De Nederlandse regering wil dat de EU gaat uitzoeken of het klopt dat de Amerikaanse geheime diensten toegang hebben tot servers van onder meer Apple, Google, Facebook en Microsoft en zo zonder rechterlijk bevel mensen bespioneren.
Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken noemt het mogelijke bespioneren van mensen door gegevens bij Google, Microsoft, Apple, Facebook, YouTube, Skype en enkele andere bedrijven illegaal. "Als dit waar is, is het tegen de Nederlandse wet. Misschien is het niet tegen de Amerikaanse wet, maar dan is de vraag of die wet goed is", zo zei hij vrijdagavond in het Radio 1 Journaal.
Nederland moet in EU-verband erop aandringen om opheldering te vragen bij de Amerikaanse overheid over deze praktijken, waarover de kranten The Guardian en Washington Post donderdagnacht berichtten. Dit 'Prism'-programma geeft de Amerikaanse geheime dienst NSA toegang tot gegevens van veel grote webdiensten voor pc's en mobieltjes.
Plasterk lijkt erop te hinten dat het acceptabel zou zijn als de Amerikaanse geheime diensten de backdoors bij grote techbedrijven alleen wordt gebruikt om gericht personen te volgen die verdacht zijn. In Nederland is dat ook toegestaan, zo zegt hij. "Ik moet daarvoor een handtekening zetten om iemand online te volgen. Dat doe ik alleen als daarvoor goede argumenten zijn en dit de enige manier is om ernstige feiten aan te tonen. Bovendien is dat voor een beperkte periode."
Een van de mensen die opheldering zou kunnen vragen, is de voorzitter van het Nederlandse College Bescherming Persoonsgegevens en bovendien voorzitter van de Europese koepelorganisaties van dergelijke organisaties, Jacob Kohnstamm. Die heeft al aangegeven dat te zullen doen. Of en wanneer de Amerikaanse overheid antwoord geeft, is onduidelijk. Vrijdag werd ook duidelijk dat ook de Britse geheime dienst toegang had tot de gegevens. De betrokken bedrijven ontkennen dat ze de NSA toegang hebben gegeven. Of die ontkenning waardevol is, is onduidelijk: criticasters wijzen erop dat toegeven dat ze gegevens verstrekken aan de NSA wellicht strafbaar is, omdat de dienst nu eenmaal geheim is.
President Obama van de Verenigde Staten zegt dat het programma 'herhaaldelijk' goedgekeurd is en dat Prism niet op Amerikanen gericht is. Daarmee impliceert hij dat vooral mensen buiten de Verenigde Staten, onder wie mogelijk Nederlanders, met dit programma in de gaten worden gehouden.