- Sandisk Professional PRO-G40
- Orico USB4 Portable SSD
Sandisk Professional PRO-G40
De Sandisk Professional PRO-G40 ondersteunt zowel Thunderbolt als USB. Je kunt daardoor supersnel bij je data op een apparaat met Thunderbolt of USB4, maar hij is ook gewoon geschikt voor apparaten met een langzamere USB-poort. Daarmee biedt de ssd het beste van twee werelden, met als enige echte nadeel de erg stevige prijs.
:fill(white):strip_exif()/i/2005426368.jpeg?f=thumblarge)
Orico USB4 Portable SSD
De Orico USB4 Portable SSD ondersteunt zowel Thunderbolt als USB. Je kunt daardoor supersnel bij je data op een apparaat met Thunderbolt of USB4, maar is ook gewoon geschikt voor apparaten met een langzamere USB-poort. Hij is flink aan de prijs. De stevigere behuizing en langere garantieperiode maken van de concurrerende Sandisk Professional PRO-G40 onze eerste keuze.
:fill(white):strip_exif()/i/2005418208.jpeg?f=thumblarge)
USB4 is de samensmelting van de USB- en Thunderbolt-standaarden die ons al een tijdje wordt beloofd. De spec is inmiddels zelfs al toe aan zijn tweede revisie. Het wachten was op snelle externe ssd's, die op papier flink kunnen profiteren van deze ontwikkeling. Die kwamen er lange tijd niet, totdat er onlangs twee 'USB4'-externe ssd's in ons testlab arriveerden. Hoe die werken en waarom we USB4 tussen aanhalingstekens schrijven, lees je in deze review.
Waarom wil je een USB4-ssd?
Als je een externe ssd uitzoekt, raak je al snel verstrikt in het woud van moderne USB-standaarden en vliegen de gens en gigabits je om de oren. Kort samengevat maken de meeste externe ssd's op dit moment gebruik van de USB 3.2 Gen2-standaard, die effectief snelheden tot rond de 1GB/s mogelijk maakt. Er zijn ook Gen2x2-ssd's, die in theorie dubbel zo snel zijn, maar apparaten om die op aan te sluiten zijn er nauwelijks. Op desktopmoederborden kom ik die poorten nog weleens tegen, maar op laptops kun je doorgaans lang zoeken.
Het andere pad dat je kunt bewandelen, is een Thunderbolt-ssd. Die kunnen snelheden tot 40Gbit/s (5GB/s) halen. Hier is de aansluitingenparadox echter precies andersom; veel laptops hebben tegenwoordig wel Thunderbolt, maar elders kom je die poort nauwelijks tegen. Bovendien hebben Thunderbolt-ssd's de vervelende eigenschap dat ze niet geschikt zijn voor USB. Heb je een apparaat dat geen Thunderbolt ondersteunt, dan kun je dus ook niet bij je data, zelfs niet op een lagere snelheid.
USB4 is op papier de oplossing voor dit probleem. Het biedt de snelheid van Thunderbolt, maar is wel compatibel met oudere USB-standaarden.
:strip_exif()/i/2005521318.jpeg?f=imagegallery)
Zo werken de 'USB4'-ssd's
Over het algemeen is een externe ssd gewoon een M.2-ssd met een eigen controller, aangesloten op een bridgechip die het PCIe/NVMe-signaal vertaalt naar USB. Officiële USB4-bridgechips zijn er alleen nog altijd niet. Hoewel de Thunderbolt-spec al lang en breed is vrijgegeven, is Intel de facto nog altijd de enige fabrikant van controllers voor randapparatuur zoals ssd's.
Als je de productinformatie van de twee externe ssd's erop naslaat, kom je al gauw hints tegen op hoe WD-dochtermerk Sandisk en het Chinese Orico dat hebben opgelost. Waar Orico de term USB4 wel in de mond neemt, noemt Sandisk zijn Professional PRO-G40 een 'dual-mode'-ssd. De apparaten kunnen namelijk overweg met zowel USB 3.2 Gen2 als Thunderbolt, wat in de praktijk weliswaar op hetzelfde neerkomt als een volwaardige USB4-implementatie, maar er toch anders uitziet wat controllers op de interne printplaat betreft.
Eenmaal opengemaakt - bij de Sandisk met de mini-Torx-schroevendraaier, bij de Orico bood alleen wat zijwaartse druk met de bankschroef soelaas - blijkt dat beide ssd's niet over een, maar over twee bridgechips beschikken. Sandisk en Orico passen allebei een Intel JHL7440-controller toe voor de Thunderbolt-connectiviteit, maar op de printplaatjes treffen we daarnaast een 'gewone' USB 3.2 Gen2-controller aan. Bij de Sandisk is dat een ASMedia ASM2362, bij de Orico een JMicron JMS583. In de praktijk probeert de ssd eerst een Thunderbolt-verbinding te leggen en dient de USB-controller als fallback voor als dat niet lukt. Dat merk je doordat het bij een 'normale' USB-poort een paar seconden duurt voordat je pc de externe ssd herkent.
:strip_exif()/i/2005521320.jpeg?f=imagegallery)
Orico MTQ-40G
De Orico MTQ-40G, voluit de USB4 High Speed Portable SSD Montage Series 40Gbit/s trouwens, komt je misschien bekend voor. Hij deelt zijn Mondriaan-achtige ontwerp namelijk met de 10Gbit/s-ssd van deze fabrikant die we eerder hebben getest, al is deze variant wel wat groter. Vanzelfsprekend is deze snellere uitvoering een stuk duurder. De door ons geteste 2TB-versie staat voor 600 euro op Amazon.nl. Voor de eveneens verkrijgbare 1TB- en 512GB-versies betaal je respectievelijk 360 en 220 euro.
Tussen de plastic 'kunstwerken' zit een rand die van een zinklegering is gemaakt. Aan de binnenkant gaat een printplaatje met de bovengenoemde bridgechips schuil. De daarop gemonteerde M.2-ssd combineert een Maxiotek MAP1202A-F1C-controller, een PCIe 3.0 x4-controller voor ssd's zonder dram-cache, met flashgeheugen van de Chinese fabrikant YMTC. Nand van Chinese makelij dus, dat zien we niet zo vaak. De complete opdruk is: 'YMC3G004Tb68CA1C0'. We vermoeden dat '3G' betekent dat we met een wat oudere generatie 3D-nand met rond de 100 lagen te maken hebben, maar openbare informatie over de onderdeelnummers van deze fabrikant is schaars. YMTC staat overigens sinds kort op de exportbeperkingslijst van de Verenigde Staten.
:strip_exif()/i/2005530666.jpeg?f=imagegallery)
Beide zijden van het pcb'tje worden passief gekoeld met een dunne heatsink. Ze zitten met clips vast op respectievelijk de ssd zelf en de bridgecontrollers. Dat bleek tijdens een niet-vooraf bedachte valproef, gelukkig pas na afloop van de tests. Het is een zwak punt in de bestandheid tegen vallen van dit product, want een van de heatsinks raakte daarbij los. Voor de functionaliteit van de ssd maakt dat niet uit - ssd's kunnen immers wel tegen een stootje - maar je hoorde de heatsink wel bewegen als je met de ssd schudde.
De externe ssd wordt geleverd met een USB-C-kabeltje van 30cm, met daaraan een verloopje naar USB-A vastgemaakt. Het apparaatje meet 11,5x6,3x2,1cm en kan volgens Orico een doorvoersnelheid van maximaal 3100MB/s halen.
:strip_exif()/i/2005521324.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005521322.jpeg?f=imagegallery)
Sandisk Professional PRO-G40
Sandisk Professional is de nieuwe merknaam voor producten die WD voorheen onder het label G-Technology uitbracht. WD noemt de PRO-G40 zoals gezegd niet expliciet een USB4-ssd, maar een combinatie van Thunderbolt 3 en USB 3.2 Gen2. Voor beide standaarden geeft WD dan ook aparte snelheden op: 2700MB/s lezen en 1900MB/s schrijven via TB3 en respectievelijk 1050MB/s en 1000MB/s via USB 3.2 Gen2.
De PRO-G40 is met 11,1x5,8x1,2cm vooral wat dunner dan de Orico-ssd en voelt aanzienlijk robuuster aan. De buitenkant is afgewerkt met een rubberachtig aanvoelend silicone; het binnenwerk is van aluminium en moet helpen bij de koeling van de ssd. WD heeft de Sandisk Professional PRO-G40 laten certificeren voor IP68-water- en stofdichtheid, bestandheid tegen vallen tot 3m en bestandheid tegen druk tot 1814kg. De meegeleverde kabel heeft USB-C aan beide uiteinden; een adaptertje naar USB-A zit er niet bij.
:strip_exif()/i/2005530670.jpeg?f=imagegallery)
Vanzelfsprekend zit er een ssd van eigen makelij in de PRO-G40. De controller met opdruk Sandisk 20-82-00705-A2 kennen we onder meer van de WD Red SN700, een NVMe-ssd bedoeld voor gebruik in nas-apparaten. Ook het flashgeheugen komt uit de eigen fabrieken, maar wat de opdruk '60627' exact betekent, blijft ook voor ons gissen. In tegenstelling tot de ssd die Orico gebruikt, beschikt deze ssd wel over een dram-cache, in de vorm van een Samsung DDR4-chip (K4AAG16-5WBMCRC).
:strip_exif()/i/2005521332.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005521330.jpeg?f=imagegallery)
Vergelijkingstabel
In de onderstaande tabel zie je de belangrijkste verschillen tussen de beide 'USB4'-ssd's.
| Orico MTQ-40G | Sandisk Professional PRO-G40 | |
| Leessnelheid | 3100MB/s | 2700MB/s |
| Schrijfsnelheid | 2800MB/s | 1900MB/s |
| Materialen | Zinklegering, ABS-plastic | Siliconenrubber, aluminium, polycarbonaat |
| Afmetingen | 11,5x6,3x2,1cm | 11,1x5,8x1,2cm |
| Garantie | 3 jaar | 5 jaar |
| Prijzen | 512GB: € 219,99 1TB: € 359,99 2TB: € 599,99 |
1TB: € 265,04 2TB: € 526,31 |
:fill(white):strip_exif()/i/2005426414.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2005418208.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006523370.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006145530.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005807248.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005309830.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005263812.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005208424.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005054156.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004908546.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2006207934.webp?f=fpa)
/u/40481/crop63f777c898038_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/287731/crop6270fa65746ea_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1835/TurtlePointIcon64x64.jpg?f=community){kind=small}
/u/1436766/crop618e3e0324655_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/57387/claimedavatar-70.png?f=community){kind=avatar}
:strip_exif()/u/54579/Static.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/215031/crop5db1d4fe1001f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/259786/crop66d34575d79ce_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/1401/haroid_icon_60x60.png?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/136442/crop6198f3130240d.jpg?f=community){kind=small}
/u/13460/JUN982.GIF?f=community){kind=small}
