Nederlandse overheidsinstanties mogen straks commerciële clouddiensten gebruiken

Nederlandse overheidsinstanties mogen binnenkort commerciële clouddiensten gebruiken. Nu mogen overheden alleen eigen clouddiensten gebruiken. Overheden mogen niet alles opslaan op clouddiensten; bijzondere persoonsgegevens mogelijk bijvoorbeeld standaard niet.

Onder clouddiensten vallen volgens de Rijksoverheid onder meer externe opslagcapaciteit, applicaties en netwerken. Nederlandse overheidsinstanties mogen nu nog geen commerciële clouddiensten gebruiken, omdat in 2010 werd besloten dat nadelen als veiligheidsrisico's en afhankelijkheidsrisico's zwaarder wogen dan de voordelen van clouddiensten. 'Private' clouddiensten mochten wel; dat zijn clouddiensten die in beheer zijn van een overheidsinstantie 'of exclusief door een marktpartij worden aangeboden'.

Sinds dat besluit heeft de markt voor publieke clouddiensten echter een 'grote ontwikkeling doorgemaakt, versneld door de covid-pandemie', schrijft staatssecretaris van Digitalisering Alexandra van Huffelen. De diensten zijn volgens de staatssecretaris betrouwbaarder geworden, de veiligheidsmogelijkheden zijn uitgebreid en er wordt nu sneller gereageerd op bugs met updates en patches.

Daarom mogen overheidsinstellingen binnenkort ook commerciële clouddiensten gebruiken, al wordt dit gebruik wel aan bepaalde voorwaarden gebonden. Als er persoonsgegevens worden verwerkt, moet er bijvoorbeeld eerst een 'pre-scan' gegevensbeschermingseffectbeoordeling worden uitgevoerd. Volgt hieruit dat er een hoog risico is, dan moet er een volledige gegevensbeschermingseffectbeoordeling, ook wel bekend als dpia, worden uitgevoerd. Voor het einde van dit jaar moet er een implementatierichtlijn risicoafweging cloudgebruik zijn, zodat de chief information officers van overheidsinstellingen de juiste risicoanalyses kunnen maken. De opslag en verwerking van persoonsgegevens valt ook onder de AVG.

Andere voorwaarden zijn dat er altijd een exitstrategie moet zijn zodat het geregeld is hoe data wordt overgedragen als een overeenkomst wordt beëindigd en dat bepaalde leveranciers niet gebruikt mogen worden. Bedrijven of diensten uit landen met een cyberprogramma 'dat gericht is tegen Nederlandse belangen' mogen niet worden gebruikt. Overheidsinstanties mogen in principe geen bijzondere persoonsgegevens of een basisregistratie verwerken met de clouddiensten. Uitzonderingen zijn wel mogelijk, al moeten deze dan wel worden uitgelegd binnen de dpia.

Staatsgeheimen mogen niet op commerciële clouddiensten worden opgeslagen. De staatssecretaris wil het nieuwe Cloudbeleid 2022 een jaar na publicatie evalueren. Wanneer het Cloudbeleid ingaat is niet duidelijk, mogelijk wordt er eerst gewacht op de eerdergenoemde risicoafweging. Het ministerie van Defensie valt buiten het nieuwe Cloudbeleid. De Algemene Rekenkamer, Auditdienst Rijk en Autoriteit Persoonsgegevens gaan erop toezien dat overheden het beleid volgen.

Reacties (124)

[KopenMetBitcoin]

Ze begrijpen het echt niet in Den Haag. Het gaat er niet om dat grote cloud aanbieders het beter/goedkoper/veiliger kunnen. Het gaat er om dat je als overheid goed moet nadenken van welke partij je afhankelijk wil zijn en aan wie jij dus je data toevertrouwd.

Als burger vertrouw je er nu op dat de Nederlandse overheid jouw gegevens goed bewaard. Ik heb geen toestemming gegeven deze gegevens op te slaan bij een partij die onder US Gov. valt.

Daarnaast wil je gewoon niet dat Biden in de toekomst zou kunnen zeggen; goh Nederlandse overheid... ik ben niet zo blij met jullie. Dus ik denk dat ik jullie AzureAD accounts maar laat cancelen. Dus werk maar gewoon mee. Nee, dit wil je niet. Echt niet. Maar Den Haag snapt het gewoon niet.

Reken maar dat de Russen nooit aan zullen denken om een US Gov. cloud dienst af te nemen.

[Reactie gewijzigd door KopenMetBitcoin op 22 juli 2024 19:31]

[Remzi1993]

Het erge is dat die Patriot Act de Amerikaanse overheid het recht geeft om Amerikaanse bedrijven national security letter (NSL) te sturen en zo alle gegevens op te vragen zonder dat bedrijven dat mogen openbaren en in geheime rechtbanken worden dit behandeld. Het is een ware nachtmerrie voor een gezonde democratische rechtstaat maarja Amerika was nooit een degelijke rechtsstaat (op wikipedia staan ze onder flawed democracy - democracy index).

[divvid]

Ik vraag mij af hoe snel een dergelijk verzoek toch ‘per ongeluk’ in de openbaarheid komt en de politieke rel die daar op volgt kan heel schadelijk zijn. Ook voor de VS.

[Polydeukes]

Je bedoelt de Cloud Act, niet de Patriot Act.

[Anoniem: 1322]

Dus ik denk dat ik jullie AzureAD accounts maar laat cancelen. Dus werk maar gewoon mee. Nee, dit wil je niet. Echt niet. Maar Den Haag snapt het gewoon niet.

Ik ben het wel met je eens maar je begrijpt hopelijk ook wel dat dit nu ook al het geval is. De overheid zit tot de neck toe in Microsoft software en ze kunnen de stekker er zo uittrekken (bijvoorbeeld door certificaten terug te trekken / als ongeldig bestempelen... maar er zullen legio mogelijkheden zijn)..

[KopenMetBitcoin]

Yep. Dus laten we de afhankelijkheid nu niet nog groter maken. Maar juist langzaam aan bij nieuwe ICT projecten of lifecycle projecten er op sturen dat deze afhankelijkheid wordt afgebouwd. Want dit is een serieus risico voor de staat der Nederlanden en hun burgers

Wellicht toch meer op eigen ICT diensten sturen en het gebruik van OpenSource software.

Beetje gek toch om als Nederlandse staat 12,5 Miljard uit te geven aan defensie en ondertussen andere overheden te laten beschikken over jouw digitale sleutels. Je wordt gewoon gecanceled als land. Daar sta je dan met je 57 Panserhouwitsers

[Anoniem: 1322]

Wellicht toch meer op eigen ICT diensten sturen en het gebruik van OpenSource software.
Als overheid (in dienst van de burger /s) zouden ze inderdaad open-source moeten promoten. Dat niet alleen, ze zouden (met dat geld) zelf hun eigen software kunnen bouwen en deze open-source ontwikkelen en vrijgeven. Laat andere EU landen ook aanhaken en maak Europa tegelijkertijd onafhankelijk....Laat ontwikkelaars trots in dienst van de overheid willen zijn omdat ze de open gemeenschap ondersteunen en tegelijkertijd de maatschappij beter maken.

Daarbij kunnen ze kiezen om te standaardiseren op bijvoorbeeld containers zodat je 'multi-cloud' kan draaien. Ook dus eenvoudig uit te rollen in Europese (lokale) datacenters...

Huh, wat?? Ow, sorry. Ik was even aan het dromen...

[stefjoosten]

Beste KopenMetBitcoin,
Het is onjuist dat onze overheid andere overheden laat beschikken over haar digitale sleutels. Graag alleen ware uitspraken doen op Tweakers.

[onetime]

Als je een recente microsoft windows gebruikt, zal de usa overheid erbij kunnen.
Ik geloof gewoon niet dat dat niet zou kunnen. => bij gebruik van windows laat je dus usa bij je sleutels.
Dus uitsluitend opensource gebruiken, met eigen repositories die continue ge-audit worden.

Anders geef je je data weg. De veiligste en enig acceptabele manier. Voor Nederland / Europa.

En een verbod op clouddiensten. Gewoon alles in eigen data centra binnen Nederland.

[glennoo]

certificaten terug te trekken / als ongeldig bestempelen

Ik vraag me toch even af hoe je dit voor je ziet…

[Anoniem: 1322]

Tientallen mogelijkheden, lijkt mij. Ieder uitvoerbaar bestand dat je opstart moet ondertekend zijn met een geldig certificaat. Dit kun je eenvoudig controleren door de eigenschappen van een EXE bestand op te vragen. Dit zorgt ervoor dat:

• Ensures software came from software publisher
• Protects software from alteration after publication

Microsoft (of bijvoorbeeld een amerikaanse overheid) zou zo alle 'verzoeken' (CRL checks) kunnen weigeren of ongeldig beantwoorden per land (per land is bekend welke IP ranges ze hebben). Of nog beter, accepteer het verzoek maar geef nooit een antwoord terug. Daardoor wordt de computer enorm traag gezien ieder verzoek een 30 seconden time-out heeft (persoonlijk ervaren met een foutieve firewall config).

Maar dat is slecht 1 methode, neem Microsoft Smartscreen, die 'checked' iedere executable (hash) op bekende gevaarlijke software. Die zou zou specifieke sites kunnen blokkeren of het onmogelijk maken om ook maar iets anders dan Microsoft 'signed' software te starten.
https://docs.microsoft.co...nder-smartscreen-overview
Operating system integration: Microsoft Defender SmartScreen is integrated into the Windows 10 operating system. It checks any files an app (including 3rd-party browsers and email clients) that attempts to download and run.

Of gewoon een Windows Update pushen die een keylogger installeert. Of een crypto worm die alles plat legt.. Of een..... Je begrijpt het wel...

[HorribleAce]

Oke, dit is mogelijk.

Maar als je dit principe wil voorkomen zal je dus alle productie van alle kritische levensmiddelen/technologie naar eigen land moeten trekken.

Want als we er van uit kunnen gaan dat Amerika zoiets openlijk hostile zou doen naar ons kunnen andere landen dat ook. Wat als inplaats van dat Microsoft een keylogger in je PC verbergt, China alle onderdelen die ze produceren gaan saboteren? Smartphone producers masaal backdoors en malware gaan shippen met hun telefoons? Wat als Amerika hun staalproducten, heavy machinery en dergelijke stopt? Wat als de UK zijn medische export naar ons saboteerd of stopt?

Je hebt ergens een punt, maar als we gaan kijken vanuit die hoek moet je dus een praktisch onhaalbaar niveau aan self-sufficiency bereiken.

[William_H]

Waar denk je dat Rusland nu mee te maken heeft door alle sancties? Dat land valt ook toch nog niet meteen om?
Wel is het zo dat we ons in Nederland tot in het extreme afhankelijk hebben gemaakt van andere landen, mede door JID (Just in Time) filosofie. Kijk maar medicijntekorten, aanvoer gas en steenkool etc.

[HorribleAce]

Rusland heeft ook de grootste oppervlakte van een land op aarde.

Hoeveel metaal, kool, gas en chemische stoffen denk je dat wij hebben? Er zit waarschijnlijk niet eens genoeg staal in de grond om één sector draaiende te houden, laat staan self-sufficiency.

[William_H]

Dat heeft niks te maken met afhankelijkheid. Er zijn zat landen met heel veel grondstoffen in de grond die hun kont niet kunnen redden en straatarm zijn. Denk Venezuela.

[Cergorach]

Als je denkt dat als de NL staat niet meer hun AAD accounts kan gebruiken het grootste issue is indien de VS MS diensten verbied naar NL, dan ga je nog voor grote verrassingen staan. Allerlei veel belangrijker diensten zullen op dat moment niet of slecht werken!

#1 Er staat heel veel MS infra hier in de EU, want we hebben bijna 2x zoveel inwoners dan de VS, dus meer klanten. De kans is dus groot dat in zo een situatie MS wordt gesplitst voordat de VS president ooit zo een beslissing zou maken.

#2 Zorg ervoor dat je belangrijke data niet wordt gebackupped op dezelfde infrastructuur. Zodat in het ergste geval je relatief snel up and running bent op andere infra. Grote organisaties maken disasterrecovery plannen, uitwijk, andere infra, restore op geheel andere infra, etc.

#3 Je maakt een risico analyse vs kosten, de kans dat dit fout gaat met een MS is extreem laag.

Ideaal gezien zou de EU zijn eigen 'cloud' infra opzetten, maar over de laatste decennia mag toch duidelijk zijn geworden dat de staat/EU niet in staat is dit in een redelijk tijdsbestek tegen redelijke kosten te realiseren. Er zijn al zoveel miljarden is een bodemloze put verdwenen bij de grote IT (consultant) bedrijven door allerlei IT projecten en het is nog steeds een puinhoop.

Gezien hoe de VS omgaat met 'allies', zou het mij enorm verbazen als de VS inlichtingen diensten niet al gewoon de persoonsdata van de NL burgers heeft. Waarschijnlijk accurater dan onze eigen staat, zelfs zonder dat het al op MS draait.

[KopenMetBitcoin]

Ja ook met jou eens. Maar moeten we dit probleem dan niet oplossen i.p.v. de handdoek dan maar in de ring te gooien? Anders kunnen we net zo goed Amerikaans staatsburger worden. Besparen we gelijk weer wat belastinggeld voor het in stand houden voor onze hoftuin in Den Haag.

[Cergorach]

Ik denk dat we dit issue al 30+ jaar hebben met IT systemen en op een gegeven moment moet je gewoon die handdoek in de ring gooien. Nu geld besparen om op een later tijdstip dit opnieuw bekijken, wanneer er een daadwerkelijke oplossing klaar ligt. Je gaat toch niet miljarden besteden om een nieuw schip te bouwen op het bestaande zinkende schip? Throwing good money after bad.

Ik zie absoluut niet de relatie tussen een MS dienst afnemen en Amerikaans staatsburger worden. Het is aan de NL IT afdelingen om uitwijk procedures te produceren en imho is het een common scenario om overweg kunnen wanneer O365/Azure niet meer beschikbaar is. Dus wat is het probleem? Je heb backups, je heb uitwijk scripts, je zou relatief snel weer up and running moeten zijn met de essentials.

Dan krijg je natuurlijk weer de vraag, waarom doe je dan niet meteen de uitwijk in productie? Omdat je over het algemeen alleen basic draait met de meest essentiële systemen.

[david-v]

Met wie ga je dan wel in zee? T-systems (duits dacht ik) of een andere Europese partij? Of ga je dan volledig op Nederlandse hardware/software over? Want in jouw verhaal zou Biden ook Cisco netwerk apparatuur kunnen verbieden, waardoor je dan ook vast komt te zitten.

Geopolitiek is van alles behalve stabiel.

Ik snap je probleem, maar de oplossing is niet het mijden van die diensten, maar een multi cloud danwel een exit strategie te hebben. Als je data bewaard in de cloud, kan je ook "lokaal" backups maken. De rest kun je in principe elders hosten. De data is wel iets wat je wil veiligstellen namelijk.

Edit;typo en zin over geopolitiek toegevoegd

[Reactie gewijzigd door david-v op 22 juli 2024 19:31]

[Sissors]

Andere voorwaarden zijn dat er altijd een exitstrategie moet zijn

Volgens mij begrijpen ze het wel in Den Haag...

[freedzed6]

Rustig maar, ze hebben het nog gewoon op de servers in Rijswijk staan in het DC aldaar.

[GamingZeUs]

Het gaat erom dat de overheid het voorbeeld geeft in het zelf beheren van data, nu dat gewoon kan!

Open Source moet ergens van betaalt worden, en de overheid is echt de beste klant ervoor! Zorg dat je enkele developers zelf in dienst hebt, en zorg voor een servicebedrijf ala Red Hat. En kom met een officiele Nederlandse distro die gewoon perfect is!

Maarja, dan komen ze met de meest gemakzuchtige oplossing, die ook nog banen oplevert in de vorm van beoordelen van wat feitelijk derdediensten zijn. Waardeloos.

[stefjoosten]

Beste KopenMetBitcoin, als jouw en mijn gegevens veiliger zijn in een private cloud infrastructuur dan in eigen overheidsinfrastructuur, dan moet de overheid die mogelijkheid wél hebben. En de eigen infrastructuur van de overheid is niet altijd zo veilig gebleken in het verleden...
Als ze dat nou maar begrijpen in Den Haag, dan kan KopenMetBitcoin wat minder bezig zijn met het zaaien van twijfel, onzekerheid en angst.

[djwice]

Grappig.
Veel cloud diensten zijn naast PCI-DSS ook al HIPAA gecertificeerd.
Dus als je het proces rondom die diensten zelf goed inricht kun je heel goed en veilig bijzondere persoonsgegevens verwerken.

Met studenten van de TU Delft hebben we in 2018 al laten zien dat we met AWS Serverless Public Cloud componenten een EPD konden maken waarbij de patiënt op elk gewenst moment rechten kon geven en intrekken en die rechten ook kon delegeren en dat het hosten daarvan minder dan 1 miljoen euro per jaar zou kosten, voor alle Nederlanders samen.

Terwijl we beveiliging en schaalbaarheid op een ongekend hoog niveau kregen. Elke transactie elke call werd door een aparte server uitgevoerd die na zijn handeling gewoon weggegooid werd. Dus zelfs als de server in die paar milliseconden tijd gehackt zou worden, heeft de hacker een seconde later niets meer.

Die manier van werken kan nog steeds, inmiddels zijn de hosting kosten lager geworden, de compliance nog hoger en ondersteund de set-up http/3 en TLSv1.3.

Je moet alleen geen traditionele partijen in je public cloud nemen die alles in een VPC, op een VM of Docker container willen hebben.
Dat brengt zeer hoge beheerkosten en heel veel extra risico's met zich mee.

Dus het devies: go Serverless only. Je zult versteld staan. Ik heb functies die in 1/3 milliseconde worden uitgevoerd. Dynamische websites die in 70ms volledig gerenderd zijn.
Simpelweg door slim toepassen van Serverless techniek.

En de kosten? Extern laag, en zijn sites met miljoenen bezoekers die nog geen tientje per maand aan hosting kwijt zijn - en dat is nog voordat de korting er af is.

Er is hypotheek verstrekker met meer dan 2 miljoen klanten die nog geen €36,- per maand kwijt in aan de 'mijn hypotheek' omgeving.

Ook moet de keuze gemaakt worden om 'full cloud native' de tooling in te richten, dus niet tools van een 3e partij, dat geeft namelijk integratie issues en complexiteit. Alleen maar onnodige consultancy kosten en extra complexiteit. Lastigere uitbesteding omdat vendor X tool Y gebruikt en vendor Q tool H omdat het 'cross vendor' zou werken. Maar vervolgens verlies je in de native tools het inzicht wat bij wat hoort, moet je extra andere tools kopen of laten bouwen voor dingen die cloud native gewoon gratis bij de dienst horen of slechts een paar euro per maand en in een paar minuten zijn ingericht - na het goedkeuringproces.

Zorg ook dat je niet alle diensten van de cloud zelf opnieuw wil goedkeuren voor gebruik, ook niet uitbesteden aan een 3e partij of tool.
Goedkeuren kan veel simpeler: is de Diest HIPAA en PCI-DSS, gebruik je encryptie voor transport en opslag? Is least privilege ingericht ? Gebruik je alleen 1 Cloud vendor en alleen, Cloud native Serverless diensten?
En is dat dezelfde vendor voor al je data verwerking?
Ja, dan ok als je je eigen processen ook compliant inricht. En dat valideren we met de cloud native tool die daarvoor beschikbaar is.

Want de leverancier heeft er ook belang bij dat er geen data lekt en de processen goed lopen, want dan gaan we zijn platform meer gebruiken. Hoe goedkoper dat kan, hoe meer wij er naar toe zullen brengen, dus de langetermijn strategie van bijvoorbeeld AWS komt overeen met de strategie voor de overheid.

Let bij selectie van 'welke grote cloud partij' graag ook op hoe snel de leverancier verzoeken feature requests wereldwijd doorvoert. Mijn ervaring is dat bij Microsoft we jaren moeten wachten op een simpel te implementeren en duidelijk meerwaarde toevoeging aan hun product. Dat we zelf actief moeten zoeken naar andere klanten van Microsoft die het ook willen etc.

Bij AWS is mijn ervaring de afgelopen 6 jaar dat ik zo'n 20 nieuwe features per jaar bedenk en dat ze allemaal in een paar dagen tot weken wereldwijd voor alle klant gratis worden toegevoegd. Dus geen maatwerk, maar integratie in de basis van de service. Zo is het voor ons zeker dat het blijft werken ook bij updates, en dat als we nieuwe mensen inhuren met ervaring, dat ze de feature ook kennen, en anders ook graag willen leren kennen,want ze kunnen het zonder enige aanpassing elders ook toepassen. Goed voor een duurzame arbeidsrelatie: de mensen roesten niet vast dat ze elders niets aan hun kennis hebben, de kennis blijft up-to-date en bruikbaar, zeker bij gebruik van native Serverless diensten van AWS.

Let op er zijn partijen die met native cloud en Serverless andere dingen bedoelen. Hier gaat het om diensten en producten die pay-per-use zijn, die geen kosten hebben als er geen bezoekers zijn of berekening draait, en die via 'events' worden getriggerd en gestart. En dat binnen enkele milliseconden doen. Waar je geen OS of server meer voor nodig hebt, je logica, data en wat verbindings code is alles.
Dit zorgt voor veel minder beheer werk en veel minder verstoringen, upgrades hoef je alleen toe doen als je programmeertaal een nieuwe versie krijgt. Of als je iets geprogrammeerd hebt, waar nu gewoon een managed service voor is.

Je kunt zo heel goed je data scheiden van je logica / algoritmes/ beslissingen en die weer van je servers.
Door Serverless te gaan met NodeJS en Python code en cloud native infrastructuur als code (AWS CDK / AWS Cloud formation - geen taal van een 3e partij), Data in JSON en Apache Parquet heb je juist de flexibiliteit.
Je data en logica zit dan namelijk in open standaarden en is niet verbonden aan programma of container techniek.

Je kunt daardoor altijd exit zonder verlies of lock-in van data of logica. Juist door gebruik van native tools. De grote paradox. Dat komt omdat Cloud vendoren dezelfde diensten maken, allebei hebben ze CVE scanners etc. dus neem die en niet de gene die je al onprem hebt of de gene die beweerd het goed op elke cloud te doen. Want die brengen extra integratie problemen, extra consultancy kosten en gemis aan inzicht in de standaard gratis dashboards die je in de cloud krijgt.
Die dashboards zijn er om te zorgen dat over al die activiteiten en vele data centra (cloud heeft er meerdere per regio soms zelf 9 in een provincie of land, en jouw data wordt zonder extra kosten veilig in al die plekken ondergebracht) het overzicht houdt.

Gebruik ook cloud native encryptie, denkt dat als jij een sleutel in brengt de 'cloud' hem in jou opdracht moet gebruiken en hem dus ook 'heeft'. Het is dus onnodig complex en juist een groter risico als je de 'kluis' zelf beheerd of elders beheerd wordt. Je moet die sleutel dan namelijk veilig overbrengen. En het liefst ook elk uur een nieuwe.
In cloud heb je gewoon een dienst die dat gratis doet, waar de sleutel zelfs niet door code of mensen te zien is. Hij wordt op de achtergrond simpelweg toegevoegd aan het verzoek op het moment dat de juiste privilege aanwezig zijn. Verkeerde privileges? Dan wordt er geen óf een verkeerde sleutel toegevoegd en blijft alles dicht.

In cloud kun je door de event structuren en de automatische fail-over re-tries en SLA's zelfs een 100% data delivery guarantee maken met services die geen 100% uptime hebben. En garanderen dat data als hts 1x wordt afgeleverd.

En dat allemaal binnen de data compliance standaarden, encryptie, en logging tot in het kleinste detail. Elke api call, elke data lees, schrijf, verplaats, transformeer actie, elke knop die geklikt is, alles wordt vast gelegd in logs waar de account eigenaar van bepaald wie er bij kan. De cloud leverancier zelf kan er niet bij.
Het mooie is dat voor al die logs ook standaard tabellen beschikbaar zijn en je zonder data in te laden in een database je direct vanaf Blob storage (S3) de data kunt doorzoeken, tegen $5,- per terrabyte aan data die je doorzoekt .

Dus ik hoop van harte dat deze tips worden gevolgd. Dat bespaart heel veel kosten complexiteit en maakt de systemen zeer robuust, snel, schaalbaar en betrouwbaar.

Ik werk zelf bij een internationaal bedrijf met een paar miljard aan omzet, tientallen miljoenen klanten en tienduizenden medewerkers, dit al een paar jaar succesvol toepast. We zijn zelf in al die valkuilen getrapt ik hoop dat de overheid minder fouten hoeft te maken en deze tips ter harte zal nemen.

[AlainG]

Ik moet dit nog eens lezen om alles te snappen ... Maar lijkt me heel interessant. Zijn er hier white papers of andere studies om nog bij te lezen?

[djwice]

Je kunt trainingen volgen bij acloudguru.com
Deze hands-on training heb ik gedaan toen ik startte:
https://acloudguru.com/co...chitect-associate-saa-c02

Ik heb toen 1 maand abo genomen en in iets meer dan een week kei hard knallen me alles eigen gemaakt door te doen.

Het is belangrijk dat je echt alles zelf doet, ook al kost het tijd. Video kun je soms iets sneller afspelen als je de tekst goed begrijpt om tijd te winnen. Maak je in een testje na het hoofdstuk een fout. Herhaal dan de handson voor dat stuk, zodat je het echt begrijpt.

Je hebt een creditcard nodig om een AWS account te openen. Bij www.n26.de ( een moderne Duitse bank ) kun je dat snel en voordelig regelen - afhankelijk van je leeftijd.

Zorg dat je de instructies voor account beveiliging goed opvolgt aan het begin van de training. En dat je als de training klaar is alle RDS databases etc. verwijderd.

Je kunt code die je schrijft bewaren in AWS CodeCommit (=Git) of in een andere git repo, zodat je er later gebruik van kan maken.

Je kunt zelfs - als je met goed vertrouwen de training afrond - examen doen en certificering bij AWS.

[Reactie gewijzigd door djwice op 22 juli 2024 19:31]

[AlainG]

Ik heb die allemaal, alleen motivatie aan het zoeken om ook te knallen, dus dat helpt ! Dank je !

[Triblade_8472]

Een goede, interessante post.

Alleen heb jij het vooral over de applicatie kant van het verhaal. Je kan (web)apps zeker zo maken als jij voorstelt.

Maar ik vermoed dat het een evengroot of groter effect heeft op beheerclubs. Ik denk eigenlijk ook dat het vooral daarop gericht is. Denk aan provincies, gemeentes en semi-overheden. Hun hele IT-omgeving mocht niet in de commerciele cloud.

Er zijn in de loop der tijd al wat DPIA's door o.a. SLM (Strategisch Leveranciersmanagement Microsoft Rijk) uitgevoerd op specifieke onderdelen, waardoor er toch een aantal zaken 'modern' geregeld konden worden. Denk aan het gebruik van Office 365 en Teams.
Deze kamerbrief is, denk ik, de overkoepelende versie hiervan. Je mag er, binnen kaders, nu wél gebruik van maken.

Maar denk vooral aan server en desktop hosting. Dat wat nu allemaal intern moet blijven.

Vele applicaties, zeker in overheidsland, worden door grote 3e partijen gemaakt. Je bent zo goed als verplicht deze af te nemen. Hierdoor is jouw erg mooie post wat 'zinloos' geworden. Dit soort informatie (uit jouw post) zou bij de minister terecht moeten komen en als basis moeten worden voor toekomstig te ontwikkelen software voor gebruik door de overheid. Maar ja, overheid en ICT he. Maar serieus, er zijn te veel en grote belangen (en de bijbehorende verstrengeling) om dit tot een realiteit te maken. Grote bedrijven zoals de jouwe zien het nut ervan in omdat het veel geld scheelt, ik denk dat de personen die ons land besturen er persoonlijk meer baat bij hebben om het aan grote en logge partijen over te laten. Helaas.

Ofwel, ik zie grote voordelen voor beheeromgevingen, maar dus (nog) niet zozeer voor wat jij voorstelt.

[djwice]

Dank je!

[bloq]

Ik werk nu al 2 jaar cloud native, kan je verhaal beamen! Vermoed alleen dat het niet voor iedereen is weggelegd wegens de hoge learning curve.

[djwice]

Samenvatting
Gebruik alleen AWS public cloud en Serverless diensten.
Gebruik alleen tools van AWS en niet van 3e partijen om de AWS Cloud in te richten, te monitoren, te beveiligen, kosten te beheersen, etc.

Waarom
Lees toch maar het hele verhaal.

Additioneel

• Volg trainingen van Ryan Kroonenburg op https://acloudguru.com om vaardig te worden op dit gebied.
  Met minder dan twee weken hands-on doorbikkelen kom je al heel ver.
• Heb je nog geen creditcard kijk even of https://n26.com/en-eu wat voor je is.

[Reactie gewijzigd door djwice op 22 juli 2024 19:31]

[djwice]

Sorry, ik begrijp niet wat je bedoelt. Ik verwijs niet naar de CIA.
Wellicht is de afkorting die ik gebruik minder bekend:
AWS staat voor Amazon Web Services.

Meer over AWS Europe, met wie je als Nederlander of Vlaming zaken doet vind je hier https://aws.amazon.com/legal/aws-emea/

De CIA is geen partij in Luxemburg.

[Reactie gewijzigd door djwice op 22 juli 2024 19:31]

[GamingZeUs]

AWS is geen Nederlandse partij, en geen Europese partij. Het idee dat het zich doet vervlechten met de intelligence agencies is niet vergezocht, het idee dat het zich intern weet te verweren tegen is daarintegen een fantastich idee.

Voor zover je dat niet op de voorpagina krijgt, tja, er is dan ook geen publiek kenbaar bewijs. Geen idee welke klokkenluider de heldendaad zou willen begaan (of waarom) als het al 'zo duidelijk' is.

[djwice]

AWS en AWS Europe zijn twee verschillende partijen.

AWS is inderdaad geen Europese partij.

AWS Europe is gevestigd in Luxemburg en is een dochter van Amazon.com.

Uiteraard moeten alle bedrijven zich aan de wet en regelgeving houden en hun medewerking verlenen aan strafrechtelijke onderzoeken voorzover dat bij wet van hen wordt verlangd.

Het klopt dat AWS Europe standaarden gebruikt die door NIST zijn ontwikkeld. Ze certificeren hun diensten en processen o.a. voor het verwerken van medische gegevens (HIPAA) en financiële transacties (PCI-DSS).
De versleutelingstechniek die AWS Europe veel gebruikt komt o.a. uit België (Vincent Rijmen), en iemand met Duitse ouders die les kreeg van Hendrik Lenstra (Nederlander).
Uit welk land iemand komt maakt natuurlijk niets uit. Het maak alleen duidelijk dat Europeanen veel te maken hebben gehad met hoe de communicatie en opslag beveiligd wordt.

Voor Amerikaanse overheidsorganisaties gelden aparte (veiligheids en controle) regels, deze kunnen dan ook terecht in de gov-cloud. Dat is een dienst die niet door AWS Europe wordt geleverd.

[Reactie gewijzigd door djwice op 22 juli 2024 19:31]

[GamingZeUs]

Misschien dat het met de juiste controle wel goed gegarandeerd kan zijn, maar ik heb er een hard hoofd in dat dergelijke controle haalbaar is. Het is simpelweg te lastig en teveel uit 'eigen handen'.

Zelfs met eigen servers en de juiste software zit je nog niet goed genoeg. Gecertificeerde compilers, meervoudige chips met AND gates erachter, dan kan je grofweg om het silicone hack probleem heenwerken. Een van de chips mag je eigen zijn, uit een soort 'bankdrukpers' met een nationale ASML machine die gedurende productie speciaal beveiligd is geweest.

Met simpel genoege software kan je vervolgens sluitende veiligheid bereiken. En dat kost gewoon een bak geld en er mogen knappe koppen aan te pas komen. Een rotwerk. Zonder enig werkelijk loon, als AWS maar nooit een publiek kenbare fout laat zien.

Geen idee wat de juiste pretenties tijdens inspectie voor ook maar iemand doet. De Amerikanen zo grof onderschatten dat ze niet bovengenoemde moeite equivalent op zouden brengen, alleen om Amazon stiekem door de certificaties heen te pogen te sluizen... En dan gewoon een 'shim' voorhouden, zodat alles in orde lijkt, en ondertussen rustig tegen de updates in zonder dat de router-lampjes knipperen de data terugsluizen. Misschien ben ik paranoide, maar dan zouden ze me wel in mogen huren! Krijgen ze de wereld's macht precies in lijn met hun missies.

Maar vooral, als de overheid de veiligheid niet organiseert en inkoopt, dan zie ik niemand het doen.

Gewoon "global compute" van de grootste organizatie aankopen

[djwice]

Over het algemeen reageert Amazon zeer snel en effectief als ik een lek of bug ontdek. Zo ook toen ik een hammer attack had bedacht op een shared platform. Deze werd zeer snel gefixt. Zo worden incidenten (misbruik / lekken) voorkomen.
Vergelijkbaar is ook een DDOS mogelijkheden snel onmogelijk gemaakt, toen ik een gaatje doorgaf.
Amazon heeft een heel krachtig platform - vandaar dat ze heel alert zijn op security risico's - dat heel sterk is gevisualiseerd.
Kijk maar eens naar presentaties daarover van de Amsterdammer Wener Vogels, deze Nederlander is de hoogste IT-baas bij Amazon Web Services.
Ze hebben geleerd issues in hardware oplossen met hardware virtualisatie, want zonder krijg je het niet dicht genoeg.

[Xander2]

Is de enige motivatie hier dan geld?

Komt zo raar over, aan de ene kant subsidiëren we commerciële datacentra en aan de andere kant is nationaal weer te duur.

Zou liever hebben dat het niet veranderd want voor de afnemers wordt het niet echt makkelijker.

[Blokker_1999]

Nee, de motivatie is dat er een betere service kan gebruikt worden dan wat je zelf ooit zou kunnen opzetten. De betrouwbaarheid en schaalbaarheid van commerciele cloudproviders kan je zelf niet zomaar nabouwen, laat staan als je ook nog eens een gelijkaaridge diversiteit aan diensten wenst aan te bieden.

[GeroldM]

"Betere service dan zelf opzetten" is een term waar nogal graag mee word geschermd. Is dat wel zo? Het klinkt logisch, maar is dat ooit wel eens gemeten? In zover dat kan, bedoel ik.

Net zoals het ooit logisch klonk om overheidsdiensten te vercommercialiseren, want goedkoper en betere service... Met een klein aantal diensten is dat inderdaad zo gebleken. Bij de meeste niet. Net zo duur of duurder en service nivo is er niet op vooruitgegaan. Meestal is het zelfs slechter gesteld.

"Het is goedkoper om het uit te besteden", ook al vaak niet (meer) waar.

Schaalbaarheid en gemakszucht, dat zijn de enige punten die wel overeind blijven als je eens een keer wat kritischer kijkt naar wat de publieke cloudaanbieders.

Daarnaast is het ook al meerdere keren voorgekomen dat een storing in cloud hard-/software gevestigd in het buitenland, enorme aantallen diensten over de hele wereld op hun gat gaan. Zo redunant is het cloudsysteem dus niet.

Waarmee ik dus aan wil geven dat risiko-calculatie wel degelijk onderdeel moet zijn bij berekeningen of cloud goedkoper is of niet. En nee, schermen met een uitgeprint vel papier en wat krabbels gemaakt met een pen (oftewel een contract) gaat je niet helpen als er echt str.nt aan de knikker komt. Er is namelijk altijd een grotere klant dan jij/jouw bedrijf/instelling. Want een datacenter word gerund door het laagste aantal personen met zo min mogelijk opleiding, want anders draaien die krengen niet genoeg of niet snel genoeg winst.

Als het goedkoper is voor het datacenter om de schadevergoeding in jouw contract te betalen dan daadwerkelijk de dienst te leveren die is overeengekomen, moet jij eens zien hoe snel jij "Nee" aan al je klanten moet verkopen en/of personeel uit de neus staat te vreten. Verdampen van winst gaat echt niet sneller dan dat. Oh, klanten waaraan je zojuist "Nee" hebt verkocht, kijken nu bij je concurrent die wel kan leveren. Veel plezier met geld en moeite verspillen om die klanten weer terug te winnen.

Risiko-calculaties zijn dus keihard nodig. Maar ja, gemakszucht...

[Fab1Man]

Ik denk dat bijvoorbeeld het SVB project wat helemaal uit de klauwen gelopen is een prime example is van dingen die te complex zijn geworden met de tijd en volledig onbeheersbaar is door een andere partij dan die het gebouwd heeft.
Veel bedrijven en daarmee ook overheid denken vaak dat ze super speciaal zijn en alles heel uniek doen op hun eigen manier, daar waar veel processen vaak vrij gelijk zijn. Om dan nu telkens het wiel opnieuw uit te vinden is natuurlijk ook niet wenselijk.

Even los van jouw terechte opmerkingen over stabiliteit en redundantie, maar als daar echt goed naar gekeken wordt, zie ik wel mogelijkheden. Vergeet ook niet dat commerciële partijen een private cloud kunnen aanbieden, waarbij dingen dus sowieso niet zomaar wagenwijd openstaan.

[Niemand_Anders]

Office 365 is ook een commerciele cloud dienst. Google heeft met Google Docs al moeite om Microsoft Office bij te houden (hoewel de javacsript scripting mogelijkheden wel veel mogelijkheden bieden). Open Office en forks weten het grote publiek niet te benaderen. Wij (Europa) gaan daarmee gewoon niet kunnen concurreren.

Het is niet ineens zo dat de Nederlandse overheid ineens alle servers bij AWS neer gooit. Het gaat er meer om dat vooral ambtenaren (lokaal, provinciaal of landelijk) niveau bijvoorbeeld gebruik mogen maken van Clickup om een todo lijst bij te houden met agenda punten. Of Google Meet mogen gebruiken voor vergaderingen, etc.

Het klopt dat het kan voorkomen dat cloud diensten een storing kunnen hebben. Maar goed dan dat de Nederlandse banken nooit storingen hebben dan. Op de website van mijn gemeente zie ik ook echt veel programmeer fouten voorbij komen. Vorige week zal ik zelfs bij een timeout exception de complete query voorbij komen. Geeft niet, ging slechts om de afvalkalender, maar de uptime van de grote cloud providers is niet tegenop te boksen. Daarbij is men ook alweer erg gemakkelijk de inbraak bij DigiNotar vergeten waardoor wereldwijd alle SSL certifcaten ineens met spoed moesten worden vervangen.

Als je streepjes gaat zetten waar er vaker problemen optreden, dan zul je zien dat de grote drie clouddiensten rock solid zijn. Overheden mogen dan misschien slecht zijn met contracten, grote bedrijven zijn dat echter niet en d'r zitten een heleboel grote bedrijven bij de grote cloud providers. Als Google Docs bijvoorbeeld een paar uur down zou zijn, kan Google direct een aantal stevige claims verwachten. Daarnaast heeft de NL/Europese overheid vaak twee linkerhanden als het aankomt op IT projecten...

[PageFault]

Noem dan even 1 succesvol overheids IT project

Ik ben echt geneigd je 100% gelijk te geven, ware het niet dat werkelijk elk overheidstraject op IT vlak is geflopt.

[orvintax]

Maar de niet succesvolle overheids projecten hebben toch niks met cloud infrastructuur te maken? Een datacenter zoals bijvoorbeeld ODC-Noord is toch gewoon goed?

[orvintax]

die even een eigen cloud omgevinkje in elkaar zouden klussen met dezelfde properties als bijv. het gehele Azure platform.

De overheid hoeft geen "eigen cloud omgevinkje" op te zetten met dezelfde properties/functionaliteit als Azure. Ze moeten een cloud platform opzetten die de wensen van overheids applicaties faciliteren. Dat doen ze nu al en gaat gewoon goed. De rijksoverheid hoeft ook niet de nieuwe AWS te bouwen.

[Cergorach]

'Uitbesteden' is ook een kunst, aan wie besteed je het uit, hoe, wat, etc.

Ik kom bijzonder veel MSPs tegen die bijzonder slecht zijn voor het geld dat ze vragen, maar andere leveren veel beter werk tegen een lager tarief. Het is een absolute crapshoot als je geen kennis van zaken hebt, al helemaal als je niet keiharde eisen stelt aan je SLA/contract.

Laat ik een stapje terug doen, 15-20 jaar geleden meerdere kantoren. Op het hoofdkantoor essentiële server infra 1 datalijn, internet down, al je kantoren missen essentiële data. Dus 2e datalijn, wat gebeurt er, geen stroom, weer geen essentiële data bij de kantoren. Ga je nu nood aggregaten plaatsen? But wait, de reden dat er geen stroom is omdat er vanwege constructie werkzaamheden blijkt ook beide internetlijnen te zijn geraakt, dus zelfs met nood aggregaten gaat het nog niet helpen. Oh, als backup gebruik je mobiele data! Laten de GSM masten in de buurt ook nog eens geen stroom hebben door hetzelfde issue.

Ga je nu als bedrijf zelf data centers bouwen/kopen in verschillende plaatsen in Nederland? Als je ruimte huurt bij een datacenter besteed je immers ook uit...

Er zijn een aantal 'sweetspots' waarbij het anders ligt (die zijn echter zeldzaam!), over het algemeen is het rekensommetje dat een MS cloud oplossing goedkoper is dan het zelf doen. Zeker als je veel onderdelen gebruikt van de pakketten maar daar andere diensten/producten voor gebruikt. Als sysadmin wordt je happier van niet tig systemen/leveranciers voor al je bewegende onderdelen die standaard in je M365/O365 abo zitten. Voorbeelden zijn MFA, SSO, etc.

MS cloud is verre, verre van perfect! Zeker als je er diep in zit kom je steeds meer en meer weird-arse-sh!te tegen waarbij duidelijk wordt dat niet alles wat MS promoot/verkoopt klaar is voor productie!

[Cergorach]

Er is zat meuk in AWS, GCP, etc. wat toch niet of niet exact werkt als advertised of gewoon basic functionaliteit niet heeft wat een concurrent juist weer wel heeft (maar een veel beperktere feature set). Ik heb zat horrorstories gehoord van developers die AWS gericht zijn. Je weet wel die horrorstories die we allemaal wel hebben als je jaren met producten xyz van leverancier abc werkt... Niets is perfect! ;-)

AWS is meer appliance/server(less) gericht, net al GCP en grote delen van Azure. Maar AAD en M365 is primair gericht op kantoorautomatisering, daar heeft AWS imho geen goede producten reeks voor.

Juist die Server Less zooi maakt je heel erg vaak gebonden aan 1 leverancier (AWS, Azure, GCP, etc.), dat is juist wat je niet echt wil, want als er dan inderdaad wat gebeurd met die leverancier, zal je die hele applicatie keten opnieuw moeten ontwikkelen voor een ander platform. Afhankelijk van wat voor applicatie, kan je dat gewoon draaien op een andere VM, webapplicaties zijn nog simpeler, je kan dan zelfs relatief makkelijk wisselen van OS. Je kantoor automatisering is wat lastiger, maar dat is gewoon je data/informatie die je in een andere type harnas hijst. In het ergste geval ga je Linux draaien, users moeten aan kunnen melden, bij hun mail en bestanden kunnen komen, etc. Je kan zelfs al je bestanden converteren naar andere bestandstypen, etc. Effectief doe je in zo een extreem, geval een migratie, iets wat een hoop IT veteranen al tig keer hebben gedaan (alleen ik betwijfel of er veel ITers ervaring hebben met het omzetten van een Windows omgeving vanuit backup naar een volledige Linux omgeving)...

[djwice]

Ik lees dat je serverless functionaliteit 'zooi' vindt en dat je de indruk hebt dat je hiermee een vendor lock-in krijgt.

Mijn ervaring in de pray is dat dit juist niet het geval is omdat je data, logica en event processing scheidt en je functionaliteit modulair bouwt.

We kunnen be logica en data zo naar elders verplaatsen, de orchestratie staat vaak in JSON, zodat je ook snel om te zetten is naar een ander platform.
De logs zijn direct te exporteren als ook de dashboard logica die we er op bouwen.

We draaien web applicaties in nodejs, de input event in JSON de output ook. Geen issues met lock-in als die in AWS lambda draaien.

De SQL queries die we gebruiken zijn in Apache HIVE DSL of in ANSI-SQL die 100% compatible is met PrestoDB, welke je in elke omgeving kunt draaien.
Data slaan we meestal op in Apache Parquet / Apache Iceberg of JSON.

Hosting kosten zijn een paar euro per maand per applicatie.

Data analyse? 16Gbps met 8.000 lambda functies. Kosten? Na 1 minuut ~ $0.04 - incl. starten en schalen van de functies.

Zie ik niet zo gauw gebeuren met VM's met Linux er op in 1 minuut, en zeker niet tegen deze kosten.

Welke dingen werken niet conform specs in AWS? Ik ben benieuwd. Ik ken de hororverhalen niet waar jij naar verwijst. Ik ken ze van SAP, van Oracle etc. van AWS ken ik ze niet, herken het ook niet in de dagelijkse praktijk. Direct support totdat het werkt en als ik een feature request doe, wordt dat opgepakt. En altijd wordt er tot die tijd een alternatief geboden.

[nst6ldr]

De betrouwbaarheid en schaalbaarheid van commerciele cloudproviders kan je zelf niet zomaar nabouwen, [...]

Die vind ik discutabel, want er zijn meerdere ministeries met belangen die het commerciële overstijgen. Je kan dan technisch nog zo capabel zijn, de gestelde kaders kunnen zo streng zijn dat zelfs de grootste partijen zich compleet verslikken. Het is bijvoorbeeld leuk dat een grote partij kantoorautomatisering kan bieden op een wereldschaal, maar als die omgeving zich door het personeelsbestand van de beheerders niet laat rubriceren op een niveau die bij de data past waar je mee werkt, dan heb je er niet zo veel aan want de partij zelf is niet betrouwbaar genoeg. Let op: controleerbaarheid is ook een vereiste.

[Reactie gewijzigd door nst6ldr op 22 juli 2024 19:31]

[Cergorach]

dan wat je zelf ooit zou kunnen opzetten

Als we het hebben over de EU, dan hebben we een enorm GDP, je gaat me niet vertellen dat je niet iets 'zelf' op zou kunnen zetten wat even goed of beter is dan wat MS produceert? Het verleden laat echter zien dat de NL/EU staat dat niet kan, maar imho heeft dat meer te maken met de baggerheid van het bestuur en bureaucratie.

In theorie heb je ongelijk, in de praktijk heb je gelijk. ;-)

[karma4]

De overheid is een van de weinigen met een omvang dat private cloud geen probleem zou moeten zijn.
Er spelen andere belangen zoals de silo's tussen instanties en die van techneuten tegen gebruikers

[berchtold]

als bedrijf wil je ook niet alles in-house hebben. puur omdat anderen het gewoon beter kunnen.

[bas025100]

Goed gezien, het heeft alle schijn van deals kunnen maken met de grote tech giganten, misschien wel een mooie baan daarna voor de Minister. We zien dit in het verleden zo vaak. Het moet nu een keer afgelopen zijn, het gaat nu om onze gegevens.

[Flaat]

Als je een idee zou hebben van de manier waarop geld verbrand wordt bij nationale datacentra zou je het begrijpen, dat kan je beter aan commerciële partijen overlaten

[Zackito]

Was dit ook zo voor semi-overheden?

[sorasuki]

Voor semi-overheden (zolang het geen persoonsgegevens betreft) gold al dat ze gebruik mochten maken van commerciële cloud diensten, mits de data gegarandeerd in Nederland opgeslagen werd.

[Vinisz]

Ahum, ik ken de beveiliging van een aantal gemeentes en geloof me, de technieken die ze daar gebruiken zijn vele male onveiliger als wat cloud kan bieden.
Gemeenten moeten eens stoppen met die “not invented here” gedachte

[Bulkzooi]

Ahum, ik ken de beveiliging van een aantal gemeentes en geloof me, de technieken die ze daar gebruiken zijn vele male onveiliger als wat cloud kan bieden.
Gemeenten moeten eens stoppen met die “not invented here” gedachte

Klopt, Die gemeentes wilden, en hebben gekregen, keuze-vrijheid.

[Reactie gewijzigd door Bulkzooi op 22 juli 2024 19:31]

[Blokker_1999]

Bedrijven of diensten uit landen met een cyberprogramma 'dat gericht is tegen Nederlandse belangen' mogen niet worden gebruikt.

Daar wil ik de definitie wel eens van zien, want puur op die zin zou je daarmee zowat alle grote commerciele aanbieders kunnen uitsluiten.

[Bulkzooi]

[...]
Daar wil ik de definitie wel eens van zien, want puur op die zin zou je daarmee zowat alle grote commerciele aanbieders kunnen uitsluiten.

Je kan het ook omdraaien: in bevriende landen, NATO dus.

[synoniem]

Nee dus. De enige landen waar we rechtstreeks grote gedeelde belangen mee hebben zijn Duitsland en België. De rest heeft absoluut niet genoeg economische belangen in Nederland.

[Bulkzooi]

Nee dus. De enige landen waar we rechtstreeks grote gedeelde belangen mee hebben zijn Duitsland en België. De rest heeft absoluut niet genoeg economische belangen in Nederland.

Jawel.
Ga je uit dan van het beleid van de vijand? En wat nou als dat beleid in de kluis ligt?

NATO landen dus, want zonder NATO is Nederland niet veel soeps; in de laatste oorlog hadden we zelfs in 3 dagen kansloos verloren van de Duitsers.

Het verschilt ook per deelmarkt en sector en het is een interessante ontwikkeling/phenomeen over de tijd heen.

Relaties zijn agile; zo zijn er bv. met Denemarken, Zweden en Frankrijk flinke verschuiving geweest. Dit betreft dan voorkeurs-leveranciers, en de overheid doet dat per topic (vaak historisch gegroeid). Ook per land, want bijvoorbeeld de relaties met Oostenrijk, Italië en Spanje steken weer anders in elkaar.

Eigenlijk dezelfde reden als waarom wij lang Frans als tweede vreemde taal op school kregen, ondanks dat Duits veel logischer was, naast de geografie ook gezien de economische belangen. Vanaf de Eighties verdrong Engels Frans als eerste taal op school

[Reactie gewijzigd door Bulkzooi op 22 juli 2024 19:31]

[Blokker_1999]

Het is niet omdat we militair samenwerken, dat we daarom politiek of economisch altijd dezelfde belangen hebben. In tegendeel zelfs. Kijk maar naar de vele schandalen die de laatste jaren hebben bestaan rondom de afluisterpraktijken van de VS en GB. En dat zijn dan praktijken waarvan we bewijzen hebben. Wie waat wat andere landen allemaal doen. Als je het hebt over de belangen van je eigen land, is het heel moeilijk om internationaal partners te vinden die je op gelijke voet willen zetten en houden.

[TheVivaldi]

Of andere belangen. Wij hebben privacy best hoog in het vaandel staan, maar dat is niets vergeleken bij Duitsland.

[Bulkzooi]

Of andere belangen. Wij hebben privacy best hoog in het vaandel staan, maar dat is niets vergeleken bij Duitsland.

Klopt. De overweging is dan ook iets met informatie-zekerheid. Niks anders dan de overwegingen van CERN of die bio-ark op Spitsbergen.

Dan kan je je gaan afvragen wat er allemaal verschilt tussen een burger en een werknemer?

Zal ik beginnen? Immuniteit, dubbele paspoorten, bevoegdheden, uitzonderingen, etc. En da's formeel; laat staan wat de échte behoefte van de burger is.

[Reactie gewijzigd door Bulkzooi op 22 juli 2024 19:31]

[Bulkzooi]

Het is niet omdat we militair samenwerken, ...

Het gaat over veiligheid, dus ook bij bv. CERN spelen dezelfde vraagstukken af.

[V-Hyper]

EU is praktischer vanwege Europese wet- en regelgeving.

[Bulkzooi]

EU is praktischer vanwege Europese wet- en regelgeving.

Als souvereiniteit het argument is, dan zou ik die Cloud een beetje over de provincies verdelen.

[Bulkzooi]

Waarom zeg jij NATO terwijl het in Nederland NAVO heet

Waarom vraag je dat? Maar ik vindt die afkorting beter en ik ben het gewend.

[Reactie gewijzigd door Bulkzooi op 22 juli 2024 19:31]

[well0549]

Ben benieuwd hoe dit in de praktijk gaat uitpakken. Zullen nog wel veel systemen hybride blijven.

Is een enorme klus om het echt goed te regelen.

[Bulkzooi]

Ben benieuwd hoe dit in de praktijk gaat uitpakken. Zullen nog wel veel systemen hybride blijven.

Is een enorme klus om het echt goed te regelen.

Hybride sowieso en decentraal ook. En daar heeft o.a. de Uni van Delft héél veel ervaring mee, via o.a. het Tribler project maar ook bv. via de vele GIS gerelateerde projecten.

[Reactie gewijzigd door Bulkzooi op 22 juli 2024 19:31]

[Menesis]

Zijn er nog eisen dat het op Europese bodem moet worden opgeslagen? Lijkt me toch erg raar dat je als land data van je burgers in USA opslaat, waar de inlichtingendiensten gewoon bij kunnen.

[Dan0sz]

"Bedrijven of diensten uit landen met een cyberprogramma 'dat gericht is tegen Nederlandse belangen' mogen niet worden gebruikt."

Wordt dit dan wel een Europese clouddienst? Want persoonsgegevens opslaan op een US dienst mag niet momenteel, toch? Dat is toch de hele reden waarom Google en Facebook momenteel onder vuur liggen?

Zoals ik het heb begrepen, mag een derde partij momenteel niet jouw data de oceaan over laten steken, om terecht te komen bij de techgiganten.

Na Schrems I en II, en ze zijn momenteel bezig met een revisie van het EU-US Data Framework, omdat dat niet voldoet aan allerlei eisen (CLOUD Act zit in de weg), wordt er tegelijkertijd wel besloten dat onze (niet-bijzondere?) persoonsgegevens in de cloud worden opgeslagen? Beetje gek, dit.

[Reactie gewijzigd door Dan0sz op 22 juli 2024 19:31]

[Polydeukes]

Want persoonsgegevens opslaan op een US dienst mag niet momenteel, toch?

In het artikel staat:

Als er persoonsgegevens worden verwerkt, moet er bijvoorbeeld eerst een 'pre-scan' gegevensbeschermingseffectbeoordeling worden uitgevoerd. Volgt hieruit dat er een hoog risico is, dan moet er een volledige gegevensbeschermingseffectbeoordeling, ook wel bekend als dpia, worden uitgevoerd.

Dus als uit de DPIA blijkt dat de beoogde dienst niet voldoet of kan voldoen aan de GDPR, dan mag het inderdaad niet.

Hier een voorbeeld van een overheids-DPIA op Microsoft Teams, OneDrive, SharePoint en Azure AD:
https://www.rijksoverheid...e-sharepoint-and-azure-ad

[Anoniem: 30722]

Mocht eens tijd worden dat ze meegaan met hun tijd! Is echt een drama nu.

[orvintax]

Wat een hoop ongefundeerde onzin. ODC-Noord (Waar Tweakers nog een video over heeft gemaakt) gebruikt bijvoorbeeld technologien zoals OpenShift en Ceph. Dat zijn gewoon zeer moderne en gebruikelijke technologien.

[Anoniem: 30722]

Ik werk vaak voor overheden, geloof me, er is meer dan ODC-noord en die leveren niet alleen maar OpenShift en Ceph.

[orvintax]

Tuurlijk is er meer, er is ook een hoop legacy systemen. Maar daar gaan publieke cloud providers niks aan veranderen.

[ataryan]

jewel, die gaat dan lekker kunnen liften, shiften en cashen
40% goedkoper dan voorheen en nog 200% winst. yolo!

[Mr_Dirk]

Het risicoprofiel van een overheid is totaal niet te vergelijken met een commerciël bedrijf. Dus het voelt als een beperking maar het heeft een goede reden.

[Anoniem: 30722]

Je wilt niet weten tegen welke beperkingen je bij overheden nu aanloopt door hoe de IT er geregeld is 😉 en welke absurde bedragen ze aftikken om in een 20 jaar oude denkwijze te blijven hangen.

[djwice]

een 20 42 jaar oude denkwijze te blijven hangen.

Er zijn systemen die uit de tijd komen van voordat HTTPS bedacht werd...

[Reactie gewijzigd door djwice op 22 juli 2024 19:31]

[Bulkzooi]

Het risicoprofiel van een overheid is totaal niet te vergelijken met een commerciël bedrijf. Dus het voelt als een beperking maar het heeft een goede reden.

Lol, klopt; ze lopen achter de feiten aan, op een markt die ze zelf gecreëerd en onderhouden hebben.

[Anoniem: 30722]

Gemeente Lutjebroek bestaat dan ook niet. 🤷🏻‍♂️
Dat valt onder gemeente Stedebroec 😉