Starlink introduceert Premium-abo met downloadsnelheid van maximaal 500Mbit/s

Starlink krijgt een Premium-abonnement met een grotere schotel die voor hogere snelheden moet zorgen van 150Mbit/s tot 500Mbit/s. De dienst is met 500 dollar per maand vijf keer zo duur als het reguliere abonnement en geschikt voor kleine bedrijven en 'superusers'.

Starlink Premium heeft een andere schotel dan het reguliere Starlink-abonnement. De reguliere schotel is rond of rechthoekig. De Premium-schotel is groter en vierkant en heeft daarnaast 'ruim het dubbele van de antennecapaciteiten' in vergelijking met de reguliere schotel.

Premium-klanten kunnen snelheden van 150 tot 500Mbit/s verwachten met een latency van 20 tot 40ms. Voor het reguliere Starlink-abonnement belooft SpaceX snelheden van tussen de 100 en 200Mbit/s. Premium is daardoor volgens SpaceX vooral geschikt voor kleine kantoren van tien tot twintig gebruikers, winkels en 'superusers'.

De Premium-schotel is daarnaast beter te gebruiken in extreme weersomstandigheden. Zo moet de schotel sneeuw sneller kunnen laten smelten en werkt de schotel sneller in warme omstandigheden. Premium-klanten krijgen ook prioriteit bij ondersteuning, zegt SpaceX.

Het nieuwe abonnement moet in het tweede kwartaal beschikbaar komen. Of dit abonnement overal beschikbaar komt, is nog niet duidelijk. Tweakers kon nog geen bestellingen plaatsen voor adressen in Nederland. In de Verenigde Staten is het abonnement wel te bestellen. De Premium-schotel kost daar 2500 dollar en het abonnement kost 500 dollar per maand. In Nederland kost de schotel bij het reguliere abonnement 500 euro en betalen klanten 99 euro per maand aan abonnementskosten.

Reacties (158)

[zzzzz]

Klinkt als bruikbaar voor een Zuidpool-expeditie, maar ik kan me lastig voorstellen dat dit financieel interessant is voor het kleinbedrijf hier in Nederland.

[feuniks]

Klinkt als bruikbaar voor een Zuidpool-expeditie, maar ik kan me lastig voorstellen dat dit financieel interessant is voor het kleinbedrijf hier in Nederland.

En daar zit meteen een beetje het probleem met Starlink: op veel plekken waar je dit zou willen hebben (en kunt betalen) zijn er ook andere goedkopere oplossingen en op plekken waar die oplossingen er niet zijn, heeft men vaak ook het geld er niet voor om dit aan te schaffen. Ik vraag me dus oprecht af welke doelgroep Starlink voor ogen heeft en hoe groot die doelgroep daadwerkelijk is.
Starlink is voor Nederland eigenlijk niet interessant. Mensen die het thuis en op de camping willen gebruiken (dat zou een use case kunnen zijn), zijn goedkoper uit met een "normale" verbinding thuis en databundel op de camping. Ik laat dan nog buiten beschouwing dat de Starlink antenne niet ontwikkeld is om constant verhuist te worden en de abonnementen op dit moment nog werken op basis van een gebied, waarin je je moet bevinden. Een andere use case van plekken waar men geen kabel (glas, coax, of wat dan ook) is, kunnen worden bevoorraad met 4G voor thuis, zoals bijvoorbeeld T-Mobile aanbiedt. Ook dat is goedkoper dan Starlink.
Ik denk dat de meeste abonnees zich bevinden in plekken als de landelijke gebieden van de VS of zo. Een vriend van me heeft een huisje aan de rand van een klein dorpje in Frankrijk. Daar is tot op heden maximaal iets van 20 megabit Internet te krijgen. Misschien zou het voor hem een optie zijn al zie ik ook daar dat de laatste keer dat ik er was op zichtafstand een nieuwe GSM toren was verschenen en ik ineens binnen een 4G verbinding met 100 megabit download had.

[GeoBeo]

Deze discussie komt elke keer weer boven drijven. Maar ook in Nederland heeft Starlink gewoon een (grote) markt.

Dan moet je niet denken aan Sjonnie en Anita in hartje Amsterdam, maar aan bedrijven. Zo een hele lijst die ik uit m'n duim kan zuigen waar ze decennia lang stonden te trappelen om een oplossing als deze:
-- Industrie terreinen. Geloof het of niet, maar in NL zijn er genoeg locaties op industrieterreinen waar nog geen breedband ligt of waar breedband gigantisch duur is. Mijn eigen ervaring: 2 verschillende locaties in Groningen. Verder kost het aanleggen van glasvezel of coax niet alleen veel geld, maar ook heel veel tijd (meerdere maanden). Prima tussenoplossingen dus, zelfs als een bedrijf eindelijk besloten heeft voor 1000'en EUR toch een kabel te laten aanleggen.
-- (Glas)tuinbouw bedrijven. Gigantische omzet, super high-tech en vaak geen (snel) internet beschikbaar.
-- Boeren bedrijven. Die worden steeds groter. Zelfde probleem.
-- Heel veel Nederlanders op een platteland, waar geen/slecht internet beschikbaar is.
-- Binnenvaartschepen.
-- Alle andere industrieën waar lage latency naar andere continenten belangrijk is. Round-trip naar satelliet kan korter zijn dan round-trip via oceaan kabels.

Ik kan nog wel even door gaan, maar goed lijkt me duidelijk. Ook in Nederland is er flinke markt voor Starlink. En zo niet, dan hadden ze Nederland wel overgeslagen. Ze zijn niet dom bij SpaceX.

Verder erg bijzonder dat je dat voorbeeld van "huisje in Frankrijk" noemt. Wel eens op het Nederlandse platteland de breedband opties bekeken? In sommige Franse regio's (doubs bijvoorbeeld) is al jaren 100% glasvezel dekking, ook naar boerderijen. Daar kan Nederland (ik noem maar wat: Groningen) nog een flink puntje aan zuigen.

[Reactie gewijzigd door GeoBeo op 23 juli 2024 03:30]

[GrooV]

Woon zelf in een gemeente met aardig wat bedrijven, huizen, boerderijen in het buitengebied cq platteland en E-Fiber heeft hier iedereen die het wilde op glasvezel aangesloten. Dit is inclusief de boeren die aan een zandpad buiten de bebouwde kom wonen. Zonder kosten voor graafwerkzaamheden of andere hoge setup kosten.

Zie echt het nut niet van Starlink als een gemeente met ~300inwoners per km2 dit gewoon met glasvezel op kan lossen, dan moet dit in heel NL mogelijk zijn.

Dit staat verder los van het feit dat Starlink echt een mooie techniek is en zeker nut kan hebben voor mensen, ik denk alleen dat dit nut in NL beperkt is

[Reactie gewijzigd door GrooV op 23 juli 2024 03:30]

[Skit3000]

Glasvezel aanleggen in het buitengebied is vaak goedkoper dan in woonkernen, plus dat er "gegarandeerd" afname is van de dienstverlening. Als je een straat open moet breken voor een glasvezelkabel en in een heel blok huizen stapt maar één iemand over van coax dan is de terugverdientijd behoorlijk groot.

Dit is een beetje hetzelfde verhaal als vliegtuig vs trein. Als na jaren een nieuw treinspoor af is en niemand maakt er gebruik van, dan zit je met je miljarden aan rails terwijl een vliegtuig in zo'n geval gewoon een andere route kan vliegen waar wél vraag naar is.

[mdj84nl]

Maar als je het over bedrijventerreinen hebt, waar ze nu aan DSL vastzitten, dan weet ik zeker dat 100% over gaat naar glas als ze dat aanleggen.

[Skit3000]

Behalve de units waar ZZP-ers zitten die alleen af en toe een mailtje moeten sturen. Maar voor de grotere bedrijven met meer personeel, waarschijnlijk wel ja.

[GeoBeo]

Behalve als zakelijke glasvezel enkele 100 tot 1000'en EUR per maand kost (situatie in Driebond Groningen industrie terrein tot in elk geval een paar jaar geleden).

[GeoBeo]

Dat jij in 1 van de zeer zeldzame dorpjes woont in Nederland waar glasvezel ligt doet niks af aan het punt dat ik aandroeg natuurlijk he.

En dat het overgrote deel van Nederland "misschien binnen 10 jaar" ook glasvezel heeft (zoals in de afgelopen 20 jaar ook al geroepen werd), daar hebben mensen die nu geen breedband kunnen krijgen echt helemaal niets aan.

[Reactie gewijzigd door GeoBeo op 23 juli 2024 03:30]

[Bl@ckbird]

Traditioneel satelliet internet is erg duur. Voor 100Mbps kan dat makkelijk €900.000,- per jaar zijn. Zelfs in Nederland zijn er nog genoeg klanten die geen fatsoenlijk internet kunnen krijgen. Als je d.m.v. internet access als tuinder je oogst kan verbeteren, dan is dat die 99,- of 500,- per maand meer dan waard. Idem voor bijvoorbeeld de scheepvaart.

Daarnaast kan je Starlink ook prima als backup verbinding gebruiken. Een fiberverbinding op een industrieterrein is vaak al onmogelijk, maar een extra backup verbinding is vaak al helemaal ondenkbaar. Starlink is volledig gescheiden van alle andere infrastructuur. Sluit hem aan op een accu / UPS / aggregaat / zonnepanelen en zelf met een stroomstoring, of zelfs storing van AMS-IX, blijf je verbonden met de wereld.

[Reactie gewijzigd door Bl@ckbird op 23 juli 2024 03:30]

[Sissors]

Dat is natuurlijk wel heel creatief, om een die 100mbps bij een jacht op zee te willen nemen, wat nog geen eens momenteel door Starlink ondersteund wordt zover ik weet. In theorie levert SkyDSL iig voor paar tientjes per maand satelliet internet tot 40mbps. En natuurlijk met gigantische latency, dat is veel beter bij Starlink. Maar laten we wel realistisch zijn qua prijzen. Overigens zelfde verhaal met claimen dat je met Starlink censuur kan omzeilen: Dat kan ook prima met huidige satellietinternet oplossingen (immers latency is niet relevant daarvoor), minus het probleempje van dat je een schotel op je dak moet zetten, wat niet fundamenteel anders is met Starlink.

Onder de streep zijn er natuurlijk use cases voor zulk soort internet, en primair in buitengebieden. Niet zo lang geleden zat familie in Frankrijk nog op 2mbps ADSL, sneller was niet beschikbaar (en soms daalde dat tot 1mbps, met die snelheden kan je echt normaal browsen tegenwoordig). Ik zou die direct Starlink hebben aangeraden. Minus dat ook daar glasvezel is uitgerold en dat ze nu gewoon snel internet voor een fractie van de prijs van Starlink hebben.

Oftewel samengevat: Zijn er in Nederland / Europa use cases voor Starlink? Natuurlijk, geen twijfel mogelijk. Maar met constante uitrol van glasvezel en verbeteringen qua dekking van mobiel internet, denk ik wel dat het niche situatie blijven, die alleen maar gaan afnemen in aantal.

[GeoBeo]

Even om je beeld over mensen met een jacht wat realistischer te maken.

SpaceX internet werkt gewoon in de jachthaven of als je ergens stil licht in een baai en ik kan je garanderen dat alleen dat al voor de meeste jacht-eigenaren genoeg reden zal zijn SpaceX internet (erbij) te nemen. Er zijn in de wereld heeeeeeeel veel jachten. En containerschepen (die stabiel genoeg varen om daar ook SpaceX internet tijdens het varen te gebruiken) en olie-boor platformen en cruise schepen enz enz enz.

En dat dan 100 EUR per maand kost is denk ik de laatste zorg van iemand die het onderhoud en de lig-kosten van een jacht kan betalen.

SkyDSL is echt totaal niet te vergelijken met SpaceX internet trouwens. Maximaal 2 mbit upload en gigantische latency zoals je zelf ook al aangeeft.

[Reactie gewijzigd door GeoBeo op 23 juli 2024 03:30]

[Sissors]

SkyDSL is maximaal 6mbps upload, ze hebben nog een "premium" optie .

Dat gezegd blijft het natuurlijk een heel stuk beperkter, maar zeggen dat het alternatief op Starlink €900k per jaar kost, is ook wel erg creatief.

Wat betreft jachten, van wat ik begrijp wordt dat toch nog echt niet ondersteund door Starlink omdat je vaste plaats moet hebben. Ligt je jacht altijd in dezelfde haven, sure. Al is dan weer snel de vraag of je niet gewoon 4G/5G kan kiezen. En natuurlijk zijn dit soort dingen leuk voor containerschepen, en bijvoorbeeld vliegtuigen, maar dat blijven allemaal niche applicaties.

En genoeg niche applicaties bij elkaar opgeteld blijven een hoop potentiele gebruikers, maar of je het echt red om duizenden satellieten te lanceren om een hoop niche applicaties te ondersteunen? Wie weet, ik moet het zien hoe het gaat eindigen. Vooral als er nog meerdere netwerken met Starlink willen concurreren.

[knirfie244]

Veel van de voorbeelden die je noemt zijn beter geholpen met een vaste 4G/5G verbinding, dat is een stuk goedkoper.

Starlink is vooral interessant in landen waar de breedband en 4G/5G dekkingsgraden erg laag liggen, of de standaard internet prijzen erg hoog zijn (onder andere Noord Amerika).

Overigens moet je voor latency ook absoluut geen Starlink nemen...

[GeoBeo]

Totaal mee oneens. 4G/5G haalt nooit continu de snelheden die Starlink haalt. Alleen als je het geluk hebt dicht bij een mast te zitten waar niet te veel gebruikers bij in de buurt wonen.

En succes met de data kosten en FUP van 4G/5G.


Hoe weet ik dit? Ik heb letterlijk een bedrijf gezien van 5 man die het hele bedrijf op 4G had zitten. Na een paar dagen werken kon je net zo goed thuiswerken, want dan werd door de "onbeperkte" 4G provider gewoon de snelheid terug geschroefd naar een paar mbit voor het hele bedrijf. Wegens te veel data verbruik. Totaal geen optie dus voor een gemiddeld bedrijf.

4G/5G is inderdaad "goedkoper" in abbo voor een bedrijf, maar niet goedkoper in "misgelopen arbeid en sales".

[knirfie244]

Natuurlijk is 4/5G niet geschikt voor elke situatie, maar veel van de voorbeelden die je noemde hebben geen TB's aan data nodig per maand.

Zowel KPN als T-Mobile "onbeperkte" 4G, bij KPN is dat bijvoorbeeld "KPN Buitengebied", wat ze leveren als je aan de volgende voorwaarden voldoet:

• Je internetverbinding de komende zes maanden niet meer dan 30 Mb/s downloadsnelheid behaalt.
• Je postcode in een gebied valt waar KPN voldoende capaciteit heeft op het 4G netwerk.
• Op jouw adres voldoende 4G binnenhuisdekking wordt verwacht.

KPN is daadwerkelijk onbeperkt, T-Mobile is volgens mij 500GB, wat voor de meeste mensen/bedrijven ook meer dan voldoende zou moeten zijn.

Als je inderdaad gewoon een "goedkope" mobiele SIM-only pakt en die misbruikt voor je vaste internet aansluiting, dan zal je na een paar dagen wel afgeknepen worden.

[stefanv]

Gelukkig dat veel mensen 4g niet als een serieus alternatief zien. Hierdoor blijft het voor mij goedkoop. Want als meer mensen een beetje moeite gaan doen om honderden euro's per jaar te besparen dan zullen de providers het snel de nek om draaien.

Veel mensen hebben een standaard instelling zo van 'het is goedkoper dus het zal wel niks zijn'. Of 'ja maar x en x zijn toch wel een beperking, dus voor mij niet geschikt'. Terwijl die beperkingen gewoon peanuts zijn tov je besparing. Zeker op lange termijn gaat het om serieus geld. Maargoed, lekker zo laten.

[Scriptkid]

meerendeel van wat je noemt kan gewoon 50+ Mbit krijgen via 4G vaste router, zijn diverse aanbieders voor.

[GeoBeo]

Je snapt dat er genoeg plekken zijn in NL waar geen 4G dekking is en/of waar geen 50+ Mbit 4G dekking en/of waar er een hele treurige data-limiet op de 4G dekking zit?

Lees even goed de kleine lettertjes... "onbeperkt" (tot x aantal GB en daarna terug in snelheid tot een onbruikbaar niveau).

[Reactie gewijzigd door GeoBeo op 23 juli 2024 03:30]

[Scriptkid]

ik heb vorig jaar nog zitten kijken omdat we achteraf gingen wonen en toen was de NL kaart helemaal ingekleurd voor 4G ,

5G echter was wel een stuk minder.

[psdata]

Zeker als backup oplossing is het ook in Nederland zeker interessant.
Die 100 euro/maand weegt niet op tegen een 2de belichte fiber als backup/redundantie
Het enige nadeel is op dit moment dat het werkt met Carrier-grade NAT werkt. (net als met je mobile ip verkeer)
Hierdoor kun je geen port forwarding ect doen. Hebben dit eenmalig eens opgelost met een VPN verbinding over de link naar een router in het datacenter van de klant. Maar dat maakt de install wel weer uniek en afhankelijk van je snelheid die je in de VPN Tunnel kunt stoppen (hardware afhankelijk)
Blijft mooie techniek

[Reactie gewijzigd door psdata op 23 juli 2024 03:30]

[Stephanoid]

Port forwarden is echt not done meer tegenwoordig, gebruik altijd een tunnel!

Maar als backup is het super, het is altijd beschikbaar, ook als de stroom uitvalt en de accu’s van je lokale pop en gsm mast ermee ophouden. Starlink blijft gewoon werken! Moet je wel zelf noodstroom regelen natuurlijk. Maar daar heb je zelf controle over.

[Reactie gewijzigd door Stephanoid op 23 juli 2024 03:30]

[x280]

Vergeet de bedrijven niet die op een beurs staan. Een 2mbit verbinding in de RAI kost je paar honderd euro per week... (of per beurs)

[GrooV]

Hoe zie je dat dan voor je? Iedereen met een beursstand een eigen Starlink dish op de parkeerplaats en dan een kabel uitrollen naar binnen?

[x280]

Ja er lopen altijd wel kabels van buiten naar binnen.

[Verwijderd]

Als het mogelijk wordt straks om sat-to-sat verbindingen te gebruiken en het signaal pas naar de grond gaat in de buurt van de bestemming dan kan volgens mij de latency flink omlaag. Zelfs al is de afstand groter, door het bijna-vacuum op 500 km hoogte gaat een signaal daar simpelweg veel sneller dan door glasvezel. Ik zit zelf ver weg en heb te maken met een gemiddelde latency van zo'n 200 ms naar Nederland. Ik hoop dat dit met satellietinternet ooit gehalveerd wordt of nog beter.

[OsOItalO]

Een electromagnetisch signaal verplaatst zich met de lichtsnelheid.
Een signaal door glasvezel verplaatst zich (uiteraard) ook met de lichtsnelheid.
Alleen een electrisch signaal door een geleider gaat iets langzamer, ik meen ongeveer 2/3 van de lichtsnelheid. Voordat je daar een merkbaar effect van hebt moet je een flinke kabel trekken!

[sprankel]

Een gewone glasvezel doet ook 2/3 van de lichtsnelheid al zijn er nu ook glasvezels die dichter bij de lichtsnelheid komen, echter dat verreist wel dat je alle kabels aanpast.

Een ander probleem is dat er geen glasvezel point to point is, als ik naar de UK wil verbinden ga ik waarschijnlijk van mijn locatie tot de exchange in Brussel naar de exchange van Amsterdam naar de exchange van Londen. Sattelieten kunnen point to point verbinden in vogelvlucht terwijl de glasvezel continu extra omwegen moet maken.

Een ander probleem is dat ik zelf met een adsl verbinding zit ofwel the last mile die delay toevoegt, met Starlink kan je eender waar die lage latency verbinding opzetten.

Waar Starlink niet voor geschikt is, consumenten in dicht bevolkt gebied zoals West-Europa. Zoals altijd met draadloze signalen moet je de bandbreedte/frequenties delen met iedereen in bereik (en zowat half West-Europa zal in bereik zijn door 1 satteliet) & een signaal van en naar een Starlink satteliet sturen (en doorsturen) kost heel veel energie.

Heel het idee van mensen in Nederland die op den buiten wonen waar men ADSL kan vervangen met Starlink => totaal onrealistisch, dan zou je al snel een miljoen connecties moeten leggen en dat is ook te zien bij de beta test consumenten gebruikers hun contract, dat krijg je enkel als je 'gekozen' word en kan op elk moment eenzijdig door Starlink opgezegd worden inclusief afschrijving tabel van de apperatuur als men je na 6 maand al van Starlink gooit om plaats te maken voor de gigantische hoeveelheid bedrijven die intresse gaan krijgen (en gerust 1000 euro of meer gaan betalen pm) eenmaal het uit beta is.

[analogue]

Waar ik (parttime) woon in Frankrijk hebben we helaas alleen ADSL, en dat is al een wonder voor mijn gevoel. Maar inderdaad ons bedrijfspand in de regio Rotterdam moet het met dezelfde capaciteit doen over ADSL.

[tjberkhof]

Wat je vergeet is dat voor jouw use case 5g de superieure keus is voor 98% (5g coverage in nl) van Nederland.

[FluoDude]

Wat ik me vooral afvraag is hoe dit schaalt in de toekomst, op een bepaald moment is het satellietnetwerk "af" (https://sebsebmc.github.io/starlink-coverage/index.html) iets wat je met het bekabelde netwerk niet hebt. Op dat moment is elke nieuwe klant pure winst. Het is net de omgekeerde economische afweging dan bij de grond netwerken waar elke nieuwe moeilijk bereikbare klant weer wat duurder is dan de vorige. En hoe meer klanten Starlink heeft hoe goedkoper het product zou kunnen worden tot het uiteindelijk de hele markt opslokt. Is er een grens aan de bandbreedte dat het geplande netwerk geen klanten meer kan aantrekken. Iemand enge projectie waar starlinks potentie eindigt ?

[Reactie gewijzigd door FluoDude op 23 juli 2024 03:30]

[AtariXLfanboy]

Onzin... je bent inderdaad uit je duim aan het zuigen. Nu al zijn in veel dichtbevolkte gebieden in de VS (die tov Nederland dunbevolkt zijn) de download snelheden drastisch gedaald...tot soms maar 10%~20% van de snelheden die in de over positieve beta op Tweakers getoond werden. Wat denk je wat er gebeurd als met die lagere snelheden er een paar gebruikers met forse bijbetaling wel hogere snelheden kunnen krijgen? Juist de snelheid van de 'normale' gebruiker zullen dan nog verder terugvallen.
Probeer in Nederland maar eens een 'dunbevolkt' gebied met een straal van 25 km te geven waarin je niet op z'n minst 10 normale gebruikers zullen zijn en niet minstens één patser die voor het 500 dollar per maand abbonnement zal gaan.

[thomvh]

Je vergeet dat we ook 4G en (ooit hopelijk) 5G hebben. Wat voegt Starlink dan toe? Ik heb een tijdje een 4G abbo voor thuis gehad met een publiek vast IP. Super stabiel en kost hetzelfde met een lagere latency.

Op de kleine uitzonderings plekjes waar 4/5G natuurlijk niet functioneert na.

[Reactie gewijzigd door thomvh op 23 juli 2024 03:30]

[TuxDePinguïn]

-- Binnenvaartschepen.

Voor schepen is Starlink geen oplossing. Er moet aan de gebruiker een specifieke geografische locatie gekoppeld zijn.

[RJG-223]

Voor schepen is Starlink geen oplossing. Er moet aan de gebruiker een specifieke geografische locatie gekoppeld zijn.

Dat zal vermoedelijk eerder een business-reden hebben dan een technische reden. En dan is er dus geen reden waarom ze niet specifiek een abonnement voor binnenvaartschepen kunnen gaan aanbieden.

Edit: het lijkt in ieder geval wel een technische reden te zijn dat starlink nog niet mogelijk is op bewegende locaties. Maar daar zijn ze mee bezig, zo ik begrijp. Dus voor schepen die regelmatig stil liggen zou het nu technisch gezien wél mogelijk moeten zijn.

[Reactie gewijzigd door RJG-223 op 23 juli 2024 03:30]

[Ecological]

Dit is tijdelijk en zal worden aangepast in de toekomst.

[Zeerob]

Voor schepen is Starlink geen oplossing. Er moet aan de gebruiker een specifieke geografische locatie gekoppeld zijn.

Ik zie niet in waarom Starlink aan een bepaalde locatie gebonden zou moeten zijn. Het lijkt me dat dat een beperking is waar Starlink (voorlopig?) voor gekozen heeft om een of andere tactische reden die in de toekomst zou kunnen vervallen.

[TuxDePinguïn]

Het lijkt me dat dat een beperking is waar Starlink (voorlopig?) voor gekozen heeft om een of andere tactische reden die in de toekomst zou kunnen vervallen.

Dat zal vast en zeker. Ik begrijp niet waarom iedereen over mijn opmerking valt omdat dit iets tijdelijks is. Het is niet dat Starlink al een datum heeft aangekondigd waarop ze dit zullen uitfaseren.

[Tataru Taru]

Mijn vermoeden is de invloed van landen zoals China.

[Fermion]

Geen glas, maar wel 4G en wat is daar mis mee? Momenteel is een 4G verbinding betrouwbaar en snel.

Maar dan heb ik het over Nederland.

[Reactie gewijzigd door Fermion op 23 juli 2024 03:30]

[feuniks]

Allereerst: ja, de discussie over de use cases komt inderdaad vaak opzetten. En ja, ik weet dat andere landen er slechter aan toe zijn, dan wij. Dat is echter mijn punt niet. Ik heb bij een eerder artikel over Starlink al eens "op de achterkant van een bierviltje" berekent in welke orde van grootte het onderhoud / de operationele kosten van dit netwerk zit. Alleen al door het feit dat Starlink zelf aangeeft dat de satellieten ongeveer vijf jaar meegaan en als je kijkt naar de kosten van lanceren, kun je zien dat deze operationele kosten enorm zijn. En dan heb ik het nog niet over de miljarden die de ontwikkeling en de aanleg van Starlink gekost heeft (en nog steeds kost). SpaceX heeft Starlink opgericht om SpaceX missies en ontwikkelingen mede te financieren. Dat betekent dus dat het allemaal vrij snel winst moet maken. En een flinke winst ook nog. En dat zie ik niet gebeuren. Deze winst kun je alleen maken als je heel erg veel klanten hebt. En dan praten we over vele miljoenen om alleen al de operationele kosten te dragen. Dan hebben ze nog geen winst gehad en dan hebben ze ook nog niet de kosten voor de aanleg eruit. En ja, ze hebben investeerders, maar dat is in deze niet zo zeer een voordeel. Die investeerders zullen een deel van de kosten voor hun rekening hebben genomen, maar die willen dan dus ook een deel van de winst of wellicht zelfs de omzet.
Het is leuk dat een dorpje in Afrika genoemd wordt. Ja, met een aansluiting heeft het hele dorp iets wat op Internet lijkt, maar dat betekent tegelijkertijd dat Starlink in zo'n dorpje ook slechts een enkele aansluiting verkoopt! Ook zullen er landen zijn waar Starlink überhaupt geen Internet mag aanbieden. Ik kan me niet voorstellen dat China, Noord Korea of wellicht zelfs een land als Rusland dit goed gaat vinden. Daarmee wordt ook nog eens de pool van mogelijke klanten lager.
En ja, er zijn ook in Nederland genoeg plekken waar je geen goede kabel naar toe kunt trekken. Ik ben echter slechts plekken tegen gekomen, waar geen goede 4G of 5G is. En voor €45 heb ik bij T-Mobile een 4G internet abonnement voor thuis. En als je geen 100 Mbit/s nodig hebt kan het zelfs nog goedkoper. Ze adverteren zelfs met de use cases boerderij en boot. Het kost de helft, je krijgt de antenne en router erbij en het werkt ook op bijvoorbeeld een boot die vaart en waar deining is. En in andere (Europese) landen zijn ook mogelijkheden om via 4G / 5G als "vaste" verbinding voor thuis aan te schaffen. Ik ken ze in ieder geval voor Frankrijk en Duitsland.
Dan wordt er inderdaad ook gezegd dat je zoiets als backup voor je Internet kunt gebruiken. Dat kan, maar ook hier zijn andere oplossingen. Zo hebben een aantal (zakelijke) providers de mogelijkheid om een backuplijn mee te bestellen op basis van 4G. Er zijn zelfs routers die hier automatisch naar kunnen overschakelen als de normale WAN eruit ligt.
En dan hebben we het nog niet over de factor tijd gehad. Zoals ik zelf al in mijn betoog zei: de laatste keer dat ik bij mijn vriend in Frankrijk was, stond er ineens een nieuwe GSM toren in de "achtertuin". Waar ik daarvoor buiten uitsluitend 3G en binnen vaak niet eens verbinding had, had ik nu gewoon overal in huis een goede en snelle verbinding. En dit gebeurt overal. Zoals we in Nederland op steeds meer plaatsen glasvezel hebben liggen, zo zien we ook in het buitenland dat de "breedbandpenetratie" (drie keer de woordwaarde) ook steeds groter wordt. Dus zelfs als het vandaag voor iemand de beste keuze is om Starlink te nemen, wil dat net zeggen dat dat volgend jaar, over twee jaar of over vijf jaar nog steeds zo is. Als Starlink winstgevend wordt, dan nog vraag ik me af of ze dat in de toekomst kunnen blijven. Met andere woorden: ze zullen op een gegeven moment hun prijzen moeten verlagen, omdat te veel mensen gewoon voor minder dan €100 een 100 Mbit/s of voor minder dan €500 een 500 Mbit/s lijn kunnen krijgen.

Dit was een lang verhaal, maar de TLDR versie ervan is eigenlijk: ja, er zijn zeker (een hoop) use cases te bedenken voor Starlink. Alleen is mijn vraag of dat voor nu en voor de toekomst voldoende use cases zijn om dit voor Starlink rendabel te maken en te houden. Want als dat niet zo is, dan sterft dit vanzelf.

[Feni]

Context: ik ben verantwoordelijk voor de IT in 330 dierenklinieken en soortgelijke bedrijven in Nederland en een ongeveer even groot aantal in België, Duitsland en sinds kort Polen.

We gebruiken doorgaans SaaS software dus connectiviteit is belangrijk. De business case voor Starlink is in Nederland moeilijk te maken. Vaak ligt er een prima verbinding via glas, coax of vdsl met fatsoenlijke bandbreedte, of kunnen we die voor een paar honderd tot paar duizend euro laten leggen. Ook zijn back-up verbindingen voor essentiële locaties zoals dierenziekenhuizen door goede 4G of 5G dekking makkelijk en goedkoop te realiseren.

Echter is dat in Duitsland en delen van België een heel ander verhaal. Daar zijn vaste verbindingen minder betrouwbaar, is er minder keuze, ligt bandbreedte een stuk lager en is 4G of 5G dekking minder goed of zelfs afwezig. Daar zullen wij zeker Starlink gaan uitrollen omdat er simpelweg geen betaalbaar alternatief is en ook niet op korte termijn zal komen.

Dus ook dicht bij huis zijn er echt wel gevallen bekend waar Starlink uitkomst biedt.

[Reactie gewijzigd door Feni op 23 juli 2024 03:30]

[vgroenewold]

Precies. Als je even buiten de bubbel van NL kijkt (lastig als je er altijd al in hebt gezeten I know) dan zakken de opties heel snel. Ik reis regelmatig en heb in zowel Schotland, Zweden, Nieuw-Zeeland, Portugal al heel vaak huisjes gehad waar je blij kon zijn met 5 Mbps. Als het niet uitviel dan.

[Zeerob]

In Portugal is heel veel glasvezel aangelegd. Ook op het platte land. Verder is 4G/5G internet goed beschikbaar.

[vgroenewold]

Dat is zo, maar lang niet overal, met name in de heuvels niet.

[AtariXLfanboy]

En die gebieden zijn er dus weer relatief weinig klanten tov Nederland. En met 500 dollar per maand per klant worden zelfs kleine dorpjes interessant om glasvezel om aan te leggen?
BTW aangezien de download snelheid nu al in sommige gebieden slechts rond de 15Mbps ligt met Starlink lijkt me dat straks voor normale gebruikers 5Mbps nog wel eens veel kan zijn.

[batteries4ever]

Hm... dorpje in Afrika/Siberie met zonnepanelen, maar geen leidingen. Het hele dorp kan vrolijk internetten met 1 aansluiting, die dan niet snel meer is per persoon maar wel betaalbaar.

[AtariXLfanboy]

Zonnepanelen in de winter in Siberië? En een dorpje in Afrika die de 500 dollar per maand kan ophoesten? De normale Starlink was al niet genoeg om met veel gebruikers te delen,

[batteries4ever]

Sorry, Siberië had ik er later bij verzonnen. Dat dorpje in Afrika leek me echter wel in staat om $500 op te hoesten als er geen andere internet mogelijkheden zoals mobiele telefonie zijn. Ja, ze hebben gemiddeld veel minder geld dan wij hier maar het is op niet nul en als het Starlink is of geen internet...

[AtariXLfanboy]

Geen internet of heel brak mobiel internet denk ik. Als ze die 500 dollar per maand kunnen ophoesten, waarom hebben ze dan geen 'ouderwets' satelliet internet dan? 10 jaar x 6000 dollar... is dus 60.000 dollar totaal. Hoeveel km glasvezel kun je daar mee aanleggen als je er rekening mee houdt dat arbeid daar nou niet bepaald duur is ? Bij 600 dollar per km zit je dan al gauw op 100 km

[flaskk]

Als backup lijn voor een nieuws wagen? ik denk dat NEP zoiets wel kan gebruiken, ook voor festivals waar je bijvoorbeeld een cashles systeem hebt is het handig om niet alleen van bijvoorbeeld LTE internet te krijgen.

[x280]

Festival en LTE / 5G is not done. Waarom ? Omdat je 50.000 bezoekers (of meer) toch die ene mast in de buurt vol trekken ...

[Frij5fd]

Ik heb de afgelopen 2 jaar diverse campings in Europa bezocht, maar in het hoogseizoen kon ik meestal weinig gebruik maken van de WiFi die via de camping verkrijgbaar was. Maar 4G werkte meestal wel en daarmee is ook voor een camping die je zo nu en dan bezoekt de usecase voor Starlink er niet in mijn ogen (bijbetalen voor extra 4G databundel is dan goedkoper). Met een seizoenplaats op een camping zou het misschien wel een optie zijn als je er bijna permanent verblijft

[FluoDude]

Tenzij je de camping eigenaar bent dan kan doe 500 per maand nog wel eruit gehaald worden.

[Scriptkid]

starlink is wel een ideale backup lijn,

onafhankelijk van bedraden infra,

Wegen bouw die de kabel weer kapot heeft gegraven bijvoorbeeld, daar ging ook je andere backup lijn over heen omdat ze 20 cm van elkaar liggen in de zelfde sleuf etc.

[RogerWilco2]

Er zijn genoeg plekken waar geen stabiel of open internet is, of mensen mobiel willen of moeten zijn.

Starlink zou best een goede oplossing geweest zijn in de tijd dat ik in het buitenland zat.
Brazilië en Oman zijn landen met erg beperkt internet.

[dwarfangel]

de markt komt nog wel, ik vermoed dat dit wordt als een mobieltje in '98. niemand die dacht het nodig te hebben.
als het toekomst beeld klopt, dat het klimaat vaker, heftiger optreed, dan hoef je hier in principe alleen de antenne neer te zetten en het werkt weer. Je bent niet afhankelijk van een KPN die de wijkasten moet repareren, bij een storm of overstroming.
Ander voorbeeld is de dikke kabel die op de bodem van de oceaan ligt. Die moet af en toe vervangen worden. Of misschien niet meer ?

Wat ik bedoel te zeggen is dat als de infrastructuur er ligt (of zweeft in dit geval) - er enig moment gaat komen dat bedrijven en mensen anders gaan redeneren, en andere beslissingen nemen. Hoe ondenkbaar ze nu ook lijken.

[Reactie gewijzigd door dwarfangel op 23 juli 2024 03:30]

[lucasgamestudio]

het zou mischien een functie zijn voor SNG (satelliet wagen) als je kijkt wat het kost om een satelliet verbinding af te huren vooral analoog (KA band) is dit vrij interessant voor lokale omroepen.

[markjanssen]

Helaas geen starlink bereik in de noord en zuidpool regios.... de sats komen niet echt noordelijker dan 't zuiden van zweden, en vergelijkbaar aan de zuidkant van de wereld.

[Gulpen]

Dat is beperkte informatie. Gaat wel op voor de eerste schil die ze hebben gebouwd ( waarschijnlijk die eerst omdat daar de meeste mensen zitten). Maar de huidige nieuwe schil gaat rond de polen. En er komen nog vele andere schillen bij.

Zie: https://heavens-above.com/StarLink.aspx

[Reactie gewijzigd door Gulpen op 23 juli 2024 03:30]

[Skit3000]

Afhankelijk van de noodzaak om altijd online te zijn, kan dit in Nederland helpen om tijdens storingen van de bekabelde verbinding online te blijven. Veel adressen in Nederland hebben maar óf een coax-aansluiting, of DSL, óf glasvezel en zijn daardoor dus ook afhankelijk van die ene kabel.

[Aikon]

Maar in Nederland heb je vrijwel overal mobiel internet beschikbaar, sneller en goedkoper.

Daarnaast hebben de meeste adressen zowel coax als telefonie, en dus 2 gescheiden kabels. Wel zullen die allicht tijdens graafwerkheden in de buurt tegelijk kapot worden getrokken.

[jusch]

4g dongle?

[DinX]

Hierboven zijn al enkele voorbeelden aangehaald.

1 daarvan is het voordeel in latency wanneer je tussen verschillende continenten gaat. Starlink zal altijd sneller zijn dan bijvoorbeeld glasvezel wanneer je spreekt over bijvoorbeeld Londen - New York, of Londen - Shanghai,...

Waarom deze voorbeelden? Dat zijn locaties waar de grootste stock exchanges zitten.
Zeker in het geval van High Frequency Trading kan een latency verschil van enkele milliseconden miljoenen aan winst of verlies betekenen.

Voorbeeldje: https://www.reddit.com/r/..._fiberoptic_cable_called/
Daar is vroeger dus glasvezel getrokken, voor 300 miljoen dollar, om 5 milliseconden van de latency te halen.

Via Starlink heb je geen vertraging meer binnen de glasvezel maar zit je met snelheden van licht door een vacuum (het grootste stuk toch). Ze beloven daar 20-30ms in de toekomst. Dat is bijna de helft sneller dan nu via glasvezel.

Investering voor de eindgebruiker? Een Starlink-schotel aan weerskanten en klaar.

[Sissors]

Investering voor de eindgebruiker? Een Starlink-schotel aan weerskanten en klaar.

Wat dus zijn hele punt is. Hoeveel HFT'ers zijn er waarbij die latencies uit maken? Tientallen? Honderden? Dan kunnen ze allemaal een reeks privé satellieten krijgen met de hoeveelheid die er de lucht in gaan.

Het zijn interessante toepassingen hoor, maar het zijn ook niche toepassingen waarbij je nooit genoeg gebruikers krijgt om het rendabel te maken.

[DinX]

Tot ze beginnen met QoS en bijhorende prijzen.

Prioriteit op je pakketten die dichtbij die 20-30 MS komt en je kan er een factor 10 of 100 meer voor vragen.
Net zoals ze nu al 5 keer zoveel gaan vragen voor hogere bandbreedte.

Dan brengen die honderden traders al meer op dan enkele duizenden hutjes op de hei.

En je moet inmiddels al niet meer enkel aan de klassieke beurs denken. Hoeveel crypto bot aanbieders zijn er inmiddels al? Ook daar gaat het over ontzettend veel orders.

Dat wordt met een lage latency ook al interessanter voor de thuisgebruiker met automatische trading software thuis.

De tijd dat je enkel met beurzen als DOW, NASDAQ en Nikkei zat ligt al even achter ons. De tijd dat dat enkel maar investeringsmaatschappijen, brokers,...mee bezig waren ook.

Dus ja, daar valt nog enorm veel geld aan. Te verdienen in geval van verschillende niveaus van latency.
Als je door 10.000 euro per maand meer te betalen die orders 5 of 10ms voor je concurrent kan doen is dat maar een peulschil op de mogelijke winsten die eruit volgen.

Dus nichemarkt? Ja, misschien wel, maar die gaan met hun honderden even veel in het laatje brengen als alle Jan, Guus en Miep bij elkaar.

[Sissors]

Crypto werkt nagenoeg altijd met blokken, waardoor het alleen erom gaat dat je in het volgende blok komt, waarvoor je echt geen extreem lage latency nodig hebt.

Om het er nog niet over te hebben dat je nogal naiief bent als je denkt dat je met je huis-tuin-en-keuken setup met wat software die je online vond professionele HFT'ers gaat verslaan.

En als je alle HFT'ers een factor 100 meer laat betalen, is het nog steeds peanuts op wat je nodig hebt qua omzet voor iets als Starlink. Dus nee, die gaan voor Elon echt nog geen eens in de buurt komen van meer in het laatje brengen als Jan, Guus en Miep bij elkaar.

[Jeroenneman]

Gelukkig is de wereld een stuk groter dan Nederland waar internettoegang over het algemeen al bijna perfect geregeld is.

Op plekken waar internet sporadisch beschikbaar is, of tergend traag via de vaste lijn zal dit voor sommige bedrijven een uitkomst bieden. En 500 dollar per maand is voor de meeste bedrijven groter dan twee á drie medewerkers klein bier.

[Powermage]

Precies, denk aan minder ontwikkelde landen, of grotere landen waar 4G/5G bereik overal niet zo vanzelfsprekend is (oa Duitsland, Frankrijk bijvoorbeeld om nog maar niet over Afrika of offshore te spreken).

[Krulsprietje]

Voor 500 euro is dat bijna 1,5 keer de huur van mijn kantoor.
Misschien voor bedrijven met een hele dikke portemonnee maar voor de kleine ondernemer gaat dit wel een beetje voorbij. (Dan maar even gaan lunchen tijdens de upload en dat het maar langer duurt)

[Zer0]

Voor het hele financiele plaatje moet je je eerst afvragen of hier wel behoeft voor is voor kleinbedrijf in Nederland. We hebben hier een redelijk goede dekking in het land, dus waarom via sateliet internet gebruiken. De enige kleinbedrijven die hier mogelijk behoefte aan hebben zijn boerenbedrijven op "afgelegen" locaties, en ik verwacht dat die voor bedrijfsvoering genoeg hebben aan de bandbreedte van een gewoon abbonement.

[Indy81]

Het gros van de polaire satellieten zijn pas in september gelanceerd. Ik weet niet of ze inmiddels actief zijn.

[T1mo98]

Is dat ook niet een beetje het punt van Starlink? Internet regelen op plekken waar dat op dit moment nog niet of nauwelijks is?

Vraag is of dat uiteindelijk haalbaar en rendabel is, maar het hele systeem lijkt mij in ieder geval een slechte vervanging voor gewoon glasvezel in Nederland.

[Cybje]

Ook binnen Nederland zijn nog veel bedrijven, zeker in buitengebied, waar niet snel internet is te krijgen. Soms is het echt alleen DSL met 5+ km afstand tot de centrale. De grotere bedrijventerreinen hebben vaak wel glasvezel natuurlijk, maar op andere plekken is dat niet altijd het geval. Zelf glasvezel aanleggen is zeer kostbaar. Dus dan kan Starlink best een uitkomst zijn.

Op het grote geheel in NL zijn dit wel uitzonderingen, maar het zal in absolute getallen vermoedelijk om nog best wat potentiële Starlink klanten gaan.

[amigob2]

Op de polen is Starlink nog niet beschikbaar, en er gebeurt niet echt veel in starlink satelliet landschap om daar op kort termijn verandering in te brengen

https://satellitemap.space/

[Verwijderd]

maar ik kan me lastig voorstellen dat dit financieel interessant is voor het kleinbedrijf hier in Nederland.
Bedrijven doen vooraf onderzoek voordat ze iets doen. Gezien dit ook een groot bedrijf betreft kun je er prima van uitgaan dat er echt wel een markt is. Ondanks dat je het zelf lastig kunt voorstellen.

[Jeroenzer]

Ik ken wel een directeur bij mijn werkgever die dit wel zou kunnen gebruiken en wel zou kunnen betalen Dit zit ergens in een bos in Belgie en elke keer is het raak met hem met support leveren op afstand, zijn verbinding is zooooo traag, dus hij zou hier wel baat bij hebben ja, ook al zou hij 60mbit binnen halen is het voor hem al top.

[Dark Angel 58]

Premium-klanten kunnen snelheden van 150 tot 500Mbit/s verwachten met een latency van 20 tot 40ms. Voor het reguliere Starlink-abonnement belooft SpaceX snelheden van tussen de 100 en 200Mbit/s. Premium is daardoor volgens SpaceX vooral geschikt voor kleine kantoren van tien tot twintig gebruikers, winkels en 'superusers'.

Volgens mij is het ook geschikt voor mobiele kantoor (zoals tijdelijk onderzoekstation).

Een goede vraag: zijn de satelieten fixed op de locaties? Of ze zweven gewoon om de aarde en om de beurten je verbinding overnemen?
Maar is het mogelijk dat de satelieten fixed locaties krijgen (gewoon in de ruimte blijven hangen)? Zodat ze met aarde meedraaien... Gaat dat niet, anders vallen ze langzaam door zwaartekracht neer?

[sepulep]

nee, de satellieten draaien in een lage baan om de aarde op ~550km en hebben een omlooptijd van 90 minuten. Iedere satelliet blijft orde een minuut binnen het bereik van een antenne, daarna moet een andere satelliet het overnemen. Je kan niet gewoon in de ruimte blijven hangen - je voelt altijd de zwaartekracht van de aarde - een satelliet beschrijft een circulaire baan vanwege die valversnelling (als je met de satelliet meebeweegt lijkt het dus of de zwaartekracht vd aarde de centrifugale kracht opheft) Hoe groter de afstand hoe langer de baan periode (dit is een van de beroemde wetten van Kepler). Op een bepaalde afstand (35000km) heeft de baan een omlooptijd gelijk aan de rotatie periode vd aarde en lijkt een satelliet boven een vaste positie boven de evenaar te zweven (dit zijn de zgn geo-stationaire banen, gebruikt in "klassiek" satelliet internet). Als je een satelliet "stil" zou zetten vallen ze met een rot gang naar beneden...

[Verwijderd]

realtime overzicht:
https://satellitemap.space/

[Dark Angel 58]

Omggg zo veel... geen wonder dat ISS hierover hadden geklaagd.

[Verwijderd]

Het ISS klaagt hier niet over en dit is niet 'op schaal'.

Voor mensen is dit moeilijk te visualiseren maar de starlink satellieten (geen enkele satelliet) is zo groot als een van die punten. Die punten zijn hier zo groot als gehele steden (en satellieten zijn niet eens zo groot als een huis). Daarnaast rekenen we in de ruimte met 3 dimensies, niet 2 zoals op de oppervlakte.

Zie als voorbeeld: https://www.flightradar24.com
En ga dan na dat de ruimte honderden zo niet duizenden keren zoveel 'ruimte' heeft....

[Craftynl]

Een goede vraag: zijn de satelieten fixed op de locaties? Of ze zweven gewoon om de aarde en om de beurten je verbinding overnemen?
Maar is het mogelijk dat de satelieten fixed locaties krijgen (gewoon in de ruimte blijven hangen)?

Dat doen traditionele communicatiesatellieten, maar daarvoor zitten ze op 35000km hoogte wat de latency niet ten goede komt.

Gaat dat niet, anders vallen ze langzaam door zwaartekracht neer?

Daarvoor moeten ze eens in de zoveel tijd accelereren om in deze baan te blijven en is de levensduur 'maar' 5 jaar.

[Tommie12]

Je kan ze zien voorbij komen op heldere donkere nachten, dus ze bewegen continu.

Het is een beetje als mobiel internet in de auto. Dan schakel je van de ene cel naar de andere.
Met Starlink vliegen de cellen over je heen.
En ze gaan vrij snel. Als je ze ziet bewegen aan de hemel, dan zijn ze in 10-15 minuten weer weg.

[Freeaqingme]

En de upload?

[ImNotnoa]

20-40 mbps

https://spaceexplored.com...arlink-Premium-Speeds.png

[Sando]

20-40 mbps

Serieus?

Tweakers die vorig jaar in de betafase zaten spraken van een energieverbruik rond de 100 kWh per maand voor zo'n link. Elon Musk denkt dit jaar tijdens de openbare beta een half miljoen gebruikers te hebben en heeft voor de VS alleen toestemming gevraagd voor 5 miljoen gebruikers. Dat is dus 6 TWh per jaar aan energieverbruik voor de VS alleen. Da's een tiende van het wereldwijde energieverbruik van Bitcoin.

Nog los van die tientallen raketlanceringen (inmiddels 42) zijn er opvallend weinig mensen die zich afvragen of dit nu nodig is, al die verspilde energie. Een VDSL2-lijntje haalt ook 30 mbps up tegen een honderdste van het energieverbruik.

[Reactie gewijzigd door Sando op 23 juli 2024 03:30]

[core_dump]

Regel jij even midden in de woestijn of oerwoud even een koperpaartje van KPN...

Starlink is dus precies niet ontwikkeld voor Noordwest Europa met een goede infrastructuur, maar juist voor gebieden waar zoiets als electirciteit al een uitdaging is. Het komt misschien als een verrassing voor je, maar de rest van de wereld heeft een andere infrastructuur als Nederland...

[Sando]

Regel jij even midden in de woestijn of oerwoud even een koperpaartje van KPN...

Starlink is dus precies niet ontwikkeld voor Noordwest Europa

Wel interessant dat Starlink de afgelopen twee jaar alleen beschikbaar is voor Europa en Noord-Amerika, terwijl alle winkelcentra en bedrijventerreinen in het oerwoud staan te springen om 500 dollar per maand uit te geven.

[Reactie gewijzigd door Sando op 23 juli 2024 03:30]

[core_dump]

Starlink is een startup met hele hoge startkosten, die gaan uiteraard in eerste instantie voor een ROI en dus zullen ze zich in de opstartfase richten op het rijkere deel van de wereld..

[jjeggink]

Dat VDSL2-lijntje haalt dat alleen niet midden in de polder, laat staan in de middle of nowhere. Als het er al ligt. Starlink is niet gericht op dichtbevolkte/dichtbebouwde gebieden als Nederland, waar breedbandinternet breed beschikbaar is (al dan niet via mobiel internet). Je gebruikt Starlink als je geen andere opties hebt, want als er een alternatief is, is dat veelal goedkoper en sneller.

[FreshMaker]

Dat VDSL2-lijntje haalt dat alleen niet midden in de polder, laat staan in de middle of nowhere. Als het er al ligt. Starlink is niet gericht op dichtbevolkte/dichtbebouwde gebieden als Nederland, waar breedbandinternet breed beschikbaar is (al dan niet via mobiel internet). Je gebruikt Starlink als je geen andere opties hebt, want als er een alternatief is, is dat veelal goedkoper en sneller.

Dat ligt niet aan dat lijntje, maar aan de strategie die KPN destijds gevoerd heeft, om minimaal aan 'huisjes' te bouwen.
Alleen in drukke ( lees gunstige opbrengsten ) gebieden was/is het interessant.

Hun inzet op glasvezel nu, is ook alleen maar vanwege de concurrentie van andere partijen

[psdata]

Altijd meer denk dan de huidige setup
Nu halen we gemiddeld een down van 200-350 en 35 tot 45 Up
Gebruiken het merendeel bij klanten als een "goedkope" backup voorziening naast een glas verbinding.
Maar gebruiken het wel actief voor test verkeer (backup heen en weer icm cloud)

Maar wel een mooie ontwikkeling maar om het dan voor weer voor een "backup" oplossing te gebruiken kan een tweede fiber vaak beter uit. (bedrijfsmatig)

[Reactie gewijzigd door psdata op 23 juli 2024 03:30]

[kevlar01]

Latency is misschien relevanter bij een satelliet internet verbinding. 20-40 ms is niet erg slecht, maar ook niet al te best.

[Verwijderd]

Zolang je niet gamed is het meer dan prima.

[Navi]

Ik game weleens online via 4G met een ping van 80 en dat gaat over het algemeen prima.
20-40ms is echt meer dan voldoende.

[dehardstyler]

Zelfs dat kan prima hoor, vergis je niet. Ik heb gisteren nog Forza Horizon 5 gespeeld op mijn mobiel via 4G, met de cloud optie van de Xbox Games Pass.

Uiteraard moet je geen CS:GO gaan doen, maar het zou je verbazen tegen hoeveel mensen je online speelt met een ping van 50 a 60, wat dus "slechter" is dan Starlink.

[Tadango]

Een hoop spellen compenseren de lag. Is bij bv mariokart erg frustrerend als je lokaal 1e wordt maar uiteindelijk 2e bent omdat er ergens teveel lag was

[jdh009]

Ik heb jaren via de 3G verbinding (iPhone onbeperkt abbo van T-Mobile*) van mijn mobiel gegamed en wat mij daarvan bij is gebleven is dat dit eigenlijk verassend goed werkte zolang de latency stabiel is. Ping van 100ms+ was geen uitzondering maar kon eigenlijk altijd wel goed spelen binnen World of Tanks of andere shooters. Het enige waar je wel rekening mee moest houden waren bepaalde snelle acties, waarbij de kans op een hit wat groter was echter kon je daar dus gewoon rekening mee houden. (Wat ik kon me kan herringen gemiddeld tussen de 100-130ms lag)

https://tweakers.net/foto...1hjWFK6U5hzHHZsUb8HjA.jpg (ping lings boven)

De huidige mobiele verbindingen zijn nu vaak beter dan die brakke ADSL/Ziggo lijntjes waar sommige het nog mee moeten doen. Al bent Glasvezel wel steeds meer te komen en ook Ziggo lijkt eindelijk bezig te zijn met het verbeteren van hun netwerk. Ik zou in ieder geval zo weer overstappen op internet via als dit goedkoper en meer bandbreedte zou zijn dan mijn huidige verbinding.

* Zonder irritante sms dingen na x GB

[Reactie gewijzigd door jdh009 op 23 juli 2024 03:30]

[fapkonijntje]

Inbellen via 56k modem.

[Skit3000]

Dit was vroeger wel het geval met satellietinternet, daarom noem je het ook.

[Wraldpyk]

Het "vroegere" satelliet internet was natuurlijk met geo-stationaire satellieten, Starlink vliegt "slechts" op enkele honderden kilometers, dus is natuurlijk niet te vergelijken.

In principe zou je uplink vergelijkbare snelheden moeten kunnen krijgen als down, maar dat hang volledig van de configuratie af van de hardware, zowel op de grond als in de lucht.

[DenHippie]

Voor sommige bedrijven is een werkende verbinding op kantoor zo belangrijk, dat 500 euro per maand als backup best een goeie investering is. Als je anders het risico hebt dat 100 mensen op kantoor hebt die een hele dag niets kunnen doen, is het de investering al snel waard.
Op de zaak hebben we nu ook al meerdere verbindingen het kantoor in, maar je loopt nog steeds het risico dat deze lijnen ergens fysiek naast elkaar liggen, en dan ben je dus 1 graafmachine verwijderd van een outage als je niet heel goed uitgezocht hebt hoe die lijnen lopen. Een satelliet verbinding gaat een heel ander pad afleggen, en daardoor extra aantrekkelijk als backup.

[k995]

Betwijfel ik, ik zie dit echt amper gebruikt worden in belgie/nederland buiten in wat uithoeken, elder ind e wereld zie ik het wel gebruikt worden echter tegen een lagere prijs niet dit.

[Calzon]

Heb al meer dan genoeg grote bedrijven aangesloten via het principe "gescheiden wegen" (2 aansluitingen die elkaar nergens kruisen, waardoor kans op kabelbreuk miniem wordt) op glasvezel.
Kost hiervan is een veelvoud van die 500 euro dus vermoed dat dit wel zal bekeken worden.

[alberthakvoort]

Jaren geleden een systeembeheerder gesproken, welke ook 2 "compleet" gescheiden verbindingen hadden... Alleen bleken ze bij een brug wel samen te komen... en daar waren ze net aan het graven....

[Calzon]

Ook waar ik werk zijn er nog "niveaus" van gescheiden wegen, wat inderdaad enigszins absurd is want in principe zijn ze gescheiden of niet

[dasiro]

wij hebben meer dan 160 vestigingen in België en die zijn ook allemaal van een backup-verbinding voorzien, hetzij coax/xdsl/fiber/4G. We hebben geen starlink nodig, maar die kosten maandelijks ook serieus wat geld. Ik beschouw ze dan nog niet eens kritisch voor de dagelijkse continuïteit, maar het zou wel serieus wat omzet kosten als een locatie een dag down is doordat ze bvb ergens een fiber hebben geraakt waarop bvb de wijkcentrale en zendmast zijn verbonden.

[k995]

Tja, als de stroom uitligt zijn er dan backup generatoren die direct aangaan?

Bedoel je kan heel ver gaan met redundantie maar iets dergelijks opzetten, onderhouden en testen kruipt veel tijd en geld in, enorm veel tijd en geld eens je dat allemaal beziet wat er kan gebeuren met wat pech.

De meeste bedrijven hebben daar echt geen nood aan en zijn met verschillende lijnen van verschillende operatoren met iets als mobile als backup ruim voldoende uit.

[dasiro]

enkel op de locaties waar apparatuur staat die kritisch is zijn redundante generatoren voorzien. Die schakel je trouwens pas in als last resort in als een panne te lang duurt en je UPS runtime te laag wordt of je bevestiging hebt van de leverancier dat ze langer zal duren dan dat je aan kan (uiteraard met veiligheidsmarges voor het geval er een ander probleem opduikt).

[DenHippie]

Bij ons zijn ze er iig al naar aan het kijken, dat was nog met de oude setup. Een betere antenne en betere support is al heel snel die paar honderd piek per maand waard.

[Roharas]

Vergeet niet dat in de rest van de wereld je misschien niet eens een andere optie hebt.

Er zijn in Amerika bijvoorbeeld veel kleinere dorpen die tientallen kilometers van een stad liggen en daarom nog nooit aangesloten waren op bekabeld internet / tv. Ook hebben wij in Nederland wetten en regelgeving die stellen dat iedereen de optie moet hebben op een internet/tv verbinding. Als ik het mij goed herinner willen ze het zelfs verplichten dat in 2025 iedereen ten minste de optie moet hebben om een 100Mbit verbinding te kunnen afnemen. In bijvoorbeeld Amerika hebben ze hier geen regels voor en komt het er in de praktijk op neer dat aanbieders alleen naar je regio komen als ze er winst zien. Als ze dan eerst 50km kabel moeten trekken door moeilijk gebied (bergen, een meer, etc) dan laten ze je vrij snel in de steek. Een jaar of 10 geleden zag je dan ook dat zeker de helft van de tv ontvangers nog via de schotel ging en die oplossing bied geen internet. Nu zijn er ook wel opties voor de ouderwetse satelliet schotels maar daarvoor heb je ook peperdure abbonnementen nodig, is 700ms vertraging niet ongewoon, en is de betrouwbaarheid van de verbinding vaak verre van goed. Mocht je in een dergelijk gebied (waar er veel van zijn) toch wat willen dan wordt starlink al heel snel 1 van de enige echte opties momenteel er van uitgaande dat zij hun beloften waar kunnen maken.

In deze situaties heb je dan de optie tussen brak ouderwets satelliet internet voor 400per maand exc alle apperatuur en inclusief alle gebreken, of voor 500euro per maand iets wat redelijk dicht in de buurt komt van "gewoon" internet. Ik wist het wel.

[Reactie gewijzigd door Roharas op 23 juli 2024 03:30]

[k995]

Ja, daarom dat ik ook zei : "elders in de wereld zie ik het wel gebruikt worden "

[Powermage]

500 euro pm voor backup zie ik niet veel gebruiken, dan is 4/5g met een goede buiten antenne ook prima te regelen (ook met lage latency en public IP adressen).
Maar juist flexibel gebruik (evenementen waar 4G overbelast is) bijvoorbeeld, of in echte buitengebieden of woestijnen etc (in Nederland kennen we die praktisch niet) is het een ander verhaal.

Een klant van mij zou met gemak 500 dollar/euro pm betalen voor dit soort verbindingen, en er nog lachend een setje reserve op de plank leggen.
Maar die werken nu met de veel duurdere traditionele satelliet verbindingen die een hogere latency, lagere snelheid en een hoger bedrag kosten.

[Verwijderd]

Een paar jaar geleden liep iedere 'enterprise' fabrikanten nog hip te doen met 4/5G fallback in hun routers.
Maar ook die gaan offline bij een stroomuitval. Als je de stroomvoorziening zelf regelt dan blijft Starlink hopelijk wel in de lucht (als het basisstation maar niet te dicht bij je in de buurt zit).
De markt is er echt wel, dat is niet moeilijk voor te stellen.

[jusch]

paar 4g dongles/ 4g wifi punten?
Voor 500 euro per maand heb je 14 unlimited simkaarten bij t-mobile.

[Alxndr]

Wat krijg je nog meer behalve een iets betere schotel (voor 5x de prijs) en een klein beetje meer snelheid?

Met andere woorden, waarom zou je niet 2 tot 5 gewone abonnementen nemen, ben je een stuk voordeliger en sneller uit?

[Indy81]

Goede vraag inderdaad.
Als je een beetje verstand hebt van routers, kun je een load balancer inrichten en ben je veel goedkoper uit.
Ik denk in dit geval dat ze inspelen op mensen die geen moeite willen nemen en accepteren dat ze te veel betalen.

[Scriptkid]

Alleen gaat een single download niet 5x sneller over een balanced outbound of inbound link,

echter 5 downloads samen zouden dat wel kunnen,

[Indy81]

Ligt nogal aan de use case inderdaad.
Als 1 single download, ja, dan gaat die niet harder dan het maximum van 1 schotel.
Maar dan is wel te zeggen dat 100-200mbit in de meeste gevallen ook ruim voldoende is.
Het gaat vooral om meerdere downloads: de meeste aansluitingen zijn ook voor een gezin met meerdere gebruikers, die allemaal zitten te Netflixen of weet ik veel wat nog meer.
Dat is allemaal prima te verdelen.

[bbob]

Lees niets over upload bij dit business abbo. De vraag is of dat veel hoger is dan het goedkope abbo.
Met 2 goedkope abbo's heb je 2x de upload.

[LaitSolaire]

Als je naar beneden scrollt, krijg je een plaatje te zien met speedtest. Die staat dan lekker op 350Mbit download, maar de upload laat 20-25 Mbit zien. Ik weet dat het geen officiële mededeling is waar garanties aan ontleent kunnen worden, maar ik zag het (voor mezelf althans) als een soort van indicatie van wat ik zou kunnen verwachten.

[bbob]

De upload bij het dure abbo is dus niet veel hoger of niet hoger dan goedkope abbo. Alleen de download is hoger. De vraag is dan of je zo een hoge download echt nodig hebt.

[wouterg00]

Omdat je per adres maar 1 account mag hebben. Daarnaast is Starlink (nog) niet bruikbaar met meerdere kleine schotels naast elkaar vanwege de relatief lage satellietdichtheid en interferentie die daardoor ontstaat

[bbob]

Dan maak je a b c d achter je adres als het nodig is.
Waarom zou je geen 2 schotels naast elkaar kunnen zetten. Als jij er eentje hebt en je buurman staan ze ook dicht bij elkaar. Je hebt intern natuurlijk wel een router nodig met 2 wan poorten (of meer)

Maar goed ander argument was dat je beter ontvangst zou hebben met grotere schotel. Voor 2500 $ mag dat ook wel.

Lees alleen niets over de upload voor het business abbo, dat zou ook hoger moeten zijn ?

[kimborntobewild]

Dan maak je a b c d achter je adres als het nodig is

Dat kan natuurlijk niet zo maar. Dan moet je bijv. ook 4x onroerend goed belasting betalen.
Als het al mag, van de overheid.

[Reactie gewijzigd door kimborntobewild op 23 juli 2024 03:30]

[bbob]

De vraag is of het bedrijf waar je iets besteld dat ook weet.
Andere vraag is hoe doet men dat in een verzamelgebouw. Op 1 adres kunnen meerdere bedrijven zitten. Die misschien ieder eigen schotel willen hebben.

[dasiro]

er staan wel wat redenen genoemd::

De Premium-schotel is daarnaast beter te gebruiken in extreme weersomstandigheden. Zo moet de schotel sneeuw sneller kunnen laten smelten en werkt de schotel sneller in warme omstandigheden. Premium-klanten krijgen ook prioriteit bij ondersteuning, zegt SpaceX.

dat laatste zou trouwens ook 24/7 zijn, iets wat je als bedrijf dat zo'n bedragen neertelt wel zult weten te appreciëren.

[Indy81]

Dat klopt, voor bedrijven is 24/7 support wel belangrijk.
Het probleem dat ik hiermee wel zie is dat de doelgroep van Starlink in slecht bereikbare gebieden zit.
Met 24/7 support kun je 'meteen' bellen dat je dishy stuk is, en dat ze 'meteen' een monteur sturen die uiteindelijk toch pas 5 dagen later langs komt.

[dasiro]

de normale starlinks kan je gewoon zelf installeren, geen idee hoe dat met deze zou zijn, maar dat is natuurlijk een worst case scenario. Als uitbater van een boorplatform of deep sea exploration vessel bvb zou ik gewoon een dubbele hoeveelheid spares ter plekke houden voor kritische apparatuur zoals dit. het sturen van een extra helikopter is waarschijnlijk al duurder door de downtime.

[Alxndr]

Ik zeg toch "iets betere schotel"? Al vraag ik me af wat voor extra electiciteitsverbruik daar tegenoverstaat, ik las ergens dat de normale set-up al 100 Watt gebruikt!

Prioriteit bij ondersteuning.. dat is toch gewoon leuke marketing, een product moet (en zal het over het algemeen) gewoon doen en als dat een keer niet zo is heb je pech - of je nu veel of weinig betaald.

[dasiro]

Ik zeg toch "iets betere schotel"? Al vraag ik me af wat voor extra electiciteitsverbruik daar tegenoverstaat, ik las ergens dat de normale set-up al 100 Watt gebruikt!

100W was vroeger een sterke lamp, daar ligt de doelgroep niet van wakker.

Prioriteit bij ondersteuning.. dat is toch gewoon leuke marketing, een product moet (en zal het over het algemeen) gewoon doen en als dat een keer niet zo is heb je pech - of je nu veel of weinig betaald.

heb je ooit al het verschil ervaren tussen de 2? Als ik thuis als privé-klant naar m'n provider bel voor een probleem, dan kom ik eerst bij calltakers uit die hun checklistje moeten aflopen en het "laten bekijken en je zal binnen een paar dagen een mailtje krijgen als het opgelost is", terwijl ik voor het werk naar het andere nummer bel uitkom bij iemand die tenminste begrijpt wat een routeringsprobleem is en een IP-engineer doorgeeft die inlogt om het op te lossen, zonder dat ik "moet gaan kijken welke lichtjes er allemaal branden en ik toch wel via de kabel verbonden ben, want wifi is niet zo goed".
Toegegeven: ik weet niet wat voor service starlink biedt, maar "of je nu veel of weinig betaald" heeft wel degelijk een invloed op hoe snel problemen opgelost worden, dat noemen ze SLA's.

[vgroenewold]

Precies, support is net wat bedrijven willen hebben en als dat goed is, dan is het wat waard.

[MisterUnicorn]

Zo lang deze antenne's niet op een bewegend platform kunnen werken lijkt het nut me eerder beperkt. Wie gaat er nu een winkel of klein bedrijf runnen op een plek waar geen bestaande infrastructuur is?

[Sjeefr]

Nu ben ik niet zo bekend met de infrastructuur in de rest van de wereld, maar in Nederland zit alles erg goed in elkaar. Er zullen zeker ook in Nederland gebruikers komen, maar juist op andere plekken in de wereld waar juist de infrastructuur niet zo geweldig is, is dit een oplossing. Ik ben het met je eens dat het een slechter idee om een business te starten op een plek met een slechte infrastructuur, maar je kan het ook omdraaien: Juist door deze oplossingen wordt het eenvoudiger op plekken met slechte infrastructuur een business te beginnen.

Vergelijk het even met de wegen tussen Nederland en België; niet overal in de wereld is het zo geweldig als wij het hebben.

[bonux1987]

Door mijn job gelukkig al op heel veel plaatsen in de wereld geweest, en geloof me Starlink zou daar een godsgeschenk zijn.

Ik werk voor een van de grootste bagger firma's van Belgie (Jan De Nul) en die kijken wel met argusogen naar Starlink.
Van zodra de mogelijkheid er is om bewegende platformen van internet te voor zien zie ik de gehele vloot overschakelen naar dit ipv de huidige sateliet leverancier wat ongezien veel geld kost voor amper snelheid.

[mpkossen]

Ik woon al een aantal jaar in de states, en kan je vertellen dat Starlink hier voor velen een godgeschenk zal zijn (en al is). De afstanden zijn hier vaak aanzienlijk en grote delen van het land (waar overigens niet de meerderheid van de mensen wonen) hebben geen toegang tot goed breedbandinternet. Soms zelfs geen tot nauwelijks mobiele ontvangst. Het is economisch niet rendabel om hier overal glasvezel in de grond te leggen, om zo elk huis in elke staat van FTTH te voorzien. Hetzelfde voor kabel, hoewel telefonie dan wel redelijk uitgerold is met het stroomnetwerk.

Satelietradio is hier al groot, ik verwacht dat satelietinternet dat ook kan worden.

[Wraldpyk]

Een winkel wellicht niet, maar als je een remote worker bent (zoals ik) maakt het geen hol uit waar ik woon. En als ik dan besluit in een hutje in de middle of nowhere besluit te wonen dan kan ik dit nemen en gewoon snel internet hebben (als ik maar stroom heb).

Zonder starlink is dat niet te doen. In Nederland heb je gewoon overal wel 4g als je geen internet aansluiting met een kabel hebt, maar ook die plekken zijn zeldzaam. Maar kijk verder als de landsgrenzen en je ziet voldoende mogelijkheden

[Iblies]

Verenigde Staten 😄

Zonder gekheid. In de VS is op veel plekken de bevolkingsdichtheid minimaal en hebben ze ook maar minimale voorzieningen. De (lokale) overheid is daarbij een mix van commercie, liefdadigheid en belastingen en met het laatste gaat het verkeerd, periodiek krijgt het een oplapbeurt en daar moet je het maar mee doen totdat andere partijen er brood in zien of totdat het zo de spuigaten uitloopt dat de overheid weer ingrijpt zoals nu gebeurt met infrastructuur. In dat pakket zit ook sneller internet in kleinere gemeentes.

Iets soortgelijk zie je ook met stroom in de VS, in grote delen van het land is het relatief normaal dat stroom meerdere keren per jaar langer uitvalt. Het is een lappendeken van constructies waar weinig regie over is.

[Jazco2nd]

Zat plekken op de wereld die er niet uitzien als Nederland.

[Sand0rf]

Een camping? Andere bedrijven die verder weg zitten van de bewoonde wereld op plekken in Amerika/Canada waar de infrastructuur lang niet zo goed is als bij ons in Nederland (hier hebben we het erg goed wat dat betreft).

En SpaceX is bezig met verbindingen op bewegende platformen dus als dat er is komt er een hele andere markt beschikbaar (werkschepen op zee om maar een zijstraat te noemen).

[Rarz]

Bandbreedte hangt af van hoeveel katten er op je schotel zitten.

[lighting_]

NL is geen voorbeeld voor de rest van de wereld. Internet is bijna overal te verkrijgen. Net zoals iedereen een bank rekening heeft.
We leven in een bevoorrecht land. Sommige schijnen dat niet te begrijpen.

[Caayn]

Is bekend wat het stroomverbruik is van de "premium" schotel? Het basis model heeft namelijk al een hoog stroomverbruik.

[Nexus1980]

Dat was ook het eerste waar ik aan dacht. Een onderwerp dat belangrijker wordt.

[Tommie12]

Musk kennende gaat hij eerst abo's verkopen aan 99 en 500€ per maand, tot hij een zeker volume heeft.
En ondertussen blijft hij sattelieten de lucht in sturen om extra capaciteit te genereren.

Als hij merkt dat de groei in aansluitingen trager gaat dan de capaciteitsgroei, dan gaan die prijzen zakken.
Hoe goedkoper, hoe meer valabele use-cases. Er zijn een pak mensen die nu hun vaste provider meer dan beu zijn, en die bij een kleiner prijsverschil wel eens zouden willen over schakelen.

Tot we op het punt komen dat Dishy Mc Dishface goedkoper wordt dan een vergelijkbaar vast internet abo...

Op dit moment kan het systeem nog niet veel aansluitingen aan, dus waarom zou de prijs dan zakken...
Eerst maar eens zorgen dat de sattelieten betaald raken, en dan lekker agressief uitbreiden met dalende prijzen.