Vraag onderwijsgeld voor Nederlandse chipsector is ruim drie keer het budget

Nederlandse onderwijsinstellingen hebben gezamenlijk voor 1,6 miljard euro gevraagd als onderdeel van het Project Beethoven-steunpakket voor de chipsector. Dat terwijl slechts 450 miljoen euro beschikbaar is. Het gros van het budget gaat naar de Brainport-regio.

Onderwijsinstellingen uit de regio's Brainport Eindhoven, Delft, Twente en Groningen hebben plannen ingediend in het kader van Project Beethoven. Dat blijkt uit een adviesrapport van Hans de Jong van het Nationaal Versterkingsplan van Microchip-talent, dat hij stuurde aan de ministers Beljaarts van Economische Zaken en Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De Jong was door het vorige kabinet gevraagd om met de vier regio's aan een steunplan voor het chiponderwijs te werken. De plannen van de vier regio's kosten gezamenlijk 1,6 miljard euro, ver boven het beschikbare budget van 450 miljoen euro dat over de komende zes jaar geleidelijk zou worden uitgekeerd.

In de uiteindelijke plannen die De Jong presenteert aan Den Haag, krijgt Brainport Eindhoven 63 procent van het budget, wat zou neerkomen op rond de 283,5 miljoen euro. De vraag naar nieuw personeel zou de komende jaren vooral in die regio fors stijgen. De verwachting is dat tot en met 2030 ongeveer 38.000 nieuwe mensen nodig zijn voor de Nederlandse chipsector, waarvan 26.000 in de Brainport-regio. Dat is mede vanwege de verwachte groei van chipmachinemaker ASML en zijn toeleveranciers in die regio.

Twente volgt met 17 procent, oftewel 76,5 miljoen. Delft en Groningen krijgen respectievelijk ongeveer 45 en 31,5 miljoen euro, uitgaande van de genoemde percentages van 10 en 7 procent. Daarmee krijgen alle partijen minder dan ze hadden verwacht, bevestigt De Jong ook tegenover de NOS. Het overgebleven geld gaat naar andere regio's.

De steunplannen zijn nog niet definitief toegekend. Het nieuwe kabinet, dat begin deze maand werd beëdigd, moet daar nog over beslissen. Het kabinet is overigens positief over het advies, blijkt uit een kamerbrief van ministers Beljaarts en Bruins. De regio's moeten nu hun plannen nader uitwerken voordat ze aanspraak kunnen maken op de financiering van de overheid.

Het steunpakket voor het onderwijs is onderdeel van Project Beethoven, een steunplan van het vorige kabinet om de chipsector tegemoet te komen. Dat werd opgezet na klachten van onder andere ASML, dat dreigde toekomstige groei in het buitenland te realiseren als het vestigingsklimaat in Nederland niet zou verbeteren. Onder Project Beethoven komt 2,5 miljard euro vrij, onder meer voor het verbeteren van de infrastructuur, woningbouw en meer. Er komt dus ook 450 miljoen euro vrij voor het ontwikkelen van talent voor de chipsector. De middelen zouden door onderwijsinstellingen gebruikt worden voor mbo-, hbo- en wo-studies die studenten opleiden om in de chipsector te gaan werken.

Correctie, 16.40 uur: De genoemde bedragen voor individuele regio's stonden aanvankelijk verkeerd omgerekend in het artikel. Deze zijn verbeterd.

Reacties (80)

[Q]

Voor mijn gevoel hebben bedrijven veel te veel invloed op hoe ons belastinggeld wordt ingezet.

De continue dreiging van ASML om NL te verlaten (bijna een soort gijzeling) als ze geen goede deals krijgen van de overheid. De druk op dit soort subsidies om talent voor commerciële bedrijven op te leiden. Het is de omgekeerde wereld.

Laat die bedrijven maar betalen voor hetgeen ze nodig hebben. Hoezo vrije markt?

Ja, ik hoor al roepen, dat andere landen ook staatssteun geven aan (hun) bedrijven. Maar laten we dan wel gewoon eerlijk zijn tegen elkaar en toegeven dat dit niets meer te maken heeft met een zogenaamde 'vrije markt'. (edit: laten we ASML dan ook gewoon nationaliseren )

Dus bedrijven krijgen bakken met subsidie, kijk maar naar de subsidie op energie, maar owee als we wat voor de burgers doen. Dan draait het om zelfredzaamheid en "pulling yourself up by your bootstraps".

ASML is een monopolist, dus die heeft onze steun echt niet nodig. Laat ze maar hun eigen schoenveters kopen.

[Reactie gewijzigd door Q op 22 juli 2024 13:28]

[The Realone]

Dat zie je echt verkeerd in mijn ogen. ASML "dreigt" niet, ASML geeft duidelijk aan dat het vestigingsklimaat van Nederland niet optimaal is voor hun en dat het mogelijke gevolg daarvan is dat de naar het buitenland verkassen. Het is geen liefdadigheidsinstelling en zoveel bedrijven hebben dit al gedaan. Waarom denk je dat 80% van onze spullen uit China komt?
Wij, en vele politici, zien gelukkig wel het belang van een speler als ASML in ons land en we moeten dus ook bereid zijn om daarvoor geld aan de kant te zetten om ze hier te houden.

[jwal]

We mogen blij zijn met goeie bedrijven van Nederlandse bodem.
Echter is er van die Nederlandse trots en identiteit niks over bij de bedrijven, door hun wereldwijde aandeelhouders die geen binding hebben met Nederland. Directie en misschien personeel wel, maar die worden gedwongen door de aandeelhouders.

Het buitenland zal altijd qua vestigingsklimaat de vergelijking met Nederland proberen te verbeteren, door nog meer subsidie te geven en andere zaken te beloven. Dus voor ieder bedrijf zoals ASML zal het vestigingsklimaat hier NOOIT optimaal kunnen zijn. Daar zorgen andere landen wel voor.

Het is niet ASML die ons chanteert of in een houtgreep houdt. Het is neoliberaal globalisme. De volledige vrijheid van kapitaal, mondiaal. Die opereert zonder enige binding met landen. Alleen de bottomline telt. Dus worden landen en uiteindelijk burgers wereldwijd tegen elkaar uitgespeeld. Zolang we dat niet aanpakken, kan ASML er echt niks aan doen. Hun concurrentiepositie wordt aangetast als ze niet voor de gunstigste voorwaarden gaan.

[Revolvist]

In andere gevallen zeg ik: ja, daar wordt over de rug van burgers inderdaad een vies spelletje gespeeld. Welk land of welke staat kan ons de meeste belastingvoordelen aanbieden? Ik moet denken aan Unilever, nu in het VK, en Amazon in de VS met in welke staat hun tweede hoofdkantoor zou komen. Er zijn vast genoeg andere voorbeelden.

Dit is wel een iets ander geval. ASML is veel gegroeid en gaat nog meer groeien, dus is de vraag of er in Nederland wel genoeg ruimte is hiervoor. Ze hebben hier volgens mij veel wortels in de vorm van toeleveranciers, links met opleidingen, enz. dus ze willen liever niet weg. Hier blijven en in een ander land uitbreiden is blijkbaar niet efficiënt. Dus het is of hier meer ruimte creëren of de hele boel verkassen naar een ander land.

Het grootste deel van die 2,5 miljard gaat dus naar infrastructuur en woningen.

[Reactie gewijzigd door Revolvist op 22 juli 2024 13:28]

[MSalters]

Unilever is een fusie van de Lever Brothers (Brits) en Margarine Unie, in 1929. De "verhuizing" naar het VK was niet gebaseerd op welk van de 200 landen in de wereld het laagste belastingtarief heeft. Ze hebben daar wortels die meer dan een eeuw terug gaan. (Shell is op dezelfde manier historisch Brits-Nederlands).

Maar goed: consumenten kiezen dagelijks tussen Albert Heijn, Jumbo en Aldi gebaseerd op prijs. Waarom zouden bedrijven opeens niet op geld mogen letten? Consumenten kijken natuurlijk ook naar het aanbod, en ASML zal ook naar het aanbod aan werknemers kijken. Dus een botte beperking op immigratie zal voor ASML óók meetellen in de keuze voor toekomstige groei.

[The Realone]

Het gaat ook helemaal niet om Nederlandse trots en identiteit, maar puur om geld. En niet enkel geld voor ASML, maar ook geld voor ons in de vorm van belastingen, en geld voor ons in de vorm van werkgelegenheid. Daarbij heeft ASML een enorme invloed op de Brainport regio met enorm veel bedrijven die een groot deel van hun omzet direct of indirect aan ASML te denken hebben.

Daarbij heeft Nederland wel degelijk grote voordelen tegenover een aantal andere landen, want wat subsidie is echt niet de reden dat ASML nog graag hier blijft, laat staan dat ze zo groot geworden zijn. De goede infrastructuur, scholing en relatief stabiele politiek zijn enorm belangrijk voor een bedrijf als ASML,

[jmsaow]

Hoe kan je onze politiek stabiel noemen? ASML mag bij de gratie van de VS iets produceren zolang ze maar luisteren naar de sancties die uit eigenbelang worden afgevuurd.
Studenten die over 5 jaar afstuderen moeten zich toch wel zorgen maken of ASML dan nog hier is. Het zou best wel eens kunnen dat hun grootste afzetgebied van hoogwaardige machines wegvalt als China Taiwan in hun armen sluit. Nu zijn er signalen dat 50 percent van hun omzet zou verdwijnen als strengere sancties inderdaad worden ingevoerd door de VS.

Tevens heeft Xi nogal een flink bedrag ter beschikking gesteld voor het ontwikkelen van de chip industrie. Hoelang heeft ASML dan nog deze uitzonderingspositie?

[MSalters]

Onze politiek is hardstikke stabiel, dat is onomstreden onder wetenschappers. We hebben een coalitie-democratie, die zijn inherent stabieler dan First Past The Post democratieën als VS en VK. We hebben ruimte voor minderheidspartijen op de flanken, maar die regeren nooit. Je ziet de PVV ook pas in de regering komen nadat het politieke centrum is verschoven (FvD zit nu op die flank).

[Q]

Potato potato, tomato tomato. Je kunt er een woordspelletje van maken, maar er verandert niets: ASML houdt ons in een houtgreep.

Het is wel zo dat we qua China natuurlijk boter op ons hoofd hebben. 90% van de electronica wordt door halve of hele slavenarbeid geproduceerd, onder omstandigheden die we in Europa nooit zouden accepteren. Maar dat is een ander onderwerp. En met tarieven op dat soort slavenarbeid - wat helaas wel op europees niveau moet - zouden we er wat tegen kunnen doen.

[SBTweaker]

Als ASML weg was had nederland een groot probleem, voor iedere euro die de overheid in asml investeerd krijgen ze het dubbele terug.

[Q]

Valt vies tegen, zeker met hun belasting ontwijkend gedrag.
Zou juist tot nadenken moeten stemmen dat één zo’n bedrijf zoveel impact zou kunnen hebben.

[SBTweaker]

Wat denk je van al het personeel? en uitgaven in de regio? de halve regio draait op de uitgaven van asml.

[gedonie]

Dus de burger moet betalen en bedrijven mogen hun handjes ophouden bij de overheid. Dit is een van de dingen die landen kapot maakt en steun voor regeringen tot nihil brengt. Bijna niemand in Nederland heeft vertrouwen in de overheid en politiek.

[CamelKnight]

Dus de burger moet betalen en bedrijven mogen hun handjes ophouden bij de overheid. Dit is een van de dingen die landen kapot maakt en steun voor regeringen tot nihil brengt. Bijna niemand in Nederland heeft vertrouwen in de overheid en politiek.

Dit is wel erg gechargeerd. Er is voldoende vertrouwen in de politiek, anders zou men ook niet gaan stemmen. Wat is het nut van stemmen als ze toch alleen maar subsidies uitbetalen, zoals een aantal mensen hier ons wil laten geloven.

De burger betaalt belasting en in ruil daarvoor zorgt de overheid voor infrastructuur, banen, huizen, ziekenhuizen, etc. Door dat soort omstandigheden te creëren, zorgt de overheid er ook voor dat bedrijven zoals ASML graag in Nederland willen blijven omdat het investeringsklimaat hier gunstig is, de voorzieningen goed zijn, er hoog geschoold personeel rond loopt en de volgende generatie ook weer goed opgeleid wordt.
Het is niet ASML dat Nederland dreigt weg te gaan. De Nederlandse overheid zorgt er gewoon voor dat bedrijven als ASML gebruik kunnen maken van de faciliteiten die zij nodig hebben om hun bedrijf hier te (blijven) vestigen en in ruil daarvoor komen er weer meer banen bij en doen zij investeringen waar de maatschappij, jij en ik dus, gebruik van kunnen maken.

[GameNympho]

Nee, in dit land zijn regels en wetten, dat wist men toen men het bedrijf startte, ook toen men naar de beurs ging.
En maar lobby`en voor kortingen, subsidies, ontduiken etc.
Maar eerlijk, als jij een bedrijf wil starten, moeten wij meebetalen als belasting betaler?
Of omdat je een gewild artikel hebt, maar kunnen doen wat men wil of bedenkt?
Bedrijf had zelf moeten nadenken met alle zaken rondom wie er wat betaalt en wie er benadeelt mee worden, reken maar dat dit niet de aandeelhouders zijn.
En als je je handje graag ophoudt, als multinational, de heb je ook verplichtingen, want eigenlijk hoeft men de hand niet op te houden, genoeg geld in kas zelf.

[SBTweaker]

De burger investeerd in de regio, net zoals ze niet direct iets terug krijgen door in onderwijs te investeren maar het op de lange termijn wel beter is voor het land.

[The Realone]

Nee, dat maak jij er van. ASML is een beursgenoteerd bedrijf en die zijn ons verder niks verschuldigd. Zij zijn vrij om te gaan en staan waar ze willen. En evengoed is de overheid ASML niks verschuldigd en hoeven zij op geen enkele manier een financiële bijdrage te verlenen. Dus wat is nu je probleem? Dat ASML dan mogelijk vertrekt?

[GameNympho]

Maar als jij als beursgenoteerd bedrijf, je handjes ophoudt voor welke subsidie ook, afspraken maakt met zeer aardige kortingen, zou je ons dan iets verschuldigd zijn?
Want reken maar dat als ASML blijft dreigen, dat de politiek zegt, kan en mag verhuizen naar buitenland, maar ..... wel even de subsidies, kortingen en opbouwen naamsbekendheid, terug betalen.
Er is een mooi voorbeeld geweest met zo`n groot bedrijf in Spanje, wilde ook vertrekken, helaas voor hun, politiek hield gelukkig de poot stijf.
Vergis je dus niet wat er op dit soort niveau`s wordt geopperd en wie voor wat verantwoordelijk is.

[The Realone]

Maar dat zijn afspraken die prima gemaakt kunnen worden. Dat is aan de politiek, niet aan ASML. Als onze bestuurders bang zijn dat er nu met subsidies gestrooid wordt en ASML over 5 jaar alsnog vertrekt, dan moeten ze dat in acht nemen bij het maken van deze afspraken. Je kunt niet van ASML verwachten dat die daarin het initiatief neemt lijkt me.

[GameNympho]

Waarom heb je als miljardenbedrijf, wat ook nog eens beursgenoteerd is, subsidies nodig?
Laat al die aandeelhouders, die al jaren het handje ophouden, nu maar eens de rekening van hunzelf opgeven om de gevraagde "subsidies" te betalen. Er zit nm genoeg in de pot, om te investeren in het bedrijf.
Niet vergeten ook wat winst inhoudt, dan is alles al berekent en betaalt.
Waarom moet de belasting betaler, hierin tegemoet komen?
Ik snap het wel, rentes zijn laag, want zijn ze hoog, komen ze niet voor een lening/subsidie

[The Realone]

Lees je eens in over dit Project Beethoven. Het geld gaat niet naar ASML, het geld gaat naar zaken als woningen, infrastructuur en scholing dat er voor moet zorgen dat het voor bedrijven als ASML, maar niet enkel ASML, interessant blijft in Nederland.

Draai het eens om. Waarom zou ASML meebetalen aan publieke voorzieningen? Het betaald al belasting, net als jij en ik doen.

[MSalters]

Er is een mooi voorbeeld geweest met zo`n groot bedrijf in Spanje, wilde ook vertrekken, helaas voor hun, politiek hield gelukkig de poot stijf.

Ferrovial bedoel je? Die dreigden in 2023 inderdaad naar Nederland te vertrekken. En de Spaanse politiek was hardstikke tegen. Dat helpt dus niets: vrij verkeer in de EU geldt óók voor bedrijven, en Ferrovial's hoofdkantoor zit nu dus gewoon in Nederland.

[GameNympho]

Niet voordat de rekening aan het land/politiek was betaald.

[The Realone]

Als je geen enkel besef hebt van de economische waarde van ASML en de enorme economie die de regio Eindhoven vertegenwoordigd in Nederland kun je je beter niet in de discussie mengen, dan is het namelijk zinloos. Het aandeel ASML is in 5 jaar tijd met 300% gestegen en onlangs 15% gedaald, waar praat je dan over? Zullen we kijken waar ze over 5 jaar staan?

[tweaker2010]

De overheid moest ingrijpen met een noodpakket dus kom nu niet met je popie joepie verhaal dat het allemaal wel meevalt, want dat is absoluut niet het geval.

De overheid pompt 2,5 miljard euro in de regio Eindhoven om het leefklimaat voor de Nederlandse chipindustrie te verbeteren. Het demissionaire kabinet heeft hiertoe besloten, omdat bedrijven als ASML en NXP dreigen naar het buitenland te verkassen.

[Zwarte_os]

Hoezo een omgekeerde wereld? Er is enorm veel vraag naar expertise, Nederland wil het aantal buitenlandse studenten beperken en we hebben hier een industrie staan die een sleutel op wereldniveau vormt. Het is echt heel typisch hoe minachtend Nederlanders reageren op het stimuleren van een top industrie. Niet voor niets dat veel IT talent naar het buitenland vlucht on Nederland: onderbetaald, ondergewaardeerd, en kapitaal krijgen om je technologie door te ontwikkelen veel te lastig.

[Dorkiban]

Heb je bewijs voor deze zogenoemde minachting? Ik hoor dit wel vaker, maar buitenlanders staan in de rij om hier te mogen werken, ook hoogopgeleide IT'ers. Ik werk op een universiteit en de meest gestelde vraag van afgestudeerden in technische richtingen is hoe ze kunnen blijven. De kwaliteit van leven wordt als heel hoog ervaren, dus ik merk helemaal niets van "onderbetaald en ondergewaardeerd". Ik vind het heel veel stemmingmakerij, maar die is niet gestoeld op enige realiteit. En kapitaal "krijg" je over het algemeen niet.

[roelst1]

Dit was ooit het geval, maar wordt steeds minder. De belastingskorting was vroeger een mooi lokkertje, maar dat neemt nu af en de salarissen lopen hard achter op andere landen. Ik zie om mij heen (context: ik ben micro electronics design engineer) ontzettend veel mensen vertrekken. Van mijn Nederlands studievrienden is ongeveer driekwart naar het buitenland verkast. Een groot deel naar Duitsland, maar ook naar oa China, Japan en de VS. Daar liggen de salarissen veel hoger, zijn de levenskosten vaak lager en is het werk technisch interessanter.

Bij het Nederlandse bedrijf waar ik werk hebben we de laatste jaren ook steeds meer moeite om buitenlanders aan te trekken. Wij kunnen simpelweg niet zo veel salaris bieden en de belastingdruk is hier enorm hoog. Daarnaast vinden Aziaten de kwaliteit van leven vaak juist teleurstellend, mede door de hoge kosten.

[GameNympho]

En je slaat de spijker op de kop.
Politiek en ons belastingstelsel, beide zijn zo "complex" gemaakt en uitgekleed en nog meer plekjes gecreëerd om van kastje naar de muur te worden gestuurd.

We zagen het verleden jaar, toen min. P.Omtzigt iets opperde over onredelijkheid.
Persoon krijgt een salarisverhoging van €45.000 naar €55.000.
Daar hield men €900 van over na alle belastingheffingen.
Politiek en belastingen, gunnen de hardwerkende persoon niet veel

[TV_NERD]

Ik mening-mod niet vaak, maar van mij krijg je een +2. Het is beretriest om te zien hoe in Nederland excellentie altijd wel door een bepaalde subgroep gehaat wordt. Toen ik nog in Nederland woonde en er naar basis en middelbare school ging verbaasde ik me erover. Elke uitschieter naar beneden heeft tig trajecten voor hem/haar beschikbaar om opgevangen en gecoacht te worden, maar uitschieters naar boven krijgen amper extra kansen of begeleiding. De zesjescultuur in een notendop.

In 1996 had ik een klasgenootje op de 2e van het gymnasium die daarnaast ook aan het conservatorium studeerde, hij was 14. Er werd voor hem absoluut niéts gedaan om hem op school op niveau te houden, hij moest het allemaal zelf maar regelen. Hij is daar dus enorm afgegleden, ik geloof tot de HAVO. Maar elke gymnasiast zonder verdere activiteiten die het even niet redde had recht op 2 coaches, begeleiding, hulp, etc. Ontzettend jammer. Gelukkig is hij nu wel een gelauwerd pianist.

[Reactie gewijzigd door TV_NERD op 22 juli 2024 13:28]

[Adlermann]

ASML maakt 5,6 miljard euro winst op een omzet van 21 miljard. De winst is rond de 20 euro per aandeel 10% winst (als percentage van de omzet) is een erg gezond getal. ASML zit daar ruim boven met 26%. ASML kan prima zelf extra investeren in deze regio. Daar hoeft geen belastinggeld bij, en al helemaal niet als we moeten bezuinigen. Ik vind het prima dat we richtlijnen en kaders versoepelen en vergunningen makkelijker afgeven. Maar dit is gewoon bedelen terwijl het niet hoeft.

Het geld kunnen we beter in de echte motor van de economie steken, namelijk het midden- en kleinbedrijf.

Dit is gewoon misbruik maken van hun positie, als ze dreigen weg te gaan dan zijn we inderdaad veel werkgelegenheid kwijt en belastinginkomsten.

[Zwarte_os]

Het midden klein bedrijf stelt nu juist weinig voor omdat er niet genoeg geschoold personeel is om deze te stimuleren. Kijk eens naar de vraag vanuit die sectoren. Het gaat ASML ook om alle omringende infrastructuur.

[JasperE]

Ook het midden en kleinbedrijf is toeleverancier van ASML. De groei van de semicon gerelateerde omzet heeft heel wat mkb'ers kunnen laten groeien en voortbestaan het laatste decennium

[Q]

Laat ASML maar betalen voor het opleiden van die mensen. Vrije markt toch? Hoezo subsidie?
Geef mij ook maar subsidie dan.

[Reactie gewijzigd door Q op 22 juli 2024 13:28]

[Zwarte_os]

Het hele land hangt aan elkaar met subsidies en andere landen staan te trappelen om deze expertise voor een prikkie over te nemen. Je reactie laat echt pure onkunde en afgunst zien

[Q]

Dat mag je gerust zo interpreteren, maar ik wijs alleen maar op de inconsistentie en absurditeit er van, bakken met subsidie naar commerciele bedrijven is gewoon totaal absurd in de context van het rechts-liberale gedachtengoed dat al meer dan 40+ jaar de drijvende ideologie hier lijkt te zijn.

[Zwarte_os]

Ten eerste, ik ben sociaal democraat. Nu we dat uit de weg hebben stel ik ook voor dat we met een marxistisch perspectief kijken naar wat een stimulering van een essentiëel onderdeel van een globale economie ons zou opleveren tegenover niets doen. Een staat die een industriële expertise hevig stimuleert zie je op alle kanten van het politieke spectrum gebeuren. Je bent echt idioot als je dat niet zou doen, je doet daar je eigen bevolking hevig te kort daarmee.

[OriginalFlyingdutchman]

Wat vind je dan van de bakken met subsidie die naar de landbouw gaan en waarvan vervolgens 70% wordt geexporteerd en waar onder aan de streep alleen 2 grote big agro bedrijven in Nederland miljarden aan verdienen? Die daarmee ons hele land in de houdgreep houden, omdat we slecht oppervlakte water hebben door hen, een stikstof overschot etc?

[Reactie gewijzigd door OriginalFlyingdutchman op 22 juli 2024 13:28]

[Thekilldevilhil]

Ja inderdaad, alle linkse kabinetten van afgelopen jaren hebben de boel compleet om zeep geholpen! Oh nee wacht, het was gewoon weer recht neo-liberaal, zoals altijd. Het huidige kabinet is onmogelijk als links te bestempelen en gaan keihard snijden in de uitgaven voor universitair onderwijs en onderzoek, terwijl daar juist meer in geïnvesteerd zou moeten worden. Overigens, onderwijs an sich is verschrikkelijk uitgekleed, onder een liberale regering.

Als je werkelijk denkt dat dit een probleem van "de linkerzijde met droom projectjes en totaal van de realiteit los staande ideeen" moet je misschien even kijken wie hier de afgelopen decennia aan de macht is...

[1234567y]

Ik heb geen zin om mijn kind te vertellen : "Ja, je kunt de zorg of het onderwijs in gaan, maar je kunt beter de halfgeleider industrie in, want daar investeerd de overheid meer in".

Ik waardeer beroepen waar de lokale gemeenschap iets aan heeft gewoon meer dan een heel specifiek opgeleide wetenschapper welke alleen werkt om de winst van mega bedrijven verder te vergroten.

Straks niet klagen als de docent van jouw kind ergens uit het buitenland moet komen, en geen Nederlands spreekt.

[Reactie gewijzigd door 1234567y op 22 juli 2024 13:28]

[Niemand_Anders]

In Eindhoven zit ook DAF en VDL (Technisch gezien Veldhoven) en die hebben ook allemaal personeel nodig, dat is vooral maak industrie. Er zullen straks alleen maar banen zijn voor specifiek opgeleiden mensen. Dat zie je nu al in de zorg. Je wilt niet weten hoeveel certificeringen men tegenwoordig nodig heeft. Automatisering door AI zal ervoor zorgen dat de algemene banen grotendeels komen te vervallen.

Landen welke zich daar nu niet al op voorbereiden krijgen het straks zwaar. Je moet eens kijken wat de VS investeerd in de chip industrie middels de CHIPS act. Op IT is de EU al het onderspit aan het delven. Straks zullen we nog meer afhankelijk zijn van Azie en de VS. Oveer 30 jaar zijn wij het China uit 1980 welke ontwikkelingsgeld nodig heeft van andere landen...

Steek je kop uit boven het maaiveld in Nederland en zie wat er gebeurt...

[ABD]

Deze investeringen moet het nieuwe kabinet willen. Men heeft zich voorgenomen één miljard per jaar te gaan bezuinigen op wetenschap en onderzoek, maar dat gaat tegen alle wensen van ditzelfde kabinet in. Men wil namelijk van de hoge migratie af en dat doe je door je economie naar een hoger niveau te tillen, waar alleen plaats is voor bekwame, opgeleide arbeiders.

Wat betreft ASML, dat vraagt investeringen voor de infrastruktuur, energietoevoer, woningen e.d. om de nieuw te bouwen fabriek te kunnen bouwen. Dus wat eromheen nodig is. Je kunt niet zomaar een fabriek bouwen op onontgonnen land en zonder woningen en voorzieningen voor het nieuwe personeel. Voorbeeld om geld in perspectief te plaatsen zodat je weet wat leven anno 2024 kost. Bij mij in de buurt gaat de gemeente een brug bouwen. De kosten zijn geraamd op €300 miljoen.

Daarnaast zijn heel veel bedrijven afhankelijk van ASML, ook in Nederland. Ik moet er niet aan denken dat ASML alsnog vertrekt. Overigens is ASML al gelokt met miljarden om naar het buitenland te gaan, dus ik zou je willen vragen wat minder cynisch naar dat bedrijf kijken, want het gaat ze niet om geld.

Bovendien is dit wat Europa, en de Nederlander, wil. Onafhankelijk worden van de VS en het Verre Oosten.

Sowieso hoor ik steeds dat men minder migratie wil, dan is inzetten op hightech economie de eerste stap naar het afstoten van onrendabele industrie waar veel ongeschoold, fysieke arbeid voor nodig is. Als we veel ongeschoolde arbeid afstoten, komen er per saldo minder migranten naar Nederland. Migranten komen alleen wanneer er werk voor ze is. Zie de uitzending van Buitenhof van een half jaar geleden waarin Klaas Knot de economie bespreekt.

Overigens zeg ik steeds dit kabinet, maar dat is niet helemaal correct, want de BBB wil dit niet. De achterban van de BBB is afhankelijk van zeer goedkope, ongeschoolde arbeidskrachten, oftewel migranten.

[Reactie gewijzigd door ABD op 22 juli 2024 13:28]

[Q]

Overigens is ASML al gelokt met miljarden om naar het buitenland te gaan, dus ik zou je willen vragen wat minder cynisch naar dat bedrijf kijken, want het gaat ze niet om geld.

Dit is toch juist uiterst cynisch? Het gaat ze dus juist wél om het geld?

[Reactie gewijzigd door Q op 22 juli 2024 13:28]

[ABD]

Het gaat om geld naar het onderwijs en voor de regio. Naar de maatschappij, niet naar een commercieel bedrijf. Dit schijnt er bij jou niet in te willen.

Er wordt heel selectief naar subsidies gekeken. Er wordt decennia lang een onrendabele industrie overeind gehouden met subsidies, een bodemloze put. Dat is de grootverbruiker van subsidie, overigens in heel Europa. Maar daar hoor je nooit wat over.

Het grappige is, is dat het afschaffen van deze subsidies een hoop eigentijdse problemen kunnen oplossen en zorgen voor een eerlijkere wereldeconomie.

[Reactie gewijzigd door ABD op 22 juli 2024 13:28]

[Lisadr]

Politici laten zich veel te makkelijk bedreigen door ASML. Als het voor hun goedkoper was om te verhuizen waren ze allen verhuisd naar een ander land. Een grote fabriek en duizenden mensen verhuizen naar een ander land is niet zo makkelijk.

[Groningerkoek]

En dat is het probleem een beetje, natuurlijk is zo'n bedrijf niet zomaar weg. Maar uiteindelijk doen ze het wel want nieuwe afdelingen worden dan niet meer in Nederland neergezet maar elders en zo over de jaren heen verhuisd men een bedrijf zonder torenhoge verhuiskosten. Want de boel hier oppakken en elders neerzetten is natuurlijk bijna onuitvoerbaar en onbetaalbaar, maar geleidelijk aan kan prima en dat zullen bedrijven ook zeker doen. Dan kun je als Nederland zeggen van laat ze maar gaan, maar op termijn krijgt de economie daar wel een klap van.

Daarnaast kost elke student die opgeleid wordt toch al klauwen vol geld, dan liever aan opleidingen waar de Nederlandse economie echt wat aan heeft.

[Reactie gewijzigd door Groningerkoek op 22 juli 2024 13:28]

[Tom Paris]

Het is een 'race to the bottom'. Grote bedrijven zullen uiteindelijk altijd naar de plek gaan waar ze het minste belasting betalen / de meeste subsidie krijgen. Alleen met internationale afspraken rondom minimums aan belastingafdracht, staatssteun, etc. kunnen we dit een halt toeroepen. Tot die tijd moeten we het spelletje meespelen, anders raken we gewoon werkgelegenheid kwijt.

[MSalters]

Welnee, voor ASML is de grote factor de beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel. "Laagste belasting" is vaak de Bahama's of zo'n ander belastingparadijs, maar dat werkt dus alleen voor brievenbus firma's. ASML maakt echte dingen, die hebben echt personeel nodig.

[Tom Paris]

En het merendeel van dat echte personeel komt uit het buitenland. Die zal het niet zo veel boeien of ze in Veldhoven komen te werken of elders in Europa.

[morrowyn]

Voor je beeld, aldus de Rabobank, de regios Groot-Amsterdam en Brainport-Eindhoven zijn de enige regios in Nederland die hoogproductief zijn. Lijkt me onverstandig om dit aan ons voorbij te laten gaan t.b.v. minder productieve sectoren. In het artikel staat de gehanteerde definitie van productiviteit.

Onderwijs stimuleren zodat hopelijk nederlandse mensen die 38000 banen kunnen gaan invullen, waarbij deze mensen hopelijk ook in het hoogste belastingschijfje terecht gaan komen, zie ik wel zitten als gedegen investering voor de toekomst, ondanks dreigementen van een zeker bedrijf.

https://www.rabobank.nl/k...l-economisch-beleid-nodig

[JasperE]

In de praktijk concurreren ook landen om bedrijven dmv hun vestigingsklimaat. De markt voor de vrije markt. Het is naïef om te denken dat de infra, subsidies, arbeidsmarkt en belastingdruk, die het gevolg zijn van overheidsbeleid, losstaat van het vestigingsbeleid van ondernemingen.

Zonder industriepolitiek verdwijnt de industrie, worden er geen fysieke goederen meer gemaakt/ontworpen, vallen de winsten en werkgelegenheid elders (ook voor de honderden tot duizenden toeleveranciers). ASML is namelijk geen anoniem Google/MS/amazon datacenter blokkendoos, zonder aantoonbare werkgelegenheid voor de gehele industrie lokale sector. Inclusief alle mkb bedrijven daarin.

Vertrekken dit soort bedrijven, dan wordt je afhankelijk van het buitenland en blijf je over met een legertje hoogopgeleide consultants die slechts nog mooie powerpoints kunnen bakken en jaarrekeningen kunnen goedkeuren (banken/accountants) van/voor de bedrijven waar de werkelijke tastbare waardecreatie plaatsvind.

[Guru Evi]

Natuurlijk geven andere landen ook staatssteun maar dat is niet de enige factor. Stabiliteit, transport etc is ook belangrijk. Daarmee dat ASML nooit naar China zou verhuizen, ze zijn het bedrijf in een paar weken kwijt.

Een van de opties is natuurlijk om voor elke euro aan staatsteun op een product is hogere importtarieven op dat product te hanteren. Dat is wat China uiteindelijk ook doet. Het probleem is natuurlijk de EU, je kunt je product in Duitsland leveren en dan ben je wettelijk verplicht te aanvaarden zonder tarieven, dus moet je dat soort fratsen ook aanpakken.

[elteck]

Ik begrijp je reactie wel, gegeven de vele cadeautjes die ASML van de overheid heeft gehad. Persoonlijk vind ik dat industrie beleid op Europees niveau gevoerd moet worden, zodat bedrijven niet de landen tegen elkaar uit kunnen spelen.

In dit geval gaat het om onderwijs, niet om bedrijfs-subsidie. Je kunt je dan ook beter afvragen, gaat het om normaal technisch onderwijs, of heel erg bedrijfs-specifiek onderwijs dat niet van toepassing is op andere chip-bedrijven. In dat laatste geval, mag ASML best mee betalen.

Voor technisch onderwijs is dat altijd lastig, want hoewel de basis een leven lang meegaat, doen de specialismen dat bepaald niet. Ik werk zelf als chip-ontwerper, en heb meerdere malen me nieuwe specialismen moeten eigen maken. De specialismen die ik op de TU leerde had ik nodig voor m’n eerste baan, maar is inmiddels allang achterhaald.

[MSalters]

Jouw mening is al de werkelijkheid. De EU reguleert welke subsidies bedrijven mogen krijgen van hun overheden, precies om dergelijke misstanden te voorkomen.

De EU Chips Act is daarom specifieke wetgeving om dergelijke subsidies makkelijker te maken, omdat de EU zich realiseert dat de schaal in deze sector wereldwijd is, en niet Europees.

[elteck]

Dank je, dat is heel goed nieuws. I wist wel van die Chips-Act, maar niet dat de EU deze subsidies reguleert. Er wordt ook gewerkt een EU kapitaalmarkt. Laten we hopen dat de opkomst van populisme deze ontwikkelingen niet vertraagt.

[Niema]

Wat mij een relevant detail lijkt:
Dit geld gaat niet naar asml,.maar naar onderwijs. Onderwijs Zou niet betaald moeten worden door een private instelling als ASML in mijn ogen. En ik snap dat onderwijs in dese sector wenselijk is voor de Nederlandse ontwikieling en economie

[MightyFool]

Waarom verbieden we niet gewoon dat Nederlandse bedrijven uit Nederland mogen vertrekken? Wat zou daar het nadeel van zijn?

[Placid_K]

Nadeel? Het kan gewoon niet. We zitten in de Europese Unie. Personen en bedrijven staan vrij om te gaan en staan waar ze willen.

[SuperDre]

Hoe wil je dat tegenhouden? Dat is sowieso in strijd met de vrije handel.

[Smietz]

Nadeel is dat bestaande bedrijven zich niet meer zullen vestigen in NL. Daarnaast worden er veel minder bedrijven opgestart met vestigingsland NL.

Het is een extra en onnodige barrière. Wij als land moeten gewoon zorgen voor het juiste vestigingsklimaat voor bedrijven. Bedrijven zoals ASML zijn juist nodig voor het creëren van een 'goed' vestigingsklimaat.

Als het vestigingsklimaat niet past voor een bepaald bedrijf...is het dan erg dat ze vertrekken uit NL?

[Reactie gewijzigd door Smietz op 22 juli 2024 13:28]

[Amanoo]

Ik ben als tukker in de embedded wereld misschien wat bevooroordeeld, maar dit lijkt me zeer belangrijk en zeker het geld waard. Nederland is een kenniseconomie, en zeker geen onbekende in zowel de microchipmakerij als het gebruik ervan. Hier in Twente weet ik wel een bedrijfje te vinden bij de UT dat doet aan chipontwikleling, al is dat voor zeer specifieke kleinschalige toepassingen. Verder nog tig embedded bedrijven, en voor industriële automatisering. Riwo, Nedap, Athom, Demcon, en dat zijn nog kaar enkelen van velen. En uiteraard elders in het land. NXP, ASML, Philips, dat zijn geen onbekenden. En nog vele kleine bedrijfjes die allemaal hun steentje bijdragen. Als we daar niet iets mee doen, worden we ingehaald door de concurrentie.

[Reactie gewijzigd door Amanoo op 22 juli 2024 13:28]

[djwice]

...slechts 450 miljoen euro beschikbaar...

Schandalig hoor, nog net niet een half miljard...

@AverageNL Het woordje "slechts" klinkt zo ondankbaar. Maar ik begrijp uit het artikel dat er een grotere innovatie behoefte is dan verwacht (of dat onderaannemers een π-keer hogere prijs willen rekenen).

[SuperDre]

Tuurlijk, die professoren daar willen graag gesubsidieerd worden om daarna de ontwikkeling af te splitsen naar een zoveelste commerciele BV waar ze directeur of dga van zijn.

[Smietz]

Geen slecht plan toch. Mits je het goed aanpakt en opleidingen kan aanbieden die goed/beter aansluiten op de vraag vanuit de high tech bedrijven. Wellicht is de invloed van ASML zo slecht nog niet voor het onderwijs.

Dat het huidige onderwijs geld verbrast en geen flauw idee heeft hoe ze dit kunnen inzetten zodat het onderwijs er beter van wordt...nja daar vind ik ook wat van...maar dat is wel een andere discussie.

[Reactie gewijzigd door Smietz op 22 juli 2024 13:28]

[Martinspire]

"Hoeveel subsidie wil je hebben?"
-"Alles"

Tuurlijk gaan ze lekker veel vragen, waarom ook niet?

[wildhagen]

En geef ze eens ongelijk? Vragen staat immers vrij. Of je het ook krijgt, is natuurlijk weer iets anders.

Ik neem aan dat het niet gewoon een kwestie is van een zak geld via PostNL bezorgen bij de aanvrager, maar dat de aanvrager ook met een plan moet komen (uitgewerkt, of op zijn minst in hoofdlijnen) wat men met dat geld wil doen. Een soort businesscase die beoordeeld wordt zeg maar.

En dat het meeste naar Brainport Eindhoven gaat is op zich niet zo gek, gezien daar de grootste concentratie van high-tech IT industrie in Nederland zit. Denk aan bijvoorbeeld, maar zeker niet uitsluitend, ASML en daaraan gelieerde/samenwerkende instituten zoals bijvoorbeeld de TU Eindhoven, Philips etc.

[Martinspire]

Die high tech bedrijven zijn ook zo opgezet dat ze heel snel subsidie kunnen aanvragen. Het huidige subsidie-traject is lang en traag, maar als je mensen vast in dienst hebt om daar doorheen te lopen, dan gaat dat een stuk makkelijker dan een kleine non-profit die elke euro moet omdraaien, terwijl zij wel veel meer gebaat zijn met subsidie.

Want latne we wel helder zijn: een deel van deze subsidie is gewoon een verkapte manier om de research & development van multinationals te spekken, waarbij een groot deel ook gewoon zonder die subsidie gedaan kon worden. De focus moet vooral liggen op tech die sneller dan snel nodig is, of die anders niet gebouwd gaat worden, maar wel een groot maatschappelijk belang heeft. De commissie die deze aanvragen moet toetsen, moet daar imo het meest op letten.

[Jochem]

Uhm. Even de context. Dit zijn individuele instellingen die een aanvraag doen binnen de regels van de subsidieregeling. Het is niet ongebruikelijk dat dit wordt overschreven, ook niet 3x. Je geeft een idee van dat het is als een soort "rupsje-nootigenoeg"; alleen is het zo dat dit artikel daar wat aanleiding in geeft omdat de titel daartoe kan hinten.

Hetzelfde kun je ook zeggen als bijvoorbeeld een zonnepanelen subsidie, of auto subsidie, of bijscholings-subsidie wordt overvraagd binnen een dag en de pot leeg is.

[Groningerkoek]

Dit zie je bijna bij alle subsidies dat de aanvragen het totaalbudget overschrijden. Dat zie je ook bij de gewone burger met zijn EV's, je ziet het bij kunst en cultuur, en natuurlijk zie je het ook bij opleidingen. En dat is heel normaal. Het is nu aan de overheid om te bepalen wie het wel of niet krijgt.

[Zwarte_os]

Klinkt indrukwekkend maar ben benieuwd hoe industrie experts hier tegenaan kijken?

[Polonium]

Dit zijn onderwijsinstellingen die om nog meer geld vragen: dit verdampt in de bodemloze put.
Geen enkele student wordt hier meer of beter van opgeleid.
Schaf het collegegeld en de langstudeerboete af voor technische studies, kijk dan wordt het aantrekkelijk voor de student om voor een technische studie te kiezen. Is het zo erg dat een techneut 5 jaar over zn bachelor doet ipv 3?

[divvid]

Schaf het collegegeld en de langstudeerboete af voor technische studies, kijk dan wordt het aantrekkelijk voor de student om voor een technische studie te kiezen. Is het zo erg dat een techneut 5 jaar over zn bachelor doet ipv 3?

In het meest gunstige geval krijg je dus een hele berg gemotiveerde studenten die allemaal vol voor techniek gaan ipv een rechtenstudie ofzo --> overwerkte docenten een een tekort aan stageplaatsen
In het ongunstigste geval zitten er allemaal ongemotiveerde studenten die 'lekker lang' willen studeren.
Niks afschaffen collegegeld en langstudeer boete*, maar achteraf bij behaalde resultaten evt verminderen.
Er moet wel een stok achter de deur blijven

* mischien wat nuanceren, pas een langstudeerboete na b.v. 6 jaar, zoals vroeger (extraneus)
Ook eens kijken naar studies die echt langer duren zoals sommige technische studies door hun moeilijkheidsgraad. Ook afschaffen, Arts co-schappen met 12 uur shifts voor 150 euro per maand (ik was flabbergasted dat mijn kind, MBO verpleegkunde, meer krijgt voor stage dan een coschap arts in opleiding)

[Reactie gewijzigd door divvid op 22 juli 2024 13:28]

[Merlijn1234]

Het ding met langstudeerboetes aan bijvoorbeeld de TU Delft is wel een beetje dat nominaal lopen praktisch onhaalbaar is, een jaar vertraging normaal en twee jaar vertraging echt niet zo gek. Wat wil je ook met tentamens waar 20% een voldoende voor haalt
Maar een stok achter de deur in de vorm van collegegeld is niet zo gek, een langstudeerboete van meer dan het collegeld lijkt me wat overdreven, je moet het met zo veel vertraging toch al zonder basisbeurs doen.

[oks]

Er is meer dan alleen studeren op jonge leeftijd. Je wilt dat kinderen niet alleen door een studeer hoepeltje springen. Er is ook nog zoiets als sociale ontwikkeling en uitvinden hoe de wereld werkt. Daarom is een studeer boete weer zo een typisch domme reactie die niet rekening houdt met de leeftijd en hoe mensen tot volwassenheid komen. En ja dan doet een techneut er iets langer over. Die ‘investering’ is er ook in onze maatschappij. Het is weer typisch rechts kortetermijn onderbuik denken. En als het nou nieuw was. We zijn dat nu al meer dan dertig jaar aan het doen. En per saldo schieten we er niets mee op behalve dat we steeds minder bèta studenten hebben.

[divvid]

zie aanvulling, ben het met je eens

[Groningerkoek]

Ik ben wel voor sturing van wat studenten kiezen door middel van te spelen met de bijdragen voor een opleiding, aan sommige studenten zijn grote tekorten terwijl we een gebouw verderop studenten opleiden voor werkloosheid of banen waar een overschot is aan aanbod personeel.

[graey]

Schaf het dan gewoon af voor elke studie. In elke studierichting is 3 jaar voor een bachelor kort, en iedere ervaren en bevlogen senior+ in het veld heeft nuttige ervaring opgedaan met een 5 jarige studie en mogelijk tweede studie zonder enorme meerprijs. Al die bezuinigingen daarop leveren op korte termijn wat euro's op on begrotingstekortgaten mee te dempen, maar verzwakken de economie en samenleving.

[SBTweaker]

Een van de weinige dingen waar ik juist meer subsidie aan zou willen geven, mensen opleiden, banen genereren en grote bedrijven in het land hebben. win win. die subsidie zorgt voor nieuwe banen, meer belasting dat betaald word en investeringen in de regio.