System76 brengt eigen Cosmic-desktopomgeving officieel uit in Pop_OS 24.04 LTS

Cosmic, de eigen Linux-desktopomgeving van System76, is officieel uit. De interface is verschenen als onderdeel van Pop_OS 24.04 LTS. Cosmic belooft zeer aanpasbaar te zijn en is volledig geschreven in de programmeertaal Rust. De desktopomgeving is al jaren in ontwikkeling.

System76 bracht Pop_OS 24.04 LTS donderdagavond uit, nadat daar eerder al een bètaversie van verscheen. Het is de eerste volwaardige Pop_OS-release sinds 22.04 LTS, die inmiddels ruim 3,5 jaar geleden verscheen. Die tijd heeft het Linux-bedrijf vooral gestoken in het ontwikkelen van Cosmic. Het bedrijf zei in 2021 al te werken aan zijn eigen desktopomgeving om af te stappen van Gnome.

Cosmic is volgens de makers gericht op modulariteit, met veel opties om de interface aan te passen en eigen thema's te ontwerpen. Daarbij moet de interface ook redelijk 'licht' zijn en daardoor goede prestaties leveren. Bovendien is het geheel geschreven in Rust, wat de stabiliteit en beveiliging ten goede moet komen.

Hoewel Cosmic is gemaakt door de makers van Pop_OS, is het ook beschikbaar in andere distro's. Er zijn inmiddels Cosmic-varianten van Linux-distributies als Fedora, CachyOS, NixOS en Arch verschenen. Cosmic is bovendien volledig opensource en los te vinden op GitHub.

Ruim een jaar geleden verscheen de eerste alfaversie van Cosmic. Tweakers schreef daar toen een uitgebreide preview over. We spraken eerder ook met Pop_OS-hoofdontwikkelaar Jeremy Soller over Cosmic en de toekomst van Pop_OS.

Reacties (23)

[et36s]

Voor gamen begint Linux toch echt een volwaardig alternatief te worden. Kan Tweakers.net hier een in depth artikel aan wijden met de stand van zaken? Heb zelf een dual boot Ubuntu. Puur voor gamen zou ik toch graag kiezen voor SteamOS voor desktop als dat ooit komt aangezien dat een immutable OS is. Slopen van het OS wordt dan erg lastig :)

[ApexAlpha]

Door het werk van Valve met Proton o.a. is gamen op Linux veelal een opgelost probleem.

Zal voor velen nog even wennen zijn maar we tellen nu de games die NIET op Linux draaien, ipv wel.

En dat zijn eigenlijk vooral games met een kernel level anti-cheat.

[Kevjoe]

Ben ondertussen een goeie 2 weken over naar openSUSE Tumbleweed en alle games die ik speel draaien gewoon prima eronder. Ik heb zelfs het gevoel dat het beter draait dan onder Windows!

Gisteren nog eens ingelogd op mijn Windows en proberen gamen, en de ene driver crash na de andere, terwijl ik op Linux niets gemerkt heb.

Nu ik mijn Stream Deck ook werkende gekregen heb, zie ik eigenlijk persoonlijk nog weinig redenen om terug in die Windows te booten...

[Hawkysoft]

Veel met kernel anti cheat worden gewoon gesupport hoor.

Trouwens een goede plek om te kijken wat supported is: https://www.protondb.com/

[lenwar]

maar we tellen nu de games die NIET op Linux draaien, ipv wel.

Nou ja. Tellen heeft niet zoveel nut. Als je spel X wil spelen, en dat werkt niet op Linux, dan heb je er dus niets aan (voor dat spel.) Dan maakt het niet uit of er een miljoen andere spellen wel werken Het besturingssysteem zal voor de meesten niet het doel zijn. Het spel is het doel.

Maar, eerlijk is eerlijk. Het is wel fijn dat er nu meer mogelijk is. Dat geeft keuzes, en naarmate er meer gamers gebruik van gaan maken, zal het ook steeds aantrekkelijker worden om 'native' Linux te ondersteunen. Het nadeel van wat Valve nu met Proton doet, is dat het zo goed werkt, dat de incentive om daadwerkelijk een native Linux port te maken minder van belang lijkt.

[jaxxil]

[...]

Nou ja. Tellen heeft niet zoveel nut. Als je spel X wil spelen, en dat werkt niet op Linux, dan heb je er dus niets aan (voor dat spel.) Dan maakt het niet uit of er een miljoen andere spellen wel werken

Als 99+% van je spellen op Linux werken, en dat ene spel niet... Dan kan je makkelijk gewoon standaard Linux draaien en WIndows dualbooten er naast voor dat ene spel en andere spellen die mogelijk in de toekomst Windows nodig hebben. Je hebt dan de privacy- en aanpasbaarheidsvoordelen van Linux, maar nog wel toegang tot je Windows games. Als je constant zou moeten wisselen omdat maar 50% van de games onder Linux werkt zou het irritant zijn, maar omdat 99+% werkt kan het voor dat enkele spel wel.

Zo ben ik ook gestart. Inmiddels heb ik de Windows spellen links laten liggen want er is meer dan genoeg te doen op Linux.

[lenwar]

Ik ben zelf Linux engineer, en ik vind Linux niet fijn als desktop, dus ik zal niet zo snel Linux voor m'n werkplek gebruiken, maar dat dus even terzijde. Dit is uiteraard puur persoonlijk, en zegt niets over de rest van de wereld

Je hebt op zich een punt, dat als Linux als desktop fijner vindt en je kunt vrijwel alles doen wat je wil doen, op één dingetje na, dan is dat dual-booten inderdaad een goede middenweg. Sterker nog. Dat is dan een prima oplossing. Bij die 50-50 zou het inderdaad heel irritant zijn.

Echter: Die percentages kun je niet zo veel mee in de praktijk. Als de spellen die je wil kunnen spelen onder die 1% vallen, dan tja. Dat klinkt dan een beetje alsof je keus hebt uit 50 soorten ketchup, maar je wil alleen maar mayonaise en appelmoes . Dan kun je toch beter naar een andere supermarkt gaan

[m-a-r-t-1]

Geen idee waar je het over hebt, bijna alle games draaien perfect met Proton. Probeer Bazzite eens voor gamen. De Linux Mint desktop is voor mij perfect en alles werkt gewoon veel lekkerder dan het gedrocht dat Windows is geworden. Met gamen haalt je letterlijk meer fps op Linux dan op Windows omdat Windows zo bloated is.

[Reactie gewijzigd door m-a-r-t-1 op 12 december 2025 15:08]

[c3ng]

Microsoft had nog even getwijfeld over die kernel level anti-cheat maar ze hebben toch de privacy overboord gegooid vanwege het grote geld. In de toekomst dus meer Crowdstrike achtige incidenten alsook een open deur voor de Mossad's in deze wereld. Voor mij (en ons bedrijf) een reden om nu heeeel ver van Microsoft software weg te blijven.

[fedaykin]

Kijk eens naar Bazzite, dit is wel een lekker immutable distro'tje waar je out of the box steam hebt en meteen op kunt gamen. Die krijg je ook niet zo eenvoudig stuk. Ik zet dit standaard op game & media boxjes.

[HuisRocker]

Puur voor gamen zou ik toch graag kiezen voor SteamOS voor desktop als dat ooit komt ...

Als je een redelijk recente AMD videokaart in je PC hebt kun je
hier
terecht (bijna helemaal onderin [op jaar/maand/dag gesorteerd] staan de links met daarin de nieuwste [momenteel versie 3.9] images).

[m-a-r-t-1]

Denk dat je voor gamen op dit moment beter Bazzite kun gebruiken, werkt echt super.

[Reactie gewijzigd door m-a-r-t-1 op 12 december 2025 15:12]

[fedaykin]

Ik gebruik de beta al maanden, het werkt geweldig. Stel gerust vragen, als je interesse hebt maar nog niet weet als het je tijd waard is.

De keyboard workflow is echt top. Ik dacht altijd dat tiling niks voor mij was, maar met COSMIC is dat helemaal anders geworden.

https://cosmic-themes.org/ hier heb je een COSMIC thema-pickertje. Met een klik en een download je OS in je eigen smaak. Op zo'n manier met je OS spelen is toch magisch? Ik houd er van.

[ApexAlpha]

Is het meer GNome of KDE? Zo te zien GNome?

Hoe is de integratie met andere apps? Ik weet dat KDE dingen als notificaties goed doet maar sommige applicaties zien er heel raar uit omdat ze het thema niet overnemen.

Nog tegen dit soort dingen aangelopen?

[fedaykin]

In KDE kan je meer configureren, veel meer, maar het is veel complexer. In COSMIC doe je dat zo. Zelfs als leek. Gnome ziet er nog altijd iets gelikter uit, maar staat veel minder toe, alleen via wonky extensions die erg fragiel voelen. Dus echt de sweet spot tussen KDE/Gnome voor sommigen (inclusief ik).

Notificaties werken nu al beter als Gnome, maar geen illusies, voor sommige apps werken de tray icons niet eens en heb je dus een spook tray icoontje.

Dat is ook waar ik tegenaan loop: Polish. De poetsmachine moet er echt nog overheen de komende jaren, en dat merk je. Uit liefde stap ik daar overheen omdat het systeem me zoveel terug geeft, maar dat moet je wel willen.

[puhpine]

Mijn vraag is, kunnen themes niet méér aanpassen dan alleen de kleuren? Ik kan het me niet voorstellen, maar alle themes in de link lijken alleen dat te doen.

[fedaykin]

Ik geloof dat ook de ronding van de windows er nog in zit, en de spacing tussen de elementen in het OS. Maar er zou voor mij wel meer in die config file mogen inderdaad. Panel settings, volgorde van apps, wallpaper misschien. Wie weet, misschien ooit

[Donovanray]

Eindelijk Vanavond maar even een Fedora COSMIC Spin installeren en er even mee spelen.

[ApexAlpha]

Dit is toch wel gaaf.

Ik ben meestal iemand die liever niet 20 forks van hetzelfde ziet maar een moderne Desktop, in Rust, vanaf de grond af opgebouwd rondom Wayland die gemaakt wordt door de makers van de hardware waar het op draait kan een enorme stap vooruit zijn.

Toevallig morgen NixOS op mijn nieuwe laptop gooien. Wellicht het proberen waard, als zal het ecosysteem nu nog erg karig zijn.

[kuurtjes]

Toevallig morgen NixOS op mijn nieuwe laptop gooien. Wellicht het proberen waard, als zal het ecosysteem nu nog erg karig zijn.

Is NixOS niet gemaakt om juist je eigen ecosysteem op te zetten?

[Timmmeeehhh]

Gister geïnstalleerd maar Cosmic werkt dus nog niet met Wacom, wat voor mij een dealbreker is.

[cmegens]

Ook nog niet lekker op de Framework 12. De schermorientatie klopt niet lekker in PopOs en krijg je ook niet lekker.

[floris martens]

Op een paar minor bugs na in the beta verie, is cosmic super fijn om te gebruiken.