wildhagen schreef:
Was iets als 'overheid.nl' oid niet handiger geweest in dat kader?
Dat is onverstandig vanwege de lengte; er moet nog iets vóór natuurlijk, in de adresbalk van een browser op een smartphone is dat al gauw te lang.
Ook vergroot je de kans op typfouten als mensen een langere domeinnaam dan nodig moeten invoeren.
Het is m.i. belangrijk dat we alle internetters de volgende digitale basisvaardigheden bijbrengen:
1) Domeinnamen zijn hiërarchisch opgebouwd en je kunt ze het beste van rechts naar links lezen. Vergelijkbaar met dat je een "huis"adres zou schrijven als:
5.Beursplein.Amsterdam.Nederland
2) De punt is daarbij altijd het scheidingsteken.
3) Als iemand een domeinnaam zoals
amsterdam.nl registreert, is deze
per definitie eigenaar van subdomeinnamen zoals
werkenbij.amsterdam.nl. Voor cybercriminelen is het, zonder hacken, niet mogelijk om een subdomeinnaam te registreren. Aanvulling: dus als de overheid
gov.nl bezit, en grondig checkt dat subdomeinnamen uitsluitend voor echte overheiddsites worden uitgegeven, hoeven internetters alleen maar te onthouden dat een domeinnaam
eindigend op
.gov.nl van de NL overheid is (en niet van cybercriminelen). Dat in plaats van de
absurd lange lijst met (Rijks-) overheid-domeinnamen, waarvan je nu vaak geen idee hebt of die echt zijn of nep en variaties daarop (geregistreerd door cybercriminelen) erg eenvoudig zijn.
4) Lastig is dat eigenaren van sommige hoofddomeinnamen subdomeinen "
onderverhuren"; van dergelijke hoofdomeinen kun je daardoor niet zomaar zeggen of ze betrouwbaar zijn of niet. Voorbeelden hiervan zijn
workers.dev en
pages.dev waaronder zeer veel phishing sites worden gehost, zie bijv.
dit Trustwave artikel. Andere voorbeelden van de vele onderverhuurders zijn
vercel.app,
weebly.com,
my.id,
000webhostapp.com, maar ook
blogspot.TLD (waarbij TLD vanalles kan zijn, waaronder
.com of bijv.
.nl) en
github.io.
5) DNS domeinnamen bestaan uitsluitend uit kleine letters, cijfers, de punt en het minnetje als enige andere toegestane teken (maar een minnetje is, in tegenstelling tot een punt, géén
scheidingsteken tussen de onderdelen van een volledige domeinnaam). Verwar dus niet:
accounts.google.com
met
accounts-google.com
Die laatste is NIET van
google.com. Veel phishingsites maken gebruik van dit soort trucs,
zoals destijds voor circle-ci.com.
6) Als je op een link met hoofdletters klikt, worden daar kleine letters van gemaakt. Een probleem in veel lettertypes is dat de l (kleine L) en de I (hoofdletter i) zeer slecht van elkaar te onderscheiden zijn. Destijds was er een scam met
flipperzero.one (de tweede letter daarin is een hoofdletter i, als je op die link klikt zie je aanvullende uitleg van mij op security.nl). Aanvulling: browsers laten, in de adresbalk, van de
domeinnaam (dat geldt niet voor alles achter de / volgend op de domeinnaam) altijd alleen maar kleine letters zien, daarin zou je dus iets als
fiipperzero zien (de scammers werkten echter om dit probleem heen).
7) Een TLD (Top Level Domein), zoals
pl (Polen) in bijvoorbeeld
samy.pl hoeft niets te zeggen over de nationaliteit van de registreerder, noch waar de server staat (Samy Kamkar is een bekende Amerikaanse hacker).
8
) Omdat er wereldwijd allerlei schriften bestaan die niet op "abcdef..." lijken (Chinees, Cyrillisch etc.), zijn IDN's (International Domain Names) "uitgevonden". Dat is slechts een visuele truc; de "echte", meestal
niet getoonde, domeinnaam gebruikt
Punycode, dat je o.a. in digitale certificaten vindt. Een bekend voorbeeld van Punycode is
xn--80ak6aa92e.com. Als je die link in Firefox opent, zie je in de adresbalk van jouw browser
apple.com. Veel andere browsers hebben deze domeinnaam op een blocklist staan omdat deze misleidend zou zijn, en laten daarom de Punycode zien. Als je in de adresbalk van moderne browsers intikt:
https://münchen.de {*} vervangt de browser dat eerst door
https://xn--mnchen-3ya.de, d.w.z. voordat via DNS het IP-adres voor
xn--mnchen-3ya.de wordt opgezocht (en met dat IP-adres verbinding wordt gemaakt, en die site stuurt jouw browser door naar
muenchen.de). Een voorbeeld van een site die vertaalt van punycode naar IDN en vice versa is
https://www.punycoder.com/.
Security awareness voor organisaties: hou op met stomme domeinnamen zoals
werkenbijamsterdam.nl (of
werkenbij-amsterdam.nl): daaraan kan
niemand zien dat deze van jouw organisatie is! Er
zijn mensen die punt 3
wel snappen, en alleen al vanwege deze stommiteit mogelijk niet bij je willen komen werken. Wat bijv. PostNL doet (
zie hier) maakt dat mensen geen verschil meer zien tussen echte en phishing-websites. Om nog maar niet te spreken over de idioten in Redmond die je laten inloggen op
login.microsoftonline.com (is de rest offline of zo?).
Terzijde,
gov.nl is al van de overheid.
Edits
{*} Aanvulling 18:07: Tweakers.net wilde geen klikbare URL maken van https://münchen.de, maar als je dat naar de adresbalk van jouw browser kopieert, zul je zien dat dit werkt.
Aanvulling 18:34: nieuw punt 4 tussengevoegd, kleine edits en stukje over microsoftonline toegevoegd.
Edit 22:29: typo gecorrigeerd en punt 6 aangevuld.
Edit 22:58: in punt 5 noemde ik het minnetje een scheidingsteken, maar dat is het juist niet; tekst aangepast.
Edit 00:40: punt 5 begon met "Niet-internationale domeinnamen", verwarrend. Vervangen door "DNS domeinnamen".
Edit 11:36: punt 3 aangevuld.
[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 22 juli 2024 21:05]