Nu de Europese Commissie vandaag namens alle lidstaten van de EU het Acta-verdrag ondertekent, zijn de Tweede Kamer en het Europees Parlement aan zet. Zij moeten bepalen of het verdrag wordt geratificeerd en daardoor in werking treedt.
Vandaag ondertekent de Europese Commissie het Anti-counterfeiting trade agreement in Japan. De regeringen van alle EU-lidstaten scharen zich daarmee achter het verdrag. Sommige lidstaten, zoals Ierland en Polen, gingen pas op het laatste moment akkoord met het verdrag. In Polen ging dat overigens gepaard met flinke protesten en zelfs rellen.
Dat betekent nog niet dat het verdrag ook al in werking treedt; daarvoor moet het verdrag nog worden geratificeerd. Het Europees Parlement behandelt het verdrag waarschijnlijk in juni en zal dan bepalen of het verdrag wordt aangenomen of niet. Om het verdrag in Nederland te bekrachtigen is het nodig dat ook de Tweede Kamer het ratificeert.
Er is veel kritiek op het verdrag en tegenstanders zijn petities begonnen om volksvertegenwoordigers onder druk te zetten het verdrag niet te ratificeren. Ook op de onderhandelingen was veel kritiek, omdat die grotendeels achter gesloten deuren plaatsvonden. Ook nu nog wordt hier en daar beweerd dat het verdrag niet bekend is, maar sinds halverwege vorig jaar is het verdrag openbaar. De documenten over de totstandkoming van het verdrag blijven echter achter gesloten deuren, tot onvrede van onder meer de Tweede Kamer.
Het Acta-verdrag wordt nu wel vergeleken met de omstreden Amerikaanse Pipa- en Sopa-wetsvoorstellen, maar waarschijnlijk gaat het verdrag minder ver. De Europese Commissie en de Nederlandse regering hebben herhaaldelijk aangegeven dat bestaande wetgeving niet hoeft te worden aangepast en dat het verdrag niet verdergaat dan wat nu wettelijk gezien al mogelijk is. Omstreden bepalingen, zoals het afsluiten van auteursrechtschenders van het internet, zijn geschrapt.
Toch kunnen met het verdrag bijvoorbeeld auteursrechthouders meer mogelijkheden krijgen om downloaders aan te pakken. Juridische experts hebben bovendien verklaard dat het EU-recht en het Acta-verdrag in strijd zijn met elkaar en dat het verdrag zelfs internationale verdragen schendt.
Onder meer europarlementariër Marietje Schaake van D66 is fel tegenstander van het verdrag. Zij wil een hoorzitting organiseren waarin iedereen die denkt benadeeld te worden door het verdrag, zijn mening kan laten horen.
Of het verdrag wordt geratificeerd is de cruciale vraag. In de Tweede Kamer hangt het waarschijnlijk van de PVV af of het verdrag wordt geratificeerd. Die partij zei altijd tegen te zijn, maar weerhield het kabinet er niet van om het verdrag te ondertekenen. In het europarlement lijkt een kleine meerderheid het verdrag te steunen.
Update, 14:47: Nederland heeft het acta-verdrag nog niet ondertekend, laat Europarlementariër Schaake na navraag weten. De Nederlandse ambassadeur zou niet op tijd toestemming hebben gekregen om het document te ondertekenen; de reden is onduidelijk. Waarschijnlijk gebeurt dit binnenkort alsnog.