SK hynix presenteert 3d-nand met 238 lagen voor snellere en goedkopere ssd's

Geheugenfabrikant SK hynix heeft 3d-nandgeheugen met 238 lagen ontwikkeld, het hoogste aantal lagen in de sector. Deze chips zullen als eerste gebruikt worden in ssd's voor desktops. Massaproductie start in de eerste helft van volgend jaar.

Het nandgeheugen met 238 lagen betreft tlc-nand en moet de huidige nandgeneratie met 176 lagen opvolgen, schrijft SK hynix. De Zuid-Koreaanse fabrikant introduceert het nieuwe geheugentype in de vorm van 512Gbit-chips, die ieder een capaciteit van 64GB hebben. Op termijn moet die dichtheid verdubbeld worden naar 1Tbit of 128GB per chip.

De snelheid ligt volgens de fabrikant 50 procent hoger dan zijn vorige generatie nandflash, met transfersnelheden van 2,4Gbit/s per chip. Ook het stroomverbruik bij het uitvoeren van leesopdrachten is met 21 procent verlaagd. Met de stap naar 238 lagen neemt de dieomvang voor tlc-nandchips bovendien af, wat betekent dat SK hynix meer geheugen uit een wafer kan halen. Dat moet onder meer voor lagere productiekosten zorgen.

De fabrikant noemt dit geheugen '4d-nand', een marketingnaam die het bedrijf sinds 2018 gebruikt om geheugen met een chargetrapflashontwerp, of ctf-ontwerp, en een peri-under-cell-lay-out aan te duiden. Bij ctf worden die ladingen opgeslagen in een insulator. Traditioneel worden nandchips geproduceerd met floatinggateontwerpen, waarbij elektrische ladingen worden opgeslagen in een geleider. De ctf-aanpak moet interferentie tussen geheugencellen voorkomen voor betere prestaties. Bij periphery under cell worden peripheral circuits direct onder de geheugencel geplaatst. Normaliter zitten die circuits naast de geheugencel. Dat verbetert volgens SK hynix productie-efficiëntie en de dichtheid.

SK hynix begint in de eerste helft van 2023 met massaproductie van zijn nandgeheugen met 238 lagen. De chips worden in eerste instantie gebruikt in client-ssd's voor pc's en laptops. Later volgen server-ssd's en opslagchips voor smartphones. De 1Tbit-chips met 238 lagen volgen ook in 2023, maar een concretere releaseperiode wordt niet gegeven.

Bron: SK hynix

Reacties (49)

[Xypod13]

Hoop dat we hiermee 1TB drives kunnen zien van rond de 50. Zou het begin van het einde zijn voor de hard drive

[wortelsky]

Wedden dat de HDD markt opeens kan zakken in prijs om gewoon concurrerend te blijven. Zij groeien ook nog steeds

[Xypod13]

HDD's zit minder innovatie in vergeleken met SSD's vgm. Heb ze niet super veel in prijs zien zakken. Maar wie weet!

[Olaf van der Spek]

De grote stappen zijn er bij SSD ook wel uit. Nog meer bits per cel is lastig en kleinere procedes zijn ook lastig.

[Xypod13]

SSD's zijn wel de toekomst vergeleken met HDD's. Je ziet met dit artikel dat er stappen worden gemaakt. Ik wil niet zeggen dat HDD's volledig obsolete worden, maar zeker voor de normale consument beginnen SSD's de enigste opslag te worden

[djunicron]

Zeker, het punt is vooral dat extra data density niet zo veel meer doet voor de doorvoer van HDDs. De rek is er een beetje uit wat snelheid betreft. Hopelijk ergens volgend jaar gaan we PCI-Ex 5.0 drives zien van Micron waar ze streven naar 8-11GB/s lezen en net iets minder schrijven, icm AMDs X670 borden. (Of volledige saturatie van de 4.0 bus bij Intel)

Tegelijkertijd zijn 16TB SSD's zo'n beetje de bovenkant van fabrikanten kunnen maken in het enterprise segment. Uiteindelijk is voor cold storage de HDD gewoon handiger, niet alleen wat de aanschafkosten betreft, maar ook kwa stroomverbruik en warmte. Hoewel Seagate daar nu een redelijke gooi naar doet met net onder de 5W inactief. Ondertussen zijn 16-20TB HDD's gewoon voor consumenten beschikbaar en kosten ze een factor 10 minder.

Het verschil is zeker zichtbaar in de ontwikkeling echter. Zitten nu al een tijdje vast op deze maat HDD's, terwijl zakelijke SSD's inmiddels richting dezelfde maat gaan. Of in het top segment er overheen, want Samsung en Intel hebben momenteel al dubbel dikke 30TB oplossingen.

Dus zeker, voor een normale PC is een SSD een prima optie als enige opslag. Maar de HDD voor b.v. een NAS of opslag in een systeem zijn zeker nog niet aan hun einde. Als je b.v. als (hobby) fotograaf een paar TB aan files wilt wegzetten, is de cloud toch wel erg duur ( / voor veel mensen te traag, hoewel NL natuurlijk super snel internet heeft) en een array aan 4x 1TB M2 drives gaat voor veel mensen weer te ver, plus geeft veel minder opslag. Samsung QLV is de enige 8TB oplossing die onder de €2000 kost op het moment... (was daar ook niet wat mee dat je er eigenlijk beter geen RAID van kon bouwen?)

[Whackhack]

Dat ligt eraan voor een scratchdisk is een ssd volstrekt ongeschikt. Ik kan een gemiddelde ssd binnen een week stuk krijgen. Dan blijken hdd's toch erg robuust.

[FireDrunk]

Volstrekt ongeschikt is echt veel te stellig. Uiteraard zijn er patronen die meer en/of minder geschikt zijn voor een SSD. Maar het is niet alsof het ding direct in de fik vliegt.
Zelfs voor zware belasting zijn er specifieke SSDs die je vrijwel continu mag beschrijven.

[haarbal]

Dat ligt eraan voor een scratchdisk is een ssd volstrekt ongeschikt. Ik kan een gemiddelde ssd binnen een week stuk krijgen. Dan blijken hdd's toch erg robuust.

Hoe doe je dat dan? Bij techreport hadden ze ooit een ssd duurtest waar ze er een half jaar over deden met random writes voor er ook maar 1 gefaald was

[Z100]

Minder innovatief, maar zeker niet weinig. Hoe meer platters je dichter op elkaar moet stack, hoe exponentieel de tolerantie tussen onderdelen afneemt.

[JBVisual]

Ik denk dat het doel vooral een afweging gaat worden. Voor massaopslag van grote hoeveelheden data zal de HDD het de komende jaren nog blijven winnen.
HDD’s zullen dus vooral op de zakelijke markt gebruikt blijven worden.

Betrouwbare SSD’s zullen laag blijven in capaciteit en voldoen hier dus niet aan.

Voor consumenten zal de HDD niet interessant meer zijn. En binnen enkele jaren zal de HDD niet meer in de consumentenmarkt gebruikt worden.
(Met de consumentenmarkt bedoel ik de doorsnee consument, niet de tweaker die nog van alles zelf thuis in elkaar knutselt)

Edit: typo (met dank aan @thanalas )

[Reactie gewijzigd door JBVisual op 28 juli 2024 09:23]

[thanalas]

Massa-ontslag of massa-opslag?

[FPSUsername]

Uiteindelijk zullen HDDs stoppen met zakken in prijs omdat het materiaal meer zou kosten dan er opbrengst gemaakt zou kunnen worden. Naar mijn idee zit er aardig wat metaal in een harde schijf, dat zal niet goedkoper worden.

[rsbroer]

We wachten al een jaar of 10 tevergeefs voor concurerende SSD bulkopslag.

SSD's nog steeds niet in de buurt van harddisk qua kosten per datahoeveelheid.

Even een snelle check in de Pricewatch:
€ 0,070 per GB voor SSD tov € 0,015 voor harddisks

[DrD]

Volgens dit onderzoek zelfde prijs rond 2025: https://blocksandfiles.co...less-than-HDD-in-2026.jpg

[Orky Rulez]

De prijzen die er staan zitten er anders wel redelijk naast... $ 58 voor een TB dit jaar? Ik had een jaar geleden een QVO 2TB voor 144 maar vandaag is die al weer boven de 160

En voor hdd's kan je met deals al een paar jaar <€16 gaan.

Klopt dat HDD's stagneren dus het zal er wel eens van komen, maar denk dan eerder 2030 of zo.

[DrD]

Laten we over 3 jaar nog even evalueren, nu eerst vakantie

[aadje93]

En dan na lange tijd erachter komen dat al je data weg is doordat flash zo nu en dan even prik nodig heeft waar een magnetische harde schijf veel minder last van heeft

[Zeerob]

Inderdaad, dat is iets waar veel te weinig aandacht voor is. 10 jaar in de kast wegleggen als backup/archief is met een harddisk geen probleem, maar met een SSD mogelijk wel.

[Jeroen hofman]

1TB drives voor rond de 50 ? denk dat dat nog ver weg is Einde hard drive

[coptician]

Gezien we nu al voor 89 euro een NVME drive van 1TB kunnen kopen, is dat zo gek nog niet. Het ligt er vooral aan hoe hoog de yield hiervan is ten opzichte van de huidige SSD technologie.

[MSalters]

Flash (NAND) wordt toch al niet gemaakt op EUV; om natuurkundige redenen (hoge spanningen) wordt Flash typisch op 14nm of groter gemaakt. Dat is dus alles behalve nieuw, dat zijn processen waarop de yields inmiddels al bijna 100% zijn. Daar is dus niet veel meer te winnen

[Xypod13]

Gezien we nu al voor 89 euro een NVME drive van 1TB kunnen kopen, is dat zo gek nog niet.

Precies wat ik bedoelde. Ligt er natuurlijk aan hoeveel goedkoper SSD's worden met deze nieuwe techniek, maar ik zie het best realiteit worden binnenkort.

[Whackhack]

En heeft die ook cache? Anders verbaast het me niets. Een ssd zonder cache presteert als een hdd.

[coptician]

Ik noemde de prijs van de WD SN750 SE. Die heeft inderdaad een DRAM cache. De Samsung 980 is 95 euro, dus het is ook geen gigantische outlier.

[uiltje]

Een SSD zonder DRAM kan gaan throttlen bij schrijfacties als de SSD vol raakt, maar het hangt nogal van de implementatie af of en hoe dit gebeurd (hoeveel flash er over-provisioned is bijvoorbeeld). Een direct vergelijk tussen een HDD en SSD is op dit gebied nogal onzinnig en aantoonbaar incorrect. Als je naar de review van een Samsung 980 kijkt met 4K writes / 64 threads dan haalt het ding 1,7 GB/s. Geen HDD die daar in de buurt van komt.

[Driekant]

Mooi dat de productie kosten dan wel lager liggen. Maar als je door nieuwe techniek hogere prestaties weet te behalen dan je concurrenten, waarom zou je ze dan goedkoper op de markt brengen?
Ja, je zou de markt leeg kopen mits je genoeg kan leveren...
Weer een mooi product voor onze geliefde Scalpers.

[supersnathan94]

Dat de fabrikant het goedkoper kan produceren betekent niet dat de daadwerkelijke afnemers de drives ook goedkoper op de markt gaan zetten.

Wordt gewoon een concurrerende prijs die afhankelijk van de prestaties t.o.v. Andere drives wordt bepaald.

[leuk_he]

Waar komen de "vreemde"getallen van 238 en voorheen 176 vandaan. Als ik bij (oudere) samsung releases kijk werden daar wel 2e machts getallen als 32,64 gebruikt.

[thomaskoel]

Omdat er geen reden is om het te limiteren aan 2e machts getallen.

[lordawesome]

Echt wel zo: dat klinkt beter.

[jmsaow]

Goedkopere productie, maar sneller en keiner. Ik ben benieuwd naar de prijs. Veelbelovend dus.

[Roel1966]

Prima ontwikkeling dat er snellere ssd's komen voor een lagere prijs maar wat ik mij daarbij afvraag is hoe het zit met de levensduur. Kan mij daarbij ook zo voorstellen dat bij 238 lagen er een grotere kans bestaat op fabricagefouten en er meer uitval kan zijn. Daar valt natuurlijk pas iets van te zeggen als de ssd's daadwerkelijk op de plank liggen en getest kunnen worden.

Ben daar altijd wat huiverig in vooral op ssd en harddisk gebied en liever dan wat meer betaal voor een langere levensduur. Snelheid is daarbij ook maar betrekkelijk want de voelbare verschillen worden steeds minder als je eenmaal aan een NVME ssd gewend bent. Althans voor de gewone consument en de dagelijkse taken zijn die snelheidswinsten vaak minimaal.

[Sando]

Inb4 quote van Steve Jobs die zei dat 560 kibibytes genoeg nand-opslag is voor iedereen.

edit:

Een halve Terabit per chip. Je zou bijna vergeten dat dat best indrukwekkend is.

Op termijn moet die dichtheid verdubbeld worden naar 1Tbit of 128GB per chip.

[Reactie gewijzigd door Sando op 28 juli 2024 09:23]

[dr.cody]

Ik denk dat je Bill Gates bedoelt. Niet dat hij dat ooit gezegd heeft maar dat is het broodje aap verhaal dat al decennia rond gaat.

https://www.wired.com/199...40k-is-enough-for-anyone/

[lordawesome]

Goedkopere SSD's kunnen we goed gebruiken. Momenteel begint een 2TB SSD bij zo'n 150 euro. Met games van 100GB per stuk zit die met 20 games vol. Dat lijkt me wat krapjes.

Gamen op een HDD is niet meer te doen, hoewel die wel vier keer zo goedkoop zijn. 8TB kost zo'n 150 euro.

[JDx]

Speel je dan zo veel games tegelijkertijd? Ik zit meestal maanden in 1 of 2 games, heb meer dan genoeg aan een SSD van 500GB en doe ook nog aan video editing. Had vroeger een 3TB HDD, mijn ervaring is dat je het altijd wel vol krijgt, hoe groot ook.

[Ikke_Niels]

Ligt er ook een beetje aan hoe ruim je internet lijn is.
Ga een (groot) spel downloaden op het moment dat je het wil spelen?

Of "slinger je PUBG" eens in de zoveel tijd aan. (Slecht voorbeeld want die hebben forse patches, maar toch).

[Olaf van der Spek]

Games die je niet meer speelt zou je kunnen verplaatsen naar een HDD..

[Whackhack]

Heb 4tb in mijn ps5 gestopt was klaar met downloaden en updaten. Nu zijn mijn favoriete games ALTIJD klaar om te starten.

[Olaf van der Spek]

4x zo goedkoop zou 2 TB voor 37,50 zijn..

[hellred666]

De games die 100GB zijn zijn vast niet de goedkoopste, dan lijkt me een 2e SSD van 2TB ook niet het probleem. En anders kun je natuurlijk altijd de games die je tijdelijk niet gebruik weer verwijderen

[Whackhack]

Quote.
En anders kun je natuurlijk altijd de games die je tijdelijk niet gebruik weer verwijderen

Als je met een ps5 games blijft downloaden en verwijderen ben je zo door de maximale schrijfbeweging heen en beginnen je nand cellen massaal te sterven. Ofwel E-waste

[hellred666]

Misschien als je er een hobby van maakt om games de hele dag door te verwijderen en te installeren dat het je op een dag lukt. Maar buiten dat om denk ik dat het bij normaal gebruik en dus 'af en toe' een spel verwijderen/installeren niet zo zeer een probleem zal zijn..

[cold_as_ijs]

Je ziet dat er ook weer stappen worden gemaakt in compressie en assets streaming waardoor games weer kleiner worden. Bijvoorbeeld op de PS5 zie je dat sommige games gewoon de helft van de ruimte innemen tov de PS4 versie.

[oef!]

Zo vreemd is dat niet. Je hoeft die games niet allemaal tegelijkertijd te spelen maar het opnieuw downloaden ervan kost behoorlijk wat tijd. Zelfs met een gbit internet verbinding.

In mijn game pc zitten meerdere terabytes aan ssd's. Op mijn series X ben ik om de haverklap games aan het wissen omdat 1TB simpelweg te weinig is.

[Michael_OsGroot]

In welke situaties merk je voordeel bij dit soort snelheden? Ik kan me vooral voorstellen het overzetten van data of 4k videobewerking, waar je 'scrubt' door videobestanden van enkele tot tientallen GBs die wellicht niet allemaal in je ram passen of hoeven.

Zou het ook kunnen dat het een soort kip-ei verhaal is? Dat developers voor weet ik welke toepassing likkebaarden naar dit soort snelheden kijken omdat dit ze daarmee interessante mogelijkheden hebben. Niet meer comprimeren van textures ofzo, om de GPU minder te belasten in games.

[hooibergje]

In hoeveel situaties zijn SSDs nu nog de beperkende factor?
Volgens mij valt dat heel erg mee.