Intel Pentium M 'Dothan'; 90 nanometer in een notebook

Intel heeft vandaag de Pentium M 'Dothan' aangekondigd. Dothan is de 90nm-opvolger van de originele Banias-core, die door zijn goed uitgebalanceerde verdeling tussen performance en zuinigheid verantwoordelijk is voor een groot deel van het succes van het Centrino-concept. Ondanks het feit dat het aantal transistors is verhoogd van 77 naar 140 miljoen stuks is de nieuwe chip 14% zuiniger en nog geen vierkante millimeter groter geworden; een succes voor het 0,09 micron-procédé dat voor het Prescott-ontwerp niet voldoende leek te zijn. De nieuwe processor is in eerste instantie in drie verschillende smaken beschikbaar: Pentium M 735, 745 en 755. Allen zijn voorzien van 2MB L2-cache en hun maximale kloksnelheid bedraagt respectievelijk 1,7, 1,8 en 2,0GHz. Hoewel Dothan nu nog gebruikmaakt van de bestaande 400MHz FSB zal in de resterende helft van het jaar het Sonoma-platform gelanceerd worden, waarbij overgestapt wordt op een 533MHz FSB.

Verschillende sites hebben al reviews van notebooks gebaseerd op de nieuwe processor online gezet. Tom's Hardware test een Winbook W360 met de 1,7GHz-versie van Dothan en concludeert dat de processor 5% sneller is dan een gelijk geklokte Banias. Op 2GHz kan de prestatiewinst oplopen tot 22%. Hoewel het maximale verbruik van Dothan 21,5 Watt is en de chip dus iets minder warm wordt dan zijn voorganger, is het stroomverbruik in de verschillende besparende standen wel iets hoger geworden. Het netto resultaat is dat de batterij alleen bij intensief gebruik zoals gamen iets minder snel wordt leeggezogen, maar dat het voor andere toepassingen weinig verschil maakt.

Interessant is verder het artikel van X86-secret waarin men een laptop openschroeft om een flinke koeler op de chip te installeren, en vervolgens te kijken in hoeverre de core bereid is om zich te laten overklokken. De 2,0GHz-chip wordt puur door de FSB te verhogen van 400 naar 480MHz op 2,4GHz geklokt en daarna vergeleken met het huidige aanbod van high-end desktopprocessors. Een interessant experiment in het kader van het annuleren van de Tejas-core, waarmee Intel in feite verklaarde dat de Pentium M-architectuur de toekomst heeft. Opvallend is dat de overgeklokte Dothan de Pentium 4 3,4GHz in alle tests verslaat, en in sommige gevallen zelfs sneller is dan de Athlon 64 3400+ en Pentium 4 EE 3,4GHz. Hoewel er niet de meest veelzeggende benchmarks worden gedraaid blijft het een knappe prestatie van de mobiele chip, zeker gezien het feit dat hij het met single-channel DDR333 deed terwijl de andere systemen voorzien waren van (dual-channel) DDR400-chipsets en de temperatuur niet boven de 30 graden kwam.

Reacties (59)

[Deadsy]

zeker gezien het feit dat hij het met single-channel DDR333 deed terwijl de andere systemen voorzien waren van dual-channel DDR400-chipsets.

hij is vergeleken met de AMD64 3400+
ik dacht dat die alleen single channel was.

[Belboer]

Dat klopt. Waar ik overigens naar benieuwd ben is hoe een Dothan op 2,0Ghz zich qua snelheid verhoudt tot een Athlon 64 3400+. Die loopt namelijk ook op 2,0Ghz. Lijkt mij aardig om te zien wie van deze twee de hoogste IPC heeft.

edit:
Femme, je hebt helemaal gelijk, ik was in de war met een 3200+

[Femme]

De 3400+ loopt op 2,2GHz. De Athlon 64 lijkt op gelijke kloksnelheid net wat sneller te zijn dan Dothan. Hierbij heeft de A64 een snellere geheugeninterface en de Dothan meer cache (en waarschijnlijk meer cachebandbreedte).

[PuzzleSolver]

__________|Dothan 2.4|__Dothan 2.2|_Athlon|
Super Pi___|_______34|______37.09|____40|Less=better
Cinema 4__|._____81.9|______89.35|___85.7|Less=better
Scienmark_|.______399|_____435.27|___392|Less=better
CPUMark99|.______285|_____261.25|___279|
DivX 5_____|_____65.74|______60.26|__61.16|
3D2003____|.______783|_____717.75|.___732|
(ongelijke clock winaar (bold,vet) / gelijke clock winaar (italics,cursief))

Maar wat ik nu wou zeggen, op gelijke klok (als je de verhouding tussen 2.4 : 2.2 neemt om de score's om te rekenen) slaat de hele test om i.p.v. dat de Dothan 5x wint van de Athlon 3400 is het de Athlon 3400 die 5x wint. Ben benieuwd wat een desktop versie van een dothan zou kunnen met een snellere geheugen interface.

edit:
Zo wat een werk om hier iets uitgelijnd te krijgen

[hardwareaddict]

deze tests zijn niet zo relevant omdat een aantal op de IPPS gebaseerd zijn.

die draaien 2x trager op de A64 als ze op een K7 draaien.

het is namelijk een intel library. Zie www.developer.intel.com voor details wat het doet voor veel software.

Op zo'n manier lijkt geen enkele intel chip slecht natuurlijk t.o.v. het vergelijkingsmateriaal.

Het is natuurlijk wel logisch dat als je de bus stevig overclockt, dat een chip dan relatief beter presteert t.o.v. de 2.2ghz dothan.

Beter is de multiplier van de chip te veranderen en te zien wat hij dan doet.

[Astennu]

Mensen 3400+ = 2.2 GHz 3200+ is 2.0 GHz al deze cpu's hebben Singel Channel DDR 400 DC versie komt pas over een tijdje

[Anoniem: 111020]

en in sommige gevallen zelfs sneller is dan de Athlon 64 3400+

Het bovenstaande gaat over de overgeklokte Intel chip. De Athlon heeft dus tov een niet-overgeklokte Dothan duidelijk de betere IPC...

[Zer0]

IPC heeft betrekking op het aantal instructies per kloktik. Juist door de klok gelijk te zetten kun je een goede vergelijking maken tussen de twee wat btrefd de IPC. Een CPU die hoger scoort bij dezelfde kloksnelheid (overklokt of niet) heeft een hogere IPC

[Anoniem: 111020]

Bedoel ik ook, maar het staat er misschien wat krom. De overklokte Dothan doet het in sommige gevallen beter dan de A64 3400+. Ga je die overklok verminderen zodat het aantal MHz gelijk wordt aan de A64, dan zal de Dothan het nergens meer beter doen. De IPC van die Dothan is dus zeker lager dan die van de A64.

Zijn we het eens?

[P5ycho]

Tijd voor iets origineels, bijv. een shuttle met een pentium M erin. Minder hitte, goede prestaties, lekker klein, ideaal als surf/gamebak of entertainment pc, zonder idioot veel sap uit de muur te trekken. Een miniplankje a la via miniITX voor kleine doch vlotte serveroplossingen lijkt me ook wel wat.

Het is erg duidelijkd at uiteindelijk het P4 ontwerp flink ruk is, de enige core die echt een beetje deed wat van hem verwacht werd is de 0.13micron core, de rest is of traag door een te groot proces (te weinig plek) of verstookt teveel vermogen door gateleaks ed. Een P4EE gebruikt 100W+ en een PentiumM een derde met dezelfde performance, het is duidelijk wie er binnenkort terug in de kast wordt gezet voor een vroegtijdig pensioen.

[Kakaroto]

De dothan is 0.09µm, zelfde procéde als de prescott.

Ik zie een goeie toekomst voor de Pentium M 7xx serie als de controle zo blijft.
Vindt het erg netjes zeker met 2MB L2 cache.

[P5ycho]

Dat maakt het juist zo vreemd dat deze Pentium M precies dezelfde diesize heeft als zijn voorganger, en toch evenveel vermogen trekt. Je zou zeggen meer transistors + gateleaks, resulteert in meer stroomverbruik ondanks het feit dat de transistors kleiner zijn...

[Kakaroto]

Is niet zo vreemd hoor, een opvolger is meestal beter dan de voorganger

En de Dothan 0.09µm is een compleet nieuw ontwerp dat is afgeleid is van de Banias 0.13µm dus een beter gebalanceerde ontwerp dat resulteert op mindere stroomverbruik /hitte.

[Anoniem: 31421]

Jammer dat er geen compatibiliteit is tussen socket 478 en 479.

Een Dothan 2Ghz op een Abit IC7-Max3 en een SP-94 erop tot 2.6Ghz eruit persen. Zou perfect mogelijk zijn aangezien de betere koeling en de betere Vcore opties. Direct de snelste desktopprocessor beschikbaar. Dit had dezelfde droomcpu kunnen zijn als de mobile Barton voor het socketA platform!

Waar blijven die dual-core Pentium-M cpu's toch? Prachtige scores gewoonweg!

[Anoniem: 41852]

Intel lijkt helemaal afgestapt te zijn van de hoge MegaHertzen, en wellicht dat ze hun stelling zullen bijstellen dat de komende jaren de 10GHz-grens snel bereikt zou zijn.

Waar AMD altijd ging voor IPC (per MHz zo snel mogelijk), ging Intel juist voor een lage IPC maar juist hoge MHz, wellicht omdat dit marketingtechnisch veel interessanter was. Dat Intel daar nu van afgestapt lijkt te zijn, kan duidelijk op problemen met de toekomst van de hoge MegaHertzen. Zo schrokken veel tweakers van de behoorlijke energiebehoeften van de Prescott core (100W+) en Intel's vooruitzichten voor Tejas met zo'n 160W waren natuurlijk andere koek vergeleken met een Duron 900 die op 36W zijn werk doet.

Sowieso vond ik het al opmerkelijk dat Intel de weg van Centrino heeft bewandeld. Nadat je je klanten jarenlang had wijsgemaakt "meer MHz = sneller", sneedt Intel zichzelf daarmee in de vingers met hun Banias core. De Dothan bouwt voort op de Banias waarbij een hoge IPC centraal staat.

Behalve dat Intel hierdoor een andere koers heeft gevaren, is het toch ook een beetje een bevestiging van AMD's gelijk in deze kwesties. Nadat eerder al de processornummering en ingebouwde geheugencontroller als toekomstige issues geadopteerd waren, is het nu dus ook tijd voor een volledig andere filosofie; processors die een fictieve rating krijgen en benchmarks moeten maar uitwijzen welke processor het snelst is voor een gegeven applicatie.

Al met al een positieve ontwikkeling!

[Fuzzillogic]

Sommige laptops hebben een CPU socket. Zou een laptop met een huidige Banias CPU, zoals de Acer TravelMate 800 serie, op die manier te upgraden zijn met een Dothan?

[Opa]

Mijn Dell D600 is al es opengeschroefd door meneer Dell-reparateur in het kader van een moederbordtransplantatie. Alles ging er af: Bluetooth, modem, Wireless, Banias.
Je kan een huidige Centrino dan hoogstwaarschijnlijk ook gewoon updaten met een Dothan en een intel 2200 wireless, voor 54Mbit snelheden.

[Anoniem: 102230]

Ja is mogelijk. Toms hardware of Anandtech kben ni zeker heeft dat een tijd geleden al gedaan. Maar tis wel mogelijk dat er een bios-upgrade nodig is

[loodgieter]

dat ligt aan het thermal design van het moederbord, maar ,meestal moet dat wel kunnen (en natuurlijk een BIOS update ). Waarom zal je eigenlijk willen upgraden van een banias naar een dothan ik zal daar gewoon nog mee wachten tot de dothan goedkoper word

edit:

erepatat drukte et iets eerder

[Anoniem: 45908]

Laptops met een Pentium M aan boord (Centrino) blijven onredelijk duur.
Een laptop met een Pentium M 1,4Ghz is voor de doorsnee laptopgebruiker snel genoeg. In plaats van de 1.4 Ghz Pentium M van de markt te halen, had ik liever gezien dat de prijs ervan wat verder had gezakt. Een Centrino laptop rond 1250 EUR of minder had dan tot de mogelijkheden behoord. Nu blijft Centrino een duur speeltje, enkel weggelegd voor de €lite.

[Cookie]

Laptops met een Pentium M aan boord (Centrino) blijven onredelijk duur.

Toch wordt er heel veel van verkocht; die prijs is een vraag-aanbod verhaal. Intel verkoopt liever eerst zoveel mogelijk bovenin de markt met deze processors. Voor de el cheapo notebooks hebben ze de Celeron M (Banias/Dothan) en Celeron (Northwood/Prescott). De reactie/vraag in de markt is dusdanig dat Intel (nog) geen reden heeft om Centrino tot low budget te maken.

[ziekloon]

Bij Dell: Inspiron 8600c (Centrino, P-M 1.5Mhz) € 1308 inclusief....
Dus komt aardig in de burrt van jouw € 1250..

[Roland78]

Ook bij Dell: Inspiron 510m (Pentium M 1,5GHz - Centrino) voor EUR 1177. Valt ruim binnen jouw budget..

[^Mo^]

Kunnen we al waterkoelingsetjes kopen voor de laptop? Je zou toch denken dat laptops overklokken iets voor gekke Jappaners is

-Edit-
Je hebt nog gelijk ook: http://www.geek.com/news/geeknews/2002Jul/chi20020719015488.htm whahaha
Het lijkt me echter niet heel erg positief voor het totale gewicht, maarja, je zal ook niet zo'n laptop kopen om het ("lichte") gewicht.

[Anoniem: 102230]

Geloof het of niet maar ja dat bestaat!!!

[XyritZz]

Gaat allemaal de goede kant op. Die dual cores moeten volgend jaar volgens mij al een end klaar zijn. Dus de eerste PC's die er daarmee gemaakt worden zullen over 1,5 jaar wel in de winkel liggen denk ik

nog één ding dat ik jammer vind, Intel en AMD gebruiken andere processornummering...

Je zou toch wel verwachten dat ze allebij dezelfde gingen gebruiken, omdat de bedrijven best een goede relatie hebben met elkaar. Intel mag zonder problemen hun versie van 64bit overnemen, en AMD mocht daarvoor al zonder problemen x86 gebruiken. Jammer voor de gemiddelde consument dat ze die samenwerking dus niet verder doortrekken tot het aan nummertjes geven aan de processors..

[Anoniem: 102230]

AMD moet daar voor betalen hoor om x86 te mogen gebruiken. Voor de rest delen ze inderdaad patenten.

Kleine moeilijkheid hoe bepaal je die processornummering dan voor 2 totaal verschillende architecturen?

En als laatste aan da ontwerp van een dualcore zijn ze nog maar net begonne in India. Wordt verwacht tegen begin 2006

[Anoniem: 111020]

AMD moet inderdaad betalen. Maar Intel was verplicht om AMD toegang te geven tot de technologie, vanwege concurrentie-wetgeving. Zelfde verhaal als waar Microsoft tegenaan loopt...

[Anoniem: 61096]

Zucht,

Hoeveel moeite heb jij om te kiezen tussen een BMW 3 serie of een Mercedes S klasse?

Totaal andere nummering maar bij beide bedrijven vrij consequent doorgevoerd. Het maakt niet zozeer uit hoe ze het noemen, als ze maar bereid zijn enkele jaren dezelfde nummering te handhaven. Even lastig bij het overstappen maar over een paar jaar zal iedereen weten dat als je een Intel 7XX koopt dat je dan een topmodel gekocht hebt en een 3XX is dan gewoon het basismodelletje. Of een 7XX beter is dan de AMD ABC daar hebben we testen voor maar het is tzt wel duidelijk met welke AMD je de 7XX moet vergelijken en met welke processor je de 3XX moet vergelijken. Hopelijk wordt dit wat consequenter dan nu met de Mhz race. Nu is 3.x Ghz het beste maar straks is een 2.5Ghz proc misschien wel sneller. Logische toch 2.5 beter dan 3.x? Dan liever de 7xx consequent beter dan de 5xx

[wauswaus]

maar als deze chip met het 0,09 procédé gemaat is zal deze ook warmer worden dan de 'oude' pentium M chips...net zoals de prescott. Of wordt het weer teniet gedaan door betere energiebesparing enzo??

[Roflmao]

Hoewel het maximale verbruik van Dothan 21,5 Watt is en de chip dus (nog) minder iets minder warm wordt dan zijn voorganger, is het stroomverbruik in de verschillende besparende standen wel iets hoger geworden. Het netto resultaat is dat de batterij alleen bij intensief gebruik zoals gamen iets minder snel wordt leeggezogen, maar dat het voor andere toepassingen weinig verschil maakt.

Bijna geen verschil dus, en dit ding is veel sneller dan de oude core.

[EaS]

Nog een paar interessante weetjes afkomstig van Mr. Demone:

Hij verwacht dat Dothan zo'n beetje meegaat tot zo'n 2,5 GHz
Ook suggereert ie dat bij een FSB verhoging van 400 naar 533 MHz het verbruik (TDP) zo'n beetje 20-25% omhoog gaat.

Verder schijnt het beestje het zeer goed te doen in SPECint 2000: 1206 punten @ 1,6 GHz maar liefst, en zo'n beetje 12% sneller dan z'n voorganger in SPECint dus.
Maar dat SPEC geen echte reflectie van "real-world usage" is laten de bevindingen van anderen wel zien, want daar word gesproken van een toename van zo'n 4 tot 7%.

Ik bekijk dit trouwens meer in het licht van "toekomstige" tegenhanger van de K8, daar laten de cijfers zien dat Intel weer een stapje dichterbij is gekomen.

Vind het trouwens vreemd dat als x86-secret Dothan met de andere architecturen vergelijkt, ze alleen zeer weinig zeggende synthetische benchmarks gebruiken, terwijl ze een pagina ervoor Dothan blijkbaar wél op dingen als games getest hebben. Ze doen toch niet aan selectieve beeldvorming daar ?

Er zal toch betere performance data moeten verschijnen voordat er echt harde conclusies getrokken kunnen worden.
Maar goed, al met al zeker geen gekke CPU!

[Cookie]

Vind het trouwens vreemd dat als x86-secret Dothan met de andere architecturen vergelijkt, ze alleen zeer weinig zeggende synthetische benchmarks gebruiken, terwijl ze een pagina ervoor Dothan blijkbaar wél op dingen als games getest hebben.

Zal wel een kwestie van beschikbare tijd zijn, in de loop van het reviewen. En ik heb nog nooit een AMD-Zealot zijn beklag zien doen over dat gortdroge benches als SuperPi, PovRay Chess2, ScienceMark, of Kribibench een Intel zouden bevoordelen. Integendeel.