A90K van vorig jaar die alleen in 42 en 48 inch beschikbaar is, terwijl deze nieuwe serie juist bij 55 inch begint. De A80L doet helemaal niets fout en biedt prima beeldweergave met, na wat tweaken, nauwkeurige kleuren en prima motionhandling. Wat helderheid betreft blijft de A80L alleen wat achter bij oledtelevisies van de concurrentie, terwijl Sony wat prijs betreft ver boven concurrenten als de LG C3 zit. Daardoor is het lastig de A80L als aanrader te bestempelen.

Reacties (71)

71
71
33
2
0
32
Wijzig sortering
Ik had graag gezien dat de Samsung qn95c miniled in de vergelijking was meegenomen aangezien deze het dubbele aantal minileds (of zelfs 3x) heeft tov de Sony miniled en duidelijk minder last heeft van blooming. Dit is volgens mij op dit moment de enige non oled tv die zich aardig kan meten met oled en op sommige punten oled zelfs voorbij gaat.
Vincent Teoh van HDTVTest heeft ze in zijn review van de Sony X95L rechtstreeks vergeleken: https://youtu.be/P3r34GFVYos - Vincent Teoh is een expert in televisies en kalibratie, een meer consistente betrouwbare bron is moeilijk te vinden.

En wat blijkt: de Sony X95L is gewoon beter omdat de beeldverwerking een klasse hoger dan alle concurrentie zit. Samsung heeft de neiging om dingen te donker te maken om blooming te vermijden at any cost, en daardoor verlies je gewoon details in donkere scènes.

Het is jammer dat Samsung het niet beter doet in software, want qua panel en hardware zouden ze het met betere software in theorie nog beter dan Sony kunnen doen. Maar helaas.
Dit dus! De tv's van Sony zijn in beeld verwering beter. Heb al tal van andere merken gehad, maar uiteindelijk bij Sony uitgekomen. Na wat lcd's uiteindelijk bij oled uitgekomen XR-48A90K waar ik nog steeds uitermate tevreden mee ben voor hetgeen waar ik hem voor gebruik ( films)
Heb je toevallig ook ervaring met een LG C1 in vergelijking met Sony? Ik ben altijd een Sony fanboy geweest maar eigenlijk door de gunstige black friday deal i.c.m. de Samsung Q930A (geloof ik) voor de LG gegaan afgaande op de positieve reviews en het feit dat het LG was dus "LG + OLED = goed.".
Heb de LG C1 bij een vriend van me bekeken, waardoor ik aan het twijfelen was om voor de LG te gaan, want design is mooi, beeld natuurlijk goed en goedkoper dan de Sony. Uiteindelijk toch voor de Sony gegaan, mede door Google tv.
Wij hebben geen C1 maar een C2 maar volgens mij zijn die nagenoeg hetzelfde alleen heeft de C2 een ietwat betere helderheid. Het is super goed beeld dus het is niet zo dat ik een miskoop gedaan heb maar wellicht ga ik over een paar jaartjes toch ook weer voor Sony. Ik was bang dat ik allerlei trucjes qua beeld kalibratie moest uithalen met een Sony maar vraag me nu eigenlijk af hoe ik op dat idee kwam. Google TV is wel een gemis maar heb een Chromecast er aan hangen.
Bij een test met 2017 OLEDs waren er na 4,500 uur zwarte balken de eerste tekenen van uneven wear zichtbaar. Als je alleen maar films kijkt zoal ik dan wordt €1,000/€2,000 voor een TV die binnen 10,000 uur verpest is wel erg veel geld.
Dit was idd met de oudere panels het geval als ik me niet vergis.. Tot nu toe heb ik na een jaar geen problemen ondervonden, tijd zal het uitwijzen denk.
Ik heb vroeger plasma gehad ( inbranden) dus ben wel voorzichtig met dit soort mogelijke euvels.. daarbij komt dat ik ook veel oude films nog kijk waarbij het hele scherm gevuld is, voor de afwisseling van zwarte balken haha
oke. Ze hebben dat uitgeprobeerd op TVs dus dat zal ook het geval zijn bij TVs in de huiskamer. Dat waren 2017 OLEDs. Bij nieuwere tests zijn ze erachter gekomen dat wanneer je de TV onder druk zet met bijvoorbeeld extreem lang aan staan dat de effecten van statische elementen erger zijn (bij bepaalde merken..Sony). TV makers hebben sinds 2017 nog enkele truckjes erbij gedaan maar het is onduidelijk of het ook zwarte balken betreft (denk aan bijvoorbeeld het logo na enkele minuten vervagen of zelfs het hele beeld verdonkeren..dus het betreft vooral voor de kijker onprettige truckjes). Het zal in het gunstigste geval enkele duizenden uren erbij zijn. Je moet ervan uitgaan dat voordat je 10,000 uur zwarte balken in beeld hebt er problemen* zijn die het kijken onprettig maken. 5,000 uur dat is bij 2 zwarte balken films per dag 3 jaar. Na die perjode zou ik een paar keer per jaar in het donker full screen kleuren en zwart variaties checken.

*Bij Plasma is dat line burn-in, dat is de lijn aan de onderste rand van de bovenste zwarte balk. Dit probleem heb je ook bij de rand van een logo etc...(hiervoor wordt pixel verschuiver geactiveerd). Bij een flink deel van het scherm verdonkerd zullen de plekken waar de zwarte balken zijn veel lichter zijn. Dit gaat van lichter alleen als je voor de TV staat naar lichter op kijk afstand (meest zichtbaar in een donkere ruimte). Daarna ga je het ook in gewone content zien. Blauwe lucht op full screen beeld bijvoorbeeld zal dan zichtbaar lichter zijn daar waar zwarte balken hebben gezeten. Bij OLED kun je vergelijkbaars verwachten.

Dit alles in geval het een gekalibreerde TV betreft. Niet gekalibreerde TVs zijn meestal meer kleurrijk en hebben meer lightoutput wat impact van statische elementen sterker maakt.

[Reactie gewijzigd door 8mile13 op 22 juli 2024 13:50]

Hier is een review tussen die 2 tv's en daaruit blijkt dat de Sony echt niet onder doet voor de Samsung, ondanks dat de Samsung veel meer dimming zones heeft.

https://m.youtube.com/watch?v=R1tTbSrHjZ4
Wat met burn-in?
Dat je dat niet zo maar kan testen op korte termijn, dat begrijp ik, maar is wel een issue dat aandacht verdient, vooral als je de hoge prijzen in beschouwing neemt.

Ik koop een TV voor vele jaren, d.w.z. graag minimum 10-15 jaar. Als een producent garantie geeft voor 2 jaar geen burn-in, dat is nutteloos. De (on)waarschijnlijkheid van burn-in na 5-10 jaar is één der beslissingsfactoren om het ene of andere TV systeem te kopen. Of een gegarandeerd aantal gebruiksuren zonder burn-in, op voorwaarde dat de gebruiksuren opgeslagen worden en door de gebruiker kunnen worden uitgelezen.
Ook als Tweaker het niet zelf kan testen, zou men het wel moeten aankaarten.
ja maar burn-in komt bijna niet meer voor word er dan gezegd,

aan zo'n argument heb je natuurlijk niks als je er zelf mee te maken hebt gehad 1 of meerdere keren....

er zullen altijd mensen zijn die zweren bij de oled en alle argumenten zullen gebruiken om het te verdedigen....
ja maar burn-in komt bijna niet meer voor word er dan gezegd
Als dat zo is, is een lange garantie erop toch ook geen probleem? :) Feitelijk erkent de verkoper dan immers dat een lange garantie erop prima moet kunnen, doordat het nauwelijks voorkomt. De kans dat dit in de praktijk daadwerkelijk zo geroepen gaat worden, is dus nihil. ;)

[Reactie gewijzigd door CH4OS op 22 juli 2024 13:50]

Hier ervaring met een 16 jaar oude Panasonic plasma TV, zou inbrand gevoelig zijn. Na al die al tijd, en heel veel uurtjes gamen nog helemaal niets.
TV nu doorgeschoven naar een familielid, nog steeds perfect. (Afgezien van relatief hoog stroomverbruik)
2018 een OLED TV gekocht, idem, na 5 jaar, gemiddeld 6 uur per dag intensief gamen en streaming kijken, niets van inbranden of oneffenheden te bespeuren.
Alleen desktop gebruik zou ik echter niet aandurven.
YMMV
zoals ik al zei, aan jou ervaringen heeft een persoon niks als het bij hem / haar wel gebeurd, het blijft een risico van de techniek....
Ik begrijp niet dat iemand uw commentaar niet leuk vind, u bent zakelijk en correct.

Burn-in bestaat nog steeds. Je kan het proberen te managen, door bijvb helderheid te verminderen, en screen cleaning software van de producent etc. Hoe lang dit burn-in kan tegenhouden of totaal elimineren is een issue in de keuze van verschillende soorten TV systemen. De betere kwaliteit van OLED weegt niet op tegen een aangetaste beeldkwaliteit als burn-in zich voordoet.

Als men de helderheid van het beeld moet verminderen is dat meestal, in een lichte omgeving, een vermindering van de beeldkwaliteit.
16 jaar veelvuldig statische elementen in beeld, vele uren per dag zal na 5,000 uur zal op een Plasma zeer zeker een negatief effect hebben.

[Reactie gewijzigd door 8mile13 op 22 juli 2024 13:50]

In principe wordt de levensduur van OLED met 90% verkort als je permanent statische elementen in beeld heb wat betekent dat na 10,000 uur statische elementen er problemen met het beeld zullen zijn de het kijken onprettig zullen maken (bij Rtings burn-in test van 2017 waren bij permanente zwarte balken de eerste problemen zichtbaar in test images na 4,500 uur. De zwarte balken waren onderdeel van een 3 soorten statische elementen mix).. Als men zegt dat er feitelijk geen problemen meer zijn dan wordt bedoelt bij gemiddeld gebruik..maw er wordt gegoocheld met feiten.

Extreem veel de TV aanhebben kan effecten van statische elementen ed verergeren ook.
https://www.rtings.com/tv...stigations-update-3-month

[Reactie gewijzigd door 8mile13 op 22 juli 2024 13:50]

Afstandsbediening

Sony doet helaas mee met de trend om steeds minder knoppen op de afstandsbediening van zijn tv's te stoppen. Het voordeel daarvan is dat de afstandsbediening er lekker overzichtelijk van wordt; het nadeel is dat je door knoppen weg te halen, knoppen mist. Sony's nieuwe standsbediening laat het numerieke keypad en de kleurgecodeerde knoppen weg, net als de forward, reverse en stopknoppen voor mediabediening. De nieuwe afstandsbediening heeft, ook volgens de huidige trend, wél zes customknoppen voor Sony's Bravia Core-dienst, Netflix, Disney+, Prime Video, YouTube en Crunchyroll. Gebruik je één of meerdere van die diensten niet, dan zitten die knoppen er dus voor niets op. De afstandsbediening beschikt ook over een ingebouwde microfoon waarmee je voicecommando's kunt geven, zodat dit ook mogelijk is als je de microfoons in de tv hebt uitgeschakeld. De microfoon in de afstandsbediening wordt geactiveerd na een druk op de knop; deze staat dus niet altijd aan. Sony levert de X85L en A80L met een zwarte versie van de nieuwe afstandsbediening; de X95L krijgt een iets chiquere versie met een geborsteld aluminiumafwerking. Functioneel zijn de afstandsbedieningen echter gelijk.

Sony 2023 tv afstandsbedieningen

Omdat Sony inziet dat gebruikers soms wel graag een numeriek keypad gebruiken, krijg je bij alle drie de tv's ook een tweede afstandsbediening die wel over deze knoppen beschikt, maar geen microfoon aan boord heeft. Die tweede afstandsbediening doet wat design betreft bovendien wat gedateerd aan, ligt niet zo fijn in het hand en heeft sponzige knoppen.


Met een Mediamarkt naast de deur kan ik constateren dat consumenten hier niets over mogen weten.
De TV's staan daar om het hardst hun beeldkwaliteiten in demomodus uit te venten.
Maar de afstandsbedieningen zijn weggestopt.
Dat moet haast wel leiden tot teleurstellingen, omdat de (afstands-)bediening een heel belangrijk onderdeel van de TV is.
Dat vind jij, maar ik vind de afstandbediening totaal niet interessant. Deze blijft namelijk in de doos. Ik bedien mijn apparatuur met een Logitech Harmony, die helaas niet meer gemaakt wordt. De belangrijkste vraag voor mij is dan ook: zijn de afstandbedieningen van deze TV's infrarood en laten de apparaten zich bedienen door universele afstandbedieningen?
Dat vind jij, maar ik vind de afstandbediening totaal niet interessant. Deze blijft namelijk in de doos. Ik bedien mijn apparatuur met een Logitech Harmony, die helaas niet meer gemaakt wordt.
Waar je direct de spijker op de spreekwoordelijke kop slaat. De Harmony afstandsbedieningen waren over het algemeen prima apparaten, al helemaal voor hun tijd. Echter is dit product niet interessant of rendabel genoeg gebleken voor Logitech om ermee door te gaan. Niemand stopt met een succesvol of winstgevend product. Jij bent dus helaas in de minderheid en daar bouwt Sony's geen televisies voor. In mijn omgeving zie ik ook (bijna) niemand meer die een extra smart platform gebruikt voor streaming. Ik vind dus het punt wat @Bruin Poeper (wat een naam) aanhaalt ook zeer sterk.

Tevens, en dan moet ik oppassen niet teveel over te komen als een Sony-basher, vind ik dit ook wel weer des-Sony's. Dus twee afstandsbedieningen meeleveren. Toen ik namelijk de eerste generatie Android Smart TV van Sony kocht en na een update de televisie elke dag op willekeurige momenten rebootte moest ik volgens Sony maar een nieuwe tv kopen. Want, volgens de Sony vertegenwoordiger, was deze generatie TV maar een test geweest en kon ik na 3 jaar geen support meer verwachten.
Logitech heeft zich verkeken op het bedrijfsmodel. Ze verkochten hardware en maakten daar de winst op, maar de echte meerwaarde van het platform zat in de ondersteuning voor telkens weer nieuwe modellen. De hardwaremarkt is op een gegeven moment verzadigd geraakt (want die Harmony's waren best degelijk) maar de kosten voor het platform gingen door.

Eigenlijk had het vanaf het begin een abonnementsmodel moeten zijn. Maar daar was de markt destijds nog niet rijp voor. Nu zou dat prima kunnen, mensen zijn gewend om maandelijks te betalen voor van alles. Afstandsbediening gratis, maar minimaal een jaarabonnement. En als er geen abonnement is, kan de afstandsbediening niet geupdated worden met een nieuw apparaat.

Ik heb overigens wel vaker Sony's gezien met fantasievolle afstandsbedieningen. Een klasgenootje had 30 jaar geleden een van de eerste breedbeeldtv's met s-video enz. Die afstandsbediening was enorm ingewikkeld. Je kon 'm daarom omdraaien, er zat een soort omhulsel bij. Voor dagelijks gebruik volume, +/- en nog wat veelgebruikte knoppen, maar als je de geavanceerdere functies wilde gebruiken had je de andere kant nodig. Ik vond dat wel slim.

[Reactie gewijzigd door PhilipsFan op 22 juli 2024 13:50]

Juist ik heb die ook nog gehad! Sindsdien wel overgestapt op LG en nog geen seconde spijt van gehad.
Hmm I disagree. Wij hadden prima zelf die dingen kun programmeren waar de noobs prima in konden meeliften.
Ze hebben hun eigen platform omzeep geholpen met hun geheimzinnige opzet
Ik vond recent zo'n Harmony in de kringloop. Maar gelukkig was ie maar €1,50 ofzo, want hij ligt nu in de kast te verstoffen. De setup is dramatisch. Alles webbased (met verplicht account), en omdat een browser niet naar een usb apparaat kan schrijven heb je een proprietary tooltje nodig om bestanden die de website jou stuurt naar het apparaat te uploaden. Heb het nooit aan de praat gekregen. Ik denk dat het gewoon niet meer onderhouden wordt en niet werkt in moderne browsers (courante versie van Firefox).

Beter hadden ze een open source tool uitgebracht die volledig lokaal op je computer werkt, waar iedereen eigen codetabellen kan bijdragen als ze een apparaat ondersteund willen hebben. Ze verkochten tenslotte hardware, en de software was duidelijk bijzaak (anders hadden ze niet zo'n gare setup). Dan kon de community tenminste verder met een end-of-life product. Nu is het het zoveelste product wat dood is gegaan omdat de ondersteuning stopt.
Eigenlijk had het vanaf het begin een abonnementsmodel moeten zijn. Maar daar was de markt destijds nog niet rijp voor. Nu zou dat prima kunnen, mensen zijn gewend om maandelijks te betalen voor van alles.
"Mensen"? Spreek voor jezelf. Ik doe niet mee aan die melk-onzin en een verplicht abonnement zou voor mij een reden zijn om het links te laten liggen. En ik denk met mij een hele grote groep.

[Reactie gewijzigd door kozue op 22 juli 2024 13:50]

Meestal zijn er standaarden per fabrikant.
En op zijn slechts kun je het opnemen en opnieuw afspelen tenzij er een of andere key exchange is.
Volgens mij doen ze dat nooit bij afstandsbedieningen. Misschien wel een point-of-entry voor een hacker die vanaf buiten een TV kan zien. :P
Maar daarvoor moet de afstandsbediening in de eerste plaats dus wel met IR werken. Steeds meer afstandsbedieningen werken met een proprietair RF protocol. Wat ook wel weer z'n voordelen heeft, want dan doet ie het ook als er net iemand voorlangs loopt oid. Dus de vraag blijft: werken deze tv's nog met IR? Want als het daarmee werkt, dan krijg ik het aan de praat.
Ik verwacht van wel, want die tweede afstandsbediening die je erbij krijgt ziet er uit als een traditioneel IR ding. Of die nieuwe afstandsbediening met IR werkt durf ik niks over te zeggen, maar er moet nog IR ondersteuning in de TV zitten om die oude überhaupt te kunnen ondersteunen.
Vaak heeft de tv alleen nog een IR module voor de aan-uit knop. Zo'n rf ontvanger gebruikt een beetje stroom en stand-by moet de tv wel onder de halve watt blijven.
Ik had dus zo'n ervaring met een Onkyo versterker. 700 euro maar de afstandsbediening niet gezien in de winkel. Kom ik thuis, nog nooit zo'n goedkope afstandsbediening gezien!
Ik heb een andere versterker, maar ik merk dat ik eigenlijk nooit de afstandsbediening pak. Meestal omdat die niet in de buurt ligt of ergens in een kast ligt te verstoffen. Ik pak eigenlijk altijd mijn telefoon erbij met een app die de hele versterker kan bedienen.

Is er zoiets eigenlijk ook niet voor deze tv's?
Niet lullig bedoelt, maar dat klopt wel in dat geval. De luxere afstandsbedieningen bewaren ze bewust voor de duurdere modellen. Met alle respect voor de receiver is 700 nog in het lagere segment bij Onkyo en de betere merken. Voor een high end zit je al gauw boven de 2000 en vaak boven de 3000. Dan heb je wel vaak de luxere remote. Ik heb echter een Denon van 3699 en kan je zeggen dat ook daar nog een vrij goedkoop ogende remote bij zit. Ookal is het de luxere variant.
Zelfde met die Magic Remote van LG, ik heb voor 3 euro op AliExpress een ir Remote voor LG gekocht met ouderwetse knoppen voor play Pause, guide etc etc, hoef je niet door alle irritante menus te scrollen. Dan maar een minder luxe gevoel
Idd wat kloten afstandsbediening zit er bij LG tv's.
fijne tv maar idd je moet een ouderwetse ir remote zien te vinden om plezier van je tv te krijgen.
Anno 2023 heb ik al echt al jaren geen knoppen, anders dan pijltjestoetsen, switchen van input en een configuratie-knop, gebruikt op de afstandsbediening van mijn tv. Ik heb dan ook alleen een Apple tv en een playstation die ik er op gebruik.

Het gebruik is dus zeer persoonlijk en verschilt, ik zou perfect met een beperkte variant kunnen.
Ik gebruik sowieso de afstandsbediening van de TV nooit, omdat ik de TV niet bedien. Ik heb nog een niet-smart TV uit 2009, maar die smart troep zou ik toch niet willen gebruiken als ik er een had. Zeker niet als het van Google komt. Maar bij mij is de TV alleen aangesloten op de receiver, en daar doe ik alles mee. De TV dient alleen als domme monitor. Ik zet de TV aan met de fysieke knop aan de voorkant, die zet zichzelf automatisch op HDMI1, en daarmee is de kous af.

Maar tegenwoordig hebben de meeste mensen geen receiver meer (hooguit een sound bar om het slechte geluid van de TV zelf te verbeteren), en ik kan me toch voorstellen dat als je die smart rommel wél gebruikt, dat je dan een degelijke afstandsbediening wilt. In de laatste jaren zie ik voornamelijk troep verkocht worden. TV's die je bestuurt als een Wii, met zo'n pointer die nooit op de goede plek staat en alle kanten op beweegt als je hand niet stabiel genoeg is. Dat is geen vooruitgang maar alleen irritatie. Nieuwer is niet per se beter.
De LG afstandsbediening heeft ook zo'n pointer, maar gebruik daarvan is wel optioneel en hij is niet standaard zichtbaar. Dan vind ik het weer geen punt.

Kun je in jouw geval niet beter bij je apparatuur en receiver HDMI-CEC gebruiken, zodat als je je apparatuur aan of uit zet de tv automatisch mee gaat? Lijkt me persoonlijk verschrikkelijk om elke keer naar de tv toe te moeten om hem aan te zetten...
Ik denk niet dat onze TV dat soort functies heeft. Maar zo erg is het niet. Je moet toch altijd ergens heen om iets aan te zetten. Al is het alleen maar om de afstandsbediening te pakken. Of je nou een remote pakt of een fysiek knop in drukt maakt niet zo veel verschil. Tenzij je zo iemand bent die altijd troep op de bank laat slingeren, maar dat is bij ons niet zo. Zeker niet met kleine kinderen die overal aan gaan zitten, maar daarvoor al niet.
Ik heb de Apple-tv afstandsbediening altijd op de leuning liggen.
Welk merk heeft dat wel goed voor elkaar? Die van LG vind ik echt een nachtmerrie.
geen enkele eigenlijk, 1 van de weinige manieren om erom te komen is een after market model te kopen of je eigen versie te maken op een xiaomi telefoon (de modellen die ir blasters hebben)
Ik vind de afstandsbediening van de samsung frames persoonlijk erg fijn. Mooi, functioneel en laad op via zonnepaneeltje aan achterkant.
Alsof dit helaas is.. ik vind het erg irritant dat mijn nieuwe philips tv helemaal vol zit met knoppen omdat ik met alles moeite heb het op de tast te vinden. Ik vond de samsung magic remote heerlijk, ik zapp toch altijd tussen de populaire zenders en voor streaming/smart tv gebruik je al die knoppen niet. En als je af en toe naar een exotische zender wil zet je die toch in je shortcut menu?

Wat moet je anno 2023 nou met kleurentoetsen en een fast forward knop als je toch alles met de 4pijlen doet.

[Reactie gewijzigd door unreal0 op 22 juli 2024 13:50]

ik zou zeggen dat het makkelijker is om even naar beneden te kijken voor de goede knop dan proberen te drukken op een niet bestaande
Heb van mijn (intussen al best oud) Sony tv de afstandsbediening al 3x vervangen. Zogenaamde TV gespecialiseerde shops sturen je een versie welke nog slechter is dan het origineel van Sony. Echt de onderkant van de Chinese webshop meuk. Maar de derde keer was het me wel gelukt. Bij een webshop waar ik het niet van verwachte een afstandbediening gekocht welke lekkerder in de hand lag, betere knoppen had, en ook nog eens een sterk signaal af gaf.

Alleen de 'Netflix' knop is nu een rood knopje met wit veldje er op. Boeie ...

Het kan dus wel.

[Reactie gewijzigd door BenVenNL op 22 juli 2024 13:50]

Als oud-medewerker van de MediaMarkt (weliswaar enkele jaren geleden) vraag ik mij af wat je heeft tegen zou houden om aan het personeel te vragen of je de afstandsbediening van een televisie mocht bekijken?

Ik kan je op een briefje geven dat er geen verborgen agenda is om de afstandsbedieningen van televisies 'weg te stoppen'. Bij sommige showmodellen (destijds alleen vlagschipmodellen van de Samsung- en Sony line-up lagen er tevens bruikbare afstandsbedieningen naast de televisie.
Fald vs. miniled

De X95L heeft een miniledbacklight, bestaande uit meer en kleinere leds, die bovendien verdeeld zijn in meer los van elkaar aanstuurbare zones. Bij ons 65"-testmodel telden wij 24 x 20 zones, voor een totaal van 480 individueel dimbare blokken.
Waar ligt de grens tussen fald en miniled nu eigenlijk? Vroeger was 480 gewoon fald..
Het nadeel is dat hoe groter het verschil in backlightaansturing tussen de zones is, hoe groter de compensatie die het paneel moet doorvoeren.
Met meer zones heb je toch juist minder verschillen tussen de zones?

[Reactie gewijzigd door Olaf van der Spek op 22 juli 2024 13:50]

Ik doelde op het verschil in helderheid van de backlight tussen twee aan elkaar grenzende zones. Hoe groter dat verschil, hoe meer hiervoor gecompenseerd moet worden door het panel. Ik heb de tekst in de review verduidelijkt.

En wat betreft het verschil tussen FALD en miniled: Goede vraag! Feitelijk gaat het om de grootte van de leds, en het feit dat miniled tv's doorgaans véél meer leds gebruiken dan een normale FLAD-backlight, waarbij die leds overigens nooit allemaal apart aangestuurd worden. Sterker nog technisch gezien is het prima mogelijk om een miniled-tv te maken zonder enige vorm van local dimming. Miniled is daarom niet per definitie beter dan normaal FALD, al doet de marketing van fabrikanten uiteraard wel graag anders geloven.
Dus het is niet FALD vs miniLED, maar LED-FALD vs miniLED-FALD?
Of voor de titel van dit artikel dan, LED vs miniLED vs OLED. :P

[Reactie gewijzigd door Grozno op 22 juli 2024 13:50]

Ik doelde op het verschil in helderheid van de backlight tussen twee aan elkaar grenzende zones.
Daar doelde ik ook op. Hoe minder zones, hoe groter de verschillen tussen zones.
Miniled is daarom niet per definitie beter dan normaal FALD, al doet de marketing van fabrikanten uiteraard wel graag anders geloven.
Is het dan niet handiger om het niet meer over miniled te hebben maar gewoon over het aantal zones?
Want hoe groot de leds zijn maakt niet zoveel uit lijkt mij.

[Reactie gewijzigd door Olaf van der Spek op 22 juli 2024 13:50]

Eric, is de blooming van deze tv net zo "erg" als die van de X95J?
De X95J is nu vaak voor goede prijzen te koop in Duitsland, maar ik lees van sommige reviewers dat dit echt Sony's beste tv ooit is qua miniled. Zou een X95J net zo goed zijn als deze X95L denk jij, of zou dat bijna even goed zijn?
Jammer dat Sony, vooral een fabrikant dat groot is in de game industrie, een TV maakt met te hoge input lag. De LG C2 van mij scoort vele malen beter, waar ik super tevreden over ben.

Afstandsbediening is niet veel aan veranderd, als ik kijk naar mijn Sony TV in de woonkamer van een paar jaar gelden, meen 5 jaar geleden.
Jammer dat Sony, vooral een fabrikant dat groot is in de game industrie, een TV maakt met te hoge input lag. De LG C2 van mij scoort vele malen beter, waar ik super tevreden over ben.
Hoezo is dat te hoog? Dat verschil ga je echt niet merken hoor (3ms verschil op 4K120). Vergeet niet dat de totale inputlag (verwerking console, wireless controller etc) rond de 40ms ligt op 4K120 (verschilt per game wat de totale inputlag is). Dus die 3ms extra is echt te verwaarlozen. Dat ga je zelf nooit merken.

Die 7ms verschil op 1080P/60 hetzelfde verhaal. Op 1080P/60 is de totale inputlag het dubbele van 4K/120. (60 tot 80ms). Dan valt die extra 7ms niet meer op.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 306567 op 22 juli 2024 13:50]

Zal ik de praktijk ook niet te merken zijn, dat ben ik met je eens, maar vond het gewoon jammer dat ze uit de test onderaan staan en dat voor gloed nieuwe tv's.
@Eric van Ballegoie
De X95L doet het een stuk beter. Het native contrast van het gebruikte paneel is een stuk beter en omdat de tv meer zones heeft, valt blooming ook minder op.
Onjuist, doordat de X95L gebruik maakt van een extra laag om de kijkhoeken te verbeteren is het native contrast een stuk lager dan bij de X85L. Een betere aansturing c.q. betere local dimming algoritme en meer zones draagt bij aan een overall hogere contrast en minder blooming.
De Sony Bravia XR A80L-oledtelevisie is een beetje een vreemde eend in de bijt. Sony heeft er niet voor gekozen de A80L te voorzien van een nieuw, extra helder mla-paneel, maar gebruikt een OLED.EX-paneel. De A80L is eigenlijk een opvolger of grotere broer van de A90K van vorig jaar die alleen in 42 en 48 inch beschikbaar is, terwijl deze nieuwe serie juist bij 55 inch begint.
Deze conclusie makes no sense, dus omdat de A80L geen gebruik maakt van een MLA paneel is het een vreemde eend in de bijt? Het is gewoon een bewuste keuze van Sony om geen MLA paneel te gebruiken in de entry-level OLED series. Net zoals LG dezelfde keuze maakt met de C3 ;).

De A8xL is de opvolger van de A8xK. De A90K, zoals jij al aangeeft alleen beschikbaar in 42 en 48’’, behoort tot de Master Serie en loopt dit jaar gewoon nog door. Daarnaast worden de LG modellen altijd eerder geïntroduceerd, dit verklaart deels het grote prijsverschil. Andere verklaring is de marktpositionering die Sony hanteert i.c.m. het lage marktaandeel en agressievere aanpak van o.a. LG en Samsung om de markt te domineren.
Zonde dat ze afstandbedieningen steeds met minder knoppen maken. Soms halen ze zelfs de play/pauze en of input weg, moet je terug het menu in, heel irritant.

Verder zijn het aantal zones nog steeds veel te laag bij Sony, is een keuze, maar dat maakt dat ik mijn laatste Sony gehad heb.

Vooral de ondertiteling is echt een probleem, dikke lichtbak in je gezicht, niet om aan te gluren.
Die conclusie is wel echt veel te kort door de bocht. En dan doel ik op
Terwijl Sony wat prijs betreft ver boven concurrenten als de C3 zit. Daardoor is het lastig de A80L als aanrader te bestempelen.
Je gaat compleet voorbij aan beeldprocessing, waar Sony vaak superieur is aan de concurrentie. Daarnaast vergelijk je de A80L blijkbaar met een C3 op basis van de actuele marktprijs, maar ga je er aan voorbij dat de C3 bij launch ook op €2100,- zat.
Dat is nu eenmaal de prijs die je betaalt als je laat op de markt bent, de consument zal er weinig boodschap aanhebben als hij zijn televisie uitkiest.
Ik vind het wel onwijs jammer dat Sony opnieuw weer een stap maakt richting grotere LCD TV's in ieder segment. De 85L gaat enkel vanaf 55 inch, terwijl de 85K/89K nog vanaf 43 inch verkrijgbaar was. De 95L enkel vanaf 65 inch terwijl de 95K (QD-OLED, maar toch, hetzelfde segment) vanaf 55 inch verkrijgbaar was.

Wil je een 43 inch LCD TV, dan is de 80L het beste model wat beschikbaar is. Volgens mij gebruikt deze exact hetzelfde paneel als de 80K en is enkel de standaard gewijzigd. Qua specificaties zijn ze op de Sony website zo goed als identiek exclusief standaard. Het enige verschil dat ik heb kunnen vinden is de interne opslagruimte van 16GB naar 32GB.

Echter als je het verschil gaat bekijken tussen de twee schermen, dan is dat verschil gigantisch te noemen; https://www.rtings.com/tv...22?usage=1&threshold=0.10

Het contrast, de zwartwaarden, helderheid, kleurweergave, beeldverversing, judder en VRR (ontbreekt) laat behoorlijk te wensen over. Dus voor een goeie 43 inch LCD moet je echt niet meer bij Sony zijn, terwijl dat een prima formaat is voor de slaapkamer, waar nogal eens een game console staat of een film wordt gekeken. Zonde.
Waarom niet de A95K oled meegenomen?
Die heeft wel het beste paneel dat nu te krijgen is, en qua prijs maakt het ook niet zoveel meer uit ;)
Dat is een model van vorig jaar, waarvan de opvolger binnenkort uitkomt. Dat nieuwe model was nog niet beschikbaar voor test, maar zodra we hem kunnen krijgen, gaan we er uiteraard mee aan de slag.

[Reactie gewijzigd door Eric van Ballegoie op 22 juli 2024 13:50]

ik meer dat deze ook wel flink boven de a80 gaat zitten qua prijs

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.