Vorige week beantwoordde smartphonereviewer Donovan urenlang al jullie vragen over smartphones en (retro)games. Jullie stuurden massaal vragen in en in dit artikel lichten we er daar een aantal van uit, inclusief de antwoorden die Donovan gaf.
We vroegen jullie in dit artikel om al jullie vragen aan Donovan. Dat mocht gaan over inhoudelijke onderwerpen, maar ook over Tweakers of de podcast. Normaal gesproken hebben Tweakers-redacteuren niet altijd de tijd om individuele lezersvragen te beantwoorden, dus deze Q&A was daarvoor een buitenkansje. We hebben onderstaande vragen geselecteerd op hoe leuk we ze vonden en op onze schatting of de antwoorden ook voor andere tweakers dan de vraagsteller interessant zijn.
Wanneer is retro retro?
Wat valt voor jou onder retro gaming? Jaren 80? 90?
- Derice
Mij is ooit in een ver verleden verteld dat alles wat 10 jaar oud is al retro genoemd mag worden. Toen ik dat ooit in de '90s hoorde, kon ik mij daar wel in vinden. Het verschil tussen een game uit de '80s en de '90s was immers immens groot. Tegenwoordig heb ik dat gevoel niet meer, waarschijnlijk omdat de verschillen tussen een game uit 2020 en 2010 minder groot zijn. Als ik die denkwijze nog aan zou moeten houden, zou dat betekenen dat GTA V inmiddels ook een retrogame is 
en dat voelt voor mij nog totaal niet zo. Voor mij is retrogaming alles van 200X en ouder, tot aan de eerste game(s) in de '60s.
Aan welke Retrogame ik de meeste uren heb gespendeerd en de mooiste herinneringen heb? Nou, dat zijn er te veel om op te noemen, maar ik kan een kleine greep doen uit wat mij nu als eerste te binnen schiet.
Micro Machines 2, '96 en V3, Ancient Art of War at Sea, Demon Attack, Saboteur II, Space Quest 1 t/m 4, Life Force, Donkey Kong, Super Mario Bros 1 t/m 3 , Sonic The Hedgehog 1 t/m Knuckles, The Legend of Zelda, Golden Axe, Zeliard, Rampart, Duke Nukem 3D, Worms, The Great Giana Sisters, Ooga Booga, Bomberman Online, Phantasy Star Online, Another World, Prince of Persia, Dark Arms, Thunder Force 2 t/m 5, Shenmue, Jet Set Radio, Power Stone 1 en 2, D-Generation... pff het houdt maar niet op, tijd voor de volgende vraag voor ik hier de rest van de middag blijf hangen
Retro voor jonge gamers
Welke retro console / franchise zou je aanbevelen aan een jonge gamer van nu anno 2023 (zeg 10 jaar oud) en waarom ? 
- kevlar01
Ik denk niet dat ik er eentje kan noemen, maar een combinatie van apparaten zoals de Nintendo Entertainment System, SEGA Megadrive, Sony PlayStation 1 en 90's DOS games om een mooie mix te ervaren van het 8-, 16- en 32-bit tijdperk en de 2D en 3D-graphics. Daarnaast zijn veel van de nu nog bekende videogame IP's en characters ontstaan op die apparaten.
Als de interesse echt heel groot is, zou ik nog wat verder terug gaan en de Atari 2600, homecomputers en concurrenten uit die tijd meepakken om de ervaring mee te geven dat het vroeger niet zozeer ging om het beleven van een mooi avontuur of verhaal, maar dat het vooral ging om behendigheid en een zo hoog mogelijke score halen.
:strip_exif()/i/2005809880.jpeg?f=imagenormal)
Abandonware, het kopiëren van games die niet meer zijn te krijgen
Wat vind je van de ethische kwestie omtrent het illegaal kopieeren van retrogames die niet langer in de winkel of online te koop zijn?
- spiritrulez
Moeilijk, maar begrijpelijk. Als die games niet langer te koop zijn en er geen geld meer aan wordt verdiend, kan ik mij heel goed voorstellen dat gamers alternatieve manieren gaan zoeken om deze games toch te kunnen spelen. En hoewel ik vroeger vond dat je dan maar de oude consoles moest kopen in combinatie met die games, is dat vandaag de dag niet meer houdbaar. De apparaten begeven het en de 'retrogekte' heeft er ook nog eens voor gezorgd dat mensen torenhoge bedragen vragen voor hun oude games. Ik probeer zelf alles zoveel mogelijk origineel te hebben, maar als het echt niet anders kan, kijk ik toch naar een emulator. De pc is daarin ook nog een lastige. Er zijn zoveel diensten en technologieën geweest die het kopiëren van een game moeilijk maken of het starten van de game via een bepaalde dienst wilde laten lopen, dat ik heel goed begrijp dat mensen voor die games met cracks en no-disc-patches aan de slag gaan. Ik wilde laatst weer een potje Universe At War spelen, een fantastische RTS van de makers van Dune 2 (mensen die waren opgestapt bij Westwood nadat EA die studio overnam). Deze game werkt met de 'games for windows' launcher. Aangezien die dienst van Microsoft niet bestaat, is de game dus niet meer te starten. Je moet allerlei trucs gaan uithalen om de game nog te kunnen spelen. Erg vervelend.
Mooie herinneringen versus de realiteit
Ik houd heel erg van retro computers en gaming. De Evercade is voor mij een fantastische console die er echt werk van maakt om een goed product neer te zetten.
Probleem wat ik zelf heb, is dat een berg games in mijn geheugen vroeger veel meer indruk en gevoel gaven tov als ik ze nu speel. Ik ben zelf ouder geworden en weet natuurlijk wat er nu mogelijk is op we pc en consoles.
Welke game('s) gaf jou vroeger een geweldig gevoel waarvan je ze nu speelt denkt, dit valt echt zwaar tegen? Voor mij is dat Doom 1. Compleet kapot gespeeld, maar nu trek ik dit helemaal niet meer.
- ZFLaSH
Ik hoor dat heel vaak en ik heb daar gelukkig geen last van. Op de een of andere manier kan ik mij verplaatsen/instellen in het tijdperk dat de game nieuw was. Ik kan daarom nog steeds onder de indruk zijn van een game die het maximale uit een oude console perst terwijl moderne apparaten dat veel beter kunnen. Van tegenvallers op die manier heb ik dus (gelukkig) geen last. En daardoor is mijn antwoord op welke games nu nog tof zijn ook een lastige. Wat mij betreft alles nog wel. Ik kan mij wel voorstellen dat bijvoorbeeld de eerste 3D games, waarbij de besturing nog niet was uitgekristalliseerd, wel lastig zijn om vandaag de dag nog aan te raden. Hetzelfde geldt voor pc games die uitkwamen in een tijd dat de muis nog geen gemeengoed was.
Zelfontworpen smartphone?
Als jij vandaag een bedrijf in handen krijgt voor smartphoneproductie. Wat zou jouw eigen ontworpen mobiel uniek maken? Kortom wat zou je anders doen/willen zien.
- klaaspyro
Een kleiner toestel dan gemiddeld met een grote, vervangbare accu, 3,5mm koptelefoonaansluiting, ruimte voor twee simkaarten én een microSD-kaart, high-end soc, desktopmodus, goede camera's, 5 tot 10 jaar softwareondersteuning en een open bootloader zodat mensen zelf een andere rom kunnen installeren. Het toestel zou in twee varianten uitkomen. Een normaal model en een Pro-model met uitschuifbaar 5 row toetsenbord . Uiteraard makkelijk te repareren.
:strip_exif()/i/2003050056.jpeg?f=imagenormal)
Kleine high-end Android smartphones?
Ik zoek eigenlijk al jaren een high-end Android phone kleiner dan 6", welke kan jij aanraden?
Gelukkig komen er nu ook Samsung Flip en Moto Razr op de markt, wat vind jij daarvan, is het iets voor de dagelijks gebruik als hoofd toestel?
Belangrijke items vind ik; nfc-chip, Qi-wireless charging, esim, 5G telefoon en uiteraard de hoogste WiFi en Bluetooth versies.
- Sex Pistols
De eerste drie smartphones die mij te binnen schieten zijn de Asus Zenfone 9, Sony Xperia Ace 3 en Sharp Aquos Wish. Hoewel ik de Zenfone 9 echt verrassend goed vond, durf ik 'm niet standaard aan te raden omdat deze maar twee jaar softwareondersteuning heeft. Als dat je niet stoort (het toestel is makkelijk te flashen met iets anders), zou je daarvoor kunnen gaan. De Sharp is al wat ouder en standaard niet te krijgen in Nederland en wordt ook maat twee jaar ondersteund. Je zult de import route op moeten gaan. Omdat de smartphone hier niet te koop is hebben we 'm niet kunnen testen. Ik weet dus niet hoe goed dat toestel echt is. De Xperia Ace 3 is ook alleen maar beschikbaar in Japan en wordt ook maar twee jaar ondersteund. Als het toestel verder net zo goed is als de gemiddelde Xperia zou je die nog kunnen overwegen. Sony is ook niet moeilijk wat het ontgrendelen van de bootloader betreft, dus als die korte ondersteuning stopt, kan je er zelf nog iets leuks op zetten.
De spoeling is zeer dus en dan moet je het inderdaad ook nog eens doen met een korte softwareondersteuning. Ik hoop echt dat daar ooit nog verandering in komt, maar ik vrees dat dit voorlopig onze beste keuzes zijn.
Adressen voor componenten
Zijn er nog adresjes in Nederland waar je componenten voor oude home computers kunt kopen? Ik wil mijn Spectrum128 weer een leven in blazen en vermoed dat de ULA defect is.
- memphis
Adressen in Nederland voor zulk soort dingen is lastig. Ik vrees dat je toch al snel bent aangewezen op het buitenland en dan vooral China. MAAR... laat er voor de goede oude Speccy toevallig wél een adres in Nederland bestaan: Bytedelight. En als je toch gaat knutselen aan je Spectrum, wellicht vind je dit artikel ook wel wat
Succes!
Vroeger was alles beter?
Vooral de nostalgie, in combinatie met 'vroeger was alles beter', maakt dat het 'voelt' alsof games van toen veel meer diepgang en verbondenheid hebben. Omdat je geen high-end graphics had, moest je met fantasie geloven dat die paar pixels de bad guy was. Maar het lijkt ook alsof story telling toen veel beter was. Ook gedurfde dingen zoals video en acteurs/acteren combineren met games (Battle Island, Wing Commander, Command & Conquer, Blade Runner, 11th Hour etc.). Of heerlijke humor van de LucasArts games (Monkey Island), Sierra (Larry), Apogee (Rise of the Triad). Goed, ik dwaal af.
- Ireyon
ik ben het met je eens, er is heel veel veranderd en er zijn ontzettend veel cashgrabs, vooral als je kijkt naar games voor de smartphones. De zoveelste 'match 3'- en Hero Wars-kloons. En ook op pc en consoles zie ik veel rinse-and-repeat-games. Gelukkig zijn er in mijn ogen ook nog steeds genoeg fantastische games, waarmee ik mij kan vermaken (ja, ik speel ook moderne games ) Ik moet daarbij wel zeggen dat ik juist meer bijzondere games tegenkom aan de indie kant. Ik ben het met je eens dat er ook veel indies tussen zitten die het net niet zijn. Hoewel ik een zwak heb voor pixelart, is dat zeker niet automatisch een recept voor een goede game die het juiste retrogevoel overbrengt. Sterker nog, soms word ik een beetje pixelmoe en zou ik het tof vinden als mensen ook andere retro stijlen proberen. Maar goed. Er is gelukkig keuze genoeg dus ik pik de parels eruit en die speel ik suf.
Spullen repareren
Je hebt het in de tweakers podcast vaak over dat je 'even' een rotte transistor of condensator vervangt.
Nu heb ik wel wat ervaring met solderen, zaken aan elkaar knopen en zelf spullen bouwen, maar niet of dat micro niveau.
- eJazz42
Meestal begin ik bij Google of YouTube, kijken of dit soort problemen vaker voorkomen. De kans is ontzettend groot dat iemand anders hetzelfde ook al heeft doorgemaakt. Meestal weet je dan meteen wat het probleem is en kan je actie ondernemen. Als er niks over te vinden is, dan zelf openmaken en kijken of ik kan zien wat er mis is. Inmiddels weet ik dat het bijna altijd condensatoren zijn die de geest hebben gegeven, en als die kapot zijn, zie je dat meestal wel met het blote oog. In 99 procent van alle gevallen dat ik met kapotte hardware te maken had, was dat het. Als je niets ziet en er online ook niks over kunt vinden, dan kan je kijken of je de boel kunt doormeten met een multimeter en kijken of je er zo achter kunt komen welk onderdeel er kapot is.
Ik moet er wel bij zeggen dat ik zeker geen pro ben en dat iemand anders hier je vast betere tips kan geven. Ik wil mijn kennis op dat gebied ook zeker uitbreiden en ben ook nog op zoek naar mensen die bereid zijn mij het een en ander te leren of kunnen wijzen naar een laagdrempelige cursus. Maar het feit dat ik zo ver heb kunnen komen met Google en YouTube zegt al dat het allemaal goed te doen moet zijn.
:strip_exif()/i/2005809922.jpeg?f=imagenormal)
Prachtig compliment
Ik weet niet waarom maar ik wordt er zo gelukkig van dat Donovan bij Tweakers geland is. Dus eigenlijk wil ik alleen zeggen, Keep up the good work en bedankt voor de content !
- Nickdn
Bedankt voor het mooie compliment. Dat maakt mij weer gelukkig.
Wil je alle comments met vragen en antwoorden teruglezen? Check dan de commentsectie van het Q&A-artikel. Zou je het tof vinden om vaker een Q&A te zien op Tweakers, bijvoorbeeld met een andere redacteur? Laat dan gerust in de comments weten met wie of over welk onderwerp.
:strip_exif()/i/2005990312.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006419860.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006419806.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2005606082.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006021776.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005990310.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005909476.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/u/200203/crop6092aecc52ccd.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/180153/crop56c1f4245667b_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/399550/crop66d8d9239df36_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/247216/crop61d46a6d68ee9_cropped.png?f=community){kind=small}
