Het is een proces dat al jaren bezig is, maar misschien is het nu duidelijker dan ooit: er is weinig nieuws onder de zon bij Android 13. De vraag aan Google is dan ook: is het nog wel nodig om Android elk jaar te upgraden?
:fill(white):strip_exif()/i/1260954646.jpeg?f=thumblarge)
Het is je nu lastig voor te stellen, maar er was een tijd dat Android verschillende grote versie-upgrades per jaar kreeg. Eclair 2.0, Froyo 2.2, Gingerbread 2.3 en Honeycomb 3.0 verschenen binnen anderhalf jaar van elkaar, tussen oktober 2009 en februari 2011. De jaarlijkse cadans van nieuwe versies begon in feite met Kitkat 4.4 in 2013.
Dat is ook logisch; een besturingssysteem kan een ongelofelijk complex stuk software zijn, zeker als het zoveel moet doen als bij een smartphone. Android als mobiel besturingssysteem is nog niet af, maar je kunt je zeker afvragen waarom we elk jaar nog een nieuwe versie nodig hebben. Dat geldt temeer omdat die jaarlijkse cadans ook problemen veroorzaakt.
Een lange geschiedenis van uitsplitsing
Google is al jaren bezig met het uitsplitsen van updates. Dat begon al met het updaten van systeemapps via de Play Store. Dat klinkt heel logisch, maar dat was het in het begin niet. Apple doet dat nog steeds niet; als Safari een update nodig heeft, moet Apple heel iOS upgraden. Op Android krijgen apps als Chrome en Maps elke paar weken updates en nieuwe functies via de Play Store.
In de Play Store staan ook de Play Services. Dat is een framework waarin zaken worden geregeld zoals locatie bijhouden, geofencing, single sign-on voor accounts en gezondheidsdata opslaan. Dat is dus geen app per se, maar via Play Services kan Google telefoons van bugfixes en nieuwe functies voorzien.
Dan zijn er nog de beveiligingsupdates; die worden door fabrikanten zelf verspreid. De ondersteuning voor beveiligingsupdates is vaak drie, vier of tegenwoordig bij Samsung zelfs vijf jaar. Die updates zijn gebaseerd op de fixes die Google maandelijks aanbiedt. Veel beveiligingsupdates verschijnen daarom eens per maand, sommige ook minder vaak.
Daarnaast zijn er Play System-updates. Dat zijn updates die via de Play-infrastructuur op de telefoon komen en losstaan van de fabrikanten. Daarmee kan Google zelf fixes doorvoeren in delen van het besturingssysteem die modulair zijn gemaakt. Google noemt dat Project Mainline en met elke versie-upgrade komen er meer delen van Android beschikbaar om te worden gefikst.
Manieren van updaten Android | App-update | Google Play Services | Google Play Systeem-update | Beveiligingsupdate | Versie-upgrade |
Fikst lekken in... | Apps | Play-api's | Delen van het OS | Rest van het OS | Niets |
Voegt nieuwe functies toe | Ja, kan | Ja, kan | Nee | Nee | Ja |
Wie biedt update aan? | Ontwikkelaar | Fabrikant | Fabrikant | ||
Verspreiding update | Play Store, andere downloadwinkels, sideloading |
Play Store, sideloading |
Play Store-infrastructuur | Ota via instellingen, sideloading |
Ota via instellingen, sideloading |
Frequentie | Continu | Eens in paar weken | Zo af en toe | Maandelijks | Jaarlijks |
En dan zijn er dus nog de versie-upgrades. Die verschijnen op dit moment jaarlijks, maar als je de lijst van aankondigingen in Android 13 erbij pakt, zitten er weinig van de aangekondigde nieuwe functies écht in Android 13. Dit zijn de functies die Google heeft besproken in de roundtable die voorafging aan Google I/O en waarbij Tweakers aanwezig was. Per functie hebben we erbij gezet hoe die op telefoons zal komen.
Functie besproken op I/O 2022 | Komt op telefoon via |
Permissies | Android 13 |
Iconen in thema | Android 13 |
Taal instellen per app | Android 13 |
RCS-ondersteuning | App-update |
Wallet-app | App-update |
Aardbevingswaarschuwingen | Play Services |
Multitasking voor tablets | Android 12L en hoger |
Nieuwe Play Store voor tablets | App-update |
Uitbreiding Cast-ondersteuning | Play Services |
Audio switching voor oordopjes | Vermoedelijk Play Services |
Phone Hub voor Chrome OS | Nvt |
Copy/paste tussen apparaten | Play Services |
Uitbreiding Fast Pair voor oordopjes | Play Services |
Ondersteuning Matter | Onbekend |
Het is natuurlijk niet zo dat elke functie even belangrijk is, maar het is wel tekenend dat van de veertien functies die Google het bespreken waard vindt, er maar drie daadwerkelijk Android 13-functies zijn. De rest gebeurt via andere updates. Hoe Matter-ondersteuning in Android komt, is nog onbekend. Het zou kunnen lopen via Play Services, maar het zou ook via een versie-upgrade kunnen gaan.
Daar komt bij dat versie-upgrades een groot nadeel hebben. Het is een zichtbaar teken dat een telefoon achterloopt. Vaak krijgen Google Pixel-telefoons snel upgrades, maar dat gebeurt niet altijd. En vaak is Samsung snel met zijn duurste modellen, maar goedkopere telefoons krijgen upgrades veel later. Veel fabrikanten komen altijd pas maanden na de release met een upgrade. Dat komt doordat het proces complex is. Een upgrade moet langs Google én langs providers voor goedkeuring. Bovendien ontstaat elk jaar weer het wachten; gebruikers, vooral fanatieke powerusers, wachten tot de upgrade uitkomt. Dat wekt de indruk dat upgrades eigenlijk altijd laat zijn.
De toekomst van Android-upgrades
Het zou onwenselijk zijn om versie-upgrades helemaal af te schaffen. Er zijn immers nog steeds zaken die alleen met een versie-upgrade kunnen. Dat komt doordat Google nog niet alle onderdelen van het besturingssysteem modulair heeft kunnen maken. De laatste jaren gaat het daarbij vooral over het aanpassen van het ontwerp met bijvoorbeeld kleuren in de interface en iconen, maar ook over functies op het gebied van privacy en beveiliging.
De jaarlijkse cadans is bij het Android-team ook onderwerp van gesprek, zegt Trystan Upstill, die bij Google over engineering in Android gaat, tegen Tweakers. "Ons principe is dat we verbeteringen zo snel mogelijk bij gebruikers willen krijgen en de manier waarop maakt ons niet veel uit." Voor eigen telefoons heeft Google daarom 'feature drops', tussentijdse updates die elke paar maanden verschijnen en die functies aan de telefoons toevoegen. Andere telefoonmakers doen dat over het algemeen in veel mindere mate, maar het toont wel aan hoe Google nadenkt over het uitbrengen van nieuwe functies.
Dus, gaan de jaarlijkse upgrades verdwijnen? "Ik ga daar niets over aankondigen nu", aldus Upstill. "Maar het is wel echt iets waarover we aan het nadenken zijn. Voor sommige functies hebben we nog steeds een versie-upgrade nodig om die bij gebruikers te krijgen, bij veel ook niet. We proberen optimale manieren te vinden om nieuwe functies uit te brengen."
Een optie is bijvoorbeeld om de versie-upgrades te beperken tot eens in de anderhalf of twee jaar, om zo de druk op fabrikanten om upgrades te verstrekken, te verlichten. Een andere optie is om meer dan eens per jaar kleinere upgrades uit te brengen, zoals de feature drops in Pixel-telefoons. Fabrikanten kunnen dan een upgrade kiezen om de eigen upgrade op te baseren. Een dergelijke keuze zou wel de beloften van fabrikanten doorkruisen. Fabrikanten beloven immers vaak de hoeveelheid upgrades, niet per se hoeveel jaren die upgrades in beslag nemen. Dat is uiteraard een prima op te lossen probleem, maar het suggereert dat Google dit nog niet met fabrikanten heeft overlegd.
Het aanpassen van de cadans gebeurt momenteel ook in een ander bekend besturingssysteem: Windows. Het desktopbesturingssysteem gaat van twee upgrades per jaar onder Windows 10 naar een in Windows 11. Er komen wel drie soorten updates bij, zo heeft ZDNet op een rijtje gezet: Feature Experience Packs, Online Service Experience Packs en Web Experience Packs, elk gericht op net een ander deel van het besturingssysteem.
Tot slot
Wijzigingen in de manier waarop Android-upgrades werken, zijn al vaker voorgekomen. Het ging met Android 5.0 Lollipop van 'punt-updates' naar hele getallen, met 4.4 Kitkat naar jaarlijkse upgrades en met Android 10 verdween de zoetigheid uit de naam. In de loop van de jaren kwamen er bovendien verschillende soorten updates bij: de maandelijkse beveiligingsupdates sinds de zomer van 2015 en Play System-updates sinds 2019. De wereld staat niet stil en het is dus goed denkbaar dat de jaarlijkse cadans in Android-upgrades zoals we die nu kennen, gaat verdwijnen. Met de huidige changelog zou dat geen onlogische keuze zijn.